Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 8, 20 February 1903 — Page 5
| This text was transcribed by: | Cyndi Defenbaugh |
| This work is dedicated to: | Na koa |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, FEBERUARI 20, 1903
Na Makuahine Makaa-
Ia Ole.
@@@ lakou ke ko’iko’i o keia mau @@@@.
@@@@na wahine ke imi i ke ku@@@ pilikia mai ka wa liilii mai.
@@@@ napaha ka huina nui o na wa@@@ nei malalo o na ehaeha @@@@ ia lakou ke hoike me ka @@@una o ko lakou makuahine ke @@@ keia mau pilikia. aka me he @@@ ke paha mamua o keia huina. @@@ ka hauoli o kekahi wahine @@@ malamaia oia me ka maikai e @@@kuahine ahonui mai kona mau @@@ mai a oili loa mawaho o ka @@@ ke oia kino maikai, a loaa hoi @@@lana o ka lede maikai. O keia @@@ kulana i loaa ia Mrs. A. L. @@@ 41 a Lidenwood Avenue, St. @@@ Mo. Penei kana mau olelo hoi@@@.
@@@ manawa i piha ai ia’i ka umi @@aha makahiki ua loohia iho ia @@@ @ pilikia e like me kekahi poe @@hine a mamuli o na hoooikaika @@makuahine ame ka Huaale A@@@r. Williams no ka poe Haikea @@kana mai la wau mailoko mai pilikia. Mawaho ae o ka pilikia @@@iho maluna o’u, ua hele kuu @@@ helena a haikea me he la, aohe, @@@oko iloko o kuu mau aa. Ua hele @@@mama pu a ua nalohia aku no @@@kaika ame ka manaolana. aka @@@haawi mai la kuu makuahine i ka @@@Akala a Kauka Williams a he @@poho uuku wale no ua hoihoi hou @@@mai ia kuu ola kino, hoihoi pu mai la @@@@hiona maikai o ko’u helehelena.
Mahope mai o keia ua hoomau aku @@ ma ka lawe anai keia laau me kana @@ mau hana maikai no, a i keia manawa @@ malama mau nei makou i keia laau @@@ ko makou hale. He maikai au@@ keia manawa a he maikai ulumahie@@ ko’u ola kino, a mahalo i ka Huaale Akala a Kauka Wilama.”
He hoola mau ka Huaale Akala a Kauka Wiliama no ka poe Haikea i keia ano ma’i, no ka mea he komo keia laau iloko o ka mole o ka ma’i. He hoola ka kekahi mau laau maluna o ka @@@@ keia, aole he hookaawale @@ i ke kumu o ka pilikia ame ka ma’i. A@@ wale keia laau i hoola aku i na ano ma’i maluna o na haneri, aka, he @@ i na ma’i like ole i hookumuia mai e ke koko ino ame ka aakoko nawaliwali----na kumu nui elua i hooliloia na kanaka he ea hooilina no laua. He laau hoola keia no ka ma’i locomotor ataxia, ma’i haalulu, St. vitus Dance, sciatica, nuralgia, rumatika, eha o ke poo, lagripa, helehelena poopoo ame na onawaliwali e ae apau o na kane ame na wahine. Ke kuaila nei ka Huaale Akala a Kauka Wiliama no ka Poe Haikea iloko o na poho ma ke kanali@@ keneta o ke poho hookahi a eono noho no $2.50 a e loaa no ma na halekuai laau apau a ma ke kakau leta @@ ia Dr. Williams Medicine Co., Schenectady, N. Y.
E KUKULU ANA I HALEPULE.
Ua holopono ka huakai a ka Epikopo Restarick i hel aku nei i Hawaii moku @@ o Keawe a e kukuluia ana ma Hilo ma keia mua aku he halepule Epesiko@@ a e kapaia aku ana ma ka inoa o St. James Chapel. Ua hooponoponoia mai nei me ka ona o ka Hilo Hotele e @@lilo i kekahi lumiaina ma ke ano @ keena haipule a e hoolaaia aku ana. Ua manaoia e kukulu koke ia ana no ua keia mua koke iho he halepule ma Hilo. O Sidney H. Morgon o Spokane @a ana ka makua o keia halepule.
Ka Waiwai maa mau.
@ NA MANAO MAHALO A KA LEHULEHU
HE WAIWAI IA NA KA LEHULEHU.
E POMAIKAI NO KO HONOLULU
NEI POE MALOKO O NA IKE
KULOKO.
E kamailio aku ana ka poe maikai.
O ka lakou ike he pomaikai ia no ka lehulehu.
Hapai nui ko Honolulu nei poe ika maikai o na Huaale Kuahaneenee ame Puupaa a Doan.
He loaa ka maha ma o lakou la i na ma’i puupaa apau.
E heluhelu iho i na olelo a keia kupa malalo iho:
Ua hoike mai o Rev. J. Nua o Kawaiahao i kona manao ia makou maluna o keia mau huaale kuahaneenee ame puupaa a Doan:
“Ua loaa ia’u ka ehaeha nui ma o ka ma’i la o na puupaa a’u hoi i manaoio ai ua loaa mai kela pilikia ia’u mamuli o ka hapai nui ana i na mea kaumaha i ko’u wa opiopio. O na ma@@e ame ka eha ma kuu kua o lakou na hoailona e hoike ana i ke ano o kuu pilikia. O keia mau pilikia o’u ua hoomaka mai lakou mai ka manawa o’u he 28 makahiki, a hiki wale i keia manawa ua piha ia’u he 49 makahiki e hiki @@ ai ia kakou ke hoohewahewa iho i ka loihi o ia manawa. A iloko o keia mau makahiki i noho ai au ilokoo keia ehaeha ma kuu kua. Mamuli o ka hoomau ana o ka ehaeha o keia mai’i ia’u ua koiia mai au e ike aku i na kauka aole wale o lakou aka o ka ai ana he mau laau okoa aku aole nae he loaa iki @ka maha ia’u e like me ka maikai loa @@ loaa ia’u mai na HUAALE KUAHANEENEE AME PUUPAA A DOAN mai. Ua loaa maoli no ia’u ka maha kamahao lua ole mai ka manawa a’u i @@ ai i keia mau huaale. Ua oluolu maoli no ko’u uhane ma o ka lakou @a maikai la i loaa mai ai ia’u he mea @i no’u e malama mau ai ia mau hua@@ iloko o ko’u poli ianei a i na aina i ka hema ke hele au no ka oihana hai@uanelio. Aohe he laau lapaau kupono @a no na ma’u puupaa ame kuahaneenee e like me na Huaale Kuahaneenee ame Puupaa a Doan.”
E loaa no keia ano laau na Huaale Kuahaneenee ame Puupaa a Doan ma na halekuai Laau apau, he 50 keneta ko ke poho, a he eono poho no $2.50. e kakau mai ia Hollister Drug Co., na Agena o keia laau ma Hawaii nei a e hookoia no na kauoha ma ke kuike no nae.
Ua malamaia he kuai kudala ma ke kaitela ma ka Poalima i hala a ua lilo aku no hoi kekahi mau mea makamae i na mea nana ke koho kiekie.
Ua hookohuia aku ne o P. L. Weaver i kokua loio kuhina e ka Loio Kuhina Andrews. Ua hoapono aku ke komite kuwaena o ka Repubalika iaia.
Uluhua ka mokuahi
nui Tampico
Aole e holo hou mai ana
ianei.
Ma ka Poakolu o ka pule i hala aku nei ua loaa mai he olelo ia Fred J. Waldron, ka boroka kuloko oonei mai Fly, Buruham & Co., Seattle mai e hoike mai ana iaia aole e holo hou mai ana ianei ka mokuahi nui Tampico. Ua ninauia aku o Norman Watkins ka agena kuloko o ka Globe Navigation Company i na paha ua lohe oia ia mea no ka hoopauia ana o ka holo o Tampico no keia awa ua hoike mai oia ua lohe no oia aka aole oia i manao ia mau olelo. Ma ke ku ana mai neio ka Hong Kong Maru ua loaa mai no iaia na leta pili oihana e like no hoi me ka maa mau aka aohe hemau leta e hoike mai ana ina la holo o na moku. Ua hoike ae o Waldron i kona mau manao mai ka hoomaka ia ana o keia mokuahi Tampico e hoolana ma keia awa aole i loaa aku he mau loaa puka i ka hui aka he mau lilo ano nui ka i hoopaaia iloko o na buke. Ma kana huakai alahele no keia paeaina i na manawa apau ua ike mau ia kekahi mau ukana poino iloko o kona mau lua, he ulolohi no hoi kana huakai a he nui ka lilo o ka lanahu. Nui na koi no na ukana poino i waihoia aku imua o ka hui a no keia kumu aole i makemake ka hui e hoomau ma keia ano.
Mama Kulika ka
wahine haole kahiko
loa ma Hawaii nei.
Ma ke Sabati i hala aku nei, la 15, i malama ae ai o Mama Gulika (Mother Gulick) i kona la hanau ma ka hoomanao ana oia no ka hoi ka piha ana iaia he kanaiwakumamaiwa (99) makahiki, a oia no hoi ka wahine haole kahiko loa ma Hawaii nei. Ua hanau oia ma Lebanon, Conn. i Feberuari 15, 1804 oia no ka manawa e noho Peresidena ana o Jefferson no amerika Huipuia. No kanalima a oi ona makahiki o ka noho ana i Hawaii nei a oia no ka wahine haole noho loihi i Hawaii nei. Ma ka home o kana hunono e noho la i Kalihi i hele aku ai na makamaka e ike iaia no ka mea aia oia ilaila.
Ma ko Mama Gulika aoao he oia mau no ka maikai o kona noonoo a i ka loaa ana aku keia i ka mea kakau o ka nupepa Adavataisa aia hoi e humuhumu lole ana no oia ma ka mikini humuhumu lole, he hoailona e hoike ana ia kona ikaika.
O na hoohaili kamailio ana no na anoai o ka wa i hala aole e nele kona hoaiai mai ma o kekahi mau pepa i heluheluia e ia. O kona ano mau i kela ame keia oia no ka heluhelu palapala ana. Mai ka manawa i hoau ai ka holo ana o ke kaa uwila mai ia manawa kona holoholo ana e kau ana no Manoa a no Puunui eia nae aole oia i holo no Waikiki.
O Mama Kulika oia ke kaikamahine a Kenerala Thomas, ka wiwoole o ke kaua o ka makahiki 1812. I kona mau la opio ua noho aku oia iloko o na kula a puka pono mai. O kana mau hana maamaalea oia ke kahakii ame ka haawaina a’o kekahi mea ona i ike nui ia ai iwaena o kona mau hoaloha. Aia no me ia na hoomanao ana o na wahi kahiko i kamaaiana iaia.
Ma ka manawa ana i hele mai ai no Hawaii nei me kana kane ua kau aku laua ma ka moku a ma ke ala i ka Lae Hao o Amerika Hema ke alanui o ka holo ana mai. Ua noho aku laua i Waialua no ka hoonaauao a mahope mai ua noho a’o aku o Mama Kulika ma kekahi kula i Kawaiahao, a o kekahi o kana mau haumana ana o ka Ho. Sam Parker, Sam Macey ame E. B. Friel.
O Mama Paleka (Mother Parker) ka luaui o ke kahu o Kawaiahao Rev. H. H. Parker (Paleka) oia ke kokoolua ma ke kulana kahiko. He kanaiwakumamahiku ona makahiki.
Mihi o Grant Snow.
O Grant Snow ka negero i paa iho nei ma Kuapapanui ma ke ano he hoa aihue ma na lawelawe aihue he nui i hoohanaia e ka negero loihi i hoopaaia iho nei ma Kawa no 57 mahina ma ka hana oolea ua mihi oia i ka auwina la Poaha nei i hala, la 12 i ka Oihana Makai. Ua mihi aku oia i ka Oihana Makai ma ka hoike ana nana maoli no i powa i kahi o Rursian Frank ame ka hale o ke kanaka elemakule i kapaia ma ka inoa o Kunst a ma kekahi inoa o “Oom Paul” e like me ka mea i kamaaina i ka lehulehu. Ie manao nei ke keena Oihana Makai o ke aupuni kuloko nei ua pau na kanaka i lawelawe aihua iho nei iloko o keia kulanakauhale i ka paa iloko o ko lakou lima i keia manawa.
Na lako pili alii ua lilo.|
KUAI KUDALAIA MA HALEALII.
Ma ka Poalima i hala aku nei la 13, ua kuai kudala ia aku na mea kahiko ma ke kapitola hale a ua nui no hoi ka poe koho i hoea ae ilaila. O ka uwaki nui iloko o ka halealii e kau ana ma ka holo no kekahi mau makahiki loihi ua lilo aku ia ia S. M. Damon no $290. Ua oleloia ua haawiia mai keia uwaki ia Kamehameha IV e Napoleona III ma ke ano he makana kuikahi mawaena o Farani ame Hawaii. Ua lilo aku no ia S. M. Damon he ipulepo no $7.00, a ua oleloia ae no hoi he makana keia ipulepo i haawiia ia Kamehameha IV. Ua olelo aku ka papa koa waiho pa ia Kapiolani Estate no $85 ame ka pahu koa nui waiho lole no $100. Ua lile aku ia W. H. Cornwell he waihona buke uuku no $7.50 ame elua noho. Ua kuai pu aku o S. M. Damon i kekahi o na noho paipai lima alii. Ua kuai aku ka luna nui o na Hana Hou i kekahi papa waiho pa no $50 ame elua kii no $17.50.
O Henry Vida oia hookahi wale no ke Repubalika i koho ponoia no ka Hale o na Lunamakaainana mai ka Apana Elima mai a e hauoli no oia no ke apo ana aku i na Palapala i Kakauia e na makainana e noho nei ma keia apana e pili ana no ka hanaia ma ka Ahaolelo.
Ka hoow@hawaha
a kana wahine iaia.
Aohe Waiwai o kona kino kupapau iaia.
Ma ka nupepa namu San Francisco Examiner o Feeruari 8 i ikeia iho ai keia mau iaiani manao malalo iho:
“Heaha ko’u waiwai i kona kino kupapau oiai aohe ona waiwai ia’u i kona wa oia?” wahi a ka wahine mare a E. P. Dole ka loio kuhina o Hawaii i oki iho nei i ko laua noho mare ana, i kona manawa i hoea mai nei ianei mai Honolulu mai ma ka mokuahi Kina i ke ahiahi nei, i kona lohe ana no ka manawa mua loa i ka moku o ko laua noho mare ana. I ka mokuahi Kina e au ana i ka moana Pakipika i ka aha hookolokolo e hoolohe ana i ka hihia a haawiia mai la ka olelo oki mare ia E. P. Dole oiai oia ka mea imua o ka aha, aole i lohe iki ka wahine a hiki wale no i kona ha’iia ana aku i kona ku ana mai i Kapalakiko nei. O keia noho ohana ana o Dole me kana wahine aole i piha ka makahiki.
Ma kekahi manawa ua holo aku o Eleanor Gallegha oiai oia e kumukula ana no Honolulu i ukaliia e kona kakaina ke kumu o kona hui ana me E. P. Dole he pili no ke Kiaaina, a he loio kuhina ia manawa no Hawaii. Mamua o ka haalele ana o ka wahine ia Hawaii ua hoopaa mua mai la o e. P. dole i ua wahine la e mare laua, a holo mai la no hoi oia ianei mahope koke iho no ka male ana. Ua hoi aku laua i Hawaii mahope koke iho aka aole i liuliu mahope iho ua loheia mai la i o makou nei na paele o ko laua noho ohana ana. No keia kumu ua hoi mai la o Mrs. Dole i kona home ianei.
Alaila, ua hoi hou aku la o Mrs. Dole i Hawaii aka ua hoole mai ke kane i ka ike mai iaia. Ua noho aku ka wahine ma kahi o ke Kiaaina e hoomakaukau ana i ka hoopii malama ola ka hihia hoi ona i lnakila ai. alaila, hookomo aku la ke kane i ka hoopii oki mare no ka hana lokoino ino loa. Ua manaoia e kupale ana ka wahine nona iho aka o ka mea i ikeia oia ka haalele ana o Mrs. Dole ia Hawaii no nei mamua o ka hoolohe ia ana o ka hihia.
Iloko o ka hoohalahala a E. P. Dole e hoike ana ua mare mai kana wahine iaia no ke dala a mahope o ka mare ana ua komo nui aku ke kane iloko o ka pilikia ame ke kaumaha o kona noonoo mamuli o na hoehaehaia e na hana a ka wahine. Ua hoike pu mai oia (kane) i ka hooweliweli o ka wahine i kona ola. Mamua o ka hoomaka ana o ka hihia ua wahiho aku o Dole i ka oihana.
Ua aahu o Mrs. Dole me ka aahu eleele i ka manawa ana e liuliu ana no ka lele ana mai ka moku mai oia no ka manawa i ike aku ai kona mau hoaloha ma ka oneki a oia no ka manawa ona i palaha maule iho ai, ke kumu o kona laweia ana a hookauia iluna o ke kaa. I ka manawa i ha’iia aku ai no ka oki o ko laua mare ua puiwa wale ae no oia me ka hoopuka ana ae, “Ua manao no wau e hanaia mai ana pela.”
I ka manawa i hoikeia aku ai na hoahewa a ke kane nona ua hoomaka mai la oia e hoahewa loa i kana kane i oki iho la.
“O ka Mr. Dole hana maluna o keia wahi a ka wahine, ua oi aku mamua o ka mea hiki ke hoomaopopo ia. O kana olelo e piliu ana i ka hooweliweli i kona ola he lapuwale loa ia ano manao. E oluolu e ha’i mai, heaha la ka waiwai o kona kino kupapau ia’u ina aohe ona waiwai ia’u i kona wa oia? O kana mau olelo e pili ana i ko’u mare ana iaia he hoopunipuni wale no. O ka mea wale no a’u e hoomaopopo ai nona oia kona makemake i ka hookaulana ino.’ Alaila holoi ae la ka wahine i kona waimaka a hoomaka mai la e ha’i i kona mau ehaeha.
“I ka manawa i ike ai o Mr. Dole ame a’u i ka like ole o ko maua noho ana ua noho kaawale ae la maua. Ua hoomaka koke mai la oia e ku-e ia’u a i mea e maopopo ai kana mau kumu ku-e ua hoopii aku wau iaia no ka malama ola. Ma ia hihia ua haule a ua loaa ole ia Mr. Dole na hooiaio. Ua manao no wau e hoomau aku ma kana hoopii oki mare aka ua kaohiia mai mamuli o na kanawai o Hawaii. Ke olelo nei ke kanawai o Hawaii e pono e lilo ia kane a wahine i kupa no elua makahiki a oi mamua o ka hiki ke hoopii oki mare. He hookahi wale no o’u makahiki aku nei i o a he hookahi makahiki hou o’u e noho aku ai i loaa ai ia kuleana ia’u.
Ua haalele aku wau ia Hawaii me ka aloha pumehana o ko laila poe. He mau la mamua iho o ko’u kau ana mai i ka moku ua hookipa mai ke Kiaaina ia’u no ka hoohauoli a ua haawi aloha ia mai au e ka poe maikai loa o Hawaii.
E noho iho ana o Mrs. Dole ma ka home o kona makuahine o keia kulanakauhale no kekahi mau mahina alaila hoohala aku i kekahi mau la ma ke kaahele makaikai ana.
Mahalo a ka Elele Pake.
Ua loaa mai i ka Hope Kanikela Pake Goo Kim Fui he leka mai ka Elele Pake mai nona keia mau manao malalo iho: Januari 7, 1903
Goo Kim Fui Esq., H. I. C. H’s Hope Kanikela ma ka oihana Kanikela Pake, Honolulu H. I.: No ka pane ana i kau leka i kakauia Kwanhsu, makahiki 28, mahina 10, la 18. (Novemaba 19, 1902) ma ka inoa o H. E. Wu, ke Kuhina Pake ma Wakinekona, a iloko o ua leka la i loaa pu iho ai he papa inoa o ka poe i kokua me ka lakou mau kokua i na Pake i hoopoinoia ma ka pauahi o ka makahiki 1900 malalo o ke kauoha a ka Papa Ola, ua loaa ia’u ka hanohano ma ke ano he luna aupuni o ke Aupuni Emepera e ike a apo pono aku i ka lokomaikai ame na hana aloha i panaiia mai ma ka aoao o ka poe i haawi kokua.
O ka’u i makemake ai o kou holaha akea ae i ko’u mau manao mahalo ame na manao ohaoha no lakou oi loa aku i ka poe Amerika ame kekahi poe hoaloha lokomaikai o na Pake, ka poe i komo kokua mai i na Pake. Ke manao kuio nei au ua lokahi like na Pake apau ma keia mahalo hoike akea ana e haawi ana i na Amerika ame na hoaloha e ae o Hawaii.
Me ka mahalo,
SHEN TUNG,
Mea ma ka Oihana.
Hoikeia na hana
ino o F. Mello.
Kuhihewa ua loaa iaia
ka Mana.
O na hana lokoino a Frank de Mello maluna o kana wahine aloha ua hoike akea ia ae la ia iloko o ka Aha Hookolokolo ma ka Poalima i hala a ua hoounaia aku oia no Kawa no 10 la e hana ma ka hana oolea mamuli o kona manao ana ua loaa iaia ka mana hoeha i kana wahine mamuli o ko laua mare ia ana. He kanaka hana uwila keia e hana nei ma ka hale hoolulu kukui o ke aupuni a no kekahi manawa i hala ua ike aku o Mrs. de Mello i ka maikai ole o kana kane i kulike hoi me na olelo o ka mare a no keia kumu ua kakau aku la oia i keia mea i kekahi lede. Mamuli o keia kumu ua ulu ae he hoopaapaa mawaena o laua a hoeha aku la i kana wahine oiai no nae ua hoohiki oia e aloha iaia malama a hoomalu no hoi. Ua hoopii aku ka wahine iaia a o ka mea i ikeia ua paa aku oia i Kawa.
No wai ia Hewa.
Ua piha ka honua nei i na mai ame na ehaeha. No wai ia hewa? Aole no ka poe no apau; no laila no ka poe iloko o ka ehaeha no ka hewa.
Aka, o ka ninau nui loa oia keia, --ka mea e hana ai, ke ano e loaa ai ka maha, ame ka loaa ana o ka lanakila.
Heaha na hiohiona e loaa ana ia kakou ina aole i loaa na meteria kupono e pepehi ai i ka mai?
O he mea oiaio e pau ana kakou i ka luku mainoino ia, a e hooneoneoia ana ka honua nei.
A hiki i ko lakou wa e ike ai i ka pale ana i ka mai, e pono kakou e hoomaikai a mahalo aku no ka materia i loaa o ka hooemi ana ame ka hoolanakila ana ia kakou, mahope o ka lolii paa ana o ka mai maluna o kakou, oiai ua like ka mai me kekahi kanaka ahiu, me na koi i hapaiia, a makukau no ka lawe ana ae i ko kakou oia makamae.
O ka oiaio loa ua oi ae ko makou makemake ame ko makou iini i kekahi mau ano lawelawe ana no na hoomauhala ame na leo uwe e loheia nei, i pu-a ae mai o a o.
E kamailio a e kuhikuhi ana makou i keia ano mai e like me ka Haalulu ame ka Nawaliwali, Pihoihoi, Alaala, Hi Mau, Haanou, Puu ame ke Akemama Eha, Koko ino, ame na mai wahine ame na keiki. No keia mau mai ua hiki mai ka
WAMPOLE’S PREPARATION
ma ke ano o ka laau hoola mua loa i loaa i kekahi kanaka.
He ono kona i like me ka momona o ka meli i awaiaulu pu ia me na mea hooulu a hoola o ka Pure Cod Liver Oil, i laweia mai e makou mai ka Cod liver makamaka hou, a hoohuihuiia, paipaiia me ke Compound Syrup o ka Hypophosphites ame ka Extracts o ka Malt ame ka Wild Cherry. Aneane loa no oe e olelo ae he “ola keia” i hoopaaia maloko o ka mea hookahi a i hanaia e ka lima o kekahi kino kanaka.
Wahi a Kauka J. L. Carrick! “Ua loaa iau kekahi ola kupaianaha me keia laau ma ka lawelawe ana i na mai hokii, kuluma, wai nui o ka ihu ame ka alaala.
He laau maikai loa keia no na mai haalulu ame ka ono ole o ka ai.
He laau hoonoonoo i ka ai a he maikai na hoowali ana he hooikaika i na paahana o loko, a komo pu ma ka poai puni ana iloko o ka waihona loko me ka ai.
Ke manao nei au o keia ka laau holomua iwaena o na laau apau. He ko ka hana a keia laau ma na Kulu apau. “Aole e hiki ke hoohokaia. E loaa no ma na halekuai laau apau.
Ka hoike a Balaunu.
Mai ka aoao ekahi mai.)
koo ana iloko o keia mau hihia piliwaiwai.
Ekolu.---E pili ana no ka $1,000 i oleloia ua apoia aku e ka maka’inui Coney (ma keia ua hala ole ka Hope-Maka’inui Crowell e like me ka hoolaha o ka pule i hala ma ka oukou Kilohana nei e olelo ana ua loaa i ka Hope-Maka’inui Crowell he $1,000 mai kekahi Pake mai ma ka inoa o Ah Ko, aka o ka mea pololei o ka Makai’nui Coney ka mea i haawiia mai o keia $1,000 mai ka Pake Ah Ko mai) no ka ae ana e lawelaweia ka piliwaiwai ma Waimea, a eia ka mea i loaa ia’u malalo iho:
Oiai ua kamaaina loa ka Makainui Cone i ka Pake i komo iloko o keia ninau oia hoi o Ah Ko, ua noi aku oia e aie dala no ka manawa o hookahi makahiki. Ua ae aku o Ah Ko a ua hoouna aku eia ia Coney i kekahi bila kikoo kala no ka huina i oleloia ($1,000.) Aohe palapala hoopaa i haawiia.
Mahope mai o kekahi manawa ua waiho mai o Ah Ko i kekahi manawa ua waihomai o Ah Ko i kekahi mau hoolala ana ia Coney no ka hoohana ana i ka pili waiwai ma Waimea. Aole loa i ae aku o Coney a ua kauoha aku la o Ah Ko e ukuia mai kela huina dala ana i haawi ai o hookahi kaukani, a ua waiho aku la no hoi oia (Ah Ko ia hana iloko o ka poholima o E. Omsted no ka ohi ana.
He ehiku haneri ame kanalima dala i ukuia aku e Coney a o ke koena o elua haneri ame kanalima dala ke waiho nei no ia.
Me ka mahalo,
(Kakauinoaia) A. M. Brown,
Makai’i Kiekie, Teritori o Hawaii.
KAPAEIA O CROWELL.
Keena o ka Maka’i Kiekie,
Honolulu, T. H., Ianuari 29 th, 1903.
J. H. Coney, Maka’i Kiekie o Kauai
Aloha oe: Ma na hoopii i hanaia e ku-e ana ia W. O. Crowell a i noiiia hoi e a’u a hoikeia imua o ka Loio Kuhina, ua manao wau he mea pono e kapaeia o Crowell no ka manawa a hiki i ka manawa e hui ai ke kiure iloko o ka malama o Maraki a noonoo i kona hihia, me he la e hana ana no lakou a ma ko’u manao e pono lakou e hana.
Mai hookohu oe i kekahi mea ma ke kulana hana a hiki i ka manawa a ke kiure e hooholo ai i kona hewa ame ka hewa ole.
No’u iho ua manaoio wau ua halaole oia mai na feloni (hewa) mai aka ia manawa hookahi no e pono ke kiure e noonoo maluna o keia kumuhana.
Me ka oiaio,
(Kakauinoaia) A. M. BROWN,
Maka’i Kiekie, Teritori o Hawaii.
HE ILI NANI, LIMA A’IA’I
ME KA
LAUOHO ULIULI
KA HUA O KE
Kopa Cutikura
HE MILIONA A OI ka nui o na wahine e auau mau nei me keia KOPA CUTICURA no ka malama ana, hoomaemae ana, a no ka hoonani ana i ke lakou ili, i pau ai ka papaa o ke poo, ka unahi-pii, a i mea no hoi kekahi o pau ai ka helelei ana o ka lauoho, a i hoopalupalu, hoa’ia’i a me ka hoou’iu’i ana i ka ili o na wahi i hele a manoanoa i ka hooikaika i ka hana, e like me na lima, a pela no hoi e hoopau ai i na eha, ma ka holoi ana i na wahi eha me keia kopa, i ole oi e ike i ka aai me ka welawela; i ole no hoi @ hou nui, ma ka holoi ana i na wahi pehu a paiahehe; a he oi loa aku ka waiwai nui o keia kopa i na makuahine e lawelawe ana i na hana lehulehu i pili i na keiki a me lakou iho no hoi, a i na wahine no a pau; a he kupono loa no hoi keia kopa no na wahi auau a pau. O ka poe i ikemaka i ka maikai o keia kopa, aole loa lakou e ae iki ana e hoao i kekahi kopa okoa aku ke koiia mai; ina no e oleloia ana, he kupono ia ano okoa aku no na mea e pili ana i ka ili, ke poo a me ka lauoho o na bebe a me na keiki. Ua loaa @@ keia waiwai nui o ke KOPA CUTIKURA mailoko mai hoi o kela laau @@@ ikaika loa i kapaia, KUTICURA, oia ka laau ikaika loa ma ka hoola ana i na popilikia a pau e pili ana i na mea ika loa i ka pale ana i na mea ino, a he loaa no hoi ke ala maikai o na puailoko o keia kopa. Aole loa e hiki he hoohalikeia mai kekahi ano kopa e aei hoohuihuiia e ke akamai o kanaka me keia kopa, ma kana mau hana ma-lama, hoola, a me ka hoou’iu’i ana i ka ili a pela aku. Pela hoi i ka ili oke poo, ka lauoho a me na wahi a ae.
Aole no i lihi launa mai na kopa ona aina e me keia, no ka auhau ana a me ka hana o na keiki liilii. Pela ihola i lilo ai ka waiwai o na kopa a pau i HOOKAHI no ke KUMUKUAI hoo@@@ a @@ Helu Ekahi keia Kopa no na poino o ka ili a me kahi auau, a hehelu ekahi no hoi no na kamalii a puni ke ao nei.
NO KA HOOLA LOA ANA I NA ANO PEHU A POHAKA PALAHU MA NA WAHI A PUNI KE KINO, e hoomaemae i ka palapu me ke kopa CUTICURA i pau ai ka paapaa lepo a ano e ae paha o ka ili, a pela hoi ke poo, i pau ai ke alaila, e hooma-u i kahi eha me ka Aila Hamo CUTICURA @ i mama ae ai ka akiaki ana a ka hu’i a me ka ehaeha, a pela hoi e hoohana ai ka laau i kana hana a ola ka eha, alaila, @@ ka Laau Inu CUTIKURA i mea e maemae ai ke koko maloko. Ke ku@@ ma keia laau ma na wahi a pau o ka honua nei. Ma Aukekulia: o R. T@@@ & Co., o Sydney, N. S. W. ko laila Agena; ma Aferika Hema Depot: @@ non, Ltd. Na “Hoakaka no ka Hoola ana i na Bebe a me ko lakou @@@ naunau,” he loaa wale no me ke kuai ole.
( Advertisement---two columns wide, boxed with picture of boxing glove and punching bag along with a man, woman and child working out with arms)
Na Mea PAANI AME HOOIKAIKA KINO Ma Kahi o
Pearson & Potter Co.,
LIMITED.
ALANUI HOTELE ME UNIONA.
Na Palaoa Maikai ame na Meaono Ono aia
i ka
SUNRISE BAKERY
Alanui Nuuanu ame Beretania.
Eia me makou na palaoa ano maikai loa ame na nea no ame na mea like ma ko makou halekuai palaoa no ke kumukuai haahaa.
E hele mai e ike maka.
Eia mai ke Ola
Manawalea
LEO ALOHA AKEA I KO’U LAHUI
OIAIO ME KO KA HONUA APAU.
Owau iho o ka oukou kauwa iloko o ka Haku Iesu, me ka haahaa. Ke kau leo aku nei i ka poe apau i kaumaha, luuluu, a ehaeha na uhane i na hooluhi o keia ao. Nolaila eia au he kauwa na ke Akua Kiekie, me ka makaukau e wehewehe i kekahi mau mea liilii i loaa wale mai ia’u mai ke Akua mai.
E like me ka loaa wale ana mai ia’u, pela no hoi ka oukou kauwa e haawi wale aku ai.
LAPANA KEAWEPOOOLE,
E loaa no wau i na la apau mai ka hora 6 p. m. a i na hora apu i ke Sabati Alanui Kukui Ololi helu 36, mauka pono o ke Kauka ma ke kino Mitamura.
Halawai Hapaha Ma-
kahiki.
Ma ka Poaha o kela pule i hala aku nei la 12 ua malama ae na luna hooponopono waiwai o ka halema’i Moiwahine i ka lakou halawai hapaha makahiki i pau ma ka malama o Dekemaba, 1902, a iloko o ia halwai ua waiho aku o J. B. Atherton i kana palapala e waiho ana i kona kulana luna hooponopono waiwai a ua hookuuia aku oia mai ia kulana aku me ke kaumaha nui. Ma na hoike he 70 ma’i i keia manawa iloko o ka halema’i a he 30 o lakou he poe kanaka Hawaii. Oka huina nui o na ma’i i komo mai iloko o ia hapaha makahiki he 164. Iloko o ia manawa he 133 mau ma’i i hookuu malaelae ia a he 11 i make. O ka huina nui o na ma’i i komo mai he 335.
O ka laau lapaau “Chamberlain’s Pain Balm,” ua kaulana oia no ka hoola ana i ka ma’i rumatika (anu maeele). He nui na hooiaio e paaia nei e makou no ka hoola kamahao a keia laau no ua ma’i hoopilihua nui wale nei. He laau kupono loa keia i na eha aui o na ami, na palapu, piele ame na palapu pauahi. Hookahi no kau ana o ka oluolu no ia. E hoao i ike pono. He kuai ia keia laau e ka poe kuai laau apau pela no hoi ia Benson Smith & Co. Ltd., na agena no Hawaii nei.
Ua komo aihue ia aku kekahi wahi hale mauka o Manoa e ku nei maluna o ka aina o Mrs. S. N. Castle a ua lilo aku he $1.75.
Lulu ka Makani
ia Alameda.
Ua hoea mai i keia awa nei ka mokuahi S. S. Alameda ma ke ahiahi Poalima i hala aku nei la 13 mai ka ipuka gula mai o Kapalakiko a aohe mau mea ano nui ana i ike mai nei ma kona alahele. He mau hoololi kekahi i hanaia mai nei e pili ana no kona mau aliimoku i kulike ole me na aliimoku i hoea mai ianei mamua aku nei. O S. H. Church oia ke poo enekinia i keia manawa, L. Dawson alii ekolu a o keia mau keonimana ekolu o lakou na enekinia kokua o S. H. Church. O George Clark, George Marshall F. Kalstrom. He eono mau la ana i na’i mai nei i keia moana loa a ua halihali pu mai oia he 955 tona ukana. Ua holo ho@ aku oia no Kapalakiko ma ke awakea Poakolu nei i hala, la 18.
Weaver ke Kokua Loio
Kuhina.
O P. L. Weaver i kamaaina a kupa ma keia aina a ma ka hana loio no kekahi mau makahiki ua hookohuia aku nei ma ke ano kokua i ka loio kuhina. Ua hoapono aku ke komite kuwaena o ka aoao Repubalika iaia ma ia kulana a mamuli o ia kumu oia i hookohuia aku ai. Ua loaa ka manao i ka loio kuhina Andrews ame kona hope e hoohala laua i ko laua manawa iloko o ke aha hookolokolo a e noho hoi kona kokua iloko o ke keena.
Hookuku Paikau i ka la
apopo.
O Mekia John McCellan; ke poo o ke kahua o na koa Amerika mawaho o Waikiki—Camp McKinley, ua hoohoku aku oia he ekolu mau aliikoa o ka puali pukaa i poe lunakanawai no ka hookuku paikau e malamaia ana i ka la apopo.
He hookuku paikau keia na na puali hui o ka Teritori nei, National Guard.
Ma na la i hala koke iho nei ua ike mau ia na keiki i ke komo aku iloko @ ia hana e hoomaamaa mau ana no ka hoomakaukau ana no ke kahua hookuku a i ka la apopo e hoike ai na ike.
Eia na lunakanawai hookaohuia Kapena Earl D A. Pierce, Lukanela Ekahi H. W. Newton, ame Lukanela Ekahi J. P. Robinson.