Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 39, 26 September 1902 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA

Nupepa Kuokoa

No ka Makahiki … $2.00

No kono Mahina … 1.00

 

Kuike ka Rula.

 

PUKA ANA	1 Pule	3 Pule	@ Pule	1 Mal.	3 Mal.	@ Mal.	1 Mak.
1 Iniha	$1.50	$3.00	$3.@0	$@.00	$8.00	$6.75	$12.00
@ Iniha	2.00	3.75	3.@0	4.00	7.00	9.00	18.00
@ Iniha	2.00	3.@0	4.@0	5.00	9.00	12.00	3@.00
@ Iniha	3.00	4.00	5.00	6.00	11.00	13.00	@0.00
@ Iniha..	3.00	4.75	@.00	7.00	12.00	15.00	@@.00
@ Iniha..	4.00	5.@0	7.00	8.00	13.00	16.00	@@.00

 

            O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA. E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A I NA AOLE, AHOE NO E HOOKOMOIA.

 

            O na Dala a pau o ka Pepa nei e hoouna pelo lei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO.

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, P@@alaau o Hawaii, ma ke ano mea o ka Papa Elua.

 

            DAVID L. A-I, Lunahooponopono,

            A. W. PEARSON, Luna Nui

            Honolulu, Oahu

 

POALIMA     SEPATEMABA 26.

 

E HOOMANAO.

 

            Eia ke kokoke mai nei ka mahina o Okatoba ka manawa hoi e hoolawaia aku ai na makamaka lawe Kuokoa kumau me na kii makana e like me ka mea i hoike mua ia aku ai ma kona mau helu i hala. No kona ike eia ae ua manawa nei pela oia e hooaiai e aku nei, a ina he mau makamaka e ae kekahi aole i loaa ka lakou haawina lawe kumau i ka Kuokoa o keia ka manawa kupono loa e lawe ai i ke Koukoa alaila e hoomanao koke iho ia makamaka ua pili aku ke kuleana o ka manawalea o keia kii makana me ia.

            E haawi ia ana i kela ame keia makamaka lawe pepa kumau o ke Kuokoa he hookahi kii makana o ke ano maikai i penaia, i ikeia hoi iloko o na kau hale o ka poe kuonoono ame ka poe waiwai no na hoonani no ko lakou mau home. E haawi makana mau ia aku ana keia kii manawalea i kela ame keia hapaaha o ka makahiki, nolaila, e hoomanao iho kela ame keia aia kela makana iloko o kou poli a hakalia hiki mai ka manawa no ka hooko ana o ka pili lo aku la no ia o ua waiwai manawalea nei.

            Aole oia wale ka pomaikai e loaa ana i kona mau makamaka heluhelu aka o ka nui o na mea hou mai ko na aina e mai o ko kakou nei no hoi, na mea pili kalaiaina, na mea pili Akua ame na moolelo hoonanea; aole keia he poe moolelo hoonanea wale no aka he mau haawina a’o mai lakou i ke kanaka.

            A i hoouna mai i ke ola o ka pepa, e hoouna mai ma ka bila hale-leka a i ole ma ka pooleka o hookahi keneta a i ole o elua ken ta, i poe pooleka no lakou ka waiwai io e piha ai ke oia o ka pepa ina paha he elua dala auhau no ka makahiki a i ole hookahi dala no eono mahina. E akahele nae o pipili na pooleka kekahi i kekahi ke hoouna mai.

 

KA MANA O KA LAHUI.

 

            O ke Aupuni a kakou e noho nei i keia manawa he aupuni ia o na mokuaina like ole i hoohuiia a lilo i hookahi malalo o ka inoa – na Mokuaina Huiia o Amerika. O ka hana ana i na kanawai aia no ia iloko o ka Ahaolelo Lahui, a o na lala o ia ahaolelo oia no na Senatoa, na Lunamakaainana no na mokuaina apau ame na elele mai na teritore aku. Aole o lakou hana i na kanawai no na mokuaina, aka, o na kanawai wale no e hoomalu ana i na kanaka apau. Aole e hiki i keia Ahaolelo ke hana mai i na kanawai e papa ana i ke kuai ia o ka waiona; aka, na kela ame keia mokuaina no e hana i mau kanawai o kela ano ma o ko lakou mau ahaolelo kuloko la. Ua hiki loa i keia ahaolelo e hana mai i mau kanawai e papa ana i ke kuai ia o ka waiona iloko o na teritore oiai aia no ka hoomalu ana o na teritore i ka Ahaolelo. O ka mea wale no e hiki ai i ka ahaolelo ke hana i na kanawai e hookanu ana i ke kuai ia e ka waiona iloko o na mokuaina oia no ka hoololi ana i ke Kumukanawai Lahui. Ina e manaoia ana e hoololi i ke kumukanawaie pono e waihoia aku keia hoololi imua o na ahaolelo mokuaina, Ina e hoapono ana ka ekolu-hapaha o na ahaolelo mokuaina i ka hoololi, alaila, hiki ke lilo i hapa no ke kumukanawai. Ua hoaola ae keia hana no na manawa lehulehu e Hon. Henry W. Blair, he Senatoa mai Nu Hamesia mai, aka, mamuli o ka lawa ole o na hoa ahaolelo ma ka aoao kue waiona, ua haule pu mau.

            Ina he manao ko na Hawaii e hoopau ae i keia kupueu, aole loa i pani ia ke alahele no lakou aioi aia no ka mana hoololi, pakui a hookau mai i kanawai no Hawaii nei iloko o ka poho o ko lakou lima ame ka Ahaolelo Amerika. Ina e kakooia keia manao e ka lahui holookoa e pau ana ke kolo ana o keia kupueu nana e wawahi nei i ka maluhia o na home Hawaii.

 

KA BILA KANAWAI MA’I LEPELA A WILIKOKI.

 

            O kekahi o na bila kanawai i waihoia aku ai iloko o ka Ahaolelo Nui o Amerika Huipula no Hawaii nei e ka Elele Wilikoki oia no ka bila kanawai ma’i lepela e noi ana ia Amerika e ae mai o noho na ma’i lepela o ka Panalaau o Kalaupapa malalo o kana malama ana, he kanawai i hoopuiwa nui i ko Hawaii nei poe.

            No ke ano hopu hikiwawe o ka ma@@@ me ka noonoo mua ole aole e ne@@ @@ koapono o ke kanaka, no ka mea, e @@@ ana keia manao he mea maalahi loa no ke Teretori o Hawaii nei ka malele ana o kekahi ukana koikoi e like iho ia me keia na hai e auamo mai.

            Aka ke @@@@@@ pono ke kanaka, ke manao nei ke Kuokoa aole e nele ka puka mai o ka pane aohe pono o ka h@ao a@@ e waiho aku i keia kuleana iloko o ka lima o ka huina o na mokuaina o Amerika he puka hoi e wehe ae ana no na ma’i lepela e ae o na mokuaina i huiia a hoolilo mai ia Hawaii nai i home noho huikau no lakou apau.

            Ua pane ae kekahi o na alakai elemakule o ka aoao Home Rula aia he kanawai ana i keia pomaikai i kela ame keia mokuaina ame na teritori me ke kuleana pale aku i na ma’i o na mokuaina ame teritori no ke komo mai iloko o kekahi aka e noho iho lakou i ko lakou mau mahele aina ponoi iho, Ina he mea oiaio keia aia he kanawai e pono e hoikeia mei keia kanawai i ke akea. O ka mea no nae e ikeia nei ua puiwa loa ka poe loea kalaiaina i kahi i ulu mai ai keia kanawai i hooholoia e ka Ahaolelo Amerika, a aia la ma ka buke kanawai hea la o na buke kanawai o Amerika a ina ua hala i ka lakou nei ike a ua loaa paha i na alakai o ka aoao Home Rula e oluolu e hoike ae.

            E olelo kakou ua apo lokahi mai na hoa o ka Ahaolelo Nui o Amerika i keia kanawai ma’i lepela a kakauia a paa iloko o na buke kanawai o Amerika a lohe na mokuaina apau i huila eia ka ninau, heaha na pomaikai ame na ino ina he mau ino kekahi e loaa ana mai keia kanawai? Ke olelo nei ke Kuokoa me ka hoohewahewa ole e nui hewahewa ana ke komo mai o ka ino iloko o Hawaii nei a e … i loa ana ka pomaikai e loaa ana ia kakou ma o kela kanawai la.

            Ke manaoio nei ke Kuokoa i ka kaiolelo a Senatoa J. R. Burton kekahi o na komikina Amerika e noho hana mai nei i o kakou nei no ka huli pono ana i ke kulana o ke Teritori o Hawaii nei, a maloko o kekahi o kana mau olelo e hoike ana i keia manao ina e hooholoia mai keia kanawai ma’i lepela a Wilikoki alaila e hookaawale ke kane mai kana wahine mare aku e kaawale ke keiki mai ka makua aku, o ke kumu mamuli o ka ma’i i loaa ia lakou a i mea e laha ole ai e pono e hookaawale ia, a e hoopau i ka noho ohana ana iwaena o na ma’i lepela. “Eia ua olelo la ma ka unuhi ana: “E hookaawale koke no makou ia lakou me ka hakalia ole;” oia hoi o na hoakaka maluna ae oia ana na haawina e hekau aku ai maluna o na ahana ma’i lepela o kakou e noho mai nei i ka Panalaau o Kalaupapa. Ma keia ua

NOEAU KE KEIKIALII.

            Ma ka haiolelo a ke Keikialii ana i haawii ai i kekahi mau pule i hala ma Kalihi i ikeia ai kona noeau ma keia ninau pili i ke kanawai mai lepela a Wilikoki. O ka poe o Kalihi ame ka poe i akoakoa ae i kahi i haiia ka olelo o lakou ka poe i loaa aku na manao walohia no ka poe i loohia i kela ma’i i kau nui ia ka weli ma ka lohe ana i ka leo o ke alii.

He nui no na manao o ke Keikialii i hoopuka ia ma na nupepa kuloko o kakou nei i huiia me na haiolelo ana i hai ai i ikeia ai kona noeau a o keia kekahi i ikeia ai. Ua mahalo nui ia kona manao i hai ai i Kalihi e ka poe noonoo akahele ame ka poe maikai o ka aina nei mai ka poe haole a na oiwi Hawaii.

Ua olelo ae oia o ka balota e haawiia ana no Wilikoki e koho ana iaia i elele lahui no Wahinekona he haawi ana aku ia i kela poe pilikia o ka Pnalaau i kekahi hookaumaha hou ana maluna o na hokua, he hoomahae ana ae la i ka noho ohana iwaena o ia poe i noho ohana mua a e hoopau loa ia ka haawi ana i ke kuleana male i kekahi mau mea iwaena o ua poe la, e kue ana i ke hooko ana i ko ke Akua manaopaa a ma kekahi olelo ana e holoi loa ia hela haawina pookela a ke Akua i haawai mai ai i ke kanaka mai keia poe ae.

O ka lahui kanaka Hawaii oia kekahi lahui i loaa keia haawina o ka noho ohana ana. Aia no je mau lahui e ae maluna o ka ili honua e manao nui ole ana no ka noho ohana aole nae o ka nele loa. A o ka lanakila o keia kanawai ma’i lepela a Wilikoki oia kekahi puupuu ikaika loa e hamale ana i ka puuwai o kela poe e noho mai la iloko o ke kaumaha o ka hoonui hou ana aku i ke kauamaha a oi aku mamua o ka mea hiki ia lakou ke auamo a e like me na kanawai kumau o na mea maoli “o ka hiki ole o ke kaumaha nona ke kaumaha i poi aku mamua o ka ikaika hapai ke hapai ia.”

He wawahi ana keia i ka manao “Home” iwaena o lakou a e hoohalike aku ia lakou e like me na makaainana o Rusia i kau ia aku na hoahewa ame ka hoopai e haalele i ka aina, haalele i ka ohana a e kipakuia no ka mau loa a e noho iloko o ka noho ana paahao o ke ano kuewa wale i Saibiria, Asia Nui. O keia noonoo ohana ana aole loa ia e malele aku mai kekahi Hawaii aku. He mea kela i ikeia a ke manaoio nei ke Kuokoa mamuli o keia ano haawina i kuluma i na Hawaii pela no e komo ole ai a paa ma ka puuwai o ke kanaka Hawaii ka hoapono aku i kela kanawai ma’i lepela a Wilikoki, a o ka poe i kanu i kela anoano o ka hoapono i ua kanawai la aole e nele ko lakou hoopau ia mau manao kakoo mahope iho o ka noonoo akahele ana.

Aole no i nele ka puiwa o ko kakou poe i loaa i keia mai haawina o ka ehaeha e noho mai la i ka Panalaau o Kalaupapa he hookuihe ana i na hana a ko kakou elele.

O keia ka manawa kupono loa no ka lahui e noonoo ai no keia ninau ame na ninau e ae no e ulu mai ana no ka pono o ka lehulehu a i ka manawa o ke koho balota e hooko ai i na hua o ka noonoo akahele, o ka poe nae i manaoio e hana pela. Ma ka aoao o ke Kuokoa ke kakoo nei ia mau manao o ke Alii aole no kona alii ana ke kumu o ke kakoo ana oiai ua alii mua no oia aka no na manao noeau i kaila ai e la, no ka me, maloko wale no o na manao ame na hana a ke kanaka i hana ai a e hana ai e maopopo ai ke ano o ke kanaka, e ikeia aku aia iaia ka haawina hoopomaikai i ka lehulehu.

KALAIAINA PONO OLE.

 

Ma kekahi o na manao a ka Elele Wilikoki i waiho aku ai imua o na Komikina i ka Poakolu nei Sepatemaba @@ oia no na bila kanawai ma’i lepela ana i hooikaika ai e hoike ana: “Ua ae oia e hookomoia mai na ma’i lepela o Amerika koe ko Pilipine.”

Malaila i maopopo loa ai kona nana ole i ka manao o ka lahui oiai oia ka makemake o ka lahui o ke kioia ia o kela kanawai. Ua oi loa aku ka makemake ole loa o ka poe e noho mai ia iloko o ka ehaeha ka poe ana i manao ai e hana aku i ka maikai ma o keia kanawai aku aole i ku i ka makemake o lakou a i ka poe no e noho mai nei @puai ka Paeina.

O ke kumu o ka makemake ole o ka poe iloko o ka pilikia no ka maikai ole loa no o ke kanawai. A o ka nana ole ia o ka leo o ka lehulehu a i ole o ka hapanui o ka lehulehu maluna o kekahi kumuhana kalaiaina aole kela he kalaiaina pono. Ala@a e hoike mai ana ia i ka noeau o ko ke Keikialii manao ana i hoike mua ai pili ilaila mamua o ka hai ana o ka Elele i kona manao imua o na Komikina.

Eia ka lua ma ia mea aole he kalaiaina pono o ka hoonui i ka ino a liilii ka pomaikai. Eia ka manao noeau i lohe mau ia: "O ke kaomi i ka ino a hoonui i ka pomaikai." Mai ka manawa i hanaia ai ka kanawai hookaawale ma'i lepela ma Hawaii nei i ka i laha ae ai keia ano ma@ ua  kukuluia ka hana ana i kela kanawai no ka hoemi ana i ka ulu ikaika o kela ma'i, a in a he mea hiki e holoi loa ia oia. Ua nee mai no ka malama ia ana o kela kanawai a hiki i keia manawa oia hoi e kakoo ana e kaomi ia ka ino.

O ka huli nui ana i na mea lapaau no keia ano ma'i oia kekahi mea ulu nui iloko o ka noonoo o ka lahui a me he la oia no paha ka ka Elele manao o ka hana ana i kela kanawai, aka o ke kanawai aole ia he kanawai kaomi i ka ulu ana i kela pilikia, aka, ua maopopo loa he mea hoonui aku ia i ka ino mai ka poe i loohiaia i kela ano ma'i a i ka poe no apuni ka Paeaina. Aole ia he hana naauao o ka ae aku i na ma'i lepela o na mokuaina apau o Amerika e komo mai iloko o Hawaii nei a ma kekahi olelo ana ae he home keia no ia ano ohana. Ke manao nei ke Kuokoa o ka balota e haawi ia ana no Wilikoki he balota ia e hoolilo ana ia Hawaii nei he home no na ma lepela o na mahele aina huiia o Amerika.

 

NA AINA MANAWALEA A KA ELELE WILIKOKI.

 

Ma na haiolelo a ka Elele Wilikoki ua hoike aku oia i na kanaka Hawaii in a e puka hou ana oia e haawi ana oia ma kana hooikaika ana he kanaha eka aina i kela ame keia kanaka Hawaii mailoko mai o na aina aupuni. Ke alakai nei oia i ka noonoo o na Hawaii, o ka lakou mea wale no e hana ai ke hiki mai kela pomaikai oia ka wae ana i apana aina maloko o ke kulanakauhale a mawaho aku iloko o ka Paeaina nei, a o na aina a lakou e noho on a ai ua hiki ia lakou ke kuai hoolilo aku, moraki aku, he makana hoi e loaa koke ai ke dala. Ua loaa pu ae no keia manao o kekahi o na aina e loaa ana i na kanaka oia no na aina o na mahiko e hoohana ia mai nei.

E na makamaka ke makemake nei ke Kuokoa e nana mai kakou i ka like ole o keia mau manao ana e haiolelo nei me ka manao o ka bila kanawai aina ana i hookomo aku nei i ka Ahaolelo Nui a i waiho ia hoi i ke Komite o na Teritori.

Ma keia bila ua loaa keia mau mahele o ka nohona lahui, oia hoi iloko o ekolu mahele. O ka mua, na aina o ke kulanakauhale, o ka lua ame ke kolu na aina mawaho ae o ke kulanakauhale.

Eia ka manao o ke kanawai aina a Wilikoki pili i ka mahele ekahi, aole e aeia kekahi e noho maluna o kekahi aina o ka mahele ekahi a hiki i ka manawa a ka Ahaolelo Nui e hana mai ai i kekahi nona. Eia ka pane o ke kanawai aina pili i ka mahele elua, aole e haawi wale ia na aina o ka mahele elua. Oia hoi, o na aina apau o ka mahele elua e loaa no ke kuleana i ke kanaka i makemake e loaa kona ma ka haawi ana i hookahi dala no ka eka hookahi a i ole kekahi hapa hapa o ka eka. O na auhau pili hooiaio no kona kuleana piha a pakuiia aku ai i ka auhau mua he elima dala.

Ma keia e maopopo loa ana ia kakou e loaa ana ka aina ke pau na keakea apau o kanaha eka no elua haneli dala oiai nae e haawi mua ia ana i kanaha dala e like me ka huina eka i laweia. I ka manawa e haawiia ai ka auhau piha, oia no ka piha ana o elima makahiki, aole e loaa i kela kanaka ke kuleana hoolilo aku i ka aina a i ole hana aku i na mea e ae. Ua hoike ae ka Pauku II o ua kanawai la e noho ke kanaka maluna o ua aina nei i lilo mai ai iaia me ka nana ole aku i kona home ponoi no ka noho ana ilaila a hiki i ka piha ana o ka manawa.

O ka mahele ekolu i hoikeia maloko o ke kanawai aina, pili no ia i na aina kupono ole i ka noho home ana a mahi aka, he mau aina kula a mauna. Mailoko mai o kela ano aina e loaa ana he kuleana i ka hookahi haneri me kanaoho @ka no @@ kene@a o k@@ aka hookahi ame $1.25 no eka hookahi, auhau hoi @a @@@@@@ piha pono @ elima makahiki e noho ai maluna o ka aina.

E na makamaka e haliu mai i ka noonoo ana maluna o keia mau hana a Wilikoki ana no i hana ai maloko o ke kanawai ana i hana ai ame kana mau olelo e haawi nei i kanaka maloko o na haiolelo ua kue kekahi i kekahi a heaha l aka mea pololei. Aole keia he imi apa wale iho no, aka, he lawe ana mei keia i kona mau manao ame na hana ana i hana ai a malaila e kaupaona ai a ke manao nei ke Kuokoa o ke kulike ole o kekahi me kekahi e like me keia he hoike ana ia he mea epaepa no ka mea nana ka hana.

Owai la ke kanaka e hooiaio ana i ka pono o keia mau hana? Pomaikai ke kanaka ke haalele ia mau ao.

 

I ka Poalima o keia pule aku nei oiai ka mokuahi Helene e hoi mai ana a mawaho ae o Molokai ua lele aku la kekahi bibi kane opio a waiho ana iloko o ke kai. O ke kanaka e hooponopono ana iaia, ua hukiia aku a hookahi ko laua auau kai like ana. O ke kanaka a@ mea i loaa aku i ka huliia ana, o ka bibi keiki aole he mea i ikeia nona.

 

MA KE KAUOHA

 

KUAHAUA KOHO BALOTA.

Oiai, ma ke Kanawai Kumu o ke Aupuni o ke Teritori o Hawaii ua haawiia mai ke kuleana e malamaia i ka@ koho balota laula ma ka Poalua mahope iho o ka Poakahi mua o ka mahina o Novemaba o ka makahiki 1@@@, a ke hoopuka aku nei k@ Kiaaina i ke kuahaua kau koho balota mamua o kanaha ia mai ka ia e malamaia ai kekahi hau koho balota, –

Nolaila ano, i kulike ai me ia, Owau o SANDFORD B. DOLE, Kiaaina o k@ Teritori o Hawaii, ma keia ke hoolaha aku nei e malamaia i kau koho balota laula no hookahi Elele i ka Hale o na Lunamakaainana o Amerika Hui@uia e noho hana ai ma ke ae kau Ahaolelo Kanalima-lumamawalu o Amerika Huipuia, a no ke koho ana i na Senatoa ame na Lunamakaainana no ae Kau Ahaolelo o ke Teritori o Hawaii ma ka Poalua. Novemaba 1, M. H. @@@@, apuni ka Paeaina, mawaena o na hora ewalu a. m. ame hora elima p. m.

Eia na Apana Koho Senatoa malalo iho:

Apana Ekahi – Mokupuni o Hawaii.

Apana Elua – Na Mokupuni o Maui, Molokai, Lanai ame Kahoolawe.

Apana Ekolu – Mokupuni o Oahu.

Apana Eha – Na Mokupuni o Kauai ame Niihau.

Eia malalo iho na Apana Koho Lunamakaainana, na Mahele Hoopaainoa a me na Wahi Koho Balota:

APANA EKAHI.

 

Puna, Hilo âme Hamakua, Mokupuni o Hawaii.

 

Mahele Ekahi – O keia wahi apau o Puna koe o Keaau ame Olaa. Kahi Koho Balota – Halekula o Kalapana.

Mahele Elua – Na aina o Keaau ame Olaa. Kahi Koho Balota – Ma na Halelio o ka Papa Alanui ma ka mile 11. @@ Alanui Luapele.

Mahele Ekolu – Kela hapa o Hilo e moe ana mawaena o Puna ame ke Alanui Ponahawai ame ke alanui ame ka laina e moe la a hiki i ke kai. Kahi Koho Balota – Ma ka Haleukana o ke Aupuni ame ke awa-pae.

Mahele Eha – O kela hapa apau o Hilo e moe la mawaena o ka Mahele Ekolu ame ke Kahawai o Honolii. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Hilo.

Mahele Elima – Kela hapa o Hilo e moe la mawaena o ke Kahawai o Honolii ame ka aina o Makahanaloa. Kahi Koho Balota – Halekula o Papaikou.

Mahele Eono – Kela hapa o Hilo e moe la mawaena o ka Mahele Elima ame lalo o ke Awawa o Waikaumalu. Kahi Koho Balota – Hale Hookolikoli o Honomu.

Mahele Ehiku – Kela hapa o ka Apana Koho Ekahi e moe la mawaena o ka Mahele Eono ame lalo o ke Awawa o Kaula. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Laupahoehoe.

Mahele Ewalu – Kela hapa o ka Apana Koho Ekahi e moe la mawaena o ka Mahele Ehiku ame ka aina o Kalopa. Kahi Koho Balota – Halekula o Kaohe.

Mahele Eiwa – Kela hapa o ka Apana Koho Ekahi e moe la mawaena o ka Mahele Ewalu ame lalo o ke Awawa o Malanahae. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Honokaa.

Mahele Umi – Kela hapa o ka Apana Koho Ekahi e moe la mawaena o ka Mahele Eiwa ame Kohala. Kahi Koho Balota – Halekula o Kukuihaele.

 

APANA KOHO ELUA.

 

Kohala, Kona ame Kau, Mokupuni o Hawaii.

 

Mahele Ekahi – Kohala Akau. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo.

Mahele Elua – Kohala Hema. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Waimea.

Mahele Ekolu – Kela hapa o Kona Akau e moe la ma ka aoao akau o ka palena akau o Holualoa ame ka laina e holo la mai ke kini akau o Holualoa a hiki i ke kihi hema o Puuanahulu. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Kailua.

Mahele Eha – Kela hapa p ka Apana Koho Elua e hoopuniia la e ka Mahele Ekolu, Hamakua. Kau, ka palena o Keauhou mai Kau a hiki i Honaunau ame ka palena akau o Honaunau a hiki i ke kai. Kahi Koho Balota – Halekula o Kona-waena.

Mahele Elima – Kela hapa o Kona Hema e moe la mawaena o Keei ame Olelomoana. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Hookena.

Mahele Eono – Kela hapa o Kona Hema e moe la mawaena o ka Mahele Elima ame Kau. Kahi Koho Balota – Halekula o Papa.

Mahele Ehiku – Kela hapa o Kau e moe la mawaena o Kona Hema ame Punaluu. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Waiohinu.

Mahele Ewalu – Ka hapa i koe o Kau. Kahi Koho Balota – Halekula o Pahala.

 

APANA KOHO EKOLU.

 

Mokupuni o Maui, Molokai, Lanai ame Kahoolawe.

 

Mahele Ekahi – Kela hapa o Molokai o Kalawao ame Kalaupapa. Kahi Koho Balota Halekuai o Kalaupapa.

Mahele Elua – Ka hapa i koe o Molokai. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Pukoo.

Mahele Ekolu – Kela hapa komohana o Maui e moe la mawaena o na aina o Waikapu ame Honokawai. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Lahaina.

Mahele Eha – Kela hapa komohana o Maui e moe la mawaena o na aina o Hanakaoo ame Waihee a i ikeia o Kaanapali. Kahi Koho Balota – Halekula o Honokahau.

Mahele Elima – Mokupuni o Lanai. Kahi Koho Balota – Halekuai o Kahalepalaoa.

Mahele Eono – Kela hapa o ka Apana o Wailuku e moe komohana ia, a me ke komohana-akau o ka laina e holo la mai ka waha mai o ke kahawai o Wailuku ma ka aoao hema ma na puuone a hiki i ke Awa o Maalaea hulia me ka Mokupuni o Kahoolawe. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo Kaapuni.

Mahele Ehiku – Kela hapa o ka Apana o Wailuku i apoia e ka Mahele Eono, na aina o Pulehunui, Kelialinu, Kailua, Hokuula ame Hamakuapoko ame ke kai. Kahi Koho balota – Hale Amaia ma ke alanui o Puunene, Kahului.

Mahele Ewalu – Kela hapa apau o Kula, Maui Hikina, e moe komohana la ma ka laina e holo la mai Honualua a hiki i ka palena akau o Pulehunui ma ka laina o na puu a elua. Puu o Ka@i ame Puu o Koha. Kahi Koho Balota – Halema’i ma Kihei.

Mahele Eiwa – Ka hapa i koe o Kula ame kela hapa o Hamakualoa e moe komohana-hema la o ke Awawa o Maliko, a mauka o ke Alanui e holo ana mai Kaluanui a hiki i ka Halepaahao o Makawao ame ka laina e moe loa ia. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Makawao.

Mahele Umi – Ka hapa i koe o Hamakuapoko ame kela hapa o Hamakualoa e moe komohana ia @ ke Kahawai o Kahalehaku. Kahi Koho Balota – Hale Wiliko o Hamakuapoko.

Mahele Umikumamakahi – Kela hapa o Maui Hikina e moe la mawaena o na Kahawai o Halehaku ame Opuloa. Kahi Koho Balota – Halekula o Huelo.

Mahele Umikumamalua – Kela hapa o Maui Hikina e moe la mawaena o na Kahawai o Opuola ame Kapaula. Kahi Koho Balota – Halekula o Keanae.

Mahele Umikumamakolu – Kela hapa apau o Maui Hikina e moe la mawaena o ka Mahele Umikumamalua ame Kipahulu. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Hana.

Mahele Umikumamaha – Kipahulu a me Kaupo. Kahi Koho Balota – Halekula o Kipahulu.

Mahele Umikumamakolu – Kela hapa o Maui Hikina e moe la mawaena o ka Mahele Umikumamaha ame na Mahele Ewalu ame Eiwa huiia me Kahikinui ame Honuaula. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Honuaula.

 

APANA KOHO EHA.

 

O kela hapa apau o ka Mokupuni o Oahu e moe hikina ana ame hema o ke Alanui Nuuanu ame ka laina e moe loihi ana mailaila a ka Pali o Nuuanu a hiki i ka Lae o Mokapu.

Mahele Ekahi – Kela hapa apau o ka Apana Koho i oleloia e apo la i ka Apana o Honolulu, e moe hikina ana ka laina e holo ana mai ka uwapo loihi o Ala Moana a hiki i ka huina akau o na Alanui Moi ame Punahou – o ka hoakaka oiaio, oia ka Akau @@ @@ Hikina holo ma ke Alanui Punahou a hiki i ka hoomaka ana o ke Alaloa a Manoa; a mailaila aku ma ka aoao mauka holo ma ke kae komohana a je Awawa o Manoa a hiki i ka piko o ua kae ia. Kahi Koho Balota – Kokoke i ka hoomaka ana o ke Alanui Punahou.

Mahele Elua – Kela hapa apau o ka Apana i oleloia a e moe la mawaena o ka palena komohana o ka Mahele Ekahi ame ka laina e holo ana mai kahakai @@ ke Alanui Sheridan, Alanui hou o Piikoi i hoomoeia iho nei ame Alanui Piikoi, a mailaila aku ma ka palena komohana o na aina o Lunalilo Home a hiki i ka kihi hema o Kalawahine, a ma ka palena hikina o Kalawahine holo a hiki i ka hui ana o ka aoao komohana o ka Mahele Ekahi ma ka maka aneane 1400 kapuai mauka o Tantalus. Kahi Koho Balota – Paka o Makiki.

Mahele Ekolu – Kela hapa apau o ka Apana i oleloia i apoia e na palena komohana o na Mahele Ekahi. Elua ame Ewalu, na Alanui Nuuanu ame Kula, ame ka laina e holo ana mai ka huina o na Alanui Kula ame Puoina a hiki i ka pahu hae kahiko iluna o Puoina ame ka piko o ke Kuahiwi o Konahuanui. Kahi Koho Balota – Kahi koho ma ka huina o ke alahao kaa-uwila o ka Kiekiena Pakipika (Pacific Heights) ame ke Alanui Nuuanu.

Mahele Eha – Kela hapa apau o ka Apana i oleloia i apoia e ka Mahele Ekolu ame Ewalu , a e na Alanui Beritania ame Nuuanu. Kahi Koho Balota – Emma Kuea.

Mahele Elima – Kela hapa apau o ka Apana i oleloia i apoia e ka Mahele Ewalu ame na Alanui Beritania, Puoina, Moi ame Mililani ame ke kuapanalu. Kahi Koho Balota – Kapuaiwa Hale.

Mahele Eono – Kela hapa apau o ka Apana i oleloia i apoia e na Alanui Mililani, Moi, Puoina, Beritania ame Nuuanu ame ke Awa-kumoku. Kahi Koho Balota – Honolulu Hale, Alanui Kalepa.

Mahele Ehiku – Kela hapa apau loa o ka Apana i oleloia e moe la mawaho o ka Apana o Honolulu. Kahi Koho Balota – Halekula o Waimanalo.

Mahele Ewalu – Kela hapa apau o ka Apana i oleloia e moe la mawaena o ka palena komohana o ka Mahele Elua ame ka laina e holo ana mai kahakai mai ma na Alanui Hema, Moi, ame Alapai, a mai ke poo ma@@ ke Alanui Alapai a hiki i ka pahu ha@ kahiko iluna o Puoina mailaila aku holo ma ke ka’e hikina o k@ Awawa o Pauoa a hiki i ka hui ana i ka laina komohana o ka Mahele Elua ma ka maka makai koke iho o ke kuamoo o ke kualapa ma ke kumu o ka puu o Tantalus. Kahi Koho Balota – Halekula Pokii ma ke Alanui Beritania.

 

APANA KOHO ELIMA.

 

Kela hapa apau loa o ka Mokupuni o Oahu e moe la ma ke komohana ame ka akau o ke Alanui Nuuanu ame ka laina e moe loihi la mailaila aku a ka Pali o Nuuanu a hiki i ka Lae o Mokapu.

Mahele Ekahi – Kela Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Koolaupoko e moe la ma ke komohana ame ka akau o ka laina e moe ana mai ka Pali o Nuuanu a hiki i ka Lae o Mokapu. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Kaneohe.

Mahele Elua – Ka Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Koolauloa. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Koolauloa.

Mahele Ekolu – Ka Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Waialua. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Waialua.

Mahele Eha – Ka Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Waianae. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Waianae.

Mahele Elima – Kela hapa o ka Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Ewa, huila na aina o Hoaeae ame Honouliuli. Kahi Koho Balota – Kahi Hoolulu Kaa-ahi Mahiko o Ewa.

Mahele Eono – Ka hapa apau i koe o ka Apana Hookolokolo ame Ohi Auhau o Ewa. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Ewa.

Mahele Ehiku p Kela hapa apau o Honolulu a o Kona hoi e moe la ma ka aoao makai o ke Alanui Moi mai ka laina Ewa mai a hiki i ka uwapo o ke Alanui Moi, ame ka aoao mauka o ke Alanui i oleloia mai ka laina Ewa mai a hiki i ke Alanui nui luka o ke Awawa o Kaihi. Kahi Koho Balota – Kula Hoopolole o Keoneula.

Mahele Ewalu – Kela hapa apau o Honolulu a o Kona hoi, e moe ia mauka o ke Alanui Moi mai ke Alanui nui luka o ke Awawa o Kalihi a hiki i ke Alanui Liliha, ame ka laina e moe la mai ke poo mai e moe loihi ia o ka laina o ke Alanui Judd, mailaila aku a holo ma ke kualapa e waiho la ma ka aoao komohana o ke Awawa o Nuuanu. Kahi Koho Balota – Ma ka Haleukana o W. C. Aohi, kokoke i ke kihi akau o na Alanui Moi ame Liliha.

Mahele Eiwa – Kela hapa o Honolulu a o Kona hoi e moe la mawaena o ka Mahele Ewalu ame ke Alanui Nuuanu, a ma ka aoao mauka o ka laina e moe la ma Alanui Kula, ke Kahawai o Nuuanu ame Alanui Beritania. Kahi Koho Balota – Ma ka Hale Koho ma ka huina o na Alanui Kuakini ame Nuuanu.

Mahele Umi – Kela hapa o Honolulu a o Kona hoi i apoia e na Alanui Moi, Liliha ame Kula, ke Kahawai o Nuuanu, na Alanui Beritania ame Nuuanu ame ke Awa-kumoku. Kahi Koho Balota – Haleukana o Aala.

 

APANA KOHO EONO.

 

Na Mokupuni o Kauai ame Niihau.

Mahele Ekahi – Mokupuni o Niihau. Kahi Koho Balota – Halekula.

Mahele Elua – Kela hapa o ka Apana o Waimea e moe ana mai ka Mahele Ekolu a hiki i ka Lae o Puanaaua. Kahi Koho Balota – Halekula o Kekaha.

Mahele Ekolu – Kela hapa o ka Apana o Waimea e moe ana mai Hanapepe a hiki i ka laina mawaena @@ @@ ame ka Mahiko o Kekaha @ @@@ maka laina moe loihi o ka @@@ oleloia a hiki i ke kai. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Waim@@.

Mahele Eha – Mai Kalaheo ma@@@ pu me Kalaheo i oleloia, a hiki @@ Hanapepe a pau pu me Hanapepe. Kahi Koho Balota – Halekula o Hanapepe.

Mahele Elima – Ka Apana o k@ mai kona huina me Lihue aku a@@ ka aina o Lawai a pau pu me ua a@@ i oleloia. Kahi Koho Balota – Hookolokolo o Koloa.

Mahele Eono – Ka Apana o @@ Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Lihue.

Mahele Ehiku – E moe ana m@ aina mai o Papaa a hiki i ka @@@ Wailua a pau pu me ka aina o W@@ oleloia. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Kapaa.

Mahele Ewalu – E moe ana @@ Muliwai o Kalihiwai a hiki i k@ o Papaa a pau p@ me Papaa i @@. Kahi Koho Balota – Halekula o K@@@.

Mahele Eiwa – E moe ana mai @@@ @@wai o Kalihiwai a hiki i ka @@ akau o ka Apana o Waimea. Kahi Koho Balota – Hale Hookolokolo o Waimea.

Ua kuleana ka poe koho balota @@@ i ke koho ana i na moho holo @@@ o na Apana Koho Senatoa e @@@ ia malalo iho nei:

Maloko o ka Apana Ekahi – E@@@

Maloko o ka Apana Elua – Hoo@@@

Maloko o ka Apana Ekolu – E@@@

Maloko o ka Apana Eha – hook@@

Ua kuleana ka poe koho balota @@@ koho ana i na Lunamakaainana @@ loko o na Apana Koho Lunamakaainana e like me ia malalo iho:

Maloko o ka Apana Ekahi – E@@

Maloko o ka Apana Elua – Eha

Maloko o ka Apana Ekolu – E@@

Maloko o ka Apana Eha – Eono

Maloko o ka Apana Elima – E@@

Maloko o ka Apana Eono – Eh@@

I HOIKE NO KEIA. KE KA@@@

            au i ko’u pulima @@@@

(Sil@)  hoopili pu ana i ke @@@@

            Teritori o Hawaii

            Hanaia ma ka H@@@

            Hooko @@ Honolulu

            la 16 o Sepatemaba @@@

            SANFORD B. DOLE

Na ke Kiaaiina.

            HENRY E COOPER.

            Kakauolelo o ke @@@

2929 – Sept. 19, 26. Oct. 3,10, 17 @@

 

HOBRON DRUG CO.

UA NEE AE NEI MALOKO O KA EHLERS BLOCK MA A@@@@@ PAPU.

 

Paplua ke akea o keia E@@@ Laau ho@ e makou, i ko ka @@@

ma ke kihi hema o ke @@@@@ me alanui Moi. Aole makou @@ keia Halekuai Laau hou, @@@ @ aoao e ka halekuai lole o @@ (Ehlers). He halau maopopo @@ ma ka nani, ame ka eleu @ @@ kako e ku makaukau a@@ no @@ ana i na makemake o ka poe hiki mai ana. @@ na Hawaii hele mau i ko makou halekuai @. No ia mea ua hoonaniia ae @@ kou hale me ka waihooluu @@@. Ka ilima ka lei kohu, ka @@@@ ena o na pua. E ikea @a @@@@ ko makou hale me ka @@@@ ole. E kuai aku no makou m@@@ mukuai oluolu me ka lapaau @@ aku mamua o na hale e ae @@@@ makou, ua kupono ko oukou @@@ la@ei, no ka mea, o keia Hu@@@ i kekahi keiki hanau o ka a@@@ hoi o Hopena opio Hobron @@ he malihini.

E nana mai i ka makou @@@ laha hou ke puka aku He@@@@ nau. E hele mai no i keia @@@@ kou nei. Ke ike aku ia oukou @@ Hawaii, e kipa mai ana ianei @@@@ no ke kanaka e komo maloko @@@ no makou ma na ano apa@ @@@ makou mau hookipa ana @@@@ mua o na Halekuai Laau @@@@ kulanakauale.

HOBRON DRUG @@

Halekuai Melemele, Alanui @@@@.

 

HOOLAHA HUI I HOOHU@@.

 

Teritori o Hawaii.

Keena o ka puuku, Honolulu

Ma ka hana o ka hoopau @@@ Hawaiian Tabasco Company, Limited, (Kaupa@@naia).

Oiai, ka Hawaiian Tabasco Company, Limited, he hui @ hoohuiia @ malalo ame ka malu o na kanae @@ Teritori o Hawaii, mamuli o @@ wai la, a e like meia i hoike @@ laila, ua waih@@a mai ma keia @@. Palapala noi e hoopaul@ ua hu@ ka Palapala Hooia i hoopili @@ like ai me ke Kanawai.

Nolaila, ma kela, ke hoola@@@@ nei i ka mea a i ka poe apau i @@@ a e kuleana nei ma na ano apau @@ o ua hui la, e waiho mai i na @ kue i ka aeia o ua noi la ma k@@ @@ ma ka la a mamua ae paha @@ 17 o Novemaba, 1903, a o kela  mea e makemake ana e lohe@@ @@ hana e hele kino ae ma ke k@@@ hana o ka mea nona ka inoa @@@ iho ma ka Hale Mana Hooko@@ @@ -lulu, ma ka hora 12 awakea o ua @@ e hoike mai no ke aha ia e ae @@@@ la noi.

WM. W. WRIGHT

Puuku Teritori o Hawaii

Honolulu, Sepatemaba 17, 1903

 

HOOLAHA HUI I HOOHIIA

 

Teritori o Hawaii.

Keena o ka Puuku, Honolulu, @@@@.

Ma ka hana o ka hoopau ana @@@ Hawaii Cattle Company, @@@ @@@@ (Kaupalenaia.)

Oiai ka Hawaii Cattle Company, Limited, he hui i hoohuiia a i ka malalo ame ka malu o na kanawai @ ka Teritori o Hawaii, mamuli o ua K@@wai la, a e like me ia i hoike @@ mailaila, ua waiho mai ma kela keena @@ Palapala noi e hoopaula ua hui @@ @@ ka Palapala Hooia i hoopili pu ia @@ like ai me ke Kanawai.

Nolaila, Ma keia ke hoolaha a @@ nei i ka mea a i ka poe apau i @@@@ a e kuleana nei ma na ano apau @@@ o ua hui la, e waiho mai i na @@@ kue i ka aeia o ua noi la ma keia @@@@ ma ka la a mamua ae paha o ka @@@ - kahi, ka la 10 o Novemaba, 190@ @@ keia ame kela mea e makemake @@@@ loheia ma ia hana e hele kino @@ @@@ ke keena oihana o ka mea nona @@ @@@ malalo iho ma ka Hale Mana H@@@@ Honolulu, ma ka hora 1@ awakea @ @@ la ia, e hoike mai no ke aha la e @@ ole ia ai la noi.

WM. W. WRIGHT.

Puuku Teritori o Hawaii.

Honolulu, Sepatemaba 10, 1903.