Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 38, 19 September 1902 — Ka Palapala hoopii a ka Moiwahine Liliuokalani e waiho nei imua o na Komikina Amerika. [ARTICLE]

Ka Palapala hoopii a ka Moiwahine Liliuokalani e waiho nei imua o na Komikina Amerika.

I > I ka Mea Hanohano Kokua-Komite o I ka Senā*e o na Mokualna Hulia Komite o na'Alna Pakipika ame Poko ! Riko: I ka Mea Hanohano: Ma ka.la 17 o lanuari, A. D. 1893, o ka mea nona ka inoa malalo iho nei -ka Moiwahine ma ke kanawai a hoomalu ma ka oiaio o ka Nohoalii o Hawaii. Ia manawa o ka Nohoalii Aupuni Hawaii e noho kuokoa ana a lahui e noho hoomaluia ana, a i ! ikeia ma ia ano, i ioaa kona kuiana i haawiia mai iloko o ka ohana o na I lahui, a i makaukau hoi e hana i kona rpa\i piiikia me na mana naauao o ke | ao a oi aku hoi me na Mokualna Huiia I o Amerika, mawaena hoi ona ame ka j Nohoalii Aupuni Hawaii aia ke ku la no aneane ekoiu-hapaha kenekuria ka ihoaloha pauole mamuli o ka pili kokoke, • launa hauoli ame na launa pono ana. ■ Ma ka la i oleloia maluna ae o na maI kaainana o ka Nohomoi o Hawaii o na kulana i ike oleia, ohumu, me ka paij paiia, ame na kokua a na kanaka o na I aina e, a hoole ae 1 ko lakou i ko lakou mea e hoomalu ana a kipi kue i ka hanōhano, o-ke aupuni i kukuluia ma ke kanawai o Hawaii, a a'oia mai, paipaia, kuhikuhiia, hooikaikaia, hoohoihoiia, a kokuaia e ke Kuhina j Mananui o na Mokuaina Huiia i hooImana piha ia no ka Nohomoi o'Hawaii, a nana no ma ka hoomau ana i na . hana apuhi ame ka poe hoaia kipi .ku-e ' i ke kanawai kumu ame ka mana hooI malu o ka Nohomoi o Hawaii, i kaiehu I ae ia'u mai ka noho hoomalu i noho j i Moiwahine a kukulu ae i Aupuni Kuj ikawa, "e ku ana a hiki i ka pau ana o na hooponopono a aelike ana me na j Mokuaina Huiia." Mahope o ka loaa . ana mai o na hooiaio, ua kokua io aku Pno ke Kuhina Mananui o na Mokuaina | Huiia i na makaainana kipi me ke koi kuaia e na kanaka ō na aina e, a ua | kauoha ae no hoi oia i ko na Mokuaina | Huiia pualikoa no ka lele ana ae ma Honoluiu i mea e holopono ai ka lakou | hana ohumu, ua haawi pio aku au iioko o ka mana oi kelakela o na Mokuaina Huiia. Ua hookomoia mai keia manao I iloko o'u mamūli o ko'u ike ana i ka I waiwai ole o ke kue ana aku i na Mo- ! kuaina Huiia; ka manao e pale ae i ika haunaele, ka hookahe koko/ ame ka lilo ana aku o kekahi mau ola ame i# ka poino o na waiwai, me ka manaolana na na Mokuaina Huiia, ka hoa- " loha pili koke ma kona kulana loko-. maikai a ole, manao Kristiano, ! a kulana lauia o kona noho hoopono- >' pono ana, e hooponopono koke mai i keI ia hewa i hookauia mai maluna o'u iloko o ka aina nei. O ke Aupuni' Kulikawa i kukuiuia mamuli o ke kcji'.ioVkuleana ole ana o ko na Moku.iina Huiia i mau mana kaua i kulike n:e ka mea i j hoikeia ae nei, aoie i hana aku i ka mea i aelikeia no ka launa ana aku I mft na Mokuaina Huiia, a iloko ho oia 1 manawa, ma ka ia eha o lulai, A. D. 1894, ua hoomanaia ae a kukuluia ke Aupuni Repubaiika .o Hawaii a hanaia j iho ia kona kumukanawai. I ka wa i hookahuliia ai o ke Aupuni o ka Nohomoi o Hawali, e likej me ia i hoike mua īa ae nei, owau ke kuleana a e ohi ana hoi i na loaa hoolimalima, na ioaa ame ka fcuka o kekahi aina iloko o ua Nohomoi la o Hawaii a i ikeia hoi, "Aina Lei Alii, nona ka nui o 971,463 eka, nona ka waiwai io o $20,000,000. O keia, ua laweia aku mai ia'u aku na aina apau ame na mea apau o ua mau aina la a lawe pu ia aku no hoi ko'u wahi loaa e loaa ana mai mai oia mau aina e ke Aupuni Kuikawa ame ke Aupuni Repuhaiika o Hawaii i oleioia, a malaio hoi o na' mea i oleloia ma ka Olelo Hooholo Hui o kk Ahaoieio o na Mokuaina Huiia, "No ka hoohui ana i ka Paeaina Hawaii me na Mokuaina Huiia," o ka aina lei alii i oleloa ua lilo aku i mahele no na aina aupuni o na Mokuaina Huiia o Amerika. O keia laweia ana o na aina i oleloia, na hooiiAalima, na loaa ame ka puka e ke Aupuni Kuikawa i oleloia ame ka Repubalika o Hawaii i olelola ame ke komo 1 ana mai o ke kuleana, a me ka hoomalu oia mau mea e na Mokuaina Huiia o Amerika, ko'u kapaeia ana mai ka noho Moiwahine o ka Nohomoi o Hawaii, ko'u hooneleia ana i ka mana, na pono iauia, ihiihi, kuleana, loaa a haawina hoomau o ko'u nohoalii i oleloia, ua ala mai ia me ka puapuahulu, maiaio 0 ka lawelawe ana a ke Kuhina Mananui o na Mokuaina Huiia e like me ia 1 haiia ae nei maluna; a aole no hoi e hiki ke hanaiia i na aole ka lawelawe pu ana mai o ke Kuhina Mananui i oleloia ae nei. I kulike ai me ke kulana o na Hawaii ponoi o ka Teritore o Hawaii ua ae aku au jne ka manaolana pono i na kumu a ke aupuni e ku nei mai ka wa hoohuiaina a na Mokuaina Huiia, a eia au he Amerika oiaio, e noho ana me ka' hoolohe pono i kona Kumukanawai ame na kanawai. Me ka manaolana hillnai aole e kaulele ae ana na Mokuaina Huiia mal ka ruia ae o ka noonoo pono, ma ka manao, ke kuiana kanaka, ame ka pololei, kahi hoi e ku nei o kau koi, a e noonoo ia au a launa hoi me ka ma-

nao o ke kaulike, ke noi nei au me ka i haahaa e hana mai ka Ahaolelo o na i Moikuaina Huiia ma ka haawina ame ke i kukakuka ana a e hooia ae ia'u he kui leana o kela hapa o na aina aupuni e ku i nei ma ke Teritore o Hawaii a e ike ia..hol na aina leialii, a ina no hoi he mea ia e pono ai no ka pono o na Mokuaina Huiia, e hoolilo mai i ua aina l nei ma ke ano, e loaa ai ia'u he haa- > wina, ame na kukakuka ana, e uku i i ka? waiwai' io o ua aina la ma ke dala, a i e ukuia aii ma ka mea kupono no ko'u > nohoalii i lilo aku, na ioaa ame ko'u haawina hoomau ma ke ano Moiwahina o ka Nohomoi o Hawaii. Ke'noi aku nei au me ka haahaa imua i o keia Komite Hanohano e huli aku i - na' hooia, a e apo a e hoolohe i na olelo l ike iloko nei o ka aina e hiki ai ia lakou l ke ike i ka lakou mea e hoike aku ai i e pili ana no keia mea. i ' Owau iho no, Ka oukou kauwa hoolohe, LILIUOKALANI. Clarneee W. De Knight, Hamepeia, Kamikana ame Watson —Na Loio.