Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 38, 19 September 1902 — Page 3

Page PDF (1.54 MB)

This text was transcribed by:  Paliku'i Grant
This work is dedicated to:  Kamehameha Kula, Iesu Kristo, a me ko'u mau kūpuna.

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA, SEPATEMABA 19, 1902

@ ia mau manao uluku. Ke minamina @ nae au i ko'u haalele iho me ka @ p@po ole ia'u ka wa e ike hou ai i @ mea nani na lakou i hoohauoli mai @u mau la o ka noho ana me kuu @ aloha.

@ kuha'u iho no au i kinohi, aka, @ mai, ua hooholo iho la au e @ aku i ka'u mea i manao mua ai. aku la me ka awiwi iwaho o ka @ a hai aku la i ko'u mau hoaloha @u mea i hooholo ai.

@ kue ikaika mai o Tome i ko'u ma@me ka pane ana mai: "Ua poiha @ oe e Tome i ka kaua huakai no @ nikeka i ka la apopo, ia la aku no @ no Matinaboka. Aole no he hewa @ hoohaia hou oe i mau la hou me @.

E pono no ia'u e hoi aku e Tome. @ ike no oe i ko'u noho loiki ana ma@ o ka'u mea i manao ai. Ano, ke @ mai nei o mama ia'u e hoi aku, a @ mea pono no ia'u ke hoolohe aku i @ leo. Ua kali hoomanawanui mai @ oia no'u, nolaila, e hookuu mai oe @ hoi aku."

Ke hoapono nei au i ka manao o @ makuahine," wahi a Mrs. Makala. @ nui loa ko'u hauoli i ka noho ana @ o ka'u keiki ame kana aikane me @ a ua poina hoi au, aia no he ma @ ae mawaho ae o'u iloko o ke @

Aka @ mama, heaha kona mea e hoi @ aku ai?" wahi a Tome me kona @aakiki ana. I'a makemake ole au e hoi, oiai, ua iku ko'u hauoli me oe, aka, e pono ia'u ke hoolohe aku i ka mama." Ua maikai a kuio maoli kau mau @ e Palanike, a ke hooia mai nei he @ki hoolohe oe i ka leo o kou makua@" wahi a Mr. Makala me kona mau aka e kilohi ana i na maka inoino o a keiki.

@ oiai ua holo aku la no oe mahope Palanike, aole no a'u mea e kama @ hou aku ai. O kou leo, oia no ke kanawai o keia home."

"Ke kaumaha nei au no kou hoi koke aku," wahi a Mr. Makala me kona alakai ana aku ia'u a mamao mai ko'u mau hoa kamailio. "Ua hai mai nei o Tome ia maua i ka olua mau hoopaaapaa ano ole ana ame ka Kate mau kamailio hoohu ia oe. Ke manao nei au o keia mau hoopaapaa mawaena oukou e na opio, aole ia o ke kumu k@u makemake ana e hoi koke aku."

E hai aku au ia oe me ka huna ole, ia no kekahi, aka, o ka mea nui nae, ia no ka leo o kuu mama. He mea iaio ua kaumaha loa au i keia like ole @ maua ma keia kumuhana kalai aupuni, aka, he mea hiki ole ia maua ke pahonohono ae i ka mea i nahae."

"A, e Palanike, he mau opio wale no lua, a ua maopopo ole no hoi ia olua @ koikoi o keia kumuhana e holapu @ nei. Aole i oi ae ko'u makau e @ me kekahi poe o makou e olelo nei @ lakou mau pono iho, no ka mea @ ke maopopo nei au i kekahi mau @ i ike ole ia e lakou. Ina e hoomau @ aku ana keia mau koi, alaila, ua like @ me ka hookomo ana aku i ke au@ iloko o kekulana kupilikii. Ina e kaaia ana ka poka o ke kau, owai @ mea e hiki ke koho aku i kona wahi paa ai?"

E manaolana kaua aole e hoea io keia kaua."

Ke kaumaha nei au no ka hiki ole @a ia'u keia manaolana. O ke ku@ o keia kumuhana ke ikaika mai @ o na manao kalai aupuni ke ko@ aku nei i ka awahia e hiki ole @ ke poina ole. Ia oe e hoi aku @ Mr. Wilimona, e hoopaa iho i keia @ iloko ou: oiai e komo aku ana @ kanaka o ka Hema ma ke kaua e @ aku ana no lakou me na manao @maha, oiai no nae, e hoikaika ana @ makou e lanakila ke hiki mai i ka @opena."

"Ke manao nei au e hoopoina aku i keia mau mea apau," wahi a'u me ka @hoi ole.

"Ma ko'u noonoo ana ua like aku ke @manao ae i keia mau mea apau me @ moeuhane ana e alualuia ana oe e @iabolo o ka po."

Alaila, ke manaoio nei oe e ala io ana no ke kaua?"

Ke ike aku nei au i na kahoaka o @ia io mai o ke kau."

"Ma ke ano hea?"

@ ka mea, o ka inaina o na kanaka @liema nei, ua hiki ke ike maopopo k@ aole loa lakou e kakoo ana ia kona i peresidena. Ua ike no au @ mai ana oe aole ia e kohoia ana @ no a kupaa na Democarata o @kau ame ka Hema nei e like me @ e hoonuinui nei no ka ma@ lakou ikaika maluna o na @ aku ana, aka, ke ku nei @ maoli e mahele i kekahi ma @ aupuni nui."

@ iho la?"

@ aole e kulike ana na ma@ Democrata o ka Akau ame @ maluna o keia kumuhana pili @ no ia like ole e hoea io mai @ ka hookaawale ana."

@ mamuli o ka like ole o na @ na Democrata o ka Akau @ Hema no ka moho peresidena, @ kumu e ala mai ai o ke kaua @

@ pela. Ina e kohoia ana ka mokela aoao hou, oia ka aoao Repu@ me na balota kiekie, alaila, aole @ ka peresidena a ka lahui. Ma @ koi ana na mokuaina o ka @ hookaawale a e kukulu ae i au@ lakou."

@ hana kamalii maoli no keia." @ mea pono no i ko ka Hema nei @ no lakou iho i kekahi manawa, @ole nei makou i ko makou umii ana e ke kanawai ame na hana @ no ke kakoo ana aku."

Kue ana anei oukou i ke kanawai

@ oiaio ia. Ke hoike aku nei au @ mau kumu pale wale no ia. @ alakai noonoo lalau a hiki wale i ka huhu na alakai o ka @ a e hoao ana lakou ma na @ e lawe mai i keia kumupale loaa ole o kekahi mea kupono." @ hooloheia mai ana kau mau kekahi mea e Mr. Makala, ua @ ke koho ia aku aole oe he ka @ ka Hema nei."

@nao nei au aole pela. Ke hai @ i keia mau mea apau a'u e @ nei mamuli o ko'u hilīnaī ia oe @ Wilimona. Ua elemakule au, a aku ko'u aloha i ko'u aina a'u e @ i na kahoaka o ka poino e poi @ maluna. Ua make kekahi o mau kaikaina ma Palo Aleto oiai kaua ana ma Mekiko malalo o ke @ ana a Tela; o kekahi o ko'u mau @kane ua make ma ke kaua kue @kane. E kaumaha ana au ke @ku i ka'u keiki e koi ia mai ana @ aku i ka hae a laua i paio aku ai @ hanohano.

@ ia mai?"

(Aole i pau.)

NA ALOHA ELUA

i ka

IPO HOOKAHI.

"Lokoino nohoi kau ninau, e aunte! Ua ike no oe he hookahi wale iho no mea a'u i aloha ai, a he hookahi wale no a'u kanaka e mare aku ai.'

"A ina aohe oia e hoi hou mai ana, pehea iho la?" wahi a Miss Lokawahie i olelo aku ai.

"Alaila me ia no au e noho ai—e hoomau no au i kuu noho ana me ia a hiki i kuu make ana no ke aloha iaia, aole no kekahi mea okoa ae. I kela ao aku au e halawai pu ai me la, a o kona wa ia e ike mai ai i ko'u kupaa mahope ona; ua hele mai la au a aloha iaia iloko o ka'u mau hana ino a pau; ke mihi nei au no ka'u mau hana lokoino i hana aku ai iaia. E halawai aku ana au me ia e like me ka halawai pu ana o na wahine oiaio me ka lakou poe kane—ua kaawale kuu puuwai mai na aloha e ae apau, a koe no kona aloha me a'u."

"Ua aloha maoli io anei oe iaia, e May?" wahi a Miss Lokawahie i ninau aku ai.

"Aole loa au i ike ia mea he aloha iaia a hiki iho la i keia wa a no—a hiki iho la hoi i ka wa ona i nalo wale aku ai mai a'u aku. Alaila hoi hou mai la ia mau mea apau i o'u nei, a ike iho la au i ka hua o ka hana a'u i hana ai. Aia me ia kuu puuwai ma na wahi like ole apau ana e hele la."

"Aloha ino nohoi oe e ke kaikamahine!" wahi a Miss Lokawahie i olelo aku ai iaia e milimili ana i kona lauoho me kona lima; "aloha ino nohoi oe! he hopena ehaeha io nohoi paha ia."

"Ua pono no au ke hoehae haia; na'u ponoi no i imi ke kumu o ka hewa. Ua kipaku aku au i ke kanaka maikai hookahi a mahaloia nohoi mai ia'u aku mamuli o ka'u mau hana lapuwale. Ua pono no ke kau ana mai o keia hoopai maluna o'u."

"Ua loli maoli kou ano i keia wa!" wahi a Miss Lokawahie e hoonohonoho i kona manao iloko iho ona e plii ana no ka wa e hiki mai ana. Malia o hoi hou mai no o Sir Kilinetona kana punahele, a hoolaulea hou mai no i ko laua noho ana. Alaila o ka wa ia e malamaia ai o kekahi anaina mare hauoli, a aohe mea nana e hookuemi hope hou i ka hauoli o na mea elua ana i aloha nui ai maluna o ka ili o ka honua. He noonoo maikai ia ana i noonoo ai; aka, ma ke ano hea ia e hooko ia ai? Aole i huii hoi mai o Sir Kilinetona.

Aia la oia ihea? Ua molowa iho la ka poe apau i ka ninau mau i kela ninau. Ua hoopau o Lede May i kona mau manao koho wale a pau. Ua ike no oia eia no o Sir Kilinetona ke ola nei, noka mea ua hoomaopopo loa no o o Miss Lokawahie i ka olelo ana mai o kona poe malama banako he elua ma nawa a lakou i hoouna dala ai nana. Ua hooia mai lakou me ka oiaio loa me ko lakou ano keonimana, aole lakou i ike maopopo o kahi hea la o ka honua nei kona wahi e noho mai nei, aka, ua hoouna aku lakou i ke dala i kekahi banako Parisa; aka, ina e hoike mai ana o Sir Kilinetona i kona wahi e noho mai nei ia lakou, o ko lakou wa ia e hoouna koke aku ai i ka lohe iaia; a na ia mea e hoona mai i ko Lede May manao. He elua makahiki i hala ae mai kela po i hoopaapaa ai a hiki iho la ia wa— he oia mau no ka waiho ana o kela ninau me ka loaa ole o kekahi pane, "Aia la ihea o Sir Kilinetona Adea?"

Ua hele aku oia i kekahi wahi mai ke alo aku o kana mea i aloha ai i kela po me ka noonoo pupule i hoehaehaia me ka eha lima ole, a i hoopupuleia nohoi e na manao lili. Ina i emi mai kona ano wiwo, me nei o kona hele no ia a lele iloko o ka muliwai a o kona wahi e hoona ai i kona aloha. Aka aohe oia i hana pela, aohe oia i mauna wale aku i kona ola a lilo mai oia he kanaka hohe wale; aka, he pupule ke kulana o ke kanaka e hoomaopopoia aku ai—na kela aloha ikaika ame ka manao lili oia ka mea nana i hoopupule iaia. Iaia i ku iho ai i waho malalo o ka malamalama o na hoku, ua hoohiki iho la oia i loko iho ona aole loa oia e nana hou ana maluna o kela helehelena i waha hee mai ai iaia— a aole loa nohoi oia e hoopuka hou aku ana i hookahi hua olelo imua o kona alo. O na poe apau i ike iaia i ke alanui ua hookaawale koke ae la lakou ia lakou iho ma kahi e, me ka manao ua pupule io no oia. Ua hapai ae ia oia i kona mau lima iluna me he mea e noi aku ana oia me ka haahaa i ka Mea Mana Loa iluna o ka Lani e apono mai iaia, alaila hele aku la me ka namunamu liilii ana me he mea la e uwe ana, iaia i hoomanao ae ai i na hana hoopunipuni a kela kaikamahine i hana mai ai iaia, a ua pono ole loa ia i kona manao. Na ka nanaina pahaohao o na poe apau e maalo ae ana mamua ona, oia ka mea nana ae ana mamua ona, oia ka mea nana i kaohi mai iaia e kuu a ninau iho la iaia iho la ihea la oia e hele nei—a heaha la kana hana e hana ana? He makai ka mea i hoomaopopo mai i kona ano, ua hoomaopopo mai la oia he kanaka hanohano oia a he kanaka nohoi no kekahi kulana kiekie, oia kona mea i paa mai ai i kona lima, a ninau mai la oia ina paha he maikai no kona ola kino. Ua puiwa loa ka makai i kona hil ana aku a nana iaia me na maka i powehiwehi i ka waimaka a ano onawaliwali no hoi.

"He maikai no ko'u ola kino," wahi ana i pane aku ai. "Heaha kou manao o ka ninau ana mai la i kela ninau ia'u?"

"I ninau aku la hoi au ia oe, e ka mea hanohano, i ka nana pono mai o kela poe ia oe, eia oe ke kamailio wale nei no la oe iho, a i ka nana aku ua pihoihoi maoli no oe."

"Ua pihoihoi au!" wahi a Sir Kilinetona i olelo aku ai me ka leo nui, ame ka leo akaaka nohoi; "He huaolelo hoihoi ole kela na'u. Ua pupuleia au—he wahine ka mea nana i hoopupule mai i kuu noonoo. Oia iho lala i Iohe oe, a mai noho oe a nuku mai ia'u, a mai hoao mai no hoi oe e akeakea ia'u, o pe-

Ua hoopuka aku o Sir Kilinetona i kela poe huaolelo me ka weliweli loa a oia ka mea nana i kono mai i ka maikai e hookaawale aku ma kekahi aoao i hookuu aku iaia e hele ma kana huakai hele. Ua nana aku la oia mahope ona a olelo iho la iaia iho:

"Ua pololei loa no oia; ina ua pupule io kekahi kanaka, oia ua kanaka pupule la."

"E hele ana oe ihea?" wahi a kekahi leo okoa aku i pa-e mai ai, a i keia, wa he kanaka kiai puka ka mea e olelo mai nei iaia i kona ike ana mai ia Sir Kilinetona e hikaka hele ana me he mea la e haule iho ana oia ilalo. "E hele ana oe ihea, e ke keonimana?" wahi ana i ninau hou mai ai, me kona lele ana mai a paa iaia me kona mau lima i ole oia e hina iho ilalo.

"Aohe i maopopo ia'u ka'u wahi e hele nei," oia ka pane i paneia aku ai; a nana pono loa mai la ke kiai puka iaia ma ke ano ua ona ia paha oia i ka waina, a i ole ia he kanaka naaupo maoli paha keia. Oia nohoi kekahi i hoopuiwa loa ia e like nohoi me ka puiwa ana o ke kanaka makai, i kona nana ana aku me kona mau maka li-o ame ka helehelena haikea. "Ua onawaliwalila oe, e ke keonimana," wahi a ke kiai puka i olelo aku ai; e hoihoi aku au ia oe i kou home."

Alaila, ia wa ua hoi hou mai la ko Sir Kilinetona noonoo maikai. Aohe pono o keia hana ana e like me keia; e pono oia e hoomaopopo i kona ano iho, o manao mai no auanei na poe a pau ua pupule io no ola. I keia wa ua kokoke loa oia i Esetona Kuea kahi o ka hale hoolulu kaa ahi, a aole oia i hoomaha iho no ka haohao ana i ka hikiwawe o kana hele ana e like me keia ka manao iloko o kekahi manawa pokole e like me kela. I kela manawa ke noonoo la oia e hoi ana oia i kona home ponoi i Esawale, a oiai oia e ola ana, aole loa ona makemake e hookokoke hou i Ladana. Ua hooholo koke iho la no oia i kana hana e hana ai.

"Ua loohia ia no au i ka nawaliwali," wahi ana i olelo aku ai i ke kanaka kiai puka. "He pilikia nui ka i loaa ia'u, a oia ka mea nana i hoano e mai i ko'u noonoo. Ua maikai loa nae hoi au i keia manawa. Ua makemake au e kakau i kekahi leta; alaila kauoha aku oe i kaa lio no'u i holo aku ai ka hale hoolulu kaa ahi i Ladana Uapo."

Ua komo koke aku la no oia iloko o ka hotele e pili koke mai ana no e kakau ai i kana leta, a he leta hoi kela e kakau ana i kona mea malama hale, e olelo aku ana aole oia e hoi hou aku ana i kona home i ke kaona. Alaila kiola aku la oia i ka uku i ke kiai puka a hele aku la oia a kau iluna o ke kaa.

He oiaio ua hiki io aku la no oia i Ladana Uapo. A ua kokoke loa nohoi i ka manawa o ke kaa ahi e haalele iho ai a holo aku no Riletona. O kana kaa ahi ia e kau aku ai. E hoi ana oia i Esawale, a ilaila oia e make ai—aohe hana e ae i hiki iaia ke hana. Ua kamailio aku la ioa me ke ano maopopo ole a lilo iho la ia i mea pohihihi loa i na luna kaa ahi i ka hopu ana mai i kana poe huaolelo a hoomaopopo iho.

"Riletona! Riletona!" wahi a ke kupakako i hoopuka hou mai ai i kela mau huaolelo. "Aole o'u hoomapopo i kau mea i kamailio mai nei."

A na ka popena o kela hana kuhihewa ana i hana ai i alakai hewa aku i na mea apau e pili ana i kona ola ana mahope mai. Aole loa oia i nana mua iho i kona kikiki; aole loa nohoi ola i lohe i ka inoa o kahi ana e hele nei i ka wa a ke kiai puka i hai mai ai iaia. Ua ike aku la oia i ka hamama mai o ka ipuka o kekahi kaa helu ekahi a komo aku la oia iloko e noho ai. Ua noho iho la oia iloko e noho ai. Ua noho iho ia oia iloko o laila e like me kekahi mea i poina pu ka noonoo a hiki wale i ka wa i hoea ai o ke kaa ahi i ka huina o na alanui hao i Rivetona; aole nohoi ola i hoomaopopo iki eia na poe apau ke haalele nei i na kaa. I ka wa a kekahi kiai puka i nana mai ai iloko, ua olelo mai la ola:

"O ka huina keia o na alanui hao o Rivetona! Ia nei nei, e loli ai ke kaa ahi, e ke keonimana, no Nufoda ame Kilitona."

"O ka huina keia o na alanui hao o Rivetona!" wahi a Sir Kilinetona i olelo aku ai. "No Riletona ko'u kikiki i kii aku nei!"

"Alaila ua kau hewa mai nei oe ma luna o keia kaa ahi, e ke keonimana! Aia o Riletona ma kekahi iaina okoa."

He wahi hana kuhihewa nohoi keia ana i hana ai; nolaila o kekoena aku o kona ola ana ua komo wale no ia iloko o na hana kuhihewa.

I keia wa a na kaa ahi e hoololi nei ua aneane loa ia i na hora aumoe o ka po. E uiuiki mai ana na hoku iluna o ka lani; ua piha ka ea huihui o ka po i na ala like ole o na pua e moani mai ana; ua like na pua rose e hihi mai ana iluna o na pa laau me he poe hoku keokeo la; ua meha pu na leo mele o na manu; e uhi ana ka malu o ka po maluna o ka aina holookoa; eia nae aohe wahi maha i loaa mai i keia uhane i hoehaeha nui la. Ua hele aku la o Sir Kilinetona a hiki i kona puka ana mawaho o na ipuka pa nunui o ka hele hoolulu kaa ahi me ka maopopo ole iaia o kana wahi e hele nei, a i ole ia, o kana hana e hana hou aku ai. O ka manao hookahi wale no iloko ona o kona imi aku i wahi e hoona ia mai ai kona manao, a i na aole e lilo ana ia i kanaka pupule. Ke hoomau la no oia i ka hele ana me kona maopopo ole aia la oia ihea e hele nei. Oloko o keia po pouli ua hiki loa iaia ke ike aku i ka waiho hamama mai o ke alanui mamua ona. E paapu mai ana na aoao a i elua o ke alanui i na kumulaau nunui ame na kula uliuli; e owe mai ana ko lakou mau lau: e hooluli ia mai ana ko lakou mau iaia e ke aheahe makani; me he mea la i kona noonoo iho e hoohenehene mai ana lakou iaia, iaia e hele la me ka awiwi loa.

Aole loa oia i ninau iho iaia i kana wahi e hele nei. Aole loa nohoi oia i manao o hea ana la ka hopena o kana huakai hele. O kana hana wale no i hana ai o kona hoomau no i ka hele ana iloko o ka malamalama o na hoku me ka olelo ana iloko iho ona na ka hana hookiekie, a lapuwale a kekahi wahine oia ka mea nana i hoopupule i kona noonoo!

Ua ano pupule maoli io no oia! E hoi hou mai ana anei kona ano e like me ka wa mamua? E akaaka hou ana anei oia, a kamailio hou mai i na mea e pili ana no ko keia ola ana? Me he mea la he mea hiki ole loa ia iaia ke hana hou aku—ua lilo na la o kona ola ana i mea ole iaia, mamuli o na hana hookiekie a kekahi wahine i hana ai. Ua olelo iho la o Sir Kilinetona iaia iho, "owau, o ka mea i manao e hana i na hana ano nui a hanohano—ka mea nohoi i manao e alakai i kekahi noho'na hoopono—eia nae ua pepehiia mai kuu ola mamuli o na hana wahahee a kekahi wahine!"

Mile aku ana mahope o na mile a pela oia i hoomau aku ai a hiki i ka maopaopa ana mai o na iaia apau o kona kino a hiki ole i kona mau kapuai wawae ke hele hou aku. Aole oia i manao ae no ka hoomaha iho a pela oia i hele ai a hiki i ka palena pau o ia po.

Heaha la ka mea nana e hoolinolino mai ana i kona mau maka? He kukuna malamalama o ka ulaula ame ke gula iloko o na ao e lele mai ana ma ka aoao hikina o ka aina. Ua palulu ae la oia i kona mau maka iaia i nana aku ai ia mea; alaila ala ae la ka hoomanao iloko ona i ka helehelena ui a haaheo o kekahi wahine me ka malamalama o kona mau mea gula e hulali mai ana iloko o na alu o kona lole—he wahine me na maka alohilohi e ku mai ana me ka hiehie ame ka hookano—ka wahine hoi nana i haehae mai i kona puuwai, a hoolilo mai iaia i kanaka pupule. Ua hoomau aku la no oia i ka hele ana me kona hoohuli ino ana mai i kona mau maka mai ka nana ana aku i ka aoao hikina.

Alaila, mai kona nana hou ole ana aku ma ia wahi, me he mea ia e ike aku ana oia i kekahi poe e hele mai ana. Aole ona makemake e halawai pu aku me lakou; he poe kaahele wale iho no lakou ma ke alanui. Malia paha e kahea mai ana lakou iaia e ku iho e like me ia poe mua i kahea mai ai, a olelo mai ua nawaliwali ia oia. Aole oia i makemake e ike mai kekahi mea iaia, a kamailio mai ai hoi i ke ano e o kona helehelena.

Ma ka aoao hema o ke alanui e ulu mai ana kekahi ulu laau nui. Ua ike aku la oia kekahi poe kumu laau ame kekahi wahi alanui ololi e komo ana iloko o laila me ke alapii ma kekahi aoao. Ua hele aku la oia ma ua wahi alanui ololi la a pii aku ia maluna o ke alapii; i ka nana aku me he mea ia he wahi aia haiki loa ke ala e komo aku ai mawaena o keia ulu laau. A ilaila iho la i wehewehe loa ae ai ke alaula o ka malamalama. E nenee mai ana ke kahau iluna o ka mauu ame na lau laau, a he elua mau wahi manu liilii i mele mai i kekahi wahi leo mele.

Ke hoomau la no oia i ka hele ana a ke emi hikiwawe loa mai la ka ikaika o kona kino i keia wa—iaia e hele la ua hopu ae la oia i na lala laau, aka, aole loa oia i ku iho a hilinai aku i ke kumu laau. Me he mea la ua maeele ano e mai la kona lolo; ua aneane loa oia e poina no ke aha ia oia i hoea ai ilaila. Heaha la ka mea i loohia iaia—a heaha ka mea nana i hoopupule iaia? Ua puiwa loa oia a ku maoli nohoi i ka maka'u i ka lohe no i kona leo ponoi iaia e uwe ana a nui. Me he mea la e pahemo aku ana ka honua mai lalo aku o kona mau wawae; alaila poholo aku la kekahi wawae ona iloko o kekahi kumu laau popopo e waiho ana ilalo, a hina iho la oia ma ka huli papu o kona alo iluna o ka mauu. O ka mea hiki wale no iaia ke hoomanao ae ia wa ua haule iho oia ma ia wahi e make ai; alaila hoomanawanui ae la oia e huli me ka eha no kona makemake ole e make oia me ka huli o kona alo ilalo, alaila o ka hopena iho la ia o kona hoomaopopo ana i na mea apau.

Pau iho la kona ike ana iaia iho. Ua ala ae ia na manu mai ko lakou hiamoe ae a hoomaka mai la e himeni; e poha mai ana ka la me ka malamalama; aka, aia oia ke moe ia mawaena o na lau nahelehele, ua make hoi mamuli o na hana epa a kekahi wahine hookiekie a hookano.

Aole loa oia i ike pehea la ka loihi o kona moe ana malaila. Aole oia i ike e loaa mai ana oia i kekahi mea; aka, aia nae kekahi helehelen palupalu i piha i ke aloha ame ke kaumaha ke kulou iho la maluna ona; he mau makaonaona i piha i ka waimaka e nana iho ana iaia; e hoao ana kekahi mau lima liilii e hapai iaia; he mau huaolelo aloha ke hoopukaia ana ia wa—o keia mau mea apau aole oia i ike iki.

Alaila, no kekahi manawa loihi mai, ua hapai ia ae la oia e kekahi poe lima ikaika, a lawe ia aku la oia i kekahi wahi—aole oia i make. Ua hiki loa no ia lakou ke haha iho i ke pana o kona puuwai, e pana ana no oia me ka nawaliwali loa. Ua lawe ia aku ia oia iloko o kekahi wahi hale uuku iloko o ka ulu laau, kahi hoi o ka wahine kanemake Mrs. Ena e noho ana, a e ku mai ana no oia i ka ipuka, a kahea mai la:

"Hoihoi mai iaia iloko nei—e hana aku kakou i kamea hiki ia kakou ke hana nona. Na na Lani no i hoouna mai i na hoaaloha a peia nohoi me na kokou ana iloko o ko lakou wa nele!"

Ua hapai ia aku la oia a hiki iluna a hoomaoe ia iho la iluna o kekahi wahi moe uuku keokeo, iloko nohoi o kekahi wahi lumi keokeo, a mawaho mai o ka ipuka aniani o ua wahi lumi nei kahi i ulu mai ai o na pua rose, a me he mea la e kiei mai ana lakou iloko, a e hihi mai ana nohoi na laau hihi apuni o waho o ka ipuka aniani—he wahi lumi loaa mai keia i na ea huihui a oluolu maikai, he loaa mai i ka malamalama o ka la ame na ea aala o na pua. He mau lima aloha ka mea nana i hoomoe iho iaia ilina o ka moe; alaila, hala ae la ia la me kana mau hana.

Aole i hiki iaia ke hoomaopopo iho i kinohi ma ke ano hea la i loaa hou mai ai iaia ka ike, aka, ua hoomanao ae la oia ua loaa iho la i kona kino ka pumehana maikai, ka oluolu, a me ka maha. Alaila kaakaa ae la kona mau maka, a ike iho la oia aia oia iluna o kekahi moe keokeo kahi i moe ai; a he lumi keokeo nohoi i hoomaemaeia me ka maiau kahi o ua moe nei i ku ai. Ua makemake oia e kamailio mai, aka me he mea la ua lolo ae la kona waha. Kekahi mea ana i hoomaopopo mai ai, oia kona ike ana mai i ka ipuka aniani e hamama mai ana, a e moani mai ana hoi ke ala o na pua rose ame na laau hihi; alaila, ma kahi e kokoke ana i ka ipuka aniani, ka helehelena o kekahi kaikamahine opiopio.

He helehelena palupalu—he onaona, a he hemolele—ua ike oia i kekahi helehelena e like me keia ka maemae, ame ka haahaa iloko o na kii hemolele. Ua ike mai la oia i na maawe lauoho aeae; i na maka polu. A ua like loa kona helehelena me ka helehelena o kekahi anela. E kulou ana kona poo ilalo: aole hiki iaia ke ike aku i kana hana e hana ana; alaila me he noe la ka mea nana i paku mai i kona mau maka, a pehiia aku auanei oe e a'u a make loa!" pau iho la kana ike hou ana i kekahi mea. Ua poina pu iho la kona noonoo a hiki i kona ike ana iaia, a ano hoomaopopo mai la oia e kukuli ana kekaikamahine opio ma ka aoao o kona moe, e kamailio aku ana i kekahi mea okoa iku e pili ana nona.

"Aole hiki iaia ke lohe mai ia'u," wahi ana e olelo ana; "o ko'u makemake ia o kona lohe mai. E mama, he ano e loa kona ano mai na poe mai apu a'u i like ai!"

"E kuu Daisy aloha, he poe kanaka ki manu a malama halekuai wale no ka kaua i ike. Ua noho au iwaena o na poe naauao, a o keia malihini i hoehaehaia he keonimana oia."

"He keonimana oia!" wahi a ke kaikamahine i kapaia o Daisy i olelo mai ai; "he mea ia na'u i noonoo mau iloko iho o'u i ko'u makemake e ike i ke kahi keonimana oiaio."

"Ae, a ke ike nei oe i ka mea au i makemake ai i keia wa ano," wahi a kona makuahine i olelo aku ai.

Alaila meha pu iho la laua me ka pane leo ole no kekahi mau minute loihi. Ua hoomaopopo iho la oia e hapai ia ana kona lima e kekahi mau lima liilii palupalu, a e lomilomi ia ana hoi me ka oluolu loa.

"Keokeo nohoi keia lima, e mama!" wahi no a kela leo oluolu i olelo hou mai ai. "E nana mai paha oe la, ua oi ae ka hauliuli o ko'u mau lima ma mua o keia. AOle loa i hana keia lima i kekahi hana mamua. E kuhi ana au i na lede wale no e loaa ai keia ano lima."

Alaila hoomaha iki ioh la laua, me he mea la e noonoo ana ka makuahine i kana mea e pane aku ai. Alaila olelo aku la oia:

"E pono oe e akahele aole e olelo i kekahi mea e like me ia ke ano, e Daisy, i ka wa a kekahi mea e hiki ai ke lohe mai ia oe."

"Ae, pela io no, e mama."

Alaila palepale ae la oia i kona lauoho wahine ka palupalu ame ka aeae. Auwe, owai la ka mea nana keia ipo? Ke haohao mai la paha kekahi makuahine, a i ole ia kekahi kaikuahine iaia i keia manawa."

"Maila paha he wahine kane, e Daisy."

Ia wa o Daisy i nana iho ai iaia me na maka haohao.

"Manao au, aole ana wahine, emama. I ka nana iho me he mea la aole oia mare wahine."

"Pehea oe i ike ai, e ke kaikamahine?"

"Aohe i ano maopopo ia'u pehea la au i ike ai, aka, ua hiki loa no ke hoomaopopo aku ia mea. Aole loa nohoi au i ike i ke kumu—aka he wahi ike iki nohoi ko'u mamuli o ka manao ulu wale ae no. E loaa ana no anei iaia ka oluolu, e mama? Aloha ino nohoi oia! He mea kaumaha nohoi ia ina oia e make ana, no ka mea, he kanaka ui maoli no oia!"

"He hoea mai koe o ke kauka ia nei nei—ua kii aku nei o Robine iaia; alaila o ko kau wa ia e ike ai ina paha oia e ola ana, a i ole, e make ana paha. E pono oe e pule nona, e Daisy; ua oi aku ko'u manaoio i ka pule mamua o ke kauka. E hele ana au e hana i ka ti i keia manawa."

Alaila haalele iho la ka wahine aoo i a loko o ka lumi, a koe iho la o Daisy onaona a akahai e kukuli ana ma kona aoao, e waiho ana i kana leo pule.

Iloko o kona hoomaopopo ana nona iho aole loa oia i lohe i kekahi mea e pule ana mamua, a hoolohe mai la oia i kela poe huaolelo akahi a oluolu me ka haohao nui. E pule ana nona! Ua komo iho la ka haohao iloko ona, ua pule no anei kekahi mea nona mai ka manawa i make ai o kona makuahine?

Alaila o ko Daisy wa hoi ia i nana aku ai me ka pihoihoi, no ka mea ua ike aku la oia i kekahi mau onohi maka eleele e nana pono loa mai ana iaia.

"Owai oe?" wahi a ke kanaka ma'i i ninau aku ai me ka hawanawana.

"Owai au?" wahi ana i pane mai ai, "o Daisy Ena au."

Ua olelo mau iho ia ola i keia inoa Daisy Ena iaia iho i na wa a pau. Aohe no i ano maikai loa kona noonoo ia wa A olelo koke hou aku la no oia:

"Owai o Daisy Ena?"

"O Daisy nohoi au," wahi ana i pane mai ai, "a o ko'u kome kela. Ke haohao la paha oe pehea la oe i hiki mai ai ia nei nei?"

"Ae. Pehea au i hiki mai ai ianei nei? Aohe au i ike ia oe, e Daisy Ena. He helehelena kou e like me ka anela, aka, he helehelena malihini loa nae ia'u. Mailoko mai anei oe o na hoku i iho mai ai?—he mau ehu keokeo anei kou?"

(Aole i pau.)

HOOKAAWALE AE KE KOMISINA AINA BOYD I KAHUNA NO NA KANAKA MAHIAI O DAKOTA.

Ua hookaawale ae nei ke Komisina aina he kahua nui no ka oihana mahiai ma Kona Hema, Hawaii, a e haawiia aku ana i na kanaka mahiai o Dakota, America, i ake mai nei e hookuonoonomaanei. Ua hiki mai nei ka lono e hoea mai ana kela poe mahiai maanei iloko o keia mau pule iho, a o na kukai e hanaia nei aia no ia mawaena o ka Hui Franz Bucholtz o Kona, kekahi o na hui holomua loa ma ka iahana mahiai a kakou hoi i ike ai i ka wa i malamala ai ka hoikeike a na kanaka kalepa ma Honolulu nei.

He ehiku ka nui o na kanaka mahiai e hiki mai ana me ko lakou mau ohana a e maheleheleia aku ana ka aina ma ka 500 a hiki i ka 1000 eka aina o ka apana hookahi. He 150,000 dala ka nui o ke kumupaa a keia poe mahiai i manao e hoohana iho ma keia hana. Ina e holopono ana ka lakou hana maanei, eia hou aku no ua auna mahope mai. O ko lakou nei ia e nee mai nei o ka kakou no ka hoopupu i hope.

KAUKA WILLIAM C. HOBDY KE PANI MA KAHI O KAUKA COFER, KE KAUKA AMERICA MAANEI.

Eia i Honolulu nei i keia mau la he opio nona na makahiki maluna iki o 30, a ke kuhihewa ia nei e kekahi poe he keiki na Kauka Cofer o kaoihana kauka America maanei. O kela opio ola no ke pani o Kauka Cofer, oiai e huli hoi aku ana oia no kona aina ma ka mokuahi o ka la 9 o keia mahina.

Ua hemo mai o Kauka Hobdy mai ke kula nui o Kentucky, a mai laila ae no ke kula kiekie o Columbia ma Nu Ioka, a malaila i loaa ai iaia na hoonaauao ana ma ka oihana lapaau. Mai keia kula mai, ua komo aku oia no ka halemai o na koa kaua moana o America.

Mamuli o kona makaukau ma keia hana i hoihoiia mai ai oia no Honolulu nei a e kaa ana maluna ona na lawelawe ana o keia oihana mai ka la 8 aku o keia mahina.

Ua wawahiia ka hale hana ili i ku ai ma ke kihi Ewa o alanui Papu ame Moi, ma ka aoao mauka. Hehoomakaukau keia no ka hale nani a ku ae ma ia wahi.

HOOLAHA KUMAU

Ka Hui Alahao ame Aina o Oahu

MANAWA HOLO

Mahope aku o Ianuari 1, 1902

MAI HONOLULU AKU

Hale Hoolulu   Na la @ koe ke Sa@  Na la apau  Na la apau koe ke Sabati Na la apau Na la apau

a.m.  a.m.  a.m.  p.m.  p.m.

Honolulu 7:10 9:15 11:05 3:15  5:10

Manana 8:08  9:48  11:40  3:45  5:30

Ewa Mill 8:32  10:08  12:00  4:05  6:18

Waianae ... 10:50 ... 4:45 ...

Waialua ... 11:55 .... 5:40 ...

Kahuku ... 12:32 ... 6: 15 ...

MAI WAHO MAI

Hale Hoolulu   Na la @ koe ke Sa@  Na la apau  Na la apau koe ke Sabati Na la apau Na la apau

Kahuku ... 5:05 ... 2:08

Waialua ... 6:10 ... 3:50

Waianae ... 7:10 ... 3:55

Ewa Mill 5:30  7:45 1:05  4:@@

Manana  6:15  8:08  1:30  4:52

Honolulu 6:50  8:35  2:05  5:26

G.P. Dennison,  F.C Smith,

Luna Nui  Luna Kuai Kikiki

Kakela me Kuke

[KAUPALENAIA]

Poe Kalepa ma ke Komisina

A HE

POE LAWELAWE KOPAA

POE AGENA NO NA MAHIKO LEHULEHU.

S. OZAKI

WAIHO I KA

OIHANA KUAI PAPALE.

Kuai Hoemi Loa

I NA

PAPALE

35c  NO KA PAPALE  $1.00

Halekuai 178  Alanui Hotele

O KE

Koko Ino ka mea e Ioaa ai na Pilikia ma ke Kino.

E Heluhelu i keia mau Manao.

O KA LAAU @@@

AYER'S SARSAPARILLA

KA

laau nana e hookaawale na ma'i ino mai kou koko aku. He laau hoonoono ai, a he laau e hooikaika ana i kou mau iaia apau. O ka Laau Ayer's Sarsaparilla ka laau kaulana loa a puni ke ao holookoa. Ina e hoomau ia ka lawelawe ana i keia laau e loaa ana ka ke oia kino maikai a me ke koko maemae, hoi hou mai ka ula o kou mau lehelehe, pu'ipu'i maikai kou mau papalina, a loaa ke kulana oia kino maikai.

He loaa na pu'u paa o ke kino i ka laau Ayer's Sarsaparilla, e hoopakele ana mai ka ma'i puu paa (Brights' Disease ame na ma'i oia ano. Ke koi ikaika aku nei makou e lawe ia keia ano laau ma kahi i ike ia na ma'i Puupaa apau.

Hoomakaukau ia e Kauka J.C. Ayers & CO., Lowell, Mass. U.S.A.

E loaa no keia mau Huaale ma na halekuai laau a pau.

O na bebe apau i hiki aku i ka manawa e ulu mai ai na niho oia ka manawa kupono e hookomo aku ai i kekahi mana i hiki ai oia ke pio, a o ka laau lapaau a Chamberlain no ka hi ame kolela (Chamberlain's Colic, Cholera and Diarrohea) ka hoola kupono no ia pilikia. E pono e loaa keia laau ma na home apau. E kuai aku oe i keia laau ma ka halekuai o ka Hui Kuai Laau . Benson, Smith ma i keia la malia . hoola ia ka mea i loaa i ka ma'i

Eia o Mr. Sammons, ka makai o ka aha a na Komisina, a kakauolelo a Senatoa Foster, ke waiho mai nei ma ka Halema'i Moiwahine. He taifoi fiva kona ma'i.

Ma ka holo hoomaamaa ana iho nei o na mokupea liilii o kakou ma kekahi la o kela pule aku nei, ua lilo ia La Paloma ka eo, eia nae aole oia i komo i ka pahu hopu i ka manawa i haawiia. He liuliu keia no ka la heihei waapa.