Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 4, 23 January 1903 — LOAA IAIA KEIA HOIKE MAI KEKAHI KANAKA KAHIKO MAI. HELUHELU O KAUKA EMERSON I KEKAHI MEA E PILI ANA NO KAMEHAMEHA NA'I AUPUNI. [ARTICLE]

LOAA IAIA KEIA HOIKE MAI KEKAHI KANAKA KAHIKO MAI.

HELUHELU O KAUKA EMERSON I KEKAHI MEA E PILI ANA NO KAMEHAMEHA NA'I AUPUNI.

Ma ka halawai ana o k& Ahahul Hoo- ' Jelo Hawaii m& k& po Poakahl nei u&' ku mai o Dr. Emerson & heluhelu i kekahi m&n mea e pili &na no Kameharreh& Na'I AupunV Ua loaa lala kela mau hoike mai ke-' kahi kanaka kaUiko aiai e noho nei iloko o keia kulanakauhale i lohe hoi mai kekahl koa mai o ka puali o Ka-j mehameha. | "Mahope o ka paio ana o Kamehameha me Kiwalao a hiki i kona make ana ua hele kaapuni aku la oia (Kamehameha I> i Waiplo, Hilō. j Ma kona alahele hull hoi no Lau-: pahoehoe maloko o kekahi waa kaulua' ua halawai aku la oia me kekahi waa! iawaia nui me elima kanaka iluna ona. | "O Kamehameha," wahi a Kauka Emekona, "me ka manaoio e powa aku ia lakou» hoao aku # la e paniku i keia waa lawaia." Ua hooikaika aku keia, poe kanaka lawaia i ka hoe a pafe mua aku Ia i ka aina. mamua o Kamehameha I. Aole i ae aku o Kamehameha I i kona poe kanaka e hahai iaia, me ka maka'ii oie ua hahai aku la qia hookahi i ua >poe kanaka lawaia nei. Ua paa aku ia kekahi kanaka iaia' o Kaluahi kona inoa a aku'la ola $ lawe i kana upena. I keia manawa ua<poho aku la ka waiwae o Kamehameha I iloko o ka pohopoho peie a holo a pakele ua kanaka nei. ' j 1 Iloko o ke'ia. kuiana pilikia o ka moi na'i aupuni ua pii mai la kēkahi ka,naka lawaia o Naone kona inoa a hahau aku la iaia ma lea lae me ka kalabu a kaanini aku la oia meha I)'ilalo, pau ka ike a pau ka Iphe. Ua lawe k>a ia akii la o Kāmehameha I e kona poe kanaka iloko o kekahi hale mauu liilii a i kona manawa i mo-; hala ae ai aole ola i ae i kona mau koa' e uhai i na kanaka lawaia. >$ahope iho ua paa aku na kanaka iawaia i ka; hopuia a lawe ia aku la imua o Kame- j hameha I me ko lakou manao e *make ana Iakou. { Ua ninau aku la ka moi na'l aupuni ia heaha la ke kumu o kona ha-| hau ole ana i ka iua o ka puupuu maiuna ona? Ua pane aku la o Naone ua manao oia o kii puupuu mua ua lawa ia no ka kula'i ana iaia a mak'e. Ua apono aku la o Kamehameha I i kona hewa *a olelo ako la e hoopa'iia ke kanaka aihue me ka make. Ua haawi aku la o Kamehameha I ia Naone i ka hale ame ka aina a me na mea apau ma kahi kokoke i ulu mai al o keia uluaoa a i ka manawa o Kamehameha I i make ai ua hele aku keia Naone e 11 iaia iho maloko o ka uiulaau. Mamuii o keia kumu i kukulula ai keia kanawai, "E hele ka elemakule kaluahine ame ke keiki a moe i ke ala aohe mea nana e hoopa iaia. —