Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 6, 6 February 1903 — Page 4

Page PDF (1.78 MB)

This text was transcribed by:  Uilani Paalua Campana
This work is dedicated to:  William H. and Ruth L. Paalua

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA, FEBERUARI 6, 1903.

4

nohoalii oia ka mau aku o kona hana ia Lore. He maa haawina paakiki loa keia iaia.

 

“E hooao no makou e hooko aku i ka makemake o kau noi i piha pono ai kau makana i haawi mai nei, oia hoi, o ka loaa i’o aku o ka mea nana i hana i keia hana kumakaha me na hoolalo maopopo.”  wahi a ka Moiwahine.

 

I ka moiwahine i haalele iho ai i kona noho no ka hookuu ana i na hana, ke lohe ia ola i ka nune hauoli o kona poe ponoi iho a i kona hiki ana i ke alanuipii o ka holo e pii aku ai no loaa o ka hale elua na halawai aku la oia me ke kaukaualii Halekonia.

 

“He mea pono loa e loaa keia kanaka ia kakou me ka hoohakalia ole.  Aole pono e hoololiloli hou i ka papahana, aka, o ka huli aku a hiki i kona loaa ana.”

 

“Ina e loaa ole, alaila ola iho ia no.”  wahi a ka wahine opio.  Ia manawa koke no, ua hoohoio koke iho la oia iloko ona aole loa oia e hoike ana ia Lore, i mea e loaa ole ai oia aka e hunakele loa ana oia.  Ua loaa iaia keia manaoio aole ola (Lore) i hana i kela hewa.

 

I kekahi la ae, ua hoihoila aku la ke kino wailua o ke Keikialii Lorenz e kanu pu ia me kona mau kuouna i Axphain, a ua ukali pu aku na makaainana o Grostaka ma kela huakai hoolewa, he huakai i paa i ke kanikau, a oiai e maki ana ua poe nei ala he kanaka iluna o ka mauna e nana mai ana i keia huakai a hiki i ka nalo ana.

 

MOKUNA XXL.

NOHO PAAHAO HOU NO I KAHI O

NA MONEKA.

O ka mahina loihi loa i ko Lore noonoo iho nona iho oiai oia e noho la i kahi o na Moneka oia ka manawa mahope iho o kona mahuka ana a e noho nei hoi i kela wahi o na Moneka.  O ka maalo ae o ka hebedoma he haawina kaumaha loa ia ia Lore; a hui ia hoi me ka ike mau ole aku o Kapena Kuinoka ua lilo loa kona noonoo iloko o ke ano uluku ino loa, ka mea e komo mai ai ka manao iaia e haalele i keia noho ana a e hoike maoli ae no.  Aka iloko o keia noonoo ulu wale mai ua hu ae no kona aloha i ka wahine ana i aloha nui ai alaila hoopaa hou iho e hoomanawanui no ka hoolohe ana i na kauoha a ka lini a kona puuwai.

 

Iloko o kahi o na Moneka e noho ana i ka mauna o Grostaka, o Gerenefolo Lore kahi i noho ai he like loa me ka paahao.

 

Ua hoihoila ola ia ka lumi iluna loa, a o kahi pukaaniani hookahi wale no oia wale no kona wahi maka e nana ai i ke kulanakauhale.  Ua hiki loa oia ke ike i ke kulanakauhale holookoa me na kanaka e holoholo ana.  Ua hiki no iaia ke ike i ka halealii ame ka pukaaniani o ka lumi o ka wahine ana i aloha nui ai.  Mawaho pono mai o ka pukaaniani he mau ku hao e like me ko na halepaahao e hiki ole ai i kekahi ke manao ae e lanakila ke mahuka.  Ua loaa ae no ka manao e holo mahuka mai kahi aku o na Moneka a aneane maoli aku no e hana aku ua hoomanao koke ae la oia i na kauoha a ka moiwahine.  I kela ame keia la ame ka po kekahi e uluku nui ana kona noonoo.  I na manawa no apau a pela no i kona wa hiamoe aole e nele kona moeuhane no ka wahine ana i aloha maoli ai.  I kekahi manawa ua hoonaukiuki iho no oia i ka hoike ole ia mai iaia i ke ano o na hana e hanaia ana no ke Aliiwahine.  Iloko o keia mau mea apau ua ulu mai no ka ninau iaia, ina paha e hookoia ana kona lini o ka hele ana mai i ka aina malihini, o ko laua hoohuilia i hookahi i’o?  Ke pane ae i ka haina o ka ninau ua loaa ae no ka haina, he hiki no ke hooko ia ina e puka malaelae ana oia mai keia pilikia nui ona oia hoi me ka nana ole ae i na ke’ake’a.

 

O ke poo o na Moneka he kanaka malama oia ia Lore.  O kana hana oia ka hoolawa mai i Lore me na lako like ole e loaa ai ka manao oluolu ia Lore.  I kekahi manawa ua pii mai no o Kuinoka a ha’i waha mai la no i na manao o ke Aliiwahine a i kekahi manawa ana i pii mai ai ua haawi aku la oia i ke aloha o ka Wahinealii oiai ua haawi i’o mai no ka moiwahine.  I ka manawa e hele mai ai ua kapena la me ka nihi wale no ola ame ka hoololi no hoi i kona aahu.

 

Ma ko Anagusi aoao ua hoouna mai no oia he olelo hoolana e hoomanawanui.  Aole oia i poina i ka hoolana aku ia Lore ma ka ha’i ana aku eia oia ke hooikaika pauaho ole la e loaa ka mea nana i pepehi i ke keikialii.  Ua hoike pu aku oia i ka laua papa hoonohonoho ma-lu me ka makainui.  He mea oiaio no. ua hoikeia aku iaia na makana a na aupuni a elua i haawi ai no ka hopu ana i ke kanaka hana karaima a ua heneaka iki iho no oia i keia mau hana a ka Moiwahine oiai no ke ki e hemo ai a ahuwale keia mau hana ma-lu.

 

Ma ka po nae o ka la umi-kumamawalu i lohe ai o Lore i keia mau mea apau aka me ka hana nui oia i hookuu ai ia mau mea oiai aole ona makemake e lohe o Lore ia mau mea.  Ua maka’u loa no ka hoike ana i na manao o ka Moi o ka Akau.

 

No ke ake loa o Lore e maopopo i na mea e hanaia ana ma ka la iwakalua ae ua koi ikaika aku oia i ke Kapena Kuinoka aole nae ola i ha’i iki, a hiki wale i ka manawa i pau ai ka manao hoomanawanui o Lore no ke kali hou ana pela ola i hoike aku ai e haalele i kahi o na Moneka.  Ua hoikela aku keia manao o Lore i ka Moiwahine e ke Kanena malalo o ke kauoha a Lore a ua noi ikaika mai ola e hoomanawanui a e hoike pu aku ke Kapena i na mea e pili ana i ke Keikialii Gaberfela i ka hele mau mai o ua Keikialii nei i ka halealii i kela ame keia la, a ua oleloia ae ua makaukau oia e haawi aku i ke aupuni o Grostaka he huina dala nui e uku piha ia ai ka aie.  Ma ka manawa a ke Kapena e kamaliio nei i kela mea ua pii me na manao ilii loa iloko o Lore no ua keikialii nei no ka wahine ana i aloha ai me ka hoomaopopo ole no nae o ke Kapena i ko ianei eha.  Ma keia manawa hookahi no ua ku koke ae la oia iluna a holoholo koke ae la no ka hoonana ana iaia iho, a no ka ikiiki loa ua kahea leo nui ae ia oia ke kumu o ka puiwa ana o ke Kapena.  Ua piha loa oia i ka lili no ka lilo aku o ka wahine maikai i kekahi kanaka i hoao e lawe aihune.  He hana keia i oi aku mamua o ka mea kupono.  No kela kulana a kunahihi o Lore, ua puiwa loa ke Kapena a emi aku ia oia i hope a ku mai la nana me na maka hulili o ka maka’u.

 

“Mai maka’u oe ia’u,” wahi a Lore i pane aku ai.  “Aole au i pupule.  O ke kumu o ko’u ano e mamuli o keia nuhou au i hoike mai nei ia’u.  Aole e hiki ia’u ke hoomanawanui.  Manao anei oe e komo aku oia iloko o ka pilikia e nana maka aku wau oiai, oia e hana wahine mai ana.

 

Alia Alia! o ka po kela o ka la 10 o Novemaba, a i ka ia apopo a la la aku. ka la 20 o Novemaba.  Ma keia, aohe he manawa i koe e hoohaia ai.  O ko’u manao e haalele ana wau i keia wahi i keia po a e hahai aku ana wau ia oe ke hoi oe.”

 

“Aole e pono ia oe e hana pela,”  wahi a ke Kapena Kuinoka.  “Aole au e ae aku ana ia oe e hana pela.  O ka’u papahana i manao __________”

 

“O, hele pela kena papahana au” wahi a Lore i kahamaha aku ai ia Kapena Kuinoka.  “Aole e hiki i na papahana pau e paa mai ia’u e noho i pahana apau e paa mai ia’u e noho i kela pilikia.  Ua hooholo iho la wau i kuu manao a ua paa e haalele au i keia wahi no ka ike aku iaia (Ietiwa) a e hoopau i ka nee ana o kela hana imua.  O ka’u e maka’u mau nei oia ka holopono aku o ua hana hookaumaha la.  Ua ike au ua aa oia e haawi aku iaia iho a pela i kona aupuni no’u nei, oia hoi no ko’u pakele mai kela make mai.  Aohe he pono o ia manao ana pela.  E ke Kapena, aole he pono o ia manao, a e hele aku ana wau e hoopau loa i ka hana ia mea a e hoopakele iaia ame kona aupuni.  Pehea ka loihi a haalele iho kaua i keia wahi?”  Ia Lore e hoike ana i kona mau manao aia no ioa ke holoholo ia iloko o ka luni i haawiia mai ai nona.

 

“Me he la, ua ano opulepule loa paha oe ma ka olelo ana i keia mau olelo.” wahi a ke kapena i pane aku ai me ka manaolana pono oiai ua ike maoli no oia ua paa ko Lore manao no ka hana aku ia hana.  “Ua piha o Edelewesi nei i na koa o ka Akau a aia na makaainana o ka aina nei ke kilo nei nou, nolaila, aole he manaolana no kou lanakila.  Aole e hiki ia oe ke hele iloko o ke kulanakauhale me ka ike ole ia.  O ka mea i maopopo oia kou lawe ia aku mai keia wahi aku no ka hoomahuka loa ana ia oe aole maloko o ke kulanakauhale nei oe e hele ai, aka, ma ke alahele i ka mauna a hiki i Daca he aina ia he hookahi haneri mile mai nei aku.  Aole e hoohana koke ia ana keia hoolala ana a hiki i ka manawa e loaa ai ka maluhia.  E hai aku wau ia oe e ka hoaloha aole loa oe e pakele, no ka mea, ua paa ka aina i na koa i kela ame keia po.

 

“Aole au i olelo aku nei ia oe e hoao ana wau e holo mahuka, ua olelo anei au pela ia oe i keia manawa i hala iho la?  O ko’u manao maoli no oia no ko’u haawi pio aku ia’u iho i ka Moiwahine.  Alaila, ua hiki iaia ke hoike aku i ka moi o ka Akau ua loaa ka paahao, a e hooko mai oia ma ka hooloihi ana i ka manawa no umi makahiki hou aku.  Ke hoomaopopo mai la ana anei oe i ko’u manao; a e hai aku wau ia oe e hele ana no wau i keia po ina no oe e ae ole ana a ae paha.  Ua like no ko’u noho paahao ana i keia wahi me ka noho ana iloko o ka halepaahao i kai.  He hookahi wale no mea a’u e noi aku nei ia oe, e oluolu oe e lawe ia’u i ka Moiwahine e like me ka hiki ia oe no ko’u pakele a hiki imua ona.  He mea pono me ka hoohala ole e loaa ia’u he manawa e kamailio ai me ia mamua o ko’u hoi aku no ka halepaahao.”

 

“O, aole loa e hiki ia’u ke lawe ia oe iaia,” wahi a Kuinoka me ka noonoo kaumaha e hoao ana e kaomi iho i kona ano haalulu, oiai, aia ia ke haalulu i’o la mamuli o keia mau olelo a Lore.”  Ua hoohiki paa aku wau iaia (Moiwahine) e malama pono loa wau ia oe (Lore) a o ko’u hana ana i keia hana oia ko’u uhai i ua hoohiki la a’u.

(Aole i pau.)

KA ALOHA ELUA

i ka

IPO HOOKAHI.

MOKUNA XXXVI.

KA’MANAO HOOHUIO ILOKO O KA

WAHINE.

“Auwe no hoi oe, e Daisy, na wai i a’o ia oe i keia mau mea apau?” wahi a Kilinetona i ninau aku ai.

 

“Na ke aloha no, no ka mea, he kumu kula hikiwawe loa ia nia ka hoonaanao ana,” wahi a Daisy i pane mai ai.  “Aohe mea e ae nana i a’o mai ia’u.”

 

Ua hoike mai la ko Daisy helehelena i ke ahonui, ua nana mai la oia me ke kuoo, he kaumaha ke ano o kona leo i olelo mai ai a oia ke kumu i hiki hou ole ai la Sire Kilinetona ke mino aka mai.

 

“He olelo hoike weliweli loa kau i lawe mai nei no ke ku-e ana mai ia’u, e Daisy.” wahi a Sir Kilinetona i olelo aku ai- he ku maoli no i ka weliweli!”

 

“O ka mahele ino loa e pili ana no ia mea oia kona lilo ana i mea oiaio maoli.” wahi a Daisy i pane mai ai.  “Ina he manao koho wale aku no keia o’u, a i ole ia he haanui wale aku no paha, alaila he mea ano e loa ia.  Ua ike no oe, e Caro,” wahi a Daisy i hoomau mai ai i ke kamailio ana.” ua noho hookahi iho nei au no kekahi mau mahina loihi he lehulehu, a ua loaa ia’u he manawa no ka noonoo ana hoopaa naau ana i kela mau mea apau.  He elua mau ninau nana i hoopohihihi loa mai i ko’u noonoo.”

 

“A heaha ua mau ninau la?” wahi a Sir Kilinetona i ninau koke aku ai.

 

“O ka ninau mua, oia keia, heaha la ke kumu o kou mare ana mai ia’u?  O ka ninau elua hoi, oia keia ina paha he mea okoa e ae kekahi a kou manao e kui nui nei?”

 

“A heaha ke ano o ka hopena a kuu wahine i manao ai o ka hoopau loa ana ia o kona manao?” wahi a Sir Kilinetona i ninau aku ai.

 

“Aohe oia ka ninau, e Caro.  Ina aohe oe i aloha ia’u no keahe ia oe i mare mai ai ia’u?  He kaikamahine ilihune au, aohe wahi dala, aohe ia’u kela mana hoohuli manao, he nele loa no ma na ano apau a ke keonimana e like me kou ano e hoomahie mai ai.”

 

“Aole oe e hoole mai ana i ka manawa i kaa hope ae nei he helehelena ui a nani maoli no kou e Daisy?” wahi a Kilinetona i olelo aku ai me ka leo malie.

 

Ua nana mai la o Daisy iaiai me kona mau maka e halo@oi la ana e na waimaka.

 

“Ua oi ae paha ka ui a me ka nani o kekahi poe au i ike ai,” wahi a Daisy i olelo mai ai.

 

“I kekahi manawa i hala-ae nei ua kahea mai oe ia’u he pua daisy o ka aina kula-ua oi ae ka nani o kekahi poe pu’a e ae au i ike ai.  Aole paha no ko’u wahine kou mea o ka mare ana mai ia’u.”

 

“No ia mau mea iho la no ke kumu o na kane a mare ai i na wahine o ia ano.” wahi a Sir Kilinetona i olelo aku ai. “ina aole no ka ui, no ke aloha hoi, a ina aole hoi no ke aloha, no ke dala no.”

 

“Aole no, no ia mau mea ekolu ke kumu o kou mare ana mai ia’u.” wahi a Daisy i olelo mai ai me ka leo nahenahe.  “Heaha ia ka mea nana i hoowalewale mai ia oe e mare ia’u?  Ke hoomanao nei au i ko’u kahaha a me ko’u haohao loa e like no me ko’u hoomanao ana i ko’u wa i hoohauoli ia ai.”

 

“Alaila, ua loaa anei ia oe ka hauoli ia wa, e Daisy?”

 

“Ae, oia maoli ka mea oiaio a’u e hoike aku la:  aka, he hauoli waiwai ole nae.”

 

E hai aku ana au ia oe i ka mea wai wai ole i oi ae mamua o ia i ka wa e mare ia ai o kekahi poe – me ko lakou noonoo mua i ke kumu o lakou e mare aku ai.”

 

“Aka, aohe ou aloha ia’u, e Caro.” wahi a Daisy ua noho maile loa iho ia laua no kekahi manawa loihi, alaila, ea ae la ko Daisy poo iluna a haka pono mai la kona mau maka iaia me ke ano me he mea la he keiki uuku oia e ake ana i kona makua.

 

KUOKOA – Galley 7.

 

“Caro,” wahi ana i olelo mai ai,” e huhu ana anei oe ia’u ina au e noi aku ana ia noi au.” wahi a Kilinetona i pane koke aku ai.

 

“Ua makemake au i kuu makuahine e hoi mai me a’u e noho ai.” wahi a Daisy i olelo mai ai.  “Ua ike oe, he mehameha maoli no au i ka noho hookahi.  E kaawale aku ai ka waine malama mai; aohe hiki la’u ke kamalilo ia Bedina, a aohe iho la a’u mea e kamailio aku ai.”

 

“Auwe no hoi oe, e Daisy, eia no hoi au ia nei,” wahi a Sir Kilinetona i olelo aku ai me ka manao kahaha.

 

“Pela no ka hoi paha, aka ua ike no au aohe ou manao nui i ka’u kamailio aku.  Auwe no hoi oe, e Caro, e Caro e – ua manao anei oe e ke aloha ua makapo au e ike ole ai i na mea apau?  He pinepine wale na manawa a’u e kamailio aku ai ia oe a hoike mai oe i ka hoomamao o kou noonoo iloko o kou mau maka ia laua e nana mai ai.  Alaila o ko’u wa ia e ike ai ua mamao loa ko’u manao mai ia’u aku.  E mino aka mai ana oe a pane mai ma ke ano hoomaopopo ole: aole ou lohe pono i ka hapalua o ka’u mau olelo e olelo aku ai ia oe.”

 

“Aka, i keia manawa hoi, ke lohe pono loa aku nei au i kau mau mea apau e kamailio mai nei e Daisy.”

 

“Ae, i lohe pono hoi paha oe, no ka mea eia ia nei kou noonoo i keia wa.  Ua makemake loa au i kuu makuahine e hoi mai a noho pu me a’u.  Ua makemake au e loaa kekahi mea i kokoolua no’u e makailio aku ai e pili ana no kuu pepe.”

 

“Aole anei he hiki ia oe ke kamailio mai e pili ana nona ia’u?”

 

“Aole anei he hiki ia oe ke kamailio mai e pili ana nona ia’u?”

 

“Aole,” wahi a Daisy i pane mai ai me ka manao hopohope ole.” aole hiki la’u, no ka mea ua manaolo oloko o’u aohe ou makemake maoli ia mea – he hoolalau wale no kou ano ina oe e hoolohe mai ana.  Alaila e hooponiniu mau ana oe i kuu pepe me he mea la oia ke pina e hoopaa ia ai aiaila niniu ka honua holookoa a puni.  A ua ike no anei oe i ka hana au i hana ai – aole he hoo – kahi manawa, aka, he nui wale a he lehulehu?”

 

“Aohe:  aohe au i hoomaopopo i ka’u hana i hana ai; e ae aku ana no au ua hewa au.  Ua palaka loa anei au i ka hoomanao ana mai ia oe?”

 

“O oe maoli no ka lunakanawai maikai loa o ia ano hana.  E kamailio mau ana oe ia pepe me he mea la he kaikamahine oia.  Nolaila ua manao iho au,” wahi a Daisy i olelo mai ai me ka manao ku io a me ka hopo ole nohoi, he hana hewa loa paha ia a kekahi kanaka e hana ai i kona hoopoina ana i kana keiki ponoi.”

 

Ua akaaka aku la o Sir Kilinetona – aole hiki iaia ke umi iho i kona aka:  aka, ua haliu iho la kona mau maka iilo mmua o ka makuahine opio i manao nui i kana keiki.

 

“Alaila,” wahi a Daisy i olelo hou mai ai, me ke kulou ana iho o kona poo ilalo a nana iho la i ke kamaiki ana e hii ana iloko o kona mau lima – “alaila, ua like nohoi ha au me na makuahine e ae apau, ka haaheo o ko lakou naau i ka lakou poe keiki, a he makemake au i kokooolua no’u e hui pu ae ai ma ka haawi ana i ka mahalo i ka’u keiki.  Ua hoomohala ae au i kona mau lima liilii, a eia nae ka mea apiki aohe a’u mea e hoike aku ai a olelo aku, e nana mai oe i kona mau lima palupalu: i lona wa e nana mai ai me ka oluolu ame ka hiohiona ui, aohe hiki ia’u ke olelo aku i kekahi mea, ‘E hele mai oe e nana i ka ui o ko pepe helehelena?”

 

“O ka mea oiaio maoli, oia keia,” wahi a Sir Kilinetona i olelo aku ai, “ua makemake oe i mea nana e hoomana aku ia pepe, e Daisy.”

 

“Ua makemake au i mea nana e aloha mai o pepe; aole hoi e like me kau i olelo mai la,” wahi a Daisy i pane mai ai:  a hoomaka iho la kana kane e akaka.

 

E hooko ia ana kou iini ame kou makemake, e Daisy; he mea maa mau no ia i na poe like ole apau.  E hoi mai ana kou makuhine e noho pu me oe.  Oia anei ka mea nana e hoohauoli loa mai i kou noonoo?”

 

“Ae, oia ka mea nana e hooi loa ae i kuu hauoli,” wahi a Daisy i pane mai ai.

 

“Alaila, e hana koke ia ana ia hana me ka hoohakalia ole.  Ua aa au e hana i na ano hana like ole apau iloko o ke ao nei no ka hoohauoli ana aku ia oe, e Daisy.”

 

“Ke manaoio nei au ia mae.” wahi a Daisy i olelo mai ai.

 

“Alaila, no keaha oe i kamailio mai la me kela leo ano e loa?” wahi a Sir Kilinetona i ninau aku ai.

 

“No ka mea,” wahi a Daisy i pane mai ai.” he maikai hoi oe ia’u; e haawi mai ana oe ia’u i ka oluolu ka lokomaikai, a e haawi pu mai ana nohoi oe ia’u i ka hauoli; a eia nae aohe hiki ia oe ke haawi mai ia’u i ke aloha.”

 

A no ka oiaio maoli o kela poe huaolelo a Daisy i hoopuka mai ai oia ka mea nana i hoopiha mai iaia me ka pahaohao.  Ua akamai maoli no oia i keia manawa – o keia wahi pua daisy ana. o ka aina kula ana e kahea mau ai.

 

MOKUNA XXVII.

“E NOU AKU ANA AU I KO’U IKE

ANA OWAI LA OIA.”

Mahope o ka piha ana o ka mahina ua hoomaka mai la o Daisy e oluolu loa: ua hiki iaiai ke hele iwaho e holoholo ai, a na ka ea huihui ana e hanu mau ai oia ka mea nana i hoihoi hou mai i kona ili maa mau e like me na la mamua.  Aka, o ka Daisy e hele holoholo nei me ka helehelena ui maluna o na kualono o ke kuahiwi aole ia o ka Daisy e kahea ia ana he pua daisy no ka aina kula.  ua hala ia au, he kaikamahine onaona oia i keia wa e lawe mai ana i kana kane he kanaka koa, ame ka manao iloko ona aole hiki iaia ke hana i kekahi hana pono ole.

 

Na kana keiki uuku mai kona puhaka aku ka mea nana i hoonaauao loa mai iaia.  O na mea i hanaia mamua o ka wa i hala ua lilo iho ia ia i mea nana e noonoo nui ai i keia manawa.

 

“No ka pono o kana keiki makahiapo,” ua lilo iho ia ia i kumu ano nui nana e nalu ai iloko ona i kona wa e ola ana.  No kona pono oia kona mea i iini loa ai e loaa hou mai iaia na hoonaauao hou ana a oi ae mamua o kona wahi ike uuku i kela wa.

 

I ka wa ona i noonoo iho ai e oili ana nona ponoi iho no ka wa i hala ae:  i kana hoomaopopo iho ua lilo ia i mea pohihihi loa.  Heaha ia ke kumu o kona mare ana mai iaia.”  Heaha ia ke kumu o kona haalele ana iho iaia?  Heaha la ke kumu o kona noho ana i kahi e a loihi loa?  No kekahi mau hora loihi e auwana hele ai o Daisy maluna o na puu me ka ninau mau ana iaia iho i keia poe ninau, a maopopo ole iaia ka haawi ana iho i pane noia mau ninau.  “Ke keikikane,” oia ka mea nana i hoolilo iaia i koa.  Aole oia e hana ana i kekahi hana hewa no ka mea ua loaa kana keiki.  Ina he noho hookahi oia me nei o kona noho no ia me ke kukule a hiki i kona make ana:  o ke aloha makuahine ka mea nana i hoomau i kona mau manao wiwo ole.  E oi aku ana kona hoomaopopo i na mea apau, e oi aku ana no hoi kona ike i na mea e pili ana i kana kane, ame ka manao o kana hana e hana nei.

 

Malia paha he aloha no oia iaia a ina aohe i komo ke aloha iloko ona aole oia e noi mai iaia i wahine nana.  Heaha ka hana i hanaia mai ko laua la i mare – ia ai a hiki i keia manawa?  Aole hiki iaia ke hoomanao ae he hana ku-e kana i hana aku ai.  Ua noho oia me ka olu-olu, me ke akahai, ame ka hoomanawa-nui.  Ua ninau wale iho la no oia laia iho i kekahi la, no keaha la oia i lawe mai ai iaia i keia wahi mehameha loa mai ke kulanakauhale aku?  Ua manao anei oia o kona wahi ia e noho ai a hiki i ka palena hope o kona ola ana, i ole ia e ike i kana mau hana e hana ai mamua o kana mea i ike mua ai? – aole loa hoi oia e ike hou i kona poe hoaloha, aole hoi i na mea e ae apau o ko keia ola ana, aka, o ka noho mau no mawaena o keia mau kuahiwi uliuli a hiki i kona make ana?

 

Aohe pono iki o kela.  Ua hanaia ka wahine a loaa he kuleana iaia iloko o ka noho ana ame ke ola ana o kana kane, ka ike ana i kona mau hoaloha, a pela no hoi me ka hoomaopopo ana i kana mau hana apau e hana ai.  Aole loa oia i ike iki i ke kumu o kahi e loaa mai nei o kana mau loaa e pili ana i ke dala iloko o ka makahiki.  No kana keiki wale no ke kumu o kona makemake ana e ike pono i na mea apau.  Aka, o ka ninau i hoouluhua mau i kona noonoo i oi ae mamua o na mea e ae apau, a oia keia, mai kona wa i mare ai me ia, he mea e ae no anei kekahi a kona manao i hialaai hou aku ai!  Heaha la ke kumu hui nana i hookaawale iaia i kahi e, a loihi loa mai iaia aku?  E pono oia e noii pono a hiki i ka wa o ke kolohe e loaa ai.

 

Ua hooholo iho la kona manao e hana ana oia ia hana – aohe no ia he wahi hana paakiki loa. He ahuwale mai no kona ano ame na hana apau ana e hana mai ana aia kona manao i kekahi wahi okoa aku kahi i auwana hele ai; a he hookahi manawa i hiki ole ai ia Daisy ke hoopoina i ka hora i hanaia ai oia hana; i ka wa ia e hoomaka mai ana kai ao e wehe loa ae, a ua piha loa iho ia oia me ka maka’u-ua lohe aku la oia i kekahi me ano e iloko o ka hale, a manao iho la oia ua hoea mai kekahi powa iloko o ko laua hale e wawahi ai.  Me ka eleu ame ka hikiwawe ua komo wikiwiki iho la oia i kona lole, a hele aku la iloko o ka lumi o kana kane e hoala ai iaia.  Oiai, iwaena konu o kona maka’u ana e auku wale ana no, ua hiki loa iaia ke kiai aku iaia oiai oia e hiamoe ana-emoe mai ana kela helehelena ui me na moali alualu maluna o kona lae.  Ua hoopa malie aku la oia iaia me ka hawanawana liilii loa ana aku.  Me ka hikiwawe ua aia iao mai la oia a nana mai la iaia.

 

“E kuu aloha! kuu aloha!” wahi a Sir Kilinetona i hooho mai ai me ka leo nui.  “O aohe pono iki o ko’u noonoo kou nalowale loa mai ia’u aku.”

 

Alaila i ka pau ana ae o ke ano powehiwehi o kona mau maka akahi no oia a ike maopopo mai ia Daisy.  Ua loli ae la ke ano o kona leo i keia mea hoopahaohao iaia.

 

“O oe no anei kena, e Daisy?  Hoopuiwa maoli no hoi oe ia’u.”

 

O keia Daisy, he wahine puuwai oluolu oia eia nae he paakiki, a ua makemake loa oia e paki i ka ihoiho kukui ina e paa ana iloko o kona iluna a hehihehi iho i ka papahele me kola mau wawae.

 

Heaha la kona manao o ka hoopuka ana mai e like me kela?  Owai la kana ai ha-ke aloha ana i kahea ae ai me ka leo nahenahe o oluolu @ he hanehane la, a he leo no hoi i hoopuka ole la mai iaia i ko laua la i mareia ai.

 

“E kuu aloha!  kuu aloha!  O, aohe pono iki o kou noonoo i kou nalowale loa mai ia’u aku.”

 

He oiaio aole oia i nalowale mai iaia mai; eia no oia imua o kona alo i keia wa.

 

No wai la kana e kamailio nei?  Aole loa ia i manao iki e lohe ana oia i kekahi leo oluolu loa mai kana kane mai; a oiai keia mau manao a pau kahi i nalu ai iloko ona, ua ku malie loa iho ia oia me ka haka pono o kona mau maka iaia, a hoopoina iho la i na mea like ole apau iloko o keia hana pahaohao hookahi ana i lohe ai.

 

“No keaha oe e nana mai nei ia’u e like me kena ke ano, e Daisy?” wahi a Sir Kilinetona i ninau aku ai.  “Heaha kei pilikia nui?”

 

Ua poina loa iho ia o Daisy i keia hauwalaau ana i lohe ai, i ka poe powa ana i manao ai ame na mea like ole e ae no apau: o na huaolelo a Sir Kilinetona i ninau mai ai ka mea nana e hoolalelale mai ana i kona manao.

 

“Heaha kau i makemake ai?” wahi a Daisy i olelo mai ai e like me kekahi mea i poina healele loa i kana hana o ka hele ana aku.  “I hele mai nei au e hai ia oe – oia hoi, he hauwalaau ano e ka’u i lohe mai nei, a manao mai nei au he powa paha ko iloko nei o ka hale.”

 

Alaila aohe oe i hiki mai nei i ka wa kupono no kau misiona, e Daisy,” wahi a Sir Kilinetona i olelo aku ai me ka akaaka: “ua loaa loa he manawa loihi no lakou e holo ai la oe i ku mai nei e nana pono ia’u.”

 

“Ke hoopahaohao mai nei oe ia’u,” wahi a Daisy i olelo mai ai.  “Ua hoomaopopo no anei oe i kau mea i kamailio iho nei mamua o kou ala loa ana ae nei?”

 

“Aole.” wahi a Sir Kilinetona i pane aku ai: “no ke na mea au i ninau mai ia aohe au i maopopo iki la mea.”

 

Ua hai mai la o Daisy iaia. me kona hoomau no nae i ka nana pono ana iaia.

 

“Caro.” wahi a Daisy ninau mai ai “owai keia aloha au i noonoo iho loa ai i ka nalowale loa mai ia oe mai?”

 

“E kuu Daisy aloha,” wahi a Sir Kilinetona i olelo aku ai. “ua hiki anei i kekahi kanaka ke hoomaopopo i kana mea e kamailio ana i kona wa e hiamoe ana –no kana mau moeuhane ana e moeuhane ana?”

 

“E moeuhane ana anei oe?” wahi a Daisy i ninau mai ai me ke kuoo.

 

“O ko’u manao ia e moeuhane ana au ia wa.” wahi a Sir Kilinetona i pane aku ai me ka akaaka.

 

“Alaila, e Carol ua oi aku ko’u makemake ina o wau ka mea au i aloha ai iloko o kau mau moeuhane e moeuhane ai mamua o ka mea au i aloha ai iloko o na hora e aia ia ana.  I ko’u hoomaopopo iho me he mea la o ke aloha iloko o ka moeuhane ka helu ekahi.”

 

I ka hoomaopopo pono ana o Sir Kilinetona i ke ano o ka hauwalaau a Daisy i lohe ai ua ike iho ia ioa aohe walaau e ae aka he omole oia i pahu ae: aka, aole i hoopau ia kela manao mai ko Daisy noonoo aku.  He aloha kana aia i kekahi wahi ina aohe mea o ia ano aole loa oia e moeuhane e like me kela ke ano; aole nona iho ka mea i ano e ai ko Sir Kilinetona leo i ka wa ona i hoopuka ku ae ai i ke aloha ana a ua iawa iho iaia i ko Daisy manao no ka hoike ana mai iaia. Ina no aohe mea e ae nana e hoike mai iaia.  Alaila, ina no hoi ha he aloha e ae no hoi kekahi ana, heaha hoi kona mea o ka mare ana mai iaia?

 

Ua oi loa mai ia ka hoopohihihi ia o kona noonoo mamua o ka mea hiki iaia ke hoomanawanui.  I kekahi manawa mai mahope ua loaa iho la o Sir Kilinetona i ke onawaliwali no kekahi mau la:  he ano owelawela ka ma’i o ka hoomaka ana mai mamua o ke ano e o ka ea oia mau la.  Ua hoole loa oia, aole ona makemake e kahea ia kekahi kauka e hele mai e lapaau iaia, me kona manao no e hiki ana no iaia ke lapaau iaia iho.  Na kela wahi owelawela i hoomaka mai ai e pii liilii a hiki i ka ikaika loa ana o ka hua iloko ona:  I kekahi manawa e olelo olalau wale mai ana no oia.  Aohe no mea a ka manao e hopohopo ai, a i ole ia, hiki ia hoi ke hoopaa iaia e noho malie iloko o kona lumi moe, a no ia kumu i pale aku ai o Daisy i kona mau manao kanalua apau no ka hoolilo ana aku i kona manawa apau ma ka noho lawelawe ana aku nana.  Ua heluhelu aku oia iaia i kekahi kakahiaka mailoko mai o kekahi buke o na mele Aliiki ana i makemake loa ai; aka, i kona wa i kahea ia mai ai ua waiho iho ia no oia i ua buke nei nana e paa.  Ua kaawale aku oia no kekahi manawa loihi.

 

A i kona hoi ana mai ua loaa mai la oia iaia me kona helehelena e huli papu ana ilalo iluna o ka buke a ua kala loa ia e ka hiamoe.  Ua hapai ae la oia i kona poo iluna a ike iho la i ka ma-u o ia aoao i ka waimaka.  Alaila nana iho la oia ma ua aoao nei i kana mea i heluhelu ai.  O na lalani no kela o ke mele mua ana i ano e ai-oia hoi keia:  “Ua maluhiluhi au, ua maluhiluhi au, i ke kali ana ia May.”

 

Ua maopopo lea iho ia ia Daisy o kana mea ia i heluhelu ai, a uwe ai oia, a haule ai oia iloko o kekahi hiamoe kulipolipo me ka mau no o ka ma-u o kona mau papalina i ka waimaka.

 

Heaha la ka manao o keia hana ana pela?  Ua hooiaio loa iho la no oloko ona, ma kekahi ano no hoi, aia he manao ano nui a ano nane iloko o kela poe huaolelo.  Aole no ka mahina o May ka mea a kana kane i hanu iho ai i kekahi hanu kaumaha.  Alaila, komo koke mai la iloko ona kekahi manao, oia hoi, e like no hoi me kona kapaia ana i ka inoa o kekahi pua he “Daisy.” malia paha pela aku la no hoi kekahi poe i kapaia ai ma ka inoa o May.”

 

Ua komo koke mai la iloko ona kela manao lili no kona ike no ua aloha maoli no oia i keia kane aloha ole iaia.  He nui a lehulehu wale na manawa ana i hoopuka mau ai i kela huaolelo, “May.”  Auwe, he oluolu maoli no ka hoopuka ana!

 

“Awe no hoi au e-! Ina hoi ha he May kana i aloha ai, heaha hoi kona mea o ka mare ana mai ia’u?” wahi a Daisy i noonoo wale iho ai no iloko ona.

 

I ka wa i ala ae ai o kona hiamoe a nana mai la oia me ke ano maikai iki, a o Daisy hoi, eia no oia ma kona aoao kahi i noho ai, ua nana koke aku la oia iaia.

 

“Caro,” wahi ana i olelo mai ai, “he inoa maa mau anei o May i ke kahea ia i Enelani?”

 

Ua kahaha loa ko Sir Kilinetona manao i ka lohe ana i kela ninau a Daisy a haule iho la ka buke ilalo mailoko mai o kona lima ana e paa ana.

 

“Aohe au i maopopo ia mea-aohe au he lunanana no na inoa,” wahi a Sir Kilinetona i olelo aku ai, iaia i huli aku ai i kahi e alaila me na kapuai wawae e hele lohi loa ana, ua puka aku la oia iwaho a haalele iho ia ia loko o ka lumi.

 

“Aole au i lili.” wahi a Daisy i olelo mai ai, “aka, he hooia ikaika loa nae keia.  Aole hiki iaia ke hoomanawannui iho i ka hoolohe ana mai i kela huaolelo.”

 

Mai kela hora mai i hooi loa ia ai kona kaumaha – a pela no hoi ka ikaika o kona manao e ike i ka mea oiaio maoli.  Aia anei kekahi mea ana i aloha loa ai i Enelani. kekahi mea hoi nana i kalii aku i kona puuwai mai iaia mai?

 

“He hana hilahila maoli keia,” wahi a ua wahi Daisy nei i olelo ae ai.  “O wau hoi kana wahine, a ua oi aku oia e aloha mai ia’u mamua o kekahi mea okoa e ae maluna o keia ilihonua.  E imi aku ana au a hiki i kona loaa ana ia’u.  Ua oi aku ke ino o ia mamua o ka lilo ana i aihue no ka lawe ana i ka puuwai o kekahi kanaka ame kona aloha mai kana wahine ponoi mai.  E imi aku ana au iaia a hiki i kona loaa ana ia’u a i ko’u wa e ike ai iaia, e olelo aku ana au penei:

 

“Na’u keia kane, ua marela oia nei me a’u; ua hoohiki mai oia e aloha ana oia ia’u, a e paulele ana kona manao mahope o’u-no keaha ia oe i hoao ai e kaili aku iaia mai a’u aku?”

 

“Ina he manao maikai kekahi iloko ona’ wahi a ke kaikamahine i manao iho ai iloko ona me ke kaumaha, “alaila ola ka mea nana e hoohilahila iaia iho.  E olelo aku ana au iaia:

 

“Aole oe e aihue ana i kuu dala ame kuu komo lima mare mai ia’u aku; no keaha ia oe i aihue ai i kuu onohi momi makamae loa a’u i manao ai ua pa tausani ia kona waiwai io mamu o ke ola o ke kanaka iloko ona?  Ua ike iho la au i ka’u mea e olelo aku ai iaia, ina oia e loaa ana ia’u.”

(Aole i pau.)

 

HOOLAHA KUMAU

KA NUI BANAKO HOAHU

MALAMA DALA O HAWAII

(KAUPALENAIA)

Huina hoahuia …@

Peresidena…K@

Hope Peresidena…W. P @

Puuku… W. @

Keena Hana Nui

Alanui Papu, kokoke i Alanu @ Kai@

Keena Lala ma Hilo N@

E lawelawe ana: @

 

Oihana Banako Hoahu Dala

ma Honolulu a me Hilo

E laweia mai no na huina @ ka haawiia o na ukupau@ ahu makahiki ma ka @keneta no ka makahiki@ Rula a me na hooponopono @ nau ae ma ke Keena Hoa@  1828 – 1 yr,

 

KAUKA T. MITAMURA

Alanui Nuuanu, Honolulu T.H.

Na Hora Hana:

Hora 8 a 10 kakahiaka @

hora 6 a 7:30 p.m. Sabati @

8 .m.

Teleopone White 153.

 

KAUKA GEO. W. BURGESE,

Keena hana ame kahi @ S. Alanui Moi – 10 a.m. @ 7 p.m. na hora hana

Telepone – Main 128.

 

 

KAUKA GEO. J. AUOUR

Keena Hana 431 Alanui @ Hora Hana 10-12 a.m., 3-4 @ Sabati 3:30 – 10:30 a.m.

 

D. KALAUOKALANI, JR.

Loio ma ke Kanawa

me

T. McCanis Steward

Loea ma ke Kanawa

Halepohaku o McIntyre, k@

Papu ame Moi.

Pahu leta 569 Telepona 181 Honolulu T. H.

 

LEWERS & COOKE

LUI A ME KUKE, Kaupale@

 

Na Mea Hookomo mai a Kuai aka

i na

 

LAKO HANA HALE

O Kela ame Kena Ano

Malaila e loaa ai na mea malalo

 

NA PAPA N. W., NA PAPA HOLA PILI HALE, NA PUKA, NA OL@ LEPE AME NA PONO PUKA ANIANI, NA KUI, AME NA MEA PILI I KA OIHANA KAMANA, NA POO PENA.

 

NA PENA LIKE OLE AME NA HULU PENA, NA ANIANI, NA PA PA HALE, PALE PUKA ANIANI MOENA, ETC.

 

O na kauoha pono hale apau loa i hiki mai ana ia makou e ho@ ia no me ka eleu ame na KUMUKUAI HAAHAA LOA.

 

LEWERS & COOKE

 

 

Ohuohu n Hoki

i ka Lei.

 

O James ka luna nui o ka Moana Hotele o waho o Waikiki, ua hoowehiwehi ae oia i ke kaa hapaumi no ka manawa hope loa o kona holo ana ina he alahao e holo la i Waikiki ma ka @ ana i na hoki me ka lei a ohuohu @ no.  Ua hanaia ae keia hana i ke @ o ka Poaono i hala aku nei.

 

I ka manawa i maalo ae ai ke @ hapaumi e hukiia ana e na hoki e @ ana mai Waikiki mai, mawaho @ Moana Hotele aia ka luna nui James @ kali ia i kona mau lima he mau lei @ hoolei aku la oia iluna o na @ mau lei nei a he ohuohu hoi kau.  a mahope o ka haawi aloha ana ua @ aku la ua mau wahi hoki nei no @ noho mau loa ana, a pau i ka holoholo hou ana.