Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 46, 14 November 1902 — MEA HOU O NA AWA KUMOKU. Ku mai ka Moku kaua Oregona. E MO-KU ANA MA KA LAINA MOKUKAUA NO ELUA PULE. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MEA HOU O NA AWA KUMOKU.

Ku mai ka Moku kaua Oregona.

E MO-KU ANA MA KA LAINA MOKUKAUA NO ELUA PULE.

I ka auwina la o ka Poakahi nei, Novemaba 10,, i ku mai ai ka mokukaua Oregona i ke awa o Kou nei. Ua haalele aku oia ia Kapalakiko he umi la i hala aku nei a oia no -ka nui o kona manawa i holo mai nei i ka moana a ku mai la i o kakou nei. Ua hoike' aku no ke pailaka o ke awa nei o kakou ua lawa keia awa ke i ka mokukaua nul iloko aka ua hooholo iho no 0 Kapena Burwell', oiai ola ka inoa o! ke kapena o ua mokukaua nui nei e ku ka moku ma ka laina.mau; nolaila ua mo-ku aku la no ua moku nei kokoke i ka nuku o ka ala holo moku. , Ua hoike ae ua kapena nei i kekahi o na mea kakau nupepa i ka manao e hoopili loa mai i ka moku i ka uwapo, 1 kona manao he hana hiki o # le ia .no ka mea ua oi aku ka waiwai io o ka moku m&luna o ke kenikeni. Ke pane nei ke kāpena me ka piha hauoli. A aole ona makemake e hookomo aku iala ame ka moku iloko o ka pilikia mauwale. "'Nana oe," wahi a ua kapena la, "i ko makou ano kohu ole i ka nui hewahewa o keia moku no keia wahi awa uuku. He ano puikaika no ka hookele ana i keia ano moku nunui iloko o ke awa e like me keia aole hoi e like ka maalahi o ke kia ana i na moku e like me ka mokukaua Nu loka e ku mai nei. Aia he 28 kapuai ka hohonu o ka moku iloko 'o ke kai a o kona kino ua aneanp no e hiki aku kona mau aoao ma na lihi ke ala holo o na moku e hoopuka nei i waho mal ke awa aku, a he mea nui maoli no ia o ka hookomo ana i ka moku nui ē like me kela ma kahl« halki. A aohe no he hookomo mau o na mokukaua e ku ma ke awa e like me ka maa ia lakou. He noho mau lakou 1 waho kahi e loaa ai ke ano maemae, eia nae he hooikaika no lakou e h'ookokoke mai i ke awa, e like me ka hiki. Ua kokoke loa makou i ke awa o Honolulu nei i loaa ole aku i,.kela o Kapalakiko oiai he ku mamao aku no makou mai ke awa aku o Kapalakiko. "He mea oiaio no he liana nui ka hoopiha ana i ka lanahu i ka la apopo (Poalua) a malia o komo aku makou iloko 0 ke awa no ka hoopiha ana i ka moku me ka lanahu aka ua manao wau ua maikai loa no ka hoohikihiki mai i ka lanahu i waho nei no ka mea aole e nele ka puehu o ke ehu lanahu i ka makani 1 ka manawa e hoopiha ai he mea hoi e waiho iho al i ka maemae o ka moku | he kulana maikai hoi no ka moku e apo aku ai i ka nul lehulehu o Honolulu no ka. makaikai ana. Ua makemake wau e makaikai ko Honolulu nei poe a he nul no kp'u mau waapa e hoohikihiki' mai al ia lakou aka aole e hiki ia'u ke lawe mal i ke kulanakaiihale holookoa i luna nei. E noho iho aha makou ianei I elua pule a e malie ana kakou a ua hiki j loa i na mea apau ke hele makaikai

i I mai iluna nei, maluna o ko makou mau waapa waie no aoie o kela o ko oukou. j E hoomanao oe ua konoia na mea i apau." , | "Ua holo malie wale mai nei no ma-• kou ma keia huakai a makou mki Ka- j palakiko mai, e. hooliio ana ♦hoi i ka hapanui o ka manawa ma ka paikau ana o ke ano hou."' j

O ka mokukaua Oregona he mokukaua Amerika'ia o ka papa helu ekahi a aia oia - ma ke kulana maikai mahope iho o kona hooponopono hou ia ana ma Puget Sound. Aka he mokukaua keia i ike mua ia kona m'aikai mau mai kona manawa i hookuu mua 'ia ai no ka aukai ana. O kona komo ana iho nei iloko o ke kaua o Amerika ame Sepania - oia kekahi • moolelo poina ole oi?!a iloko o ka moolelo o Amerika, oiai, oia. kekahi i hooikaika e hui aku iloko o, ka hakoko ana me na aumoku kaua o Adimarala Sepania Cervera mamuii o kona holopuni ana ma ka Lae Kepahonl. He maikai maoli no kona moolelo e paa nei, oiai he umi makahiki o kona ola ana maluna o ka ilikai aole he poe i hele mai a olelo mai i kona waiwai io ma kahi o ke keneta hookahi emi iho malalo o $3,222,000 ka huina nui i hooliloia e ke aupuni Amerika Huipuia no kona hana ia ana. Ua hanaia keia moku ma ke ano mokukaua i makaukau i ka hakaka a ao.le ona kanalua i ke kom'o ana ilokō o ia ano ma na hakoko ana ( ma na ilikai. He kulana mālliai maoli no kahi o na aliikoa ame na luina o' ka moku. O ka hapa hope o ka moku oia kahi o Kapena Burwell, kahi ana e hookipa ai i na makaikai oia no hoi kekahi wahi maemae loa. O keia paha ke kapena i oi ae mamua o na kapena e ae inamuli o ka laweia ana o kahi e hookuuia ai o na poka topido (poka pahu) a ma ia wahi he wahi keena kakau. O keia hapa hope oka moku he wahi maa mau ia no ka waihona poka pahu aka o ko la nei, aole, aiea he wahi keena ka I hoonoho ia aku malaila. O keia Kapena Mr. Burwell oia kekahi maluna o kekahi mokukaua i kā manawa i loaa ai ka haunaele ma Honolulu nei i ke au o Kalakaua i pa-ee ai me na kanaka he haawina hoi e haaAvi aku ai ia Honolulu nei kekahi moolelo maikai a ohohia e pili ana ia mau la. Ia mau la oia ka; manawa a lakou e hooleleia mai ai i ka aina no ka paika*i ana e malama ana i ka maluhia o ka aina. Ia manawa ua nui no ka pee i kamaaina iaia-ā ua makemake e ike ia lakou oiai oiā e noho ana iloko o keia mau la pokole. O keia kapena oia keka"hi kanaka maikal loa iwaena o na aliikoa o ka oihana'kaua moana o Amerika i pii mai hoi mai ke kulana haahaa ma ke ano hoomaamaa hana a hiki i koiia kau ana ma ke kulana kiekie. I ka poe o luna o ka mokukaua Oregona ua heluia oia h© hoaloha . maikai loa no lakou. Mamua o kōna lilo ana i kapena no keia mokukaua e noho' hana ana oia ma kahi kapili mokukaua ma Puget Bound kekahi wahi kapili mokukaua ano nui loa i keia manawa.

KA MOKUKAUA AMERIKA OREGONA.