Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 15, 10 April 1903 — Page 5

Page PDF (1.71 MB)

This text was transcribed by:  Kaanana Akima
This work is dedicated to:  ABIGAIL AKIMA

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, APERILA 10, 1903.

 

Nuhou Kuloko.

-------

Ka Poalima Maikai keia (Good Friday) a e paniia ana na keena aupuni apau.

-------

Ke Hoolala nei ka hui kaa uwila e hoomoe i ke alahao ma na alanui Beretania, Ema ame Puowaina.

-------

Ma ke kakahiaka Lapule nei i ulu ae ai kekahi hakaka mawaena o kekahi mau koa ma Camp McKinley, a ua houia kekahi i ka pahi.

-------

Ua make i kekahi o keia mau la aku nei o Master Clifford Kanehailua Kailimai, keiki a Mr. ame Mrs. Heny Kailimai.  He elima mahina wale no kona ola ana a make aku la.

-------

E haleolelo ana ma Kawaiahao ma keia kakahiaka Lapule iho, Aperila 12, o Rev. Daniels, D.D., o ka Papa Misiona o Bosetona, Mass.  E pono e naue ae e hoolohe i kana haleolelo.

-------

Ua manaola ae e puhi ka hana a Berger i ka wa e hikimai ai ka Agena McClennan me ke dala pauahi.  Ma keia kakahiaka paha oia e hiki mai ai maluna o ke Korea.

-------

Ma ka Poaono nei i huli hoi mai ai na keiki o ke Kula o Kamehameha mai ka lakou hele hoomoana ana ma Makua.  He nui na Kao i loaa ia lakou, a pela pu no hoi me ka i'a.

------

Ma ke kakahiaka Poalua nei i hoi mai ai ka Moiwahine Liliuokalani ma ka Ventura.  Ua ukaliia oia e Miss Myra Heleluhe ame J.D. Aimoku.

------

No ka nui loa o ka hana, aohe he manawa e loaa ai no ka hoouna ana aku i ke kii makana a ke Kuokoa i ka poe lawe pepa kumau.  E hoounaia aku ana no i ka wa kupono e loaa ai ia makou.

-------

E malamaia ana ma ka Opiuma i keia po Poaono ae, Aperiala 18, he ahamele e ka Imiola Dramatic Company na ka pono o ka poe ilihune e noho nei ma ka pa hoomalu o Waiakamilo, Kalihi.  Ma keia e hoikeia aku ana na mea e pili ana i na la i hala o Hawaii nei, a e hulaia aku ana kekahi mau huia Hawaii.

------

Ua Hoopaiia.

------

            He $300 âme paa pu ana ma Kawa no ekolu mahina ma ka hana oolea ka hoopai a Lunakanawai Wilikoki i kau aku ai la Makaena ma ka Poalua nei no ka hewa puhi okolehao.  O ka lua iho la keia o kona ahewala ana no keia hewa, a o ka hoopa'i haahaa loa no hoi keia e hiki ke kaula aku malunaona.  Aohe i hoopaiia kona hoa, he wahine o Kuuiahe ka inoa, i loaa pu aku me Makaena iloko o ka hihipea o ka lanatana ma Puuohia, a i komo hoi i ka lole kane.

           

            I ke kukulu hoikeia ana o Makaena, ua hai ae oia i kekahi mau moolelo i kulike ole me kekahi o na pauku o na kanawai he umi, oia hoi, aole oia i puhi a lawelawe i ka hana e pili ana i ka hana ana o ka okolehao, eia nae, ua loaa aku na mea hana apau maloko o kona hale.  Ua hoao ae oia e hooili i ka hewa maluna o kekahi kanaka e ae, eia nae, aohe i manaoio o Wilikoki i kana pelo.

-------

Hoomana Naauao

------

            E na makamaka ame na hoaloha iloko o na hana pono e pili ana i ko kakou Haku Iesu Kristo:

 

            Ma ka la 16 o Aperila oia ka piha ana o na makahiki he kanalima o ka Ekalesia o ka Hoomana Naauao ma Hawaii nei.  E malamaia ana he anaina haipule ma ia la ma ka luakini o Kealaula o Kamalamalama ma Koula Honolulu, Oahu.

 

            E malamaia ana he wahi paina hoomaha no na makamaka e hiki ae ana o ike ia la kamahao.

 

            Owau iho me ka haahaa,

 

            REV. J. KEKIPI,

           

            Koula, Honolulu, Maraki 31, 1903.

------

He Hele nei Kakou Imua.

------

            He mea kupaianaha, eia nae he oialo, o ka hapanui o na ma'i e loaa nei ia kakou i ka wa oo ame ka wa elemakule, oia no ka hooikiaika ana o ke kino e hoomaemae i ke koko.  No ka nawaliwali no nae o ke ake paa, na puupaa, ame ka naau, he nui na manawa i holopono ole ai kela mau hooikaika maikai ana, a ua oki pokoleia ke ola ana no na makahiki he loihi.  Mamua aku nei, aole i loaa kekahi laau e hiki ke hilinaiia i ke pale a i ke keakea ana ae i kela mea.  Eia nae, iloko ae nei o keia mau makahiki he umi, ua nui ko kakou holomua.  He mea ikaika ka olaio a he mea ola mau loa.  E helele'i no na noonoo ame na hana hoomanamana o ke au kahiko imua o ke alo o na mea olaio hou ame na mea hou i loaa ae nei i keia au.  Aole he mea i ikeia na mea pli i ka hana laau no ka maikai i ka hoomaemae ana i ke koko ma o kona hana ana ma na wahi apau o ke kino like me ka

 

WAMPOLE'S PREPARATION

 

            Ua hiki loa i keia laau ke hookaawale me ka lanakila ana maluna o keia mau ma'i hoopopilikia i kamaaina ia lakou e pili ana i ke koko ino ame ke kahe lohi ana o ke koko:  ka maluhiluhi o ke kino:  eha o ke poo:  ili maloo:  awaawa oloko o ka waha:  nawaliwali ka opu ame ka poluea:  a pela aku.  He momna keia laau, he like me ka hone meli, a ua loaa iaia na mea hoonoono ai a hoola hoi o ke Cod Liver Oil Maemae, i loaa mai ai mai ke akepaa mai o ka i'a cod hou loa, ame ke Compound Syrup of Hypophosphites ame ka Extracts of Malt Wild Cherry.  Ua hiki loa i keia laau ke hoomama a hoola i na ma'i i oleloia he ola ole.  Na kumu --- oia no ka hiki ana i keia laau ke hooikaika i na mea hoowali ai ame ka hoohalikeiike ana i ka hana a ke kino holookoa, ka hiki ana i ka hana a kukulu hou ana i ke kino holookoa.  Aole hoi he lohi a kanalua na hana.  "Aole loa oe e hoohokaia ma keia."  Na ka omole mua e apono mai i kona ano maoli.  Ke kualia nei keia laau e ka poe kuai laau lapau a puni ke ao nei.

 

-------

MEA HOU O KA HALE AHAOLELO,

(Mai ka aoao 4 mai.)

-------

            He noi na Crabbe e hookomola na huaolelo "na waiona i puhiia" ma kahi o "na wai e on a ai" ma ka pauku 23.

 

            Na Woods he hoololi e kaupalena ana i ka poe kuai laau ke kuai hoolilo ana aku a oi aku mamua o hookahi kuaka alakohola.  Aponola.

 

            Hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana ua bila laikini waiona nei, 13 ae, 2 hoole.

 

            Ua waihola i ke komike hookolokolo na bila a Isenberg no ka piliwaiwai ame ka oihana malu.

 

            Hooholoia ka bila e bonaia na luna aupuni o ka Panalaau.  Na Brown he hoololi e bonaia ka peresidena o ka Papa Ola ame na poo Kakauolelo o na keena apau.

 

            Na Achi he hoololi i $10,000 ka bona haahaa loa, aole i $25,000.  Na C. Brown he koi i $25,000 ko na poo Keena, a i $10,000 no na poo Kakauolelo.  Holo ka Brown hoololi.

 

            Hookaawaleia i $10,000 no ka hooko ana i ua kanawai nei.  Hooholoia ma ka heluhelu elua ana.

 

            Noonoo houia ka bila haawi mana alahao a Winston.  Noi o C. Brown e apono i ka hoike komike aole e aeia keia alahao ma ke alanui Moiwahine.  Nui ka pae-e a hoopanee wale no ka Aha.

 

            HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

 

            Aperila 4.----Na ke Kiaaina he leka e hoike mai ana i ka papahelu o na inoa o ka poe ma ka oihana aupuni a puni ka Paeaina Hawaii.  Maloko olaila i ike ia iho ai ka inoa o Wray Taylor aia no ke noho nei ma ke kulana noho poo maluna o ka oihana Mahiai ame Ululaau o ke Aupuni e ohi ana i ka uku mahina o $200.

 

            He leka na ka Senate e hoike mai ana i ka hooholoia o kekahi mau bila mma ka heluhelu ekahi ana.

 

            He hoike komike pili i ka pii mahuahua mau o ka puhi opiuma iloko o ka aina.  Aponoia ka hoike.

 

            He hoike komike na Vida i ka haawina o $15,000 no ka Moiwahine Liliuokalani.  Aponoia ka hoike.

 

            Na ia komike no he mau hoike pili i na haawina no na alanui ame na uwapo a ua waihoia lakou ma ka papa a noonooia me ko lakou mau bila pakahi iho.

 

            Noonooia ka bila aupuni kulanakauhale a ma ka noonoo ana ua hooholoia 23 kue ia 3.

 

            Hoike komike pili i ka bila o na pilikia kuikawa a ma ka noonoo ana ua waihoia ka hoike ma ka papa.

 

            Mahope o ka wehewehe ana i ka huakai o na hoa no Kalaupapa ma ke Kinau no ka ike ana i na ma'i lepera ua hoopaneeia ka Hale a noho hou.

 

ILOKO O KA SENATE.

 

            Aperila 4.-----He leka na ke Kakauolelo Carter mai e hoike mai ana i ke kakauinoa o ke Kiaaina i kekahi mau bila.

 

            Waiho pu ia mai ka bila o ka Hale pili i ka hoeueu oihana hanalima. i heluhelu ekolu ia.

 

            Noonooia na pakui a ka Hale pili i ka bila kalana a ka Senate.  Ua hoohalahala na hoa o ka Aha.

 

            Hoike komike huikau pili i ka oihana lapaau ame kauka oki.  Ua kakoo ke komike a aponoia ka hoike.

 

            Na Baldwin he hoike komike pili i ka uku hana o na limahana a aponoia ka hoike.

 

            Hoike komike na Isenberg pili i ka oihana mahiai ame kona komikina ame na mea pili ilaila.  Aponoia ka hoike.

 

            Hoike komike na Dickey pili i ka hana i hui pu ai me Hackfeld ma.  Ua hoohalahala loa ke komike no na mea pili i na uwapo.  O na bila koi poho a C. H. Dickerson ame kekahi mau bila e iho ua pii loa ke koi a ua hoemiia mai kekahi.  Na bila pili i na alanui ame na bila i uku ole ia ua hooholoia ma ka heluhelu ekahi ana.

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

 

            Aperila 6.----Na ke Kakauolelo Carter he leka e hoike mai ana i ke kakauinoa o ke Kiaaina mai he leka e hoike mai ana i ka pane a ke Kanikela Kepani pili i ka bila kaa ohua a ka Hale, e hoi mai ana ka manao o ke Kanikela aia he mau waihona nui o na Kenani iloko o ka oihana kalaiwa kaa ohua.

 

            Na Harris he noi na ka Ahahui Kokua Aloha i haawina dala o $2,500 no ka makahiki a mahope o ka noonoo ana ua waihoia i ke komike waiwai.

 

            He noi e laikiuila na wiliki ua waihoia i ke komike huikau.  He hoike komike na Keliinoi e kue ana i ka bila e holoi lia ka ululaau o Olaa.  Aponoia ka hoike.  Na Andrade he mau hoike komike hookolokolo pili i ka hapanui i na mea pili kanawai a ia mau hoike no hoomaha ka Hale.  A hoomaka hou na hana o ka Hale i ka auwina la ua hoomaka hou aku la no ka Hale ma ke keona o na hoike a i ka pau ana ua waiho mai la o Kupihea he olelo hooholo e kohala i mau iaia no ke komike kuikawa no ka nana ana i ke kuleana wai a ke Kiaaina i haawi ai ia H. P. Baldwin.  Aia i Maui kela kuleana wai.  Aponoia ka olelo hooholo.

 

            Na Lewis he bila e kukuluia  i paka i Kona, Hawaii.  Holo ma ka heluhelu ekahi ana.  Nana no he bila e kukuluia i paka i Hilo, a hooholoia ma ka heluhelu ekahi ana.  Nana no he bila e kukuluia i paka i Hilo, a hooholia ma ka heluhelu ekahi ana.  Na Vida he bila i ka paniku ame kuai o na mea pili i na lawe ukana ana ame kekahi ano hana lawe ukana maa mau e ae.  Holo ma ka heluhelu ekahi ana.

 

            Na Pulaa he bila e hoolilo ana i ka ma'i lepera i kumu hiki ke okiia ka noho mare ana.  Holo ma ka heluhelu ekahi ana ma ke poo.  Na Jaeger he bila e haawi ana i ke kuleana ia H. M. von Holt ame kona mau hoa hui e kukulu i aiahao i Kauai e holo ana mai Kekaha aku a hiki i Eleele, mailaila aku a hiki i Wahiawa malaila aku a hiki i Kukuiula, malaila aku a hiki i Koloa, malaila aku a hiki i Lihue, hiki i Hanamaulu, hiki i Kauiainaloo, hiki i Makee Wiliko a hiki i ka oawa o Hanalei.

 

            Holo ka bila ma ka heluhelu ekahi ma ke poo.

 

            Nana no he bila i ka hoomaikai ae a hoonui ae i ke telegarapa uwea ole ma ka haawi ana i $13,000 no ka makahiki iloko o elua makahiki.  Holo ma ka heluhelu ekahi ana.  Na Nakaleka he olelo hooholo bila haawina dala a $10,000 i halema'i no na ma'i lepera o Molokai.  Aponoia ka olelo hooholo.

 

            Na Wright he olelo hooholo kahea ana i ka Luna Nui o na Hana Hou e waiho mai i ka heluna o ka poe hana aupuni mai na poe Asia mai a na Amerika i hana ai i na alanui i Hawaii.

 

            Aponoia ka olelo hooholo.

 

            He olelo hooholo na Wright pili i ke kope a haule pu.  Na Andrade he hoolaha hookomo bila pili i na hooilina pili ka waiwai o ka mea mea i make.  Holo ma ka heluhelu ekahi ma ka poo.

 

            Holo ka bila kukui ea mahu a Dimond ma ka heluhelu elua ana.  Mahope o ka heluhelu ana i kekahi mau bila ua hoopaneeia ka Hale a noho hou.

 

ILOKO O KA SENATE.

 

            Aperila 6.----Na Kalauokalani he noi e hookomoia i itamu iloko o ka bila haawina o $600 no ka uku ana ia J. K. Maunakea no kona malama ana i ka waipuna o Kunawai.  Na Dickey he noi e hookomoia iloko o ka bila haawina i $2,500 no ke kukuiu halekula no Huelo.  Waihoia na noi a noonoo pu ia me ka bila haawina.  Na Isenberg he noi e hookomoia i $2,500 no ka ahahui kokua aloha.  aWihoia i ke komike huikau.

 

            Na Dickey no he mau noi mai na mokupuni mai e noi ana e hapalia mai a hooholoia ka bila koho balota kuai waiona.  Ua apoia mai na noi.  Na C. Brown he noi mai a H. N. Almy mai e hoihoi hou aku i ka huina o $693, koena laikini kuai waiona.  aWihoia i ke komike o na ala ame loaa.

 

            Na Crabbe he noi mai a J. A. Cummins e noi ana e hoihoi aku iaia he $5,000.  Waihoia i ke komike o na ala ame loaa.  Ma ke noi a C. Brown ua hoole ka Senate i ka nana aku i ka pakui a ka Hale pili i ka pauku 9 o ka bila Senate helu 66.

 

            Na Isenberg he noi e hookomoia i itamu iloko o ka bila haawina nona ka huina o $400 no ka hana hou ana ka hale hookolokolo o Hauula.  Waihoia a noonoo pu ia me ka bila haawina.  Na C. Brown he hoolaha hookomo bila pili i na hoike a ka Aha Hookolokolo Kiekie o Hawaii.

 

            Na Brabbe he noi e hookomoia i itamu o $10,000 no ka hana hou ana i ke alanui Kinau.  Waihoia a noonooia me ka bila.  Nana no he bila pili ka haawi mana i ka puuku o ke Aupuni e hookohu i hope luna kakau.  Holo ma ka heluhelu ekahi.  Na Baldwin he bila e haawi mana ana i ka paniku ana ame kuai no na mea pili i na hui hooili ukana ame na oihana lawe ukana maa mau e ae.  Holo ma ka heluhelu ekahi.  Noonooia ka bila pili i ka haawi kuleana hoohana alahao iloko o Honolulu.  He bila keia no ia ano kuleana e haawi ana ia Winston.  Ma ka noonoo ana ua hooholoia e waiho loa ia ma ka papa, e hoole ana i ka ae ana aku i keia haawi kuleana hoohana ana.  Na McCandless keia noi.

 

            Noonooia ka bila Senate 46 a holo ma ka heluhelu elua ana.  Holo ka bila pili i ka hooloiiloii ana i ka ai ame na mea pili laau lapaau ma ka heluhelu ekolu ana.  O na bila i heluhelu eluaia ua waihoia i o lakou mau komike pakahi iho.

 

            Holo ka bila helu 118.  He 15 ae.  Holo ka bila helu 121 ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila 110 ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila 140 ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila 142 ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila bila 148 ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila 152 me ka lokahi loa ia.  Holo ka bila kuleana wai o Pauoa ma ka heluhelu ekahi ana.  He bila keia na ka Hale o na Lunamakaainana.

 

            Na McCandless he olelo hooholo pili i na bona aole e oi aku maluna o $1,000,000.  Waihoia ka olelo hooholo ma ka papa.  Hoopaneeia ka Aha a noho hou.

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

 

            Aperila 7.----He leka na ke Kakauolelo Carter e hoike mai ana i ke kakauinoa o ke Kiaaina i ka bila kanawai okimare.

 

            He leka na ka Senate e hoike mai ana i ka nana ole mai o ka Senate i na hoololi a ka Hale iloko o ka bila kalana.

 

            Na Nakaleka he olelo hooholo pili i ka palekai no Kalaupapa.  E hanaia i palekai nolaila.  Aponoia.

 

            Na Vida he noi i haawina dala o $12,000 na Coney Estate mamuli o ka lilo ana o kekahi wahi o ka aina i alanui no Tantalus.  Waihoia i ke komike huikau.

 

            He noi na Lewis i $3,000 no ka uku mau o ka Lunakanawai Kaapuni Ekahi a i $2,400 no ke kakauolelo o ia aha hookahi no.  Waihoia laua i ke komike hookolokolo.

 

            Mahope o ka holopono ana o kekahi mau bila ma ka heluhelu elua ana ua hiki mai la ka Hale i ka bila a Kumalae pili i ke noi a Cummins no $5,000 nokona hoopaahaoia ana i ka wa o ke Aupuni Repubalika o Hawaii.  Ma ka noonoo ana ua waihia ka bila i ke komike kuikawa no ka noii pono ana.  Ma keia manawa ua hoi hou ae no ka Hale a ka hana mau o ka la a ua holopono e like me mamua iho, a hiki i ka bila pili ululaau a malaila i ulu mai ai kekahi mau manao e kuulaula ka ululaau, eia nae, ua hooholoia ka bila ma ka heluhelu elua ana.  Holo pu ka bila hoouna i na opio i na aina e no ka hoonaauao ana ma ka heluhelu elua.

 

            Hoike komike ola a Kiliniwoki pili i ka Papa Ola ma ka hapanui, a na Kaniho he hoike komike o ia kumuhana hookahi no ma ka hapauuku.  Na Kiliniwoki he hoike komike pili i ke kukulu kula mahiai.  Kakoo ke komike i ka bila.  Aponoia ka hoike.

 

            Hoike komike pili i ka Papa Ola a waihoia ma ka papa a noonoo pu ia me ka bila.  Na Keliinoi he olelo hooholo e kohoia i komike o 14 iaia  ehiku no ka Hale a ehiku no ka Senate no ka noonoo ana i ka bila kelana.  Aponoia ka olelo hooholo a kohola na iaia e ka Lunahoomalu.

 

            Noonooia ka bila pili haawi kuleana hoohana hui o ka Oahu Ice and Electric Company a hooholoia ma ka heluhelu elua.  Noonooia ka bila haawi kuleena hoohana hui i ka Hawaiian Electric Company a maluna okona hoike i kamailio nui ai ka Hale a aole i holopono a uluaoa ae la ka Hale a iloko o ia kulana ua hoopanee koke ia ka Hale a noho hou.

 

ILOKO O KA SENATE.

 

            Aperila 7.----Mai ka Hale mai o na Lunamakaainana ka bila helu 81 ame ka bila pili i ke aupuni kulanakauhale a pau i ka heluhelu ekahi ia.

 

            He leka na ka Honolulu Trades and Labor Council pili i ka laikini kaaohua.  Waihoia i ke komike o na loaa ame ala.  Hoomoela ke noi hana o Hilo ma ka papa a noonoo pu ia me ka bila e hookomoia mai ana.  He leka na ke Kakauolelo Carter e hoike mai ana i ke kakauinoa o ke Kiaaina i ka bila okimare.

 

            Hoike komike hoonaauauao ame oia pili i ke kukulu i halekula kiekie no Hilo ame ka haawina dala o $18,000 aole hoi he $25,000 e like me ke noi mua.  Aponoia ka hoike.  Na ia komike hookahi no he hoike pili i ka hoomaemae hou ae i na pono kula o ke kula o Kula, Maui.  Waihoia a noonoo pu ia me ka bila.  Hoale.

 

            Hoike komike kakoo pili i ka hoomoe paipu hooholo mea ino no Kalihi.  Waihoia ka hoike a noonoo pu ia me ka bila Hoale.  Hoike mai ka Hale mai pili i ka bila haawi kuleana hoohana kukui ea a Dimond.  He hoike komike na Paris pili i ka huina o $1,938.36 pili i ka laikini.  Ua kakoo ke komike e ukuia i 1,776.36 aole hoi i ka huina mua.  Waihoia a noonoo pu ia me ka bila Hoaie.

 

            Na Dickey he noi e noonoo hou ia ka bila pili i ke kula kiekie o Hilo a hapalia mai ka hoike a waihola ua hoike la a noonoo me ka bila.  Na C. Brown he bila pili i na hoike a ka Aha Hookolokolo Kaapuni.  Heluhelu ekahi ia ka bila.  Holo ka bila hana paipu ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila pili i ka waihona hoahu loaa ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila bona o na luna aupuni ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila Senate helu 156 ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila o ka Hale helu 6 ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila o ka Hale helu 26 pili i ke kukui kaahehiwawae ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila oihana hookolokolo ma ka heluhelu ekolu ana.

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

 

            Aperila 8.----He hoohalahala na Kupihea pili i ka heluhelu eluaia o kaua bila kula a'o mahiai oiai aole i paa ma ka moolelo pela a i ka huliia ana aku ua loaa io aku Ia no pela a ua hooponoponoia ia pilikia a kauoha aku ia ka Lunahoomalu e hookomoia ka bila iloko o na hana o ka la no ka heluhelu ekolu ana.

 

            He mau bila maiu ka Senate mai, ia pau i ka heluhelu ekahi ia.  He leka na ka Senate e hoike mai ana i ke kohoia o ke komike hui o na Hale a elua maluna o ka bila kalana a hooholo lokahiia e hui ke komike i ka hora ehiku o ke ahiahi no ka noonoo ana maluna o ua bila kalana nei.

 

            He olelo hooholo na Kumalae e huli pono ia ka noho ana o ka Luna Nui o na Hana Hou Henry Cooper oiai oia e noho Kakauolelo Teritori ana ia manawa hookahi.  Aponoia ka olelo hooholo.

 

            He olelo hooholo na Kupihea pili i ka hookuu i na ma'i lepera ma'i ole a hanununu wale mai no, ma ka lawe ana ia lakou mai Molokai mai a Kalihi alaila nana pono ia e na kauka ame kekahi mau hoa o ka Hale a ke ku i kahi o ka pono alaila e hookuuia lakou a noho pu me na makamaka a hoaloha a na lakou e imi aku i kauka a mau kauka paha no ka hoomau ana aku i ka lapaau ana.  Waihoia i ke komike kuikawa i hele aku nei i Molokai.

 

            Mamua o ka hoomaha ana o ka Hale ua waiho mua ia mai he mau olelo hooholo.

 

            O ka ninau pili i ka bila haawi kuleana hoohana hui i ka Hawaiian Electric Company i holopono ole ai a ma ka noonoo ana ua waihoia i ke komike pa'i.  Hooholo loa ia he mau bila Senate ame kekahi mau bila o ka Hale ma ka heluhelu ekolu ana a ua hoomoeia no kekahi ma ka papa.

 

            Noonooia ka bila monoguse a ma keia kumuhana ua kamailio nui o Kumalae a uluaoa ae na hoa a kauoha ka Lunahoomalu e hopu i ke kanaka e ho'ohaunaele ana i ka maluhia o ka Hale a o ka panina o na hauwalaau ana oia ka hooholoia ana o ka bila.

 

            Holo ka bila pili i na wahine mare ame ko ka auhau maluna o na loaa oia hoi e hookuu auhau maluna o ka huina $2000.  Hoomoeia ka bila haawi kuleana hoohana hui o ka Standard Telephone ma ka papa a holo ka bila hooponopono kuai opiuma.  Holo ka bila pili i na kiure mahope o kekahi walaau ana.  Mahope o ka ninau a Kumalae pili i ka hana a ke komike papa ola i pili i kana olelo hooholo e pili ana i ka Papa Ola a mahope o ka wehewehe a ka Lunahoomalu pili i ka hana a ke komike e makaikai ai ia Kalihi Kahua hoolulu ma'i ua hoopaneeia ka Hale a noho hou.

 

ILOKO O KA SENATE

 

            Aperila 8.----He leka na ka Hale e hoike mai ana no ke komike hui no ka noonoo ana i ka bila kalana a koho ka Peresidena i na iaia o ke komike.  Na Dickey he hoike komike kakoo i ka bila pili i na mea hoopahu, a na ia komike no he hoike kakoo pili i ka bila paniku i ka hookomo mai i na mea kaua a poka hoopanu a aponoia ka hoike.

 

            Na ia komike hou no he hoike kakoo i ka bila e hookuuia ka hui Pacific Heights mai ka auhau aku no elima makahiki.  Waihoia ka hoike a noonooia mme ka bila.  Hoike komike na McCandless pili i na hana hou-oia hoi, ke mea pili i na alanui o na wahi like ole o ka Paeaina i waihoia mai ai i ke komike ma na olelo hooholo ame na noi no ka noonoo ana.  Ua waihoia ka hoike a noonoo pu ia me ka bila.

 

            Na C. Brown he hook komike hookolokolo pili i na bila a elua e pili ana i ka ae ana i na makai e komo iloko o kahi piliwaiwai me ka hoi hou ole i palapala hopu.  Ua kakoo ke komike i ke kumuhana.  Na ia komike hookahi no pili i na bila Senate helu 92 ame 125 a aponoia na hoike.

 

            Na McCandless he bila pili i na luna aupuni a holo mma ka heluhelu ekahi ana a na Nakapaahu he olelo hooholo haawina dala o $27,400 no Kauai ame Niihau.

 

            Na Achi he olelo hooholo pili i ka noonoo ana i ka bila hoale i ka po a mahope o ke kuka ana ua aponoia ka olelo hooholo.

 

            Waihola ka bila o ka Hale helu 157 pili i na waipuna o Pauoa i ke komike kuikawa.  Hoihoi hou ia ka bila pili i ka Papa Hoike Oihana Kauka i ke komike no ka noonoo hou ana.  He elua @iio na ke Kiaaina i heluheluia mai a ua waihoia ma ka papa.

 

            He leka na ka Hale e hoike mai ana i ka waihoia o ka hoike bila pili i na pilikia kuikawa ma ka papa.

 

            Mahope o ke kamailio ana pili i ka bila haawina o eono mahina ua hoopaneeia ka Aha a noho hou.

 

-------

 

E Malama i kou Ili

 

KE ANO O K AMALAMA.  HOOMAEMAE ME KA HOOUI ANA I KA @ A ME KA HELEHELENA.

 

            No ka malama hoomaemae a me ka hooui ana i na @@ i ole ai e @@@@ @ ka huehue, @@i pohaku, ili akaakaa wale, kolekole, lena, hou nui, ili makamaka, ili lahilahi, a i na ano kinaunau lehulehu wale o ka ili, aole loa kekahi @@@@, ili a helehelena paha e hiki ke hoohalikeia me ke KOPA KUTICURA, no ka mea, aohe kopa e ae e hiki ai ke imi aku aloaa na kumu penei:  ka @@@@@@@ upehupehu a hoopaaia paha o na pukapuka o ka ili.

 

E MALAMA i kou Lauoho

 

KE ANO O KE PALE ANA I KA LAUOHO HELELEI, NA EHAEHA O KA ILI POO ME KE KEPIA.

 

            E ho@oi pono i ke poo me ka lauoho me ka wai KOPA KUTICURA @@@@hana, holoi i ke kopa me ka wai pumehana, hoomaloo maikai, alaila, @@@@@ malie me ke KUTICURA, ka laau hamo maemae loa, ke ko@@ malie @@ @ komo iloko o ka ili o ke poo.  O keia wahi laau hoonui lilo ola, iloko @ @@@@ ano ole, he oi aku o ka maikai no ka hoomaemae ana i ka ili o ke poo, a e pau ana ka ekaeka o ka lauoho me ka ili, a me ke kepia, e oluolu ana @@ @@@ @@@, ka weweia, a e hooikaika ana i na kumu lauoho, e hoolawa ana i @@@ @@ @@ mea kupono e ulu ai, a e ulu auanei ka lauoho maluna o ka ili maemae, a @@@ maikai no hoi, ma kahi i nele ai i na laau e ae a pau.

 

E Malama i kou Lima

 

KE ANO O KA HANA ANA I NA LIMA A PALUPALIU ME KE AIAI I KA PO HOOKAHI.

 

            E holoi a lumai i na lima i ka wa e makaukau ai e moe, iloko o ka @@@hua KOPA KUTICURA manoanoa hoi i hoopumehanaia.  Hoomaloo pono a hamo puni me ke KUTICURA HAMO, ka laau hoola ili oi loa, a o ka oi aku no hoi o ka laau hamo maemae loa.  E komo i mikilima alualu i ka po, me ka hana nae i mau pukapuka ma na manamana.  No na lima ula, kalakala, a mokumoku, maloo, nakakaka, maneo, owelawela o na poholima, mai@@ k@@@@, me na manamana hu'i, o keia lapaau ana no hookahi po wale no ka mea k@panaha loa, a he mea hoopomaikai no hoi i ka poe a pau i eha , mokumoku, kalakala a lahilahi paha o na ilima.

 

O POTTER DRUG AND CHEM. COMP., Boston, U. S. A., na On a o na laau CUTICURA a pau loa.

 

Na Mea

 

PAANI AME HOOIKAIKA KINO

 

MA

 

Kahi o

 

Pearson & Potter Co.,

 

Limited.

 

ALANUI HOTELE ME UNIONA,

 

-------

 

Eono Omoomo Palaoa Maikai i ka 250

 

MA KA HALEKUAI PALAOA

 

SUNRISE BAKERY

 

Alanui Nuuanu, kokoke i Alanui Vineyard.

 

He Palaoa maikai loa keia iloko o ke Kulanakauhale nei.

 

He kaa ko makou a ua hiki loa ia makou ke hoolawa aku i ko oukou mau hale pakahi iho ke waihoia mai na kauoha Palaoa ia makou.  @ hoao mai ia makou a e hookoia no e like me ke kauoha.  Ua hiki ia makou ke hoolawa aku ia oukou me ka Palaoa oi ae ka maikai ma@@@@ o ko na wahi e ae.

 

Maanei pu ka Meaono âme ka Hau ono (Ice cream) amena Pai.

 

-------

 

Mai na Hoa'loha Mai

 

-------

 

            David L. A-i, Honolulu.

 

            Aloha oe:----Ma keia haawi aku nei wau i ko'u manao e pili ana i ke kulana o ke Kuokoa i keia wa.

 

            He kulana maikai kona, a he maikai hoi na manao e puka mai nei i na pule apau.  He naauao na manao-pepa, a ke haawi aku nei wau i ko'u mahalo i ka pau pono o na mea e hanaia nei e na hoa o ka Ahaolelo o keia kau.

           

            Me ka oiaio,

 

            M. K. KEALAWAA,

           

            Lunamakaainana o ka Apana 1.

 

------

 

            Mr. D. L. Ai,

 

            Honolulu,

 

            Aloha oe:----E oluolu oe e hookomo iho i kekahi wahi manao a'u i iini ai e hooalalia, imua o ka Lehulehu, imua hoi o na poo Aupuni ame ka poe kaukanawai, oia hoi, ke "Kanawai Laahia o ke Sabati."

 

            Ke manzo nei au he mea pono i na Senatoa ame na Lunamakaainana o keia Kau Ahaolelo, ke hoohuli i ko lakou mau noonoo ana ma keia kanawai o ke Sabati.

 

            I keia manawa aole i malamaia keia Kanawai laahia loa, ua ku ae ka poe imi waiwai o loko nei o ka aina nei a kanu i na ko a lakou i ka la sabati, wili i na ko hooholo i na kaaahi ame na hana, like ole he nui nana mai hoi na kanaka opio a ike hoouluia mai na paani lealea o kela ame keia ano, komo nui aku na Luna Aupuni e paipai i keia hana hewa ua hoonoala anei ke Kanawai o ka la Sabati?  Ina he Kanawai e ku nei, he mea pono in a Luna Aupuni ke nana a hooko i ke Kanawai, a in a aole kanawai he mea pono ke hookuuia me ke keakea ole ia, no keaha e paniia ai na Hale kuai?  Heaha hoi ke kumu e hana ai na mahiko i na la apau ehiku?

 

            Ke pili wale nei kekahi poe Luna Aupuni hoopilimeaai mahope o keia poe haihai kanawai, o na Makai Nui ame na Hope o lakou ame na makai pu.  Pono e hookohuia na Luna Aupuni hiki ia lakou ke malama i ke kanawai aole o na Luna Aupuni haihai kanawai.  Ina no kekahi kanaka ilihune ka oni iki ae, ua uhai loloa na luna aupuni a hiki i ka hoopaahaoia ana o ia mea.

 

            Aneane lanakila loa ka manao o ka poe hoomaloka e olelo ana "O ke Akua o ka poe imi waiwai, oia no ke dala."  He mea pono i ka poe Kau Kanawai ke makaala, hooponopono a hookapu loa i ka la sabati no na hana imi waiwai a uhauha wale ana.  O ka ae ana i na hana o keia ano he hoohanana ana kela ma keia  hope aku e hamama o na hale kuai wale no aka, o na Hale Inu rama pu, alaila heaha aku ka hopena?

 

            Ke nana nei kakou no kekahi hewa e like me ke kuai waiona, puhi opiuma a pela aku ke hana nei na Palapala Hoopii hui nei na Ahahui o na hoole ame na kanaka, aka, ma keia kanawai e pili ana i ka ia Sabati, ke emi hone nei ka poe karietiano alakai o kakou i hope a mumule no keia Kanawai o ke Akua, ua kali au a ke kali mau nei o ikeia aku e hooponoponoia ana kela Kanawai a no ko'u ike ole e hapaiia ana nolaila ke paipai nei au i ka lehulehu e ku iluna e hana i na Palapala Hoopii a hoouna i ka Ahaolelo.

 

            PETER N. KAHOKUOLUNA,

 

            Lahaina, Maui, Maraki 17, 1903.

 

-------

 

            Mr. Lunahooponopono Aloha oe:----@ oluolu mai kou ahonui e hookomo iho i keia mau wahi manao pokole, pololei ole, a ola keia malalo iho:

 

            Oiai, ua ike iho kou mea kakau ma ka Home Rula o ka l@ 21 o Maraki @ hoopukaia hoi - D. K., no ka mea e pili ana i ko makou Hope Luna Nui a Kapena Makai hoi, no ke kupono ole k o ka malama ana i na hana o keia mau kulana ae la, malalo o na kumu i hoikeila e ua D. K. la maloko o ia pepa a oia keia:

 

            1.  Na ka Hope Luna Nui, a Kapena Makai ka i hookuu a Pahupiula (W) ma ka hookolokolo ana, mamuli ka o ka hele ole ana mai o ua Hope Luna Nui a Kapena Makai nei e hoolohe i ua hihia nei o Pahupiuia (w) oiai, ka ua hoounaia aku kekahi Makai i ka Aha e kii, aole nae i hiki mai: ma keia wahi, ke pane nei ka mea kakau ia D. K., ka hoolaha ole i na mea pololei, no ka mea, malaila no ka mea kakau i keia la ma ke ano kokua i ka Lolo e ka mea i hoopilia. a he mea oiaio, i ka hiki ana i ka hora o ka aha, aole @o no ke Kapena Makai ame kona mau Hope i hoea mai malailia, a hiki i ke kani ana o ka hapalua o ka hora 1.  @ mamuli o ke noi a ka Lolo o ka mea i hoopilia, ua noho iho ia keia Aha, me ka hiki ole mai no o ke Kapena Makai:  aole loa he Makai i kenaia e ka Aha no ke kii ana i ke Kapena Makai Hope no kona ma ka aoao o ke Aupuni no ke ku ana imua o na Aha Hookolokolo o ke Kahua Ma'i nei, a he kakaikahi loa na hihia hiki kino mai o na Kapena Makai nei e noho pu i ka wa e noho ai ka Aha, a o ka mea hiki mau ma kona aoaoa, ola no ka Lolo Pierce, a manao nae paha ua D. K. nei, ua pololei iho la kana, no ka hoounaia @@@ o ka Makai o ole wale e ka Aha @ @@ i ke Kapena Makai, me ka ninau mua no paha a maopopo pono, alaila, hoolahe.

 

            (E nana ma ka aoao @