Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 12, 20 March 1903 — Page 4

Page PDF (1.52 MB)

This text was transcribed by:  Shirley Werner
This work is dedicated to:  Werner Ohana

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, MARAKI 20, 1903.

=====================

 

KA HOOLUALA'I HOU ANA.

 

            Iloko o ka Halealii o Grostaka, he ekolu poe e moe ana maluna o na wahi moe no ka hookuu ana i na luhi, na kaumaha ame na luuluu o na hebedoma i hala koke iho, hiamoe ana i ka auwina la me ka oni ole no ka nui maoli o ka luhi mamuli o na po i ala wale ia no a hiamoe ole ia no hoi.  He moe ana ia o ke ano ua waiho make maoli no.

 

            O ka Moiwahine, aia no oia iloko o kona lumi moe i kahi i moe ai, kahi ana i moeuhane aku ai i ke kanaka ana i aloha nui ai e ku ana ma ka aoao o kiona nohoalii.  A ma keia haawina hookahi o Lore i moeuhane aku ai i ka wahine opio ana i aloha nui ai iaia e moe ana ma kona wahi moe iloko o ka lumi i haawiia mai nona e hoomaha ai. O ke kapena hoolohe kauoha Kuinoka oia kekahi i loii aku aka o ke kuu ia ana a hoaponoia, oia ke kumu o ka lana malie o kona noonoo a hookahi waihona like o ka olu o kona noonoo aka aole nae e nele ke kulipolino o kona hiamoe oiai ua luhi maoli i'o no.

 

            Ia Lore e waiho moe ana i kela auwina la aia hoi o anaguisi ke holoholo la iloko o ka paka ma ka aoao ona kekahi wahine opio u'i, ke kumu nui o ka hekau ana o na hiohiona hoomahie ma kona helehelena oiai hoi kona puuwai e haiukoi nui ana i ka hana a ke aloha.  Ma na kukai kamailio ana ua hoomahele aku no ko laua mau manao ma na hookuina o ko laua mau puuwai ka pana like aku o ko laua pana ma ke ano hookahi, o ka leo o ka wahine i ka nahenahe wale no, a komo olu aku la iloko o ka waihona hoolohe o ke kanaka opio e hookapalili ana hoi i ka pana a ka puuwai.  Aole keia he moeuhane aka he nakii ana ia laua iho ma ke apo hookahi.

 

            I ke ahiahi ana iho a uhi mai  no hoi ka pouli, ua hele holoholo aku la no hoi o Lore me ka Moiwahine oiai ua ala mai lakou apau a ua hoi hou mai ka ikaika.  Ia laua e hele ana aia na haawina ola hou iloko pakahi o laua oiai ua nalohia aku ka luhi, aia hoi ka mahina ke pa konane la maluna o na ipo hele holoholo.

 

            "E haalele iho no kaua ia Anagusi ma e holoholo iloko nei o ka paka a e hele holoholo aku kaua maanei aku nokahi o na koa ame na poe puhi ohe," wahi a ka Moiwahine.  Aia he wahi maikai kokoke ma ia wahi kupono no ka hoonanea ana e hooluala'i iho ai no na hoomanao ana o na mahina i hala koke iho nei.  Aole anei ou hoomanao i kela po mahina konane, i na koa e paikau ana, i ka leo hone o na ohe e kani ana a i na kiai e holoholo ana a ia ..........e nana iho ana?  Poina anei oe i na kukai a puunaue i na haawe o ke kaumaha?  Ua oi aku ko'u hauoli e ku hou aku ma ia mau kahua i keia po aole nae ma kela mau ano mua o ke ano hookaumaha manao a hoonaluea noonoo aka me na manao hauoli a ohaoha o ka hookipa mai i keia mau mea imua o ko kaua alo.

 

            O, i ka lanai a kaua i hoonanea ai i kekahi po paikau o na koa, i ka mahina e konane ana," wahi a Lore i pane aku ai.  "Makemake au e ike hou aku oe i na hiohiona o kela home o na mopeka kahi a'u i noho ai a nana mai i ke kihapai pua nani a'u no hoi i upu mau ai e holoholo, kihapai a'u i kapa mau iho ai ka Paredaiso o Grostaka.

 

            Aole oia wale no aka o na hiohiona o ka malamalama o ke kukui e o mai ana mai ka lumi mai o ka Moiwahine o Grostaka, i ka po e haluku nui ana ka ino aole i nele ka o wiwoole o kona mau kukuna, a i ka po malie a maikai e o mai ana oia i na hiohiona o ke aloha oiaio ka mea nana i kunipaa iho iloko o kuu puuwai e hiki ole ai ke maalo ae mai ia'u aku?

 

            (Aole i pau.)

 

NA ALOHA ELUA

i ka

IPO HOOKAHI.

MOKUNA XXXVIII

KA HANA HOOHALUA A DAISY.

 

            "He hana no anei ekahi e hiki ai ia'u ke hana aku nau, e Mrs. Jodana?" wahi a Makalika i olelo mai ai.  "Ua olelo mai o Sir Kilinetona ia'u o wau ka mea e lawelawe aku i na hana a pau e pili ana nou."

 

            "Lokomaikai wale ka hoi oia," wahi a Daisy i olelo aku ai me ka leo haalulu, a nana koke ae la ka wahinelawelawe iluna me ka manao kahaha i ka ike ana mai i kona helehelen ano e.

 

            Alaila olelo mai la oia e pili ana no kona haku--me ka hai ana mai he kanaka oluolu oia, he lokomaikai, a ua oi aku no hoi ka maikai i na oia e mare ana i wahine; i ka hoomaopopo aku i kona ano he kaumaha mau i na wa apau, a he nohona mehameha no hoi.

 

            "He nohona mehameha!" wahi a Daisy i olelo mai ai--ua kokoke loa oia e hoopuka aku, "he wahine nokana ame ke keiki," aka, na kela noonoo akahai, a akahele ona, oia ka mea nana i kaohi mai i kona manao i hope.

 

            Mino aka hou iho la o Makalika, a olelo mai la oia:  "E noho kakou me ka manao hoolana mau iloko o kakou; "e hookuu aku no i na poe apau e olelo e like me ko lakou makemake, aka, ua ike no wau ua aloha o Sir Kilineona i kekahi mea okoa."

 

            "Pehea oe i ike ai?" wahi a Daisy i ninau aku ai.

 

            "Ua hiki loa ia'u ke ike aku i na hoailona he mau haneri," wahi a Makalika piha naauao i pane mai ai.

 

            Alaila, ike iho la o Daisy, ina e makemake ana oia e loaa ona mau minute pokole nona e noho ai oia hookahi wale no e pono oia e kipaku i ke kaikamahine kulana oluolu e hele i kahi e.

 

            "Ua makemake au ia oe e Makalika e kii aku i wahi pola ti no'u," wahi a Daisy i olelo aku ai; ua hele au a maluhiluhi.

 

            O koka wahine lawelawe eleu koke aku la no ia, a koe iho la ka wahine opio oia hookahi wale no.  Ua laka aku la oia i ka ipuka a paa, o hoi koke mai auanei o Makalika, a kahaha loa iho kona manao ke ike mai iaia; alaila, iaia i kukuli iho ai ilalo, ua palulu ae la oia i kona mau maka a paa me kona mau lima.  Ua makemake loa oia e pule--e noi aku i ka pomaikai no kana hana nui e hana ana--aka, aole nae he hiki iaia; e kapalili ana ka pana ana o kona puuwai, a o ka lolo hoi o kona poo ua hele mai la a hanana; o ka hana hiki wale no iaia ke hana o ka pule malu iho iloko o kona naau.  Eia oia i keia wa malalo o ka malumalu o ka hale o kana kane--iloko hooi o ka hale i kupono no ka hookipa aloha ana aku iaia; aka, eia oia iloko o ka hale mamuli o ka hoano e ana iaia--alaila hoi i wahi nona e ike ai iaia, kamailio pu me ia, me kona ike ole mai owai la oia.  He hana hoehaeha mai no keia iaia, aka, aohe hoi he hiki iaia ke alo ae, o kana wale no e iini nui ana, ina he mea hiki iaia ke imi a loaa ka mea huna a kana kane.  Mahope iho o kekahi manawa pokole ua hoomaka mai la oia e ano maikai loa.  Ua huli hoi mai la ka wahinelawelawe me ka pola ti ona; ua inu ae la oia, alaila, puiwa loa mai la kona wahi noonoo i ka ike ana aku i na maka mohaluhalu o Makalika e haka pono mai ana iaia.  No ka nana pono loa mai o kela kaikamahine iaia, ua kamailio okoa aku la no oia:

 

            "Ea, no keaha oe e nana mai nei ia'u e like me kena ke ano?"

 

            "Aole hiki ia'u ke pane aku i kau ninau," wahi a Makalika i olelo mai ai.  I ka hoomaopopo aku i kou ano he opiopio, eia nae he kulana luahine kou e ikeia aku nei; he helehelena ano e maoli no kou, e Mrs. Jodana--ua oleloia mai hoi he wahine oe ua aoo."

 

            "Oia no, he wahine au ua aoo," wahi a Daisy i olelo aku ai me ke ano hookuoo.

 

            "He helehelena kou aohe i alualu e like me ko ka luahine, oia mau mania pu no.  Ua manao au he mea okoa loa no la oe."  A mahope mai o ia wa ua hoopau ia ae la ko Makalika pohihihi i ke ano o ke kahumalamahale hou o lakou.  Ko ke kahumalamahale lumi, aia ia iluna i ka hale elua, a iaia i iho aku ai ilalo ua lohe aku la oia i ka leo ikupa a kamaaina i kona mau pepeiao, oia hoi ka leo aloha o kana kane; e kamailio ana oia i kekahi o na kauwa, e ninau aku ana ina ua hiki aku oia.  I kona lohe ana i kela ninau, ua ku malie iho la oia no ka minute hookahi a i kana hoomaopopo iho iaia o kana hana pono wale no o ka haule iho ilalo a make loa ma kahi ana e ku ana--ua lilo iho la ka ikaika o kona kino i mea malule pu, a ua hoopauia ae la kela manao koa a wiwoole ona no ka halawai pu ana aku me ia.  Ua ku malie loa iho la oia me he kii pohaku la, a i ka mao ana ae o ia poluluhi i uhi pu iho a maluna ona, akahi no oia a hoeueu ae iaia; e hoomau aku paha oia i ka hele ana imua a halawai pu me ia, a i ole ia, e kuemi hope mai, paha oia a holo loa i kahi e.  Alaila, lohe hou aku la oia i ua leo aloha la e olelo ana penei:

 

            "E olelo aku oe ia Mrs. Jodana ua makemake loa au e ike iaia i keia manawa.  E hele ana au, a aohe loihi o ko'u mau minute i koe e hoapaapa iho ai.  Loaa ae au iaia iloko o ke keena waiho buke."

 

            "Aia mahea ka ipuka e komo aku ai iloko o ke keeena waiho buke?" wahi a Mrs. Jodana i ninau aku ai.   Ua hoikeike mai la o Adalafe iaia, a, iaia i hoihoi hou mai ai i kona mau manao koa, a wiwoole iloko ona no ka hoomanawanui ana e hele imua, ua kikeke aku la oia mawaho o ke pani puka o ua ipuka la.

 

            "Koma mai," wahi a ka leo o kana kane i pa-e mai ai, a o Daisy me kona lima e haalulu ana ua wehe aku la oia i ka puka a koma aku la iloko.  E noho ana no oia i ke pakaukau a e kakau ana.  I kona wa i komo aku ai iloko oia no hoi ka wa a kana kane i waiho iho ai i kana peni kakau ilalo, a, iaia i hoohuli ae ai i kona noho, ua nana mai la oia iaia.

 

            "Aloha maikai oe, e Mrs. Jodana," wahi ana i olelo  mai ai me ka leo hoihoi; "ua hauoli loa au i ko'u ike ana ia oe.

 

            Ua ku malie loa iho la ua Mrs. Jodana nei, a ke haawi la oia i ka hoomaikai ana ame ka mahalo i na Lani iloko o kona naau no ka hoaiai mua ia ana mai o ke alahele iaia e kuai ai i makaaniani polu nona.  Ua ike aku la oia i ka hoike ana mai o ka helehelena o kana kane i kekahihiohiona ano pohihihi, me he mea la he mea kekahi nana i hoopilihua mai iaia ia wa, alaila, i ka wa i nalohia aku ai o ia ano ona, ua like iho la no oia me kona ano maa mau.

 

            "Ua mak'u au,' 'wahi a Sir Kilinetona i olelo mai ai, "e loaa aku ana na mea like ole apau ia oe e mokaki hele ana ma na wahi like ole; ua haalele hikiwawe loa mai kuu kahumalamahale mua iho nei ia'u; a e pono hoi oe e hooponopono iho i na mea apau e like me kau i ike ai o ka pono ia."

 

            Ua hoike aku la no o Daisy i kona ano oluolu. Aole oia i pane aku, oiai ua hiki ole mai la iaia ke hoopuka aku i hookahi huaolelo ia wa.

 

            "Aohe no o'u noho paa loa i ka hale nei i na manawa apau," wahi a Sir Kilinetona i hoomau mai ai i ke kamailio ana, "nolaila, ua makemakeia ko'u kahumalamahale e papalua kona makaala ana ina mea apau.  Ua makemake au ia oe e hele mai ia'u ina kakahiaka apau no na mea au e hana ai.  Aole au e hoi mai ana i ka ainawakea i keia la--i ka la apopo he poe hoaloha ana ko'u.  Ua hiki no ia oe ke hooponopono iho ina mea i kupono no lakou, a hoike mai  no hoi oe ia'u."

 

            "Ae, e Sir Kilinetona," wahi ana i olelo aku ai me kekahi leo nawaliwali a nahenahe loa, a no ka uuku loa o ka leo ua lohe  mahui wale mai la no oia; a na keia leo uuku i hookomo aku i ka manao pahaohao loa iloko ona, a oia kona mea e nana pono loa mai ana iaia.

 

            "Ua ike paha oe, e Mrs. Jodana ia Mr. Kupa?" i hoomau mai ai no o Sir Kilinetona i ke kamailio ana; a loaa hou mai la no kana pane me ke ano lohe pono ole ia.  Ua hai mai paha oia ia oe i kou uku hana ame na mea e ae apau i kupono i kou noonoo ana?"

 

            "Ae," wahi a Daisy i olelo aku ai.

 

            Ua ulu mai la ka manao ikaika iloko ona e holo kiki aku oia iaia, no ke apo ana aku o kona mau lima i kona a-i, a olelo aku:

 

            "Aole anei oe i hoomaopopo mai la owai au  Ua hiki anei i kekahi mau hana ano e ke huna iho i ko'u ano mai ia oe mai?  Owau no o Daisy--o Daisy kau wahine!"

 

            He hapalua minute ka ikaika o kela manao e huai ana iloko ona, ame ka hoomanawanui oia i hoomalielie iho ai ia mea.  Ua ike mai la oia i ka lalau ana iho o Sir Kilinetona i kana peni a hookomo iho iloko o ka ipu inika, alaila, ike iho la oia ua pau ka laua kamailio ana.

 

            Ua nana koke hou ae la oia iluna, a olelo mai la oia:

 

            "E pono e hai mai ia'u ina wa apau, ina he hana hewa kekahi e hanaia ana.  O kekahi hale nui me ka hakuwahine ole nana e hooponopono, ua ike no oe, he hana maa mau no ia ina kauwa o ka hana kapulu ae no hoi i kekahi wa; ina he mau hoohalahala kau i makemake ai e hoohalahala, ua makauku au ina wa apau no ka haawi ana aku i manawa no'u e kukakuka pu ai no ia mea me oe."

 

            Alaila, hoomau aku la o Sir Kilinetona i kana mea e kakau ana, a huli mai la no hoi o Daisy a hele.  Iaia he hele la oiai kona kino holookoa ke naka la; ua hele ae la kona helehelena ia wa a like loa me ka helehelena o kekahi mea i make; e hiolo mai ana na kulu hou nunui maluna o kona mau papalina.  I kona hoomaopopo iho aohe wahine i aa e auamo i keia hana nui ana e hana nei, a ola maikai ke ano o kona noho ana.

 

            "Aole no oia i hoomaopopo mai nei ia'u," wahi a Daisy i manao iho ai.  "Auwe! aohe mau hana ano e ana e hoano e ai iaia iho i hiki iaia ke huna i kona ano mai a'u aku; e ike ana no au iaia ma na ano apau."

 

            Ua ano hoopuiwa ia mai la no hoi kona wahi manao i ka ike ana aku i ka helehelena haikea o kana kane; alaila, aohe ka oia i hoi mai nei i Enelani nei no ka hoohauoli ana iaia; ua oi aku ke ino o kona helehelena i keia wa mamua o kona ike hope ana iaia.  He wahi manaolana paha kona ua poho a oia ka mea nana i hoano e iaia.  No kona noho hookahi anei, a, no kona kaawale ana paha mai iaia mai?  He hana paakiki loa ia ka hoomaopopo ana aku i na hana apau o loko o ka hale, o ka haawi ana aku i na hooponopono ana i ke pa ame na kawele lilina, i ka hoolohe ana aku ina manao hoohalahala a na kauwa wahine, ina hana lalau no hoi a na kauwa kane, a pela me na mea apau a ke kuke e makemake ai; aole no ia mau hana kona kumu o ka noho ana ilaila, aka, no ka makemake e ike i ka mea huna a kana kane e hunakele nei--ua makemake pu no hoi oia e ike ina he mea okoa ae kekahi ana i haawi aku ai i kona aloha, me ka haawi ole ana  mai hoi nona ia aloha--a no ka makemake no hoi e ike heaha la ke kumu ona i haalele aku ai iaia i Faarani me ke koi ole aku ehoi mai laua i keia home nani.

 

            O keia na manao ana e noonoo nui ana iloko o kona poo, a lilo iho la ia i mea na na kauwa e nana mai ai iaia me ka pahaohao ina wa apau ana e hana ai i kana hana me ka olalau.  Alaila, i ko Daisy wa e ike aku ai i kela hiohiona pahaohao maluna o ka helehelena o kela mau kauwa apau, o kona wa ia e hoeueu ae ai iaia iho.  E pono oia e makaala; aole oia e pono e hoohemahema.  Ina o kana hana ia o ka makaala i ke ano o ko sir Kilinetona noho ana e pono oia e noho me ke kiai, aole hoi o ka noho me na manao kanalua a hoopalaleha i kana hana e hana ai.

 

            "Ua ikeia anei kekahi hopena ano e e like me ko'u?" wahi a Daisy i olelo iho ai iaia iho.

 

            Eia au iloko o keia hale nani ma ke ano he kahumalamahale, aole hoi ma ke ano he hakuwahine; eia au, he kauwa no ka home o kuu kane--owau hoi o ka Lede Adea oiaio."

 

            Ua ala kakahiaka nui ae oia i keia kakahiaka mahope iho o ka loaa ana aku o na hana apau iaia o Lifedale Hale.  Ua makemake oia e ike i na mea apau, e kamaaina i na lumi, i na puka e komo aku ai iloko pakahi o lakou--a maluna ae o na mea apau, no ka makemake e ike i na e loaa ana iaia kekahi meheu, a i ole ia ke aloha paha o kekahi mea okoa ae.  Ua noi aku la oia ia Makalika e hoikeike mai iaia i na luna apau, a haawi mai la no ke kaikamahine puuwai hamama i kona ae me ka olioli  nui, me ke kamailio ana mai iaia me ka hoihoi.

 

            "Ua lohe au," wahi ana i olelo mai ai," o kela wahi o Sir Kilinetona i kuaaina, i kapaia o Esawale, oia kekahi wahi nani loa.  Ua ike no oe ia wahi, e Mr. Jodana?"

 

            Aole; ua lohe wale no o Mrs. Jodana e pili ana no ia wahi.

 

            "Ua lohe au he nani ka nanaina o na lumi o Esawale a Sir Kilinetona i hoomakaukau ai no kekahi lede ana i mare ole ai mahope mai".

 

            I ko ke kahumalamahale hou lohe ana i kela mau huaolelo, ua huli koke aku la oia i kahi e, o ike aku auanei ke kaikamahine i ka haikea o kona helehelena.

 

            "Ua hoomakaukau oia no kekahi lede ana i mare ole ai!" wahi a ke kahumalamahale i hoopuka aku ai e like me ka ke kaikamahine mea i olelo mai ai; "owai kona inoa, e Makalika?"

 

            "Aohe au i ike i kona inoa.  Ua lohe au i na kauwa e kamailio ana nona, aka, no'u iho, aohe au i ike owai la oia.  Ua olelo mai lakou he lede kana i aloha loa ai mamua, a oia ke kumu ona i hoomakaukau ai i kela mau lumi a nani nona; a mahope mai o ko laua kaawale no ia, a, aohe no hoi mea i ike heaha la ke kumu.  A mai ia wa mai ke paniku ia ana o ia mau lumi apau, a, aole ona ae e wehe iki ia."

 

            "Aole loa no oe i ike owai la oia?" wahi a Daisy i ninau aku ai.

 

            "Aole; aohe no au i ike i ke kumu o laua i kaawale ai; aka, e noonoo mau ana au i na wa apau oia ka mea nana e hoomumule mau nei, a e hookaumaha mau nei no hoi ia Sir Kilinetona--eia nae i keia manawa hope iho nei, ua ano hoihoi iki mai kona nanaina."

 

            "No kona aloha anei ia'u ke kumu o kona ano e?' wahi a Daisy i manao iho ai iloko ona.

 

            Aka, kono ae la no oloko o kona naau me na manao kaumaha.  Me he mea la he aloha okoa ae no kekahi e keakea mai nei mamua.  Aole oia i makemake e ninau aku i mau ninau hou.  Mahope iho o kona noonoo ana no kekahi manawa pokole ua ike iho la oia he hana hoehaeha wale no keia ana i ka manao o kana kane i ka niele aku i kana mau kauwa.  Ua hoololi koke ae la oia i ke ano o ka laua kamailio ana, aka, aole oia i hoopoina iki i kekahi huaolelo o ka laua mea i kamailio mua ai.  Ua hele aku la oia e nana iloko o na lumi apau--aohe wahi meheu e pili ana nona, aohe no hoi no ke keiki--aohe hoi he wahi kii, aohe palapala i kakauia a kapae wale ia ae la hoi ma kekahi wahi, he oki loa no ma ano apau.  Aohe ana wahi mea okoa ae i ike hou aku ai, aohe mea hoomanao e pili ana i kekahi wahine.  Ua nana aku la oia i na pepa inoa e waiho mokaki ana iluna o ke pakaukau iloko o ka lumi hookipa nui.  He nui wale na inoa hanohano--aohe nae he hookahi o lakou a kona manao i hoihoi ai.  ua kahaha kona manao i ka ike ana aku i ka nani o ka hale; o na mea apau o loko he nani wale no; o ka manao i ulu koke ae iloko ona ia wa oia keia, aole loa oia i hai aku iaia i keia mau mea apau.  O kana pepe keikikane ui ana i haalele aku ai i Farani, oia ka hoialona o keia mau nani apau, hooilina no ka inoa hanohano o kona makuakane, a hooilina no hoi no Esawale holookoa.  auwe, e akahele loa ana oia i ka malama ana i keia mea huna ana e hana nei no ka pono o kana keiki!--aole ona makemake e ikeia a lohe ia paha iloko oia o ka hale o kona makuakane kahi noho hana ai malalo o kona hoano e ana iaia iho.  Iloko o ka lumihookipa kekahi kii a Daisy i ike ai a lilo iho la ia i mea na kona noonoo e kau nui ai; aole he kii maoli no kekahi mea kino i pa'i ia, aka, he helehelena no kekahi wahine i pena ia e mino aka ana, me ka lauoho haulaula, he lae keokeo, he mau maka uliuli poniponi.  He kii keia nana i kaili ko Sir Kilinetona noonoo no ka mea he ano like loa me Lede May.  Ua loihi ko Daisy nana pono ana i ua kii la--aohe ana mea i ike e like me ia ke ano.  He helehelena anei keia i kulike me kekahi mea a  sir Kilinetona i ike ai mamua?

 

            "Ea, ua lilo maoli kou noonoo i ke na kii," wahi a Makalika i olelo mai ai; "no Sir Kilinetona iho he makemake loa oia.  E ike pinepine ana au iaia e kiu mau ana mamua ona me ka mino aka maluna o kona helehelena.  Ina no wau ma kona wahi, e like me kona opiopio, kanaka ui, ame ka waiwai, a ua aloha i kekahi lede ui e like me kela, o ko'u mare koke o ia a hoolilo iaia o Lede Adea."

 

            He puupuu ikaika kela inoa i pehi ia mai ai ia Daisy--oiai, o Lede Adea oia; aohe mea e ae i hiki ke koi mai i kela inoa.  Alaila ninau aku la oia i ko Sir Kilinetona wahi e ai ai i kona ainakakahiaka, a hai ia mai la iaia iloko o ke keeena e luana ai i ke kakahiaka.

 

            "I ka nana aku he kaumaha maoli a kupono ole maoli no hoi ka ike ana aku i kekahi keonimana e like me ia ke ano e noho hookahi ana i ke pakaukau e ai ai i kona ainakakahiaka--oia hookahi wale no i na wa apau; aohe ona makemake e ai iloko o ka lumi aina; aia no he kipa malihini ia mai alaila oia ai lioko o laila."

 

            "Alaila, iloko o ka lumi e luana ai i ke kakahiaka au e hele mau ai e ike iaia i na au e makemake ana iaia?" wahi a Daisy i olelo aku ai.

 

            O ka pane i paneia mai ai.  "Ae."

 

            "He mau lumi no koe aohe oe i ike, e Mrs. Jodana--oia hoi ko Sir Kilinetona lumi moe--kona lumi kakau; he kakaikahi loa na poe e aeia e komo iloko; iloko o laila oia e malama ai i kana mau pepa ame na waiwai, makamae e ae apau; na ke kahumalamahale ponoi no e hana ia lumi, no makou iho aole ona ae ia makou e komo iloko olaila."

 

            "Ae, malia o loaa aku ia'u iloko olaila kekahi meheu o ka mea huna a kuu kane;" oia ka manao iloko o Daisy ana e noonoo ana.

 

            Mahope iho o ka pau ana o ka ainakakahiaka ua hele aku la oia ia Sir Kilinetona.  Ia Daisy i nana aku ai iaia ua ano komo iho la kahi manao pahaohao iloko ona oia hoi keia, ua oi aku  no paha kona makemake e noho hookahi i keia wahi mamua o kona hoi ana i kona home ulumahiehie i Sevili.  I keia wahi oia hookahi wale no ke noho; i kela wahi aia oia me ia i na wa apau, ua makaukau mau oia no ka hooko aku i kona mau makemake apau, makaukau i ka hoolohe ame ke kamailio ana iaia; mawaena o na pua e mohala ae ana oia e noho ai a e poai puni ia ana no hoi e na manu; i kana hoomaopopo iho i keia wahi he mehameha maoli.  Aohe nana iki ae o Sir Kilinetona iluna i keia manawa.

 

            "E ai ana kakou i ka hora ewalu, e Mrs. Jodana; he eha keonimana e hiki mai ana; e makaala aku oe i ke kuke i hana mai oia i mau mea ai maikai na makou.  Pehea kou manao, ua oluolu anei oe i na mea apau?

 

            "Ae, aohe mea a ko'u manao e hoohalahala ai, e Sir Kilinetona,' 'wahi a Daisy i pane aku ai.

 

            Ia wa o Sir Kilinetona i huli koke mai ai, a olelo mai la:

                        (Aole i pau.)

 

MEA HOU OKA HALE

AHAOLELO@

-----

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

 

            Laha hana 20, Malaki 12.--Akoakoa ka Hale me Knudsen ma ka noho.  Heluheluia ka moolelo a mahope o keia ua komo mai ka lunahoomalu Bekele.

 

            Waiho mai o Nakaleka he palapala noi mai na lepera mai o Molokai e hoomahuahuaia ke paiai: na Lewis i haawina dala no ka hooponopono a malama ana i ka haukapila o Hilo.

 

            Hoike a ke komite maluna o na aina aupuni e like me keia malalo iho: $4,000 no ka hooloihi ana a hoomoe ana i alanui o 18 mau kapuai mai ka hale waiho kaa ame lio aku o Kilauea a hoea ma kahi o 4,000 kapuai maluna o ke alanui Kukuau; $4,000 no ka hoomoe ana ame ka halii unu ana i alanui o 20 kapuai mai ke alanui Kaumana aku a hiki i Piihonua; $3,000 no ka halii unu ana a hooponopono hou ana i ke alanui Ponahawai mai ke alanui Volcano aku a hiki i na pali o Halai; $30,000 no ka hoomoe hou ana i alanui a halii unu ana mai ka auwaha aku o Waiakea a hiki i Kapue; $4,000 i auwaha pohaku o 20 kapuai ma Kumunuiaiaki; $1,750 i auwaha pohaku o 10 kapuai ma Puekapu; $1,000 no ka halii unu hou ana i ke alanui Pleasant mai ke alanui Waianuenue aku a hiki i ke alanui Wailuku, 400 kapuai; $10,000 no ka hoomoe a halii unu ana i ke alanui Volcano mai ka huina mai o ke alanui Bridge a hiki hookahi mile, 36 kapuai akea; $10,000 no ka hoomoe a halii unu ana i ke alanui Bridge mai ke alanui Amaulu aku a hiki i ke alanui Volcano, 44 kapuai akea; $2,000 no ka hoomoe a halii unu ana i ke alanui Volcano hookahi mile a hoea i ka hale wili o Waiakea, 2,000 kapuai; $25,000 no ka hoomoe a halii hou ana i ke alanui Front a hiki i ke 80 kapuai mai ke alanui Waianuenue aku a hoea i ka muliwai Waiakea, 6,300 kapuai; $2,000 no ka hoomoe a halii unu ana i ke alanui Kula mai Ponahawai aku a hiki i ke alanui Kukuau, 1,1000 kapuai (hooloihi hou); $4,000 i auwaha pohaku, 24 kapuai maluna o ka muliwai Kukuau ma ke alanui Kula; $3,000 no ka hoomoe a halii unu ana i ke alanui Pitman aku a hiki i ke alanui Front, 855 kapuai; $2,500 i alanui hou mai Puueo kai aku a hiki i Puueo uka; $3,000 no ka hooponopono hou ana i ke alanui mai Muolea aku a hiki i Hana; $500 i alahaka hou ma Honopou, Hamakualoa; $1,000 i alahaka ma Holowa; $500 i alahaka ma Waipio.

 

            Hoike mai ke komite mahiai i ka lakou mau hoike e apono ana i ka haawina dala o $40,000 no na lilo o ka hoikeike ma Sana Lui, a ma ke noi a Kiliniwoki ua aponoia ka hoike.

 

            Hoike mai ke komite mahiai e apono ana i ka bila senate e paniku ana i na eleao o na hua mea ai, a waihoia ka hoike no ka noonoo ana me ka bila.

 

            Kapaeia na rula a waiho mai ke komite o ka aha hookolokolo i ka lakou mau hoike e pili ana i ka Vida olelo hooholo e pili ana i ka Oahu Railway a waihoia ma ka pakaukau.

 

            Noi ia mai i keia manawa e hoopanee ka Hale a oia no ka manawa o na kanaka apau i hoomaka ai e hoohanakuli ma ka aluka ana i ka puka ame ka puka aniani, no ka puka ana waho, a kahea mai la ka lunahoomalu, "O ke kanaka mua e haalele ana i ka holo (Hall) e hopu aku iaia!"

 

            Loaa aku la ka manao maikai i na kanaka apau a hoopaneeia ka Hale i keia manawa.

 

AUWINA LA.

 

            Hapaiia mai ka olelo hooholo e pili ana no ka kukulu ana i ka kukui ma ka hema o ka halealii a aponoia.

 

            Heluheluia ka mila o ka Hale helu 70 no ka lua o ka manawa e pili ana i ka haawina dala o $195,125 a ma ke noi a Harris ua hoololiia ka Hale i komite.

 

            Noonoo ia ka bila haawina dala o $25,000 no na alanui ame na alahaka o ka mahele eha hui pu ia ma ke alanui Nuuanu a hooholoia.

 

            Noonoo ia ka bila haawina dala o $12,000 no na alanui ame na alahaka o ka mahele elima o ka mokupuni o Oahu ame kahi pakui a Paele e hooliloia i $1,200 mailoko mai o keia huina dala e manaoia nei ua hooholoia.

 

            Hapai mai o Keliinoi he paku no ka bila o $16,000 no ka hana houo ana i ke alanui ame na alahaka ma ka mokupuni o Maui.  ku mai o harris a lilo no hoi iaia ka papahele aka ua ku mai la o Kaniho i keia manawa a hoomaka koke mai la e kamailio.

 

            "E noho oe ilalo!" wahi a Kiliniwoki, me ka kikeke ana iho i ka pakaukau no ka maluhia.

 

            "Aole au e ae e noho ilalo," wahi a Kaniho.

 

            "Malalo o na rula o keia Hale hanohano he kuleana ko'u e ku ai iluna."

 

            "E noho oe ilalo!" wahi a ka lunahoomalu me ka leo nui.

 

            Aka, aohe i nana aku o Kaniho i keia mau olelo kauoha a hoomau aku la no i ke kamailio ana.

 

            "E ka makai," wahi a ka lunahoomalu "e hookaawale aku i kela kanaka!"

 

            I keia manawa ua anehe aku la ka makai e hooko i ka olelo kauoha a ka lunahoomalu aka ua ku koke ae la o Vida a noi i ke komite e ku iluna a hoike ae ke nee nei ka Hale imua.  Ua hooholoia ae la keia a hoomalu mai la ka lunahoomalu Bekele.

 

            Na Vida he mau olelo hoakaka e pili ana no na kanaka kakau nupepa.

 

            Na Keliinoi he olelo hooholo e pili ana i ka ae ana i na ohana o ke Keikialii Kunuiakea i make e malama i ka hoolewa mailoko aku o ka rumi o na lunamakaainana ame na hoololi a Vida ame ka lunahoomalu ua aponoia.

 

            Hoopanee ia ka Hale.

 

AHA SENATE.

 

            La hana 20, Maraki 12.--

 

            Heluheluia mai he palapala mai ka puuku o ka Teritori mai e pili ana i na auhau i ohiia e like me ke noi a Balauina, kauoha ia e unuhiia a paiia.

 

            Heluhelu pu ia mai he palapala mai ke kakauolelo mai e hoike mai ana ua kakauinoa ke kiaaina i ka bila hoolilo o ke koi poho pauahi.

 

            Waiho mai o Isenberg he palapala  noi na 145 mau makaainana a waihoia iloko o ka lima o kekahi komite kuikawa.

 

            Na Kaiue he mau olelo hooholo i aponoia e na halawai i malamala ma Wailuku no kekahi mau hoololi iloko o ka

 

                        (E nana ma ka aoao 5.)

 

HOOLAHA KUMAU

-----

KA HUI BANAKO HOAHU

MALAMA DALA O HAWAII

(Kaupalenaia.)

-----

Huina i hoahuia           . . . . .   $250@

Peresidena                   . . . . .   Kikiia @

Hope Peresidena         . . . . .   W. P. Robikana

Puuku                          . . . . .   W. G. Cooper

 

Keena Hana Nui:

Alanui Papu, kokoke i alanui Kalepa

Keena Lala ma Hilo, Hawaii.

E lawelawe ana i ka

 

Oihana Banako Hoahu Dala

                        ma Hono'ulu a me Hilo

            E laweia mai no na huina hoahu me ka haawiia o na ukupanee no na hoahu makahiki ma ka huina o 4 1/2 pakeneta no ka makahiki.  E loaa no na Rula a me na hooponopono ana ke ninau ae ma ke Keena Hoahu.

                        2828-1 yr.

-----

KAUKA T MITAMURA

* * *

Alanui Kukui Ololi Helu 68, Honolulu.

Na Hora Hana:

            Hora 8 a 10 kakahiaka; hora 1 a 3 ame hora 6 a 7:30 p. m.  Sabati: Hora 6 a 8 p. m.

Telepone White 152.               P. O. Box 842@

 

-----

KAUKA GEO. W. BURGESS,

            Keena hana ame kahi noho Helu 240 S. Alanui Moi,--10 a. m. a 3 p. m. ame 7 p. m. na hora hana.

Telepone-Main 128.

 

-----

KAUKA GEO. J. AUGUR

-----

Keena Hana 431 Alanui Beritania.

Hora Hana 10-12 a. m., 3-4 ame 7-8 p. m.

Sabati 3:30-10:30 a. m.

 

-----

D. KALAUOKALANI, JR.

Loio ma ke Kanawai,

me

T. McCants Stewart

Loea ma ke Kanawai

Halepohaku o McIntyre, kihi o Alanui Papu ame Moi.

Pahu leta 569              Telepona 181 Honolulu, T. H.

 

-----

LEWERS & COOKE

LUI A ME KUKE, Kaupalenaia

 

Na Mea Hookomo mai a Kuai aku

i na

 

LAKO HANA HALE

 

O Kela ame Kena Ano.

Malaila e loaa ai na mea malalo iho:

-----

 

            NA PAPA N. W., NA PAPA HOLE, PILI HALE, NA PUKA, NA OLEPELEPE AME NA PONO PUKA ANIANI, NA KUI, AME NA MEA PILI I KA OIHANA KAMANA, NA PONO PENA.

 

            NA PENA LIKE OLE AME NA HULU PENA, NA ANIANI, NA PEPA HALE, PALE PUKA ANIANI, MOENA, ETC.

 

            O na kauoha pono hale apau loa e hiki mai ana ia makou e hooko koke ia no me ka eleu ame na KUMUKUAI HAAHAA LOA.

 

LEWERS & COOKE

 

-----

HE HUAALE MAIKAI

Aole he like o na "HUAALE A AYERS" me @ huaale e ae no ka mea he mau huaale kokua keia i ka hana a na naau, a he laau hoomaha maikai loa hoi.  Ina he paa kou hanalepo o na "HUAALE A AYERS" ka laau e hemo maikai ai, a e hemo maikai  mau ana hoi mahope aku oia manawa.

 

Aole loa he hiki i kekahi kanaka ke Olelo ae he maikai kona ola kino ina aole he hemo o kona hanalepo he hookahi manawa o ka la, a oi aku paha.  Ina i maopopo keia kanawai o ke ola i na kanaka apau, aole loa e like ka nui o ka poe ma'i me ka mea e ike ia nei i keia mau la.

 

Ua hana ia owaho me ke kopaa he maikai loa ka lawe ana.

 

Aohe kmau Huaale i oi ae ka maikai mamua o na "HUAALE A AYERS" Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayer & Company, Lowell, Masws., U. S. A.

 

E loaa no keia mau Huaale ma ka Hale Kuai Laau o Hollister, alanui Papu.