Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 40, 3 October 1902 — Page 1

Page PDF (1.17 MB)

This text was transcribed by:  Grace
This work is dedicated to:  Panaewa

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Hoopukaia i na kakahiaka Poalima apau.

---

HONOLULU -- PALIMA, OKATOBA 3, 1902 -- Na Helu Apau 2931

---

UA HOI AKU NA KOMIKINA AMERIKA

---

SENATOA MITCHELL O OREGON, SENATOA BURTON O KANSAS, SENATOA FOSTER O WAKINEKONA.

---

@ POE KU MALUNA AE O LAKOU NA KOMIKINA AMERIKA I HOOUNAIA MAI NEI NO KA HULI PONO I NA HOOPONOPONO AUPUNI KULOKO O KE TERITORI O HAWAII, A UA HOI AKU NEI A @ NUI HOIKE AKU I KA LAKOU HANA KAHI E HIKI AI IA AMERIKA KE HOOKAHUA I KANA HANA NO KA POMAIKAI O KEIA TERITORI. @ SENATOA WALE NO LAKOU APAU NO KA AHA SENATE O AMERIKA HUIPUIA O KEIA KAU A HE POE REPUBALIKA WALE NO LAKOU APAU. O JOHN H. MITCHELL KA LUNAHOOMALU O KE @ NO OREGONA OIA. HE KANAKA I NOHO LOIHI MA KA OIHANA KAU KANAWAI: A O J. R. URTON, NO KANSAS, KEKAHI MA IA OIHANA A KE KUOKOA I HOAIAI MUA AI: A O A. G. FOSTER NO @ @ KANAWAI PELA I IKEIA AI KA HOLOMUA O KANA MAU HANA.

---

Ua hoi aku na Komikina Amerika

---

@ NA OLELO O KA MA@ HOOUNA @ HAWAII NEI I KE KEIKIALU @ KALANIANAOLE @ WAKINEKONA.

---

@ o na pua ame @ ana iluna o ka @ Sierra i ka Poa@ aku na Komisina Ame@ i ko lakou mau ha@ Hawaii kahi a lakou i @ pokole a hoi aku la @.

healoha i loaa iho nei @ ma ka uwapo, a @ iho ai lakou me na @ hoi aku la. Ua pau @ maanei, aole no nae i @ hana no na mea e pili@ nei kulana. Maluna @ ma keia huakai huli@ mlakou i na mea i loa@ no ka hoomakaukau@ hoike imua o ke Aha@ ae. @ huli hoi ana aku@ ko lakou mau ma@ kalaiaupuni a lakou @ penei na olelo a keia.

@ Punahoomalu o ke @ mea i lohe iho @ Repubalika ka @ makou ka Aha @ lehulehu a mai @ nei ia'u mai @ ana na lala Republika halekau kanawai.@ mai na hana ka @ he Repubalika @ au na ka lana @ Repubalika mai o a o. Hawaii nei i na Repubalika @ aku ia aoao no @ keia mua aku oiai@ ai ai oukou ka.

@ "Mai ka'u mea i lohe o @ ana ko na # keia kau ahaolelo ae o ma na wahi apau aia no ka @ na wa i hala ae nei, @ ao hakumakuma e poi @ ae o @ wahi apau aia no ka @ me na wa i hala ae nei. @ hakumakuma e poi. @ no he mau pilikia dlaa @ keia wahi mamuli no ia @ hoopukapuka ana @ waihona am e he mea la ua @ ia haawina maanei. @ e hoike ana i ka ikaika @ hana ana iloko o ka @ ka rula a na Repubalika o @ nui i ka mea e hoohanaia ai @ ke pohihihi nei au ke hoo@ aku neia rula.

            "Ua hiki ole ia'u ke hoomaopopo i ka manao o na kauaka Hawaii a lakou e manao nei e loaa mai ana ia lakou ka pomaikai ma ka hui ole ana me na Repubalika. Aole he mea e loaa mai ana mamuli o keahi kanaka e ku hookahi ana Hoko o ka Ahaolelo Amerika. O ke kanaka Home Rula aole he aoao kalaiaina mahope ana a i ole he hoa hoi e hana pu ana me ia. Ina he Repubalika ka oukou e haan pu no makou me ia a e ike hoi i na mea i makemakeia e oukou a e haawi mai ia oukou i ka oukou mau mea i makemake ia ma ka pono. Aia he haawina paa mawaena o keia ame keia hoakanaka iloko oia huina hookahi. E like hoi me keia, aole ike aoao e hui pu ai, he mea paakiki loa ke kono ana aku i ka manao o na hoa o kekahi aoao no ke kokuaa mai. Ina oukou e hoouna ae ana i ke KEIKI-ALII JONAH KUHIO KALANIANAOLE I WAKINEKONA E HOOKOMO KOKE NO MAKOU IAIA ILOKO O KA HANA A KOKUA AKU IAIA. Oia ka mea mua mau.

            "O keia Ahaolelo ae ame na ahaolelo e hoea mai ana e Repubalika oiaio ana a in a he naauao na kanaka Hawaii e hui no lakou me ka hapanui a e manaoiana ana lakou e malama ia ana ka lakou mau pono ma na wahi apau."

            Senatoa Burton: "Ua hele mai au ianei no ka hana aole no ke koho ana i ka aoao, a nolaila, aole au i lawelawe pu aku ma na hana pili kalaiaupuni. He Repubalika au a ke manaolana nei au o ka hoomau ana i ke kahua o ka aoao Repubalika, a'u hoi e ku nei, oia ka hoomau ana i ka holomua iloko o ka aina. Me keia manao paa, ke manaolana nei au e ike aku i ka manawa e lilo ai ka Teritore o Hawaii i Repubalika, e like me na Teritore e ame na mokuaina."

            O Berger, ke alakai o ka puali puhi ohe o kakou nei, kekahi o ua ohua i holo aku, a malaila ae na keike puhiohe kahi i hooheao ai me ka lakou mau hokeo kani.

---

Aole i pau loa i ke Kakauinoa.

---

KOKOKE E HIKI MAI I KA PANINA O KA HANA KAKAUINOA.

---

KALANIANAOLE KE ALAKAI--KA PAPAINOA O NA MOHO MAI KE AUPUNI MAI.

---

            Ma ka halawai ana o ke Komike Repubalika o ka Apan Koho Eha ua waihola mai na hoike e pili ana i ka pau pono ole o ka poe kupono i ke koho balota i ka hoopaa i ko lakou mau inoa ma ka Papa Hoopaainoa e hanaia mai.

---

(E nana ma ka aoao 8.)

----

Kakaa ka Huila a moku kona Lima

---

LOAA KA ULIA PAKALAKI I KE KEIKA A GUS ROSE.

---

            Ma ka auwina la Poakahi nei, Sapatemaba 29, ua loaa iho la kekahi ulia pakalaki i ke keikikane a Gus Rose, kekahi o na limahana o ke Keena Waiwai o ke Aupuni, mamuli o ka moku ana o kona lima i ka huila oki mauu o ka Hui Union Feed. He ewalu no makahiki o keia wahi keiki a o keia ulia i loaa iaia oia ana ka mea nana e hoomuumuu iaia, mai kona poohiwi aku, iloko o kona wa opiopio loa. O keia ulia, aole i kaa aku ka noahewa maluna o na keiki hana o keia hui, aka, i ka opio no i loaa iho la i ka poino.

            Ua lehulehu na manawa i hele aku ai keia keiki me kona mau hoa no kahi o keia hui mamuli o ke kono ikaika o keia huila ia lakou e noho aku a nana i kona kakaa ana. Ua kauohaia lakou no na manawa lenulehu e hookaawale ak mai keia wahi aku a ma ka Poakahi ua laweia aku keia keiki mailkok aku o ke keena enegini mahu e ka wiliki a kauoha ia e hookaawale koke. Aole i hoolohe aku ke keiki i keia kauoha, aka, komo hou aku la oia ma kekahi puka okoa a nee aku la mahope o kekahi kanaka e hana ana. I ka aneane ana e pau ka hana a keia kanaka a iaia e anehe aku ana e hoopaa iho i ka huila e kakaa ana ua lohe aku ia oia i ka leo uwe. Ua huli ae ia ua kanaka nei a ike ak ia i ka lima akau o keia keiki e paa ana mawaena o ka ili ame ka huila. Ua hoopaa koke ia ka enegini a kalaia ae kona lima a hema. Mamuli o ka inoino loa o kahi i poino ua laweia aku oia no ka Halema'i Moiwahine a malaila i okiia ai kona lima. He nui ke koa o keia wahi keiki, a aole i maka'u i na hana e hanaia ana maluna o kona lima. Ua hoikeia mai e ola ana keia keiki me ka mumuu no nae o keia lala o kona kino.

---

Hoao e puhi i ka Hale i ke Ahi.

---

MAI PAU KO KUAMOO HALE-NOHO MA MANOA.

---

            Ma ka Poalua nei, Sepatemaba 30, ua malamaia ae kekahi halawai kalaiau puni ma Manoa ma kahi o Kuamoo Oiai na haiolelo e haiia ana ua hele aku o Mrs. Kuamoo no kekahi wahi o ko laua pa a ia wa ola i ike aku ai i ka owaka mai o ke ahi malalo o ko laua hale. Ua holo aku oia no kahi e a ana ke ahi a ike iho la oia e poino ana ko laua hale. Ua kahea koke oia i ke kokua a iioko o ka wa pokole ua pio iho la ke ahi. I ka imipono ia ana aku e waiho ana he puopala i hooma-u ia me ka aila mahu a ua kopipiia no hoi ka paia o ka laua hale.

            Ua hoike ae o Mrs. Kuamoo ua ike oia i kekahi Pake ma ka inoa o Akioni Au ma ko laua wahi a i ka ike ana o keia Pake iaia, ua holo aku ia oia. Ua hoikeia ae keia lohe i ka halewai a ua hopuia keia Pake. Ua noho mua no keia Pake me Kuamooo ma mamua aku nei, a mamuli o ke kuee mawaena o lakou, a ua manao wale ia ua hana keia Pake i keia hana i mea e ko ai kela manao huhu o ka wa i hala.

---

Hoopokoleia ka Haukai a Peresidena Rusevela

--

E OKHA ANA KONA WAHI I EHA O KA WAWAE HEMA--AIA OIA MA INDIANAPOLIS.

---

            Ma ka mokuahi Ventura o ka Poakolu nei i ku mai ai mai ka Ipuka Gula o Kaleponi i loaa mai ai keia lono malalo ihe nei:

            INDIANAPOLIS, Sept. 23.---Ua hoopuka ia ae keia hoolaha malalo iho nei i keia ahiahi:

            Ma ka hora 3:15 p. m. ua hele aku ka Peresidena mai ka hale aku o ka Hui Colombia no ka Halemai St. Vincents ma kona kaa ponoi, a mahope koke iho o kona komo ana iloko o ka halemai ua hoomaka koke ia ae ke oki ana i kona wahi eha e Kauka George H. Olver o INdianpolis, mawaho ae o ke kauka  ka Peresidena na Kauka George A. Lung, George I. Cook. Hengry Jameson ame Kauka J. J. Fuchardson.

            Mahope o ka pau ana o ke kaha ana ua hooialo iho na kauka i keia hoike:

            "Mamuli o ka loaa ana o ka eha ma ka hookui ana me ke kaa-uwiiia ma Pittstield, Mas., aid he huina anoano o ke koko-paa mawaena o ka ke kulu a ma ka aoao hema o ka iwi nui o ka wawae, nona hoi ka nui o aneane alua a uneki. a ua wehela ae. Ma ka nanaina e ola koke ana ka Pereseidena. He mea pono loa hoi nona e nohomaile iho me a hoohana ole i kona wawae. Aole no i kukonukonu loa ka eha aka ua hiki ole ke hele no kekahi manawa."

            GEORGE B. CORTELYOU

            Kakauolelo a ka Peresidena.

---

            Aole he ae iki ka Luna Hooia Aukina e waiho iho i kana hana e like me ke kauoha a Liaaina Dole. Elua makai e noho kiai nei i kona keena oihana, a aole no hoi one ae ia e komo aku iloko.

---

Hoopiiia ia Moho Senatoa Home Rula

---

KOI A KA PAKE KELA IMUA O KA AHA E HOOKAA I KA AIE.

---

            Ua haawiia ae ka olelohooholo o ka Aha Hookolokolo a ka Lunakanawai Lobikana ma ka noho ana i ka Poalua nei, Sepatemaba 30, e haawi ana i ka pokeokeo ma ka aoao hoopii, L. J. Sun kue i ke aoao hoopina Jese Makainai no ka huina dala o $184.45 aie hui me ka ukupanee ame ke koina o ka aha.

            O ka Moho Senatoa o ka aoao Home Rula Makainai oia ka mea i hoopiia no ka huina dala i haiia maluna ae no na lole i hanaia e kelalole Sun no ka wahine a ka moho Senatoa. O L. J. Sun ka mea o ka aoaoa hoopii he kanaka kealole oia a o na mea i kuiiia mai e ka wahine a Makainai he mau holoku, he lihilihi ame na waiwai e ae o ia ana like i kuaiia hoi iloko o ka manawa o elua makahiki.

            Ma ka noho ana ae o ka aha aole he hoohalahala i waihoia ae ma ka aoaopale, a ka mea wale no i ikeia o ka waiho ana ae o ka aoao haoopii i kana mau koi aie a o ka panina o na hana oia no ka aeia ana aku o kana koi.       

Ma ka aha hookolokolo a ka Lunakanawai Dickey ua haawiia ae ka olelohooholo o $90.94 a ma ka aha hookolokolo a Lunakanawai Lobikana ua hoopii @ ia ae ka huina i ka heluna i hoike ia maluna mama@ o na kumu kupono.

--

Ku mai ka Mokuah Anglia.

---

E KALI ANA NO KA MOKUAHI COLONIA MAANEI--HOOMOE KOKE I KA UWEA TELEGARAPMOANA.

---

            O ka moku hoomoe uwea telegarapa moana o na Pelekane nana e hoohui aku la Fanina ame na mokupuni lillii malalo aku neio kakou eia la iloko o ke awa o Kou ne! O kela ka moku i haalele aku la Pelekane e like me ia i haila ma kekahi aoao o keia heiu e puka aku nei.

            O kona kuiana i kona komo ana mai he kohu mokukaua a laila i pili mai ai i ka uwapu ua like pono ia kona nui ame kona kiekie. He 4,050 tona kona piha ukana, a o ka eha keia o kona mau makahiki ma ka hana uwea telegarapa. Ua holoia eia mai Ladana mai iloko o na la enuene e kanaono, a ua kine ae ola ma Port Salad. Suez, Colombo, Singapore ame Nagasaki mamua o kona ku ana mai ia.

            Aia iloko o kona opu he 4.225 tona iak uwea telegrapa, na mikini ame na poe no ka hana ana i kahi i koe. O ka uwea aia iloko o kekahi mau pahu wai nu kahi i waihoia ai, a ua hoohuiia kela mau pahu me ka lumi nana a ma ia lunnel e like mau ia ai ka hemahema o ka uwea a hooponopono ia kahi i pilikia ia lakou irai nei ma keia huakai ua ikeia kekahi hemahema ma ka hapaiwi mile a ua inooponoponola.

            Maluna o kona oneki e ikeia ana na mikini na lakou e hana nei i ka hana, aia no hoi he lumi no ha hogoa ana i ka holopono o ka hana. O ka nui o ua @ urahana maluns. Keia mother he 112 @ ua makaukau ma ka lakou hana.

            Hoko o keia mau kakahiki eha ana i lawelawe ai ma keia hana ua nui wale nu manawa ana i palo aku ai me ku ino, a ua olelola he oi aku kona ikaika ame kona kupono ma kana hana. Il e hoomoe ana i kekahi uwea i kekabi wa i hala aku nei, ua load ibo la oix i ka makani eyeoine a ua manao la e oki aku i ka makani eyeione a ua manao la e oki aku i ka uwea ana e hoonioe ana e like me ka ruia mau ma kela hana ke loohia ka muku i ka ino, eia nae ka @ i libeia, ua oi aku kona paa a hiki hoi ke palu ake me ka ino, nolaila, aole i okila ka uwea a ua hoomaula aku @ hand a hiki i ka pau ana @ ka @ @ hoi ua uwea la.

---

Ulia Pakalaki o M. Campbell.

---

PUIWA A HOLO KONA LIO-ELUA WAHI I HA'I O KONSA WAEWAE HEMA.

---

            Ma ka hora e o ke kakahiaka Poalua nei. Sepatemaba 30, ia Marston Campbell, Hope Lunanui o na Hana Hou, e holo ana maluna o kona wahi kaaito me kana mau kaikamahine liilii elua, a ia lakou i hiki aku ai ma aianui Beritania e kokoke ans i kahi pouds what ke aupuni, ua hai ihu la ke kanohula, ua hai ihu la ke kano o ka huila omua a piwa iho la ka @ Maruna o ka hiki ana iaia ke paa mai i kona lio, aig boi ke holo la ua ine ka puabiohio nui no loko nei o ke kulanakauhale. Ua hoopiii ae ka lii ma ke kapa alanui a houkui aku la  Campebll me ka pou uwea utterly class to iho la keia poino iaia. Ua pakele ae kana mau kaikamahine ma ka apua me ka ill ole o kekahi haawina chaeha maluna o laua. Ua hoihoiia ka mea i poino no ka Halema'i Moiwahine a maiaiis i hooponopono la ai kona wahi i poino.