Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 33, 15 August 1902 — O HAWAII NO KA OI HOOIOI AUPUNI IKAIKA—KA BAIBALA KE KAHUA MAOLI I HOOLAHAIA MA HAWAII ALOHA. [ARTICLE]

O HAWAII NO KA OI

HOOIOI AUPUNI IKAIKA—KA BAIBALA KE KAHUA MAOLI I HOOLAHAIA MA HAWAII ALOHA.

(Unuhiia e O. Z. W. Waikalai.) Eia iho na Misionari i hoouna maoli ia mai, o Rev. Asa Kakina am« Rev. Hiram Binamu ame na wahine, me kekahi mau haole e ae elima, eia iho: Dan'l. Kamabera, Thos. Homa, Sam'l Wini, Samuel Rugala, Elika Lumi ; ame na Hawaiia maoli i hoonaauao maikai loa ia, no lakou na inoa: Mr. Kanui. Mr. Honolii, Mr. Hopu ame George Humehume, ke keiki a Kaumualii, ke Alii 0 Kauai; o keia mau keiki Hawaii, ua hele lakou i Amerika ma kekahi ano okoa, a ua hoonaauaoia ma kekahi kula, Cornwall Inßtitute (Konawala). Maluna o keia kialua i hoi nui mai ai lakou rae na Misionari, a i ka waena moana ua ninaninauia mai lakou nei: "Pehea ka noho'na o ko oukou lahui?" Ua pane aku la lakou nei, "he lahui kanaka oluolu a lokomaikai," a ua ninau hou ia mai, "a pehea, ina kakou e pae aku ana, aole anei makou e pepehi ia mai, no ka mea, ua lobe makou he lahuikanaka naaupo." Ua pane ia aku lakou: "Aole." Iloko o keia manawa i hoomaka iho ai na kahunapule e haku 1 keia mele i hoikeia aenei maluna, me ka hooponopono pu aku o keia mau Hawaii i kupono ai ka olelo Hawaii. Ma kela la elima o Aperila, o ka makahiki 1820, ua pae aku lakou nei mauka me ka Buke Baibala, a ma kahaone lakdu i himeni iho ai i keia mele: "E ala na moku o kai lilo loa," a oia no hoi ka himeni i mele mua ia ma na moku o Hawaii, kahi a ka lokomaikai ame ke aloha i noho ai. O ka Buke Baibala, oia no ka Palapala Hemoieie. a oia no ka Euanelio. ka mana o ke Akua e ola ai. Roma 1:16. Ua ku iho la na wawae o ka euanelio ma Hawaii, a hoomaka ae la e hoomohala i kona mau eheu malamalama, malaila mai a i na mokupuni e ae; a e like me na eheu po.i nalo ae i ka la e kiei ma! ana maluna o ka honua, pela no ka noho'na pouli o ka lahui i opiopi ia

akn ai no ka wa mua loa Ua halawai pa iho la keia mau keiki Hawaii eba nw na kanaka; eia na Ml»ionarl I hOO- - la mai nei, a na hoomaka akn I* keaoo na keiki Hawaii me na MWonari i ka lahnl, a pela iho la I mohala koke ai ka malamalama o ka Euanelio ma Hawaii neL Ua nana mal la o Ber. H. Binamu i ke a>i ana a kela mau kelki Hawaii a mahalo Iho la, e boomaonop? e ana, aole e Il'n na la, alaila, e hoiomua ana ka naauao lloko o ka .iahui. nMaiia, ua hoopiha loa la ibo la oia i ka oHoli nui, a hoopuka a«I2 oia. i keia mau olelo: "Aole e bata na malama ellma mai ko makou pa*ana mai, aia hoi be boike Kula nui m » H'.aoluiu. a pela anane! e akaka ai : 133 'lii, he hiki no ia makon ke att aku I na kanaka i ka be!ubeiu ame ke kakanlima." Ua hoopnka o Bhsamu i kela man olek», no kona ike akn Ika eleo o ke ao ana a keia mao kanaka ame ke ohohia mal no hoi o ka lahui. Ua booikalka like lakou ma ke ao ana, knknln ana i na knla me ka Papa Pi-A-Pa. heluhelu, kakaulima, Kula Sabati ame ka Euanelio. Ua noi ia ka «naiian makemake o na 18, a na ae mai lakou, me'ka pepehi ole fa a hoomainomo ole la paha e llke me ko Enelani. Farani, lialia, Inia, Kina, Aferlka, ame Amerika; olai no nae e aweawea, iki akn ana ka malamalama o ka Euanelio lloko ola man Aupuni. Aole hana na, moknpnni o Hawaii pela, be aina miaionari keia; be aapo i ka malamalama, a pii mahnahna man ka pono, ka iloko o ka lahui, a be mea hiipoi nui ia na lakou iloko oia man ia ko liuliu o ka aina. ooko o ke an fcatiikn o ka alna, be mea 0 Hawaii «np ka lahuikanaka. Aole I punahele loa na miakmaii na na lii kanoha na lii i na kanaka e pepehl i na Misk>nari ame na haole i pae mal, e like me ka bana ia o na Mi*kmarl kekahi man aina e ae o ka honua nei; ma o ka hao wale ia. hoomainoino wale ia, pepehi wale ia, a hookaumaha wale akn. Aole loa i ike ia ia mea ma Hawaii nei, aole imihala, aole knamnamu, aole hoopilikia wale aku 1 ko lakou noho'na ma ka alna, aole i ka lakon mau wahine ame na keiki a lakou, aole hoi hooweliwell aku, a boo- > kan akn i na kanawai hookaumaha ma ! kela ame keia mea, oiai he kanaono ;baole ma ka makahiki ĪIU. 1 O ka lokomaikaī ame ke aloha mali'hini, ka heahea, ka hooklpa, ka oluolu. ka malkal, ua loaa. mna. no ia i k»'a lahnL no ka mea, he haawina knmau ia no lakou mai na kupuna loa mai He lahola kīno maikai c<> keia, aole Ike nul ia na mai lele. mai ahulau, Lepera, Kaokao, Flva, Giripa. wiwi, a olala, me na mai ino e ae e laha neL Aole make nni na kanaka iloko o ia manawa e like me kela wa. |Ua pii Tnahff a "^ ia man ka nawhao. ka aapo, ka mikiala, ka malnhia, ka pono I Hoko o ka labip ame na 'lU, e Uke me ika la i pii i ke awakea nni, pela mau [ no & hikī i ke au malamalama loa iloko | o ke au noho alii o Lilinokalani, ka ■ manawa hoi i hanaia ai ka bodhulihia I alua ma ka Paeaina o Hawaii, I hiki 'ai ka huina o na makahilf enanelio i , lee kanahiku-kumamaha. I O ka Euanelio. ola no ke Kauoha Kahlko ame ke Kauoha Hou i huiia a !i kapaia ka Palapala Hemolele, ka I Olelo a ke Akua, a pela i oleloia ai ka ! Buke Baibala. be "Buae Akua." j Ua uholaia ka Euanelio me ka holo ; lea a kuia ole, ame na eheu nanl he j umikumamalua o Hawaii Ukulii. a e ike 1 ia iho ia mau eheu nani malalo iho. Rut. 2:12. HaL 17:8.57:1.61:4.91:1-4. |"Na lehova no e uku mai i kau hana ; A e haawi mai o lehova 1 ka nku nui ' loa. Ke Akua o ka laeraela, Ua hele mai hoi oe e hilinal ma ka malu o kona mau eheu, E malama mai oe ia'u e like me ke kii onohi o ka maka; E huna oe ia'u malalo o %a malu o kou mau eheu. Oiaio ma ka malu o kou eheu e kanaaho ai au, A hala ae keia mau mea e poino ai, E holo no wau maloko o kou halelewa a mau loa, E kanaaho no au ma ka hoomalu a kou mau eheu. O ka meā noho iho ma kahi malu o ka Mea Kiekie Loa E moe oia ma ke aka o ka Mea Mana Loa, E uhi mai no oia ia oe i kona mau hulu, .v e holo no oe malalo iho o kona mau eh'-'* " O ka Uheu Akahi o ka Baibala. oia no na Luakini i kukuluia na Ekalesia, na Kula ame na Buke i paiia. (Aole i pau.)

Nui ka hana a ka Aha Kaapurtj Ekahi o keia kau o Augate e nee nei i keia mau la, a ke loaa nei keia. manao e wehe hou ae i manawa hou i hiki ai ke hoopauia na hana iloko o ka manawa kupono.