Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 35, 29 August 1902 — Page 5

Nupepa Kuokoa, Augate 29, 1902

 

Hunahuna Mea Hou

 

        Ma ka la 6 o keia mahina a'e e hiki mai ai Komikina America maanei ke @ hoololi hou ia ka manawa holo o ko lakou mokuahi.

 

        No ka nele o ka aha hookolokolo i ke @ uku ai i kona mau limahana @ keia manao e noi aku i ke Kiaaina e ike mai i keia pilikia.  Heaha @ ka hua ma ia noi?

 

        No ka hooponopono hou ia ana o ka @ Nu Ioka o ke kulanakauhale nei ua @ nei iaia na hoohana ano hou i ka panai olelo ana ma ke kelepona @ ponoi iho.

 

        Ma ka Poalima i huli hoi mai ai ka Luna Nui o na Hana Hou Jas. H. Boyd @ na huli Koolau mai mahope iho o kana mohala manawa ana no ka hoo@.

 

        I ke kulanakauhale iho nei ka Lunakanawai Kahaulelio o Lahaina i ka Poalua iho la. Ma ka Mauna Loa o ka Poalua iho la  ka hiki ana mai.  Ma ka nana aku ua maikai no kona ola kino.

 

        He @ mau kumu wahine hou mai @ Kikako mai a ua oleloia e nono @ na lakou iloko o ma kula aupuni i @ nei ma ka oihana hoonaauao.  @ lakou  me kakou ianei i keia hana.

 

        Ua ike hou ia ae ke Kakauolelo Coo@ ke Teritori nei ma kona keena @ ka Poaha i hala, la 21 o Augate, @ manawa mua loa mahope iho o @ i ana mai ne mai na aina e @

 

        Ua ka Kawaiahao a'e ke koena o na @ wahine e noho nei o ke Kula Kaikuahine Kamahameha i ka po Sabati o Augate 24.  Malaila pu a'e no na kaikunani o lakou o ke kula nui i ke @ hoomana o ke ao ame ka po @. Maikai kela.

 

        Aneane e palaina puna ia ka Hui Kinipopo o Kamehameha i ka Poaono i @ keokeo e ka Hui Kinipopo o @ he hookahi no ai puni a Kamehameha a he ewalu e Honolulu.  O @ kulana hookahi no ka i loaa o ka Hui Kinipopo Kuke-awa; he hookahi @ ai puni, a he eono a Punahou.

 

        Ua nana aku i na hana kalaiaina @ ka Hui Kaa-uwila o Honolulu @ i ke alanui Moi, a hakalia a pau na wahi e hanaia mai nei, o ka u@ ka hookomo hou ana i mau @ no ka hooikaika ana ae i ua @ ame na hookuina i koe e ha@ nei alaila o ka holo loa no ia kaa-uwila e like me ka mea i ma@.

 

        I ka la 1 o Sepatemaba ae nei ka la @ limahana, a ia la e hauoli @ ka hoomaha ana mai na @ lakou no ka hauoli ana.  @ i hana ia e Amerika no @ ia manawa no lakou, a @ ua hiki ke hoomaopopo @ aupini ia hapa o kona

 

        @ makamaka kamaaina o ke kulanakauhale nei o Thomas A. Llyod @ mau loa ma ke kii ana mai o ka @ lawe aku i kona ola ma ka @ ke kakahiaka o ka Poakahi @ 25. Ma ka Poalua iho ka ma@ana ae o kona kino wailua no @ luakini Katolika o keia kulanakauhale @ ka malama i na hoomaikai ana @ loa ia i ka pailina o Nuuanu @ ke kanu ana.

 

        @ hoomaumau mai nei keia @ elua pule ke ko-wa mai @ o ka hale kuai ma Leleo; @ Poakahi o ka pule i hala, @ mawaena o na Aalanui @ Hatele ame Muliwai; i ka @ @ hoi ke kuea o Kimo O@ i ka Poalua iho nei hola @ i Leleo.  Heaha la keia pau @ o keia mau la, he uluhua @ noho hana ole o na keiki.

 

        @ elua o Sepatemaba, oia ka @ ka la hanau o ko kakou @ Liliuokalani, a ma ka nana @ ku'i ae ana o Wakinekona @ i ke alii no ka hoike ana i ke @ mea nona ka la.  He mea @ hele ana ae e ike no ka @ na hoomaikai no ka loaa @ hanau hou.  E hoomau @ o ka moiwahine no @ i na pomaikai honua i @ ia mai e ka Makua Lani.

 

        @ a ka Luna-Wai ma ka @ no ka pauahi o Alanui @ wanaao Poakahi nei, ua @ panikuia ka luawai o ke @ po apau a he makauaku @ wehe ia iloko o ka wa pokole @ haawia ka hoailona pauahi.  @ wahi pauma wai o ke Aupuni @ kahi i noho ai i na po @ makauakau mau no ka we@ na ki wai ke loaa ka pauahi.

 

Ka Laina Kaa Ohua O Honolulu Ame Kualoa

        E lawe ana i na eke leka o ke Aupuni @ ma ka haalele ana i Honolullu i kela ame keia la, hola 9 a. m. @ ae i ka Hui o Lovejoy no na uku@.

        J. Crowder, Ona.

 

Hoike o Na Kula O Kamehameha O Ka Makahiki I Hala.

(Mai ka aoao 6 mai.)

 

@ iho ma ka hele ana i A@ ame ka waiho ana mai o Mr. E. King mamuli o ka leo kahea i @.

        @ ano hookahi no ka i loaa aku @ pokii ma ka waiho ana mai o @ ame kekahi poe.  Ma ka @ pookumu o ke kula kaikamahine pono e loaa i halema'i no na @ ame na keiki liilii.  Ua loaa @ manao iaia mamuli o na hoike o Ka Papa Ola pili i na make oiai o na @ ka hapanui iwaena nae o na @ o ke kumu o ka loaa ana o @ ke kumu hoi e emi nei @ no ka loaa pono ole o ka @ keiki i na wahine Hawaii.  @ i ikeia iloko o na hoike a @ o na @ o Kamehameha @ @ o na kumu he nui na @ ma ka @ookomo hou mai @ hou ma kahi o na kumu i @ mai.

 

Na hunahuna mea hou o Hamakua.

 

Mr. Lunahooponopono.

        Alohe oe:--Ua loaa mai ia'u ka hanohano e panai aku ia oe i keia mau mea hou, a nau hoi ia e hooheno aku ma na kihi eha o ke Teritori o Hawaii.

 

Hoomanao Uhane Hemolele

 

        Ma ka la 20 o Iulai, ua hoomanao ae la na Pukiki i ko lakou la hoomanao Uhane Hemolele o keia makahiki ma ka luakini Katolika o Kaumoali.  Ua piha kui ka hale a hu mawaho, a ua hiki ole i na keena o ua heiau laahia la ke hookipa aku i ka heluna i kohoia mawaena o 7 ame 8 haneri kanaka.  Ua wehelia na hana ma ka hora 10 a. m. a na ka leo hone o ka ogana ame na Iiwi Makapolena o ka wailele o Hiilawe i hosana ae ia anaina hoanoano.  Mahope iho o ka pau ana o na hana haipule, ua paholaia mai la kekahi papaaina nui o na mea ai like ole ame na mea kupono ke inu ae.  Ua ai a iawa, ua inu a kena, i na mea i hoomakaukauia e oluolu ai ka Uhane Hemolele.  Malaila ae na kaiko o ke aupuni, a he maluhia na mea apau me he mea la, ua iho maoli mai no ka Uhane Hemolele e hoomalu i keia heluna kanaka nui na ka Rev. Oliver Bogard o ka makani apaapaa i kokuaia e Rev. Paul Roulin o ka wailele o Hiilawe i lawelawe na hana pili hoomana.

 

Hipuuia Ma Ka Berita.

 

        Ma ka la 26 nei, ua hoohihiia ae a paa loa i ka lopi kuaina o Lum Hau Le he keiki no ka aina pua miulana me Hariaka A. Mahoe.  Na Brother Jno. E. Story o ka hoomana o na la hope loa i awaiaulu ae ia laua.  Mahope iho o ko laua hipuu ia ana, ua naue aku na hoaloha apau o ka wahine ma ke pakaukau i hoomakaukauia me na mea ai Hawaii, a pela no hoi me na hoaloha o ke kane, ma ke pakaukau i hoolakoia me na mea ai Pake a ua lako pu no hoi na pakaukau me na mea kupono.  Maikai ka mare, he ole ka hoohiehie.  Ke noi nei keia penie lu helelei mai ke Akua i na pomaikai.

 

Moku Kona Lehelehe.

 

        Mahope iho o ka pau ana o na hana pili i ka mare i oleloia maluna ae, a i ke kulu ana iho o na hora liilii o ke aumoe, ua ulu ae la he hoopaapaa mawaena o Mr. Hoapili ame Kanealii, a no ko laua piha loa i ka uhane lapu, ua nahu ae la o Hoapili i ka lehelehe o Kanealii a lele ana kekahi apana.  Ma ka hoike a kekahi o na hoke i ike pono i keia hana ua pau no keia apana lehelehe i ka ai ia e Hoapili a ma ka hoike hoi a kekahi poe, ua luai ia mai no, a ua pau i ka ilio, ma ke kakahiaka o kekahi la ae, ua holo mihi aku o nahulehelehe me ka uwe pu aku aole e hoopii, o paa oia i ka halepaahao pilikia kana mau keiki me kawahine.  He ole ka maliu mai o lehelehemoku.  Ua kuu pau aku oia i kona mama holo a ku ana imua o ka Hope Makai Nui J. W. Moanauli, mailaila aku a i ka Lunakanawai H. Hall, a na Jno. Kelilpuleole kapena makai i hooko a pupu ana ke kai o ke alalaua ia nahulehelehe malalo o ka bona $25 i moe pu ai oia ia po me ka wahine ame na keiki.  Ma ke kakahiaka ae, ua hiki kino aku o nahulehelehe ame lehelehemoku e ike i ka lunakanawai a haawi pio aku la o nahulehelehe ma ka ae ana i kona hewa.  Ua kapila mai i ka paakai o $19.20 huipu ma na koina.  Oia ka hopena i loaa ia nahulehelehe.  Ke ao aku nei keia peni, mai hele hou olua i kela hana he ona, o pilikia auanei ka lehelehe o na kanaka ia oe e Hoapili, a pela no hoi oe e Kanealii o nele loa oe i ka lehelehe ole, a waiho wale kou mau niho.  I kohu no ka waha i ka lehelehe nolaila, mai hookuli.

 

Hoike Kula Sabati.

 

        Ma ka la 27 nei o Iulai, hora 10 a. m. ua hoke ae na Kula Sabati huiia o ka poe hoano o na la hope ma ko lakou hale halawai ma Waipio nei.  Eia ka nui o na kuia i hiki mai, Kula Sabati o Honokaa o J. K. Kealoha ke alakai, Kula Sabati o Waipio 3 mahele.  Mahele mua o Mrs. Maleka ke alakia; mahele 2 o Mr. Kepa ke alakai; mahele 4 o Mrs. L. Beniamina ke alakai.  Maikai na himeni i meieia mai, pela pu no me na haawina a o ke Kula Sabati o Waimanu o Mr. Kahele ke alakai.  O keia kekahi o na Kula Sabati eieu, ua like ka leo o ke alakai me ka pukuniahi ke ninau aku i kana mau haumana.  Ua piha oia me ka eleu.  Mahalo, nani na hana i haania e keia mau Kula Sabati.

        Ua hoomakaia ka pule nui ma ka hoolilo ana ia J. K. Kealoha i Lunakahiko loa iloko o ka hoomana, a ia Kapule hoi i Kiaipuka.  Na Brother J. E. Story ame Same Horse i hookau aku i ka haawina o ka Uhane Hemolele amaluna o laua, a i ka pau ana o ka pule nui, ua naue aku na mea apau ma ke pakauakau.  Nui na mea i hoomakaukauia.  Nui ka maona, ai a haalele i na mea ai.

        Hoomakaia na koena hana ma ka lulu ana i mau wahi kenikeni no ka alanui hele o na alakai, ma ka lulu ana, ua hiki aku ka huina i ka $13.20 a o ka waiwai hapaumi hoi, $2.50.  Ua wehe mai la na hana hoike o na hui manawalea, a he nui na kumu manaoio i waihoia mai, a ua piha na mea apau i na kumu manaoio.  O keia ka hope o na hana a hookuia ma ka pule a Mr. Kahele.

        Ma ka aoao o ka lehulehu, ke haawi aku nei i na mahalo ana he nui.  A na ke Akua e hoopomaikai mai.

 

Pauaka Ka Hana.

 

        Ke lohelohe wale ia mai nei, e pau aku ana na kanaka o keia awawa i ka huli ma ka aoao Repubalika mamuli o ka pauaka o ka aoao Home Rula.  Wahi a lakou, "E like me ka pauaka o ka lakou mau hana ma ke kau ahaolelo i hala, pela no lakou e pauaka nei i keia wa, a pela no paha auanei i ka wa koho.  Pauaka o na pauaka, pau loa na Home Rula i ka pauaka."  Holokaka ka hana iluna o ka pauaka, he pauaka ka mea loaa i ka lahui.

        Mea Huli Mea Hou.

        Waipio, Hamakua, Hawaii.

 

        O ke ano anu e loaa ana i keia kau la he mea hoopilikia loa ia, a he mea kupono ole e hoohaia ioa ia, a he mea kupono ole e hoohaia ia.  O ka Laau Kuna a Chamberlain he hoola ia no ke akemame i pilika, he hiki ke holoi hikiwawe i na eha a hoihoi hou i ke ola kino iloko o ke ano mau.  Ua maopopo loa kona ikaika hoola a he hikiwawe kana hana hoola ana.  e loaa ia ano laau ma ka Halekuai o ka Hui o Benson ame Smith.  He ol@ @ kumukuai.

 

[large ad]

Kaaila Hamo kikapu

Ka mea nana e lawe i ka ino o ua Hu'i la.

 

        O na eha maeele o ke kino, ma na u-ha a ma na oloolo wawae e uiha ai ka manao ame ka noonoo, e naiohia koke no ia mau pilikia i ka manawa poke hamo aku me ka ikaika i ka aila hamo kikapu.  O ka mea e loaa ana kela ano eha, e loaa no iaia ka pomaikai ke pau io ae ia ino.  A o kona pau ana aole ia o kona ola ana, nolaila, e lawe ia laau hamo he 25 keneta wale no ke kumukuai o ka omole hookahi, i ike ai kekahi i ka mana hooia o ka

        "Ma ka hamo ana i ka aila hamo kikapu ua ike wau ua loaa ia'u ka maha.  Ma ke ano o ka'u oih ana he ana aina ua hoohalaia e a'u ko'u manawa ma na hana owa ho ke kumu hoi i loaa ai ia'u ka hu'i ino ame ma o na ano like, aka, ma kuu hamo ana i ka aila kikapu ua holoi ia aku la kela mau eha a pela i loaa ai keia manao ia'u ua oi aku kana lapaau ana mamua o 20 kauka i lapaau a ola ole ka eha.  "O keia na manao o F. R. Wilson ke kanaka ana aina e noho la i Chippewa, Falls, Wis.

        Loaa ma na Halekuai Lauu apu no 25 Keneta o ka Omole hookahi.

 

Na mea hou o Maui.

 

Naaupo no hoi ka hana.

 

(Mai ka Nupepa Namu mai o Maui.)

 

        Wailuku, Maui Aug. 22.—Ma ka holo ana ae o ke kaa-ahi no Wailuku me he la ua a'e ae la oia maluna o ka lima o kekahi kanaka opio Hawaii, iaia e moe ana ma ke aia-hao o ke kaa-ahi,, peia i loaa ai ka poino i ua kanaka ia, emoole no hoi na lima kokua laweia aku la oia no ka halema'i no ka lap@au ana.

        Ma ka nana a na kauka ua loaa keia manao e oki i ka lima i hoopoinoia i pakele ai oia mai ka make ae aka i ke kuka ana me ka makuakane o Kaopua oiai oia ka inoa o ke kanaka opio ua hoole loa mai la oia aole e hanaia kela haawina maluna o ke kanaka opio nolaila ua hoihhoiia aku la ua kanaka opio la i ka home.

        Mamuli paha o ka poino a lakou i ike ai oia hoi, ka poe o ka home a oiai na kauka i hele hou aku ai a nana hou i ka lua o ka manawa ua loaa no keia manao e okiia ka lima i loaa ai ka palekana a ma ka manawa i hooholoia ai e hana ua hoi aku la na kauka a i ka manawa i hoi hou mai ai no ka hooko ana ua hoopuiwa loa ia na kauka mamuli o ka hiki ana aku ua moku ka lima o ua kanaka la.

        Ua oleloia na ka  makuakane no i oki i ua lima ia me ke ko'i nui.  Naaupo kela hana ke ku i kahi o ka oiaio.

 

Paa Ia Paahao Mahuka.

 

        Ma ka kakahiaka hora 5:30 o ka Poaono ua ka'iia ae la na paahao no ka haawi ana i ko lakou ainakakahiaka a ia manawa no, i holo mahuka aku ai kekahi paahao he Poko Riko, ma ka inoa o Ceclia Rodrigues a malele aku mawaho o na palena o ka hale paahao o Wailuku.

        He kanaka oia ua hoopiia no ka hewa hoeha, aka, ua hoopaneeia kona hihia a e hooloheia aku i ke kau hookolokolo o Maui iloko o Dekemaba ae nei, a mamuli o ka nalowale ana o ua kanaka la ua eleu aku la ke Aupuni ma ka ha'i ana aku i kona mau limahana, a oiai ua lohe aku la o T. K. Pa kekahi limahana o ke aupuni no Peahi, ua haka pono aku la oia i ke kolohe a mamuli no hoi o kona makaala a o ka hoea ana mai no hoi o ua paahao holo mahuka ia malaila o ka paa mai la no ia i kaiala umii pela i paa ai ke kolohe.  Me ka maalahi loa ke kiina a ka lawaia.  Ua hoihoiia mai la ua kanaka la i ka hale paahao o Wailuku, a ua loaa keia manao e lawe loa mai iaia no Kawa nei kahi i manaoia he wahi malu ia nona e hiki hou ole ai iaia ke malele hou aku mawaho o na palena a ke kanawai i makemake ai e noho oia malaila.

        O kahi mea hilu loa oia kona miko hou ana i ka paakai o eha mahina hoopaahao ma ka hana ikaika mamuli o kela hewa holo mahuka.

 

Maopopo Ole Ke Kumu O Kona Make.

 

        Ma kekahi manawa o ka po Poaha, ua hana aku la o Quon, he Pake mahi laiki ma kona home ma ka aoao Waihee o ke awawa o Iao i ka hana ku i ka awwahia ma ke kaawe ana no iaia iho me ka maopopo ole o ke kumu o ka hana ana ia hana.

        O ka mea wale no i maopopo oia kona hoi ana e hiamoe o kekahi mau Pake e ae elua a aole i maopopo i keia mau hoaloha o Quon ka mea i hanaia, aka i ke aia ana ae i ke kakahiaka ua ike aku la kekahi o laua e kau mai ana o Quon iluna ke kumulaau ua make.

        E like no me ka mau ua kaheaia ae la i kiure a mahope o ka noonoo ana ua hoikeia ae ka lakou olelo hooholo ua make o Quon mamuli o kona kaawe ana iaia iho.

 

Kela Ame Keia.

 

        Ma ka holo ana aku nei o Geo. Hons i Kapalakiko, aole i loaa iaia ka maikai o kona ole kino, oiai, oia ke ano o kana huakai i hele aku nei no ka hoolanalana ma'i nolaila ua holo loa aku la oia no Colorado kahi i maa iaia malia o loaa ka maha ilaila.

        Ua loaa ae keia manao i ko Maui poe e kukulu i pea (fair) hana hoikeike no na mea kanu i ka ia 4 o Iulai e hiki mai ana, a i ka nana aku ua Iokahi like na manao ma ia hana maikai.

        He kamaiki Pukiki ka i loaa ae i kekahi poino kukonukonu ma kona ku ana i ka pu ana e paa ana.  He keiki keia no Kihei a ma ke Sabati ka loaa ana o kela poino iaia.

        Ma ka auwina la Sabati i haawi ae ai o Leonard ke kanka lele me ka baluna ma Wailuku Taona a ua ikeia ke ohahia mamuli o ka aiwaiwa maoli o ka lele ana.

 

Aneane e lilo aku ke Ola

 

He Kanalima Keneta Wale no Ke Kumu O Ka Hakaka

 

        Maluna o ka moku lawe koa Amerika Buford, e ku mai nei ma ke awa o Honolulu nei, ma ka Poaono aku nei i hala, Augae 23, i ka po, i hanaia ai kekahi hana hoohaunaele iwaena iho no o na koa a aneane e lilo aku ke ola o kekahi aole ma ke kahua kaua aka mamuli o ka hoopaapaa wale ana no maluna o kahi mea uuku he apana dala nona ka waiwai io he kanalima keneta.

        Ma na hora o ke ao ua hookuuia na koa iuka o ka aina a ma na manawa a lakou i hoi ai i ka moku ua ona kekahi hapa i ka lama a ma ke ahiahi ana iho o ka hora ewalu ia ua huikau ae la na koa iloko o ka hana piliwaiwai a mailaila i ulu mai ai kekahi wahi hoopaapaa uuku, a oiai he mea maa mau o na hoopaapaa liilii apau e lilo ana i mea nui ina aia ke kanaka iloko o ka hana a ka rama, pela no keia mawaena o George E. Patterson ame Will Neale.

        Ia laua e piliwaiwai ana ma ka hooleilei ana i ka hapalua dala emoole ua loaa ae kahi mea a laua i paee leo ai a o ka unuhi no ia o Neale i kana pahi a o kona hou aku la no ia i kona hoa koa o ka au hookahi ana iloko o kekahua kaua ma Manila a loaa aku la o Patterson i ka eha kukonukonu ma kona opu a ua loaa keia manao he pomaikai kona ola.

        Ma ka manawa i ikeia ae ai keia hana ua eleu koke ae la na lima kokua a i ka manawa o Patterson i laweia ai no ka halema'i ua hoopuka leo nui ae la oia i na aliikoa aole e haawi i ko hoopai maluna o Neale.

        Ua ikeia ua komo nui aku na koa iloko o ka hana piliwaiwai ma na manawa apau o ka manawa i haaiele aku ai ka moku ia Manila a hiki wale no i ke kua ana mai la i Honolulu nei a hanaia iho la keia hou pahi.  Ma keia huli hoi ana mai nei o ka moku lawe koa e hoihoi ana i na koa i Amerika oia hoi ka poe i pau ko lakou manawa hana iloko o ka oihana koa ua hoi mai lakou me ka nui o ke dala oiai ua loaa mai ko lakou uku a me ia mau mea i pili nui ai ua koa ma ka pa kenikeni a pela aku ka pii ana a hiki wale i ka pili ana ma ka hapalua dala a hiki loa aku i ka umi dala ma ke gula.

        He kanakolu la o ka hoohala ia ana ma ka moana oia iho la ka nui o ka manawa o ka hoohala ana o na koa iloko o ka hana piliwaiwai a me he mea la ua walea loa lakou iloko o ia hana ino pela i loaa ai keia haawina weliweli i hekau aku maluna o kekahi o lakou.  O na hana ino apau aole e nele ka huaia e ka hua ino.

 

LOAA AKU IA KUPUA O KE KAI MA KAHI O 6000 KAPUAI HOHONU.

 

        He mau la kau nei i hala i hoohala aku ai ka moku lawaia Amerika ma ka inoa Albatross ma kekahi wahi mamao aku o ka mokupuni o Kauai ma na kai o Hawaii nei no ka oihana lawaia e like no me kana oihana.  Ua kuu aku la i kona pono lawaia, a ma ia hana ana, ua lou aku la a paa kekahi i'a nui o eha kapuai ka loa a o ka nui o kona kino ma ka laula ua llike me kekahi puu hau nui e lana hele ana iluna o ka ili kai a i ke kaupaonaia ana ua ikeia he i'a nui maoli no ma na paona i loaa ole aku i kekahi ano i'a i ikeia ma na kai o Hawaii nei.  Ma ka aoao o ke Kauka Gilbert, ke komikina nana i'a, ua hauoli loa oia i ka loaa ana iaia kela i'a a ua loaa aku no hoi ka i'a ma kahi o 6,000 kapuai ka hohonu o ke kai.  Ma ka hoomaopopo ana, o ka mua loa ia o kela ano i'a i loaa iho la maloko o na kai o Hawaii.

        I ka manawa i loaa ai ua kahaia ae la ua kupua nei, a ua olelo ae ke kauka, i ka manawa ana i hookomo aku ai i kona lima iloko o ka i'a ua ike mai la kona lima i ke anu me he hau la ka huihui ino.  Wahi ana o ka hookomo ana i ka lima iloko o ua i'a la ua like no ia me ka hookomo ana i ka lima iloko o ka hau.  He mea oiaio no ua loaa aku ka i'a ma kahi o ka moana nona ke anu i oi aku mamua o kekahi wahi e ae o na kai o Hawaii nei.

        O ka hoi ana mai nei o ka moku lawaia Albatross ma kela hoohala ana aku nei no ka oihana lawaia ma na kai o Kauai, maloko o elua pule, iloko hoi o ia manawa i loaa ai kela kupua o ke kai, a ku mai ai i o kakou nei i ka Poaha i hala, la 14 o Augate, oia ka manawa hope no kana hana iloko o keia mau ka ma ka hiki ana mai o ke kauka Jordan ma ka mokuahi Sonoma i ka Poalua nei, Augate 19, oia no ka manawa i kau aku ai ke Kauka Jordan maluna o ua moku lawaia nei, pela i ikeia aku ai oia e pulelo ana mai ne'i aku no kekahi manawa loihi no Amerika.  Aole i maopopo kona wa e ike hou ia ai ianei.

        Ma kela huakai lawaia aku nei ana i loaa ai kela i'a nui, ua makaikaiia e ia na kai o Kauai, Niihau ame ko ka Mokupuni Manu.  Ma ke mo-ku ana o ka moku ma kahi kokoke i ka mokupuni "Manu" ua ike iho la ke kapena i ke ano pali kuhoho ano maikai ole o na kapakai o ua mokupuni la e waiho awaawaa ana iloko o ke kai, no ia kumu i hiki ole ai ke lele ka waapa iuka o ka aina, me ka poi pinapinai mau mai o ka nalu.  Nolaila ke kapena i hoike ae ai i kona manao, me he la, ua hapaiia ae ka mokupuni iluna e ke ahhi pele i loaa ai kela kulana iaia.

        Ma kekahi wahi o ka moana nona ka hohonu he hookahi kaukani anana ua loaa aku na i'a i kupono ole kona io i mea ai na ke kanaka, o kona kino, me he makau la ka pio, a o kona mau niho he ano e me ka oi nui nae.

        Ma kekahi wahi hohonu o ke kai ma kahi o 1,350 kapuai, ua loaa aku no kekahi i'a nui me na kua la nunui a he mau umiumi, hookahi ma kela ame keia aoao o kona kino a ua hiki aku ka loihi ke hawele ae mamua ona, nolaila ua loaa keia manao, he mea kala ae ia mau umiumi iaia mai na pilikia kuwaho, ke maalo ae na i'a ma kahi kokoke iaia, a mamua o kona hoopaia mai a hoopilikiaia paha, ua pa mua aku la na umiumi a o kona manawa no ia e ala koke ae ai no ke pale ana nona iho.  He nui na mea kupanaha i loaa aku i keia moku lawaia iloko o na kai o Hawaii aloha.

 

O NA LAAU

CUTICURA

KA mea e Malama ai

 

        HE KOPA CUTIKURA NO KA HOOMAEMAE ANA I KA ILI; AILA CUTIKURA NO KA HOOLA ANA I NA KINA'UNA'U O KA ILI; ME KA LAAU CUTIKURA INU NO KA HOOMAEMAE ANA I KE KOKO, A HE HIKIWAWE LOA HOI KE OLA ANA O NA MA'I HOINOINO I KA ILI O KE KINO, KE POO A ME NA PALAHEHE, KA PEHU ME KA MANEA A ME NA EHA AAI; PELA HOI KA HELELEI WALE O KA LAUOHO, I KA WA E PAHUA AI KA IKE O NA KAUKA KAULANA, A PELA NO HOI ME KA LAKOU MAU LAAU.

        HE MILIONA A OI ka nui o na wahine e auau mau nei me keia KOPA CUTIKURA, no ka malama ana, hoomaemae ana, a no ka hoonani ana i ko lakou ili, i pau ai ka papaa o ke poo ka unahi-pii, a i mea no hoi kekahi e pau ai ka hilelei ana o ka lauaho, a i hoopalupalu hoa'ia'i ame ka hoou'iu'i ana i ka ili o na wahi i hele a manoanoa i ka hooikaika i ke kaha, e like me lima e pela pu no hoi e hoodau ia ai i na eha, ma ka holoi ana i na wahi oki me kela kopa, i ole ai e ike i kaai me ka wewela; a i ole no hoi e hou nui, ma ka holoi ana i na wahi palahehe; a he oi loa aku ka Waiwai nui o keia kopa ina makuahine e lawelawe i hapa lehulehu e pili ana i na kaiki ame lakou iho no hoi, a i na wahine no a pau. O ka poe i ike maka i ka maiaki o keia kopa, aole loa lakou e ae iki ana e hoai i kekahi kopa okoa aku ke koiia mai; ina no e oleloia na, he kupono ia ano akoa aku no na mea e pili ana ka ili, ke poo, a me ka lauoho o na bebe ame na keiki. Ua loaa mai keia waiwai nui o ke KOPA CUTIKURA, mai loko mai o keia laau hoola ikaika loa i kapaia CUTIKURA, oia ka laau ikaika loa ma ka hoola ana ina popilikia a pau o ka ili, no ka mea, aia iloko o ia mau laau kekahi mau mea ikaika loa i ka pale ana i na mea ino, he loaa no hoi ke aa hele maikai ona pua iloko o keia kopa. Aole loa e hiki ke hoohalikeia mai kekahi ano kopa e ae ke hoohuihuiia e @ aku ma o kanaka me keia kopa, ma kana mau hanamalum, hoola ame ka hoolu'i ana i ka ili a pela aku, Pela hoi i ka ili o ke poo, ka lauoho a pela hoi na wahi eae. Aole no i @ mai na kopa o na aina e me keia, no ka auau ana a me ka hana o na keiki liilii. Pela iho la i lilo ai ka waiwai o na kopa a pau i HOOKAHI no ke KUMUKUAI hookahi, a he Helu Ekahi keia kopa no na poino o ka ili a me kahi Auau, a he Helu Ekahi no hoi na Kamalii a pau o ke ao nei.

        Ke kuaiia nei kaia laau ma na wahi a pau o ka honua nei. Ma Aukekulia: o R. Towens & Co. o Sydney N S.W., ko laila Agena; ma Aferika Hema Depot; Lennon Ltd. Na "Hoakaka no ka Hoola ana i na Bebe a me ko lakou mau kinaunau" He loaa wale no me he kumukuai ole.

        O POTTER DRUG AND CHEM. COMP., Boston, U.S.A., na Ona o na laau CUTIKURA a pau loa.

 

EIA IHO NA LAKO LAWAIA

 

        Eia ma ko makou waihona na lako lawaia o na Upena o na ano like ole ame ka nunui i makemakeia ai no ke kumukuai kupono.

        Na Makau kekahi o ke ano oi loa a maikai no hoi no ke kumukuai haahaa loa.  Pela no hoi na Aho ame na Mokoi paeaea ame na Makau nunui kupono no na l'a nunui ame na loko e ae o ka oihana lawaia.

        Pearson & Potter Co., Ltd.  Alanui Hotele me Uniona.

 

HOOMAKA HOU KE KULA

 

        Ma keia Poalua ae ia 2 o Sepatemaba e hoomaka ai ke kula hanai o Kawaiahao me kona mau paahana hou ma ka aoao o na kumu, mai ke pookumu mai a hiki i kekahi mau kumu malalo iho.  O Miss McLeod ke kumupoo he wahine hoi i loaa ka makauakau piha no ka oihana hoonaauao ma ka hoohala ana iloko o kekahi mau kula, ke Kula Hoomaamaa o Nu Ioka kahi no hoi ana i hoonaauaoia ai a puka pono mai ke hui ia me na makahiki eha ana i noho luna nui ai no kekahi kula o ai ano hookahi, oia o Spelman i kikuluia ma Amerika, ua loaa aku iaia ka makaukau no ka iawelawe ana i ka hana me ke kanalua ole.

        O Miss Calwell oia ana ke kumu ma na haawina a'o pili olelo ame na haawina e ae o ka ano kiekie.  He wahine oia i hoonaauaoia, a puka pono mai ke kula mai o Acadia.  Mamuli o ka leo kahea i loaa aku mai nei aku, huiia me kona makemake e hana i ka maikai iloko o Hawaii nei ua hookuu aku la oia i kona kulana kumupoo o ke Kula Kiekie o Canada.  O ka lua mai o ke kumu oia o Miss Seong he wahine i hemo pono mai kekahi kula a'o kumu mai a eia ma ia kekahi mau palapala hoomaikai no ka hooiaio i kona makaukau no ka oihana hoonaauao.

        Aole wale keia ka pomaikai e loaa ana i na haumana aka o na haawina himeni kekahi malalo o ke alakai ana a Mrs. Girad mai ke mele leo ana a ke kani o na pila, gita ame piano.  Iloko o ke keena humuhumu, oia kekahi wahi o ka hoonaauao malalo o ke alakai ana o Miss Van Anglen he wahine i puka pono mai ke kuia nui o Pratt no ka oihana humuhumu, a ma keia loaa ana i na haumana ka ike o ka pahonohono lole ana o ke ano o ua kula nei a o na lole e hanaia ana e kau aku no ka auhau ma ke ano kupono.

        O ka oihana kuke malalo no ai o ka iawelawe ana a Mrs. Watson he wahine i kamaaina mua ianei oia no hoi kekahi o ke kula o Makawao, Maui.  Aole e komo huikau mai ana na haumana ma keia hana aka he poe wae, a o na kaikamahine i manao ma ia hana wwale no ka lakou hoonaauao ana a koe na haawina heluhelu ua pili aku ia kulana ia lakou me ka loaa pu o na kuleana apau ma ke ano haumana.

        O na haumana apau e hoi mai ame i ke kula e pono lakou e hoi mai i ke kula i ka Poaono mamua iho o ka ia e noho ai ke kula.

 

        O kahi ea inoino loa o ke kulanakauhale nei aia no ia ma Aala ma Alanui Moi ame Alanui Aaala.  Ke maalo a'e malaila, aole he kana mai ke ino o ka ea, he umi iho i ka hanu a hiki i ka hala a'e oia wahi.  Me he la o ke kumu o keia ea inoino, oia no na waiwai kalepa kahiko a no Pake.  He mea kupono i ka Papa Ola e alawa ae i keia ino e like me lakou e hele nei e nana i na wahi ino o na nome o na kanaka.  He hana pono loa i ka Anaolelo e kapae aku i na makeke o keia ano a e hoihoi ke kuai ana i hookahi wahi e like me ka Makeke Hou. E aho na hale poi mamua o keia ino e malama ia nei ma ke alanui nui o keia kulanakauhale.

 

Ina He Makemake

 

Kou I Ka

 

Lauho Maikai

 

E Heluhelu I Keia.

 

        Malia paha ke pau nei kou lauoho i ka helelei, a koe kakaikahi.  E kaa i ka laau mamua o ka pau loa ana i ka helelei, e hana i laau e ulu hou ai.  O ka laau

"Laau Hooulu Lauoho A Ayers"

ka mea e ulu hou ai.  He nani ka lauoho ke ulu mai, a he nui hoi.

        Ina he nawali ka ulu ana o kou lauoho, o ka

"Laau Hooulu Lauoho A Ayers"

        ka mea e manoanoa ai ka ulu ana, a ke loaa i keia laau pau loa ka helelei ana.  I na he piha kou poo ke Kepia, o ka

"Laau Hooulu Lauoho a Ayers"

        ka laau e pau ai a maemae kou poo. Ke loaa i keia laau e hoi hou ana ka ulu ana o kou lauoho a like me ke kou wa bebe.

        Hoomakaukau ia e Kauka  J. C. Ayer & Company, Lowell, Mass., U. S. A.

        E loaa no keia mau Huaala ma ka Hale Kuai Laau o Hollister, alanui Papu.