Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 31, 1 August 1902 — Page 5

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, AUGATE 1, 1902 5

 

HUNAHUNA MEA HOU

            @popo ka ia koho balota elele ame @ komite o ka aoao kalai aupuni Repubalika. Mai poina i ka hele ana ae @ oko no kau mea i manao ai e hele akuu e hana i kou mau pono.

 

            Ma @ ahiahi hore 7:30 e no@ ka halawai o ka hui a na haumana makua o ke Kula o Kamehameha @ ko lakou keena mau mahope iho ka ha@ kua kiekie e huli la ke alo o ka hale kalapu i ke alanui Papu.

 

            @ e paa loa ke alahao o ka Hui @ e hoomoe nei ma ke alanui @ mai ke alanui Alapai mai a hiki i @ alanui Liliha. Ehuehu no hoi lakou @ me ka lawelawe hana ana, he hoike @ ano kanaka makua.

 

            K@ u @a ke Kinau i ke kai loa ana @au mua ai he mau makahiki i hala @a nei, a ke hoi mai oia mai keia @ ana e ike ia aku ana oia he @ aukai o ke ano hou, a nana @ e hoau e i keia ano wahie hou @ ka aila.

 

            Ka na piko pau iole ke lapa la i @ aahou a hao hoi i keia mau po iho la @a Makiki. Heaha la ia o ka holo ana @ la ilaila malia paha ua puiwa, a i @ paha ua loaa aku la ka lakou mea i @ ai. Maiai ole keia ano haawina @ palaha nei i o kakou nei.

 

            Piha loa na hale hoikeike i na kanaka @ ae e ike i na mea i laweia ae no @ kokoke a he waiwai maoli no ka @ ala ana i ka manawa malaila, ma@ la no kekahi mau hoonaauao ana no @ mea hooholomua o keia au e hele @

 

            He @ a iwaena o na mea hoikeike @ hale mamua iho o ka hale koa o @ hana o ka uwila kekahi mea hoo@ele i ka manao o ka lehulehu i ka @apu kapalili mai o na manamana ahi @ ka uwila mailoko mai o ka huaolelo @ He ka maoli no i ka nani.

 

            Ma ka huakai aukai a ka mokuahi @ mai Sidane mai i ku mai ai i ka @ ua @ Iulai 29 ua ku mai oia i ka hora 8 o ke kakahiaka iloko o 15 la, @ hora, ame 42 minute. Ua haalele @ oia @a Honolulu nei i ka auwina la @ ka h@luna nui o na ohua maluna @

 

            O na mea ulu ka hapa nui o na mea @ ke oloko o ka hale koa a o kekahi mea i lawe ae i ka manao o ka lehulehu eia kela hana noeau i hanaia he @ ua paia i ka pa uwea, ae ulu ana ka @ @u me na kumulaau e ulu ana, he @ ola no i ka nani ke nana aku o @ e @au o ka hanaia ana.

 

            Ma ka manao ana, ua nui ka pomaikai  i loaa i ka lehulehu i hele ae ma @ hoikeike oiai malaila i ikeia aku @ kekahi mau mea a ke Akua i hana @ aole i loaa ma ko kakou aina nei, @ ua laweia mai ianei e hooulu ai a @ ulu ia no.

 

            Ma ka Poalua nei i hookuku ai ka @ kinipopo o Maui me ko Honolulu nei, a o ke ano mau no o ke kulanakauhale aia ma ke anuu ma @na pela no i lawe ae ai oia i ka hanohano o ka la ma ka lilo ana o ka lanakila o ka mokomoko ana ma ke kahua kaua i ka hui kinipopo Honolulu.

 

            Nani no hoi na himeni a na puukani @ ka puali puhi ohe o ka lahui i haa@ia ae i na la hoikeike i malamaia iho nei e hoonanea ana i ka lehulehu. Ke hui pu ia aku me na leo o na ho@ a na keiki lae oo ma ka oihana a hai pu hoi me ko lakou leo ponoi ua @ki maoli ia no na manao ilaila. Nani kela.

 

            He mau la hana nui keia ma na uwapo o kakou nei. Ua ku mai a hala aku ka mokuahi Sierra no Kapalakiko ma ka la 29 o keia mahina. Mai Kapalakiko mai ka mokuahi Ventura ma ka la @ nei, a e ku mai ana ka mokuahai @owera mai Vancouver mai i keia la @ pela no hoi me ka mokuahi Amerika Maru mai Iokohama mai. Ma ka la apopo e ku mai ai ka mokuahi Peru mai Kapalakiko mai. He laki keia no @ keiki uwapo o kakou nei.

 

            Ma ke Sabati i hala aku nei, ma ke kakahiaka hora 9 a oi ua holo puahia @ kekahi lio me ke kanaka maluna @ ma ke alanui Moi a mawaho iho o @ pa luakini o Kawaiahao i hookui @ ua lia la me ka paipu wai o ke @un@ o ka oihana kinai ahi a haki @ ke pa@pu wai a haule no hoi ke @ alo o ka honua a eha loa, alaila @ eleu koke ae la na lima kokua a @  aka la oia no ka Hale Moiwahine  O Mr. Murray opio ka inoa o ke @ opio.

 

            @ hoomanao e na makamaka helu@ a o ke Kuokoa e haawi aku ana no @ Nupepa Kuokoa he kii makana i @ a ma kela ame keia ekolu mahina @ la ame keia makamaka lawe pepa @ o ka nupepa Kuokoa. Nolaila @ we nui i ka oukou elele waha ole i @ nui i na mea hou hoolana manao @ na anoai like ole o ke au o ka manawa e nee nei ame ka loaa pu aku o @ manawalea i kona ma kini heluhelu. E hoouna mua mai i ke ola o @ pepa ma ke poo leta, dala maoli a @ ma ka bila kikoo.

 

            He leta ka ko makou makamaka i @a mai iaia mai Kauai mai e hoike @ ana i ka like ole o na manao o ko Hanalei poe me ko na alakai o ka aoao @ me Rula, oia a Kalauokalani ame @koki ma ka wae ana i na lunama@ mana. Ua loaa mai na lono no ka @ ana o na inoa e ka lehulehu o @ W. Mahikoa, J.K. Apolo, Chas. @ me kekahi poe e ae i mau luna@mana, eia nae, ua hoohalahala ae @ Kalauokalani, a wahi ana e kohoia @ na inoa mua o ke kau i hala iho nei. @ Aole i maopopo ka hua o na hana i @hanaia oiai ua komo aku la ka lehulehu iloko o ka huikau onene olelo. Ma @hi o Kuapuhi kahi i malamaia ai o ka halawai a na Home Rula.

 

HOOLAHA.

            Ke papaia aku nei ka poe apau loa aole lakou e ako i ka luau, pua kalo, ame na kalo liilii maluna o na loi kalo @ ka mea nona ka inoa malalo nei, e waiho la ma Kanawai, Honolulu, Oahu, Teritori o Hawaii. O ka poe apau e @ ana i keia hoolaha e hoopiia no ma ke kanawai.

            WING LEE OO.

            Hanaia, Iulai 22, 1902

1m

 

I Honolulu iho nei ka Elele Flynn o ke Teritori o Okalahoma.

            Ma ka mokuahi Alameda o ka po Sabati, Iulai 20, i hoea mai ai ka Elele Flynn o ke Teritori o Oklahoma ma Honolulu nei. Oia nei kekahi lala o ka Hale Lunamakaainana o Amerika, a lala hoi o ke komite o na Teritori, a kakaolelo ikaika no ka pono o na Teritori. I holo hoomaha mai nei oia i o kakou nei, a e hoi aku ana no ma ka mokuahi o ka la 29 o keia mahina.

            I ka hui ana aku o na mea kakau nupepa o kakou nei, penei kana mau olelo:

            "I hele mai nei au no ka hoomaha, a e hoao ana au e ike i ko oukou mau wahi pana iloko o keia mau la a'u e noho pu nei me oukou. Ua makemake au e lawe mai i ko'u ohana, aka, aole o lakou makemake, nolaila owau wale mai ia no. Ua makemake nui au e ike i ka aina a'u i lohe wale ai no, a i ko'u hiki ana mai la, mahope o ko'u hele makaikai ana aku no hookahi wale no manawa, ua hooiaio mai na mea a'u i ike ai i ka'u mau mea i lohe wale ai. Ua ike au ia Cuba, a aole hoi i oi aku ia i ko Hawaii nei mau mea nani, oiai no nae, aia no oukou iloko o ia poai hookahi. Ua ike au i ko oukou mau home nani ame ko oukou mau malapua, a ua pahaohao au i keia mau mea, oiai, aole he ko-wa i kaawale i ka hoopuniia e lakou. Mailoko mai o ka'u mau mea i lohe wale ai no ka mokupuni o Hawaii ke manaoio nei au e ike io ana no wau ia mau mea, oiai, eia no ianei ka hoailona mua o ka oiaio, a ke manaolana nei au o keia ka'u huakai maikai loa iloko o ka'u mau kaahele ana.

            "He lala au no ke komite o na Teritori, a ua kiai aku au i na hana a ka Ahaolelo; aka, aole a'u hana maanei, oiai, he hele hoolana ka'u. Malia paha o ike au i kekahi mau mea e loaa ai ia'u ka malamalama no ka'u hana, aole no nae ia o ka'u mea i hele mai nei.

            "No ke kulana o na hana hookele aupuni akea, he mau hiohiona ikaika kona Republika, oiai no nae hoi ua ikaika mai na Demokarata he manawa a haule pu wale aku, a ke manao nei au, oia ana no ke kulana o ke kau Ahaolelo e hiki mai ana.

            "Ua oi aku ko'u hiaai i na bila mokuaina i keia makahiki, a ina paha aole he nui loa o na hana a ka Hale Ahaolelo, ina no ua hooholo loa ia keia mau bila. Ke manaolana nei au e holo ana ka bila mokuaina no Oklahoma i keia kau ae. He 600,000 ka nui o na kanaka e noho nei iloko o keia Teritori, a aole hoi he mau kumu na lakou e hookuemi mai iaia no ka lilo ana i mokuaina."

 

Noho Kauwa Kuapaa iloko o Elua Makahiki

LOAA KE KUOKOA A HAUOLI O AH SIN KA WAHINE PAKE I NOHO PIO NA KA INO.

            Ma ka Poakolu, la 23 o Iulai, i ka hore 3 auwina la, oia ka manawa hope loa o ka noho mana ana o ke ano kauwa kuapaa maluna o ke kino opiopio e kekahi wahine Pake ma ka inoa o Ah Sin, ma kona unuhiia ana ae mai ua wahi la e ka lima o ke kanawai.

            Mamuli o kekahi palapala i hoopukaia e ke aupuni ua laweia ae o Ah Sin wahine Pake imua o ka Lunakanawai Robinson e hooloheia ai kona pilikia me ka waiho ia aku o kekahi palapala i hoomakaukau ia e ka loio a na ia mau kuhikuhi i haawi aku i na ike kupono loa no ka hookuu ana i ka mea i hoopaa pio ia malalo o na hana ekaeka imi loaa.

            O Ah Sin he wahine Pake opio oia i huna ia e kekahi Pake kane ma ka inoa o Chiu Kun, he kanaka ua mare i ka wahine, a mamuli o kekahi ano ua huikau aku la keia wahine Pake me Chiu Kun a hoihoi ia ka wahine opio i kahi noho o ka Pake kane. Ilaila oia kahi i noho huna ia ai e keia Pake me ka loaa ole ia Ah Sin kekahi manawa e hele ai ma kekahi wahi oiai aole makemake o Chiu Kun e loaa iaia ia mau pono pili laula oiai oia kana kula kala imi waiwai iloko o ka ino. Iloko o elua makahiki o ka noho hoomanawanui ana o keia wahine Pake malalo o na hana ekaeka a keia Pake kane. O na hoohaumia ka hana a keia Pake kane i lawelawe ai maluna o Ah Sin oiai o ka ona ame na hana i ku i ka ino, oi loa aku i ka manawa e piha nui ia mai ai e na Pake no ke puhi opiuma e huikau aku ai kela wahine Pake me na kane iloko o na ano ino a ua lilo keia i mea weliweli loa na ka wahine, a upu ae kona manao e loaa kekahi hoopakele i mea nona e hemo ai ma keia umii ana o ka ino. Oiai ka wahine iloko o keia mau haawina ia Chiu Kun e ohi ana i na loaa maikai ole, aka, mamuli o kekahi hoopakele ana i manao ole ai no ka wahine ua laweia aku la kana kumu imi loaa.

            Mamuli o ka hele ana aku o kekahi malihini ma kekahi wahi o ke alanui Liliha o Honolulu kahi a keia wahine e hoohanaia nei e ka ino ua lohe oia i na manao o ka wahine pela i lohe ai ke aupuni a lawelawe koke ae oia a noho ana ka wahine opio imua o ka Lunakanawai Robinson a mamuli o kekahi palapala a ka loio i hana ai, i waihoia aku ai imua o ka lunakanawai me na ike e ae i waihoia aku imua ona ua hooholo mai la ka lunakanawai i kana olelo hooholo e hookuuia ka wahine a makili ae la na kaula umii o ke ano kauwa kuapaa a hanu ana ua wahine Pake la i ka ea huihui o ke ao kuokoa no ka manawa mua loa mahope iho o ka noho ana iloko o elua makahiki.

            He wahine keia i hanauia ma Honolulu nei a i kona wa opiopio loa no ua holo aku la oia me kona makuahine i Kina. Ilaila laua i noho loihi ai, eia nae ua hoi hou mai laua i Hawaii nei a noho i Honolulu nei he 3 makahiki i hala ae nei a mahope o hookahi makahiki ua make iho la ka makuahine a noho hookahi iho la oia, a ma kekahi manawa o ka noho hookahi ana i hui ai me Chiu Kun.

            Mailoko mai o keia hihia i loaa mai ai ka manao i ke aupuni eia paha keia ano hana iwaena o na Pake waiwai o ke kulanakauhale o Honolulu nei ke hoomaamaa ia nei a e makaala aku ana oia ma ia mahele i loaa aku na wahine o ia ano 4 hiki ke hoopakele ia lakou a e holoi aku i keia ino iwaena o ia lahui ma ka Paeaina nei.

 

Ka Aila Kikapu

He Hoolapanai no na Makuahine

 

            Ma keia laau Kikapu, ua hoohala ia ae kekahi luhi o na makuahine ma ke ala ana i ka po e hoonana ai i na keiki i loaa i ka eha o ka opu. He loaa koke no ka oluolu i ka manawa e haawi ia ai ka laau ke hoomaka i ka wa e loaa ai na hoailona eha. E hoopulu i kekahi lole huluhulu i ka aila Kikapu, alaila hoopili aku i kahi eha o ke keiki, a aole e hala na minute he umi o ka loaa koke no ia o ka oluolu. He emi no ke kumukuai o ka omole laau hookahi a he lapaau hoola kana i oi ae mamua o ka ke kauka.

 

            "Makemake au e hoike aku i ka hana a ka Aila Kikapu Inikini i kuu keiki. I ka po, e ala mau ana oia a uwe no ka umii ikaika ma kana opu. Aka i ka manawa a'u i hoohana ai i ka laau Kikapu ua loaa koke iho ia ka oluolu mahope o 15 minute, a o kona haule aku la no ia hiamoe. Ma ko'u aoao ke haawi aku nei i ko'u mahalo no keia laau lapaau, he kauka maikai loa no ka home." O ka pane maluna ae na Mrs. F. Williamson ia o West Point, N.Y.

E loaa no ka Omole Laau Kikapu ma na Halekuai apau no ka 25 Keneta o ka Omole Hookahi.

 

Na Pake ma ke ano Hou.

HEMO NA PUKA O KA HALE KALAPU HOU NO NA KEIKI O KA AINA PUA

            Aia he hale kalapu ua loaa no ka Ahahui Hoohauoli o na Pake ma ka aoao Waikiki o ke alanui Nuuanu, a mauka hoi i ke alanui Vineyard. O ke kukulu koke ia ana iho nei no ia o keia hui mamuli o ka ike ana o kekahi poe o lakou ua nele lakou i na mea hoohauoli ma ka akoakoa ana. Ua lawa na kanaka kalepa o ka aina pua ma na mea hoohauoli no na home pakahi, aka, e like me ia e lawelaweia nei iloko o ke ano naauao ua hemahema lakou ma ia mahele, nolaila, i ulu mai ai keia manao pookela a ku io no ko lakou hale hoohauoli.

            E like me ke ano mau o ka hui lokahi o na kanaka koikoi o ka aina pela i holopono ai na hana o keia ahahui.

            Mamuli o ke koho lokahi ia ana o Mr. A.L. Ahlo, ua noho ae la oia ma ka noho peresidena, a oia no ka mea nana i hoala mai i keia hana maikai mamuli o kona ike ana ua nele i na haawina i hai mua ia ae nei. Ua hooikaika oia no keia hana iwaena o na Pake oihana kalepa o ke kulanakauhale o Honolulu ua ohoia ia mai la pela i ku ae ai keia hana hou iloko o ka aina.

            O Mr. Lau Tung ka hope peresidena, Yap Far@ke kakauolelo, En Yet ka puuku a o na alakai ana o ka ahahui malalo no ia o ka lawelawe ana a F. Korn ame George Kentwell ka hope o F. Korn. Mamuli o ka eleu ame ka pauaho ole o na lunanui ua hoolakoia ka hale me na lako hale kupono a ua makaukau no ka hookipa ana.

            Aia ke keena heluhelu i hoolakoia me na pakaukau ame na noho, he mau mea paani hoonanea; aia a hiki i ka manawa kupono alaila e pakui ia mai ai he keena hou no na mea ai huihui ame na mea like no na paina a ka hui e wehe ae ai.

            Ma keia wahi e hoohala ai na elemakule Pake i ko lakou manawa kaawale e laa ke Sabati me ka auwina la Poaono.

            Ua hahaiia aku na kanaka ma ka oihana me ke kanikela Pake ua apo mai lakou a e komo aku ana lakou ma ke ano he mau hoa.

            Nani keia hoolala ana.

 

Paa no ka Aeahaukae.

HOPUIA KA POE E MOE NEI MA NA UWAPO.

            Ua hopuia ae ma ka po Poakahi, Iulai 21, ma ka hora 11:30 p.m. o U. Smedley, J. Pierce, C. Butler, P. Johnson ame Keawepamawaho no ka aea haukae. Ma ka Poalua ae, ua hooloheia ko lakou hihia e ka Lunakanawai Wilikoki a ua hoopaiia e noho paahao ma Kawa no na mahina 6 no ka hana oolea. Penei na mea i hoikeia ae imua o ka Aha:

            No kekahi mau pule i hala ae nei, ua kiai mau aku o Flint, ka makai uwapo i keia mau kanaka, a ua ike oia aole he wahi e hoomoe ai ko lakou mau poo. Ua halawai aku keia makai me keia poe kanaka, a ninau aku ia lakou, ina he hana ka lakou. Ua loaa mai ka pane, aole he hana i haawiia mai ia lakou a he ake ko lakou e loaa ka hana. Ua hai aku ka makai, ina aole e loaa ka hana ma ka uwapo, he nui no na wahi e loaa ai ka hana ma ke kulanakauhale nei. Aia no ka hana alanui hao o ke kaa uwila a i ole o ka hana alanui aupuni. Ua hoole aku keia poe kanaka aole he makemake ia ano hana. Mahope mai, ua makai ia no keia poe kanaka, a o ka mea i ikeia e ka makai uwapo, aole he makemake o keia poe i ka hana. E hele mau ana lakou e makilo ma kela ame keia uwapo me ka noi ana i na wahi kenikeni a ka poe e hana ana, a malaila iho ia e e loaa ai ko lakou mau pono. Nolaila o ka hana pono wale no a ka makai, o ka hopu aku ia lakou a lawe ae no ka halewai.

            I ka wa i hooloheia ai o ko lakou hihia, ua hai ae na haole he poe lala lakou no na hui Union, a ua hiki no ia lakou ke malama ia lakou iho. Ua ike mai la no ka lunakanawai he mau hana apuhi keia, nolaila pane mai ia oia:

            "I ko oukou wa i hiki mai ai i Honolulu nei, aole oukou e ike he Paredaiso keia no ka poe molowa. Malia paha, he uniona maikai no ko oukou, eia nae, aole hiki ia uniona ke kiekie ae maluna o keia aha; nolaila e hoi oukou no Kawa e hana ai ma ka hana oolea no na mahina 6, a ke manao nei au, ua lawa keia no oukou e ike ai, aole he lumi no ka poe aea haukae maanei."

 

Loaa ke Kino Make o Hornef.

MA KA MANAO O KEKAHI UA MANAOIA OIA IA.

            Ma ka Poaha nei la 24 o Iulai ua loaa aku kekahi kino make ma ka puu o Leahi i kekahi mau koa o ke kahua hoolulu o na koa mawaho ae nei o Waikiki, ma ko laua pii ana i ka puu o Leahi e makaikai ai, me ka manao e huli aku, malia paha o loaa aku ia laua kekahi mea o ka wa kahiko o Hawaii nei ma ia mau wahi.

            Ma ko laua pii ana a hiki i ke kae o ka lua ma ka aoao mauka e huli hele ana no hoi, ua loaa aku la ia laua he poo kanaka, malalo o ka malu kiawe a na ia mea i hoohikilele ae i ko laua manao nolaila ua huli hele loa aku la laua pela i loaa aku ai kekahi mau iwi e ae, a loaa pu aku la kekahi mau pono kino, nolaila ua hooholo iho la laua e hoike aku i ka nuhou i ke keena o ka ilamuku o ke aupuni. Ua hoi aku la laua i kahi hoolulu o na koa a hoike aku i na luna koa pela i lohe aku ai na makai, me ka eleu no hoi, noho ana ka Ilamuku Brown ame kona hope ma kahi o ka hana, a i ka huli io ana aku no ka hana ua loaa aku la kekahi mau mea oi ae mamua o ka na koa.

            Ua loaa aku ka puniu me ka auwae ua malele aku, o ka papaniho maluna ua piha i ke gula a i ka loaa ana aku o kekahi papa-auwae ua ikeia ua hoopihaia, a ma kekahi wahi aku ua loaa aku na kamaa ame kekahi hainaka kilika ame kekahi mau pono e ae.

            Ua laweia keia mau mea apau i ke keena o ka ilamuku, alaila ua kaheaia o Mr. Wichman ka mea hana uwati me na pono gula ame dala, a mamuli o kana nana ana ua hooiaio aku oia o na mea i loaa mai i ohiia, ua lawa ia no ka hooiaio ana he mau mea lakou i pili i ke kino o Hornef.

            O Hornef, oia kekahi kanaka hana o Mr. Wichman no kekahi manawa i hala, a i ka makahiki i hala i ka malama o Iulai, ua nalowale honua aku o Hornef a aole i loaa iki kekahi lono nona a hiki wale no i ka loaa ana o keia mau iwi. Ua loaa pu aku na apanapana lole komo ua kau liilii ame kekahi mau ki ame kekahi omole, aole i maopopo ke ano o ka omole no ka laau make paha a i ole no ka waiona paha a me he la o ke kumu o ke kau liilii ana mamuli paha o ka loaa ana aku i na ilio. Mahope o ka hora 1 o ka auwina la ka loaa ana aku i na koa a hai ia ae i ka Halewai alaila lawe loa ia i ke keena o ka Nupepa Advertiser i ka po iho e nana pono ia ai.

 

Eha ka Mokukaua Ilinoi

            CHRISTIANIA, Iulai 14.-O ka moku kaua Amerika Ilinoi malalo o ka mana o ka Hope Adimarala Crowninshield e noho hoomalu nei i na aumoku kaua ma na kai o Europa ua komo mai oia i keia la me ka palapu i loaa iaia. Iaia e hookomo ana ua loaa ae la oiaio ona i na akoakoa o ke kai a puka ae la aiaio ona, na ia mea i hoohikilele i ka Adimarala, eia nae, ua hikiwawe na manao i puka ae e pale i ua poino ia ma ka hoohana ikaika ana i na mikini mahu e pauma i ka wai iwaho o ka moku. He elua puka nui i loaa ma keia palapu i loaa iaia.

            No keia kumu ua waiho iho la ka Adimarala i kona moku ponoi a noho mana aku la maluna o ka moku kaua Kikako.

            Ua loaa keia pilikia mamuli o ke ano e ana o ka huila uli o ka hoe; a mamua o ka hiki ke hana i kekahi hana e pakele ai ua loaa aku la i ka poino, pela na palapu i loaa ai. Ua hookuuia na heleuma nunui a elua a pauma koke ia ka wai ma ka hoohana ana i na enekini mahu me ka ikaika. Mai pakele no paha ka moku ina aole i maoku ka heleuma o mua a mamuli o ka heleuma o hope i kuuia a paa i lalo o ka papaku o ke kai na ia mea i hoopokakaa ae i ka moku me ka loaa hikiwawe ole o na kokua e haawiia ia manawa o ka pilikia pela na palapu i loaa ai.

            Mamuli o keia pilikia, ua hiki ole ke hoomauia na hana hookahakaha paikau o na moku manuwa e like me ka mea i hooholoia e hooko, nolaila ua hoopanee loa ia ua hana ia, a e hoi aku ana ua moku kaua la i poino no ke ala huki moku o Southampton e hooponopono ia ai kona pilikia.

            A ma ka la 16 ua kolo loa ia aku la oia iloko o ke awa a malaila i ulele iho ai na keiki luu kai o ia wahi no ka hana i kahi poino i paa iki ae i hiki ai oia ke hoi loa aku no ke ala huki moku o Chatham. Pelekane no kona lapaau ia mai.

 

HE ILI NANI, LIMA A'IA'I

ME KA

LAUOHO ULIULI

KA HUA O KE

KOPA CUTIKURA

            HE MILIONA A OI ka nui o na wahine e auau mau nei me keia KOPA CUTICURA no ka malama ana, hoomaemae ana, a no ka hoonani ana i ko lakou ili, i pau ai ka papaa o ke poo, ka unahi-pii, a i mea no hoi kekahi e pau ai ka helelei ana o ka lauoho, a i hoopalupalu, hoa'ia'i a me ka hoou'iu'i ana i ka ili o na wahi i hele a manoanoa i ka hooikaika i ka hana, e like me na lima, a pela no hoi e hoopau ai i na eha, ma ka holei ana i na wahi eha me keia kopa, i ole oi e ike i ka aai me ka welawela; i ole no hoi e hou nui, ma ka holoi ana i na wahi pehu a palahehe; a he oi loa aku ka waiwai nui o keia kopa i na makuahine e lawelawe ana i na hana lehulehu i pili i na keiki a me lakou iho no hoi, a i na wahine no a pau. a he kupono loa no hoi keia kopa no na wahi auau a pau. O ka poe i ikemaka i ka maikai o keia kopa, aole loa lakou e ae iki ana e hoao i kekahi kopa okoa aku, ke koiia mai; ina no e oleloia ana, he kupono ia ano okoa aku no na mea e pili ana i ka ili, ke poo a me ka lauoho o na bebe a me na keiki. Ua loaa mai keia waiwai nui o ke KOPA CUTIKURA mailoko mai hoi o kela laau hoola ikaika loa i kapaia, KUTICURA, oia ka laau ikaika loa ma ka hoola ana i na popilikia a pau e pili ana i na mea ika loa i ka pale ana i na mea ino, a he @ loaa no hoi ke ala maikai o na pua iloko o keia kopa. Aole loa e hiki ke hoohalikeia mai kekahi ano kopa e ae i hoohuihuiia e ke akamai o kanaka me keia kopa, ma kana mau hana malama, hoola, a me ka hoou'iu'i ana i ka ili, a pela aku. Pela hoi i ka ili o ke poo, ka lauoho a me na wahi e ae.

            Aole no i lihi launa mai na kopa o na aina e me keia, no ka auhau ame a me ka hana o na keiki liilii. Pela iho la i lilo ai ka waiwai o na kopa a pau @ i HOOKAHI no ke KUMUKUAI hookahi, a he Helu Ekahi keia Kopa no na poino o ka ili a me kahi auau, a heluhelu ekahi no hoi no na kamalii aupuni @ ke ao nei.

            NO KA HOOLA LOA ANA I NA ANO PEHU A POHAKA PALAHU MA NA WAHI A PUNI KE KINO, e hoomaemae i ka palapu me ke kopa CUTICURA i pau ai ka paapaa lepo a ano e ae paha o ka ili, a pela hoi ke poo, i pau ai ke kepia a me ka papaa piele, alaila, e hooma-u i kahi eha me ka Aila Hamo CUTICURA @ mama ae ai ka akiaki ana a ka hu'i a me ka ehaeha, a pela hoi e hoohana ai ka laau i kana hana a ola ka eha, alaila, e inu @ ka Laau Inu CUTIKURA i mea e maemae ai ke koko maloko. Ku kuaiia no keia laau ma na wahi a pau o ka honua nei. Ma Aukekuiia; o R. Towns & Co., o Sydney, N.S.W. ko laila Agena; ma Aferika Hema Depot; Lennon, Ltd. Na "Hoakaka no ka Hoola ana i na Bebe a me ko lakou mau kinaunau," he loaa wale no me ke kuai ole.

            O POTTER DRUG AND CHEM. COMP., Boston. U.S.A., na Ona e na laau CUTIKURA a pau loa.

 

NA

KAA PAIKIKALA

HOU O 1902

HE ANO HOU NO KE KUMUKUAI MAI KA $22.50 A PII AKU

PEARSON & POTTER CO., Ltd. ALANUI HOTELE ME UNION

 

E haalele paha auanei na Pukiki ia Hawaii nei

            Eia na Pukiki ke nune mai nei i keia mau la mamuli o kela kumuhana a na aoao kalai aupuni e noonoo nei i keia manawa, oia hoi, ka haawi ana i na hana aupuni iloko o na lima o ka poe kupa Amerika wale no. Aole keia kumuhana ma Hawaii nei wale no, aka, aia no ma Amerika. Aole i aeia ma ke Aupuni Amerika e hana kekahi kanaka i ka hana aupuni, aia wale no a lilo i kupa Amerika.

            Eia iloko o ke Komite Kuwaena o ka aoao Repubalika ka ikaika loa o keia kumuhana, a ua hoikeia keia ikaika i kekahi wa i kaahope ae nei mamuli o ke noi okoa ana aku i ka Luna Nui o na Hana Hou J.H. Boyd e hoohania na kupa Amerika wale no ma na hana alanui aupuni. Ua hoao ae o J.H. Boyd e hana pela, aka, o ka pilikia aole i lawa ka poe i makemake no ka hana, a nolaila ua hamama no ka puka no keia mau Pukiki a koe aku ka lahui Asia.

            I keia manawa, ke hooikaika nei na aoao kalai aupuni o kakou nei e pani aku i keia puka, a ina e paa ana e poino ana keia lahui kanaka e noho mai nei iwaena o kakou.

            Maloko o ko kakou kanawai kumu, ua ae ia kela ame keia kanaka i loaa ka ike heluhelu ame kakau e lilo i kupa no keia Teritori. O ka hapa nui o keia lahui Pukiki, aole e loaa keia ike, nolaila, ua hiki ole ia lakou ke lilo i mau kupa no keia Teritori.

            Penei ka hoike a ke Kanikela Canavaro: "O ka manao maoli ina e holo ana keia kumuhana e pau ana ko'u lahui i ka haalele iho ia Hawaii nei. I keia manawa eia kekahi poe o lakou ke holo nei no Kaleponi oiai he nui ka hana malaila. Ua hele mai kekahi poe ia'u me ka ninau ana mai ina paha e lawe ana ko lakou aupuni ia lakou no Aferika Hikina. Aole makemake o na Pukiki e hoi aku a hana ma na mahiko, o ka poe opiopio aole o lakou makemake ia ano hana, a o na makua hoi he mau home ko lakou me ke taona nei. He nui o lakou aole i hiki ke lilo i mau kupa Amerika, a o kekahi no hoi ua makemake no e noho pu pela. Mamua aku nei, ua hana nui lakou ma na hana aupuni, aka, ina e papa ia ana, alaila e pono ia lakou e hoi."

            Ma keia, e ka lahui Hawaii, e pono e hoohemahema ole ia keia pono. Ua kula aku makou ia oukou e hoouna i na keiki a oukou i na kula no ka hoonaauao ia ana, oiai o ko kakou pono keia e loaa ai ka mana koho balota ame na pono e ae. O keia maluna ae, oia no ka hiohiona o na keiki Hawaii i nele i ka hoonaauaoia, aole paha e nele ana i ka hana, aka, o keia pono makamae e hiki ai ke lilo i mea koho balota, oia ke loaa ole ina e hoohemahema ia ana ka hoonauauao ana i na i ua Hawaii.

 

He Kupilikii maoli io no

ME HE LA AOLE IA NA KA POE O HONOLULU E HOIKE NEI.

            He ikiiki mau ka poe ola kino maikai ke loaa i ka eha iki.

            A ina e ike oe i ke kumu, aole no oe e puiwa ana, oia no ka ma'i maneo.

            Aole ia he mea nou e moe pono ai ma kahi moe, aole no hoi oe e noho oluolu mau ana, mamuli o ka maneo mau.

            Hiki ole ke hoomanawanui, oi loa aku ka pau ole ae o ia pilikia.

            He mea hoouluhua io maoli no a aneane e hoopupule ia oe.

            Alaila aole anei e loaa kekahi mea nana e hoopau ae ia pilikia ou?

            E loaa no ia oe ke ola, a e pau no ia mau ano ino mai ia oe aku, ina e hoolohe i ka keia keonimana.

            O Mr. Frank Leibly, o Wilkesbarre, Pa., e noho ia ma ke alanui Main helu 326 ua keonimana la. Eia kana pane: Me ka hauoli au e hoike nei i ka lehulehu i ka mana hoola o ka LAAU HAMO A DOAN no na ma'i maneo. Ua nui loa ko'u pilikia iloko o ia ano ma'i i ka makahiki i hala. Ua nui no hoi na laau lapaau a'u i hoao ai he ole nae ka oluolu. Pela ko'u hoohele ana ma ia ano a hiki i ka loaa ana o ka Laau Hamo a Doan.

            Ua hoomaka aku ia wau e lawe i ka laau a Doan, a aole i liuliu ua loaa iho la ia'u ka oluolu a o kuu hoomau aku la no ia a hiki i ko'u ike ana ua nalohia aku keia kupuino mai a'u aku, ua like me 4 mahina wau i kau hou ole ai i ka laau. Ma keia, ua loaa ia'u ka oluolu e hiki ole ai ia'u ke hoike aku i kona piha pono ma ka hoike ana i ka hauoli i loaa ia'u. Eia nae, ke hooiaio aku nei au i ka mana hoola o ka laau i ka lehulehu i ka manawa e hoikeia mai ai na hiohiona ma'i o ke ano i loaa ia'u. He hiki no ke hoolahaia keia mau ike a'u maloko o na nupepa a na'u no e hoola@ aku i ka pololei, a e loaa no wau ma kahi i hoike mua ia ae nei maluna.

            He 50 keneta wale no ke kumukuai o kela ano laau a e loaa no i ka poe kuai laau @ E hookoia no na kauoha apau @ leta e ka Hui Kuai Laau a Ho@ na agena o ka Paeaina nei.

            E ho@ a e waiho i ka hai.

 

            O NA OU@! KOLELA, e pono e pale ikaika ia a'@ ka manawa e ike mua ia aku ai na hoailona o ke ano opuopuopu a hi o ke keiki liilii. I na kau la, e hiki pono ole ai i na makuahine ke makaala loa i keia ano pilikia o ke keiki liilii, nolaila e pono e makaukau me kekahi laau lapaau.

            Aohe laau kupono e ae e like me ka Laau Lapaau Colic, Cholera, ame Diarrhoea a Chamberlain. A he kupono loa e malamaia ma na kauhale. E kii i keia la, malia o loaa ke ola i kekahi i loaa i keia pilikia. Aia ma ka Halekuai o ka Hui o Benson ame Smith e loaa ai. He oluolu ke kumukuai.