Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 40, 3 October 1902 — Ka Poka Nui ame ka Poka Iki He Moolelo no kekahi mau Opio Elua iloko o ke Kaua Kuloko wawahi Mana Kauwakuapaa o Amerika Huipuia. [ARTICLE]

Ka Poka Nui ame ka Poka Iki

He Moolelo no kekahi mau Opio Elua iloko o ke Kaua Kuloko wawahi Mana Kauwakuapaa o Amerika Huipuia.

(t*aubJia e S. K. N*waaJ MOKUXA V. PAA SA LIUA I KA MEA KAt*A. -Ploloke * uloku ka *!n*. A o n* kulft ka home o na t&ti*ant ki-, naka." M Ala la hol 1 h«?a o Boba. O kona j poili boi k«*ta," wahl a kekahi. ' A-u. s •!* U. Na Akua e Klai mal U o*j e Na'u e malama ae ia mama," | a b*awJ aku la kela opJo l kona aloba| i kona kalkuaanīi. ! panal la mal mej ka hauo». a hu» ae la ua oplo nel a uwe iho la mc ke aioha. "I'a oi aku ka maikai o ka lakou maki ana," «ahl a k<kahf. a hul pu aku la o*a »>>ko o ka h«>oho hauoli ana me kona mau hoaloha. oial na kane e hooho hauoli ana, aia na wahine ke kulou )a me na waimaka e hm>pulu ana i ko lakou mau papalina; he uwe aloha kekahl no ka lukou mau kam- ame na Ipo lei manu, a o kekahl hol no na kaikunane; aka, ua ho ,, mamala at* keia mau **aimaka mamuli o ka loaa ana mal o na manao ke hele nei kela i>oe ka- ; oaka apiKi no ka pal<> ana aku no ka pono o ka aina atn ¥ ka lahui hoiookoa. i Ua pu-a av he lont». ua pau k»*kahi hapa o ka puaHkoa o Makekuk- ka i ka, lukuia ma na alanui o ke kulanakau-1 hale o ilaiatimoa, aka. ua maki no kHa pualikoa o Nu loka me ka nana; ole ae la !ono kaumaha. I ka wa I loheia al no ke kahe ana o ke koko. ua huii aku a huii mai na mea apau e ku ana ma na alanui, me na manao kauinaha. oial o keia ka lono mua l»>a nana i h<>ike mai. ua nahae ka paku o ka maluhia. a o na haawina weliwell «> Ke kaua, «>ia na mea i hookipa mal. Hala ai« ana ua la. aia no au Iloko o ke kulanakauhale, a lioko no ola mauf la k«> lke la n > au i na puallkoa e hele aku ana n<> ke kahua kaua. Ala na opio kane kt* hele la me ka lakou kaua nie ka nana ole ae 1 ke ano ona lole e komo al. O kekahl poe, ala ke hele la ma ka aoao o na puall koaj e lawe ana l na wahl puolo o ko lakou: mau hoaloha no kahl e ku ana na moku me ka makaukau no ka lawe ana aku i na koa no kahl o ke kaua. Ke komo mai la na j uali koa o na mokualna e ae me ko lakou mau hae e welo like ana nie ka haaheo nui. \ He mea kupaianaha ka ae oluolu o na kanaka e hoopaa Iho i ko lakou mau Inoa tu> ka hele aua aku i ke kaua. i !Ta hookahahaia na kanaka alakal t, manao ua hlki ia lakou ke hoouluulu ae a loaa he mahele koa lloko o na hora he Iwakalua-kumamaha, I ka Ike ana ua hikl ke hoouluulula a loaa he regl-| mana Uoko o la manawa. Ua hoala ael he poe Meklko I pualikoa no lakou a ua I Inaa ae he batallona, a iloko o hookahl pule mahope mal ua nee aku la keia puali no ke kahua kaua. Ina l maopopo mua i ke aupunl keia kulana Iwaena, o na kanaka, he mea maopopo loa, ua loaa no he mlllona koa no ke aupuni. ma ka hoouka kaua mua loa ana. | Pa komo mai la lloko o'u ka manaoj hauoll. a l ka wa a'.u 1 maopopo ole al, aia au kt> paa la i lta lole koa o ke aupuni. Aole au i nana ae mahea la au p k »mo aku ai a hoopaa i ko'u inoa— j ma Nu loka anel a 1 ole ma kuu Nu Hamesia uloha paha,—l'a hui ae na niokuaina apau, a aia ko lakou mau puali koa ko nee la, a ua komo aku a komo mal na kelkl o kela ame keia mokuaina no ka palo ana—aole no ka hae o k« mokualna, aka, no ka pulama ana aku ame ka hoomau ana aku l ka v.elo haaheo ana o ka Hae o ka Lahuf. MOKI'NA VI.

HUKI AXA I KA PAHIKAUA. "Iloko o ka inoa o ke Akua aine ka Pono. K lmua, a hapal ae l kau pahlkauu." Ha\a ao \a wno pulo, a ko maamnnlea !«>a aku in niukou i ka makou hann: o k t n."hi» ana iloko o na wahi hoomonna ua aoia nn\l. Ma ka Akau, ua roa- ■ w«>h»' a»" na n\*oiv»o kalal aupunl a hoo- ] kahl n«« mea nui. «»iu nv» ka hoomau ana , i k;\ huina. l'a kukulu ae na moku-1 ai-:i i ku kaawalo l mau Aupunl Kul- j k.iwa !rtk.«u. a «» k*> lakou mau puali-: kon 'ala !ak«ni nm ko kahua kaua in«j ka makaukau nnu». Aia ka Beaurosa«Ja, n'Hu pi'aiiK-'a o h«v>jn*>ana ana ma k<*j k o Manasnsa. a ko ne? aku !a na| V*.:.it!ki>a o kt» :iujmni n«» ka haiawai' n- v aku !v* i:i tr.a ahUu'le a'u 1 hoī tn;U ai. Aia o Koonftona koi ;«.ia \\ i k-' awawa «> iVnuna<loa. a ke ; r• iīv ia *a nunt wahl a'u i hol«>-: tv•'«.« ai IM p'-UiU k.\ Mnliw ia o Mikik>; ; ii'.ii K,\iro u hiki I Nu OUna a o, Ku :u\ k;ni;i o ka Ht*ma ma kai kuon«> «» MoMia. Ma kukuiu uia na pualikoa o na « a : o huH aku ana a huH n»al. ♦ > K \ uw* v. no o ka mvA nana « x ho-R at* i k * kukaiHH 1 10 a o ka haawl Sho *<t no la l na ai a ka ul. )vii mahunhua mal ntM na puaīikoa 0 kc Aupuni i na wa apau. A'.a ko piha ku'i la na p-:* k«pHI moku me na Hmahana e h<v>!oU a<» ana 1 na moku ka>x*pA a Hio 1 mau moku kaua: ke hana n?l na hale hana hav> t na pukunlahl nunul «ffie na poka nul: o na mekanlka, ua haaiele iho \a t ka lakou mau hana maa niau a !ilo aku la I kfc hana n\w kaua: o na wahlne ua walha ae I ka lakou n*at» hana no ka humuhumu ana 1 na H>!«e* » k<* ame k« ahlnahtna. a o krkahi hapa no hol I ka hana ana t na ih*U& Iki. O na huka hana pu\u ua kuU* ae a UU* l mau pahlkaua, a o ka makaainana ua U\o a« la I alil Haa. 2Bai o a o o ka aina he hlohlona wale no «> k<* kaua. ua maiama ole la af ka w-aluhia a ua l»o aku 1 k* kaua. l*a kaha 5a īho he <alna hou Uoko o k«*ia alna nus. * ke ku aku !a kekahl hi>ahaeau a (\aio akxt I kwna h«.>aha»au„ no ka ua n >hoaUi iho la o a ke h(>)o la hol o Noom>o c*,\no mal kona aoho kalaunu aku. Oiat lieia mau m*a apau * i krfca&t kakah'aKa moiaela? Hoko o ka

fr«b!na o Mel. hiki ala 3so w» 1» P*p« «Jlo«*>rc»K <• koke ana. t Stt *r#aa o 1* K»iVj«no o. C«#ap«ike. k*ltl boi «- bmlwm» «■ heāi 4ku| »1 i ka o Vekiato. | K« nana ak» ma na alanai H%n»loua < mai ko makoo moka aku. e ik«i* w ka hi-# h#fe o na kaaaka l o a lanei e &ana ana me ka ikalka. K« k*k*tok«?e ae l» hol na moka kolo m<e ko &k«tt matt m*&o e pabr ana 8 ka lewa. O aa ku piliaina a*& lakoa ma na vr»hi ko-j kokf ! na waha o ka makou maa po-j kuniah! e kall ana nokt*te haeUi ae lakoa maa nkana, a ma kahl mamao aku e ku ana kekahi waiii moka kapalanaha nte kooa mau pa e bttlaJl aua I ka maka o ka la. Ma na aoao o na uwapo e k» ana na moka, a Uana o ko lakou maa oneki e Ikela aka ana na ne**ro e hoolei ae ana. i na akana olai lakou e inele ana ! ka lakou mau me!e bo»>lealea j>epeiao. Ona p&hu ame na barela mea ai. aia ke oiokaa ia la iluna o ka uwapo; o na pahu lako kaua, aia ke hapalia la me ke akaheif; o na hale lole. na papa ame na lako haiemai: aJa lakou ke puehu liilii Ia l kau a meabe hana maoli o kela iahul. Mahope. aku o na uwapo, ua ku ae !a na ha!e| a he hlki no ke ioheia aku ka hele llkeana o na hauna hamare ame na !eo ; mele o keia mau negero. Mahope aku { e ku ana ka papu me kona mau pu nu- , nui e anapa atia I ka maka o ka la oia! na puaiikoa e hoomoana ana ma ka ao-J ao akau. a i ka nana ana aku o ka hi-j klmua ioa keia o ko makou ike ana iamea he kahua kaua. I He manawa hl-o kela o na mea apau | 0 luna o ko makou moku, a i ka vra { 1 loaa mai ai o ke kauoha no ka hoo-. piii ana aku o ka raoku i ka uwapo, ua akakuu Iho !a ke!a haawlna, olal. ela makou i kahl o ka hana. He hookahij hora mahope iho. ala makou ke maki) !a ma kahaone no ko makou wahi e ( hoomoana ai. a maialla makou i ku kiai f ae al i na palena o ka Lokowai Hame-i tona. a I kekah! manawa hookokoke !oaj aku l kahi kulanakauhale uuku i hoopu<?hula ai kona mau kamaaina e ka hana a ke kaua. j He mau pu!e keia ku k!al ana o ma- ( kou me ka loaa ole o na paio ana, a ? ua kuauluhia inaoli no na mea apauj no ka loaa o!e he wahi hana mawaho ( ae o ke ku kiala ana 1 ko makou wahi hoomoana, Ia makou e noho ana me ( keia mau manao. ua loaa mai la ia makou ke kauoha e kll aku e wawahl i kekahl mau papu a ka aoao Konofede-j reta (ka inoa I Ikeia no na Mokualna^ 0 ka Hema rna keia kaua ana) i ikeia ma kekahi auwaha wai ma Betela Nui, ■ ma ke alahele no lokalaona. O ko fna-j kou regimana ame kekahi mau pua!l-j koa e Iho na mea 1 kauohala mai e hele ( aku no kela hana ma na hora o ke au-, ImOe; l ka loaa ana mai o na poka iki lla makou, ua haawlia mal la ke kau- | oha !a makou e hoolliolu no ka hanae hiki mai ana. Ia makou i hoao ai e hlamoe, aole !oa he hlkl, no ka mea, ua oi aku na noonoo ana iloko o makou no na mea e hikl ma! ana. Ina e manao ia e ala makou a ao. aole loa e loaa kekahi mea nanā e kono mai ia makou e hooko aku la mau koe wale Iho la kela. la'u e hoololo ana iloko o ko'u wahi hale pea a e lohe ana hoi i na olelo !a ko'u mau hoa, ua ahalla aku la ko'u ! mau noonoo ana no kuu alkane Tome Makala. O ka hope loa o ko maua la-, una leta ana oia no ke Karis}maka o ka makahiki IS6O, a ma kana leta ua hal mal o!a i kona komo ana aku iloko 1o ka pualikoa o kona mokualr»a. I keia iwa eia ola ke ku mai nel ma kekahl aoao e like me ka Kate l hal mua mai ni la'u: aole au i kaumaha i ka wa i ala mal ai o kela mau noonoo iloko o'u, olal, ua loaa mai ia'u ka leta a ko'u mama e apoiio ana i ka'u mea e hana nei. * He mea oiaio, aole I hiki l kekahi mea ke manaolana ae e halnwal hou ana ola me kana maw mea aloha ame na hoaloha.ma keia kulana a'u e hele ■■-nei, ua hooholo Iho au, e aho e hui i ole maua ma ke kahua kaua me na weliweli maluna o ko maua imau kino. I j Ika hiki aha mal okawa e nee aku ial, aole he mau leo i pu-a ae, koe wale no na kauoha no ke komo ana aku iloko o ka laina koa a hoomaka aku e nee no ke kahua o ka hana. la makou e mak! ana aole he Ike ia aku o mua, oial. aia ka pouli ke naki la; o na hoku o ka lani, ua hunaia aku lakou mahope o na ao e kalewa ana maluna iho o makou. Na keia mau ouli

a niakou e ike nel i h(X>kumo mai i na noonoo ano e Iloko o makou, hui pu iho hoi me ko makou akuhlakahl ma ka hana hele loa ko makou mau noonoo'l ka lalau. Ia makou e hou he\e ana Hoko o ka pouli a hala «lua hora o ko makou makl ana. ua alakaiia aku la makou ma ka aoao akau o ke alanul ft komo aku la makou iloko o ka uiu laau. a maanel I kauohuia ai makou e moe iho lialo. Ke noonoo la nu ina mea e hiki mai ana. Kia au ke moe nei m«» ka'u pu ma\vut»n:i o ka poe a'u i noho launa ai n«> ka \va pokoie mo ka maopop•» ole lia'u ko lakou kulana .hoaloha oiaio, a ia'u e hooma-lo ana i ko'u kino- maj iuna o ka niauu nenelu. ke iko ta au i !ke koikn o na mea e hana ia nku nna. I Iloko j«iha o na hora heiu wale no, 'owau p-aha kvkahi nw ana iwa« na o Su»kino make, a i ole Iwaena paha o ka poe e auwo ana iloko o ka ehaeha • a e manele l .a aku n.» ke kahua o na ;hulema'l; eia nae, ua komo koke mai ; t»ok«» o'u nu no«*:ioo kupAianaha a hooinaloia nkvi ka'u nv,\u mea \ mua 'ai. O na hamumu «eo wale no na mea i h'.kl ke i<iht*ia ia makou e moe ana. Lotut, ua haawihi mai ke kauoha e hoo,ir.aiu na maa apau: o kela nteha pu. jo!a no ka mea nana i kono aku i na in'ia apau e noho me ka makaukau. \a r.-akou e hanmu ana. ua loheia aku Ika nakeke ana mai o na mea kaua ma-

; jnai o jTs»kou. a lh>k«> o ka vra [ j>i.>kolf, ua lohe la aku k* kaat ana mai Li na pu ame ke pahupahu mai o na wawae li<x Mahope mal» ua loaa mni la »a makou ka iono o ka hul ana 0 eiua o kv> makou mau pualikoa. & ma ke kuhlhewa aaa « na alaka! t kanl ae al na pu a mak« ekolu o lakou a h* h«t>anui hol o lakou l i na haawiaa ehaeha. Ma ke ala ana mai o keia mea. ua kailiia ae na manaoiaoa no ka ma-iu o k% makou papa hana, & h<e hana hupo maoii na k«la a na aiakai o kela mau puailkoa I hana'L 'Eia ko'u manao ia oukou e o'u mau hoa." wahi a iVnlsa Malone, k« kanakA AUikl h<vokahi iioko o ko makou "Ua Iwnl nui n<ei kela poe en«m! 1 kakou m«h«u. l'a h*le aku o<-l au <» makaikai i ko kakou kulan* a aia n<3 aa nu>» apau ke mo* la nd Ilaio. aka. o XviA fn\ v i;\i. aia iakou ke holohoi^ m<* kukui nia kahi o na pu nui a lakau ī %i uia kx» ifeau K ike ana kakvu i ka halybta o ke kaua kf h n%al ka ia apO}nx" | O keia ka makamua o ko'a Ike ana

! h~ miikau wal* na AliikL~ aii! a*a tr& s ; ko maui.o3 &ka fewh«ael»n« &&& l , AUīki. ■" U ike Au f ka'u B»t e ol«io sei « « Mr. KopaUa <o£a ks**e kuiAOA Ek **) > ■ aoi-? *>'« trjtkaa- pela; akau ; au-lr* e aM m&i n& kl pt>fc* atsa iJoko *-> i kA inan*** pokol*. alaila. ua blki U « oukou bo«W» aka l kati jw*> i kiaī- \ F«?kw wawme oa <mkoo." f "Alaiia, ua ike lo *ku nei oe ika ro&- I | kakai e D«nln? B« oUio, 'anei k«ta, & I ole. he morub«unf *n*l a |oaa no zta kukai kiai aw* o kou aia»*: I hanaa/* w&hi **» me k* hooheaehen* i ana akti la Denln. ! i " Ke h«l aku sei »ol»oee Mr. i pala: o oe ko'u haku. & aole no hol auj 1 lke 1 ka !ike ole mawaeoa o oa olelo Helene ame ka L&tiaa e Uke me oe, • aJu. ina ua manao oe aole au i ike i ka < Uke ole mawaeaa o ke kukul helepo i ame ke kukui kiai awa. alalia, ua paa i ae ia. k£C*u mea e kamailio aku ai t& oe, | olai, ua oi &ku kou Ik» mamua o'u." j< I ka wa a Deoisar e hoopuka aoa I ka-,, na m&u olelo hope me k& huhu. ua kahi ' mal na pu ma kekahi hapa o ko roa~. keu laina koa. fi | •*Huro! Ke hoomaka mai nei na ha- ] naleaiea. E make ana kakou mamua o j 1 ka po ana. a i ole, e loaa ana ka ianakHa," wahi & Denisa l hooho ae ai n»'! [kona ieie ana ae maiuna o kona mau ! kuii me ka hauoii. _ | | "Kapu na waiaau ana," wahi a K&pena Hadlna. ke kapena hoi o ko m&- f - kou puaiikoa. | I "E liio ana makou i mau oiepe. wahi [a Denisa I puana ae ai. "Heaha hoi kou 'mea papa ole aku l keia mau i«o |pu e kani ir»al la? Ke nana aku, aole t 'oi aku ko makou waiaau mamua o keia mau pu e kani mai la." ] | Ia wa koke no, ua kanl ae la kekahi £ na pukunlahi nui e kau ana mahope pono o makou, a ia wa I ioheia aku ' ai ka hu o ka makani o k» poka nui e | iele ae ana maiuna o makou. I "Ka makuahine hemoieie o Moke! 1 Heaha keia?" wahi a Denisa me kona moe ana iho iiaio. ♦ j | "E kahi hupo, aole ka ou ike o ka poka nui ia?" wahi-a ke kaptna i pane 1 aku ai i ka Denisa ninau. | i "Oia iho ia ka poka nul? Ke hoo-| 'maikai aku nei au ia oe e Mr. Kakiana 'no kau hoomaikeike. He oiaio aoie au i lohe peia iho ia ke ano o ka poka nui, 'aole no hoi makou i hanaiia mai ma ia ano hua e ike ai makou i kona ano." 1 Na keia mau olelo a Denisa i hoololi ae i ka heieheiena huhu o ke kakiana, 'a he hookahi ko makou aka iike ana, 1 ' aka, ia makou e akaaka ana, ua kanl • mai ia na pukuniahi a na enemi a leie inai la hookahi poka ma kekahi hapa o ko makou laina. a ia wa i loheia ai na ! leo auwe mawaena o ko makou mau hoa, e hoike ana ua loaa mai la kekahi 1 poe o makoū i na ai a ka u'i. i Aoie iho ia he ha 1011 iloko o keia ma-, 'nawa, a ua hoomaka iho ia makou e ' noho maiie, aole he mea i hiki ke koho 'aku i kahi e pae.hou.ai kekahi o na ' huaale a ka enemi, hoi iho no, ke oi ioa 'mai nei ka hahana, oiai, eia ko makou puali pukuniahi ke hooikaika ioa aku Uiei i ko lakou kl poka ana i na enemi. Jl kela wa ke haiamaiama ioa ae nei a ua hiki hoi ia makou ke ike aku ia mua. Ua haawi ia mai ke kauoha ia makou no ka nee ana aku imua, a ke ike Ja au i ko makou lainakoa aia no? ia ke paa ia i ke alanui nui. ' "E Wiiimona," wahi a kekahi hoa o'u,' "he ku maoli no i ka wellweli keia ha-| na. Ke heie nei kakou iloko o ka iaau - me ka maopopo oie heaha ana la ka' mea e loaa ana ia kakou, e komo mua mai hna paha ka poka iioko o kou opu ? mamua o ka ike ia ana o kona wahi i| ' hiki mai ai." ( » "Pela ko'u manao, e Kamueia. Aka, ina e komo mai ana. ka poka iioko o kou opu e ike ia ana ua piha mua kou opu, oiai, he oi aku kou hoonuu i ka berena paakiki i ka po nei." "t*a oi aku ka pono e make me ka opu i piha mamua oka opu " . Maanei. pau ko v u iohe ana ika Kamuela mau oielo, oiai, ia manawa koke 1 no i kani mai ai na pu a ka enemi a haluku ana na poka iki iloko o ko makou laina. Ua ku mai la elua o ko makou mau hoa o ka puali hookahi l na poka ikl. He minute mahope mai, ua ki hou ia n\ai ia makou a loaa hou mal ia ia poe o makou inaai a ka u'l. Ia inanawa i ike aku ai makou i kekahi hapa o na Konofedereta iloko o kekahi o ko iakou mau papu iepo. Ua hoomaka aku na mea apau e ki aku i ka lakou mau pu me ka loaa ole mai o ke kauoha, a he huhu hoi kau o ko makou konela. "Ua oki ka oukou ki ana e na ko-

nofauna hupo," wahi a ko niakou ko- | ne)a me Ka huhu, "e kall no hoi paha a haawi ia aku ke kauoha." | Aole I loaa mai ia makou ke kauoha; iloko o na minute pokole, ua kauoha ia mai makou no ka einl ana aku i hope. uiai. ke hele paapu mal la na poka iki. Aole o makou makau iho la no keia ' mau poka iki. no ka mea, ua niaopopo iho la ia makou, aole he make o na : m«*a apau iloko o keia lele paapu mai ' o na poka iki. Ua hoihoi ole makou i > ka haawUa ana inai o keia kauoha; aka, e no e hoolohe aku i ke kauoha, ' m»' na manao ua hooloiiia la ka papa hana. l r a emi aku ko makou regima- ■ r.a, a ia wa i hookui aku ai ko'u wa- ' wae i kekahi kumu laau i hina a wa--1 iawala pahu ana au ihiio. t*a hoao ae L !a au e ku iiuna. aka. aole he hikl no 1 ka mea, \ia oupe ae ia ko'u Kikaia. O E keia ka hoi ko'u ulia p;ikalaki mua ioa. "I "Hoaha keia ou e ke kopala? Xo ko L aha kou mea e ala oie nei iluna? He 1 oiaio. Ha ko kakou ivgimana ke enii nei * i h »}'■?." wahi a E>enis»a me kona ku'.ou ' iiiii iho lUiio a nana iho !a l ko'u auwe - ana. l , "Mai nana mai oe ia'u e Denisa: K 1 p*->no ia o* ke emi pu aku me ko ka--1 kou reßlmana. l'a oupe ae nei ko'u " k:ka!a, nola.Ua. e waiho malie fho ia'u 1 pela." v M "Kahuhu, e haaleie ihō la oe imua 1 o na enemi? Aol* toa peia. e noho ana i au a hlkl I kou hlki ana ke h«k. H< 1 kumu paJe kupono keia a'u e ha! aku 1 ai no ko'u nobo aoa mahope nel e ko- * kua iai oe.** p | "Ina paha oe e oluolu ana e hasai a«f -! ia'u iiuna. malia paha o hlki no hoi l | ia'u k<* kunoni a)ra a kaa mahope o ko L j kakou kahua hoomoana.** M "O lia mea \ pono no ka mea bo->- * kahl. !ti« pono no ia. no aa mea eloa. Ela ko"u manao: e kolo ae au ma-o ia a * e nan* aku. heaha U na mea • h&oaia 'jla. * hol mal »u a hai aku ia oe." i "Heaha l* io'u pono ma la hana ana *,a«. a heaha la~kou makemake. o ka I hele ana aku ma kahi o ka make e hele 5 • anai? Vtakemake anel oe e lele J k«i jhh> l ka {v>ka nai ī Ua oki "•14U hm hupo aita p*Ja." *| l ka pau ana ae o ka"u mau •>vua hoea koke mai la ka Uinakoa nana. % J paa aku i &a ene«ni I hope oiai makou le eml ana i hope; * hoomau azu so keia I I mau puaU i ke ki ana aku i aa eeeml

nse emi pu &»& t • HV-v keia & <*»* «• *** a *mkoa taia ka mana o ket* ns»u ' Ai* iWa ohea r*si-> | r r* rmi aktt lakoo f ho;**. * ** »«-j wahi **u i &ku *i ki Ta o«P* ne* ko u kikaia, aj ua hlki ia'u I» ** ht; AOiki aaaapo hol. k*> hwpiaWW nei • ka noho pu mai me a'u.*" j 'Poino maoli oo oe; aka» e hoao e ku ; ae iluna a e kokua &ku mak >a la oe | Ela ke hooioii eel ke kahua o ke kaaa., a ma ia aeo e kaa aaa oe mawaena o; na aoao a I etu&T w*hi a j me kona leo oioaio. I Ua hooikaika ae la au a ku !!una me | ke kaleie ana iho maluna o ko Deotea| mau poohlwl. a roe ia ano trtaoa I nee aku ai a mamao ako mai kahi a na poka nui ame na poka iki e lele maij ana. * : -E WUimona, eia ko kaua roau hoa ke palo mai nel, a o ka kaua ke ku aku a nana. E hoomaha oe roa keia kumu la.au, a owau hoi o kaua ke hele ae me ka kaua mau pEha pu a haawi aku t na ai mahanahana i kela poe diabok> o ka Hema neL M "Ua pono. & eia mau ka'u pu, a I ku la oe kekahi mea me k&'u pu no'u ia heiu." ' **Ua hiki no." wahi a Deaiaa me ka nee ana aku imua. Nana aku la &u iaia a hiki i kona ki ana aku i ka maua mau pu, a huii mai ia oi& h»>i no ka'u wahi e ku ana. "Ehia aku nei au wahi manu i wike?" wahi a'u me ko'u hox»u ana aku i ka'u pu. "Aoie paha i hapa kakini. O ka mea oiaio, aole a'u mea i ike aku nei: maiia paha ua lele kapakahi aku nei ka"u mau poka. E-pono la kaua ke emi koke aku i hope o i maiaeiae ke ala. v Iloko o ka ehaeha nul i ioaa ia'u. ua nee malie aku maua i hope a hiki i ko maua haiawai ana me ko maua reuimana ku ana me ka makaukau n<> ka haawi ia|nai o ke kauoha. Ua holo mai ia ko'u mau hoa o ka hale%>le hookahi me ka numao ua ioaa la a« i ka poka iki, a ua hai aku au ia lakou he wahi poino okoa ko'u. Aole i nee hou aku ko makou recimana i ke kaua. oiai ua loaa m&t ka lono aole he kaua i koe no ia la. la makou e noho ana, ua maneleia ae he kai*kolu poe e auwe ana iioko o ka eh&eha, a ua lono pu ia mai, he umikum».malua poe i make, a lloko oia heJpna ke kino make o ke aiiikoa laia ka Tnana o kekahi o na puali ki pukuniahl malalo o na alakai ana a Kenerala taia. Pela iho la ke kulana o ka makou hooiii kaua mua ioa. Ua laweia mai la ka lono o ka lanaklla ana o Makalelana ma Vekinia Komohana; a ke nee la ke kaua no ke kuIkulu Komohana-hema me na lanakiia • like ma na aoao a i elua. O keia mau inea apau he hapa uuku lakou i ka ianakila kamahao o na Kong(edereta maluna o na puali o ka Federala (ka inoa no na pualikoa o ka Akau) malalo o na aiakai ana o Madowela ma Buiu Holo, a o keia ka mea nana i hookaakaa ae i na maka o na kanaka o ka Akau a ike iho ia, he hiki loa 1 na Konofedereta ke paio mai me ka wiwoole. Ua maopopo loa ae la, aole e pau ana ke kaua iloko o ka wa pokole. j (Ao?e f pau.)