Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 6, 6 February 1903 — Page 2

Page PDF (1.82 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Moiliili Hongwanji Mission

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

2     NUPEPA KUKOA FEBERUARI 6, 1903.

 

KA

Nupepa Kuokoa

 

No ka Makahiki   -   -   $2.00

No Eono Mahina  -    -    1.00

 

Kuike ka Rula.

 

NA PUKA        1          2          3          1          2          3          1

 ANA.               Pule     Pule     Pule     Mal.     Mal      Mal.     Mak.

1 Iniha..           $1.50   $2.00   $2.50   $3.00   $5.00   $6.75   $12 00

2 Iniha..             2.00     2.75     3.50     4.00     7.00     9.00     18.00

3 Iniha..             2.50     3.50     4.50     5.00     9.00   12.00    24.00

4 Iniha..             3.00     4.00     5.00     6.00   11.00  13.00    30.00

5 Iniha..             3.50     4.75     6.00     7.00   12.00  15.00    36.00

6 Iniha .            4.00     5.50     7.00     8.00   13.00  16 00    42.00

    O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A I NA  AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.

 

  O na Dala a pau o ka Pepa nei e hoouua polo lei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COM PANY.

 

HOOPUKAIA  E  KA

HAWAIIAN  GAZETTE  CO

Hookomola ma ka Hale Leka o Honolulu, Pa

nalaau o Hawaii, na ke ano mea o ka

Papa Elua

 

DAVID L. AI Lunahooponopono,

A. W. PEARSON,          Luna Nui

Honolulu, Oahu     

 

POALIMA    :   :   FEBERUARI 6,  1903.

 

KA LA HANAU O KA MOI

LUNALILO.

 

  O ka la 31 o Ianuari, oia ka Poaono i hala aku nei oia ka la hanau o ko kakou Moi Lunalilo ka la i hauoli ai na elemakule e noho nei i ka Lunalilo Home, ma ka malama ana i ka ahaaina no ka hoomanao ana i ka mea nona ka la.

  O keia ka la i haawiia mai ai kekahi kanaka Hawaii maopopo o ke kulana kiekie a hanohano, puka mai no oia i keia ao me ia mau haawina, he alii maopopo oia, a ma ka auwi ana o ka manawa ame kona nee mau ana imua, ua kau aku ua kanaka la ma ka nohoalii o Hawaii nei, ke panepoo o ke kulana e loaa ai i ke kanaka, a o ua kanaka la he puuhonua oia no kona lahui.

  O keia ka la i puka mai ai ka puuhonua o na elemakule kama ole o kona lahui, ma kekahi olelo ana ae he makuakane no ka lahui a o ua makuakane la oia no o W. C. Lunalilo ka Moi o ko Hawaii Paeaina.

  Mamuli o kona manao maikai, aloha a lokomaikai, aloha hoakanaka, aloha i kona lahui, aloha i kona poe palupalu ua hooko aku oia i ke kukulu ana a kakou e ike nei i keia manawa o ke ku ana o ka Lunalilo Home ka home o na elemakule. O keia kekahi hana pookela loa, o ka hana a Lunalilo alii oia ka mea e kunipaaia ai oia ame kana mau hana maikai iloko o ka puuwai o kela ame keia kanaka Hawaii, a he mea pono e kakauia ma ka papa o ka naau o kela ame keia kanaka a lilo i mau haawina a'o a kumu hoohalike no kona oia iho, e alakai ana hoi iaia iho ma na alanui e hiki ai ke hoopomaikai i ka hoakanaka.

  Aole no paha kakou e lilo ana i poe moi a alii paha, a aole no paha e waiwai ana kakou, a nui paha ka aina e hiki i'o ai ke hana a hooko aku i keia mau haawina pookela, aka ua hiki no ia kakou ke hana i kekahi mau hana e hoopomaikai ai i ka hoakanaka.

  Aole wale no ma ka waiwai hanohano a alii e hiki ai na hana maikai ke hana ia no ka lehulehu aka ma ka hookolo ana i na meheu maikai apau ame ka malama ana i na a'o maikai a hooko aku ia mau mea. He nui na kanaka waiwai i kaulana i ka hanohano aka aole a lakou mau hana aloha a hoopomaikai i ka hoakanaka. Aia ka waiwai aka aole nae i hanaia ka hana. He mea maopopo loa aole na haawina maikai me ia. I ke kanaka waiwai i nele ina hawina maikai aole e hiki iaia ke hana e like me ka Lunalilo i hana ai a i ole o kekahi ano e ae ana e hana ai. O ke kanaka waiwai nona na hawina maikai a hooko, oia ka mea hoowaiwai i ka lehulehu. O ke kanaka ilihune nona na haawina maikai aole e nele ka hoopomaikai ia o ka hoakanaka. O ke kanaka ilihune i loaa ole na a'o maikai ana aole he hana hoopomaikai e hanaia ana e ia. Nolaila aole ma ke kulana ka nana aku ma ke ano. O ka malama ana i na haawina maikai a Lunalilo oia kekahi alakai maikai no ke kanaka.

  Aole no paha i pau loa na ano ame na kulana o Lunalilo i ka maikai loa, a aohe no he kanaka ma ka honua nei i pau loa i ka maikai loa koe wale no ka Haku, aka, o ke kanaka a alii e like me Lunalilo nona kekahi mau iini maikai nana i hana i ka hana maikai loa no kona lahui aole e nele ka loaa o keia manao ia kakou aia no he mau haawina maikai me ia.

  Nolaila, ua loaa ka maikai ia kakou me keia la 31 o Ianuari, ka manawa i puka mai ai ia puuhonua o ka lahui Hawaii.

 

KA LOIO AUPUNI HOU.

 

  Mamuli o ka waiho ana o Mr. E. P. Dole i kana oihana i paa iho nei no kekahi mau makahiki, oia ka oihana loio aupuni, a wahi a ka Lunakanawai Kaapuni De Bolt ua malama oia i ka hana me ka makee nui i ka pono o ka Teritori, ua kau pu aku oia ia haawina maluna o Mr. Lorrin Andrews ke kanaka i hookohul@ iho nei e ke Kiaaina Dole no ka hoopiha ana i ka makalua i waihoia.

  He mea oiaio, o Mr. Andrews ko kakou loio aupuni i keia manawa ma ka inoa i maa la kakou "loio kuhina."

  Ma ka hele ana o ka moolelo o Mr. Lorrin Andrews ua loaa ia kakou ka me he kanaka oia i hoonaauao piha ia a hemo mai no hoi mai ke kula kanawai, a i noho lolo no kekahi mau makahi i Amerika me ka hui pu ana iloko o na hana kalaiaina, i noho luna nui ia e ia, houluulu i keia mau mea ua lawa ia no ka hookupono ana laia ma ka oihana @na i noho aku la. Ma na mea i ike maka ia e ko Hawaii nei iaia e noho nei i keia mau la ua ikeia aku no kona makaukau ma ka holopono o kana mau lawelawe oihana loio ana iloko o na aha hookolokolo, a ke hui ia keia mau mahele ua lawa no ia no ka hookupono i'o ana iaia no ka oihana ana i noho kauwa aku la. He mea oiaio no, e haule ana no kekahi mau hihia ana mamuli nae o na kumu kupono a aohe no he loio aupuni a loio e ae paha a puni ke ao holookoa i lanakila wale no kana mau hihia i na manawa apau.

  Ma kana lawelawe oihana loio ana a iloko o ka hana kaiaiaina oiai oia kekahi mahele ikaika ona ma ka aoao kalaiaina Repubelika, a oiai, he kanaka ohaoha ka loio aupuni hou ua nui maopopo maoli kona mau hoaloha iwaena o na haole ame ua Hawaii ame kekahi lahui e ae. He nui na Hawaii i pili aloha aku me ia ma ka hooikaika like ana a ma ka manawa ana i noho ae ai i keia oihana ko'iko'i o ke aupuni i hele aku e haawi i ko lakou hoomaikai iaia, pela no hoi kekahi poe e ae.

  Ma ka hele ana o kona moolelo ua ike kakou ua hanau oia i Nu Ioka. Amerika Huipuia, he keiki na Analu ma kekahi olelo ana ae he moopuna na Analu kumupoo o Lahainaluna ke kanaka nana i hoonaauao nui i na keiki Hawaii, he poe keiki Hawaii naauao a ma ka lakou hoohana ana ua lilo ka hapanui o lakou i poe kaulana loa i kela mau la o Hawaii nei a e o nei no ko lakou mau inoa mamuli o ka lakou mau hana hookalakupua a i hoowaiwai ia ka aina, a o lakou hoi kekahi kumu piio ke kulana o Hawaii e haaheo nei i keia mau la.

  E like me ka maikai a ke kupunakane i hana ai no ka maikai o Hawaii pela ka moopuna e ukali ai no ka pono o kona mau hoakanaka. Ke lana nei ko makou manao me ka iini nui ana e holopono kana mau hana no ka pono o ka Teritori o Hawaii, a ke hoomaikai nei makou i ka loaa ana o ke kanaka kupono a makaukau ma la oihana ko'iko'i o ke aupuni.

 

KA FIVA HA'IHA'I-IWI.

 

  I na pule i hala koke iho nei, ua nui ka poe o ke kulanakauhale i hoomoeia i ko lakou wahimoe no kekahi mau la me ka ehaeha nui i ka hana a ka ma'i fiva ha'iha'i-iwi (breakbone). Ua ano like no keia ma'i me ka ma'i la gripa, ka maeele ikaika iloko o na au mai na lima a hiki i  na wawae a pau pu me ke poo. O ka mahamaha kahi oi loa aku o ka eha.

  Aole o ka ehaeha wale no ka mea loaa i ka wa o ka ma'i aka i ka manawa e haalele mai ai ua ma'i la a ikaika iki ae, oia no kekahi manawa e maeele mau ai iloko o ka i'o.

  Ua oleloia he ma'i holo laulaha no kela, he nui ka eha e uwe ai no ke kanaka aka aole no nae he ikaika loa ma ka lawe ana i ke ola.

  Wahi a na kauka i keia manawa ke emi nei ka laha ana o keia ano fiva iloko nei  ok ke kulanakauhale i keia mau la, oiai ua hiki aku paha ma kahi o ka haneri ka nui o ka poe i loaa i keia ma'i, mamuli o ka ea, a o ka emi ana o ke ana ea oia ka mea nana i kokua nui i keia ino.

  Ma ka nana i'o ana no o ka poe holona ua hiki i'o ole no ke alo ae i ka ike ana i ka oiaio o keia ma'i i kela mau la aku nei a pela no hoi ko makou ike a hoomaopopo iho, a pela no hoi i keia manawa ke ike i'o ia aku'nei no ka emi mai o ua kpuino nei.

  O ka maikai ia o ka pau ae o keia pilikia a ikaika like ae no ke komo hou ana iloko o na hana kumau.

 

MAALAHI KE ALA I WAIKIKI

 

  I keia mau la ua hoomaalahi maopopo ia ko ke kulanakauhale nei pili i ka hele ana ma kahi i makemake ai ke kanaka ma na wahi no nae e holo nei na kaa uwila. Aohe mea hoohalahala i keia manao. Aole o ka hoomaalahi wale ia no aka o ka hikiwawe no, aole emo o ka hiki no ia i kahi i makemake ai o ke kanaka. O na wahi i hoomoeia i ke alahao a e holo nei na kaa uwila ua hoopomaikalia lakou. Ua nui no ka pomaikai o ka lehulehu mai ke kaa hapaumi mai i hukiia a na hoki ma ka maalahi o ka hele ana i kekahi wahi, o na wahi no nae i hoomoela i ke alahao a i holo ai ke kaa hapaumi aka o keia ka oi aku ma ka hoomaalahi ana ahoopokole manawa.

  Ma ka Poaono i hala aku nei Ianuari 31, i hoau mua loa ai ka holo ana o ke kaa uwila, e hoike mai ana ia, ua hoomoeia a ke moe nei ke alahao mai ke kulanakauhale aku a hiki i Waikiki, e pau ana i kahi o ka Onamiliona Campbell.

  Ua nui no ka poe i konoia no ka hui ana aku ma keia hoau ana i kela la oiai he eha kaa uwila nunui i hookuuia no ia hana, aka, i ka Lapule mai ua nui maoli no na kanaka i holo aku iwaho o Waikiki. Mai @ manawa ka wehe ia ana no ka lehulehu e like me na laina kaa e ae e hoohanaia nei, ke kumu i loaa ai ke poo-manao e kau ae la maluna nona hoi keia kino manao.

  He ala loihi i'o no o Waikiki a he wahi kau nui ia e na mea apau no ka hoohala manawa a peia no hoi ka ike ana i na hana lealea o Kpiolana Paka aka aole i loaa ka maalahi loa i na mea apau i hele aku ilaila no ka loaa ole o ke alanui maalahi. Pela mai ke aumeume ana a hiki mai i ka wa o ke kaa hapaumi aole no nae i pau ka pekiwawae ana aka i keia manawa ua pau a maalo ae ia mau haawina.

 

E  KAU  LEKA  MA  KEIA  MAU

INOA.

 

  E hoomanao mai e na makamaka, oia hoi, i ka poe e hoouna leka mai ana ia makou pili i na hooponopono dala ame na mea pili ilaila e hoouna pololei mai ma na inoa malalo iho nei. "Keena o ka Nupepa Kuokoa a i ole "Ka Hawaiian Gazette Co., Ltd." malalo nae o keia wahi noho "$1 S. Alanui Moi, Honolulu, H. T. Mai poina i keia, aka e hoomanao a e hooko ma ke kakau i'o ana ae ma keia mau inoa."

  O na hana apau e pili ana i ka lawelawe ana ma ke dala ame na kukua ana apau pili ilaila aole ia he hana na ka lunahooponopono, pela i pili ole ai ia mau hana iaia, aka, ua pili aku ia mahele i keia mau inoa i hoike mua ia ae la. O ka hana wale no a ka lunahooponopono oia na mea e pili ana i ka hooponopono nupepa ana i na manao ame na mea hou ame na mea apau e hookomola ana iloko o ka oukou Kilohana a mai poina ia mahele ma ka aoao o ka lunahooponopono.

  Ke hoomakili hou ia aku nei oukou ma keia mea, oia hoi, aole e hoouna, ho@ ia aku ka nupepa Kuokoa ma ke ano hoomau ke ole e loaa mua mai kona oia. Ina e makemake kekahi e hoomau aku i ka lawe ana i ka nupepa a hoike koke mai ia makou mamua ae o ka manawa i loaa ai ia makou ka ike no ka makemake e hoomau aku, no ka mea, e hoopau koke ia no ka hoouna ana aku i ka nupepa i ka manawa e pau ai ka manawa i ukuia.

  Ke hooikaika nui nei makou e hoomaikai ae i ka nupepa, a i mea e holopono ai ka makou hana, he mea maikai e kokua like mai kakou i ke ola o ka nupepa. I hiki no ka makou hana i ka loaa pololei mai o na kokua mai ia oukou mai, nolaila e oluolu e nana pono i keia a hoike mai ia makou. E hoomanao no hoi i ke oia he elua dala no ka makahiki a he hookahi dala no eono mahina, me ka loaa pu aku o ke kii makana i keia ame keia mea lawe pepa kumau i kela ame keia hapaha.

  Ma ko makou aoao, ke noi aku nei makou i ko makou poe lawe pepa kumau e hoike mai i ko lakou manao, ma ke kakau leka ana, pehea la i ko lakou makemake no na kii makana e haawiia nei. He mea hoohauoli no ia ia makou. Aole o ia wale aka o na manao no pili i ke kulana o ka oukou Kilohana ma na mea no apau. Aole no hoi e luhi loa i ke kopekope iho i wahi mau lalani pokole.

 

Aole Oe

 

e hoohokaia. He mea oiaio he nui na hana apuka a poholalo i ikeia e na mea apau, a he mea maa mau ole a i ole he ole loa no ka hoahewaia o kekahi mau hale oihana o na ano hana no apau. O na hana apuhi apau aohe he mau o ka holomua. O na kanaka e hana ana pela ua like no ia me ka poe hupo a he wa e hiki mai ana e komo ana no iloko o ka poino--a ua pono no. I keia wa he nui wale ka poe i kuemi hope i ke kuai ana i na waiwai i hoolahaia no ka manao o apuhiia a hoopunipuniia; a he lohi hoi ko lakou hilinai ana i ka mea i hoolahaia ame na olelo o ke ano maoli o ua mau laau la. O ka laau ola o ka ano hou e iie me ko

WAMPOLE'S PREPARATION

he laau ia o ka oiaio maoli a he makepono hoi ke kuai ana e like me kou kuai ana i ka palaoa, lole silika a i ole o na lole pua maau mai loko mai o na hale hana no lakou na kulana i ikeia a puni ke ao holookoa. Aole makou e pai aku ana ikona ano nui maoli a i ole e hai aku hoi i na mea hoopunipuni; oiai he mea waiwai ole ia. He ono kona i like aku me ka waihona meli a i awaiauluia me na mea hooulu a hoola o ka Pure Cod Liver Oil, i laweia mai e makou mai ka cod liver makamaka hou, a hoohuihuiia, paipaiia me ka Compound Syrup o ka Hypophosphites ame ka Extracts o ka Malt ame Wild Cherry a pehea no ia e nele ai ka waiwai maoli o keia laau oiai keia mau mea maikai a agena ano nui hoi o ka hoola e paa ana iloko ona. He oi aku kona maemae i ka poe Nawaliwale ame ka poe i nele i ka Laau Hoola no ka Haalulu, Anemia, Alaala, La Garipa, ka mai o ka Ake ame ke Koko Inoino. Me he mea la aole i hiki i kekahi kanaka naauao o ka oihana lapaau ke haawi mai i kekahi mea a oi ae ka maikai mamua o keia--a me he mea la no aole no he mea oi ae. Wahi a Kauka W. H. Dalfe o Canada: "Ua hoohana aku wau iaia iloko o ka'u mau lawelawe oihana ana a ke makemake nei wau e hooia aku i kana hana hooia a hooulu i ke kino." He laau keia e hiki ke hoike aku i kona ano a i komohia hoi kona makemakeia e ka poe nana laau. I Kinohi no ike oe i kana. Ke kuaiia aku nei e ka poe hana laau lapaau o o nei.

 

Ma ke Kauoha

 

Teritori o Hawaii,                )

Mokupuni o Oahu,               )ss

Kulanakauhale o Honolu     )

  Ma o ka hoohiki ia ana o M. P. Robinson ame W. G. Cooper, ua hoike ae laua ma ka palapala a olelo ae he mau luna nui laua, o M. P. Robinson ka Hope Peresidena, a o W. G. Cooper ka mea Malama Dala no ka First American Savings and Trust Company of Hawaii, Ltd., a o ka papa huahelu malalo iho nei, he hoike piha pono ia, he oiaio, pono a pololei no na hana o ua hui la i oleloia ka First American Savings and Trust Company of Hawaii, Ltd., a hiki i ka la 31 o Dekemaba, 1902, pau pu me ua la la i hoikeia ae la he papa huahelu e pono, e kupono me na manao o ka pauku 14; o ke Kanawai Banako o ka makahiki 1884.

  O ke kumupaa o ka hui he $250,000 i maheleia iloko o 2,500 mahele o $100.00 waiwai i'o o ka mahele hookahi. O ka heluna o na mahele i hoopukaia he 2,500 a ua uku piha ia na mahele.

  Na Loaa no na ai-e o ka Hui ma ka la 1 o Ianuari, 1903, oia keia malalo iho:

Kumupaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . $250,000.00

Na Dala Hookomoia . . . . . . . . . . . .  180,693.62

Na Puka o ke dala mahele ole ia . . .     8,212.98

Na Helu Kapaeia . . . . . . . . . . . . . . .     6,250.65

Na Waiwai e ae o ka Hui ma

    ka la 1 o Ianuari, 1903, oia

    keia malalo iho:

Na Bila Loaa mai . . . $300,123.66

Na Bona . . . . . . . . . .     73,500.00

Dala kuike ma ka

    Banako . . . . . . . . .     64,434.12

Ukupanee i pii a

    Dekemaba 31, 1902 ..  7,099.47

                                      _________   _________

                                    $445,157.25   $445,157.25

(Kakauinoaia.)   M. P. ROBINSON,

                             Hope-Peresidena.

(Kakauinoa.)          W. G. COOPER,

                                    Mea Malama Dala.

Kakauinoa a hoohikiia imua o'u i keia la 23 o Ianuari, 1903.

(Kakauinoa)  F. F. FERNANDES,

Notari, Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi.

  Ma keia, ke hooia nei au o ka hoike maluna ae, he hoike oiaio la a oia no ke kope oiaio o ka hoike maoli a papa huahelu hoi o ka First American Savings and Trust Company of Hawaii, Ltd., i hoohikiia imua o'u i keia la 23 o Ianuari, 1903.

           FRANK F. FERNANDES,

Notari, Apana Hookolokolo Kaapuni Ekahi.

2948--Jan. 30,--Feb. 5, 12.

 

AINA WAIWAI NUI MA KE

KUDALA.

  Ma ka hana o ka waiwai o KAPUNIKALA (k) keiki oo ole. Mamuli o kekahi olelo kauoha i kakauia e ka Mea Hanohano J. T. De Bolt, L. K. Mua o ka Aha Kaapuni. Apana Hookolokolo Ekahi o ka Teritori o Hawaii, nolaila ke hoike aku nei ka mea nona ka inoa malalo iho, i ka POAONO, FEBERUARI 21, 1903, hora 12 awakea, ma ka noao mauka o Aliiolani Hale, Honolulu, Mokupuni o Oahu, e kuai kudala ia'ku ana i ka mea koho kiekie loa, ke kuleana apau loa o kela me keia ano o ua keiki oo oie la iloko o keia Aina Hui e waiho la ma Holualoa 1 ame 2 ma Kona Akau, mokupuni o Hawaii, he 350 mau mehele a he 7330 eka o ua aina hui ia a he kuleana huikau ko ua keiki oo ole ia, penei, he eono (6) mau mahele ua like me 125.64 eka oi aku a emi mai paha, Kona Kuleana iloko o ua aina la, a e kuai pualu la'ku ana ua mau mahele la, he eono.

  He aina kupono loa keia no ka hanai holoholona, me ke kanu kope ma na uka a he maikai no hoi no na home hookuonoono makai, a ua noa loa ke kai lawaia i keia manawa e like me ia i hooholoia e ka Aha kiekie.

  He manawa maikai loa keia no ke kuai ana i keia ano aina.

  Me ka mea koho na lilo o ka palapala hoolilo kuleana, a he kuike ka rula, dala gula o Amerika Huipuia i ka wa e loaa ai ka palapala kuai.

  O na ninau apau me ka mea no ia nona ka inoa malalo iho, a i ole ia ia Henry Smith, ma Aliiolani Hale, Honolulu i oleloia.

              S. W. KALEIKINI,

Kahu Malama Waiwai o Kapunikala (k) Keiki oo ole.

Jan. 30.--Feb. 6, 13, 20

 

OLELO HOOLAHA A KA LUNA-HOOPONOPONO WAIWAI.

O ka mea nona ka inoa malalo iho, oiai ua hookohu ponoia oia i Luna-hooponopono Waiwai no ka Waiwai o ISAAC H. KAHILINA (k) i make kauoha ole no Waipake, Koolau Mokupuni o Kauai, Panalaau o Hawaii i ka Mea Hanohana Jacob Hardy ka Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Elima o ka Panalaau o Hawaii i oleloia, ma keia ke kauoha aku nei i ka poe apau he mau koi ka lakou i ua Waiwai nei e waiho mai ia mau koi me na hooia kupono i hoohiki ia i ka mea nona ka inoa malalo iho ma Kapaa Mokupuni o Kauai i oleloia iloko o na mahina eono (6) mai keia la aku a i ole e hoole mau loa ia aku no ia mau koi e like me ke kanawai. A o ka poe apau i aie mai i ua Waiwai nei, e hookaa koke mai i ko lakou mau aie a i ka mea nona ka inoa malalo iho.

                   S. KANEWANUI,

Luna-hooponopono Waiwai o ka Waiwai o Isaac H, Kahilina i make.

Kapaa, Kauai, Ianuari 23rd., 1903.

(Jan. 30--Feb.6, 13, 20, 27.)

 

HOOLAHA AINA AUPUNI.

 

  Ma ka Poaono, Malaki 7, 1903, a ma ka hora 12 awakea, ma ke alo iho o ka puka o ka Hale Hookolokolo e kuai kudala ia aku ai ma ke akea na hoolimalima o na aina i hoikeia malalo iho nei:

  1.  Ka Aina kalo o Kaneloa, ma Waikiki, Honolulu, nona ka iliaina o 15.70 eka emi a oi aku. Manawa: 10 makahiki. Ukuhoolimalima haahaa:--$35.00 no ka eka hookahi, uku mua i kela ame keia eono mahina.

  2. O ka lele o ka aina o Kawailoa ame ka Mokupuni o Popoia, Koolaupoko, Oahu, nona ka iliaina o 68 eka. emi a oi aku. Manawa: 10 makahiki. Ukuhoolimalima haahaa:--$150.00 no ka makahiki hookahi, uku mua i kela ame keia eono mahina.

  3. Na Apana Helu 6, 26, 27, 28, 34 ame 35 iloko o na aina Ninole ame Wailau Kau, Hawaii, nona ka iliaina o 107 eka emi a oi iki. Manana 21 makahiki: Ukuhoolimalima haahaa 25 keneta no ka eka hookahi e uku mua i kela ame keia eono mahina.

  Ma ka la i hoike mua ia ae nei a ma ka hora no i hoike mua ia ae nei, a ma ke keena o E. D. Baldwin, Hilo, Hawaii, e kuai kudala ia aku ai ma ke akea, malalo o kekahi mau manawa a ano o ka mahi ana ame na hana hou, o ka mokupuni e ku la ma ka aoao Hema o ka pele i kahe ai i ka makahiki 1881, i Kaumana, Hilo, nona ka iliaina o 24.20 eka emi a oi aku. Kumukuai haahaa $6.00 no ka eha hookahi.

  No na mea aku i koe e hele mai i ke Keena Aina Aupuni, ma Honolulu, a i ole, ma ke keena o E. D. Baldwin, Hilo.

                      EDWARD S. BOYD,

                      Komikipa Aina Aupuni.

Keena Aina Aupuni. Ianuari 31, 1903.

2949--Feb. 6, 13, 20.

 

Hoolaha Hooko Moraki

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI

A KA MEA PAA MORAKI.

 

  I kulike ae me na olelo o kekahi moraki i hanaia e J. M. Monsarrat ia Bruce Cartwright, Kahu Malama Waiwai o R. W. Holt ma ka la 5 o Iune, 1894, i hoopaaia ma ka Buke 147, aoao 305, e paaia nei e Henry Smith i keia manawa kona pani ma ka oihana i koho pono ia, ke haawiia nei ka hoolaha ma keia ke manao nei ka mea paa moraki e paniku i ua moraki la no ke kumu i uhaiia e hoike ana ka uku ele 'la o ka ukupanee ame ke kumupaa i ka manawa e uku ai.

  Ke haawi pu ia aku nei ka hoolaha mahope o ka hala ana o ekolu pule mai ka la aku o keia hoolaha, e hoolaha ia aku ai na waiwai apau i paa iloko o ua moraki la no ke kuai ana ma ke kudala akea, ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, ma ka Poakahi, ka la 9 o Malaki, 1903, ma ka hora 12 o ka la i oleloia.

  E loaa no na mea i koe mai a W. R. Kakela mai a i ole P. L. Weaver (Wiwa) Ioio o ka mea paa moraki.

Hanaia ma Honolulu, Feberuari 6, 1903.

                    HENRY SMITH,

Kahu malalo o ka Palapala Kauoha a R. W. Holt.

                         Mea Paa Roraki.

  O na waiwai i hoopaaia iloko o ua moraki la oia no kela aina apau e waiho la ma Manienie, Apana o Hamakua, mokupuni o Hawaii, Teritori o Hawaii nona ka iliaina o 13 eka oi a emi mai oia no ka aina hookahi i hoop@aia ma ka Palapala Sila Nui (Grant) Helu 1071 i haawiia ia Kuaana, koe wale no keia hapa o ka aina i oleloia nona ka iliaina o 1 37-100 eka i hoolilo mua ia e Kuaana i oleloia ia Kahele, a oia no hoi ka aina i lilo i ka mea moraki mai i oleloia e, Kuaana i oleloia ma kekahi palapala kuai i hanaia ma Dekemaba 2, 1889 a i hoopaaia Hoko o ka Buke 122, aoao 173.

2849--Feb. 6, 13, 20, 27.

 

HOOLAHA PANIKU A KUAI A KA

MEA PAA MORAKI

 

  I kulike ai me kekahi mana kuai i hoopaaia maloko o kekahi moraki i hanaia e Katie E. Sims ame William R. Sims, kana kane mare, o Honolulu, mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, i ka Pioneer Building and Loan Association of Hawaii, i hanaia ma ka ia 19 o ka mahina o Ianuari, makahiki 1896, a hoopaaia maloko o ka Keena Hoona Aina, Oahu, iloko o ka Buke 179 ma na aoao 57 a hiki i ka aoao 59, ke hoolaha ia aku nei ma keia ke manao nei ka mea paa moraki e paniku i ua moraki ia i olelo ia no na kumu i uhaiia. oia hoi, ka uku ole ana i ka kumupaa. ukupanee, uku auhau ame ka uku makahiki no ka panai oia i ka manawa e uku ai: a maluna o keia manao paniku i oleloia ae ia e kuai kudala ia aku ana ma ke akea ma ke keena kudala o James F. Morgan ma ke ainui Moiwhine. Honolulu i oleloia ma ka Poaono, ka la 28 o Feberuari. 1903 ma ka hora 12 o ke awakea o ka la i oleloia me keia mau waiwai malalo iho i hoopaaia maloko o ua moraki la i oleloia e ikeia:

  1. Aina e waiho la i Kaluaopalena. Kalihi, Mokupuni o Oahu, a i hoakakaia malalo iho:

  Apana 2. Hoomaka ana i ke kihi hema o keia apana, oia hoi Akau 51 degrees 40' Hik. oiaio,173.3 kapuai mai ka hookuina o na alanui e like me ko Palapala Ana Aina o ke Aupuni o na apana o Kaluaopalena, Aperila, 1899, a holo e like me ia malalo iho:

  Akau 51 degrees 40' Hik. 150.3 kapuai holo ma ke Alanui Kamehaameha.

  Akau 42 degrees 00'' Kom. 227.8 kapuai holo ma ka apana 3.

  Hem. 48 degrees 00' Kom. 130.0 kapuai holo ma ka apana 5.

  Hem. 43 degrees 00' Hik. 218.5 kapuai holo ma ka apana 1 a hiki i kahi i hoomaka ai. iliaina 0.768 Eka, a oia no hoi ka aina i hoikeia ma ka R. P. (Grant Helu 3546.

  2. Aina e waiho la i Kaluaopalena, Kalihi, mokupuni o Oahu, a i hoakakaia e like me ia malalo iho:

  Apana. 1. E hoomaka ana ma ka huina hema o keia apana, ma ka hookuina o na alanui e like me ka ka Ana Aina Aupuni o Aperila, 1899. Malaila aku holo e like me ia malalo iho:

  Akau 10 degrees 16' Kom. 243.5 kapuai holo ma ka alanui hoi.

  Akau 48 degrees 00' Hik. 45 kapuai holo ma ka apana Aupuhi Helu 5.

  Hem. 42 degrees 00' Hik. 218.5 kapuai holo ma ka apana Aupuni Helu 2,

  Hem. 51 degrees 41' Kom. 173.3 kapuai holo ma ka iaina alanui hoi a hiki i kahi i hoomaka ai.

  Iliaina 53-100 Eka. O keia no ka aina i hoakakaia ma ka R. P. (Grant) Helu 3486.

Pioneer Building and Loan Association

       of Hawaii.

                             Ma o ka Loio la,

                          A.  G. M. ROBERTSON,

Hanaia i Honolulu, Februari 5, 1903.

2949--Feb. 6, 13, 20., 27.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI

A KA MEA MALAMA MORAKI.

 

  Ke haawi ia aku nei ka hoolaha, mamuli o ka mana kuai i hanaia iloko o kekahi moraki he palapala i hanaia ma ka la 5 o Ianuari, 1900, e D. H. Ward o San Francisco, Mokuaina o Kaleponi, Amerika Huipuia, ka mea moraki mai, ia C. Sprekels o San Francisco i olelo mua ia ae nei ame W. G. Irwin o Honolulu, Mokupuni o Oahu, e lawalawe oihana kalepa pu nei iloko o Honolulu ma ke ano hoahui malalo o ka inoa hui a ma keia ano, "Claus Spreckels & Co." na mea paa moraki, he moraki i kakau kope ia i ke Keena Hoona Aina iloko o Honolulu i oleloia, ma ka buke helu 247 aoao 34-37, o Allan Herbert ka mea malama o ka moraki i oleloia ke manao nei ka mea malama moraki o ka moraki i oleloia e paniku i ua moraki la i oleloia no na kumu i uhaiia e hoike ana, o ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka wa e uku ai.

  Ke hoolaha pu ia aku nei o ka waiwai apau i hoopaaia iloko o ua moraki la i oleloia e kuai kudala ia aku ana ma ke akea ma na keena kudala o James F. Morgan, Alanui Moiwahine, Honolulu, ma ka Poaono, la 21 o Feberuari, 1903, ma ka hora 12 awakea o ua la la i oleloia.

  O ka waiwai i hoopaaia maloko o ua moraki la a e kuai kudala ia aku ai e like me na hoike malalo iho oia keia

  Akahi-hapaha o ka Mokupe'a kia-kolu "Diamond Head (oia no ka mokupe'a kia-kolu Pelekane mamua aku nei Gamsborough") oia no hoi ka moku i hoopaaia ma ka inoa o S. C. Allen o Honolulu, iloko o ke Keena Kakau a Hoopaa o na Moku a i kau helu ia 325 (hou) a pela no hoi na kuleana e ae apau--- o na kuleana pololei apau o ka mea moraki mai ma ka aoao o ke kanawai a kaulike iloko o ua moku la i oleloia, kona mau pe'a ame na i-a, na o'a moku na waapa, na heleuma, na kaulahao, na lako moku apau, na loaa ukumoku ukana ame na kuleana apau a iloko o ka palapala inisa o ka Marine Insurance no elua kaukani elima haneri dala ($2,500.00) i hoopaaia ma ka inoa o ka mea moraki mai me ka Alliance Insurance Company of Berlin malalo o ka palapala inisua, Helu 681 a iloko o na dala apau e uku ia ana malalo o ua palapala la.

                 ALLAN HERBERT,

                    Mea Malama Moraki.

  Kuike ka makemake a ma ke dala guia Amerika no hoi, a ma ka aoao kuai mai na lilo palapala apau.

  No na mea i koe e like ae la Homes and Stanley na loio o @a mea malama moraki.

Hanaia ma Honolulu, Ianuari 29, 1903.

2948--Jan. 30, Feb 6, 13, 20.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI

A KA MEA PAA MORAKI.

 

  Ke haawi ia aku nei ka hoolaha, mamuli o kekahi mana kuai maloko o kekahi palapala moraki i hanaia ma ka la 18 o Dekemaba, 18@ i hookola a hooiaia e Wiliam C. Achi, mea moraki mai, i hui pu mai ai me Mary Achi no ka hookuu ana i kona hapa kuleana o ka wahine mare, no Honolulu, Mokupuni o Oahu, ia Charles M. Cooke Limited, he ahahui e ku nei malalo o na Kanawai o ka Paeaina Hawaii, mea paa moraki, maloko o na moraki la i oleloia ua hoopaaia mo ka hookaa ana i ka huina o $125,000.00, nona ka ukupanee o 6 pakeneta o ka makahiki hookahi, a i keia manawa e kuai ia aku ana no ka hookaa ana i ke koena i hookaa ole ia nona ka huina o $71,575.00 ma ka la 18 o Dekemaba, 1902, ame ka uku pu ana i ka ukupanee ame na auhau i uku ole ia, he moraki hoi i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina ma Honolulu, ma ka Buke Helu 204, aoao 63-@6 a e paaia nei, a e onaia nei o Charles M. Cooke, Limited, ke manao nei ka mea paa moraki e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uhaiia, e hoike ana no ka uku ole ia o ke koena kumupaa ame ka ukupanee ame na auhau e like me ia i hoopaala maloko o ua moraki la i aleloia.

  Ke hoolaha pu ia aku nei no hoi e ka mea paa moraki i oleloia, mahope iho o ekolu pule mai ka la aku o keia hoolaha, e hoike ana i ka Poaono, ka la

14 o Feberuari, 19@6. a ma ka hora @

awakea o ua la la i oleloia. e kua@

kudala la aku ai e ka mea paa moraki

keia mau hapa a mah@l@ k@ waiwai @

hoopaaia maloko o ua @o@

ia, a i ikeia malalo iho n@

i uhaiia, maloko o ke ke@ a @

James F. Morgan ma k@ M@

wahine, Helu 42 iloko o Honolulu @

leloia.

  Na loina o ke kuai ana @

paha o ke kumukuai e hoo@

dala kuike; a o ke ko@na @

iloko o hookahi makahiki m@

panee o 7 pa-keneta no ka @

hookahi.

  Na lilo palapala ma ka aoa @

kuai mai.

  Ua hoikeia mai i ka mea @

ua loaa i ka Union Land C@

ahahui, he kuleana iloko @a @

morakiia, i ka manawa i ha@

ai ua moraki la i oleloia.

  No na mea aku i koe e p@

kuai kudala ana, a e ike @

palapala aina e hoike ana @

kuaiia aku ana, e ike ae la @

ka loio o ka mea paa morak@

@sgenwald Bulding, Honolulu

     CHAS. M. COOKE, LIM@

             Mea P@

Hanaia ma Honolulu, Ian @

NA KUHIKUHI O NA WA@-

PAU.

  O na mea malalo iho oia @

o ka waiwai apau loa i@ h@

@aloko o ka moraki i oleloia

  O kela mau apana a m@h@

apau loa e waiho la ma Kea@

lulu, Mokupuni o Oahu a i h@

ia e like me ia malalo iho @

  O kela poe aina apau loa @k@

ka mea moraki mai (William @ A @)

G. N. Wilcox ma kekahi pal@

i hanaia i ka la 15 o Dekemaba @

i kakau kope ia iloko o ke Keena H@

Aina, ma ka Buke Helu 50@

338, a koe mailaila mai, he a; an@

waiho la ma ke kihi komoha@

ka aina i oleloia i hooililoia e ka m@

moraki mai i oleloia ia Charles M

Cooke. Limited, ma kekahi pa@

kuai i hanaia i ka la 18 o Dekemaba

1899, a i kopeia ma ke Keena Ho@

aina ma ka Buke Helu . . . . @

nona ka iliaina o 5 42-100 eka @

ka hapa o ka Palapala Sila N@ H@

5715, L. C. A. Helu 10603, ia @

pu me ka aina e waiho la ma @

hikina-aku. A pau pu nae @

leana mau o elua iniha kui@

kahe mau ai mai ka luawai o@

ame ke kuleana hoomoe pa@

mau paipu wai maluna o na @

ia i haawiia mai e ka mea @

i ka mea paa moraki ma k@

kuai i hoike mua ia ae nei.

  O na palaena-aina o na aina @

ia maloko o ka moraki i oh@

ia maloko o ka palapala ku@

Wilcox ia William C. Achi (M@

ki mai) oia keia malalo iho:

  O kela apana a mahele a @

kahi-hapalua o ka Ili Aina @ K@

ma Honolulu, Mokupuni o @

hoakakaia malalo iho:

  Apana II. E hoomaka ana @ o

kiki Hikinaa Akau o ka Apana H@

ma kekahi omole i kanuia ma @

makai o ke Alanui Waikiki a @

aku holo,

  Hem. 5 degrees 37- Kom. 930 kaulah@

keia wahi aku aia he kuleana @

kekahi wahi mahele aina uuk@

kuleanaia e ka apana 13, e ho@

Akau 82 degrees Hik. @33 kaulahao a hiki@

wai mapuna he 10 kaulahao akea a @

i ka akau o ka laina), malaiia aku @

  Hem. 13 degrees 14' Kom. 350 kaulahao.

  Hem. 19 degrees 51' Kom. 1563 kaulahao,

  Hem. 62 degrees 49' Kom. 100 kaulahao.

  Hem. 76 degrees 48' Kom. 454 kaulahao

  Hem. 3 degrees 45' Kom. 122 kaulahao.

  Heme. 25 degrees 15' Kom. 1319 kaulahao

  Hik. 439 degrees he mau kaulahao e hoio @

ana ma ka auwai kahiko a hiki @

kiekiena o kona ka'e;

  Akau 43 degrees 47' Hik. 723 kaulahae.

  Hem. 36 degrees 43' Hik. 185 kaulahao

  Akau 31 degrees Hik. 483 kaulahao

  Akau 20 degrees 19' Hik. 200 kaulahao

  Akau 35 degrees Hik. 353 kaulahao

  Akau 46 degrees 47' Hik. 231 kaulah@

  Hem. 43 degrees 56' Hik. 84 kaulah@

  Akau 45 degrees 28' Hik. 569 kaulah@

  Akau 54 degrees 30' Hik. 830 kaulah@

  Akau 58 degrees 30' Hik. 530 kaulaha@

  Akau 16 degrees 30' Hik. 900 kaulaha@

  Akau 35 degrees Hik. 810 kaulahao a @

kihi o ka puka-pa o Kapena i @

ka aoao makai o ke Alanui Wa@

malaila aku holo ma ke alan@

  Akau 78 degrees 45' Kom. 2540 kaula@

i kahi i hoomaka ai; nona @

o 68 eka emi mai a oi aku.

  Ola no hoi ka aina i hoakahao @ o

o ka Palapala Sila Nui Helu @

Kamakee Piikoi a i kuaiia ma @

kekahi palapala kuai a Lydia P@

Ena ame Jona Ena, i hanaia @ a

16 o Iulai, 1878, a i kopeia ma o Kee@

Hoona Aina ma Oahu, ma @

Helu 55, aoao 267; e koe ana a @

wale ia na hapa apau i ho@

no na pono alanui a ma keka@

ae.

  Pela no hoi: O keia apana @

aina e waiho la ma Malo@ kah@

o Honolulu i oleloia, i hoakaki @

e like me ia malalo iho:

  E hoomaka ana ma ka @a@ m@ ka

aoao komohana-akau o ke A@anui S@

dan 475 kapuai makai o ke Ala@a@ M@

a holo;

  Hem. 34 degrees 18' Kom. oiai@ @3@ ka@mai

holo ma ka laina hou o ke A@

Sheridan;

  Akau 30 degrees 56 Hik. oiaio 90 kapuai h@

ma ka laina kahiko o na kina o W@

ame Wright.

  Akau 38 degrees 40' Hik. oialu @0 i kao@

holo ma ia wahi hooka@

a hiki i kahi i hoomaka ai

nona ka, iliaina o 3@5 kap@

kuea a oia no hoi ka aina @lilo ma ia@

mai ia Sanford B. Dole ame Anna @

Wright mai, ma kekahi palapala k@

i hanaia ma ka la 27 o Aperila 19@, a @

kopeia ma ke Keena Hoona Aina m@

Honolulu, iloko o ka Buke H@ 1@

aoao 29-30..

  Mamuli o na mea o ka moraki e

panikuia aku ana ua hoolala aku a

mahelehele aku ka mea moraki mai i

ka waiwai i hoopaaia maloko o @a @

moraki la i oleloia ma ke ano kuea (@-

hele aina nunui) a apana aina kupo@

no ke kuai hoolilo ana, a ua kuai @o

ia aku ma ka hooko i'o ana.

  A malalo o keia manao paniku a k@

malalo o ka mana kuai i haawiia m@

e kuai aku ana ka mea paa moraki i h@

waiwai i hoopaala ma ua moraki l@ i

lawa ai ka manao o ua palapala

moraki la i oleloia a koe kela poe apa@

maluna o na aina i oleiola no @ak@ a@

helu malalo iho:

Apana helu 1 a hiki i ka helu 10 p@

pu me ka helu 10; helu 12 a hiki i ka

helu 19, pau pu me ka helu 19, 2@ a h@

i ka helu 35 pau pu me ka helu 35, @ a

hiki i ka helu 4@, pau pu me ka @

48: 50, 51, 53, 5@ a hiki i ke 62. p@ p@

me ka helu 63; 65, 66, 67, 68, 71, 73, 7@

75, 87, 96, ame 162.

2947--Jan. 22, 30--Feb. 6, 13.