Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 46, 14 November 1902 — Page 6

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NA AHA HOOKOLOKOLO

- HOLO KA HANA I NA LUNAMAKA_AINANA DE BOLT AME ROBI-KANA-E MAKAUKAU MAU NA LOIO E PONO AI-LOHI APA WALE IHO NO GEAR.

-

Imua o Lunakanawai Gear i ka Po-aha o ka pule i hala ua hooloheia ae ka hihia o Kauhola e kue ana ia John Thomas ame kona loio J. M. Popeope no ka hewa apuka. Wahi a ka mea hoopii oia kekahi mea i kuleana i ke-kahi hapa o ka aina i ikela o Alewa ma Honolulu a hiki i ka la 11 o Iune, 1897. Ma ka la 14 oia mahina no ua ae aku oia e haawi aku ia Manuhi ame Kaleo, na mea no laua mai ka aina i lilo mai ai iaia. i ola no laua, a ua noiia aku o J. M. Poepoe e hana mai i palapala.

Wahi hou no a ka mea hoopii, ua hui aku o J. M. Poepoe ame ka mea i hoo-piia a hana iho la i kekahi hana apuka ma ka la 11 o Iune, ma ka hana ana i kekahi palapala e paa nei ma ke Keena Hoona a i paaia hoi ka inoa o ka mea hoopii ma ua palapalaa me ka hoopuni-puni. a iloko o ua palapala la ua oleloia e uku aku ka mea hoopii i Manuhi ame Kaleo he uku no ko laua wa e ola ana a e uku hoi i ka mea i hooliia na aian la, a ua huna iho ka mea i hoo-plila ame J. M. Poepoe i ka oiaio o ua mea la i palapalala ma ua palapala ila, a he ole loa no hoi ka hoike ia aku iaia ua paa pu ka inoa o ka mea i hoopiiia ma ua palapala la.

Ua hoole loa ae ka mea hoopii aole loa oia i ike i keia mau hana a ua hiii-nai no hoi oia ia J. M. Poepoe, a o kona wa mua loa i ike ai i keia hana. mahope mai ia o ka make ana o Manuhi ame Kaleo. Ua noi ae ola imua o ka Aha o hoopaula keia palapala. Ua ho-oleia keia noi, a ua hoikeia ae eia ka mea i hoopiiia ke hoao nei e kuai aku i keia aina, a ua noi aku oia e hoopukala kekahi kauoha e papa ana i keia hana. Ua ae aku o Lunakanawai Gear e pa-pala no ka manawa.

LUNAKANAWAI DE BOLT.

Ia ia hookahi no eha hihia a Luna-kanawai De Bolt i pau. I ke kakahi-aka ua hooloheia ka hihia o Jose Re-veira ame Chito he mau Poto Rico i hoopiia no ka aihue uwati. Ua loaa mai ka olelo hooholo a na kiure e hoa-hewa ana ia laua. Ma ka Poalima mai ua hoopaiia laua no elua makahiki hoo-paahao ma ka hana oolea.

O ka lua o na hihia oia ko Manuel Moral Kamo Martin ame Florence An-dinom he poe Poko Riko no no ka hewa hoonou pohaku a hou pahi i kekahi Ke-pani. Ua hoikeia ae ka pahi imua o ka Aha. Ua puka mai na kiure me ka la-kou olelo hooholo e hoahewa ana ia Andino, a o kekahi mau mea e iho ua hookuula. Ma ka Poaono mai ua hoo-paiia ae no kanakolu ia hoopaahao ma ka hana oolea.

Ua hoahewaia ae o Mrs. A Toogood no ka hewa kuai waiona me ka laikini ole, a ma ke noi a ka hope Loio Kuhina Douthitt ua hoopaneeia ka hookau ana aku i ka hoopai.

Ua hoopau wale ia ae ka hoopii kue ia Rudolph Duncan no ka hewa hana ino me na hana kolohe.

Ma ka Poalima mai, aua kukala ae o Lunakanawai De Bolt e makaukau mau ma lolo, a ke ole e hanaia pela e hoopau wale ia ana na hihia ulolohi. I mea e oiaio ai kana olelo, ua hoopau ia ka hi-hia kue ia Masuda, he Kepani i hopuia no ka hoeha ia Takatorro ame Mura-kami. Ua hoike ae ka Hope Loio Ku-hina Dothitt aole i hiki iaia ke hoo-mau aku i ka hihia oiai  ua hele na ho-ike oia hihia, a ua hoi aku oia e waiho ia no kekahi wa aku. Ua hoole aku o De Bolt no ka mea, he mea waiwai ole ka houlolohi ana i na hana o ka Aha no ka huli ana i na hana o ka Aha no ka huli ana i na hoike. Kekahi no hoi ua ae like aku na loio o na aoao a i elua ua makaukau laua a hiki nae i ka wa o hana, aole ka i makau-kau . Ua hookuuia ka mea i hoopiiia.

Ua hoopaiia o Enoka no ka hewa ko-mo hewa no kanakolu la hoopaahao.

Ua ae o Piiwi i kona hewa no ia hewa hookahi no a ua hoopaneeia kona hihia no ke kau o Feberuari.

Ua ahewa ae ke kiure ia Ramon no ka hewa hoeha a ua hoounaia aku no Kawa e noho hana ai no umi ia.

LUNAKANAWAI ROBIKANA.

Ma ka hihia o Lau Yin ame Lau Long, na luna hooponopono waiwai, kue ia W. C. Achi ua haawiia ka pono i ka aoao hoopii. He hihia no oia ano ka i waihola ae imua o ka aha a ua waiho ia ka olelo hooholo.

Ia auwina la no ua kukala ae o Lu-nakanawai Robikana o na hihia apau a na lolo e olelo ai ua makaukau a hiki mai nae i ka wa e hooloheia ai alaila hoike hou mai aole i makaukau e hoo-pauia no ke loaa ole na kumu kupono.

Ma ka Poalima mai ua hooloheia ae ka hihia koi a C. H. Sawyer no $365 e koi ana ika Hui Waialua Hotele. He koena keia no kekahi hana ukupau i hanaia. Ua kauohaia ka mea i hoopiiia e uku aku i keia koi

HAUNA KE KAI,

Imua o Lunakanawai Gear i ka Poa-kahi nei i hooloheia ai ka hihia koi malama ola a Mrs. E. P. Dole, ka Loio Kuhina.

O keia kekahi o na hihia hoakaaka i hanaia i keia kau. He $150 ke koi malama ola a ka wahine, a he $250 ke koi uku loio. I ka hoonohonoho ana mai keia o ka wahine i kona lilo no ka ma in a hookahi, ua heluia mai ka noho ana iloko o Moana Hotele, na holoholo kaapio ana, na hulu palaki holoi niho, na pauda hoou'iu'i na lole nani, na ka-kini nani a he nui wale aku. I ka wa

a Stanley i ninau aku ai iaia in a paha oia e noonoo iho no hoi o ka $20 lilo i kke kaapio ua nui loa kela, ua pane koke ia mai: "Owau ka wahine a ka Loio Kuhina o Hawaii nei i keia manawa a hea mea pono fa'u e paa ia kualana."

Ua hoike ae o E. P. Dole o kona lilo no ka mahina hookahi he $150, a ua ha-awi aku oia ia C. D. Chase he 25 kea o ka Hui Mahiko o Wailuku no ka hoo-paa ana ma ka inoa o kana keiki. Ua hoolilo aku no hoi oia i kona loaa ma-hina apau loa mai ka wa i ala mai ai o keia pilikia, a ua hawi no hoi oia i  ka hapa o kona loaa i kana wahine mamua o ka ulu ana mai o keia kuee. Ua loehia aku ka leo o Mrs. Dole e hoo-le ana  ka oiaio o kela mau olelo a kana kan e.

Ua haawi aku ka aha i ka pono no ka wahine a e ukuia e E. P. Dole iloko e kanaha kumamawalu hora. Ua hoo-halahala aku o Stanely ka loio o ka mea i hoopiiia..

 

Ku mai ka Moku kaua Oregona.

E MO-KU ANA MA KA LAINA MO-KUKAUA NO ELUA PULE.

I ka auwina ia o ka Poakahi nei, No-vemaba 10, i ku mai ai ka mokukaua Oregona i ke awa o Kou nei. Ua haa-lele aku oia ia Kapalakiko he umi la i hala aku nei a ola no ka nui o kona manawa i holo mai nei i ka moana a ku mai la i o kakou nei. Ua hoike aku no ke pailaka o ke awa nei o kakou ua lawa keia awa ke hookomo i ka moku-kaua nui iloko aka ua hooholo iho no o Kapena Burwell, oiai oia ka inoa o ke kapena o ua mokukaua nui nei e ku ka moku ma ka laina mau; nolaila ua mo-ku aku la no ua moku nei koko-ke ika nuku o ke ala holo moku.

Ua hoike ae ua kapena nei i kekahi o na mea kakau nupepa i ka manao e hoopili loa mai i ka moku i ka uwapo, i kona manao he hana hiki ole ia no ka mea ua oi aku ka waiwai io o ka moku maluna o ke kenikeni. Ke pane  nei ke kapena me ka piha hauoli. A aole on a makemake e hookomo aku iaia ame ka moku iloko o ka pilikia mau-wale.

"Nane oe," wahi a ua kapena la, "i ko makou ano kohu ole i ka nui hewa-hewa o kela moku no keia wahi awa uuku. He ano pukaika noka hookele ana i keia ano moku nunui ilokoo ke awa e like me keia aolehoi e like ka maalahi o ke kia ana i na moku e like me ka mokukaua Nu Ioka e ku mai nei. Aia he 28 kapuai ka hohonu o ka moku iloko o ke kai a o kona mau aoao ma na lihi o ke ala holo na moku e hoo-puka nei i waho mai ke awa aku, a he mea nui maoli nui e like me kela ma kahi haiki. A aohe no he hookomo mau o na makukaua e ku ma ke awa e like me ka maa ia lakou. He noho mau la-kou i waho kahi e loaa ia ke ano mae-mai, eia nae he hooikaika no lakou e hookokoke mai i ke awa, e like me ka hiki. Ua kokoke loa makou i ke awa o Honolulu nei i loaa ole aku i kela o Kapalakiko oiai he ku mamao aku no makou mai ke awa aku o Kapalakiko.

"He mea oiaio no he hana nui ka hoo-piha ana i ka lanahu i ka la apopo (Po-alua) a malia o komo aku makou iloko o ke awa no ka hoopiha ana i ka moku me ka lanahu aka ua manao wau ua maikai loa no ka hoohikihiki mai i ka lanahu i waho nei no ka mea aole e nele ka puehu o ke ehhu lanahu i ka makani i ka manawa e hoopiha ai he mea hoi e waiho iho ai i ka maemae o ka moku he kulana maikai hoi no ka moku e apo aku ai i ka nui lehulehu o Honolulu no ka makaikai ana. Ua makemake wau e makikai ko Honolulu nei poe a he nui no ko'u mau waapa e hoohikihiki mai ai la lakou aka aole e hiki ia'u ke lawe mai i ke kulanakauhale holookoa i luna nei. E noho iho ana makou ianei elua pule a e malie ana kakou a ua hiki loa i na mea apau ke hele maikaikai

HOOLAHA LOAA-

Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke hoike aku nei au, ma ka la 11 o Novemaba nei, mawaena o Waiau ame Waimalu, ma ke alanui Aupuni, ua loaa ia'u he elua apa-lole. O ka mea nona keia waiwai i hoikeia, e kii koke mai ma ko'u wahi noho ma Waiawa, Ewa, iloko o na la he 15, a e uku pu mai i na lilo no ka hoolaha ana, ke hala keia manawa e lilo no ia'u na waiwai i hoikeia ae nei. NOA MAHI. Waiawa, Ewa, Nov. 13, 1902. 2937-Nov.14, 21/

Ma ka hoike a ke Komisina E. S. Boyd o na Aina Aupuni e hiki mai ana ianei ka poe mahiai o Dakota a makou i hoike mua aku ai ma kekahi o ko makou helu i hala, ma ka la 16 o keia mahina. Mahope aku ana o keia poe e hiki hou mai ana he 6 ohana hou aku, a mahope aku e hoea hou mai ana he 30 a i ole he 40 mau ohana hou. Ua kali mai nei keia poe a hiki i ka pau ana o na hana koho balota maanei, alaila nee-nee mai.

 

mai iluna nei maluna o ko makou mau waapa wale no aole o keia o ko oukou. E hoomanao oe ua konoia na mea apau."

"Ua holo malie wale mai nei no ma-kou ma keia huakai a makou mai Ka-palakiko mai, e hoolilo ana hoi i ka hapanui o ka manawa ma ka paikau ana o ke ano hou."

O ka mokukaua Oregona he moku-kaua Amerika ia o ka papa helu ekahi a aia oia ma ke kulana maikai mahope iho o kona hooponopono hou ia ana ma Puget Sound. Aka he mokukaua keia i ike mua ia kona maikai mau mai kona manawa i hookuu mua ia ai no ka aukai ana.

O kona komo ana iho nei iloko o ke kaua mawaena o Amerika ame Sepa-nia oia kekahi moolelo poina ole on a iloko o ka moolelo o Amerika, oiai, oia kekahi i hooikaika e hui aku ioko o ka hakoko ana me na aumoku kaua o Adi-marala Sepania Cervera mamuli o kona holopuni ana ma ka Lae Kepahoni.

He maikai maoli no kona moolelo e paa nei, oiai he umi makahiki o kona oia ana maluna o ka ilikai aole he poe i hele mai a olelo mai i kona waiwai io ma kahi o ke keneta hookahi emi iho malalo o $3,222,000 ka huina nui i hoo-liloia a ke aupuni Amerika Huipuia no kona hana ia ana. Ua hanaia keia mo-ku ma ke ano mokukaua i makaukau i ka hakaka a aole ona kanalua i ke ko-mo ana iloko o ia ano ma na hakoko ana ma na ilikai. He kulana maikai maoli no kahi o na aliikoa ame na lu-ina o ka moku. O ka hapa hope o ka moku oia kahi o Kapena Burwell, kahi ana e hookipa wahi maeame loa. O keia paha ke kapena i oi ae mamua o na kapena e ae mamuli o ka laweia ana o kahi o hookuuia ai o na poka topido (poha pahu) a ma ia wahi he wahi kee-na kakau. O keia hapa hope o ka moku he wahi maa mau ia no ka waihona poka pahu aka o ko ia nei, aole, aka he wahi keena ka i hoonoho ia kau ma-laila.

O keia Kapena Mr. Burwell ola ke-kahi maluna o kekahi mokukaua i ka manawa i loaa ai ka haunaele ma Ho-nolulu nei i ke au o Kalakaua i pa-ee ai me na kanaka he haawina hoi e haa-wi aku ai ia Honolulu nei kekahi moo-lelo maikai a ohohia e pili ana ia mau la. Ia mau la oia ka manawa a lakou e hooleleia mai ai i ka aina no ka pai-kai ana e malama ana i ka maluhia o ka aina. Ia manawa ua nui no ka poe i kamaaina iaia a ua makemake oia e ika ia lakou oiai oia e noho ana ianei iloko o keia mau la pokole. O keia ka-pena oia kekahi kanaka maikai loa iwaena o na aliikoa o ka oihana kaua moana o Amerika i pii mai hoi mai ke kulana  haahaa ma ke ano hoomaamaa hana a hiki i kona kau ana a ke ku-lana kiekie. I ka poe o luna o ka mo-kukaua Oregona ua heluia oia he hoa-loha maikai loa no lakou.

Mamua o kona lilo ana i kapena no keia makukaua e noho hana ana oia ma kahi kapili mokukaua ma Puget Sound kekahi wahi kapili mokukaua ano nui loa i keia manawa.

He maukaukau no hoi na hoo-hana ana aia ma ARLINGTON HALE, HELU 215 ma kahi aoao on a Alanui Hotele ame Uniona  He mau Kauka makaukau loa laua a in a oe e hele ilaila aole e nele ka hana pololei ia mai e ku ai kou makemake.

Kela ame Keia. NA MOKU OKOHOLA.

Ma na lono i loaa mai nei mai ka Ipuka Gula mai o Kaleponi i keia mau ia, aia na moku okohola o ka moana Atica ke hoi nei mai ke kahua aku o ka lakou hana oiai o ke kau anu kela oia kai. He nui na moolelo like ole i loaa/mai keia mau moku a he mau mo-olelo hoolele hauli wale no ma ka hoo-lohe ana aku. O ka oi aku o ka moo-lelo makemake nui ia e na kanaka e hoolohe oia no ka moolelo o ka moku okohola. Charles W. Morgan. Oiai e pohu ana, ua ko aku ke au i ka moku a hiki i kona wa i kokoke aku ai i ka mokupuni o Usimoa a ua aneane loa no hoi i kuaai a ia wa i ikeia ai o ka hana wale no e pono ai oia no ka hoo-kuu ana i na waapa apau iloko o ke kai a kolo aku i ka moku mai kahi aku o ka poino. Ua hookuuia iho kona mau waapa elima a hookuuia iho kona mau waapa elima a hookaula aku kona mau sela iluna o na mau waapa nei a hoomaka aku lakou e kolo i ko lakou moku a hiki i ka wa i kaawale ai mai kahi aku o ka poino.

MARION CHILLCOTT.

Eia ke hana awiwiia nei na pahu alla a hanala nei ma Iwilei no ka hoahu ana i ka lanahu aiia, oia mamua o ka pau ana o keia mahina e ku mai ana i ke awa o Honolulu nei ka moku kalepa Mario Chillcott me ka me aila he mea pono fio e paa a mamua o ka hiki ana hoohuiia keia mau pahu aila me na pai-pu o ka mikini nana e pauma aku i ka aila no kahi o kela mau pahu e waiho nei i kela manawa. Ua kukuluia iho nei ka hale no keia mikini aia mawa-ena o kekahi o keia mau pahu, a ua paa ae ka mikini ma kona wahi. he mau pahu aila e ae no kekahi e hanaia mai nei ma America, a i ka wa e loaa mai ai keia mau pahu oia no ka wa, e hana koke ia ai.

HOLOMUA OA KA LANAHU AILA.

Ma na eke leta i loaa mai ne ma ka mokuahi America Maru ua loaa mai na lono no ke apono  lao ia o ka lanahu aila ma ka hoaoia ana mai nei o ka mokuahi Nevadana i hiki iho nei maa-nei i keia mau pule aku nei. Mamuli o ia holo pono ana, ua hooholo mai nei ka Hui Mokuahi America-Hawaii e hoolilo koke ae i ka mokuahi Nebalaka i mokuahi lanahu aila, a ma keia hua-kai mai ana,  e haalele ana i ka Ipuka Gula o Kaleponi i ka la 11 o keia ma-hina (Poalua i hala iho la) e holo mai ana oia me kona ipuhao aila. I keia manawa no hoi eia ke hoonohonohoia nei kekahi papa kuikuhi manawa holo no keia mau moku, a me ia papa kuhi-kuhi e hiki ana i Honolulu nei i keia ame keia 16 la kekahi o keia mau mo-kuahi mai Kapalakiko mai Ina e holo pono loa ana keia papa kuhikuhi a keia hi e hoonohonoho mai nei aliala e loaa ana ia Honolulu nei na kuaki ana.

 

me ko Kapalakiko me ka hikiwawe, am kekahi olelo ana ae e loaa ana ke kukai ana i kela ame keia pule. i keia ma-nawa eia ke hoomakaia nei ka haan ana i ka uea telegarapa. Ke hoohui ae i keia mau mea apau e ike ia no oia o Hawaii uuku iwaena o ka moana Paki-pika ke umela nei a kokoke i ko kakou aian makua.

LILO KE AA LAAU I LANAHU,

Oiai na hui mokuahi o ka moana Pa-kipika nei e hooikaika nei e hana i ko lakou mau mokuahi me ka lanahu aila, aia hoi kekahi mau hui mokuahi o ka moana Atelanika ke hoohana mai nei i ke aa laau i lanahu no ko lakou mau mokuahi. Ua ku ae ma Nu Ioka i kela mau la aku nei kekahi mokuahi Nore-me ka piha ukana maia me kona oneki lanahu ma kana huakai  huli hoi i kona awa. O kekahi o kela mau aa laau, ma he mea ia ua ulu lakou no hookahi  haneri makahiki . Ma ka hoike a ka wailiki o keia mokuahi ua oi aku ka mai-kai o keia ma aa laau mamua o ka i piha i ke aa laau, a o keia ana kona lanahu no kana huakai huli hoi i kona wa e aal keia mai aa laau a he ika-ika no hoi.

HUAKAI LOIHI NO NU IOKA.

O ka moku kalepa Dirifo i piha ma ke ko, a e noho lawelaweia ana e na sela Hawaii, a i haalele iho ai i keia awa mamua o ka moku kalepa Acm, i ku aku nei ma Nu Ioka, aia no ola ma ka moana i keia manawa kahi i uai-eleia ai e na ale o ka moana. O kekahi o na keiki a Peresidena Wight, o ka Hui Mokuahi Waila, oia ka hulipahu o ua moku ia. Ua manao wale a ua la-una aku ka moku kalepa Acme, ma ka hoailona ma ka la 17 o Iulai  o keia ma-kahiki me keia moku ma ka latitu 21:26 hema ame ka lonitu 158:07 komo-hana. He hookahi haneri ame kana-lima-kumamalima la mai Honolulu aku nei aole no ane oia i ku iki aku i kona wahi i holo aku nei.

Ua ku mai a hala loa aku no ka Ipu-ka Gula O Kalepoi i ka Poalua nei ka mokuai Ventura mai na aina malalo aku nei o kakou. Maluna aku on a i holo aku nei ka Moiwahine Liliuokalani no America.

Ua ku mai maanei a hala loa kau no Kikane ma i ka Poakolu nei ka moku ahi Sonoma mai ka Ipuka Gula mai o Kaleponi. He 200 ka nui o na ohua i holo mai nei maluna on a.

He ka hora ewalu o ka po Poakolu nei i ku mai ai ka mokukahi Korea mai Kapalakiko mai iloko o na la holo elima ame na hora eono ame kanalima mi-niute  i ikeia mawaena o Kapalakiko ame Hawaii nei.

I KA MANAWA. E HIKI ONO OLE AI AA OE KE MOE MAMULI O KE KUNU; he mea kupono a he hana pono loa no hoi na kekahi mea e hai aku ia oe no kou lawe ana i mau wahi oolopu o ka laau LAPAAU KUNU A CHAM-BERLAIN i ihea e holoiia ae ai ka ma-neo o ka pii ame ka eha o ka puu ame ka looaa pu aku o ka hiamoe oluolu ana i ka po. Aole e hala kana nana hooola aole no hoi e hakaila ka hooia ana. E loaaa no ka laau kunu a Chamberlain ma ka halekuai laau lapaau o Benson, Smith & Co., na agena no ke kumuuai kupono ma ke kuike.

E nana ae i ka hoolaha a ka New York Dental Parlors a puka aku nei ma keia helu. Ua haalele aku i kona keena mua ma Elite Builing , ma Ala-nui Hotele, a ua nee ae ma ka Helu 1057, Alanui Papu mawaena o na Alanui Hotele ame Moi. E hele ae ka poe e makemake ana e paa ko lakou mau niho gula me ka makou ole i ka eha ma keia wahi e ike i ka oiaio o ka lakou nei me ae hoolaha mai nei..

 

HOOPANANIIA KA MAKAI

PUEHU LIILII KA LEHU O KAPU-AHI-NUNUI NA LEO MA ULA-KOHEO HOU.

Ma ka Poalima o ka pule i hala ua hoopuiwaia ae kekahi poe hana o na uwapo o kakou nei ia lakou e hoi ana mai ka lakou mau hana mai mamuli o ka hauwalaau i puoho ae ma ka Ma-keke o Ulakoheo Hou. Ua manao ke-kahi poe, he hauwalaau keia no ke koho balota i hala aku nei, ai ka hookokeke ana aku, aia hoi e ku ana kekahi ma-kai nui maloko aku o kahi o na paukau-kau kuai iaʻ, a o na ie iaʻa kela e lele liiliii ana i o a ia nei. Aole no i nui loa ka leo o ka makai, aka o ka leo o na Pake ame na Kepani oia ke hoopiha ana ia loko o ka makeke. Ua hoopuni-ia ka makai e keia mau lahui Asia, a e hoohalahala ana i ka hana a ka ma-kai e hana ana. E huhu ana hoi ka makai i ka waihoia e keia mau ie ma-lalo o na kanuku wai i lilo ole i ka hoo-limalima ia e keia mau lahui. I ka ike ana o keia mau Pake ame kela mau Kepani i na uala nunui a ka makai. ua kau iho ka makau maluna iho o lakou a ua pipika wale ae no lakou. Ma-hope o ka pau ana o keia uluaoa. ua kau iho a makau maluna iho o lakou a ua ppika wale ae no lakou. Ma-hope o ka pau ana o keia uluaoa. ua kii aku ua poe Pake nei ame na Ke-pani i ka lakou mau ie a houluulu ae

Ua ao mau aku ka makai i keia po aole e hana i keia hana he oi aku nae ka hoolana o keia poe. No ka piha hoo naukiuki o ka makai i keia hoolohe ole ia o ke kauoha, ua lawelawe lima okoa aku, aole no nae i hoeha aku ia lakou. Me he mea ia, in a paha i nui loa keia haunaele, in a paha ua lawelawe lima okoa ua makai la a in a no ua ike ia ke kalo paa a ka Hawaii.

Nui ka Haunaele o na Sela.

Ma ka hakaka me he la i kuu akea ia ae ma ka uwapo o Kinau i hui ae ai kekahi mau sela o ka moku Farani Vincennes me kekahi mau oiwi Hawaii a i kaa ma ai lakou ma ka helu elua ma na anuu. O keia mau oiwi Hawaii o lakou no kekahi o keia poe sela moku. I ka po Poakahi ka hana ia ana o keia ano hana, oiai ua hele mai ke kanaka kiai po o ka mokuahi Maui ma ka uwa-po o Kinau no ka nana anan i na mea e hana ai i ke ao ae o kekahi ia ae, oia no ka manawa i lele mai ai kekahi mau kanaka Farani maluna o ke kiai po.

He palo ikiiki loa keia i loaa aku ma-luna o ke kanaka kiai moku, a oiai he heleuna nui loa keia no keia kino hoo-kahi He poe keia i kuu ia iuka o ka aina mai ko lakou moku aku i keia ahi-ahi. Wahi a ke kanaka ua hoohauna-ele loa keia poe Farani ma na mea pili i na ukana moku ahe me apukaika loa iaia ka nana ana i keia mau mea ame ka hele ana e hoike aku i na makai ame na pahu hooko kauoha. Ma ia ma-nawa no ua hoea mai kekai mau sela moku a o ka hoomaka iho ia no ia o ka hekaka a he hehana maoli no ke nanakau a i ka manawa i hiki aku aika makai mamuli o ke kauoha ia ana aku ua ike iho la ua makai nei he elima kanaka Farani e moe mokaki anana iluna o ka uwapo oiai  hoi kekahi kanaka Fa-rani e au ana iloko o ke kai mamuli o ke kiolala ana , eia nae ua hoopakeleia ae no ua kanaka la a ua oaa lakou iloko o Kuapapanui. Hookahi o lakou i loaa i ka pilikia loa a ola ka me ai hoihoiia i ka haukapila. Ua pau wale no lakou i ka eha moku pahi a he mau mea eha maikai wale no apau.

Ua loaa aku he eha kukonukonu loa maluna o ka pooiwi o ke kanaka kia moku Maui. ua hoikela aku kei ma i ke kanikela Farni Vizzzavona.

Ninanu Pili Waiona

KA BIA AME KE OLA. 1. Heaha, kau pane e pane ai i ka poe e olelo mai ana e lawe oe i ka bia i kou wa e mai ai oiai oia ka mea nana e "hooulu" ia oe? E pane aku ia lakou aole loa he hiki i ka bia ke "hooulu," oiai aole he mau waiwai hooulu kino ilaila. 2. Heaha ka ka hana a ka bia? E hooiha no ia ia iloko o ke kanaka me ka momona waiwai ole a ku ae ma ka ano he hoopale i ka hana a na mikini hana o ka waihona loko. 3 Heaha ka hana a ka bia maluna o ke akepaa ka waihona hana nui o ke kino? He hoonui i ke kaumaha naa ka hoopiha ana i ka akapaa me ka mo-mona a hiki ole i kona mau mea hana ke hoohana e like no hoi me ka hiki ole ana i na mea paahana o ka uwati ke piha i ka lepo. 4. Ina e paa na puka liiilii o ke ake-paa i keia mau momona heaha ka mea loaa mai? E pau ana na lala apau o ke kino i ka poino. 5. Heaha na anuunuu e loaa ana i na lala apau? E nui mau ana ka opu; e loaa ana ka ai pupuu i ka puuaa; e nawaliwali ana ke akemama. 6. Heaha ka hoike a na kauka? "O ka kanaka inu ia ua maopopo lea e loaa ana i ka mai numonia." 7. Heaha kekahi mau mai e loaa mai ana no ka paa inu bia? Ka rumatica, ke kaepau ka pehu o na ami ame ka mai o na maka. 8. Ina e loohia kekahi me ainu hia mau, pehea ke loaa kekahi mai ikaika iaia, e loaa ana anei he wahi maano lana no hema ole makai? Wahi a na kauka, aole loa he wahi manaolana no kona ola maluna a no ka poe inu bia ole aia he pa kanalima ke ole no la-kou. . Heaha ka Kaua hungren hoike no ka hana a ka bia? "O ka puuwai ka lolo, ka opu, na @, ame ake-mama, ka puupaa-e pau na lakou i nahaha, nawaiiwaii a kono aku i na  mai inoino e komo ami iloko o ke ka-naka, alaila hoopupu i ka loaa aha o ke ola iloko o ka mea i nawaiinawaii. 10. Heaha ka me pono e hana ai Mai no kakou a hoopa.