Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 12, 20 March 1903 — Page 2
| This text was transcribed by: | Debbie Tom |
| This work is dedicated to: | Carolyn Poon |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA, MARAKI 20, 1903.
KA KUPEPA KUOKOA
No ka Makahiki $2.00
No Lono Mahina $1.00
Kuiko ku Rula.
Na puka1 2 3 1 2 3 1
ANA pule pule pule Mal. Mal Mal Mak.
1 Iniha $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $5.00 $6.75 $12.00
2 Iniha 2.00 2.75 3.50 4.00 7.00 9.00 18.00
3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 9.00 12.00 24.00
4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 11.00 13.00 30.00
5 Iniha 3.50 4.75 6.00 7.00 12.00 15.00 36.00
6 Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 13.00 16.00 42.00
O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A I NA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.
O na Dala a pau o ka Pepa nei e hoouna polo lei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO
Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Pa
nalaau o Hawaii, ma ke ano mea o ka
Papa Elua.
DAVID L. A-I, Lunahooponopono
A. W. PEARSON, Luna Nui
Honolulu, Oahu
POALIMA MARAKI 20, 1903.
KA MOOLELO HOU.
Ke aneane aku nei kakou e hiki aku i ka panina o ka kakou Ietiwa ka u'i aha'i puuwai mamuli o ke aloha oiaio a kupaa, ka Moiwahine i hoole iaia iho a i kona mau kuleana ponoi iho no ke kanaka i aloha oiaio ai iaia he kanaka no hoi i umeia a haalele ana i kona makuahine, i kona home, kona aina hanau a hele mai i ka aina malihini mahope o ka wahine ana i aloha i'o ai a i haawi laia iho, a i kona ola; A mamua o koinei pulelo ana aku e paniia aku ana ma kona wahi i keia pule ae "ka Moolelo Walohia o na Ona Miliona i lawe a huna maluia ma ka aina mehameha.."
E hoopukaia aku ana keia moolelo ma ka unuhi ana a Mr. B. H. Kelekolio ko makou mea kakau me ka manaolana e apo mai ana ka lehulehu heluhelu i keia moolelo oia no hoi ka apo ana mai i ka keia Opio Hawaii.
He moolelo keia e pili ana i ka lawe maluia ana o kekahi mau ona miliona a hunaia iluna o kekahi mokupuni kanaka ole. Ua hanaia keia hana e kekahi kanaka opio waiwai no, mamuli o ka loaa ana iaia keia manao: Loaa piha anei ke ola i ka lahui kanaka ke ole ka poe waiwai? "I mea e maopopo ai," wahi a kona noonoo ua hooholo oia a hooko i'o no e lawe malu i ka poe ona miliona Nu Ioka oiai nolaila keia moolelo.
O ko makou mau iini nui ma ka hoopuka moolelo ana aole no ka hoopuka moolelo wale iho no, aka, ua loaa ia makou na iini e hoopuka moolelo. 1. no ka hoonanea ana. 2. no ka hoonaauao ana, 3. no ka hoopuka ana i na ano oiaio maikai apau i mea a'o ia kakou iho e malama ke kanaka ia mau mea i mau kuhikuhi no kona alanui iho.
O keia moolelo hou e hoopuka ia aku nei e hele pu ana oia me kona mau kii oiai o ke kii kekahi mea maikai loa no ka hoomaopopo loa ana i ka hele ana o ka moolelo.
Ma ko makou aoao, ke hoikaika nei makou e hooholomua i na hana pili i ka oihana hoopuka nupepa maloko o na palena o ke au a ke Kuokoa e hele nei a maloko no hoi o na palena kupono ma ka mahele o ka pono. He mea oiaio no ua puka aku no kekahi mau mea kaa aku mawaho o ka pololei, aole no ka manao e hana pela aka mamuli o na hemahema eia nae ua hoopololei koke ia no mahope koke mai.
KE KANAWAI I'A.
O ke Kanawai i'a liilii e noonooia mai nei iloko o ka Ahaolelo o kakou oia kekahi kauoha maikai e hooholoia e ka Ahaolelo. O ka ae ana e mana ia kanawai oia no ka paniku ana i ka lawaia ia o na i'a liilii me ka upena liilii ke kumu o na i'a nunui.
Ua olelo ae kekahi poe aohe he pilikia ke hookuu wale ia pela, oiai, he nui ka i'a oloko o ke kai. He noonoo lalau loa kela. Aole i hanaia keia kanawai no ka maka'u ia e pau aku ana ka i'a oloko o ke kai, a no ka mea aoha no he manawa e pau ai ka holo ana o ka i'a iloko o ke kai, aka, o ka mea i makemakeia ma keia kumuhana oia no ka hoopakele ana i ka emi mai o na i'a kupono i ka aiia a i maa mau ia kakou e laa na pua amaama, o-ia a pela aku.
O ko lakou emi mai ma ka huina nui oia ka pii aku o ke kumukuai he puupuu ikaika hoi i ke kanaka ilihune. Aka, ina e holo keia kanawai alaila e pakele ana na i'a liilii alaila e nunui mai ana lakou a e nui pu mai ana ma ka heluna e nele ole ai ka pakiia mai e ka poe kuai i'a he haawina maikai hoi i na mea apua, mai ke kanaka lawaia mai a ke kanaka maauauwa i'a a hiki aku i ka poe kuai i'a.
Ma ka leka e puka aku nei pili i ka i'a, e ike i'o no kakou i ka pilikia. O ka lawaia nui ia o na i'a liilii me na upena liilii e na Pake ame na Iapana e like me ka ike o ko kakou hoa kakau nana i hoopuka i ka leka pili i na i'a liilii e puka aku nei oia kekahi hooiaio maopopo o ka pilikia maoli.
Ma keia mea e oi aku ana ka pilikia e kau mai ana maluna o na Hawaii ponoi ame na lahui e ae maluna o keia mahele mamua o ko ka wa i hala. Eia ke hoomakili aku nei ka oiaio o keia manao i keia la no iloko o ke kulanakauhale nei o Honolulu.
Ma Amerika Huipuia ua ikeia keia pilikia o ka omu'aia o na puai'a, he haawina i hiki ole ke hoolawa i ka heluna kanaka nui o Amerika nolaila i keia la eia ke ola nei he kanawai o keia ano, nona hoi ka mana e holopapa nei no ka hoopakele ana i na i'a liilii no lakou na kino e ulu ae ai a nunui.
Aia iloko o na hale nunui i hanaia no ia mea, me na wahi kupono e holo ai na i'a liilii alaila ua hookuuia aku la na i'a liilii iloko o ia mau wahi no ka malamaia, a e like no me ka malamaia on puaa liilii maloko o ko lakou mau pa iho no ka hanai ana a nunui pela ka malamaia ana o na i'a liilii a hala kekahi mau manawa ua lilo ae la lakou i mau ia' nunui, ke kumu o kakou e ike nei i ka lawa mau o na makeke me na kini i'a kamano a pela aku.
Ua lanakila o Amerika ma keia mahele a e like me ka oiaio ia lakou pela e kau mai ai ia haawina maikai maluna o na kupa o Hawaii nei, a ke ole. e hooholoia keia kanawai alaila aole makou e kanalua i ka pane ae e hahai mai ana na hookumaha ma ke alahele nele maloko nae o keia mahele haawina.
Ma ko makou aoao ke kakoo nei makou i keia bila me ka manaolana aia ka Ahaolelo o ka Teritori o Hawaii ma ia ala hookahi.
Malia paha ua maka'u kekahi mau hoa ahaolelo, o hoohalahala mai ko lakou poe makaainana o ko lakou mau apana, o paniku ia na i'a liilii e ae apau: ina pela, alaila aole no i lawa ia mau kumu hoohalahala no ka hooholo ole ia aku o ke kanawai oiai he mea hiki no ke holoi ae ia mau hemahema. O ka pomaikai o keia kanawai ua oi kela ae ia i ko keia mau hemahema.
O ke kanawai hoomalu i'a liilii o Amerika aole ia i pili aku i ka hoomalu ana i kekahi mau i'a liilii a i mea e ikeia ai ka oiaio a kakou no e ike mau nei oia na i'a liilii maka-le maloko o na kini maka-le a kakou e kuai nei mai na halekuai mai a lakou e hoolako nei no ke kuai aku. He wahi leo keia i na hoa ahaolelo oiai o lakou kekahi o na pouha-na o ka pono o keia kanawai.
NA HUI IMI WAIWAI.
O na hui kalepa oia kekahi mau lala ikaika iloko o ka aina e like me ia a kakou e ike nei iloko o Hawaii Paeaina Eia iloko o ka Ahaolelo o kakou i keia mau la he mau noi hui kalepa a imi waiwai e like me ka ke Kuokoa i hooaiai ai i kekahi o na helu i hala aku nei.
Eia ke waiho nei ka lakou mau noi e haawi ma ka Ahaolelo i kuleana no lakou e hoohana ai i ka lakou mau oihana kalepa iluna o ka waiwai o ka lehulehu e moe na alahao i holo na kaa-uwila ma na alanui aupuni e moe na paipu hooholo ea kukui i a ai na kukui ea iloko o na kauhale a ma na wahi akea, malalo o na alanui, na kelepona ano hou no ke kamailio ana.
O ka hookomo ana i keia mau noi aohe he hoohalahala ana aka aia ma ka aoao o ka Ahaolelo ka hana nui e nana ai i keia mau noi. O ka mua e pono e auhauia keia mau hui no ka lakou hoohana i ka lakou hana hoopukapuka a oihana kalepa hoi maluna o na waiwai o ke aupuni maluna o ko lakou loaa holookoa he loaa hoi mamua iho o ka lawe ana i na huina lilo apau. Aole o keia wale aka o na auhau aina no kekahi e nanaia ai e pono ai.
Mawaho ae o keia he hana maikai no i na hoa ahaolelo e makaala ma ka noonoo ana i keia mahele oia hoi o ka nui hewahewa loa o na hui hoomoe uwea maluna a iloko o na alanui aupuni o Honolulu nei oiai oia na hoohana a kekahi mau hui o keia poe hui e noi nei iloko o Honolulu, oiai aole e nele ka holo hihipea o na uwea maluna o na pou he haawina hoemi i ka hele lanakila o na kanaka ma na alanui.
I ka manawa mamua aku o ka hanaia ana i mau palapala hookuleana hana o na hui maluna o na wahi o ke Aupuni o Amerika Huipuia ua hookuu wale ia ka hoohana ana o na hui i ko lakou mau hana hoowaiwai maluna o ko ke aupuni me ka loaa ole o ka lakou hua no ke aupuni; oiai nae, ia manawa hookahi no, e ohi mau ana ua aupuni o Europa i na loaa mai na hui e hoohana ana i ko lakou mau oihana imi waiwai ma ka auhau ana maluna o na loaa o lakou, a ua ikeia ka pomaikai o ia hana ana. Ma ka manawa i makili ai ko Amerika mau maka ma keia mahele ua hoomahele koke aku la oia ia haawina maikai o na aupuni o Suropa i hana ai, a i ka hooko i'o ana a e hana mau nei i keia manawa aole he hoopaapaa ana, i ka hoopomaikaiia o ke aupuni ma keia mahele. E like me ka oiaio i keia poe aupuni pela no o Hawaii teritori e komo pu ai iloko o ia mahele me ke akahele no nae i ka ae ana i na hui o keia ano e hoohana maluna o na alanui o Honolulu i ole e hoopuuluulu loa ia na alanui e hoo-ke ana oiai he uuku kahi kuleana no na hana a keia poe hui.
O keia kekahi kumu hana maikai loa a ke aupuni e noonoo ai, 1. E pono e auhauia e like no me ia iloko o na noi 2. Aole e hoohaiki i kka pono o ke lehu'ehu ma ka nui loa iloko o na alanui aupuni.
KE KULA POKII.
O ke noi i kula no na Pokii oia kekahi i waihoia mai iloko o ka ahaolelo no ka hoaponoia mai ame ka haawina dala no ia hana. O keia kekhi o na kumuhana maikai loa e pono e nanaia mai e na hoa ahaolelo. Ua pili keia i na hana hoonaauao a mamuli o ka ike ana o ka Luna nui o ka Papa Hoonaauao o kakou i ka waiwai o keai kuuao o kakou i ka waiwai o keia kuku hooholoia mai; a e like no me ia kakoo ana pela no makou e hapai pu aku nei no ka hooia aku i ka waiwai nui o keia kumuhana.
Eia keia mahele hoonaauao ke holopapa nei iloko o ka aina mamuli o na kula kuokoa i kukuluia e ka poe makee pono. O ka mea maa mau i na la o Hawaii i hala oia ka hoonaauao ana i na keiki nunui aole i na pokii, oia hoi na keiki liilii. Ua ikeia ka holomua o keia mahele hoonaauao ana.
I keia manawa, he nui na kamalii liilii loa e a'oia nei a ua ikeia ka waiwai, aole he mea e hiki ke hoole, ke kumu no hoi o ka hookuu ana o na makua i ka lakou mau keiki e hele i keia ano kula. Aole o ka ae wale no, aka, o ka lawe maoli ana no o kekahi poe makua i na pokii i kahi o ke kula.
O ka hua o keia kumuhana, ke ikeia aku nei iwaena o na kamalii no i a'oia. He hiki lakou ke olelo haole a he nunui maoli no na leo ma ia olelo i ka manawa e paani ai lakou, a ke hoomaopopoia ia ano alaila ua loaa keia ike ke walaau leo nui la ua poe pokii nei me ka hooomaopopo pu i ka manao o ka mea i kamailioia. O keia iho la no ke alanui no ka hoomahele ana ma ke ala o ka holomua ke komo maoli aku i na kula nunui.
O kekahi pomaikai ma keia, oia ka hoohanaia o na kaikamahine i hoonaauaoia iloko o na kula. Ma keia mahele o ka oihana aole e nele ka hoohanaia o na wahine opio i hoonaauao ia no ka mea o lakou wale no ka peo kupono a pili loa ilaila aole o na kane a o kekahi poe e ae paha. Mawaho ae o keia mau hooaiai no na pomaikai o keia kumuhana aole paha he mea e nele ana ia na hoomaopopo ana no ka pili loa o keia kumuhana i ka oihana hoonaauao.
I ka wa kamalii loa no o ke keiki e loaa ai iaia ke kulana hoonaauao iaia iho, malalo iho la o keia mau hoolala a'o ana. Ua ikeia keia mahele hana ma na aina naauao. Nolaila ke manaolana nei ke Kuokoa aia na hoa ahaolelo ma ka mahele kakoo i keia noi ke kumu hoi e hookoia ai ia noi.
Ka moolelo Walohia o
ka Hoole Waiona.
Iloko o keia manawa e holopapa ana na anaina hooweliweli maluna o ka aina, ua hoea mai la iloko o ke awa nei kekahi mokukaua Amerika a maluna o kona kino laau, ua halihali pu mai la oia he leta mai ka Peresidena mai o Amerika Huipuia, Quincy Adams, a iloko o ke kino lahilahi o ua leta nei, penei ka manao: " O na makamaka a kupa hoi o ke aupuni o Amerika Huipuia e ku-e ana i na kanawai o kou aupuni moi a i ole kona mau rula, a ku-e hoi ia manawa hookahi no i kona dute i kona aina makuahine , e pono no e hoopa'i ia oia." Me keia olelo hekili a ka Peresidena o Amerika Huipuia e kakoo ana a olelo paipai no hoi, ua hoomau aku la no o Kaahumanu ame kekahi mau alii e ae e hoonee i keia mau kanawai imua, a i ka manawa e hoao ia ai e ku-e ia lakou oia hoi na kanawai e like me ka kuai ana i ke kope ame ka haawi ana i ka waiona aole lakou i waiho ia aku me ka maluhia.
I ka manawa a lakou i noi mai ai e hookuuia aku me ka malaelae e kuai i ka waona i ka lahui e aole hoi i na kanaka, ua hooholo lokahi iho la lakou. " I na lio, na pipi ame na puaa e kuai no oe i ka waiona, aka i na kanaka maoli, aole loa oukou e kuai ma keai aina."
Malalo o ka hoomalu ana a Kuakini ma ke ano Kiaaina o Oahu ua hoakaokoa ia ae la he ahahui hoole waiona ma Honolulu i ka makahiki 1831 e apo ana iloko o ka hui he aneane hookahi kaukani lala, me keia mau olelo hoohiki malalo iho penei:
"1. Aole makou e inu i ka waiona no ka hauoli.
"2. Aole makou e lawelawe ana iloko o ka waiona me ka manao e loaa ka puka.
"3. Aole loa makou e hana i ka waiona.
"4. Aole makou e hookipa ana i ko makou ohana hoaloha a malihini no hoi me ka waiona.
"5. Aole makou e haawi ana i na kanaka hana i ka waiona mamuli o ka lakou hana.
Ua hanaia keia mau hoohiki he eha makahiki mamua o ke kukala ana o ka Ahahui Hoole Waiona o Amerika Huipuia e haalele loa i ka waiona a eiwa makahiki hoi mamua o ka Washington Mocement i ka makahiki 1840. Ua ku mua lakou maluna o ke keehina hoole waiona mamua o kekahi aupuni e ae.
Iloko o ka makahiki 1832 ua hookaumahaia ke aupuni ma o ka make ana o Kaahumanu ke alii i hoapono mau i ka maluhia ame ka hoole waiona. Aole i loihi loa ua noho ae la ke keikialii opio, Kauikeaouli ma ke kulana Kamehameha III maluna o ka nohoalu, a no kekahi manawa ua pahemo mai la na panikuia ana o ka hana ia ana kuai ana ame ka hoohana ia ana o ka waiona i kokua ia mai e ka hapa nui o na lahui e e noho ana maanei i kela manawa oiai e olelo mau ana lakou i na e hoomau ia keia hana imua e pii mahuahua ana ka waiwai o ka aina. Ua makaukau mau na kanaka i kela manawa e lawe mai i keia laau make iloko oka aina kahi hoi e lilo mau ai i ke kuai.
Iloko o ka malama o Novemaba makahiki 1835 ua malamaia ae kekahi halawai hoole waiona nui iloko o Honolulu a iloko oia halawai ua kohoia ae he mau komite kanaka. Hawaii a na lakou i hana i kekahi memoriala i oleloia oia ka memoriala noi mua loa i kakauia a panai ia imua o kekahi Moi o Hawaii.
KA UNUHI ANA.
"E ike oe, e ka Moi Kauikeaouli, e keia ko makou mau manao oe i huna ke'a ole ia. Ke hana nei makou i keia palapala noi kuio ia oe. E waiho i ka kuai ana i na waiona ame ka kuai liilii ana i na waiona ma ka halekuai lama a e hoopau loa ia ka hanaia ana o ka waiona-o keia mau mea ekolu wale no.
"Ke manaoio nei makou aole loa e hoilihuneia ana ke aupuni moi ina e hoopau loa ia ana keia mea, no na kumu ke hoopaumaeleia nei ka makaainana ame na lahui e e keia mau kupueu ino.
"O oe ua ike oe nou iho i ka ona, ka hakaka, na ehaeha ame na make o na makaainana ame na lahui e mamuli o na waiona ikaika loa i kou manawa e mana ana maluna o ka aina
"Aole wale o makou kou mau makaainana ponoi hoi i kamaaina i keia kupueu ino, aka ua ike no kekahi o na kahu o ka oihana kalepa i ka ino o keia mea: a mamuli no hoi o keia kumu nui na makaainana i hoopaaia iloko o ke kaulahao mamuli o keia mau mea ino e kau nei i na kanaka ame na lahui e huipuia.
"No keia kumu, ke iini ikaika nui nei makou e hoopau loa ia keia mau ino aole no ko makou pomaikai iho oia ko makou mea i hana ai i keia palapala noi i hoopauia ai keia iho aka no kou pomaikai iho no, no kou mau alii ame kou mau haku makaainana.
"O makou na mea kue ikaika loa i keia mau kumuhana e hoohanaia nei a e hoohalahalaia nei maanei ke kakau nei i ko makou mau inoa malalo o keia mea i kakauia no ka kue ikaika ana i ke kuai nui ana o keia mea, ka hanaia ana, ame ke kuai liilii ana i na waiona ma keia mau mokupuni. E waiho pu mai oe i kou hoapono oiaio no ka paniku ana i keia mau mea, no ka mea ua ike no oe aole e ano e ae ana, aka he kiai maluhia i na makaainana o keia aupuni ame kekahi mau aupuni e ae no hoi iloko o keia aupuni moi. A ina ua ike maopopo lea loa oe i keia kumuhana e hoike ma i kou mau manao, i ike ai makou a hoolohe hoi."
(Aole i pau.)
Ka Mokuahi Nui
Siberia.
Ma ka Poalua nei i hala, la 17 ua hoea mai la i ka awa nei o Kou, ka mokuahi kupueu o keia moana Pakipika ka pokii hoi o ke Korea ame ka Sonoma, ka Siberia.
I ke kakahiaka nui wale ua ikeia aku ua moku malihini nei e haulani ana mawaho o ke awa, me kona kapena Trensaine Kamika e ku ana maluna o kona aleo. Ua kauoha ia mai o Kapena Kamika aole e komo mai ianei a kani ka hora 6 aka ua ku-e aku oia i keia kauoha ma o kona ku ana mai he 10 minute mamua o ka manawa. No ekolu la ke kaohi ia ana o ka holo o ka Siberia a ua nui no hoi ke kaumaha o na ohua, oiai ina i hoomauia ka holo o keia moku imua me nei ua ku mai ianei i ka auwina la Paokahi nei. I kona hookomo ana mai i ke awa, iwaena o na leo uwi o na oeoe e panai ana i ke aloha i ke kupueu hou o ka moana Pakipika, ua piha kui aku na uwapo me na lahui like ole e iini nui ana e ike maka i kona kulana. Ua hoopili aku oia ma ka uwapo Amerina helu 2 a mahope o ka haalele ana mai o na ohua ua hookuu laula ia ae la ka moku i na mea apau no ka makaikai ana. Ua hoea pu ae ilaila na keiki puhi ohe a na lakou i hoouwila ae i na mea apau me ka manao hauoli. Ua holo loa aku ka Siberia no na aina o ka Hikina ma ka hora 11 p. m. oia po hookahi no me 200 tona nanahu. He 572 kapuai kona loa a he 3 tona oi ae i ko ke Korea.
O ka wa keia e holopapa nei ka hiohiona make maloko o ka aina mamuli o ka numonia. O ka mea pale maopopo i keia pilikia oia no ka laau kunu a Chamberlain (Cough Remedy). He loaa i'o ke ola a he hakalia ole. Aia ma ka halekuai laau lapaau o Benson Smith & Co., Ltd., e loaa ai no ke kumukuai kupono.
MA KE KAUOHA
HOOLAHA AINA AUPUNI
Aia he mau Palapala Noi ka i hanaia i keia komikina no na Ahahui Home Hookuonoono maluna o na Aina Aupuni e waiho la ma ka Mahele Aina ma ka mile iwakalua-kumamahiku me ka hapa (mile 27 1/2) ma Olaa, Puna, Hawaii, he ahahui i ikeia ma ka inoa o Otto Rose and Baker Settlement Associations (Ahahui Home Hookuonoono a Otto ame Baker) no ka averika iliaina o 200 eka o ka apana hookahi. Eia ke hamama nei ka puka no na palapala aina ame na mea e ae pili ilaila no ka nana ana, ma ke Keena o Mr. E. D. Baldwin, ka Hope-Agena Aina Aupuni Ekahi, Hilo, Hawaii.
Ke konoia aku nei ka lehulehu e hoike mai i ko lakou manao pili i kona mau ano.
EDWARD S. BOYD.
Komikina Aina Aupuni
Keena Aina Aupuni,
Honolulu, Maraki 6, 1903.
2954-Mch. 13, 20, 27.
Hoolaha Mana Hookolokolo.
ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO
KAAPUNI O KA APANA HOO-
KOLOKOLO KAAPUNI EKAHI O
KA TERITORI - O HAWAII.
($2.00 Pooleka)
Virginia Hendrickson kue ia Julius Hendrickson. Papapala Kii.
Ka Teritore o Hawaii:
I ka Makai Kiekie o ka Teretore o Hawaii; a i kona Hope; i ka Makai Nui o ka Mokupuni o Oahu, a i ole ia i kona Hope.
Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia Julius Hendrickson, ka mea i hoopiia ina he makemake e waiho mai oia i kana palapala pane iloko o na la he iwakalua mahope o ka hooko ia ana o keia palapala kii, e hele mai oia imua o ka Aha Kaapuni i oleloia ma ke Kau o Feberuari e nee mai nei, e hoomaka ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, i ka Poakahi, la 2 o Feberuari e hiki mai ana, i ka hora 10 kakahiaka, a e hoike mai oia i kana mau kumu kue i ke koi hoopii a Virginia Hendrickson, ka mea hoopii, a no ke aha la e hiki ole ai e hooholo ia'ku ai e like me ke noi maloko o kana Palapala Hoopii Oki Mare.
A e lawe ia'ku malaila ia manawa keia Palapala Kii me kau hoike apau no ia mea.
IKEA ka Mea Hanohano J. T. De Bolt Lunakanawai Ekahi o ka Aha (Sila). Kaapuni o ka Apana Kaapuni Ekahi ma Honolulu, Oahu, i keia la 12 o Ianuari, 1903
(Kakauinoaia) J. A. THOMPSON
Kakauolelo
Teretore o Hawaii.)
Mokupuni o Oahu.) ss
He kope piha a oiaio loa keia o ka palapala kumu ma ia hihia, a ma keia ke hooia nei au ua hoopaneeia ua hihia la a hiki aku i ke Kau o Mei, A. D. 1903, e nee mai nei a e hoolahaia keia Palapala Kii mamuli o ke kauoha a keia Aha.
GEORGE LUCAS,
Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Kaapuni. Ekahi, Teritori o Hawaii.
Honolulu, Feberuari 10, 1903.
2950 - Feb. 13, 20, 27. - Mar 6, 13, 20.
ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO
KAAPUNI O KA APANA HOO-
KOLOKOLO KAAPUNI EKAHI O
KA TERITORI O HAWAII.
($2.00 Pooleka)
Amelia R. Lennon ku-e ia Michael E. Lennon. Palapala Kii.
Ka Teretore o Hawaii:
I ka Makai Kiekie o ka Teretore o Hawaii, a i kona Hope; i ka Makai Nui o ka Mokupuni o Oahu, a i ole ia i kona Hope.
Ke kauohaia aku nei oe e kii aku ia Michael E. Lennon, ka mea i hoopiia, ina he makemake e waiho mai oia i kana palapala pane iloik o na la he iwakalua mahope o ka hooko ia ana o keia palapala kii, e hele mai oia imua o ka Aha Kaapuni i oleloia ma ke Kau o Feberuari e nee mai nei , e hoomaka ana ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, i ka Poakahi, la 2 o Feberuari e hiki mai ana, i ka hora 10 kakahiaka, a e hoike mai oia i kana mau kumu ku-e i ke koi hoopii a Amelia R. Lennon, ka mea hoopii, a no ke aha la e hiki ile ai e hooholo ia'ku ai e like me ke noi maloko o kana Palapala Hoopii Oki Mare.
A e lawe ia'ku malaila ia manawa keia Palapala Kii me kau hoike apau no ia mea.
IKEA ka Mea Hanohano J. T. De Bolt Lunakanawai Ekahi o ka Aha Kaapuni o ka Apana Kaapuni Ekahi ma Honolulu, Oahu, i keia la 8 o Ianuari, 1903.
(Sila.) (Kakauinoaia) HENRY SMITH
Kakauolelo
Teretore o Hawaii) Honolulu, Oahu.) ss
He kope piha a oiaio loa keia o ka palapala kumu ma ia hihia, a ma keia ke hooia nei au ua hoopaneeia ua hihia la a hiki aku i ke Kau o Mei, A. D. 1903, e nee mai nei a e hoolahaia keia Palapala Kii mamuli o ke kauoha a keia Aha.
GEORGE LUCAS,
Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Hookolokolo Kaapuni, Ekahi, Teritori o Hawaii.
Honolulu, Feberuari 10, 1903.
2950-Feb. 13, 20, 27.-Mch. 6, 13, 20.
PALAPALA KII.
ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO
APANA O KIPAHULU, MAUI
Meinart H. Rueter, Hope Luna Ohi o na Auhau ku-e ia J. A. Akina. Hoopii Dala.
I ka Makai Kiekie o ka Teritori o Hawaii, kona Hope, a i kekahi makai iloko o ka Apana o Kipahulu, Mokupuni o Maui, Aloha:
Ma keia ke kauoha ia aku nei oe e kii aku ia J. A. Akina o Kipahulu, Maui, Teritori o Hawaii, ina e loaa ana oia iloko o keia Apana e hele mai imua o'u ma kuu keena iloko o Kipahulu ma ka la 16 o Feberuari, 1903, ma ka hora 11 a. m. a malaila e pane mai ai ia Meinert H. Rueter, Hope Luna Helu o na Auhau. o a no ka Apana o Hana, Mahele-aina Auhau Elua o ka Teritori o Hawaii ma ka hoopii kahi a ka mea Hoopii i hoike ai e olelo ana:
O ka mea Hoopiiia J. A. Akina ua aie oia i keia mea hoopii, ku i ke kanawai ma kona kulana oihana i hoike mua ia ae nei i ka huina o Iwakalua-kumamaono dala ame kanaono-kumamaha keneta ($26.64) no na Auhau i lieluia ma na buke o ka Luna Helu o na Auhau no ka Apana o Hana, Mokupuni o Maui, no ka makahiki 1899, 1900, 1901, 1902. A o ka mea hoopiiia, ua ha'iia aku oia no keia mea a ua haule a hookuukuu wale a hoole mau i ka uku ana i ua auhau la a i kekahi hapa o ua auhau la, ke kumu e koi nei ka mea hoopii no ka olelo hooholo kue i ka mea hoopiiia i oleloia no ka huina o Iwakalua-kumamaono dala ame kanaono-kumamaha keneta ($26.64) i olelo ia hui pu me umi pa-keneta ame ka lilo o ka hoolaha ana i hoopiliia mai e like me ka ke kanawai i hana ai no keia mea, a no na koina o ka Aha.
Ma ka ikeia ana ia J. A. Akina i oleloia no kona hiki kino ole i'o ana ae makahi, ma ka la ame ka hora i hoikeia maluna ae, e haawiia ai ka olelo hooholo kue iaia no kona hiki kino ole i'o ana ae (ex-parte).
Malalo o ka'u haawi ana i keia la 12 o Feberuari, 1903.
J. K. PIIMANU.
ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO
APANA O KIPAHULU, MAUI.
Meinart H. Rueter, Hope Luna Ohi o na Auhau kue ia J. A. Akina. Hoopii Dala.
(Kauoha no ka Hoomau ame Hoolaha ana.)
O ke noi a ka Mea Hoopii i hoikeia maloko nei no ka hana ma ka hoolaha ana, a o keia hihia e hoomauia a hiki i ka la 21 o Malaki, 1903 e hiki mai ana no ka hoolohe ana mahope iho o ka noonoo ana i keia noi i oleloia, ame ko ka palapala hoike hoohikiia i hoopili pu ia mai a lilo i hapa no keia mea ame ka hoike a ka makai maluna o ka palapala kii i hoikeia maloko oonei, a i ikeia maloko o ka hoike i oleloia i ka loaa ole o ka mea hoopiiia i hoikeia maloko nei, iloko o ka Apana o Hana, Mahele-aina Auhau Elua, a mai ka palapala hoike hoohikiia i oleloia e olelo ana aole ka mea hoopiiia he kamaaina a mea noho paa no ka Mahele-aina Auhau i oleloia.
Ua kauohaia e pa'iia a hoolahaia ke kope oiaio a pololei o ka palapala kii kumu iloko o ka nupepa Kuokoa, he nupepa puka pule, pa'iia a hoolahaia iloko o Honolulu, no ekolu manawa neepapa, o ka hoolaha hope i umi ia mamua o ka la e hooloheia ai, a o ka hihia i oleloia e mau aku ia a hiki i ka la 21 o Malaki, 1903.
J. K. PIIMANU,
Lunakanawai Apana o Kipahulu, Maui.
Hanaia ma Kipahulu, Feberuari 16, 1903.
2951-Feb. 27.-Mar. 6. 13. 20.
Hoolaha Hooko Moraki
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
MAMULI o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o John M. Vivas o Honolulu, Oahu, o ka aoao mua, ame W. R. Castle, Malama Waiwai, o ka aoao elua, ma ka la 29 o Ianuarri 1898, i kakau kope ia ma ka buke 174, aoao 388 i lilo i ka Hui Western and Hawaiian Investment Company Limited, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ia o ka uku panee me ke kumupaa nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A KE hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no kee kudala ana, ma ke keena kudala o James F. Morgan. ma Honolulu. ma ka la 4 o Aperila 1903, hora 12 o ia la, ke ole i uku ia ua moraki nei me na lilo mamua.
Aia ma kahi o W. R. KAKELA na olelo hoakaka no keia mea.
WESTERN AND HAWAIIAN INVESTMENT CO., LTD.
Hope o ka Mea Moraki Mai.
Penei na aina i moraki ia:
2 53-100 eka ma Kalihi, i hoikeia ma ka moraki, na apana 1 ame 3, sila nui 3500 ma ka Kul (L. C. A. ) 3178 ia Keuwiwi.
A ina aole e lawa ia aina no ka hoihoi ana mai o na dala aie ma ka moraki me na lilo, alaila, e hoolilo aku na moraki me na nota ia Vivas i hookomo pu ia ma ke'a moraki i mea e hoopaa hou ia ai ka uku ana mai o ka aie penei:
Moraki a Manuel Gouveia, Ian. 25, 1898, Buke 174 aoao 382.
Moraki a Maria de I Sousa, Ian. 25, 1898, Buke 174 aoao 384.
Moraki a Antone Freitas, Ian. 25, 1898, Buke 174, aoao 385.
Moraki a J. de Freitas, Ian. 25, 1898, Buke 174, aoao 386.
2853-Mar. 6, 13, 20, 207.- April @.
HOOLAHA PANIKU A KUAI A KA
MEA PAA MORAKI.
I kulike ai me na mana kuai i hanaia maloko o kekahi mau moraki elua a hanaia e Wilhelm Kelle, no Honolulu. Mokupuni, o Oahu, Teritori o Hawaii, ia Pioneer Building and Loan Association of Hawaii, i hanaia ma ka la 22 o Maraki, 1897, a ma ka la 24 o Feberuari, 1900, he mau la no laua i hana pakahi ia ai, a i kopeia, no laua pakahi iho, iloko o ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni ma Oahu, iloko o ka Buke Helu 170, aoao 145-147, a iloko o ka buke 204, aoao 273-275, ke haawiia aku nei ka hoolaha ke manao nei ka mea paa moraki e paniku i na moraki i oleloia mamuli o na kumu i uha'iia, e hoike ana ka uku ole ia o ka ukupanee, kumupaa pa auhau ame na uku-makahiki i ka manawa e hookaa ai; a maluna o keia paniku ana, e kuai kudala ia ai ma ke akea ma na keena kudala o James F. Morgan, ma alanui Moiwahine, iloko o Honolulu i oleloia, ma ka Poaono, ka la 11 o Aperila, 1903, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia, na pa-hale i hoakakaia iloko o na moraki i oleloia e like me ia malalo iho:
O kela mahele aina apau loa e waiho la i Kalia, Waikiki, Honolulu i ha@ mua ia ae nei, i apoia e like me ia malaloiho:
E hoomaka ana ma ke kihi Hema o keia mau apana ame ke kihi Hikina o ka apana i ikeia ma ka helu 3 a i onaia e R. W. Bennett, ma ka aoao Komohana o ke alanui mahele-liilii a malaila aku holo.
Akau 27˚40' Kom. ma ka apana o R. W. Bennett i oleloia 100 kapuai.
Akau 49˚ 50' Hik. 100 kapuai.
Hema 27˚ 40' Hik. holo ma ke alanui nui Waikiki 100 kapuai.
Hema 49˚ 50' Kom. holo ma ke alanui mahele-liilii i oleloia a hiki i ka@ i hoomaka ai;oia no hoi na apana ikeia ma keia mau helu 1 ame 2 e like me a i hoikeia ma ka palapala aina a Bruce Waring & Co., a oia no hoi ka alanui kuaiia ia Wilhelm Kelle i oleloia mai a J. A. Magoon mai ma kekahi palapala kuai i hanaia ma ka la 22 o Maraki, 1897.
PIONEER BUILDING AND LOAN
ASSOCIATION OF HAWAII.
Ma o kona loio la,
A. G. M. ROBERTSON
Hanaia, Honolulu, Maraki 17, 1903
2955 Mch. 20. 27.-Aperila 3, 10
HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI
A KA MEA PAA MORAKI.
Ma keia ke haawi ia aku nei ka h@ laha i kulike ai me ke kanawai ame ka mana kuai i hanaia iloko o kekahi maraki i hanaia e Jose Maria ame Caroline Honan ia James Steiner, ma ka la 18 o Feberuari, 1898. i kakau kope ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni iloko o Honolulu, iloko o ka Buke Helu 170, aoao 94 et seq., a na James Steiner i oleloia i haawi maoli aku i ka mea nona ka inoa malalo iho nei Robert W. Shingle, ma kekahi palapala i hanaia ma ka la 21 o Feberuari, 1903, ke manao nei o Robert W. Shingle i oleloia e paniku i ka moraki i oleloia no ka uha'i ia ana o na kumu i hoikeia maloko o keia moraki, e hoike ana, no ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka wa e uku ai.
Ke haawi hou ia aku nei ka hoolaha. o na aina apau loa i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia ame na hana hou apau maluna o ua mau aina la a i hoakakaia malalo iho nei, e kuai kudala ia aku ana ma ke akea e R. W. Shingle I oleloia, ma ke keena kudala o James F. Morgan, alanui Moiwahine, Helu 42, iloko o Honolulu, Oahu, ma ka Poaono ka la 28 o Malaki, 1903, ma ka hora 12, awakea o ua la la i oleloia.
O ka waiwai i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia e manaoia nei e kuai kudala e like me ia i hoike mua ia oe nei oia kela waiwai paa apau ame na hana hou apau o ua waiwai paa la he waiwai paa e waiho la iloko o Honolulu i oleloia oia keia malalo iho:
1. Ka Apana ma ka aoao mauka o ke alanui Moi e hoomaka ana ma ka apahu ma ke kihi Hikina-hema o ka apana Helu 7 a holo:
Akau 24˚ Hik., 155-5-12 kapuai a hiki i ka apahu ma ke kihi Hikina-hema o ka apana Helu 12; malaila aku holo.
Akau 79˚ 15' Kom., 50-8-12 kapuai, ma ka Apana Helu 12; malaila aku holo,
Hema 24˚ Kom, 155-5-12 kapuai a hiki i ka laina mauka o ke Alanui Moia
Hema 79˚15" Hik., 50-8-12 kapuai holo a hiki i kahi i hoomaka ai.
Oia no hoi ka mahele hapalua like oi nui Moi he hapa ma ka aoao Hikinahema o ka Apana Helu 7, i hoakakaia iloko o ka R. P. Grant Helu 77 hoopukaia ia Isaac Cummins.
2. Ka Apana ma ka aoao mauka o ke alanui Young i hoakakaia malalo iho nei:
Hoomaka ana ma ke kihi Akau o keia apana e pili kokoke ana i ka pa-hale o H.S. Trelogan a holo malaila aku
Hema 68˚ 47' Hik., 98 kapuai ma ke Trelogan ame ka apana Hikina:
Hema 21˚ 13' Kom., 151 kapuai holo ma ka Apana Hema a hiki i ke alanui Young;
Akau 68˚ 55' Kom 98 kapuai holo ma ke Alanui Young.
Akau 21˚ 13' Hik., 151 kapuai holo ma ka Apana Komohana a hiki i kahi hoomaka ai, nona ka iliaina ma kahi @ 14798 kapuai kuea; a peia no hoi kekahi apana aina e ae o umi (10) kapuai @ laula e pili la i ka apana i hoikeia la maluna, ma ka aoao Komohana a nae.
O ka apana i oleloia ae nei ame @ apana uuku iho, e piha ana he @ kapuai no ke alo o ua mau aina la ke hoohuiia ma ka aoao nae mauka o ke alanui Young; ame 151 kapuai hohonu @ hoomaka ana ua laina alo la ma ke maka he aneane 268 kapuai mai ka huina ke'a aku o ka laina mauka o ke alanui Young me ko ka aoao Ewa o ke alanui Kapiolani.
Kuike a ma ke dala gula Amerika ka makemake.
Ma ka aoao o ka mea kuai mai na @ palapala apau.
Hanaia ma Honolulu, Feberuari 25, 1903.
ROBERT W. SHINGLE.
Mea Malama o ka Moraki
No na mea aku i koe e ike ao@a Henry Waterhouse Trust Company Ltd. kihi o na alanui Papu ame Kalepa Honolulu.
Smith & Lewis ame Louis J. Warren. na Loio o ka Mea Paa Moraki.