Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 41, 10 October 1902 — Page 3

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Hunter Nueku
This work is dedicated to:  Hunter Nueku

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

EE KOIIKOI A KA NLANAO. I ko Lore hiki ana kauhale. e •..,a.i ana no ka makuahine, a mahope o •kahl kukai karnaillo ana ua hoi aku a eia no kona lumi moe, ita nae, ao`e .a Marra), i keia pa a hiki wale i ana_ 17a pit in.) mai la korta noomanao -ana no kela wahine opio,, e :10 ana no. manao like ole iloko ona -ne he wai kabe nui la e Ialawe ana t,0 ke ana e hook°a ka lint o niki aku i lathi e lana malie ai. I ke an aria ae I ke kakahlaka, a ma -hope C ka pana kakahiaka me konn -nakarthine. ua hoi aku la oia iloko o ..ana hurt a /Ho hou iho la ka wahine i kumuhana nana e nune nui hau ,. A i ha manawa ana I hoomanaoii na men ana i kuko al I ka po iho, a •inau hoi i ha manawa o kona hiamoe .na aole e htki iaia he hai ae i ha ma-nave& o ka pauhia hiamoe ana. . ha kona hoomanao arm, he kau alma mai no ha helehelena o ua u'l nohea nal imua ona na maka poni nona ka maim none 3 ka puuwai o ke kanaka -.a manatea e hlhia ai 1 ha ia la rnana .rne, pent no hot na papalina I nohoia ha ula nohea ame no ano no apau. Tie aai okoa maoli mai no na ano apau •oko o kona waihona noonoo me he la aa no oia imua o ke alo o ua kanaka Pio 1. 0 ka leo ana i lohe matt al me ha amoll i no i kaahele koke ae, me he aTa no ke kani la iloko o kona ku-. -a pepetno. 0 ha nehe o ka tole i ha anawa a ha wahine opto e rnaalo ae mainua ona, me he la, aia no ke a. bele la onamua ona; ma no ano ,et.0 no lito maoli no kona puuwai, a a aia kela wahine irnua o kona alo, ea.a kona kukuli koke no ia a hoo- ana aim laia.• I ha manawa ana e al ana me kona akuahina. aohe ono mat o ha al, a he ona hoomaapopo i ha Inca a ha akuahine e kamailio mai al lain. 0 atm ano rnau mamua aku he mea nui • ,na makuahine Mi, aka, I keirt, ua ealo ac la ia man haawina mai laba ea a ma no wahi apau e hoohele al • no naonoo, aia no he hIl n ha wahine ke bete pa Ia. I kekahl manawa kela kakahiaka mahope o ha paina, .0 ninon aku la ha makuahine iaia no moo, a I ha manawa pokole ua oama koke Iho la oia i kana mea e mine ku ai i kona makuahine me he la, aohe i ninaula mob, a I kekahl manawa aa no i kela kaltahiaka no, ua nolia aku la oia e ha makuahine e liana i ice-eahl hana a ha makuahine i make-make al e hanata ,a ua ae aku oia, eta nae, &ate oia i hooko aku, no ha mea, ;a poina oia ia mea me he la aohe i ,auolia mat kona makua idia e hana. • ka haohuoi loa ha makuahine I he ku-no o he ano e loa o ke keiki, 01 boa eau i kola manawa aole hot e like me amea, a a kona hoi koke ana mat net la Mai liana huakai makalkal honua 00, a he mea onaopopo boa e loam ana ant kekahi ano maikal o ke ola kin°, a keia ua ano e lea ae la. Nolaila ua oinau okoa aku la oia i kana ketki: aka ka'u nana aku ia oe, ante ou one eankai. He maa paha oe? TJa hole net oe a ano e. La noonoo no hot ..0 e hot mat ana oe me he ola maikai, makaukau aku no ha hana a clua • lawelawe not me ho makuakane, aka, nana aku net au la oe aohe I Iowa •.a Ikaika ia oe no ha hana aku. Heaha a keia pilikia ou e kuu kelki?" noko o keia inau Welt) a kona aakuahine he the la o Lore ua manaoio ea )(arta rnakuahine no man to co eta a ele ua loaa t kekahi one pilikia e oe he kino ame kona ike pu aku I ka eokan maoli to no o ha haawina kau-emits maluna o kona luaui makuahino, • nona iho he wahi minoaka 3 ke arm eltahai kana i hoike mat at i kona ma-...bine me ha pane ana aku o he ano akabai no, "Manao wau, e mama, ante no i pau I. ha manao hel o he eanaka kaahele honua e like me au • ot mahoire iho o kona hiki hou ana. oam home. Aka, ua manao au e loan aa tao ha maha he hoornaka aku wau hana. Nolaila, e iho aku ana ke henna hana a e hoomaka aku no ka hana, a ua manao wati e hiki .a u he hana me he hana to to o ekolu ha nub he houluulu to ae. A he mea • e loathe aku ana to no e mama he -rattan no wan a he •iltaika no e hiki at rie hana i ha hana."

gigeXMlokek, .* ‘, lu o ko Lor  ka mea hlena Ikl a V ano kaumaha elehe i ikela aku ma-, wina /a ua hoeomaka aku .1a olae:h:1-1 pono i ua hihia la a loan aka la laba aia kela bloke o he one lauwili. 1•71 hole no hat kana hoolkalka I Ica hull ace no no hinia la a ahlahl aole wahl mea I t000 hb no ha holomua a la ma-nawa hookahl no, no one e boa ae to kona noonoo, nolaila, no no' aku la oia I kona makuakane e hookuu mai Isla a Ka 1.1 no/Ma i ahai ae i kao kona, loot mat la no la I ka hale e hooluolu al 'La holke maopopo boa aku ola I ha makuakane no loaa laia, ka nawaliwali ma he kino. I kela ahiahi, no hoohuoi hou mat la kona makuahine laia no •kona one, aka. MOKUNA V. aa hoOlalau wale ae la no eta ma he ano uhiuhi. 15a hoomanao ae no oia o ha la apopo oia hot kekahi la ae e lobe the ai na malihinl ia Amerika a au s.ku la I he hat e Poe aku at i kahi I maopopo ole at Mkt. Hookahl moo I maopopo Iola eta kohl a ha wahine opio I kauoha tab at lala e hull aku. 0 kohl o ha aina I kauohala mai oia e hull aku aole I maopopo iota. Ma ha hola ehlku o kela•ahlaht ua boa aku la oia I koria makuahine e no-no ana I kekaht buke nut me ka hoo-ikaika nui o ha hull ana, nolaila, uo ni-nau aku to oia 1 ha moo a he keiki e hull ana, a mamua o ha pane ana aku o he kanaka opio, ua lele ae la oia lluna me no heleheiena 6 ha hauoli a laia iloko o he one o ka hauolt I ha ma-kuahine iloko o ka puiwa nut no ka hana a kana kelki e like Ike la me to. Ia manawa hookah' no ua pane boo nui ae la oia, "Ua pau ha hora ehtku a ache loaa 1kb ia'u." "Hes.ha ha pilikia e kuu. keiki," i ninau Mtn at ha makuahtne. "0, e mama, no poina lea ia woo i ha hoike aku la no no ko.0 hole aku I Na Ioka i kela ahlahl a hot mat I ha la apopo. E oluolu oe e olelo aku la kua-hine 'Mete e hooponopono ae, hoi oia I keia mau buke ma ha hoihot ana ia la-kou ma ho lakou wahl the. E Pono la'u e hale koke I keia rnanawa i loast aku he kaa-ahl ta'u tioko o ka manawa kupono a ha la apopo wau e hot mai al." La lalau eke la oia i kona papilla a o ha nuka mai to no ia me ke halt hou ole aka, emoole ua puka mat eta iwaho o ha hale a o ha the mai la no la ma ke atonal pit o lakou a I ha manawa ona I kaa mat at I he alanui nut ua hoo-maka mat la eta I ha hole me ha mama nut. Mainua o kona hiki lea ana mai

HE MOOLELO NO RE

nviA

puuwai.

I kela kakahiaka no ua hoolalau wale •.- la. no oia ma ha heluhelu ana i ka aoaepa e hull wale ana no i ka moo ana -• makemake at e heluhelu, a aia wale kona manao i kohl okoa, emoole ua ea koke ae la kekahi noonoo iaia, a • kona hooko aku la no ia ma ha hull ,ria. 0 Ica manna i loaa aku irtia i kola ..anawa, oia no kona hull aku iloko o nupepa. sum e paa ana Ina paha no ea0 aka he kaa-abi a no matihini .1 kau i ha po iho i ha poino. Aohe wahi • pepa e hoike ana la ano haawina. Aaela tut hiki alou lakou me ha pilikia ma he ala. La nana iho la eta I ka-ra. uwata a loan iho la keia manao eta aia o Miss Gagenesaloka ke hauoli i No Inka ia manawa. Ua loaa pu b., la keianinanao Iola Ina paha aia ha • attine opio he noonoo la nona i kela • eaahiaka little paha. I kela kakahlaka no hele aku la oia , henna hana a i ha-manawa i hiki al„ not apo aloha ia mat la eta e •• an makuakane hanauna me ha hauoli .e he aloh. La hoornaka aku la oia hana sole nae he hiki pane lala ke 'ann... He nut na hana i ikeia he moo ',WU° ke hana koke la a pan i ha -.anawa kupono. eia nae, aohe ona na-• a aku ia man moo. 0 kekahi one boa ma kona aoao, oia ke kaukai a tala o ha hut nana e hana la mau eana pin kanawai oiai oia ka moo ma-aiukau boa o lakou ma to hana, a he kupono loa iaia e lawelawe no kit o ha hut otai he hihia la ala iloko ka aha hookolokola Ma keia hihia ea loan Iho la iota ha manao aole e 'Al ULM he lawelawe hookahi, -mono e loaa iata kekaht man kokua. ha aina-awakea ua al pu eta me ka waktiakane hanauna ona a maluna o helkhelena o he kanaka makua rola , hloniona o ha hauolt ame he oha-tate ke hekau la, aka, he hiohiona o he

MA KEIA KR HOOLAHA IA AKU nob rimmut o ha mono kuai i hoakakaia iloko mm kela moraki I hanaia I Dekema-makuahine ame ha makuakane hana- ha 7, 1896, e Henry D. Roberts o Ho-me ka nano ole ae aia eta ke nana to una I ike ole a i hoornaopopo ale at, nolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o mat la e ha nub kanaka. Aole ola wale, aia wale no nae ia ukana iloko o Lore Hawaii, ha mea rnoraki mai, ia William . alma, o ha wehe pa ana ae I kona papale kohl I hakukoi at, ke kumu hot o O. Smith, MT:: S. Parker ame Henry a kowiliwill aka to me ha peahi pu ana, ka one ale o kona puu I ha al a hothoi Waterhouse,  Kahu Malama Waiwal a mahope o kona hoomaopopo loa ana ole mai hal I na hana hoohauoli i ma-' malalo o ha palapala kauoha a W. C. aia oia he hana nob 1 ha moo i kupono lamaia I kekahi manawa he moo hot Lunalilo, I make, no Honolulu i oleloia, ole Una ke hana no ka mawehe ae I I kamaaina Iala ke komo nub ana iloko, aa pea paa moraki, I kopela ma ke Ke-kona ano keonimana ua mihi koke the o ia man anaina no ha hauoli ana. 0 ena Hoona Aina o he Aupuni, ma Oahu, to eta iloka ona 0010 0O kona maka'u keta kekahi moo i hoopuiwa tea mai I iloko o ha Bake Helu 166, ma ha aoao i ha lehulehu, aka, manao iho la oia ha pee hoaloha I moo man Iola I he 175-177, he manao nob no poe paa mo-ua hoomaopopo mat to paha ka wahine home bloke o la mau ace anaina. I raid nei I oleloia e paniku I ha anorakl ana I aloha nut al i kela mau hana ku Ma kela manawa ua 1110 kona one oleloia no no kumu i uhalia, e hoike ole I he one keonimana a lilo paha to I waliwall I moo kamallio nui la iwaena • arm: o ha uku ale ia o he kotnupaa ame moo e hoowahawahaia mai at ala, iho o lakou, aka ma ho Lore aoao hoo-i ka ukupanee I ka manawa e hikl mai Mawaho ae o kola mau manau I boa kohl mea nut iloko o kona noonoo ()Mk at no , taia I keta manawa ua loan pu aku la no kona makemake me ka lint ikaika' Ke hoolaha pu to aku nob no hal o ka Iola ka piha hauoli intioll no kona Ike maon e ike 010 1 no ma, 0 aa, wahine, walwai apau I pea maloko o ha moraki hou ana i ha helehelena, o ha wahine ana e aloha nut nel. Mai ha manawa 1 olelola e kual kudala la aku ana ma epbo ke kumu hot o Rena haalele ana I kaawale al o no mailhini eta Ica ma-1he akea ma no keena kudala o James aku inkona home ame Rena makuahine nawa i hoo1 lea la ae al kona noonoo F. Morgan, ma alanui Motwahine, Ho-a.holoia mai to he ala lea. cub ana coca a me he moo la e I mai I naafi, ma ha Poaono, la 2-5 o Okatoba, lab a e nune ana no ia manao ua Ike ana Rena luna-manao e hull be aku nal me, ma ka hora 12 awalcea o ua to la it aku to no hot oia la Miss Gagenesa- oia I ua 111 nohea la I moo e no al ha wean, loka e hana coat ana no ta ace like me iini. I Eia iho ha walwal I hoakakala ma- n ka lanel hana ana aku o ka woke ana 0 ha Ike wale ana I kona mau maks,/ loko o ua moraki to I olebeia: an I Rena .hainaka a kowiliwili mai Ia wahi ana I pane iho at tab iho ua la- o kela spina aia apau boa, apana a no hoi no ha papal ana i ha lanai hau- waia no ha hoomatna ana I kolo puuwal maheie o ka aina e waiho la ma Kuwili, oil I haawi aku al; —I ha puuwat I piha maoli no 1 ke aloha) Honolulu, Mokupuni o Oahu, Paeaina Emoole no nab o aku la mob a Lore nona. I kekahi manawa no hoike ae, Hawall, apoia a i hoakaka patio ia aku kela mau manao palaualelo wahl ke kauka, me ha huna ale i ka pilikia e like me la malato iho, e halite anai ana i pane iho at mahope a hana hou o he kanaka opio ke mau kela kulana, E hoomaka ana ma ka Lua aku la oia 1 ha hana oi aku mamua o laia, he mea maopepo boa e lean ana Kahiko kokoke I ka iihi o ka Latko o ha liana i hanaia e la mamua,koke iho, oia I ha haalulu o he Rico, e hokil wale Kawa a halo Akau 37° Komohana 97 a 0 no hana la ola no Rena •haawi ana mai al he kino, no to moo, no Duiwa, kapual; mailaila aku hobo Hema 43° 30' 1 Rena aloha I ha wahine opio ma ha lea ha makuahine aole wale oia. aka 0 Komohana 97 kapual; malialla aku hole hoopili ana mob i kona mau lima i kona ihu a wehe aka la he hoallona hot o ha haawl aloha ana me he one maka'u nae i ha lanai o ka halo o iakou e iho mai iloko the ona maim pkha o haawila ai I he alapli ua haawi aku la oia I mai ola me kekahl hoallona o ka ho-Rona aloha I kona makuahine me ha haawi pa ana aku i ha hoolobo ana e hull hob io met ana. no •, oia t kekahi la ae. Me ha ikaika wale no ia o ka halo ana o Lore, a e hoomaka aku ana no hot he kaann., • ;lona 03 hiki aku la wahine opio e like me ka lanai I hana eta, a taia oe ',au ma ha papahele o .Re hoe utt o noe aka la no la o he kaa-n3.

Ma keine 11,1,1,ao1:o1.30 ana Oe 24 hula wale no l: 0 `WA 0 ha manawa o he kaawale non o Ica wahine opio a kau hou aku la oio i ke kaa-aht, nolaila, no kau aku la lama inanao 0 ha kik! aku. he }ma I Na Ieka, Ploomanao an la no hoi °la o kahi ana I Ran mai la ma-tuna o ke kaa-ahi oia no kahl a ha wa-hine oplo i kauoha mob ai laia 1 Edele-wesi. Aohe i maopopo iata ka lana o kona wahi e moe•tho al, alai, aole oia kuai I kikiki nona marnun a ha loart ale ana o ha manawa, nolaila ua noho pa wale aku -la no o1a me ka manao ua piha lea, aka, I ka rnanawa a he kanaka ohi kikiki I hoea mai al ma Rena wahl ua laweia aku iota ma kekahi henna sole I pieta.

Mahope o ha ainakakahiaka i ke ao ana ae, alai, aia °la I Nu loka I kela planawa, no hull aku la ola ma he kele-,bone ana i ha manawa a ha moku Kaisa Wilehelema e hobo ai•a I ha ma-nawa I haft mai al Mkt e hole ana ha moku I ha manawa i maopopo ole, haolimalima aku la oia I kekahi kaapio e lawehele eke lain, ma no uwapo mk-lia o ike aku eta I ha moo ann, e upu not nei. I ha manawa a he kaa e holo nob aia ola ke nune la iloko iho no ona hauoli. T_Ja haawi aku la no hoi Reba no Rena one hi-e i ka uhal hale mahoPe I ha ae a o ha hull aku la no to o he o kekahi kaikamahine e kaawale lea kaa no kaelhotele ha pahu hoPu. Ma ka manawa e hole nei 0 he kaa no Ica hotele aia no ho Lore noonoo apau ma-luna o Miss Gagenesttloka, o kola Ate-Mona o ka wahine opt° e ku ama ma ka oneki o ka moku e kalele ana Irma lima maluna o he kaola o ha oneki me-ho, ame no moo no ana I Ike at coca i ka manawa mamua koke iho no o ha haalele arm aku I •ka uwapo. 0 kekabi moo one nui loa 1 kona noo-noo ana eta ha loaa ale iala o na boa o ria poe malihmi ta, I hull al me he pakako o he keena kuai kikiki, aka, no

— Ia Frank C. Green, he kaikunane o Miss Mary E. Green, I make. Walohia wale: 0 makou o no kalkamahine o ke kula hanai o Maunaolu, Makawao, ame Haleiwa,. Waialua, ame no Ekalesia, Kuln Sabati, Hui Oploplo, Hui Hoole Waiona (Lipine Bob)u ame ha Poe Iml Pone Kristiano apuni ha Paeatna o Ha-waii, mai Hawaii o Keawe a Kauai o Manokaianipo. He wahine Hawaii maopopo o Miss Mary E. Green, he makuahine eta no no hone owe no wahine Hawaii, a eta no kekahi moo nana I hoolaha I ha pono i Hawaii nal, nolaila, Re kanilnim nei ma-kou apau no Rena make ana, a ke pule nel makou ma lie nob I ka Makua Mono Loa e hoomama ae I no kaumaha ame na luuluu I III iho maluna ou arne no keiki, no moopuna ame no hoaloha. He moo Inkl ale ho aua mat 1 he ola o Miss Mary E. Green, alai, no kii mob la no ka Makua Mono Loa I kana o ha uhane, a NolaiM, ua hooholo koke tho la oia 0 ha hlki ole iala he pane nona iho 00 ua waiho Ike la he Moo lope, e hoi no boomea aka no i ha hall ana a o Rena waiho pu iho In ota me ha manao aia ka lope i ha lope. A Re home pu aku Ike aku no, no lawaia, aka aole pono a no he manana nona e huh i al a hiki I ad mahou e hap, pa I no kaumaha Miss Gagenesaloka e Ike coal ala, no ka loan, ana.

ana mai Mla aku no ha hol aku i kona wain ponoi. Mkt e nune nob no korno mat la,ka hilahlia bloke ona no keio hana ano e ana o ka uhai wale no ma-hope o ha wahine a no aneane mann no eta e kauoha. aku I he kalaiwa e hot, aka, ua loaa hou mai la laia kohl manao 0 hoomau aku no' ia hull ana a Mid I kona manawa ana e ike wale aku ai no i kona helehelena, alai, no poke boa kona bele ana mob e Ike, mai kahialoihi mob e Ike iata Re haawl pie e oia m mull o kona hilahila wale.

ITUPEPA KUOKOA, OKATOBA 10, 1902

ana I haila mai ai. Me kola mall ma- aka us, ikeia mob oia I ha emi mai ck ae i no eha o ka, pun awe ac akemama coo poho wale ona no hooholo Iho in kona klno ame ha Ikalko a pela no konal aka he bolo' pu no ola 1 ke kumu o ha ola ala a halo boa aku ha moktt alaila the iho nona iho, a no to coca, no haowl1 ulu ana mat o ha mat, 0 kahl 1 noho-e hot ola i kona hotele I coke ai, alaila, aku la ofa iaia iho umiak) o ho lane-, ia e ka 'nal, he hiki laia Re hana hen eta e hoi ai no Wakinekona e like me lane ana a he kauka. lea ike koke ae a maikai e like me mamua bloke o kana olelo i kona makuahine. iho la ke kauka 1 keia pilikia, nolaila,. Re ace mau. Aole e halo kana hana Uo hull hen ae la oia a nana aku la no waiho aku ola i kana a'o btka meakheola a aole no hoi e hakalia Rana hoola e like no me ka nana ana a keloahl pee, kupapo e hana ai, oia kona wa ho ana, ana. U ka ,hui kuai atau lapaau a Ben-ua loaa mat to oia,i kekaht moo hoe- i ha hana, a e hoomaha no kekahimai son, Smith, no agena no keia loan, a puiwa boa, a aohe no hot oia cocoa naa malia paha o loaa mob ka maha o taken no ha poe e kuai nei. Rake i ha Ike a Rena man maka no- ma ha hana ana ma ia ace. Ua manao poina i ha hole ilaila. lalla no hoolkaika lea alai la eta I ha kona makuahine o kekahi kumu pahaa   nana ana boa paha no pololei e like o kona pilikia boa o ha nub webs, o ha l • me kana moo I hoomaopopo aku la. la, oiai, aia no lakou iloko o ke Rau, la & I 11111u ua hoomaopopoiluna loa asu wela e aneane aku ana no no e e komo' moku e kalele ana 1 he kaola oneki o Aka, I ha manawa mai at MI   oia ia Miss Gagenesaloka o ka hoollo.  ka moku, he papale kapu ma Rena pee manawa ua oi too he kaumaha mama. HOOLAHA mANA0 PANIKIT A KITAI a Ala aahu oia me ha aahu bolu a iloko o ka ikeia aku I ke ace e lea mat o he A HA POE PAA MORAKI. keiki. 0 ka moo ()tato maoli a no Ike no hol o Lore I Re kumu o Rena pilikia ola no kona hoomanao man ana i ka wahine opt° ana i aloha nut at, a ka

o ha manawa pokole boo no lean mai la kekahi manao me be la o he one pu-pule, ma ha hoao ann. ae e kahea aku me ka lea nub i no ut nei, a o kohl moo hIlu lea o kona hooko io ana aku

apono ole no to hana ono polo. Tea hoo-manao koke ae la oia, 1 he ace o ha wa-hine oplo I no la a laua e hui pu ana, he koala mob I kekahi manawa a he ae mob i kekahk panawa. Aka, i ha ban& ike ana akh no hana, mai la ka

aku al oia hol ka hoopill ana ae i kona man lima i kona thu a wehe mob la no hal no ha panai mai I he aloha haawiia aku mob .1(a aina aka. Ua lilo noa keia man haawina a Lore e Ike nd I mea hoopuiwa loa ittia a hooholo iho la Rona manao no lotta lo no kela manao lab a e Imi lo aku no ota iaia coo ka hele ana aku I Edelewest 0 kekahi mea, I oluolu ld at ho Lore ma-coo, aole na makua ma ha manavva i haawl aku 01 la i Rena aloha e like iho la me la ana I hana al a aole no hot 1 ike iki o Lore I no elemakule a hikt wale no i he kaawale lea ana a.ku o ka moku e hiki ole at I ho ha aina pee he hoomaopepo aku i ka Toe o luna o ka moku. Mahope o Re kaawale ana aket o ka moku a pan no hoi kanaka I ka bob, me he mea la, o Lore he kanaka hope lea o ka haalele ono i ka uwapo, a kona hol ono mob no he kaa ana I hal al, alai, kali mat ana no ke kalaiwa kaa, uttkainau mob la he kalaiwa kaa Ina paha no Ike aku ola i ka moo ana i makemake ai e Ike, aka, mamua o ho-no pane ana aku I ka halo no ka nl-nau a he kalalwa kaa, no the mua mai la no kela I ha hooko la o ka make-make mamuli o no hiohiona e kau ana maluna o Lore he man hiohiona o ka

He Hoalohaloha.

awe no ehaeha I loaa la oe. ha mea, wahi ace I pane iho al iala A i Rena hiki ana aku i ha hotele, no Hooholola, hookahi hope o keia I ka iho ina, e ike mai kela Mat aole no hoornakaukau Rake iho la eta no ha hob nupepa Kuokoa. e nele Rena a a henehene mob ban. ana no Wakinekona. A mamua o keno La hole and la laua a hiki I ka uapo haalele atm i ka hotele, no nana wale kohl e ku itna ka moku a !ale aku to ae be no eta i ha papainoa o ka Miele o Lore, hole aku la i he keena kuai tat- a i he. hoohele ono e kona maka ma-kiln, a ninau aku to i he kanaka e lana 0 ua apana pepa M no Ike iho la hoike mai i ka papainoa o na ohua e eia I ha ana I bini cub lea ol e halo one. La nana iho be °la me ka Ike "Gagenesaloka"aoia hob "Casepa hooikaika nui ana e loaa ka moo ana Gagenesaloka ame ha no Grostaka." loaa iki. lea aki loa oia no ka loaa la ola e ninau I ke kanaka malama It-fauna& flu' iwaena o I iini nut at e lkuoaa, aole nae he mea a Me kona kali hou ate aku ua hale aku ole, no ia mea, ua ninau nitwit aku la papainoa o ka, hotele. oia i ke kanaka o ke keena, Ina paha "La halo aku net maluna o ha moku na apana ma raiini. no kau aku net kekahi poe ma ha Inca Kaisa Wilehelem I kelp. Ia. 0 Icebo wale o Gagenesaloka, aka, ua olelo mat la no no Iota) mea 1 Ike ai im lakou, o ka Re kanaka iaia e nana iho no ala ma ha hoea ana mai eel no la inehinel a haa-papainoa a ilaila e hookoia at Rena ma- bole no lanai I kela la," wahi a he ka-kemake. A ina sole a loaa Mba alaila naka maiama papainoa o ha hotele I hole ana o na kaa-uwila i Kalihi, iloko aole no I kau iluna o ka moku. Na icela pane aku ai ia Lore. o ha haunaele nul, o ke hewn mamull loaa ale la Lore ua hoonanaukl 10a a 1M ,haalele the la o Lore la Nu Ioka o he ona ono i ka lama. He eono ho maopopie ole iaia kana men e hana at, no Wakinekona I kela la a hut aku la lakou klui, a iwaena iho no o lakou Rita e ku lohaloha wale ana no e nana me kona makuahine. La noho hana hanaia al keia hakaka me no pauku ana ma o a maanei .ua Rant mob la Re aku la no oia e like no me he ano man, laau ame na ornate, no moo hakaka, ka oeoe o ha moku alaila Ike aku la oia o ka hana me ha ma.kuakane hanauna lawelawe one e pehi aku al maluna o I ka holoke ana mai o kanaka no boa Ike one lloko o he 1aua keena hana, aka kekahl. La hoohanala aka no omole Ana I ho lakou poe malcamaka; e uwa aote he Pin man mai me to no ano ikae ma ho lakou man poo a maluna o no arm leekahl, e uwe ono kekahi, e wIliwIlt ika hana e like me Rena ace mao he poo o lakou I nahaha at kekahi o to ace keltalit I na hainaka ame no paPale, makaala man I ka hana, aka, ma keia man ornole a loaa aku la no hot ha eha e anila affa 1 ha malaria owe no leo like he hauleule kekahi man la me Rena Ike maluna o ho lakou man' •poo. Elea ole o k boo himeni ame ka uwa wale pu iho, aole oia i hoolawa pane I ha Rome ae iloko o keia hahaka o laua iho no kekahi. Ola iho la no haawina manawa hana e walwal maoli al ha no hol kekati o kola poe hone, I lawe-e hanaia ace e ha poe o ka uwapo awe hana, anae Ma ia hope mai no hoe- lawe ae i no pauku loan ame no omole ko pee o luna o ka moku. Na heia one halaia e ia kekahi manawa ma ka hole maluna o ho laua man poo kekahl i I hoohihi wale aku no hot . ko land i ma- ante I Mn Ioka no ha hub meNke kaPena kekahi a no kau he man palaPumaluna nao e hui pu,aku ma ha nana ana i no o ha moRn I kau at no malihtpi i ka o laua. Ma ka rnanawa i hoea aku ai ohaa, a iota e nana ana ma o a rnaanel, manawa i haalele al lakou ia Affielika• a ha makai kau lio Devauchelle no pau a iluna no hoi o ha moku I lea poe holo, Ma ha manawa ana I Ike aku al I ke no pee hoohaunaele nei he eono I ha no ike aku no oia he nob no wahine opto kapena no no moo la on hoopuiwa boo paa a noho a_na iloko o no paia pan o aole nae onae Ike iki i ka wahine ana I la oia i ka /mole ono m o Re kaPena Kuapapanui. Ka hua iho la co la ma-lint nut at. Ekolu mamma an,a 1 hoe- I kona lice ole i no poe la ma kona moku lena o he kanaka e lawelaWe ana I ha hole ai i ha the o kona man maka ekolu I kekahi manawa I halo aole i liuliu lea, hana a ka ino. • manawa i hob nele mai al kana Ike. 0 a aole no hal I lohe iki I kekata boa e kekaht kumu, oia ha nub boo o ka poe like me to. Ma. ho Lore aoao no hoe- 0 MA NALULU 0 KE POO AME MA oluna o ha moku nolaila me Re akahele ikaiha boa oia e wehewehe pono aku I HLPEKOLE OIA NO MA MEA E wale no e hoohele al I ha Ike a ka ko bokoo one a hiki aka inaopopo ana LOAA MAU ANA ma ka hookuukuu maka i loaa at ha moo I makemakeia. t ke kapena aole no I loaa iki Lida ho- wale ana ke loan kekahl I ke ann. 0 0 Ica -man00 i loaa mai tab iloko o kahi hoomanao ana ma paha oia I ha lean kunu a Chamberlain aohe ana kela manawa oia no Rona hooholo ana a halavval me kekahl pee ma kela boa. mana hoola I ka nalulu me ka hupe-ua hoopunipunita °la e ka wahine opio Ma keia moo no waiho pu wale iho kola aka he kiln lea eta Re hoopau I Re a o ka moo oiaio maoll aole I kau a no kona man. peia. Tja aaomau aku anu ame ke ano anoninoni pill i Ua one Gagenesaloka ma rnaluna o Ica moku no oia I ka hana 0 like me ha hod iota la. Aole keia he loan Mkt ole he koala

kona makuakane kekahi ame no hoa- Hama 53° Hikina 101 kapuai; mailaila lohfa • aku men ukall aku i ka pa e moe Hiki-Ma ka nconoo ana lta ul ak. a .1 ina1 na-akau ana a hiki I kohl i hoomaka I ha moo kupono a hana al, no ia moo, ai, oia hot ha hapa o ka aina I hooka-no hoike aku la o Lore i Rena manao kola iloko o ha Palapala Silo Nab Helu i ke kaaka i ka moo ana I manao ai 1707 Kuleana Aina. Komikina Helu 83 no kona pone boa paha he Inea Ia e F. L. ma ka inoa o Kahahawai, a oia/ pono at 1 he kauka e haawi coal ai oia no bob ha aina I lilo aku I ka moo mo-i kona hoapono, lakt mob I olelota ma ha palapala lanai, La hoike aku eta Ina he moo la e hob a David Bent I ham]. at b Malaki 21, hoe mob ai Rena ikaika ame kona ono esp, man o ka hoohala mnnawa ana ma Re a kopeia ma Re Keena Hoona 1 Aina o ha Paealna Hawaii, iloko o ha kaahele ma ka aina punt ale o Europa. Bake Helu 152, ma ka aoao 411. La haawi hake mai la Re kauka i kona 0 ka aina i olelola ala Re watho le. hoapono no Rena heleno i Europa no ha kohl kokoke i Kama, kohl hoopaahao, hoolanalana man a o ka moo wale no makai o he alanut, a i pill kokoke I ha i hoe eta no Ica ui aku I ha makuahine. uwapo alahao hen, e hull pone ana I Re Ma Re kuka ana a he kauka me Mrs. alanui Aupuni I manaoia e hoohana. Lore ua haawi pie mob la ha makuahine He aina kumuwaiwai nui la no ka moo i Rena ae a o ka maopopo lea ae la no e hull al I kahua kokoke I he Awa-ku-ia he mail la wale no i Roe no Lore, 0 moku a wain hoalli waiwai no hoi. Rena hooko aku In no la' 1 ha mea#,I kuko man ia al e M. Ma keia, ua loaa i ka makuahine ame he kauka awe no hoaloha ha hoomao-popo ana e hole be ana o Lore I Europa 110 ha hoolana mal, aka, bloke iho ona ua Ike maopopo lea oia 0 hele anti, oia e Ike I ka wahine ana I aloha nui al Edelewesi i ka ohm malihini i tnaopopo ale lab. (Aole I pan.)

Lunalilo Home.

E. LILILEHTIA, . D. NAMAUTJ, J. W. KAINOA, JOHN KAALELE, SAM. HANAPI, Komite.

• •

— Ma ha auwina la o ke Sabati i halo ilia la I home ae at no Iapana e noho eel ma kohl kokoke I kohl e pan at ka

Ma he dab a gala Amerika ha make-make. . Ala no lilo palapala kuai ma Ica aoaa o moo kuai mob. No no moo aku I koe e ike ae ia William 0. • Smith, Judd Building (Hale), Honolulu. Hanaia ma Honolulu, Sepatemaba 30, 1)02.

WILLIAM 0. SMITH, MARY S. PARKER, HENRY 'WATERHOUSE, Na Kahn Malama Walwal. 2931—Oct. 3, 10, el, 24.

HOOLAHA PANIKU A KUAI A KA POE IniA MORAKI.

MA KEIA KE HOOLAEIA IA AKTT nei mamuli o ha mana kuai 1 aoakaka'a iloko o kela monaki 1 hanaia 1 Sepa-temaba 15, 1899, e Henry D. Roberts o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritorl o Hawaii, ka moo moraki mob, ia Wil-liam 0. Smith, Mary S. Parker ame Henry, Waterhouse, no Kahn Mitlama Waitaki maialo o ha palapala kauoha. a W. C. iainalilo, t make, no Honolulu I oleloia, ka pee pan moraki, I kopeia ma he Keena Hoona Aina o ke An-punt, ma Oahu, bloke o ha Bake Helu 199, ma ha aoao 126-128, ke manao nei no pee paa moraki nei I oleloia e Pa-niku I ka morakl I olelola no pa kumu i uhalia, e hoike ana: o ka uku ale la o he kumupaa awe ka ukupanee ka manawa e hiki mob al no ha uku ana. • Ke hoolaha pu Ia aku nei no hot a ha waiwai apau loa i paa maloko a int ma-raki i olelota e kuai kudala la aku ana ma bee a.kea ma no keena kudala o James F. Morgan, ma alanui Moiwa-hine, Honolulu, ma Ica Poaanoe la 25 o Okatoba, A. D. 1902, makca kora 12 awa-kea o ua la la i oleloia. KM iho ha walwai I hoakakata ma-loko o no moral' la i oleloia: 0 kola apana aina apau Ma, apana a mahele 0 ha aina e watho la ma Ku-will, ma Honolulu i oleloia, Mokupunl o Oahu, Paeaina Hawaii, aim hoi ka hapa, o ha Pabopllo SIM Nut Helu 1797, L. C. A. 83 F. L. I apoia a I hoakakaia e like me ia malalo Ike: E hoomaka ana ma he kihi makal ma • ao. Komohana e hole ana mailaila aku a hut aku i ka hapalua o ka hapa o Kalanihou ma Ice pohaku i makaia X; mailatla aku, Akau 43° 30' Htkina 136 pauku halo ma ha hapa o Kalanihou; Ilema 53° Hiklna 141 pauku halo ma ka Apana, 2 o Nahuina; Hama 46° Komohana 110 paulan, Akan 63' Komohana 143 pauku a hiki I kohl I hoomaka ai, nona ka ill aina a 16-100 eka aina, ()Ia no hob ha aina i bile aku I ka moo moraki mai oleloia ma ka palapala'kual a Kahale (w) i hana at I Sepatemaba 15, 1899, a 1 kopeia ma Re Keena Hoona Alna o ha Paeaina Hawaii ma Oahu iloko o ha Buke Helu 198 ma no aoao 4M-431. 0 ha atria i Meloba aia he walk° la ma kohl kokoke I Kowa, kaki hoopaa-hao, makai o he alanui, a I pill kokoke ka uwapo alahao boo, e hull po I Re alanui Aupuni I manaoia oo-hana; he aina kumuwaiwai nut la no ha moo e hull ol I kahua kokoke 1 he Awa-kumoku a wahl hoolll walwal no hot. Ma he dab a gula o Amerika Huipula ka makemake. Ala natio palapala heat ma ka aoao o ka moo knob mai. No no moo 1 hoe e the ae to William 0. Smith, Judd Build-ing, Honolulu. Hanaia ma Honolulu, Sepatemaba 30, 1902.

WILLIAM 0. SMITH, MARY S. PARKER, HENRY WATETIOUSE, Na Kahn Malama Walwal. 2931—Oct. 8, 10, 17, 24.

HOOLAHA KUMAU  Ka Nal Alahao ac Aina a Oahu

MANAWA HOL.0 Mahope aku o Unuarl 1,1902

MA! HONOLULU AKU

HALE  l' na k gni 1100LULU eii g,ii s ''''' -'4 ,, onolulu ....7 at) 9:15 ; :05 , H ,'. EM);analtniall.... 88:2 100:"08 12110 ; : ii : inus., te ..... ...... .. iceso Kahuku..... ..... 11212

eltg ildOLULU 0. Kahuka  Watalua  Waianae  Ewa Mill__ tiao Manana  0:15 Honolulu   6:50

HALE

MAI WAHO MA!

[KA.UPALENAIA1

# g 2:1% 510 1:4I 539 4,05 6:11 4:45 5:49 9:15 •

a 5115 ..... ...... . °782:1.1.0° 8:55 2:05

G. P. Dennison, F. C. Smitk,

2119 11:59 431 439 516

Luna Nut Luna Knat Kadie4

Kakela. me Kuke

1Poe Kalepa pda ke KODESIEfa

: : A HE:: POE LAWELAWE KOPAI

- POE AGENA NO NA MAIIIKO LEHULF1-1U.

S. OZAKI

—WAILLO I KA—OIHANA KUAI PAPALE. Kuai Hoemi Loa

I NA

P4101A1COM

35c NO KA APALE $1.00

HALEKIJAI 178 - ALANUI HOTELIC

0 ca Mikini Hurnuhumu Lobe "Wheeler & Wilson," ka maikal boa ame he owl no hot 1 theta. No 90 wale no la e kuaila aku at no he kumukuai kupono ma ka hookaa 111111 ana o 81.25 I kels, ame keia pule a Mkt I ha manawa e pad lea al ka watwat to i ha hoo-ka... E elan mai e ka makamaka ma ka hele mob 1 ko makou keena kuai mikini humuhumu lole 1 loan kau mikini bloke o kela wa maa-lahi o he kuai ana oia but me kohl auhau mama e hookaa Min al i kela ame kola pule. He kuai pa aku makou I na hub malkat loa W & W. E lawe I he-la man hub olai ca kul e no ua hana hoomeamea wale locus neie ale al ka inoino 0 kau ml-kin ke hoohanaia me lakou. Mat hoohala I Re kuai ana I no hub W & W.

—HALEKIJAI 0—

Watson ame West

Helu 162 - - Alanui Hotele kokoke I kahi o Hart, Serei3i3YEZAZNEZIXEMEME4MMUM

Kanikela ame Mikanele

LOS ANGELES, Sept. 24.—La pent or nei ha hoomana Presbytery o Los An-gels net I kola la I kahunapuie la W. R. Doty, Ito moo i hookohuta mal net Kanikela Amerika ma Tahiti. He maim kulana ano nub maoll no keia ma ha lawelawe hoomana ame kalaittupuni a he olelo nel he aupuni aole e hiki I kekahi kanaka Re ha,na 1 no hana elua I ha wa hookahi, a alai oia 0 hana ana e pone tab a e walho ae i kekahl o laua. Ia Rev: Doty I hale ae at e holke laia iho imua o aupuni, no uiu mat no' Rue ikaika ana laia ma kana hana oihana misionarl. La hoike aku ola he mama wale no kana hana e manao nei no ha othana misionari a ua nu/ no holke maikal ma kona aotto: nolalla. no hooikalka aku o Conela J. J. McCook e baawt ta Rein hana la Rev. Doty. Ua lawe ae o Kakauole. Hay a noonoo like me no kuhikuhi ana a ua an la aku. E hole aku au& eta no kona ka-hua hana ma keta aina mamao.