Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 4, 23 January 1903 — Page 1

Page PDF (1.53 MB)

This text was transcribed by:  Kerri
This work is dedicated to:  no na kupuna

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Hoopukaia i na kakahiaka Poalima apau.

 

BUKE XLI. HELU 4     HONOLULU, POALIMA, IANUARI 23, 1903.             NA HELU APAU 2947

 

W. O. Kamika no ke Kapitala o Amerika Huipuia.

 

E paio ana no ka Inoa Hanohano o Hawaii

 

BILA MA'I LEPERA AME NINAU AINA KONA MAU ENEMI.

 

            Ma ka Poalua nei la 20 ua hala aku la no ke Kapitala o Amerika Huipuia o W. O. Kamika ma ke ano he agena no Hawaii no ka paio ana iloko o ka Ahaolelo o Amerika Huipuia i ka inoa hanohano o Hawaii i hoopaumaele ole ia ai me ka inika eleele kona inoa hiwahi@ me ke kumuhana Bila Ma'i Lepera--a me ka ninau aina.  Ua ulu mai k@ ano hana nui ma ka aoao o ka Teritori nei ma o ka hoaiai ana kau nei a @a Komisina i hele mai nei ia nei inoia o ka Aha Senate e hoolilo ia o Hawaii aolha i kahua hoolulu no na ma'i lepera apau o Amerika Huipuia ame na aina e hoolilo ia malalo o kona malumalu, a maluna o keia mau kumuhana @lua i hoounaia aku ia o W. O. Kamika e paio me ke kino no ka inoa hanohano a maemae o Hawaii ame Hawaii Lahui.  E hoohala ana o W. O. Kamika i kona manawa ma ka Ahaolelo Lahui e paio ana oia maluna o keia mau kumuhana a hiki i ka panina hope loa.  He kanaka o W. O. Kamika i kamaaina i na kupa o Wasinetona @lai ua hele mua oia ma keia ano huakai no ma ia kulanakauhale a oia hookahi ke kanaka kupono e hoouna ai i ka manawa o ka pilikia e kau hipuupuu nei imua o Hawaii aloha.  Aohe he mau kumuhana e ae e hoehaeha nei ia W. O. Kamika ame na kanaka o ka Teritori nei e like me kela kumuhana a ke komite i hoaiai aku nei e hoolilo ia o Hawaii i Aina Hoolulu Ma'i Lepera a e kapae a hoi kela inoa kaulana o Hawaii, "Ka Paredaiso o ka Pakipika."  Ua hoike ae o W. O. Kamika ma kana mau kukai kamailio ana aole he mau hopuaolelo e hiki ke hoike pono ia kona manao, a ua hooikaika mau aku ola e malamaia no ko kakou mau makamaka ma ka aina o ka ehaeha e ke aupuni kuloko nei. 

            Ua oleloia ae e kakau ia ana kekahi memoriala ku-e maluna o keia mau kumuhana elua, a e kakau inoa ia ana e na ahahui like ole o na mokupuni apau, na hoomana like ole, na kauka, lolo ame na kanaka kuonoono o ka aina no ka hoike ana ia AMerika Aupuni aole i makemake o Hawaii e hooliloia oia i Gehena a e paio mau ana oia no kona pono a hiki i ke aho hope loa.

 

Kuleana ole Aole he Kupa Amerika

 

HOIHOI HOU O LEE GILBERT I KA AINA ANA I KUAI AI.

 

NA AINA HOOKUONOONO MA MAUI -- HOOLIMALIMA O NA AINA KALO MA WAIKIKI

 

            No ka mea, aole o Mr. Lee Bilbert he kupa Amerika, o ke kuai ana i kuai i iho nei i ka aina hookuonoono a ke Aupuni i wehe iho nei e pili ana i na aina Aupuni o Lualualei, i ka Poaono i hala, ua lilo i mea ole, oia hoi, aohe he waiwai o ia kuai ana a ua hoihoi hou ia ka aina i ka mea nona ka aoao mua no ka hoolilo hou aku.

            Ma ka halawai a ka aha kuka a ka Mana Hooko o ka Teritori o Hawaii i ka Poakahi nei ua waiho mai o Mr. Boyd ke komikina aina aupuni i kana hoike e pili ana i ke kuai o na aina ma Lualualei, Waianae, a maloko o ua hoike la i ikeia iho ai ke ku-e a Mr. Jason Andrade ia Mr. Lee Gilbert no kana kuai ana i kekahi aina aupuni mai ke aupuni mai nona ka huina o 587 eka.  O keia no ke kuai hope loa a ke aupuni no ua poe aina hookuonoono ia o Waianae, a o A. Garvie ka mea i koho no Mr. Gilbert a lilo iaia no $1,200.  O Mr. Andrade ka mea i koho elua no $1,193.  Hoko o kana ku-e e hoike ana oia aole o Mr. Gilbert he Kupa Amerika nolaila aole i kuleana i ka aina hookuonoono e like me na kanawai pili ia mahele, nolaila ua hoihoi hou ia mai ka aina a ua lilo aku ia Mr. Andrade no ka huina o $1195.  Ua hoike pu ae o Gilbert ua koho no oia he aina no A. C. Dowset.  O ia mau hoike ana a elua aole i hoaponoia aku ua hooleia a e paa aku ana ke Aupuni i ka aina ma kona lima.  Ua manaoia e kuai kudala hou ia aku ana ka aina no ka lua o ka manawa.  O Mr. Gilbert, he kupa Pelekane oia.

            O na aina aupuni ma Kamaole, Maui, e weheia aku ana no ka poe hookuonoona.  Aia ka huina eka ma kahi o ka eono haneri.

            O ke noi i waihoia mai no ka wehe ana i na aina o Kahakuloa.  Maui ua aeia.  Ua hiki ka heluna eka o keia wahi aole i emi malalo o hookahi haneri a e weheia aku ana ma ke ano hookaa ma ka manawa.

            He mau eka ma Kaumana, Hilo e wehela aku ana no ma ka hookaa ma ka manawa.

            O ke noi a Lam Wo Sing pili i ka hoolimalima o ka aina kalo o Waikiki e kuaila, ua aponoia.  E weheia aku ana ka hoolimalima no 835 uku hoolimalima haahaa no ka makahiki hookahi no ka eka hookahi a e kuai kudala ia kau ana.

 

KIPOKAIA E NA MOKU MANUWA KELEMANIA NA PAPU O VENEZUELA

 

                                                            Kuhina Bowen.

[image]

            Papu.               Hale-kukeawa.

O KEIA MALUNA AE KE AWA KUMOKU O PUERTO CABELLO MA VENEZUELA, E HOIKE ANA I KA PAPU HAPAUEA NANA I PANAI AKU I NA KIPU ANA 'A NA MOKUKAUA HUI O ENELANI ME GEREMANIA.

 

Pakele ka Hope Hamuku mai Eha

 

MAI KAPALULU KA PAHI ALOHA OLE MAHOPE O KONA KUA.

 

            Mamuli o ka mikimiki, makaala, uleu ame ka hikiwawe o Dan Renear ua hoopakele aku oia i ke ola makamae o Chas Kiliniwoki, Hope Ilamuku o ka Teritori nei ma ke ahiahi Poaono nei, la 17 ma o ka napoo ole ana o ka pahi lole pipi a kekahi Poko Riko mahope o kona kua oiai laua i kela manawa e hakoko ana me kekahi puulu Poko Riko iloko o kekahi hale rama laikini ole a laua hoi i iini ai e hooko aku i ka mana ihiihi o ke kanawai.

            O ko laua nei ikaika ua lawa ia no elua kanaka wale no a i ko laua hoea ana ilaila ua hoopuni koke ia iho la laua nei a ina paha aole o Dan Renear i makaala me nei ua pau laua i ka make i kela po.

            Ma ia ahiahi ua haele aku la laua me ke kanaka unuhiolelo Paniolo McCanley ma Kakaako no ka hopu ana ia Gonsalves, he Poko Riko no ke kuai waiona me ka laikini ole.  Ua komo mua aku la o McCanley a kuai aku la i kekahi kiaha a ia Gonsalves e hoao ana e hoopiha i ua kiaha la ua komo pualu mai la o Kiliniwoki ame Dan Renear.  I keia manawa ua hoike aku la o Dan Renear i kona pihi makai aka ua aka pahenehene mai la ua Poko Riko nei. 

            Ua hoomaka ae la ua Gonsalves nei e hoopuka i na olelo ino me ka aneheana aku e hoopiha i kekahi omole galani me ka waina.  Ua kamailio aku ia na makai e hahai mai ia laua a hoole mai la ua Poko Riko nei.  I keia manawa ua lalau aku la o Kiliniwoki i ka poohiwi o Gonsalves aka ua hoomaka ae la oia e kahea me ka leo nui a ia manawa pokole no, ua oili mai la he 50 a oi aku mau Poko Riko mahope mai o keia hale.  Ua ike iho la laua nei eia laua iloko o ke kulana kupilikiii maopopo loa ame ka hopo ole ua ku aku ia laua nei a paio no ka hanohano o ka laua oihana.  I kela manawa no ua huli ae la o Dan Renear a ike aku la i kekahi Poko Riko e anehe ana e hou i ka hope Ilamuku mahope o kona kua ame ka hikiwawe ua pahu aku la oia i kana pu panapana imua ona a kuemi aku la oia.

            Ua lawe loa ia aku la lakou no Kuapapanui.

 

Noi o Gill e Lilo Oia ke Kiaaina Hou.

 

            Owai ana ke Kiaaina o Hawaii ma keia mua aku ina e pau ana o Dole oiai ke kokoke mai nei ka panina hope o kona kau, oia ka ninau ano nui i keia mau la.  Mamuli o ka bila a Senetoa Mitchell e hoemi mai i na makahiki o ke kiaaina, nui na moho e iini nui nei i kela kulana a iwaena o lakou o Edwin S. Gill kekahi.  Ma ka noho ana iho nei o na komiaina, Amerika i hele mai nei ua hoea mau aku o Gill ilaila sole nae oia i launa pu ma ke kamailio ana a kokoke i ka ia hana hope loa.  Ua waiho aku la oia he memoriala e hailuku an ai ka mana hooko ame na luna nui o ke aupuni kuloko.

            Mahope mai o keia ua launa pu aku o Gill me na Senetoa pakahi e m@i an aia lakou e kakoo i kona mau manao ola hoi e lilo oia i Kiaaina no Hawaii nei.

 

Lima Ikaika ke

            Keena Aupuni

 

APUKA I KE DALA A NOHO ANA I KUAPAPANUI.

 

BELA IA HE $,1000 E JAMES HOLT.

 

            Ua paa i ka hopuia o Chas H. Clark luna nui o ka pa hoomalu o Kalihi a he kanaka hoi i ikeia e ke akea ma na hana pili kalaiaina, ma ke ahiahi Poakahi nei mamuli o kekahi palapala hoopii i hanaia e ke poo kakauolelo o ke Keena o na Hana Hou, Mr. C. M. White no ke apuka i ke dala o ke aupuni nona ka huina o $551.

            Ua hookuuia mai oia ma ka ho@a o $1,000 na James Holt, ka luna auhau nui.  O ka huina dala i hoopii ia aku nei o Chas. H. Clark oia no na loaa o ka lumi hoolimalima o ka pa hoomalu i haawi ole ia aku i ka waihona o ke aupuni no na mahina eha i halal ae nei.  Aia ka luna nui o ke keena o na Hana Hou, Mr. Henry E. Cooper ma ka mokupuni o Hawaii i keia manawa, a oiai aole oia ianei ua hookoia aku la ka manao o ke kiaaina, Mr. Dole e hoopii iaia.  Ua olelo hoopaa aku o Chas. H. Clark i ke kakauolelo o ke Keena o na Hana Hou e uku mai ana oia i kela huina dala ma ka hora 4 o kela auwina la, a oiai aole oia i hoike aku iaia iho ma ke keena ma kela hora i oleloia, ua hooholo iho ke aupuni e hoopii iaia.  Ua hoike ae o Mr. White aole oia i maopopo mua eia o Kalaka ke ohi nei i ka loaa hoolimalima o na rumi a hiki wale ae nei no i keia manawa a i ka manawa i laweia mai ai o keia kumuhana imua o Kupa ame ia pu ua kauoha ia aku oia e Kupa e hele iuka o ka pa hoomalu e noii pono ai i kana mau buke, a ilaila oia i hoomaopopo mua ai aole i haawi ia i ke aupuni na loaa hoolimalima no eha mahina.  Ua hoomakaukau koke ia iho la he mau, itamu a kakauinoaia e Mr. Kalaka ma ka Poaono nei, Ianuari 17, a ae pu aku la oia e hele i ke Kapitala Hale ma ke kakahiaka ae.

            Mamuli o keia mau hana a Chas. H. Clark ua hana koke ia ka palapala hopu a paa ana oia i ka auwina la ma ka pa hoomalu o ka Poakahi nei.  Ua hookohuia o Chas. H. Clark ma keia kulana e James H. Boyd.

 

Ke Nalowale aku nei na Hapaha Hawai.

 

            Ke uhai nei ka hapaha Hawaii i ka meheu o ke kenikeni Hawaii oiai i keia mau la ke ike maopopo ia nei ka emi pu o ka hapaha.  Aole he mau uku panee maluna o ka hapaha Hawaii i keia manawa aka ina e emi pu loa ana ka hapaha e like hoi me ke kenikeni mamua aku nei he mea hoopaapaa ole e pipii ana ka waiwai @o o ka hapaha Hawaii.  E hoomaopopoia i ka manawa i hoohulia ai o Hawaii me Amerika ua nalowale loa aku ke kenikeni Hawaii ma ke ano he dala koe wale no ma na hale hana mea makamae.  O ka hapaha Hawaii oia kekahi o na dala uuku a ke manao nei na kanaka kalepa o ke kulanakauhale nei ke kuai malu nei kekahi kanaka i na hapaha Hawaii mamua o ka holo ana o ka Bila Dala ma ka Ahaolelo, a o ka holo ana o kela Bila oia ka mea e pii ae ai ka waiwai i'o o ka hapaha.

 

Hala ia Mea Kakau Nupepa Loea

 

            NEW YORK, Ianuari 20.--Mahope o ke kaa ma'i loihi ana ua make aku la o Julian Ralph.

            Ua hoikeia ae ka emi mau aku o Julean Ralph a o ka make wale aku no aole nae he haule iki a hala wale kekahi mau la a hiki i ke ahiahi nei.  Oia kekahi o na kanaka Amerika naauao loa i hanau ia mai i keia ao.  Mahope iho o ke komo hui ana iloko o ka oihana nupepa a ike nui ia kona makaukau ua kii mai la ka make a lawe aku la iaia i ka piha ana iaia na makahiki he kanalima.

            Ua hanauia oia ma New York i ka makahiki 1853 a maloko o na kula aupuni ka loaa ana o kona naauao.  Ma ka manawa i piha ai iaia na makahiki he 22 ua noho ae la oia ma@ ka oihana nupepa e lawelawe ana i ka nupepa New York Sun.  Ua noho oia malaila he 20 makahiki a iloko o ia mau manawa ua hanaia aku kekahi mau hana kamahao ma kona aoao.  I ka makahiki 1896 ua hele aku la oia e ike ia W. W. Hearst ke kumu o kona lilo ana i mea hana no ka nupepa New York Journal aole nae i loihi loa kona noho aha ma ia wahi.  I ka makahiki 1899 ua noho hana aku la oia i ka nupepa London Daily Mail a ma ia pepa oia ka hana ana, a i ka manawa i kuahauaia ai ke kaua mawaena o na Pelekane ame na Bua o Aferika Hema oia kekahi i kona hana aku ma ka hoomaka ana.  Oia ka mea haku o kekahi mau buke hoonaauao he nui i ikeia.  He kanaka kaahele nui oia ke kumu o ka mahuahua mau ana o kona makaukau.

            O kana keiki Lester Ralph oia kekahi o na kaha kii akamai i ikeia.

 

HOOPAKELE I NA KAMALII MAI KA INO MAI.

 

            Aia ke hoomaka ia mai nei ke kukulu ana i ahahui Hawaii no ka hoopakele ana i na kamaili mai na hana ino mai e alakai ana ia lakou iloko o ke ano maikai ole.  He nui na halawai i malamaia no ka noonoo ana i keia kumuhana, a o ka poe e kakoo nei i keia kumuhana aia lakou ke hooikaika nei e hooholomua i ka hana.

            O Allan Herbert, ka lunahoomalu o kela mau halawai, ua hoike ae oia i kona manao i ka Poakahi nei:

            "O ka hoopakele ana i kamalii mai na hana hoomainoino mai, oia ka hana pookela a ke kanaka e hana ai.  Aole e hiki ia lakou ke malama no lakou iho, nolaila, he mea pono e hana aku kakou i kekahi hana hoopakele la lakou.  He kulanakauhale nui o Honolulu nei, a he awa ku moku nui kahi e noho nui nei na kanaka no lakou na ano haahaa o ke kanaka nolaila, aole e nele ka hana ino aku o na makua o ia ano i ka lakou poe keiki."

            O na kumuhana o ka ahahui e manaoia nei e kukulu oia no ka hooikaika ana e hoonaauao i na keiki a e malama la lakou, a e hanala i kanawai no ka hoopakele ana ia lakou.  E hapaila ka noonoo pili laula ma keia mea a e hanaia i kanawai no ka malama ana i na keiki.  Eapo mai ana o Mr. Herbert i ka poe apau e makemake ana e hookomo aku ana i ko lakou poe inoa no ke kokua ana i keia hana maikai.

 

Komo Iloko o na Hoopaapaa Hahana

 

NA KUMU O KA PILIKIA O VENEZUELA.

 

            Ma na pilikia o ke Aupuni o Venezuela ua hoopihaia ae na nupepa a ua kunahihi i'o no aka aole he mea e hoike ana i na kumu o ka ulu ana mai o na pilikia.  O keia ka hana i ulele ai o Pelekane ame Kelemania a kakou i ike iho nei, a o ke kumu aole no he loihi loa.  Eia na mea i ike ia no Venezuela pili ia Kelemania.

            I ka makahiki 1896, ua aie aku ke Aupuni o Venezuela i kekahi banako o Kelemania he $9,500,000 a ae aku la e uku i ka ukupanee o 5 pa-keneta no ka makahiki, e ukuia ke kumupaa i ka manawa e hookaa ai, a e hoopaa ana i na hale kuke awa no ua huina dala nui nei.  Alaila, ua hanaia ae la he aelike mawaena o ke Aupuni o Venezuela ame kekahi hui Kelemania, e kukuluia i aiahao o 200 mile ka loihi, e hoopaa ana hoi ke aupuni e uku aku oia $6,840,000 i ka manawa o ka hana a he 7 pa-keneta hooiaio maluna o ke kuai maoli o ke alahao.  I ka manawa i paa ai ke alahao ua koi aku la ka hui Kelemania he $20,000,000, aka ua hoopaapaa mai la ke aupuni o Venezuela mamuli o ka nui loa o ke koi.

            Ma ka manawa i paa ae ai ke alahao, oia no ka manawa i ulu nui mai ai na pa-ee a aole he mea i ukuia ma ka aoao o ke aupuni.  I ka manawa i hiki aku ai ka ukupanee i ka $1,240,000, ua waiho aku la na Kelemania i ka lakou hoohalahala i ko lakou aupuni no keia mea, e noi ana e uku ia mai ka lakou, a mawaho ae o keia e koi ana e ukuia mai ka lakou, a mawaho ae o keia koi ana e ukuia mai he $380,000, poho o na Kelemania i noho iloko o Venezuela i ka manawa o na unene.  Ma na kuka ana ua hoole ae ia ka Peresidena Castro, aole oia e ike i kekahi koi i kaa aku maluna o eono mahina oia, o kona noho koke ana mai no ia iloko o kela mau unene a hoole iho ia i kona pili ole i na koi i hanaia a pili i kona mau mua aku.

            Ua hoohalahala loa na Kelemania, no ia kumu ua olelo ae la ua Peresidena nei e koho ana oia i mau komisina a na lakou e noonoo pono.  Ua hoohalahala hou no na Kelemania e koi ana e kohoia i mau komikina mai na aupuni mai a elua.  Ua ku-e o Castro i kela manao a ma Ianuari 24, 1901, ua koho aku la no oia i kana mau komikina ponoi.  O na mea apau, na komikina ame hana aupuni ua kaa aku lakou malalo o ka mana o keia kanaka, ke kumu o ka lawa ole o na manao o na Kelemania, oiai nae, he wahi mau koi no ka i aeia mai e na komikina no ka noonoo ana.  Ua hoole loa la kekahi mau koi a ua koemila mai kekahi malalo iho o na kumu waiwai i'o.  He nui aku no na mea e hoolawa ole mai ana i na koi.

            Ma Dekemaba 2, 1902, ua waiho aku ia o Kuhina Kelemania ma Caracas i kana kauoha e uku koke ia mai na koi.  Aole i hookoia mai, nolaila ua ki pokela na papu o Venezuela, hopu pio ia na mokukaua o Castro a panikuia na awa ku moku ke ano o na hiohiona e ku nei i kela manawa.

            O ko Pelekane pilikia hoi aole i pili

 

(E nana ma ka aoao 4)

 

Powaia ka Hale o ka Lunakanawai Kiekie

 

Paa i ka Hopuia ua Poe Kolohe la.

 

NUI KA EU O NA KOA O UNCLE SAM.

 

            Ma ka auwina la Lapule nei, la 18 ua hooliloia ae o Lunakanawai Kiekie Frear me he makai kiu la, a ua hoohauoli ia kau kona mau noonoo ana ma o ka hopu ia ana o na kanaka kolohe a noho ana iloko o na keena liilii o Kuapapanui.  O Kakiana Bales, na koa H. P. Carlton ame T. Walton o Camp McKinley ka i hopuia a ua hoouka ia aku ka hoopii wawahi hale maluna o lakou.  He elima haneri dala ka bela o ka mea hookahi.

            He ewalu manawa i wawahiia ai ka hale nani o Lunakanawai Kiekie Frear ma Tantalus ma kela makahiki aku nei, a o na hooikaika ana apau no ka hopu ana i na kanaka kolohe ua haulehia wale no ia i ka puahiohio.  No kela mau mahina i hala ae nei ua kiai aku ka makai Elvin ame kekahi kanaka ma keia wahi aole nae he mau hana i hoao@ia e hana.  Ma ka Lapule i olelo mua ia ae la, ua pii aku o Lunakanawai Frear ma kona hale nani ma Tantalus a ua hoopahaohao loa ia oia i kona manawa i kokoke ai i ka hale i ka ike ana he 3 mau kanaka i ka puka ana aku mai loko aku o ka hale ma ka pukaaniani.  Ua ike a ua hoomaopopo koke aku la no oia he poe koa keia me na lolewawae koa, likini, palaka polu a me ko lakou papale o ka manawa kaua, na huewai tini ame ka paiki mea ai mahope o ko lakou kua.  Mahope o ke kaawale ana o kela poe koa ua komo aku la ka Lunakanawai Kiekie Frear iloko o ka hale a ike maopopo aku la me ka hoopaapaa ole ua aihue ia na pono e pili ana ilaila.  Ua hele loa aku ia oia ma ka hale noho o Alakanakero a kelepona aku la oia i ka Oihana Makai e hoounaia kekahi mau kanaka iuka o Manoa ame Makiki no ka paniku ana i ke a@a o na koa.  I kela manawa ua aahu iho kekahi mau makai me ko lakou mau lole maoli a kamoe aku la i ko lakou alahele maluna o na kaa uwila a i ka manawa pokole ua paa koke ae la na alanui i ke kiai ia e na makai.  Ma ka hora 6 p.m. o ke ahiahi ua hoouna ia aku la ke kaa holo mama o Kuapapanui me kekahi mau makai e ae e hoopu'ipu'i ana i ka heluna makai i hoea mua ilaila.

            I kela manawa ua ike aku he 3 mau makai i ua poe koa nei a ia lakou e hanu ana mahope o ka meheu o na koa ua pii mai la ke kaa a halawai aku la me na kanaka aihue.  Ua hoomaopopo koke aku la o Lunakanawai Frear i ua poe koa nei a lawe loa ia aku la no ka halewai.  Ua hoole ae ua poe koa nei aole lakou i komo iloko o ka hale.  I ka manawa o Lunakanawai Frear i ninau aku ai ko wai hale la ka lakou i komo ua haikea ae la ko lakou helehelena.  Ua loaa aku na lole silika o Mrs. Frear iloko o na paiki o ua poe koa nei a wahi a lakou ua loaa malalo o ke kumu laau.  Ua hoike ia aku keia mau mea ia Kapena Pierce o Camp McKinlley.

 

Hoopauia mai ka Hana o Chas. Clark

 

KAKAUOLELO WHITE MA IA OIHANA NO KA MANAWA.

 

            Ma ka Poalua la 20 ma ke kauoha a ke Kiaaina Dole, ua kapaeia ae la o Chas. H. Clark ma kona kulana Luna Nui no Waiokamilo Camp a lawe ae la ke kakauolelo White o ka Keena o na Hana Hou ia kulana no ka manawa a loaa ke pani kupono ma ia wahi.  Ua hoopaneeia kona hihia ma ke kakahiaka Poaono.  Mawaho ae o kela mau dala $551 i manaoia ua apuka o Chas. H. Clark aia no he mau huina dala pokole hou i hoea aku i ka huina pau o $4,480.  Ua hoike ae o Chas. Clark o kela mau dala he $3,300.25 oia no na loaa i ohiia e la mamua aku o ka mahina o Sepatemaba 1, 1903 no na lumi hoo@malima a i haawiia hoi ma ka lima o B. H. Wright i kona manawa e noho ana he Poo Kakauolelo me ka loaa ole mai o kana palapala hoapono.

            Ua hoole loa aku o Wright i kela mau hoike a Clark me kona olelo pu ana aole he wahi dala hookahi i haawiia ma kona lima.  Ua hoonoho mua ia o Chas. Clark ma kela kulana e Kauka Wahie a i ka waiho la ana o ka pa hoomalu malalo o ka hooponopono ana a ke Keena Hana Hou ua hoomau ia aku oia ma la wahi.  Ma ka Poalua i olelo mua ia ae nei ua hoouna aku la ke Kiaaina i ka palapa e kapae ana ia Chas. H. Clark me ke kauoha e haawiia ia C. M. White ka pa hoomalu ame na palapala o ke aupuni.

            Mamuli o kela mau kauoha ua hele aku o Mr. White ma ka @a hoomalu ma ka Poalua nei e noii ai i na mea apau a ma keia mua aku e uku pule ana ka Luna Nui o ke Camp i ka keena o na hana hou.