Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 37, 12 September 1902 — KALANIANAOLE KE ALAKAI. [ARTICLE]

KALANIANAOLE KE ALAKAI.

Heaha na haawina e ikeia aku kekahi kanaka he alakai oia? Oia anei ke Kanaka hiki ke alakai nona iho, a i ole, hahai aku paha mahope o hai? Ma ka hoomaopopo ana l na ine*. i hoikeia maloko o kekahi mau nupepa kuloko o kakou nei, ua loaa keia manao ma ka lakou a'o ana, o ke aiakai oia ke kanaka e hana ana a e hahai ana mahope o ka lakou mau alakai ana a i ka lakou wale no e pono ai. Ma keia mea aole i like ka manao o ke Kuokoa, a oia kana e>hoaiai aku nei i kana mau \cini heluhelu a i ka lahui holookoa no apau e hoomaopopo mai i keia manao i ole e haulehia iloko o ke kuhihewa mamuli o na ao pono o\e e like me ia. Ke manaoio nei makou, o ke kanaka e kupono oia e lilo i alakai, he kanaka ia e hiki ai ke hana nona iho a noonoo i kana mea e hana ai, ana no i manao inua ai a i manaopaa ai oia ka pololei. He kanaka oia nona ka umauma lahalaha i piha me na anoi no na pomaikai o ka manawa ano me ke kikoo mau ana o noonoo no na poniaikai e hiki mai ana maloko o ka manawa e nee nei a malokō o ia mau mea i ahai ae ai ua kanaka la i ka manao o ka manawa e nee mai nei a maloko o ia mau mea i ahai ae ai ua kanaka la i ka manao hilinai o ka lehulehu a lilo, a hiipoiia iloko o kona poli ma ke ano ua imi pono ia e ia a loaa. Ma ka hopmaopopo ana o ke Keikialii Kalanianaole ka pua alii, ka mea i loaa keia mau haawina. HE ALII MAOPOPO OIA ME KA HOOHEWAHEWA OLE. Ma kona mookuauhau e hoike mau ana me ka hiki ole ia kakou e ka lahui ke hoohewahewa he keiko alii maoli kona e hiki ole ke hooie, a oia no ka ke ao e. ike nei, a e hooho nei mai ka waha npai- o ke. kanaka, nā. oiwl Hawaii a hiki aku l na haole ame ka poe 1 hoomaopopo; he mea maopopo loa he alii oia mai ka po mal inā, no e kahuli keia honua aole no ia he mea ej pau ai kona ano aiii nolāiia he mau makaainuna kakou nona pela i ike e ia aku ua pili mai na manao koho no ke Keikialii i moho eiele lahui no Wakinekona. HE IKE LAULA KONA. Ua hoohalaia e Kuhio kekahi hapa 0 ka manawa o kona ola ana ma ka. makaikai honua ana a ao\e no e nele ka loaa ia kakqu ka ike he ike kona 1 loaa ole ia kakou ma ka ike lauia, oia hoi he ike kona - ke ano nohona ilke ole o kela ame keia lanui o ka honua ma na wahi ana - hele ai pela no hoi i loaa pu ai iaia kekahl mau ano o ka lawelawe aupuni ana he mea hoi e hoike mai ana aohe hor>ohopo ana no kona apo ia mai e America oiai ua ike mua ia oia, a hakalia a hele aku oia me ke kikiki o ka aoao Repuba\ika ka aoao e mai nei ma ka hooponopono- aupuni ana o Amerika Huipuia i keia mau la, a wahi a ka haio\e\o a ke Senatoa Thurston he nui ka loaa ame ka ike pu ia mai o kekahi kanaka a elele paha ke hele aku ma ka aoao ka\aiaina ; e noho mana ana ma ka hooponopono aupuni ana, pe\a e \oaa mai ai ia mau haa•wina iaia nei. Ua naauao ioa ke Keikialii 1 ke koho aha i ka aoao Repuballka, i ke koho ana i kona aoao he aoao Repubalika, oiai, oia ka aoao e noho mana mai )a i o I keia manawa.

HE ALII PIHA NOONOO OIA. Ma ka noono akahele ana ka loaa ana | 0 kela kulana lala. Mamua o kona| hooholo ana i ka aoao ana e ku ai ua! haawl mua oia i ka hana na kona noonoo e hoohana a holopono mailaila mai, I ke kumu e hiki ai ke hookahua iho i j kana koho, a e iike no me ka ke Kuo,koa i hooaiai mua ai ma na helu i hala, oia hoi "e noonoo mua a ke koho, e koho me ka ikaika a ke ku, ku no me! ka ikaika," oia ka ke Keikialii i hana ai. Aole oia i kuhihewa i ke koho ana e ku ma ka aoao, Repubalika, no ka mea, oia kekahi aoao o na aoao kalaiaina o Amerika Huipuia. O KUHIO KE ALAKAI. O Kuhio ke alakai kupono, oiai, oia ka mea kupono e hilinalia "a I hlllnaila e kona mau hoa makaainana." O ka haawina "Hilinar oia ka waiwai paa o. ke kanaka e kupono ole ai laia ke hoo-) hemahema, no ka mea, ina aole kela kuleana aole he mea hiki ke hoohana j ia a holopono. „ | Aole e hlki I ka lahui ke haawi mai 1 ke kuleana hana no ka pomaikai pili laula ke ole e ike aku ka lahui he kanaka: oia ua hilinaiia, e ikela aku e hiki ana! iaia ke lawelawe, a o ka nele i kelaj haawina "Hlinai," aole he mea hiki ke hooholoia mai I Wakinekona no kakou, ina e koho ana no paha kakou i elele, | he mea 1 hilinai ole ia, a pehea la ka t nul o kana hooikaika ana aole e loaa ( ana ka hua o kana mea i luhi ai o ke: kumu mamuli o ka nele i keia waiwai pookela o ka "Hilinai." O Kuhio ka mea n hele aku ai i Wakinekona aole e nele kona hoi mai me na pomaikai. Aole keia he pai wale a ke Kuokoa no ka ole wale, aka, ua loaa iaia ka manaoio ,aia io no me ia ia mau haa-j wina i hōakakaia ae nei he haawina hol e nele ole ai ke hoohua mai. Owai la mawaho ae o Kuhlo e hiki ke hlllnai ia. E ka lahui mai Hawaii a hiki i Niihau, mai hoohala i ka noonoo ana i keia kumuhana ano nui, oial, aia oia ilokoi 0 ka manawa kupono e noonoo la neii a mai kali i ka hoohana ana oial, he naaupo loa ka waiho ana i ka paio ana, a haja ka manawa- kupono no ia hanaj alaila manao ae e paio aku. E hookuku 1 ka kakou moho elele lahui ke Keikialii me ka kekahi moho e ae, a aole o kuhihewa ke pane ae o Kuhio ka kakou e koho ai no Waklnekona. +