Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 41, 10 October 1902 — Na Haiolelo Kalai Aupuni huikau. PIHA KE KIHI O KE ALANUI HOTELE AME BETELA I NA KANAKA-HOOHO KUE KEKAHI MAU WAHINE I KA AOAO REPUBALIKA-OHOHIA NUI IA KA INOA O KALANIANAOLE ME KA HAUOLI. [ARTICLE]

Na Haiolelo Kalai Aupuni huikau.

PIHA KE KIHI O KE ALANUI HOTELE AME BETELA I NA KA-NAKA-HOOHO KUE KEKAHI MAU WAHINE I KA AOAO RE-PUBALIKA-OHOHIA NUI IA KA INOA O KALANIANAOLE ME KA HAUOLI.

Plha ke kihi o Aianui Ho(ele ame Betela~i ka po Poaono nei me na kaj nska i hele ae me ka manao e hoolohe laku i na haiolelo a kela ame keia mea i ioaa na manaolana no ka hai ana ae I i kona mau manao plll kalai aupuni. He mea mau ma Honolulu nei o ka po i Poaono oia ka wa nui loa o na kanaka (e hele ai ma na alanui oke kulanakau--1 hale nei, a o kahi >nui loa no nae oia no ke alanui Hotele. I ka wa e hiki ae ai o na kanaka ua ikeia aku ko kela aine keia aoao kalai aupuni i ka hooi kokoke ana ae malaila. Ua nui ka poe i ku ae a hai i ko lakou mau manao. l waena o ka poe haiolelo ua ku mat kekahi Home Rula a olelo mai I Ka muhee o ke Keikialll Kalanianaole. j Wahi ana aole i pono ko ke Keikialll J holo ana me na Repubalika oiai na ia j aoao nd i kipaku aku i ka Moiwahlne n\ai kona nohoalii aku. Ma ke ano o ! kana mea e haiolelo iana ua hiki ke iKe I ia aku ka paakiki o ka manao o na kanaka Hawaii maiuna o na mea kahiko, aole he noonoo iho he okoa no ka Repuhalika i hookumuīa ai no Hawaii nei niahope iho o ke Aupuni Kuikawa a he okoa no hoi ka aoao Repubalika o keia au e hele nei a Samuel Parker e noho nei ma ke ano hē komite no ka Ahahui Kuwaena Ov.ka aoao Repubalika ma Amerika. Ua ku aku o Willlam Olepau ma ka aoao o na RepubaJika a ma ka hoolohe ana aku i kona mau manao aole oia i huaai ae i na mea momona oiai he oi aku ka hooikaika o na Home Rula i akoakoa ae e kinai 1 kana mau olelo. Wahi a"ha he mea waiwai ole ka hoolei ana i na olelo maikai imua o kekahi puulu pohaku. Ua nui ka hookuikuiia o kana haiolelo e na kanaka a iwaena 0 lakou elua mau wahine Hawaii; ua olelo aku ka mea e haiolelo ana e hoi aku na wahine ma ko lakou mau home e walaau ai. | O Keliiheenalu, he Home Rula i ku ae a hai i kona manao. Ua- hooikaileā: •ae oia i ka bila kanawai a Wilikoki i | mea e pau ai na ma'i lepera i hoohuoi : wale ia i ka hookuuiā mai a' 4 o ka poe | hoi i loaa i ka ma'i e lapaau ia lakou. , Ma keia manao o Keliiheenalu ua hoike ae oia i kona maopopo ole i ka lawelawe ana nona iho. He aupuni Teritori keia ka maina i haawiia mai no ka I hana ana i kona mau kanawai. No ka hiki ole anei i keia Teritori ke hana iho i i kanawai e hului ole ia ai ka poe i l loohia i ka ma'i ma ka hoohuoi wale ia? Ina oia ka manao, alaila, ke hoike | mai nei keia haiolelo a keia Home Rula 1 ka hawawa o ko lakou aoao oiai lakou e noho ana he heluna kiekie iloko 0 ka Ahaolelo. Heaha la ka. mea i hana ole ia ai ka hana e leo ai ka makemake a holo aku la no America e haawi ai narAmerika ka malama a/na i ko kakou/poe pilikia. Ua haiolelō ae o Holi, he kapena makai mamua. Ma kana haiolelo ua hoike ae no oia aole he aoao e ae e loaa ai ka pomaikai i na kanaka Hawaii o ka aoao Repubalika wale no. No ka Repubalika na moku papa e hoea mai nei ma Honolulu nei a na kanaka e helel nei e hana a loaa ke dala no ke ola ana. Ua ku mai o Sam Kaloa a hai mai i na olelo naauau ; hooikaika ana ke Keikialii Kalanianaole. Ua pakuikulia aku no oia me ka huaolelo "moo" aole no nae hoi he mea a kuhau iho ua keiki la. Ua haiolelo ae no o Senatoa Kanuha e hai ana i na hana epaepa a kona mau hoa iloko o ka Ahaolelo. Wahi ana, ke kapaia nei ka aoao Repubalika 1 ke puhi ahi. laia iloko o ka Aha Senate ua lawe ae oia i ka bila kanawal e hoopau ana i ke puhiahi ame ka hoemi ana mai i ka mana o ka Papa Ola. Oia kanawai ke moe mai nei J 4ca moe kau hoollo, a oia hana ana a rta Home Rula ua hoike ae lakou i ko lakou kakoo i ke puhiahi a o lakou no hoi ke puhi ahl aole o na Repubalika. lala e ana ua nui ka paipai o na kanaka kme na hooho hauoll ana, a na keia mau mea i lumai iho i na hana hoohaunaele uwauwa o na kanaka Home Rula kakaikahi'e noho ana iloko o ke anaina. O ka hope loa o na haiolelo oia no o Lapana. Aia no kana olelo ma kahi no 0 ka male no na kaikamahine Hawaii 1 na keiki Hawaii. Ua makemake oia e loaa o na kula kiekie loa maanei 1 hiki ai i na keiki ke hele aku e ao oihana lapaau a loāa ka makaukau kauka, alaila, lilo i mau kauka no Kalaupapa.