Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 49, 5 December 1902 — Haule ka Lehu Ahi nui ka Poino. Na Hana Aloha Ole a Mauna Santa Maria. PULUMI PAU IA NA AINA WAIWAI AME NA HANU OLA MAKAMAE APAU. [ARTICLE]

Haule ka Lehu Ahi nui ka Poino.

Na Hana Aloha Ole a Mauna Santa Maria.

PULUMI PAU IA NA AINA WAIWAI AME NA HANU OLA MAKAMAE APAU.

SA FRANCISCO, Ncv. 20—Ua ku mai ka mokuahi City of Para mai nn kapakai mai o Central Amerika me ka mea hou e pili ana i ka poino nui o Guatemala mamuli o ka hana lokoino. a ka pele o Rosario, a ua hoopoino pu ia na mahi kope waiwai i hiki aku ko lakou lruina waiwai maluna o ka miliona dala. E llke me ka hoahewa ia ana o Nero no ka paani ana i kana waiolina i ka wa o Roma kulanakauhale i a ia ai e ke ahi pe ia no ke Kiaaina Cabrera e hoahewaia nei no ka malama i na anaina lealea oiai ka iriake ame ka poino e hana mao ole ana maiuna o na keena 0 Q'uezatenago. Oiai na tausani o ka lehulehu i hooneleia me ka home ame na mea e pono ai ke ola kino e uwalo ana i ke Kiaaina ame ke Kanikela Amerika i mau kokua aole he mea i hanaia e keia mau mea no ke kokua ana i keia poe i hoopoinoia. Aole wale keia Kiaaina i hoole aku i na kokua, aka ua paniku aku la oia i na mea hou i hoopoinoia maloko o na nupepa mai ka ike ar.a mai o ke ao nei. O na mahi kope apau malalo iho o ka mauna Rosario, ua paa pu aku lakou me ka lehu, lepo ame, na pohaku pele mai ka 6 a 20 kapuai ka hohonu, a o na aina ame na mahi kope ua pau loa ia i ka pulumiia. He mau/tausani eka o na aina waiwai ke waiho nei me he kula la. Ua lilo aku kekahi mau tausani ola makamae o na Uikini, a o na hale ua paii aku lakou i ka opa puia e ka pohaku ame ka lehu, a o na mea ulu apau ua pau loa i ka pulumiia a ke make nui nei na holoholona maluna o ke»tausani. PORTO BAP'TO« ( 'GUATEMALA), Novemaba 17.—Ua lo.aa mai he lono i keia la mai ke kulanakauhale mal o Guatemala ua pahu hou ae ka pele rna ka maūna Santa Maria. Mahope o ka paliu ana ua ikeia aku kekahi iapalapa ahi ano e iloko o ka lua i hiki ke ikela he 100 mile. TJa hoonaueueia ae ke kulanakauhale nei mahope o ka pahu ana o ka pele a ua hooluliluliia na hale a hiki i ko lakou kahua paa. Ua oi ae ka weliweli o keia pele mamua o na pele i ike mua ia a ke manaoia nei, o na mea hanu ola apau ma kahi o 10 mile ana-waena ma ke ano anapuni mai ka pele mai ua pau i ka hoopoinoia. PANAMA, Novemaba 17.—'Ua hoike mai na ohua mai Central Amerika mai 1 ku mai ai ma nehinei ua pulumi pau ia ke Teritori e hoopwni la i ka mauna o Santa Maria, ka apana aina o Quezaltenango, Guatemala ma ka hana a ka pele. O na kauhale koki)ke ana malaila, na mahi kope waiwai me 430,006 o na eke kope ame na ola he mau haneri ua pau i ka hoopolnoia. He 200 haneri a oi kuewa i holo aku no San Jose ele Guaternala maluna o ka mokuahi o ka Paciflc Mail. Mamuli o ka panikuia ana o na mea hou i ka paiia maloko o na pepa ua loaa pono ole mai na mea hou oiaio e pili ana i ka hana a ka pele. Ua oleloia ae uā panikuia ke awa o Porto Barrios, a aole leta i loaa mai ianei mai Guatemala mai. SA JOSE, Novemaba, 16.—Ua loaa mai i'« William Halla he kupa no Pluma dei Hidalgo, Guatemala he leta mai kona kaikuaana mai he ona hoi no kekahi mahi kope ma Guatemala, 600 mile maij ka puu mai o Santa Maria. j Maloko o ua leta nei e hai ana oia ij na hana kupaianaha a. ka»pele mahopel o ka pahu ana. j O na pula nanahu mahope o ka puhi-j ia ana e ka makani no 3,500 a i ka 4,0001 kapuai ke klekie ua haule iho maluna o Tca aina a paa pu ; me ka pula nanahu no ekolu iniha ka hohonu. Ua hoopo\ wehiwehiia aku ka la a aole i hiki ke ike ia aku kekahl mau mea he mau i-a wale no hol ke kaawale. Ua manaoi na Uikini e hana nei rna ka mahi kope o Halla ua hiki mai ka hopena o ka honua nei. NEW YORK, Novemaba 21.—He lono mai New Orleans mai e olelo ana: Ua hoea mai ka mea hou mai Porto Barrios mai o na kuewa i hiki aku malaila mai Guatemala komohana mai ua hoike aku lakou i ka nui o ka pilikia a ka pele e hana la. Oka aina nona ka huina o 30 mile ana-waena ua pau loa i ka pulumiia na mea hanu ola apau. He 7,000 ola makamae i liī.o aku mamuli o ka hana a ka pele a o ka Uikini na hapanui o keia mau huina. O na kauhale o na Uikini e nohoia ana mai ke 50 a i ka 500 o na kanaka ua pau loa aku lakou i ka pulumiia, a o na hale hoi keia ua pau i ke kanuia me na lehu ahi lepo hehee ame na pohaku. Ua pau na mahi kope waiwai loa malalo aku o Santa Maria i ka pUlumiia e ka pele a ua hooilihune loa ia aku na ona o keia mau mahi kope. Ua hooikaika aku ke apuni e huna i na mea hou oiaio e pili ana i ka hana a ka pele mai na aupuni mai aka ke ike ia nei na mea hou mai na kuewa mai e holo nei no ko lakou pakele.ame ka lanakila.

r ' (Kaomiia.) Ma ke ahiahi Poakahi nei i hala, Dec. 1 ua ku mai la ka Hongkong Maru mai Kapalakiko mai me ke Kuhina Pake Wu Ting Fangr ame kana mau kakauoielo elua maluna o kona oneki. I E huil' hol no kona aina makqahine o Kina no ka hooponopono hou ana i leona aupuni mahope o ke kulana 0 na aupuni malamalama o ke ao nei. j Oia nei ke kanaka naauao kiekie ma na kuka aupuni ana o Kina Aupuni i hoohua mai ai, a oiai he haumana oia mahope o ko kakou mau kulana, ke huii hoi n'ei oia no ka hoala mai i kona aina makuahine a i ke kulana kiekie mai ka hiamoe kuiipolipo mai o ke au leahiko, a e hooholomua i na hana kaiepa o kona aupuni. i He kulana keonimana piha keia kuhina a he kanaka noeau ame ka naauao >na ke kalaiaina ame ke -kuka aupuni āna. Ma na ano ulia like ole ua makemake loa oia e iauna pu a e ike maoli i ke ano oia mea. ' ' He 4 ona makahiki i noho ai ma Ame-' rika Huipuia ma ka oihana Kuhina no kona aupuni, a oiai he 3 wale no makahiki o kona kau, ua haawi manuahi mai kona aupuni he hookahl makahiki mamūli o ka makahehi o na Amerika iaia. Ma Wasinetona ua paio ikaika aku oia no ke kula'i ana i na manao inaina 1 na Pake, a o kana mau aha hoohauoii a hulahula ame kekahi mau aha hooiauiea e āe ma ke pAo kulanakauhale ua malamaia me ka hauoii ame ka hiehie nui. i He kanakai a\camai keia ma na olelo, a he kanaka'i iko i iu mooielo iike ole aoie waie o ka mooieio o Kina kona aupuni aka o ke ao holookoa apuni. Ma Amerika Huipuia ua hoao aku oia e iiio i hoaloha no na mea apau e haiawai ana me ia. ' • i Ua haiolelo aku oia iloko o na halekula kiekie o Amerika Huipuia a imua o na anaina akea, ua hiki iaia ke helu

i kona mau hoaioha ma Amerika Huipuia maluna o ke kaukani. Aia kana keiki ma ke kula kiekie a ua haalele aku oia iaia malaila. He kanaka keia i aloha i kona aina a ke manao nei oia ua hiki mai ka manawa a kona aupuni e hoololi ae ai i kona kuiana a ku hoi maiuna o ke kahua holomua. He manaoio o Kuhina Wu maluna o ke alanuihao, arpe ka oiaio, nana i kukulu ke aianuihao aiii mua mai Tientsin a hiki i Pekin a he luna nui hoi no ia aianuihao. 0 kekahi hooioii a Kuhina Wu e manao nei oia no ka hoopau ana o Kina i kona tsung ii yamen, a e kukulu i keena o na Aina e i oi ae ka maikai mamua o keia, a e hooponopono hou ia na hana pili i ka Oihana Leta ame na hana telegalapa. • 1 ka pili ana o ka Hongkong- *Maru ma ka uwapo ua hele aku o Goo Kim, Kana Kakauolelo ame kekahi mau Pake e ae o ke kulanakauhale nei. I ka mea leakau o ka Adavataisa ua olelo aku la oia he nui na hana e hoopoinoia nei i ka Lahui Pake ma Honolulu nei mamuli o ka lili o kekahi mau luna kakaikahi me ka maopopo ole i ka unuhi ana i ke kanawai. O na keiki Pake i hoounaia mai ma Honolulu nei no ka imi ana i naaufio kiekie ua paaia aku lakou oiai he mau palapala ae ko iakou mai ke aupuni inai ame ka hoapono o ke Kanikela Amerika o ia wahi ana i hele mai ai. Aoie loa keia he mau hana pono. Kekahi ua loaa mai i kekahi Pake he wahi ukana o kona mau waiwai io he J2.50 wale no aka ua kakiia aku oia i ke dute maluna o $48. He hana iapuwale maoli no keia, aoie au e olelo ana i na kanaka Amerika apau, aka e pono e hoopololeiia keia mau hana a na luna kukeawa a o ka maikai loa no ia. I Ina makou e hana ana i na Amerlka ma Kina e like me keia e nui ana-; " "Na leo kue," wahi a kekahi Pake. "Pololei," wahi a Kuhina Wu.