Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 34, 22 August 1902 — Page 2

Page PDF (1.52 MB)

This text was transcribed by:  Grace
This work is dedicated to:  Panaewa

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

No ka makahiki -- $2.00

No Eono Mahina $1.00

---

Kuike ka Rula.

PUKA ANA, 1 Pule, 2 Pule, 3 Pule, 1 Mal., 2 M l., 8 Mal., 1 Mak.

1 Iniha--, $1.50, $2.00, $2.50, $3.00, $5.00, $6.75, $12.00

2 Iniha--, 2.00, 2.75, 3.50, 4.00, 7.00, 9.00, 18.00

3 Iniha--, 2.50, 3.50, 4.50, 5.00, 9.00, 12.00, 24.00

3 Iniha--, 3.00, 4.00, 5.00, 6.00, 11.00, 13.00, 30.00

5 Iniha-- 3.50, 4.75, 6.00, 7.00, 12.00, 15.00, 36.00

6 Iniha--, 4.00, 5.50, 7.00, 8.00, 13.00, 16.00, 42.00

 

---

 

            O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI KE KA AUHAU, A I NA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOI.

---

            O na Dala a pau o ka Pepa nei e hoouna pelo lei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY

---

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO

---

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Panaiaau o Hawaii, ma ke ano mea o ka Papa Blua.

---

A. W. PEARSON, Luna Nui David L. A-I, Lunahooponopono.

Honolulu, Oahu

---

POALIMA - AUGATE 22.

---

NINAU PILI WAIONA.

---

PONO ANEI I KE AUPUNI E HOOLILO AKU I NA LOAA NO LOKO MAI O KA WAIONA NO KONA MAU OIHANA?

---

            O kekahi kumu i makemake loa ai ke aupuni i ka hoomau ana i na hana waiona, na hoomaemae waiona, na kuai kukaa ame kuai liilii, oia no ka loaa nui o na loaa no ka waihona o ke aupuni ma ia mau mea, elike me na mea i hoike mua ia ai ma na helu i hala. Eia ka ninau: Ua pono anei ka hoolilo ana aku i keia mau loaa no na lawelawe oihana ana o ke aupuni?

            Penei na olelo a ka Moiwahine o Madagascar: "Aole loa au e ae e lawe mai i na loaa no loko mai o na mea o hoopoino ana i na uhane ame na kino o ko'u poe kanaka." Penei hoi ka olelo a ka Empera o Kina: "Aole hiki ia'u ke pani ku aku i ke komo ana mai o na waiona, aka, aole loa he hiki i kekahi mea ke hookonokono mai ia'u e lawe ae i na loaa i loaa mai no loko o ia mau mea." Eia hoi ka Pohakuhauoli, ke kuhikuhi puuone kaulana o Pelekane: "O ka ninau no ka loaa aupuni, aole ia e pono e ku alai aku i ka hoomaemae ana, me ka lahui kanaka inu rama ole, ua hiki no ia'u e kuhikuhi aku i kahi e loaa mai ai noa loaa aupuni."

            O ka rama, oia no kekahi mea e pepehi nei i na kane, na wahine ame na keiki ua aku kana pepehi ana mamua o ke kaua ame ka wi, a ua maopopo no ia mau mea i ke aupuni ame na haawina weliweli. Ma na manao i hoikeia maluna ae, ua hiki loa ke hoomaopopoia, aole i pono ko ke aupuni hoolilo ana aku i na loaa e loaa mai ana no keia hana no na lawelawe ana o kona oihana. Ke olelo nei ke aupuni, aole he alanui okoa e loaa mai ai he loaa aupuni mahuahua e hiki ai ke pau na pilikia o ke aupuni, aka, ke olelo nei ke kakaolelo kaulana o Pelekana, ua hiki no ke loaa nui mai he loaa aupuni ma kekahi ano okoa ae. Ua hai ae no ia: "O ke kuleana o ke aupuni, oia no ke ao ana aku i na kanaka ma na mea apau e pono ai ame ke a'o pu ana aku ia lakou e ku kaawale ae mai na mea e poino ai lakou." Nolaila, o ka hoolilo ana o ke aupuni i na loaa mai ka waiona mai, oia no kona a'o ana aku i na kanaka e hana i na mea pono ole. Ma ia ano aole i pono i ke aupuni e lawe mai i na loaa pono ole a hoolilo aku no kona mau oihana.

---

            Ma ka la 9 o Augate i hookoia ai ka makemake o ka lahui o ke Aupuni Moi o Pelekane ma ka poni ana i ko lakou moi ka Eluene VII ame kana aliiwahine ka Moiwahine o ua aupuni kaulana nei, a i ka nana ia ana aku i na hana i hanaia no ka oihana poni, ua ikeia ua kuni paa ia no ke aloha alii iloko o ka puuwai o kela ame keia kanaka Pelekane.

            Iloko o ka wa pilikia o ka moi iloko o kona ehaeha, ua kau nui aku ka maka o ka lehulehu no ka ike aku i ka maikai mai o ka lakou poo aupuni, me ka menemene i na lono ke hoea mai ia lakou in a hhe kaumaha a he hauoli hoi in a he maikai. O keia mau haawina i loaa ia lakou he hoike maopopo loa ia i ko lakou ake nui e hookoia ka palapala hookuleana hoi o ke kumukanawai o ia aupuni.

            A o ke kau ana aku la o kela kuleana pookela maluna o Eluene VII o ka ili ana aku la na ia o na pono apau a ka Moi Vitoria i hoolu-a iho ai iloko o kona mau la o ka noho moi ana me ke ake nui e komohia iloko o ka maluhia pela hoi e kau aku ai kela haawina maluna o ka Moi Eluene VII no ka pono o ka lahui ana e noho hoomalu mai nei.

---

            O na hana maikai apau i hanaia iloko o na palena o ka maikai iloko no hoi o ke ano wiwoole aole e nele ka uhai pu ia me na mahalo ame na hoomaikai. Oia iho la ka papale hanohano o ke kanaka e like me ka makai i hoopakele ai i ka wahine Kepani.

---

            O ka oi loa o na Adamu mamua o na Eva ma ka hoomaopopoia ana ma ke kau helu lahui iho nei he hoike ia i ka loli loa me ke ano e loa o ka hanauna hou e hele nei ma kanoho pu ana me na lahui like ole iloko o ka Paeaina. He ano hou keia no ka kenekulia hou e hele nei.

            O na leka apau e hoounaia mai ana i ka nupepa Kuokoa no ka hoolaha ana e oluolu e hoouna mai me ka kakau ana i ka inoa ponoi o ka mea nana ka manao i makemake e hoolaha, a ke ole e hanaia pela alaila aole e hoopukaia aku ana. Nolaila, e makaala mai kkou ia haawina hana. Ua hiki no ka inoa ke waihoia ke hoopuka ia ka manao.

---

KA PONO NUI.

---

            O ka pono nui, oia ka hauoli i loaa i kela ame keia mea ola e ola ana maluna o ka honua ame ka poe e noho la iloko o ka lani hui pu ia me ke Akua. A o keia pono nui he mea pono e hapaiia ma ka lawelawe ana i na hana o na ano like ole iloko nae o na palena ku i ka pono, a ua loaa no keia haawina hana i ke kanaka mamuli o ka haawi ia mai. No keia mea no hoi i hoonohoia mai ai ke kanaka maluna o ka honua nei a aia maluna on a ke koikoi o ka hiki ke hapai i ua pono nui la.

            O ka hapai ana o ke kanaka i ua pono nui la oia no kona hapai ana i kona pono ponoi iho, oiai, aia ilaila kona pono ponoi kahi i waiho pu ai. A o ka mea e hoohala ana i ka hapai ana i ua pono nui nei oia no kona hoonele ana iaia iho me na pomaikai no kona hauoli piha.

            KA HOOHANA ANA.

            Ua haawiia mai i ke kanaka ka ikaika ame ka mana ame ka makaukau ma ka noonoo ana ame na ano apau e pono ai ka hoohana ana i mea e holomua ai ua pono nui la, a ua hawaiia mai lakou iloko o na ano like ole, a oia no hoi ka mea i hiki ai ka pono nui ke nee ma kona ala hollomua mau.

            I ka manawa o ka leo kahea o ka hana e o aku ai i ke kanaka, alaila, o ka mea mua a ke kanaka e hana ai oia kona noonoo mua nona ihoo, in a paha aia me ia na makaukau i hoike ia ae nei me ia e hiki ia ai iaia ke lawelawe no ua hana la a holomua ka pono nui, alaila, he mea pono nona e ae aku i ua leo kahea la a hooko aku mea ka hana ia ana no ia mea i kaheia mai ai oia e hana.

            Aka in a o ka makaukau i loaa iaia aole i lawwa no ka hoopiha ana i ka makemake o kahi on a i kaheaia mai ai alaila he hana naaupo ka onou wale aku iaia iho iloko o ia wahi, a he hana naauao nona ka wehe ae iaia mailaila ae no ka pomaikai o ka holomua o ua pono nui la a no kono pono ponoi no hoi kekahi.

            Ua pili keia i na hana apau loa o ka honoua nei e hanaia ana malalo iho o ka la a maluna hoi o ka honua, koe na hana aole iloko o na palena kupono. Ua pili keia i na hana aupuni, na hana lima akamai ame na hana lima ikaika ame na hana iloko o ke apo o ka oihana naauao ame ka oihana kahunapule.

            Nolaila o ke kanaka e manao ana ua hiki kona makaukau ke hoohana no ka pono nui no ka hooholomua ana i ka pono nui, alaila, e pono oia e hooko aku a mai apakee ae oia no kekahi mea okoa aku koe wale in a aia me ia na haawina o ia ano. O ke kanaka aole on a leo kahea e lilo oia i kahunapule mai hoao oia e kau aku ma ia wahi o piha pono ole ka mea i makemake ia. A in a ua manao kekahi kanaka e holo moho no ka oihana kau kanawai o oihana aupuni paha e ninau mau iho oia in a ua loaa laia ka makaukau ame ke aloha e hooholo i ka pono nui alaila e hooko aku a in a aole e wehe mai iaia iho ka hooko ana no hoi ia i na kanawai kumau o na mea maoli.

---

Ka Huakai aukau a ke Sonoma.

---

            Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Sonoma i o kakou nei i ka Paalua nei ua loaa mai na lono ma kona ala aukai mai na panalaau mai a hiki i Honolulu nei ua uhai pu ia mai oia me na ulia.

            Ma ka manawa i hoopuka mai ai ka moku mai ka uwapo mai o Sydney a me ka maopopo ole i kanaka oluna o ka moku, ua lele aku la ke paoahi o ka moku, a ua loaa ae la i na lima kokua i kokoke ae ma ia wahi a hoihoiia no uka o ka aina.

            Ma kona alahele mawaena o Sydney ame Auckland ua loaa iho la kekahi pilikia iwaena o na ohua, oia ka make ana o Mr. Tobin, a ke huiia me na kino make e lua mau kanaka Amerika, ua loaa aku ka huina make he ekolu iluna o kona oneki.

            Ua hoike ae ke kupakako o ka mokuahi Sonoma aia ke pahola la ka ma'i ahulau ma Sydney a mawaho ae o kona mau palena kekahi.

            Ma keia huakai mai nei ana ua nui maoli no na ohua ma kona oneki a i ka holo ana aku nei, ma ne'i aku, ua nui no na ohua i kau aku mai Honolulu aku nei a e like no me ke ano mau o ka piha mau o ka uwapo i na kanaka pela no hoi keia a malaila pu ae no ka puali puhi ohe o ke aupuni, a i ka manawa a lakou e hoonanea ana i ka lehulehu me na hokeo a lakou ua ikeia aku la kekahi kanaka iluna o ka moku ua on a i ka hana a ka lama, e uwa ana me ka leo nui me ka hoikeike mau ana i na omole lama e paa ana ia ma kona lima, ma ke ano hoomakeaka paha me he mea kaua la nana, a ma ka manawa ana i paki ai i kekahi o lakou ua noha aku hookahi a kahe aku la ka wai lama ma ka papalina o ka moku, a i kona nana ana aku a ike i ka wai e kahe ana ua ikeia aku la na kuia waimaka e puai mai ana mailoko mai o kona mau maka e hoike mai ana i kona minamina i ka wai e kahe la he lama.

---

            He halawai Repubalika ame ahaaina ka imalamaia ae ma Makua i ka auwina la Sabti nei, Augate 17.

---

            Ua lonoi mai aohe he ohohia loa ia o na halawai a na Home Rula o ka Mokupuni o Maui e like me na wa i hala.

---

            Ke eueu loa mai nei na Pukiki ma na hana kalai aupuni. Ke haiolelo nei a ke hoonaauao nei na Pukiki naauao i ko lakou mau hoa kanaka ma na mea pili aupuni.

---

            Kupilikii ka Aha Hookolokolo Kaapuni Ekahi, aohe dala i koe ma ka waihona no na hana o ka aha, a ke nune nei na kiure no ka lakou uku o ka luhi ana.

            Ua ha'i ae ka epaepa o ka mokuahi Kulanakauhale o Pekina iaia e holo ana ma kekahi mau aina liilil malalo aku nei. Ua aneane e puka o hope i ka wa i hemo ai ka epaepa. Ekolu la o ka lana ana a loaa mai na kokua a koloia aku oia no Kobe. Malaila oia e noho ai a hiki i ka paa ana o kona epaepa hou. O Kapena J. T. Kamika o keia mokuahi, ame kana kaikamahine, o laua kekahi mau ohua ma ka mokuahi Gelica i hala aku nei no Kapalakiko.

---

            No ka hana ana i kou niho me ka eha ole, e ike ae i na kauka huki niho makaukau loa ma ia hana. Aia ko laua keena hana ma Arlington Hale helu 215 ma ke alanui Hotele ma kahi aoao o na alanui Hotele ame Uniona. Maloko o ia oihana laua i hoohala nui ai i kekahi hapa o ka laua ola ana a ua makaukau loa laua ma ia hana. Mai poiana i ka alawa ae i ka laua hoolaha ma ka helu o ke Kuokoa e puka aku nei.

---

HOOLAHA HOOKO MORAKI

---

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

---

            Mamuli o kekahi mana kuai i hoiekia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Thomas E. Krouse i make no Honolulu, Mokupuni o Oahu, o ka aoao mua, ame ka Western and Hawaiian Investment Co., Ltd., o Honolulu i oleoia, o ka aoao elua, ma ka la 12 o Augate, 1901, i kakau kope ia ma ka buke 226, aoao 246, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoaoa elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na puke ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma ia moraki no ka kudala ana ma ka keena kudala o Jas. F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 15 o Sepetemaba, 1902, hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. R. KAKELA. na olelo hoakaka no keia mea.

            Hanaia i keia la 15 o Augate, 1902. WESTERN AND HAWAIIAN INVESTMENT CO., LTD.

                        Mea Moraki Mei.

            Penei na aina i moraki ia:

            Eia na aina i hoakakaia maloko o ua moraki la i oleloia:

            O keia aina apau loa e waiho la ma Kapiolani Paka (Pakuila) ma Waikiki, mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, a i ikeia hoi ma ka palapala kii aina o ua Kapiolani Paka (Pakuiia) i oleloia, oia hoi, na apana aina 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40 ame 41 ma ka Mahele Aina G o ua Kapiolani Paka (Pakuiia) nei a o lakou no hoi na aina i lilo aku ia Thomas E. Krouse 1 oleloia ma ka palapala kuai a George D. Gear i hanaia i ka la 13 o Novemmaba, 1900, a i kopeia ma ke Keena Hoona Aina ma Honolulu, i oleloia ma ka buke helu 216 aoao 161, a o lakou no hoi na aina i hoakakaia maloko o ka palapala kuai mai a Paul Muhlendorf, khu malama waiwai o T. E. Krouse i hanaia i ka la 9 o Iuali, 1898, a i kopeia ma ka buke aupuni helu 183 aoao 200.

            4t--Aug. 15, 22, 29; Sept 5, 1903.

---

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

---

            I kulike ai me na olelo o ka palapala moraki i hanaia e John Nahinu ka mea o ka aoao mua Kapule Nahinu ka wahine male a ka mea o ka aoao mua i hui pu aku me kana kane, no Hookena, Kona Hema, mokupuni o Hawaii, Teritori o Hawaii ame J. M. Monsarrat no Honolulu, mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, ka mea o ka aoao elua, i ka la 8 o Dekemaba, M. H. 1896, a i kopeia ma ka keena Hoona Aina ma Honolulu, i oleloia ma ka buke hlu 166, aoao 204, a ua hooliloia ua moraki la i oleloia ia Samuel M. Damon, Hengry E. Waity, S. Edward Damon no Honolulu lakou apau, he poe ma ka oihana kalepa iloko o ka Bishop & Co.

            Ma keia, ke hoolaha aku nei ma ke akea o Samuel M. Damon, Hengry E. Waity, ame S. Edward Damon ka poe i hai mua ia ae nei ua manao lakou e paniku i ua moraki la i oleioia mamuli o ka hookaa aole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee, a o na aina apau ii hoakakaia maloko o ua moraki la i oleloia e kuai kudala ia aku ana ma ke akea ma ke alo iho o ka Hale Aupuni ma Honolulu i oleloia ma ka Poakahi, la 15 o Septemaba, 1902, ma ka hora 12 awakea.

            Eia na aina i hoakakaia maloko o ka moraki i oleloia:

            1. O na aina apau e waiho la ma Kaukhako, Kona Hema i oleloia, nona ka ili aina he 49 eka, a oia na hoi ka apana aina i hoakakaia ma ka R. P. (Grant) Helu 1466 ma ka inoa o Henry Clark a i lilo aku hoi ia John Nahinu ma kekahi palapala kuai i hanaia e John Schleif ma ka la 30 o Aperila M. H. 1894, a i kopeia ma ke Keena Hoona Aina ma Honolulu i'oleloia ma ka Buke 146, aoao 328.

            2. O kela aina apau loa e waiho la ma Hookena, Kona Hema i oleloia nona ka ili aina he 3.15 eka, a oia no hoi ka aina i hoakakaia ma ka R. P. Helu 5106 Kuleana Helu 7066 ma ka inoa o Kahula, Apana 2, a i kuaiia aku hoi a lilo ia John Nahinu i oleloia ma ka palapala kuai i hanaia e W. Kaakimaka ma ka la 11 o Mei, 1895, a i kopeia ma ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke helu 165, aoao 238-239.

            BISHOP & CO.,

Ma o na Loia la, Mot-Smith & Matthewman.

            Honolulu, T. H., Aug. 21, 1902.

            Aug. 15, 22, 29--Sept 5,12.

 

---

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

---

            I kulike ai me na olelo o ka palapala moraki i hanaia e J. W. A. Redhouse ka mea o ka aoao mua ame ka wahine a ka mea o ka aoao mua Emma Redhouse i komo aku iloko olaila, na ka mea o ka aoao alua ka hui "THE FIRST AMERICAN SAVINGS AND TRUST COMPANY OF HAWAII, Limited, he hui e ku nei malalo o na kanawai o ke Teritori o Hawaii, i hanaia ma ka la 27 o Novemaba, M. H. 1901, a i kopeia ma ka buke Aupuni helu 227, aoao 356-358; a ma keia ke hoolaha aku nei ka mea paa moraki ua manao oia e hooko aku i na manao o ua palapala la ma ke paniku ana i ua moraki la mamuli o ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee.

            Ke hoolaha pu ia aku nei, aia a hiki i ka pau ana o ekolu puke mai ka ia o ka puka ana o keia hoolaha, e hoolahaia aku ai na aina apau i hoakakaia iloko o keia moraki no ke kuai kudala akea ana ma ke alo iho o Iolani Hale, ka Hale Aupuni, Honolulu i ka Poakahi, la 15 o Sepetemaba, 1902, ma ka hora 12 awakea o ua la la i oleloia.

            No na mea i koe, e ike ae i na loio o ka mea paa moraki Thompson & Fleming.

            Hanaia ma ka ia 9 o Augate, 1902. THE FIRST AMERICAN SAVINGS AND TRUST COMPANY OF HAWAII, LIMITED. Mea Paa Moraki.

            Eia na aina i hoakakaia malalo o keia moraki:

            O kela mau apana aina apau elua e waiho la ma Kaimuki, Honolulu i oleloia, oia hoi na apana helu 5 ame 7 o ka mahele aina helu 39 o Kaimuki, oia no hoi na apana aina i lilo aku i ka aoao mua i oleloia ma ka palapala kuai i hanaia ma ka la 1 o Marak, M. H. 1901, a i kopeia ma ka buke Aupuni helu 216, aoao 497-498.

            Pele hoi na hale apau loa maluna o kela mau aina, na pono apau i pili i ua mau aina la pela hoi na waiwai e ae oluna ame na pono kuleana apau loaa i na mea o ka aoao mua.

---

HOOLAHA MANAO HOOKO MORAKI

---

            Ke hoolahaia aku nei ma ke akea, mamuli o ka mana kuai i hoakakala iloko o ka palapala moraki i hanaia mawaena o Elizabeth K. Smith wahine mare a George W. Smith no Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii ka mea o ka aoao mua ame Mary J. Alexander, ka mea paa moraki, i ka la 31 o Mei, M. H. 1899, a i kopeia ma ka Buke helu 196, aoao 40-43, o ke Keena Hoona Aina o ke Aupuni, ua manao ka mea paa moraki i oleloia, e paniku i ka moraki i oleloia, malalo o na kumu i hoakakaia, oia hoi ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka wa e uku ai.

            A ke hoolahaia aku nei no ma ke akea, o na aina apau i hoakakaia maloko o ka moraki i oleloia, e kuai kudalaia aku ma ke akea ma na Keena Kudaia o James f. Morgan, ma ke alanui Moiwahine, Honolulu, ma ka Poaono, la 13 o Sepetemaba, M. H. 1902, hora 12 awakea.

            Eia na waiwai i hoakakaia maloko o ka moraki i oleloiaÑ

            1. O kela aina apau loa e waiho la ma Pauwela, Hamakualoa, Apana o Makawao, Mokupuni o Maui, ko Hawaii Paeaina, nona ka ili aina he 46 eka, 2 kaulahao ame 65 anana, oi aku a emi mai a oia nohoi ka aina i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 144 ma ka inoa o Paele a i kuaiia ia Elizabeth K. Smith i oleloia mai a Kia Brooks ame George Brooks aku kana kane mare, ma kekahi palapala kuai i hanaia Novemaba 28, M. H. 1895, a i kopeia ma ke Keena Hoona Aina o ke Aupuni, Buke 158, aoao 366-367.

            3. O kela aina apau loa e waiho la ma Kamaole, Kula, Mokupuni o Maui i oleloia nona ka ili aina o 5 eka, o aku e emi mai, oia no hoi ka aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui (Kuleana) elu 392 ma ka inoa o Pilipili: a o noa aina no hoi kekahi apau loa e waiho la ma Hamakualoa, Mokupuni o Maui i oleloia o lakou no hoi na apana 1, 5 ame 6 iloko o ka Palapala Sila Nui 2168, 2 Kuleana 3829 ame 613 ma ka inoa o Paele: o ka apana 1 he 86-100 eka ili aina: apana 5 he 5-100 eka ili aina: apana 6 he 3 24-100 eka ili aina: o lakou no hoi na aina i hoakakaia ma ka Pauku 2, ililo mai ai la Elizabeth K. Smith ma ka palapala kuai a Kia Brooks ame kana kane i hana ai i ka la 29 o Iulai, M. H. 1896, a i kopeia iloko o ke Keena Hoona Aina o ke Aupuni, ma ka Buke 164, aoao 131-132.

            8. O kela apana aina apau loa ame na pono e ae e waiho la ma Kauluwela, iloko o Honolulu i oleloia, nona hoi na palena i hoakakaia malalo iho nei:

            E hoomaka ana ma ka kihi Hikina o ka aina, oia no hoi ke kihi Komohana o ke alanui liilii Makainai ame ke alanui Aupuni Kuakini a holo mailaila aku, penei:

            Akau 41 ° 20' Komohana 101 kapuai holo ma ke alanui Kuakini;

            Hema 53° Komohana 110 kapuai:

            Hema 41° Hikina 118.5 kapuai holo ma ka Apana 3:

            Akau 44° 20' Hikina 110 kapuai holo ma ke alanui liilii Makainai a hiki i kahi i hoomaka ai: nona ka ili aina 12, 058 kapuai kuea oi aku e emi mai.

            O keia ka aina i kuaiia ia Elizabeth K. Smith i oleloia ma ka palapala kuai a Jessie P. Makainai i hanaia i ka la 1 o Iune, 1899, a i kopeia ma ke Keena Hoona Aina o ke Aupuni ma ka Buke helu 238 aoao 214 ame 216.

            HE AINA I HUI PU IA ME NA PONO APAU LOA AME NA KULEANA APAU.

            HE KUIKE KA MAKEMAKE ma ke dala gula Amerika: a o na lilo palapala kuai apau ma ka aoao ia o ka mea kuai aina.

            No na mea i koe, e ike ae ia W. O. Kamika, ma Judd Hale kihi o na alanui Papu ame Kalepa, Honolulu.

            Honolulu, Augate 14, 1902.

                        MARY J. ALEXANDER

                                    Mea Paa Moraki.

                                                Ma o kona Loia la

                                                            W. O. KAMIKA.

                        Aug. 15, 22, 29; Sep. 5-12.

---       

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

---

            Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o L. James Aylett o Honolulu, Oahu, Teritore o Hawaii, o ka aoao mua, ame William R. Castle, Kahu, o Honolulu oleloia, o ka aoao elua, ma ka la 30 o Aperila, 1897, i kakau kopeia ma ka buke 179, aoao 160 a hiki 162, a i hooliloia i ka Western and Hawaiian INvestment Co. na W. R. Castle. Kahu, i oleloia, ma ka la 22 o Maraki, 1901, a i kakau kope ia ma ka buke 179, aoao 161, a mamuli o ka uhai la ana o na kumu aelike o kela moraki, ola hoi ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka wa e hookaaia ai, nolaila ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai ekia la aku, alaila, e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ka keena kudala o Jas. f. Morgan, ma Honolulu, ma ka le 6 o Sepatemaba, 1902, hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no kela mea.

            Hanaia i keia la 8 o Augate, 1902.

            WESTERN & HAWAIIAN INVESTMENT CO.,

                        Mea Paa Moraki i Hooliloia.

---

            Penei na aina i moraki ia:

            O kela apana aina apau loa ma ka Apana o Honolulu i oleloia i kapaia o Kaliu, e ili ana 11, 165 kapuai kuea, oi aku a emi mai laha, o oia no ka aina i hoikeia ma ka Palapala Sila Nui 2247, Kuleana 1092 ia Mary Ann Aylett, a i hooliloia i ka mea Moraki aku ma ka palapala kuai a Hana Lui Sigalos ma ka la 3 o Iune, 1865, kopeia ma ka buke 19, aoao 346, a pela pu me na mea apau e pili ana i ua aina nei, me na hale i kukuiuia maluna. 

            4t--Aug. 8, 15, 2, 29, 1902.

---

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

---

            Mamuli o kekahi mana kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia mawaena o Solomon K. Kahoaka o ka aoao mua, ame Elena Kahaawi (w), o ka aoao elua, ma ka la 4 o Dekemaba, 1899, i kakau kope ia ma ka buke 199, aoao 373, a mamuli o ka uhaiia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ia o ka ukupanee me ke kumupaa, nolaila, ke hoolahaia aku nei e ka mea nona ka aoao elua po ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.

            A ke hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolahaia aku na aina i hoikeia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma Honolululu, ma ka Poakahi, la 1 o Sepatemaba, 1902, hora 12 o ia la.

            Aia ma kahi o W. R. Kakela na olelo hoakaka no keia mea, loio no ka mea paa moraki.      

Hanaia i keia la 4 o Augte, 1902.

                        ELENA KAHAAWI (w),

                                    Mea Moraki Mai.

---

            Penei na aina i moraki ia a i manao ia e kuai aku ma ua la la, ke ole e uku ia ka huina i makemakeia ame na lilo kukala:             1. 40 eka ma Weha, Hamakua, Hawaii, i hoikeia ma ka Palapala Sila (Grant) 2493 ia Kaheananui.

            2. 7 1/4 eka ma Ouhi, Hamakua, Hawaii, R. P. 7968, Kuleana 8327, no Kaheananui i oleloia.

            3. 2 apana aina, e ili ana 10.99 eka, ma Papaanui, Hamakua, Hawaii, i hoikeia ma ke Kuleana 7802, no Kaheaan (w).

            4. He kuleana o 5 eka i mahele ole ia iloko o 159 eka ma Nienie, Hamakua, Hawaii, R. P, (Grant) 2160 ia Luhia me Kawaa.

            Aug. 8, 15, 22, 29, 1902.

 

---

MA KE KAUOHA.

---

HOOLAHA PAPA KAKAUINOA KOHO BALOTA.

---

            Ma keia e noho ana na halawai a Papa Kakauinoa a Papa Nana no hoi no Maui, Molokai ame Lanai no hoopaa ana i na inoa o ka poe kupono i ke koho balota e like me ia malalo iho nei:

            I ka Poalua, Sept. 2, 1902--Ma ka Halekula Aupuni o Peahi, i ka hora 10 a. m. a hiki i ka hora 12 awakea: Halekula o Huelo, hroa 1 p. m. a hiki 2 p. m.: a ma ka home o D. Napihaa, Keanae, i ka hora 7 p. m. a hiki i ko hora 9 p. m.

            Poakolu, Sept. 3, 1902 -- Ma ka Halehuai o Fukuda, Nahiku.

            Poalima, Sept. 5, 1902--Ma ka Halekuai o L. Y. Ainoa, Hamoa, a ma ke Keena Ma'ana Buke o ka Mahiko o Kipahulu i ka hora 7 p. m. a hiki i ka hora 9 p. m.

            Poaono, Sept. 6, 1902--Ma ka Halekula Aupuni o Kaupo.   

Poakahi, Sept. 8, 1902--Ma ka Hale Hookolokolo o Ulupalakua, hora 9 a. m. a hiki i ka 12 awakea, a ma kahi noho e Rev. J. Kamakele, Keokea, Kula.

            Poalua, Sept. 9, 1902--Ma ka Halekuai o Leong Hong, Pulehuiki, Kula, ma ka hora 10 a. m. a hiki i ka hora 2 p. m.

            Poakolu, Sept. 10, 1902--Ma ka Haleleka o Makawao, mai ka hora 9 a. m. a hiki i ka hora 4 p. m.

                                    F. W. HARDY.

                                    R. C. SEARLE.

                                    N. ALULI.     

            Papa Kakauinoaua Maui, Moloki ame Lanai.

                                    Aug. 22, 29---Sept. 5.

----

HE KUAHAUA.       

---

            Mamuli o na kuka pono ana no ka pono o ka poe koho balota o ka APANA KOHO EKOLU i loaa mai ai kekahi mau hoololilou no na palenta o na Mahele o ua apana la: Nolaila, Owau o Sandord B. Dole, ke Kiaaina o ke Teritori o Hawaii nei, mamuli o ka mana i loaa mai ia'u i haawiia mai e ka kanawai, ke hookaawale nei au a ke kukulu nei i na mahele ame na wahi koho balota iloko o ka Apana Koho Ekolu i oleloia:

            MEUELE EKAHI--O kela hapa o Molokai oia o Kalawao ame Kalaupapa. O ka halekuai o Kalaupapa kahi o ke koho balota.

            MAHELE ELUA--O ka hapa i koe o Molokia. Ma ka hale hookolokolo o Pukoo kahi koho balota.

            MAHELE EKOLU--O kela hapa Komohana o Maui e moe ana mawaena o Waikapu ame Honokowai. O ka hale hookolokolo o Lahaina kahi koho balota.

            MAHELE EHA--O kela hapa Komohana o Maui e moe ana mawaena o Hanakaoo ame Waihee, a i ikeika hoi o Kaanapali. O ka halekula o Honolkohau kahi koho balota.

            MAHELE ELIMA--Ka Mokupuni o Lanai. Ma ka halekuai o Kahalepalaoa kahi koho.

            MAHELE EONO-O kela hapa o ka Apana o Wailuku e moe ana ma ke komohana ame ke komohana akau o ka laina e holo ana mai ke poo mai o ke kahawai o Wailuku ma ka aoao hema a hiki i na puu one ma ke Awa o Maalaea i hui pu ia me ka mokupuni o Kahoolawe. Ma ka hale hookolokolo o Wailuku kahi koho balota.

            MAHELE EHIKU--O kela hapa apau o ka Apana o Wailuku i apoia e ka Mahele Eono, na aina o Pulejunui, Kelialinu, Kailua, Hokuula ame Hamakuapoko, ame ke kai. Ma ka hale amala o ke alanui Puunene kahi koho balota.

            MEHELE EWALU--O Keia hapa apau o Kula, Maui Hikina, e moe la ma ke komohana o ka laina e holo la mai Honuaula a hiki i ka palena akau o Pulehunui ma ka laina e moe la ma kela mau puu-Puu o Kali ame Puu o Koha. Ma ka haukapilia o Kihei kahi koho balota.

            MAHELE EIWA--O ka hapa i koe o Kula ame ka hapa o Hamakuapoko e moe la ma ke komohana hema o ka oawa o Maliko o mauka o ke alanui e holo ana mai Kaluanui aku a hiki i ka halepaahao o Makawao a ma ka laina e moe loa la no. Ma ka hale hookolokolo o Makawao kahi koho balota.

            MAHELE UMI--O ka hapa i koe o Hamakuapoko ame ka hapa o Hamakualoa e moe la ma ka aoao komohana o ke kahawai o Kahalehaku. Ma ka hale-wili ko o Hamakuapoko kahi koho balota.

            MAHELE UMIKUMAMAKAHI--O kela hapa o Maui Hikina e moe la mawaena o na kahawai o Halehaku ame.

---

HOBRON DRUG GO.

---

UA NEE AE NEI MALOR@ EHLERS' BLOCK@ PAPU.

---

            Papalua ke akea o keia @ Laau hou o makou, i ko ka @ ma ke kihi hema o ke @ me alanui Moi. Aole makou @ keia Halekuai Laau hou @ aoao o ka halekuai lole @ (Ehlers). He halau maopop @ ma ka nani, ame ka @ kako e ku makaukau ana @ ana i na makemake o ka @ hiki mai ana. @ na Hawaii @ hele mau i ko makou @ No ia mea ua hoonainiia ae @ kou hale me ka waihooluu @ Ka ilima ka lei kohu, ka @ ena o na pua. E ikea ia @ ku makou hale me ka @ ole. E kuai aku no makou @ mukuai oluolu me ka lapaa @ aku mamua o na haie e ae @ makou, ua kupono ku okou@ lanei, no ka mea, o keia Hu @ e kekahi keika hanau o ka ae @ hoi o Hopena opio (Hobren) @ he malihini.

            E nana mai i ka makou @ laha hou ke puka aku. He @ nau. E hele mai no i kela # kou nei. Ke ike aku ia @ waii, e kipa mai ana @ no ke kanaka e komo @ no makou ma na ano apau@ makou mau hookipa ana @ mua o na Halekuai Laau @ kulanakauhale.

                        HORRON DRUGS @

Halekuai Melemele, Alanui @

----

Opuola. Ma ka haiekula o @ koho balota.

            MEHELE UMIKUMAMALIMA- kela hapa o Maui Hikina e moe ka @ waena o na kahawai o Opuole ame kapaula. Ma ka halekula o @ koho balota.

            MEHELE UMIKUMAMAKOLU-- O keia hapa apau o Maui Hiki@ la mawaena o ka Mahele Umi @ lua ame Kipahulu. Ma ka @ kolokolo o Hana kahi o ke @ lota.

            MAHELE UMIKUMAMAHA-- @ hulu ame Kaupo. Ma ka @ Kipauhulu kahi koho balota.

            MAHELE UMIKUMAELIMA-- @ kela hapa o Maui Hikina @ waena o ka Mahele Umikuma@ ka Mahele Ewalu ame ka @ pau pu me Kahikinui ame @ Ma ka hale hookolokolo o @ kahi koho balota.

            Hanaia e a'u me ka hoopili o ke Teriroti o Hawaii. i ke@

Augate, M. H. 1902.

(Sila)                            SANFORD H.

                                    2wk.

---

HOOLAHA AINA AUPUNI

---

Ma ka Poaono, Sept 13. 1902 @ o ke awakea e kuai kudaia @ ma ke alo iho o ka Hale @ koeana aina Aupuni e waiho @ taona a Lahaina, Mokupuni o @ like me la malalo iho:

Apana, Elliana, Kumu@

1, .60, @

2, .67,@

3, .88, @

4, .72,@

5, 1.42,@

6, .50,@

7, 2.23,@

8, .50,@

9, 29.00,@

10, 1.32,@

11, .52,@

12, 3.65,@

 

He kuike ka makemake # gula Amerika e uku ai.

            No ka palapala aina ame@ ae e ike ae i ke Keena o na @ puni, ma Honolulu.

                        EDWARD S.

                        Komoisina o na @

                        Keena o na Aina Aupuni @ 1902.

----

Teritori o Hawaii.

Mokupuni o Oahu,

Kulanakauhale o Honolulu.

            Ma keia, ua hoohikiia o @ ame W G. Cooper o ka @ hoike ana he Peresidena a hope he Malama ala no ka rika, Mua no Malama a @ hawaii i kaupalenaia @ Americna Savings and Trust @ Hawaii, Ltd.), a o ka papa ku @ pono malalo iho nei e hoihe @ hana ame na pono apau oleloia maluna me ka pol@@ la 30 o Inue, he papa kuh@ like me na manao o ka @ Kanawai Banako o ka M. H@

            O ke kumupaa o ka Hui @ i maheleia iloko o na Mahe@ i maheleia iloko o na Mahel@ i loaa ai ka waiwai ia no @ hookahi he $100. O na mah@ pukaia he 2,500 ua hookau i lakou mau waiwai lo.

            Ke kulana o ka hui a hiki @ Iulai, 1902, oia keia mahalo @

            Kumupaa…….

            Na Loaa i Hookom

            ia mai…….

            Na Mahele Loaa…..

            Na Loaa Puka Mahele ole ia…..

            Na Loaa Huikau (Anonimoni) ……

            Na walwai Huikau o ka Hui a hiki i Iuini 1, 1902 eia malalo iho---

            Na Rila Loaa mai 8387.130

            Na Bona….53.350

            Na Loaa Kuike o ka Banako 65.59679

            Na Ukupanee pii mahuahua a hiki i Iune 30, 1902…..6.358

            $512.235 @

            Kakauinoaia CECIL @

            Kakauinoaia W. G. @

            Mea @

            Ike makai a Hoohikiko@ keia la 21 o Iulai, 1902.

Kakuinoaaia GEORGE @

            Notari o ka Aha Hookahu@

            Ma kei, ke hoohalo aku@

            hoike maluna ae he hoike @ lei nohoi mai ke kope h@ o ka papa kuhikuhi mau@ ka Hui Amerika Mua no @ ale Dala o Hawaii i @ hikiia imua o'u i keia @ @ Notari o ka Aha hookO!!

            GEORGE@@

2821--Iulai 25, Aug 1. @