Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 52, 26 December 1902 — Page 5

Page PDF (1.43 MB)

This text was transcribed by:  Neil Romabiles
This work is dedicated to:  Norman Aldrich Romabiles and Ronald Aidin Calderon

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, DEKEMABA 26, 192.

 

NUHOU KULOKO.

 

 

            @oohalahala nei he 225 Iapana o @anakauhale nei i ka li aku i kela @ Tanbara Gusibaro a ke make@ @ @ei hoi lakou e hapai hou ia keia @ loko o ka Aha Kiekie o Amerika @a.

 

           

            @malama ae ka Ahahui Opio o Kau@ela ma ka po Paokolu nei he anaina @olaulea mamua iho o ko lakou kee@ @ halawai maa mau a ua hoohauoliia @a mea apau i hiki ae malaila.

 

 

            Maikai ulumahiehie na hana i malamaia e na keiki o ka halekula o Kamehameha ma ka Poalima i hala mauka o ka pa ilina o Maemae ka la hanau hoi o Mrs. Bernice Pauahi ame kekahi mau hana e ae no hoi ma kela la.

 

 

            Piha kui ke alanui i keia manawa mamuli o na mea nani e kakau mai nei iloko o na halekuai.  Ma ko makou aoao ke haawi hou aku nei makou i na makamaka heluhelu o ke Kuokoa Mele Kalikimaka pau loa.

 

 

            He kanaono a oi poe kanaka i konoia no ka hele ana i Kawa e ike ai i ka li ia ana o Tanbara.  E hoea aka ana malaila i keia kakahiaka ma ka hora 10:30 na luna aupuni na kanaka kakau nupepa ame kekahi mau kauka o ke @ulanakauhale nei, i ka hana ana o ka  @ana.

 

 

            Moku o H. W. Dow i ka ilio iaia e nanea ana i ka hele me ka haupu mua ole ka puana a ka moe aka me ka noonoo ole ua paa mai la ka 1-0 o kona uha a moku aku la.  Ua loaa oia i ka ma’i i keia manawa a ke moe nei iluna o ka moe.  Ma ke kauoha a ka Ilamuku Kiekie na make ka ilio ma ka hanai ia ana me ke kemikala.

 

 

            Ua loheloheiamai e lele liilii ana na kanaka i uku ole i ko lakou lumi hoolimalima ma ka pa hoomau o Waiokamilo a ua ike pu iho no hoi makou ma ka nupepa Home Ruia o ka Poaono i hala la 20 e noho hou ae ana he luna hou ma kahi o Kalaka i keia manawa.  Pololei paha aole paha?

 

 

            Ikaika ka ua i ka po Lapule nei i hala me he mea la e wawahiia ana ka hale.  Ua hooliloia ae ke alanui o ke iaona nei me he muliwai uu’@ la e kahe ana ma-o a maanei e hoomaka’uka’u ana i na kanaka apau o kahi muia anei ko lakou mau kamaa rani.  Luku sapa oe kamaa.

 

 

            Ua hoopakeleia a eke ola makamae a kekahi wahine ma ka po Lapule nei i hala ma ka muliwai o Muuanu e kekahi mau Pukiki elua.  I ka manawa i loaa aku ai o ka wahine ua aneane loaa @ oia e make.  Aloha no.

            Ua ku mai maluna o ke Kinau i ka

 

 

            O ka piliwaiwai o na ano apau oia @oli no ka mole ame ke kumu o na @wa apau.  Lilo ked ala i keia mau @na lapuwale nele ka wahine i ka ai @ ame iloko o ke kane a o ka hopena @ loaa no na manao ino a lawe no i ke @ a ke Akua i haawi mai ai.

 

 

            Ma ke kakahiaka Poakahi i hala ua @puiwaia a eke kulanakauhale nei i ke kani kapalulu ana ae o ka oeoe pau@i.  Ua a ia ae ka hale hana lole o @@@@ Sing ma ke alanui Beretania a @noii nei o Kakina i keia ahi mamuli @ kona manao ua koloke maoli ia ke kumu i a ai keia ahi.

 

 

            Ua makaukau ka bila kalana ame ku@akauhale i keia manawa a o ka mea wale no i koe oia ka noonoo ia ana o na @uku apau o keia kanawai, a holo@@@@ keia, kanawai e waiho ia aku imua ke lehulehu no ko lakou mau manaoiluna o keia mau kanawai.  Pehea oe kela?  Maikai no.

 

 

            Ua haalele mai i keia ola ana o Miss @ea Pilipo ke kaikamahine aloha a po ame Mrs. Pilipo i ke kakahiaka @kahi nei i hala la 22 a niau aku la @uhane me ka Mea nana oia i hana @i aku la hoi ke kino i ka honua i ka mataria o na mea apau.  Mina@a no.

            @ minamina hoi kau

 

 

            Ua paa iho nei o John Rothwell i @ mau la iho nei no i kekahi Pake @iwa kaa pi-o o Ah Lin Kona inoa hope o ka laua aumeume ana ame hookaheia ana o kona poo me ka @ ula o ke koko.  Ua manao keia @akea o powa i keia Pake kalaiwa @ aka aole i ko kona makemake a @ e aku la no nae i ka lima wikani @ a Hawaii Ah Lin.

 

 

            Ua loaa iho la ia Mrs. Mary Mahiehie ka oluolu i keia manawa a ua lana ae@a manao ame kona haupu ana i ka a Kalikimaka i kana mea e hana ai.  He mau pule loihi kona waiho ana i ka ma’i a ke manaolana nei makou ma ke aloha o ke Akua e loaa no i kana @wa wahine ka lanakila ame ka pa@kona ma keia mau la.

 

 

            Ke holopapa nei ma kekahi aoao o keia kulanakauhale nein a hana kika lulu, pakapio ame kekahi mau ha@ ae i apoia malalo o ka piliwai@ me ka malaelae loa a o ka mohala @ mai o ka lima laula o ke kanawau @ ka paniku ana i keia mau hana po@ ole, oia maoli no ka lima kokua o @ kanaka Samaria.

 

 

            O na kai i hookapuia iho nei e ka @ia Ola no ka pono o ka ola o ka @lehu ua hoopauia iho nei a ua hoo@ malaelae ia na mea apau i makemake e hele i ka lawaia i’a, ke o hee, @ hana limu a nui wale aku.  Pehea @u i keia nunui loa maikai, wahi @ Kilipaki.

 

 

            @ohia nui ia na hana hoikeike i @maia ma Kauluwela i ka po Po@ i hala la 20 a ua hoea ae no hoi @ila he anaina hanohano i kela @.  Mahalo nui ia ke kalabu o Manoa @ ke himeni a no ia kumu ua kiolaia @ kenikeni na hapaha amen a hapamua o lakou ia lakou hoi e himeni @.  Manoa ka helu ekahi me ka hoo@aa ole.

 

 

            Kauka N. S. Fairweather i holo nei mai Kapalakiko mai, he hau@a i puka pono mai ke kula nui o @alakika pili i ka oihana kauka huki @ oia kekahi e noho hana nei me @u iloko o ke keena huki niho “New Dental Parlors” ma kona ae ana e hana pu.  He uni-kumamalima @ahiki ka loihi o ka manawa o ka @ haan ana o keia keonimana ma @ oihana a ua loaa maoli no iaia ka @uhau.

 

 

Na Mea hou o Hilo.

 

            Hilo, Dec. 19. – O na hana hoomakaukau no ka heihei o ka Hapanuia e malamaia ana ma Hilo ua pau ia i ka hanaia a ke manaoia nei e akoakoa mai ana ianei ka huina kanaka i maa muu m keia hana kulanakauhale,  Ua luluia ae e ua loaa he $100 no ka hoolilo ana i na lilo o ko Oahu ame ko Maui mau keiki paani popo maluna o ka lio no ka hele ana mai ia nei.

 

HOOKIPAIA O EUSTIS.

 

            Ma ka Lapule nei ua lawe aku ke Poo Nui o ka Nui Kaahi o Hilo i ka mea hanohano Komisina Eustis ama kekahi mau keonimana e ae o Hilo maluna o kekahi kaahi kuikawa i mea e ike ai o Mr. Eustis i ke kulana o ka aina.

            Ua hele pu aku me Mr. Eustis ,a keia huakai makaikai o Mr. Lambert, Philip Peck, John T. Moir, J. W. Mason, John A. Scott, A. B. Lobenstein L. Turner, W. L. Medeira, Chr. Castendyk, Chas. Furneaux, Geo. McKeniz ame kekahi agena o ka Elele.  Ua haalele iho ke kaa ia Hilo i hukiia e ke kaahi helu 3 ma Waiakea ma ka hora 9:30 a ku aku la lakou ma Keaau no ka lawe ana mai ia Mr. McStocker a mahope o ke kakli ana ua hoomau aku la lakou i ka lakou huakai no ka nana ana i ka nani o na mauna a no ka nana ana i ka nani o na mauna a no umi minute ko lakou ku ana maanei a mamuli o ka maikai ole o kela la aole lakou i hookawale loa aku mai ka hale hoolulu aku.  Ma ka huli hoi ana o ke kaahi ma ka halewili o Olaa ua haalele iho o McStocker i kona poe hoa a hoomau aku la no ke koena e hele i Kapoho.  Ua nui loa ka makahehi o Komisina Eustis i ke kulana o ka aina a no na mea e pili ana i ka pele ua ninau aku la oia no kekahi mau hoaiai ana e pili ana i ka pele o ka makahiki 1840, kahi o ke alahao e moe nei.  M apUna ua paina iho la lakou i na mea aia i hoomakaukauia e Mr.s Lambert maloko o ke kaa.  O ka Haku nui Campbell o ka mahiko o Puna ua kakali aku oia i ke kaaahi no ka hoea mai.  Mamua o ka hoea ana mai o ke kaahi ua hoomakaukau mua oia he mau kaa no keia poe keonimana a ua haha aku oia ia lakou a hiki i ka Lokowai Omaomao ame ka hale hana omole wai o Kawaiakekua Mineral Water Company.  Ua hooluoluia ka mano o Eustis me kana mau mea ai i ike ai a ua hoomaikai aku oia ia Campbell no ka maikai o ka ulu ana o ke ko.  Ua haalele iho ke kaahi ia Kapoho mamua o ke kani ana o ka hora 3 o ka auwina la a hoea i Hilo iloko o 50 wale no minute. – Herald.

 

MALE MA HILO.

 

            Ma ka auwina la Poakahi nei ua hoohuila ae o Henry J. Lyman ame Miss Grace Neuman iloko o ke apo gula o ka male ma ka home o Richardson o keia kulanalauhale nei ma ka lawelawe ana a ka makua Mr. Hill.  Ua maleia ae laua imua wale no o ka ohana ame no hoaloha o na mea paa mare.

            Ma ka aoao o ka wahine mare ua hele aku o Misses Elvira Richardson ame Sarah Lyman a ma ka aoao o ke kane mare ua hele aku kona hoahanau ponoi Eugene Lyman.  Mahope o ka hipuuia ana o ke kaula o ka mare ua malamamaia ae he papaaina a ma ka hor 3:30 p. m. o ka auwina la ua kau aku la laua maluna o ke kaahi no ka Hotele Luapele.  E noho ana laua ma Kapoho ma ka mahele aina o Puna.

 

KI PU MA OLAA.

 

            Ma ka Lapule i hala ua loaa pono mai la ke kuli o Keala Kalea i ka poka helu 32 a olepe pu ia aku la ka iwi o ke kuli.  Aole i maopopo loa ke kumu o kona ku ana i keia poka kepau he mea kupaianahaa no hoi.

            Ua olelo ae kahi kanaka he ulia wale no.  O ka malowale ana o kekahi kanaka i noho ilaila no kekahi mau ia ua upuia he karaima ka i hanaia.  Ke noii nei ka Oihana Makai i keia kumuhana.

 

LILO I KUPA AMERIKA.

 

            He 3 kahunapule Kakolika i lawe ae i ko lakou mau pepa hookupa Amerika i keia pule mamuli o ke ao ana o ko lakou poo kahunapule ka makua Celestin.  O makua Ulrich, Otto ame Adrian ko lakou mau inoa.

 

 

Na hoolala o ka Paka ma Aala.

 

            O na hoolala apau no ka hoolilo ana ia Aala i Paka hoohauoli ua loaa aku ia ma ka lima o ka Luna Nui Hou Kupa o ke Keena o na Hana Hou.  O ka paka e manaoia nei oia no kela aina apau loa mai ka muliwai aku mawaena o ke alanui Moi am eke alanui Beretania a ma kekahi mau mahele aina e waiho la a e ku nei hoi kekahi mau halekuai malaila.  Ua hoopihaia ae leia aina me ka lepo mamuli o na hana a ke kao eli, a o ka hoohiwahiwa ana i ka paka me na mea ulu ame kekahi mau mea e ae oia ano no ka mea i koe e nahaia aku ai.  Maloko o ia hoolala ana e hoohioloia ana ka hale waiho ukana i kukulu ia iho nei i ka manawa ma’i bubonika, a e hooliloia nei hoi i keia manawa he hale kula no na keiki kane ame na kaikamahine.  Ma ke kihi o ke alanui Beretania am eke alanui Muliwai e kukuluia ana malaila he hale no na keiki puhi ohe o ke aupuni a e hanaia ana me ka maikai loa a like hoi me ke kahua paa.  Ma ke alanui Moi a ma kahi o 150 i-a o ke kahua aina e manaoia nei e hanaia ana i wahi paani o na ano like ole.  E hanaia ana he mau alahele maikai loa no na hana lealea like ole me na pou elima o ka mile a ma ka aoao Ewa o ke kahua e manaoia nei e hana ia ana ia me ka maikai i hiki ai ke holo a i ole paha ia peki wawae no 120-i-a.  O ke alahele heihei e hoopuni ana ia i ke kahua kinipopo am eke kahua peku popo, a o ka daimana keia e huli ana ia ma ke komohana hema a o ke kulana o ka mea hopu popo ma ke kihi ia o ke alanui Beretania.  E hanaia ana kekahi alahele maikai loa no na kaa e hele ai nona ka laula o 26 kapuai ma ka aoao o ka muliwai Nuuanu aole nae no na kaa kikane ame kekahi mau kaa e ae o keia mau ano, aka, no nakaa mama wale no amen a kaa makaikai.

            E hanaia ana he mau pou ma ka aoao o ka muliwai me na kukui maluna o lakou no ka hoomalamalama ana i ka Paka.

 

 

Ka Ahamele ma Kauluwela.

 

            E like me ka mea i hoikeia maloko o ka kakou hiwahiwa nei e weheia ana he Ahamele ma Kauluwela ma ka po Poaono, la 19 o keia mahina, pela iho la no ka ahahui Opio o Kaulewela o hooko aku ai ma ia po ma ka hora 7:30 imua o kekahi anaina hanohano i akoakoa ae no ka lakou mau hana a hoomakeaka amen a hana himeni.  Ma ke kuhikuhi ana o ka manamana uwati ma ka hora 7:30 p. m., o ia po, ua ulele mua ia mai la na hana ma o ke kani honehone ana o na pila a ka Hui kalabu o Waipunalau.  O na himeni i uleleia mai e ka Ahahui Opio o Kauluwela he nani maikai maoli no, aka i ka hora ame ka minute a ke kalabu o Manoa i panai mai ai i ka lakou himeni me ke Alakai a ka puu kani, Mrs. Kulia ua hoonakolojoloia ae ua paia hale la me he hale kamana la a o ka dala keia e kani koele mau ana imua o lakou oiai ua kauolokoia ka mano maikai o ka anaina hanohano e ka nani nahenahe, ulumahiehie ame ka moakaka maikai o ko lakou mau puu kani ma ka himeni ana i ka mele o Molokai Nui a Hina me na leo kani e bom, bom, bom, bom, mau ana.  He 3 o lakou manawa i ku ai e himeni mamuli o ka nui ohohia o ke anaina holookoa, am eke kanalua ole ke puana ae nei au i ka haina a ka moe, “Manoa helu ekahi me ka hoopaapaa ole.”  O na hana hoomakeaka i hanaia ma kela po ua apoia aku e na mea apau me ka hauoli nui.  Ma ka aoao o Ewa oia hoi o Miss Sarah Kaehakoni ua maikai kana mau hana ame ka nahesa Mr. Kakae.  Ke ai nei o Kalani oia hoi o Mr. Paeaina ua hoakakaia ae ka anaina holookoa.  Ka hoikeiki o Davida ame Golia amen a kauwakuapaa o Amerika Hema ua apoia mai me ka hauoli a ma ka hora 10:30 p. m. o ia po, ua hookuuia ae na hana me ka hoikeia ana o Kamehameha 1 oia hoi o Henry Mikikolo ame Mrs. Kakae ma ka aoao o Pele.

            Maikai na hana i hanaia ia po.

            MEA KAKAU,

 

 

Malama na Kula Kamehameha i ka la o Mrs. Pauahi Bihopa.

 

HOOHIWAHIWAIA KONA HE ME NA PUA ONAONA, MALAMAIA HE AHAAINA AME KE ANAINA HAIPULE MA KE KULA.

 

            Ma ka Poalima o kela pule i hala aku nei la 19, ua malama ae na keiki o na Kula o Kamehameha i ka la ahanu o ko lakou makuahine aloha, Mrs. Bernice Pauahi Bihopa ka makuahine nana i imi a kukulu i na halekula e o mau nei i kela inoa “Kamehameha.”  Ua hele aku na keikikane ame na kaikamahine ma ka pailina o na Alii ma Nuuanu a hoohiwahiwa aku la i ka pahu e apo ana i ke kino lepo o ko lakou makuahine me na pua onaona like ole,, a ua malamaia he mau paina a hookuuia me ke anaina haipule ma ka Halepule o Kamehameha.  Ma ka hora 9:30 a. m. o ia kakahiaka i oleloia, ua liuliu iho la na keiki o ka halekula ekolu maluna o ke kaa uwila a hala loa aku la lakou a hiki i ke alanui Wyllie a mai keia alanui aku ua hoomau aku la lakou i ko lakou mau alahele no ka pailina.  Ma keia huakai ua like loan a keiki o Kamehameha me kekahi puali koa e hele ana i ke kaua me Kaooelmeistere alakai ana i ko lakou mau keiki puhi ohe ame keia kulana hiehie nui ua maki aku la lakou no ka pahu hopu.  I ke komo ana o ka huakai maloko o ka pa ilina ua kani ae la ka bana me keia mele aloha ame ka walohia me ka hoopulu pu ana iho i na papalina nohea o na kaikamahine o ke kula a lakou e imi nei i ka naauao kiekie loa, “E pili i Ou La Au.”  I kela manawa e kani ana ka bana me keia mele ku i ke aloha aole he waimaka i hiki loa ke hoao iho e aua i kona mau kulu mai ke kahe ana maluna o ko lakou mau papalina oiai ka leo o ka bana e o ana iloko o ko lakou mau puuwai me na hoomanao ana i ko lakou makuahina e waiho mai ana imua o lakou aole me ke kino ola aka me ke kino puanuanu a hiki ole hoi ke nana mai i kana mau keiki e ku ana imua ona.  Aloha no ia alii.

            Ua ku iho la na keiki o Kamehamehame na poo o kulou ana, i ka bana e kani hoalohaloha mai ana i kela mele kaulana a i ka hooki ana o ka bana ua ala like mai la na poo mai ko lakou mau kulana mua mai.  He anaina nani ulumahiehie a eehia maoli no kela, oiai, na kaikamahine u’i opiopio o ka halekula o na kamaliiwahine ua hoaahu piha iho lakou i ko lakou mau aahu keokeo a o na keiki kane hoi keia ua hoaahu iho la no lakou i kolakou mau aahu maa mau no o ke kulana koa a he nani maoli na mea i hanaia i kela la aole e hiki ke hoopaapaa ia.

            Mahope o ko lakou waiho ana i ka lakou mau pua o ke aloha maluna o ka he o ka makuahine ka mea nona hoi ka la a lakou e malama nei ua mele mai la na keiki o ka halekula i ka mele lahui “Hawaii Ponoi” ame kekahi mele Halelu.  Mahope o ke mele hou ia ana mai o kela mele maa mau no oia hoi “E Pili i Ou la Au” ua huli hoi aku la lakou no ka halekula mauka o Kalihi, a ma ke ahiahi iho ua malamaia ae he anaina haipule mloko o na paia eehia o ka halepule o ka halekula a hookuuia na hana me ka maikai.

 

 

AOHE IA HE HANA KUPONO O KA HOOKUUKUU WALE I KE KUNU IKAIKA.

 

            Aohe he mea hiki ke hoike ae i ka hopena o ia mea.  Numonia, wai nui o ka ihu, hanapilo, ma’i hokii mamuli o ka hookuukuu wale i ke ano anu.  Aohe laau kupono e ae no ka malulu, anu a kunu e like me ka LAAU KUNU A CHAMBERLAIN.  He ola mau ka ma’i a he hakalia ole no hoi.  Ma ka Halekuai Laau o Benson Smith & Co. Ltd., na agena kuaikukaa o Hawaii nei, e loaa ai no ke kumu kuai kupono.

 

 

HOOLAHA.

 

            Ke haawiia aku nei ka hoolaha, ma keia aole e kau mai ke koikoi maluna o ka mea nona ka inoa malalo iho nei no na aie amen a aelike apau o na ano apau e hanaia ana e kana wahine mare Beckie Ah Sing, oiai ua haalele mai oia i kahi o kana kane (wahi moe ame ka ai na ana.)

                                                                                                AH SING.

Honolulu, Novemaba 29, 1902.

 

 

Ninau Pili Waiona.

 

BIA AME KA HOALOHA MAIKAI.

 

            Heaha hou ae na koi a ka bia e hoaiai mai nei?  He mea ia e hoopili paa ai ka nohona hoaloha ana, a he hoohauoli ana hoi i kou mau hoalauna.

            Maluna o ke kahua hea keia bia e hoaiai nei?  Ma ka manaoio o ka haawi ana i kekahi hoaloha i ke kiaha bia oia ke alahele maikai loa e hoike aku ai i ka lokomaikai, a o ka hele ana i ka hale inu bia oia ke alahele maikai loa o ka lealea ana iwaena o na hoaloha.

            Pela anei kou manao?  Ua ike no makou aole loa keia he oiaio, no ka mea o ka inu ana o kekahi kanaka i ka bia he mea ia e hoololi ia ae ai kona helehelena i kanaka huhu.

            Heaha na hoakaka a na kauka e pili ana i ka ona o ke kanaka i ka bia?  He oi aku ke ino ame ka lapuwale o ka ona o ka bia.

            Heaha na kumu a lakou i manao ai no keia?  Oiai aole he nui ka alakohola maloko o ka bia e like me ka wisike, a o ke kanaka e mu ana i ka bia aole oia e ona loa ana e like me kona inu ana i ka wisike; he ona e ulu mai ai o ka haunaele.

            Kokua nui anei na aliimakai i keia hoakaka a ke kauka?  Ae, he kakoo ikaika lakou i keia hoakaka iloko, o ka Aha hookolokolo ua laweia mai he nui o na hihia no na karaima i hanaia malalo wale no o ka ona o ka bia.

            Heaha hou ae kekahi mau karaima e hanaia nei malalo o ka ona a ka bia?  Na karaima wahine ame na kane a hoeha wahine.  He inu na wahine i ka bia i kekahi manawa no ka manao lealea, ame ke ano he laau, aka, ua hoopouliuliia ko lakou i kekahi mau hana pono ole a lakou hoi e ae ole ai e hana i ka manawa o ka noonoo maikai.

            Heaha na loina o ka inu bia maloko o na ohana?  E hoohala ana ka makuakane inu bia i kona ahiahi ma na halekuai rama me ka noonoo ole ae i kana mau keiki, a i kona manawa e hoi mai ai i kauhale, e huhu ano ole ana oia me ka hoinoino ana i kona ohana.

            Ua hiki anei i kekahi kulu bia ke hoolilo ae i kekahi kanaka i kanaka huhu?  Ua hiki loa.  Ma kekahi ainaawakea i malamaia ua inu ae kekahi wahine he hookahi kiaha bia, ua pili ae kona huhu a ua hiki ole i na kanaka ke keakea aku iaia mai ka walaau ano ole mai.

            Ina lakou i iini maoli e hoopili paa ia kea no nohoana hoaloha, malama i ko kakou noonoo maikai ame ka maemae o ko kakou kino heaha ka kakou mea e hana ai?  Aole loa kakou e inu i ka bia.

            Ma ka po Poaha o keia pule ae Dekemaba la 18 hora 8 P. M. e haawi ana ke Hawaiian Dramatic Company ame ka Kawaihau Club he mau hoikeike ma ka Progress Block e pili i ke ano o ka noho ana o ko kakou mau kupuna iloko o ke au o Nawaawaa I ka Naaupo.  He nani ulumahiehie na hoikeike apau a he maikai no hoi i na kanaka o keia au naauao i ike ole i keia mau hoikeike, e hele mai i ike ai i kea no o ka noho ana o ko kakou mau kupuna.  E haawiia ana keia hoikeike no ka pomaikai o na mai lepera e noho mai nei i ka aina e ka ehaeha.

 

 

E noho iho ana no lakou.

 

            O ka mea ku i ka hoomaikai ua hoomamaluia ia e ka mea i ku i ke ano hapopo a noeau ole iloko o ke kane a wahine o ke kenekulia iwakalua.  Aohe he malamaia o na mea kahiko loa o ke kumu mamuli o ko lakou ano kahiko no.  O ka mea ua pau kona hoowaiwai hou mai e pono ia e kiola loa ia ma kahi e.  Aka nae o ka holomua i ku ole i kea no noeau aole ia e mau ana.  E hoomau aku no kakou i ka hanu ana i na ea, inu i ka wai a ai no hoi i ka ai.  Aohe he mau hana hoano hou maluna o na mea kupono loa pili i ka nohona oia ana ma ka ili honua, a aohe no o makou makemake i kekahi o ia ano.  Ua hele mai no na bepe i keia ao nei e like no me ko lakou hanauia ana mai a e make aku no na kanaka apau loa mailoko aku ona e like me na hana i hanaia mai ai mai ka hookumu ia ana mai o keia ao.  Mai hoomamao aku kakou mai keia manao aku oia hoi o na manao kumuwaiwai nui a i’o maoli e hookahuli ae ia lakou mai o kakou aku.  Maloko o kela ame keia hoololi o na waiwai i ike maopopoia oia hoi, e like me ka

WAMPOLE’S PREPARATION

he mea i kukulu i kona inoa maikai maluna o kea no hanohano ame na hana maikai e mau aku ai ma ko lakou mau wahi.  O keia laau lapaau a hoola hoi no ka wa kahiko mai ia, a no keia wa no, a no ka wa e hiki mai ana.  Aole wale no keia laau i maikai no keia la aka ua maikai oia no keia mua aku.  He laau lapaau keia i hilinai nui ia e na kauka amen a kanaka o na wahi e ae, i kupono no na ma’i hoonawaliwali kino, opu opuopu, wela a anu, na ano inoino e ikeia ana iloko o ke koko, ka mea hoi e ulu mai ai na ma’i o ka ili, hui ia me na ma’i like ole e ae.  He mana kona e haule ole ai kana hana hoola, aole no hoi e poho ka manaolana.  O kona hookumu ana mahope o ka hanaia ana ua ileia he mea hooulu uluhia mai iloko o ka maikai.  Aia iloko olaila ka waiwai nui o ka hanai ana i na i’o paahana me na ai kupono ame na mea e ola ai he mau mea hoi ia i ikeia iloko o ka Pure Cod Liver Oil (Aila maemae mai ke akepaa mai o ka i’a Cod) i loaa mai ia makou main a akepaa hou o na i’a Cod i hui pu ia me kekahi mau mea ulu i hanaia.  He maikai ka ai ana e like me ko ka wai meli (hone) eia nae aia he ola iloko ona e loaa ai i kekahi ka maikai i ka manawa mua no e ai ai.  O Polopeka Reddy o Canada, ua pane ae oia penei:

            “He hauoli loa au i ka hoike ae i ka loaa ana ia’u ka ike he laau waiwai loa oia ma ka manawa a’u i lawe ai no ka holoi ana ae i na nawaliwali i loaa mai maluna o ko’u kino a he maikai no i ka ai ana.”  He laau keia e hoopauha ole ai i ka noonoo.  A he kuai ia no hoi e ka poe kuai laau lapaau apau.

 

 

            Ma ka Poakahi nei i haia hoohuiia ae la ka hale uweaolelo mawaho o Waikiki me ka Young Hale e ku nei ma ke alanui Moi me ka telepona a aole he hopo ana i koe.  Ua olelo ae na kanaka i lai oo ma ka bana uwila ua maikai na mea apau.

 

 

HE ILI NANI, LIMA A’IA’I

ME KA

LAUOHO ULIULI

KA HUA O KE

KOPA CUTIKURA

 

            HE MILIONA A OI ka nui a na wahine e auau mau nei me keia kela KOPA CUTICURA no ka malama ana, hoomaemae ana, a no ka hoonani ana i ko lakou ili, i pau ai ka papaa o ke poo, ka unahi-pili, a i mea no hoi kekahi e pau ai ka helelei ana o ka lauoho, a i hoopalupalu, hoa’ia’i a me ka hoou’iu’i ana i ka ili o na wahi i hele a manoanoa i ka hooikaika i ka hana, e like me na lima, a pela no hoi e hoopau ai i na eha, ma ka holoi ana i na wahi eha me keia kopa, i ole oi e ike i ka aai me ka welawela; i ole no hoi e hou nui, ma ka holoi ana i na wahi pehu a palahehe; a he oi loa aku ka waiwai nui o keia kopa i na makuahine e lawelawe ana i na hana lehulehu i pili i na keiki a me lakou iho no hoi, a i na wahine no a pau; a he kupono loa no hoi keia kopa no na wahi auau a pau.  O ka poe i ikemaka i ka maikai o keia kopa, aole loa lakou e ae iki ana e hoao i kekahi kopa okoa aku, ke kolia mai; ina no e oleloia ana, he kupono ia ano okoa aku no na mea e pili ana i ka ili, ke poo a me ka lauoho o na bebe a me na keiki.  Ua loaa mai keia waiwai nui o ke KOPA CUTIKURA mailoko mai hoi o kela laau hoola ikaika loa i kapaia, KUTICURA, oia ka laau ikaika loa ma ka hoola ana i na popilikia a pau e pili ana i na mea ika loa i ka pale ana i na mea ino, a he loaa no hoi ke ala maikai o na pua iloko o keia kopa.  Aole loa e hiki ke hoohalikeia mai kekahi ano kopa e ae i hoohuihulia e ka akamai o kanaka me keia kopa, ma kana mau hana ma-lama, hoola, a me ka hoou’iu’i ana i ka ili, a pela aku.  Pela hoi i ka ili o ke poo, ka lauoho a me na wahi e ae.

            Aole no i lihi launa main a kopa o na ainae me keia, no ka auahu ana a me ka hana o na keiki liilii.  Pela iho la i lilo ai ka waiwai o na kopa a pau i HOOKAHI no ke KUMUKUAI hoo-@, a ae Helu Ekahi keia Kopa no na poino o ka ili a me kahi auau, a hehelu ekahi no hoi no na kamalii a puni ke ao nei.

            NO KA HOOLA LOA ANA I NA ANO PEHU A POHAKA PALAHU MA NA WAHI A PUNI KE KINO, e hoomaemae i ka palapu me ke kopa CUTICURA i pau ai ka paapaa lepo a ano e ae paha o ka ili, a pela hoi ke poo, i pau ai ke kepia a me ka papaa piele, alaila, e hooma-u i kahi eha me ka Alla Hamo CUTIKURA i mama ae ai ka akiaki ana a ka hu’i a me ka ehaeha, a pela hoi e hoohana ai ka laau i kana hana a ola ka eha, alaila, e inu ka Laau Inu CUTIKURA i mea e mae ai ke koko maloko.  Ke kualia ne keia laau ma na wahi a pau o ka ho nua nei.  Ma Aukekulia: o R. Towns & Co., o Sydney, N. S. W. ko laila A gena; ma Aferika Hema Depot:  Lennon, Ltd.  Na “Hoakaka no ka Hoola ana i na Bebe a me ko lakou mau kinaunau,” he loaa wale no me ke kuai ole.

            O POTTER DRUG AND CHEM. COMP., Boston, U. S. A., na Ona e na laau CUTIKURA a pau loa.

 

 

Na Mea

PAANI AME HOOIKAIKA KINO

Ma Kahi o

Pearson & Potter Co.,

LIMITED.

 

ALANUI HOTELE ME UNIONA.

 

 

Halekuai Papale o

MONTANO

 

….WAIWAI O KE ANO HOU LOA

 

Papale Wahine lipine a lipine ole, ame na papale i makaukau.  Na hulu manu me na pua papale o kea no hou loa.

 

ARLINGTON HALE                                                                                                ALANUI HOTELE

 

 

HEMO NA KA LEHULEHU KE

“Sunrise Bakery”

Alanui Nuuanu ame Beretania

 

            Meaono ame Palaoa hou loa i na la apau.  E loaa no na meaono mare ma ke kauoha.

            E like me ko makou wehe hou ana ae nei i ko makou halekuai palaoa, ekau aku ana makou i na kumukuai kupono no na ano like ole a makou e hoolako aku ai i ka lehulehu.

 

E hele mai e Hoao nou iho

 

 

Hoike o R. W. Wilikoki maluna o ke Koho Balota o Hawaii.

 

WAHI ANA E HIAMOE ANA NA HOME RULA AKA AOLE LAKOU E HOOPAHAOHAO HOU IA.

 

(Kakauia no ka Adavataisa)

            WAKINETONA, Dec. 6.-Ua hoea mai ka Elele Wilikoki i Wakinetona nei i keia Poalua, Dec. 2, a ua hoea hou aku ma ka Ahaolelo Lahui i kekahi la ae.  E noho ana ka Elele R. W. Wilikoki i haule iho nei ma ke koho balota i hala ma keia kau hooilo na Mount Bleasant ma kekahi hale pili hookah ma ke alanui Roanoke, Helu 120.

            “Aole i ala ko makou lahui kanaka ponoi mai ka hiamoe kulipolipo mai,” wahi a ka Elele Walikoki i keia la i kona manawa i kamailio ai i na mea e pili ana i ke koho balota o ke kau i hala.  “Ua hana mai nei ka aoao Repubalika i kekahi o keia mau hana hookalakupua a na Amerika maluna o makou.  Ua malama loa lakou i keia hana me ka malie ame ka huna, i na Home Rula ehoomaha ana me na manao lanakila ma ke koho balota e hiki mai ana i na Repubalika e paukiki nui ana i ka hana ma ka imi balota ana.  Ua mahalo loa wau no ko lakou mau hana naauao, a oiai he haawina ia e ao mai ana i kuu lahui e makaala loa, aole makou e loaa hou ana iloko o ia kulana.

            “He hoaloha maikai loa o Prince Kalanianaole no’u, wahi a ka Elele.  “Ma na mea pili kino aole loa he kue-e mawaena o maua.”