Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 17, 24 April 1903 — Page 4

Page PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Kealapualoke
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA ALOHA ELUA

i ka

IPO HOOKAHI

MOKUNA XXXiX

KA POPILIKIA WELIWELI I IKE OLE IA MAMUA.

O ka hana mua loa ana i hana ai mai kona aia ana ae mai kona wahi moe ae, oia no ka hele ana e hooponopono i ka lumi kakau o Sir Kilinetona i waiho ia ai no me ka hooponopono ole la oiai oia e waiho ana iloko o ka ma'i.  I ka nana aku me he mea la aohe ona hele pinepine iloko o laila.  E waiho mokaki wale ana no kekahi mau leta i o a ianei, aka, o ka mea a kona manao i ukiuki loa ai, oia kona ike ana aku i kana leta ponoi mai Farani mai e waiho mai ana iloko o kekahi holowaa, a ike pu iho la oia i ke kuni mawaho o ka wa-hi he eha ia o ka waiho ana iloko olaila, aole i wehe iki ia, a heluhelu.  Ua hele no hoi a lepo owaho: me he mea la mai kona la i hiki mai ai a hiki i ka la i loaa aku ai iaia aole i hoopa iki la.  Mai kela leta mai ka pii malie ana o kona manao e hana i kekahi hana a hiki wale i kjona hooko ana.  Iaia i paa iho ai i ua leta nei la iloko o kona lima e emi aku ana na manao oluolu apau mai iaia aku e hoomaka aku ana hoi e make loa mailoko aku o ko Daisy puuwai: ua pii ae la ka ula maluna o kona mau papalina no ka piha loa i ka inaina, ua kapalili ae la ka pana ana o kona puuwai, ua haalulu iho ia kona mau lima, a ua maikai ole ka nanaina o kona helehelena ia wa.

            "Ae; he hana hooluhi wale io no paha ia o ka wehe ana ae i ka'u poe leta i keia manawa," wahi a Daisy i olelo ae ai me ka leo uuku.  "Malia paha ua manao oia he leta kela e hai mai ana iaia ua loaa ia o pepe i ke onawaliwali e kauoha ia mai ana oia e hoi mai-malia paha he manao ano nui ko loko o ua leta ia: eia nae, ua lilo la i mea ole i kona manao, aohe iho la ona manawa e heluhelu ai i ka leta; aohe mea e ae a kona naau e noonoo ai, aka, o Lede May wale no; aohe hoomanao ana, aohe upu ana, aohe noonoo ana no'u, he oki loa no.  Nolaila i keia manawa ua makemake au e loaa ia'u ka pono kaulike; aohe hoailona o ke aloha i hoikeia mai no'u, aole no hoi au e hoike aku ana i kekahi hoailona o ia ano.  E hele aku ana au e imi iaia a hiki i kona loaa ana ia'u he alo he alo me ka mea ana i aloha ai."

            Aohe o Adalafe o ka hale ia ia, aka, na kekahi kauwa e ae i hai mai iaia i na nuhou apau ana i ninau aku ai.  He oiaio, ua hele no o Sir Kilinetona i Kilife Hale; a eia ka mea aloha o ka hiki ole iaia ke noho ilaila.  Ia wa mino aka iho la oia me ka manao walania.

            "Mai hiki ole no ia'u ke ninau aku i ka ninau," wahi a Daisy i manao ai, "olahoi, aia ia i kekahi hea oia i hele ai?  Aohe ona manawa e heluhelu ai i kuu leta, o kona hiki wale no i Kilife Hale oia ka iini nui o kona puuwai.  Ina ua makemake au i kekahi mea nana e hoopihoihoi mai ia'u, eia ka hana ua makaukau imua o kuu alo i keia manawa; ina e poho ana kuu manao wiwo ole, a laila o ka'u wale no e hoomanao ai ua lilo kuu oia i mea ole iaia, ua hoopoinoia e ia me ka manao ulu koke wale ae no la manawa, ua mare mai oia ia'u ma ke ano he hana hoopai ana no kona huhu ana, alaila, ua nele iho la oia i kela kulana wiwo ole no ka hoonee ana aku la hana ana imua.  O ka'u wale no e noonoo ae ai i keia manawa no kuu wahi puuwai i hoehaehaia me na manao walania a me ka nanaina u'i o kuu keiki.  Na keia mau mea e hooikaika mai i ka manao koa iliko o'u no ka hele ana imua.  O ke aloha no kou e Mrs. Jodana!  O ke aloha no kou Lifedale Hale!  E hele imua no ka pono o kuu keiki, aole o'u makemake e ike i kekahi mea @@ nei au kahi i noho hana ai.  E hele ana au, me ka waiho ole iho he meheu mahope nei; malia o olelo mai lakou ua haalele mikiwawe iho nei ke kahumalamahale me ka maopopo ole o ke kumu, aka, aole loa lakou e hoopili pu ana i ke ano o ko ke kahumalemahale ano me ko Lede Adea.  He hana hoomaewaewa loa paha ia ke noonoo ae o au o Lede Adea!  Nolaila, ua komo hou aku la oia iloko o kona lumi no ka manawa hope loa, me ke ano paupauaho maoli no ka manao; ua huki ae la ia i ka lauoho ku'i ona; ke noonoo la oia no ke ano o kana hana e hana aku ai; ua puhi iho la oia i ke ahi i ka lauoho ku'i ona o loaa mai auanei i kekahi poe: o ka papale kapu keokeo ua hookomo ia no la iloko o ka ume.  I loko o ka pahu lole ana i lawe pu ai me ia kekahi lole veleveta eleele ana no i kuai ai no kona noonoo mua ana no e hana ana oia i keia hana; ua lilo iho la no hoi ia i hana e hoomaha mai ana i ka noonoo o ka mea i hoano e i kona kulana hiehie ame kona helehelena ui, a kahiko iho la oia i kona kino a nani me kekahi lole i kupono i ke kulana o kona la opio iloko o ka wahine u'i.  Oiai oia mawaena o kona mau manao kaumaha a luuluu aole loa o Daisy i hoopoina i kela kulana ano e ona; ua nani maoli no oia ke nana aku a ua kupono no hoi ke aloha o na kune ke papahi aku maluna ona: me kela ula maluna o kona mau papalina me he pua ia ke nana ia aku, kela nanaina koa a wiwoole a kona mau maka e hoike mai ana, he nani a he hiehie maoli no ke kulana o ka wahine.  Aka nae, ua akaaka iho la oia iaia i ho i ka ike ana iho i kela ano hou ona; ua lilo iho la no ia nani i mea ole; aole loa oia e aloha ana iaia, aole loa no hoi e manao mai ana; o ka wahine ana i aloha ai ua pa @@@@@ ia aku kona u'i mana piha imua ona.

            He mea ano e no hoi ka hele ana ma na pipa alanui e like me kona ano maamau i na la i hala ae.  Aole oia i hoomaopopo aku i ka poe e kiai mai ana, ame na maka lehulehu e uhai hele ae ana iaia.  O ka iini nui wale no iloko ona ia wa o ka loaa aku o kana kane iaia i Kilife Hale.  He lehulehu wale na poe e hele ana ma ke alanui i ku iho a nana mai i kela wahine opio ui me ka lole veleveta eleele, he helehelena hoi a lakou i hoomaopopo ai aole lakou i ike mamua, a e hoike mai ana kona mau maka he mea kana e upu loa ana e ike ala i kahi mamao.  Ua hoomau aku la no o Daisy i ka hele ana e pa iho ana ka la maluna ona me ka pumehana, ua hoike mai na Lani i kona nani, a he aheahe hoi ka makani e pa mai ana; i ka nana aku i ke ano o kanaka, he nohona kuonoono ko lakou me na nanaina o ka hauoli, a e hauoli ana na keiki @@@@.  I kana hoomaopopo iho iaia e hele ana me he mea la @@@@ loa oia i ike i ka malamalama o ka la a i ole ia, ua lohe aku la hoi i ka hauwalaau mau o na kamalii ia lakou e paani ana; he wahi manao ano e kana e noonoo ana ia manawa.  E haohao ana oia i ke ano o ka mea i haihai i ke kanawai a kau ia ka hoopai maluna ona i kona wa e puka aku ai mai kona lumi paahao aku i kahi o ka amana i hoomakaukauia nona: i kona hoomaopopo iho ia wa ua kokoke loa mai kona manawa a he make ka hopena: me he mea la e au hele ana ka nana ana a kona mau maka maluna o na paia eleeleo kona luakupapau, ame na helehelena hoi o ka poe oia e ku kokoke aku ana iaia; auwe no hoi ka hikiwawe, e na Lani, auwe no hoi ka hikiwawe e o ka hiki ana mai o ka make mamua ona no ka wa mau loa.  I ka Daisy hoomaopopo iho iaia me he mea la ua loaa iaia ia haawina ia manawa: eia oia ke hele nei i kona wahi e hoopai ia ai.  He mea ole ka malamalama o ka la e poha mai ana a me na leo o ka hauoli e uwauwa ana, aia ka make ma kekahi aoao e waiho mai la; no ka mea he make ka uku e loaa mai ana i ka wa e ku aku ai mamua ona no ka hoahewa ana aku iaia-malia paha,  e hoole mai ana oia ma na ano apau aole oia i ike iaia; a, ina aole oia e hana ana i kela  hana, e olelo mai ana paha oia i kona mahaoi i ka hele ana aku.  Aohe make e ae i oi ae ke ino mamua o keia, ka pepehila ana o kona aloha a lili i mea waiwai ole.

            Nolaila, ua hoomau aku la no oia i ka hele ana me na kapuai wawae eleu loa.  Aia ma kahi mamao ua ike aku la oia i ka pa hao ana i hilinai iho ai i kela la ona iloko o ka ehaeha ana i ike mua loa ai ia Lede May; ka la hoi ia ame ka hora a na lima o ka make i apo mai ai iaia.  Ua hoomau aku la no oia i ka hele ana imua me ka hooi mau ia ae o ka manao koa iloko ona i na kapuai wawae apau ana e hele ai.  Ke hele nei oia e imi i ka pono kaulike, aole nona wale iho no aka, no kana keiki kekahi e noho mai ia i Farani: ke keiki hoi i hoomaopopo ole i ke aloha o ka makuakane, a i ole ia, ka hoomanao ana mai hoi a ka makuakane iaia.  A piha e ia kona mau waimaka, a hiolo iho la ma o a maanei o kona mau papalina, a o na wahi apau i pulu i ka waimaka he hahana wale no me he ahi la.  He mau waimaka ia me ka walania!  Ua ea ae la kona pooiluna me ka hiehie.  Aole loa oia i ike e uwe ana oia; malia paha, ua komo mai la ka hoomanao ana iloko ona no kana aloha iaia, aka, o kona makuahine hookahi wale iho no.

            "Aole au e hele ana a ku imua o ke alo o kuu mau enemi me ka waimaka iluna o kuu mau papalina," wahi a Daisy i olelo ae ai.

            Ua hiki mai ka wa ana e hoolilo ai i kana kane he enemi nona; ke kane hoi ana i aloha ai me kona puuwai holookoa apau, ka mea hoi ana i haawi aku ai i kona aloha apau i kona mau la opiopio.  e ku aku ana oia imua o laua me ka hopo ole ame ka hanohano e like no hoi me ka hopo ole ame ka hanohano o ka lede haaheo nana i kaili aku i ka puuwai o kana kane; he hanohano no kona nona ponoi iho ana e malama ai he wahine hoopono oia, a he makuahine hoi no ka hooilina o ka ohana Esawale.

            Na ka poe i hoino mai iaia a hoehaeha mai i kona naau, o lakou ke maka'u wale ana a haawi pio mai-aole oia: Ua huli aoao iki ae la oia no kekahi mau minute pokole i hiki i ka makani ke kawele mai a maloo i kahi o na waimaka i hooma-u iho ai.

            "E hoowahawaha ana au ia'u iho ina au e uwe ana," wahi ana i olelo ae ai.  "O ke kaulike ka'u i makemake ai, aole o ke aloha."

            Alaila, ku malie iki iho la oia no kekahi mau minute pokole.

            "Ua makemake au," wahi a Daisy i manao iho ai, ina he mea hiki ia'u ke kapae i ko'u mau waimaka apau ma kahi e me ka maluhia, i maopopo pono ai aohe mea nana au e hoohilahila mai."

            Alaila, i ka wa i hoi hou mai ai o kona manao koa no ka hooholomua ana i kana hana, ua hele aku la oia i ka hale.  I kona wa i hookani aku ai i ka bele a ike maopopo iho la no oia e ae ia ana oia e komo iloko, o ka wa ia i kapalili loa ae ai o ke pana ana o kona puuwai me ka ehaeha: ua ano haikea ae i akona helehelena, aka, aole oia e haawi pio ana.

            "E ku aku ana au  he alo, healo me kuu enemi," wahi a Daisy i olelo iho ai.  "I hele mai nei au ia nei no ke kaulike, aole no ke aloha."

            Ia wa, ua wehia mai ia ka ipuka e kekahi kanaka loihi, a kunou mai la oia me ka haahaa o kona wai ike mai ai i keia wahine ui me ka lole veleveta e ku aku ana imua ona.

            "Ua makemake au e ike ia Lede Terevelina," wahi a Daisy i olelo aku ai me ka leo koikoi.

            "Ua ike no au eia no oia i ka hale nei."

            "Ae, eia no ka mea hanohano i ka hale nei, aka nae, he malihini kana," oia ka pane i pane ia mai ai.

            "Ae," wahi a Daisy i olelo aku ai: "o Sir Kilinetona Adea ia nei-o ke kauoha ia ia nei au e halawai pu ai me ia."

            "E hele ae au e hai i kuu lede," wahi a ke kanaka i olelo mai ai.

            Aka, ua hookomo ia aku la o Daisy iloko o ka lumi mawaho loa, a haawi aku la oia i kekahi mau apana dala a paa iloko o ka lima o ua kanaka la.

            "Aole o'u makemake e hoike aku oe ia'u," wahi a Daisy i olelo aku ai: "o ko'u makemake wale no o kou kuhikuhi mai ia'u i ka ipuka o ka lumi o Lede May e noho la.  Ua kamaaina au ia Sir Kilinetona-nolaila, aohe au mea e maka'u ai."

            "He hana keia na makou e hana ole mamua," wahi a ke kanaka i olelo mai ai.  "E huhu mai ana kuu Lede ia'u."

            "Aole," wahi a Daisy i pane aku ai me ke ano akahele ole, "aole ia oe oia e huhu mai ai, ua hiki loa ia'u ke hoohiki aku imua ou-aole ia oe oia e huhu mai ai.  E ae ana no anei oe e hana i hana no'u nei?

            "Ina oe e lawe ana i na hoahewa ana apau maluna ou," wahi a ke kauwa i olelo mai ai.

            "Aohe e loaa ana i ka hoahewa ia," wahi a Daisy i pane aku ai.  "Na'u e haawi aku ka pane no ia mea ina e ninau mai ana o Sir Kilinetona, a i ole ia o Lede May paha i ka mea nana i wehe i ka puka."

            Ua ku malie iho la ua kauwa ia me ke ano kamalua no ka minute hookahi, a nana mai la oia me ke ano hakilo pono i ka lede wahine ui e ku aku nei me ka lole veleveta eleele i hanaia me ka nani ame ke kohu pono no ke kulana o ka wahine.  He lede maopopo kona ano ana e hoike mai ana; aohe kona he hiohiona o ke ano kuaaina, aohe no hoi he mea e hoohalahala ae ai o ka manao e pili ana nona: alaila, he mau onohi maka polu ona kona, a e nana mai ana laua iaia me ke aloha.  He kanaka wale iho no oia.

            "E, e kala mai oe ia'u, e madame," wahi a ua kanaka la i olelo mai ai, "he akahele loa o Lede Terevelina me na mea apau.  Ua haawi ia mai nei ia'u ke kauoha e olelo aku au aohe i ka hale nei ka lede hanohano."

            "Ua ike no au," wahi a Daisy i kahamaha aku ai,"  aka ua maopopo loa no ia'u eia no oia i ka hale nei ina oia e lohe aku ana eia au ia nei."

            Ua komo mai la ukiuki iloko ona i ka lohe ana aku ua makemake loa no kona hoa paio e noho pili paa mare aku no me kana kane: me ka maopopop loa aole no oia i keakea aku i ko Sir Kilinetona wa e noho ana me ia.  Oia ka mea nana i hookupaaloa mai i kona manao.  Ua nana aku la oia i ke kanaka kauwa a mino aka aku la oia.

            "O wau kekahi pilikoko ponoi loa o Sir Klinetona, a mai kahi lohi loa au i hele mai nei no ka makemake e ike iaia.  Na'u e makaala ma kou aoao i kau ole ka hoahewa ia maluna ou.  Ke noi aku nei au ia me ka haahaa e kuhikuhi ami oe ia'u i ka lumi."

            Ia wau ua kunou mai la ua kauwa la.

            "Aia ka lede, ka mea hanohano i loko o ka lumihookipa," wahi a ua kauwa la i olelo mai ai: "aia ka ipuka, i ka palena hope loa o keia lumi nui nei; e hele ae hoi ha au e wehe i ka ipuka i komo aku oe?"

            "Aole wahi a Daisy i olelo aku ai, ua makemake wau nau ponoi no e wehe ka ipuka: mai noho oe a maka'u iki no keia mau hana a'u."

            I ko Disy wa i mino aka aku ai, ua hoopau koke ia ae la ka manao kanalua o ke kanaka kauwa.  He mea ia i ike mua ole ia o ke noi ana e like me keia-a he hana no hoi a kahi ahanaia me kela.  Aohe no he hewa o ia: he pilikoko ponoi ae la noia no Sir Kilinetona-malia paha ua makemake oia e hoopahaohao aku iaia.

            He hookahi wale no hana hiki iaia ke hana, me ka hookaumaha ole ia o kona lunaikehala a kona manao o hooholo ai: ua makemake oia e hookaawale loa ia ma kahi e, a ina e ala mai ana kekhai ninau i ka mea nana i wehe ka ipuka, aohe no hoi mea i ike iaia e hana ana ia hana, a ua hiki iaia ke noho malie me ke ekemu ole.

            "He wahine ui maopopo oia," wahi a ua kauwa la i olelo iho ai iaia iho, "aka aohe o'u hoomanao iki ua ikeia kona helehelena mawaena o ko makou poe nei."

            Ia wa no ua wehe aku la o Daisy i ka ipuka.

            (Aole i pau.)

MEA HOU O KA HALE

AHAOLELO.

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

            Aperila 15-He leka mai ke Keena o na Hana Hou pili i na bila i hookaaole ia.  Mai ka Senate mai ka bilapili i ka ukuhana i ukuia iloko o elua la o ka mahina.

            He mau olelo na Wright pili ninau no kekahi hoolaha a ka nupepa Adavataisa pili i na hoa ahaolelo Hawaii eia nae ua hoopau wale ia.  Mai ka Senate mai he mau bila i hooholoia a pau i ka heluhelu ekahi ia.

            Mahope o ka hoike komike pa'i ame ka ninau a Harris ka lunahoomalu o ke komike waiwai ua aponoia ka hoike komike pili i ka haawi mana ana e hoomoe alahao i Kauai na H.M. vonHolt ame kona mau hoa.  Na ia komike hookahi no he hoike komike pili i ka haawi kuleana i ka hui uwila o Wailuku.  Aponoia ka hoike.

            Aponoia ka hoike komike pili i ka bila a Kona-Kau Alahao.  Aponoia ka hoike. 

            Hoike komike pili i ke noi kakauolelo ame maheleolelo no ka aha hookolokolo o Hilo.  Kue ke komike i ka olelo hooholo.  Pela no hoi ke noi $44,660 no ke alanui o Kaupo.  Hoike komike pili i na bila Senate e pili ana i na hana ino ame kolohe, ame ganisi.

            Holo ka bila alahao uwila o Hilo ma ka heluhelu elua ana.  He olelo hooholo na Fernandes i haawina dala o 60 ukuhana no kekahi mau kanaka i ana ai i ke alanui o Waipio.  Waihoia i ke komike waiwai.

            Na Kealawaa he noi i $6,000 no ke alanui o Puna.  Waihoia i ke komike o na lilo.  Nana no he olelo hooholo pili i ka nana pono ana i na ma'i lepera ma'i ole o Kalawao ame Kalaupapa ma ka lawe ana mai ia lakou i Kalihi no ka nana pono ana.  He noi na Nakaleka i $500 no ka uwapo o Kamalo.  He olelo hoohoio pili i na haawina dala a na ma'i lepera o $10 a $16 no ka makahiki.

            He mau olelo hooholo no $4,320 uku no na lunakanawai Hanalei, Kawaihau ame Koloa.  Na Pali he noi no $1,200 no ka uwapo hale-kukui o Lahaina.

            HOlo ka bila torene ma ka heluhelu elua ana.  Holo ka bila pili i na hale hana maikai ole ame hooponopono hoopa'i.  Noonooia ka bila pili i ke kelepona Standard a waihoia ka bila maka papa.

            Hoopaneeia ka Hale a noho hou.

ILOKO O KA SENATE.

            Aperila 15-He leka na ka Hale e hoike mai ana i ka hooholoia o kekahi mau bila Hale.  He olelo hoohoio e noi ana e hoooloia ka bila pili i ke kelepona Standard Waihola ma ka papa a noonoo pu ia me ka bila.  Hoounaia ke Kakauolelo e lawe i ka bila kalana i ke Kiaaina.

            Hoike komike kokua i ka bila pili i ka oihana hoohuihui laau lapaau.  He hoike komike na Dickev pili i ka bila kanawai pililaula maluna o na bila haawina.  Na ia komike hookahi no he hoike kokua i ka bilia pili i ke kanawai lapaau.

            Na ia komike hookahi no he hoike pili i na hui hoo@@-ukana.

            Hoike komike ana aupuni pili i ka olelo hoohoio e uku ia C. B. Dwight no ke kapa-alanui o Kamaki Kuea.  Na Dickey he bila @@ i ka ahahui hoopakele i na kamalii mai na hana @oomainoino mai me na hooponopono e lawa ai ka hoohaiahala a ke Kiaaina.  Heluhelu ekah@@ ka bila.  Holo ka bila helu 167 mahope iho o ka aponoia ana o ka hoike pili ia kumuhana.

            Hoike komike na Isenberg pili i ke kuleana wai o Pahoa no ke kuai ia aku e ke Aupuni.  Ua kakoo ke komike i ke kumuhana a mahope o ke kamailio nui ana ua aponoia ka hoike komike.  Noonoo pu ia ke kuleana wai o Pauoa no ke kualia aku no e ke Aupuni a mahope o ka noonoo ana ua hoohoi la ia ke kumuhana a o keia malalo iho na ae ame na hoole: C. Brown, J.T. Brown, Dickey, Isenberg, Kaiue, Kalauokalani, Nakapaahu, Wilcox, Woods, Crabe---11.

            Hoole McCandless Paris, Achi---3.

            Hoopaneeia ka Aha a noho hou.

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

            Aperila 16.-Na ke Kakauolelo mai i hoike mai i ke kakauinoa o ke Kiaainai ka bila kukui ea mahu a W.W. Diamond.  Na Konela Jones he aliikoa o Hawaii Teritori. i kona mai i ka Hale o na Lunamakaainana e hele e nana i ka paikau a na koa i Kapiolani ma ke Sabati Aperila 19.  Mahope o kekahi mau kamailio ana ua waihoia ke kono ma ka papa.

            Hoike mai ka Senate i ka hooholoia o ka bila kuleana wai o Pauoa, a ma ka noonoo ana o ka Hale ua hooholoia ke kumuhana.  Eia na ae ame na hoole:

            Ae--Aylett, Damien, Fernandez, Kaili, Kalama, Kaniho, Kealawaa, Keliinoi, Kou, Kumalae, Kupihea, Lewis, Nakaleka, Oili, Paele, Pali, Pulaa, Purdy, Wright---19.

            Hoole-Andrade, Chillingworth, Gandall, Harris, Knudsen, Long, Vida, Speaker Beckley---8.

            Aole i hiki mai--Greenwell, Haia, Jaeger.

            Ua kakooia ka vito ana a ke Kiaaina i ka bila ahahui hoopakele kamalii mai na hana hoomainoino mai, a ua hoopaa ia ke kulike o ka manao o ka Senate maluna o ka olelo hooholo pili i ke kapa-alanui o Kamaki Kuea.

            Holo ka bila haawi kuleana hoohana o ka hui uwila o Hawaii ma ka heluhelu elua mahope iho ka hoaponoiho ka hoaponoana o ka hoike pili ilaila.  Holo ka bila Senate 39.  Holo ka bila Senate helu 115 ma ka heluhelu ekolu, 23 kue ia 5.  Hoike na ke komike pa'i e hoike ana i ka hoounaia he mau bila i ke Kiaaina a iwaena o ia mau bila ka bila pili i na waipuna o Pauoa.

            Ma kela wahi ua hoomaka aku la ka Hale iloko o kana mau hana mau oia hoi ka heluhelu elua ana o na bila a he nui o lakou i hanaia pela, mai ko ka Senate a ko ka Hale iho no hoi a hookuu ka Hale ma ka hoopanee ana a noho hou.

ILOKO O KA SENATE.

            Aperila 16.-He leka na ka Hale e hoike mai ana i ka hooholoia o ka bila uku ukuhana iloko o elua la o ka mahina.  Apo ohohiaia ke kono a Konela Jones, ke aliikoa, i na hoa Aha Senate no ka hele ana e nana paikau i Kapiolani Paka.  Hoike na ke Kakauolelo Carter i ke kakauinoa o ke Kiaaina i ka bila a W.W. Dimond.  He ui ana pili i ka bila Senate helu 156, a ua ikefa aia i ka Hale o na Lunamakaainana kahi i waiho ai.

            Mahope o ka noonoo iaka bila hoopau ana o ka bila haawina helu 107, ua heluhelu ekahiia na bila o ka Hale helu 71, 72, 134, 141, 16, 142 ame 145.  Noonooia ka bila hoaie a holo ma ka heluhelu elua ana mahope o na hooponopono ana.  NOonooia ka bila haawina a mahope o ke kamailio nui ana me na hooponopono ua hooholoia ma ka heluhelu elua ana.

            Hoopanee ka Aha a noho hou.

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

            Aperila 17.--Hoike komike pili i ka bila Senate e pili ana i na hua ai a me na ululaau.  Kokua ke komike oihana mahiai i ka hoohoio loa ana i ke kumuhana.  Hoike komike ola pa bila hoopau ana a ua kakoo nui ke komike e hoopanee loa ia ka bila.  Kapaeia ka hoike.  Na ia komike hookahi no he hoike komike kakoo i ka hoopanee loa i ka bila hookomo ma'i maika ole ame ma'i lepera iloko o ka Teritori o Hawaii a maluna o keia kumuhana ua ua kamailio nui ai ka Hale ua hoike mai ka Lunahoomalu i ka manao o ke Kiaaina aole e hoopuka i ahaolelo kuikawa ke ole e hoano e hou ka Hale i kona kulana hana.  Aia he mau hoike liilii na keia komike hookahi no a hala wale kekahi manawa a hiki wale i ka manawa a Vida i waiho mai ai he hoike kakoo i ka bila a ka Evening Bulletin no ke koena auhau o ke pa'i ana i ka moolelo o ka Hale i hala a oia ka manawa a Fernandez i kue ikaika ai, eia nae hoomaha e ka Hale. 

            Hoike komike o na lilo maluna o ke noi a Wright no ka haawina dala o Kona Akau a aponoia ka hoike mahope o kekahi mau hooponopono ana i na kinaunau.

            He elua leka na ka Senate e hoike mai ana i ka hooholoia ana o ka bila alahao o HIlo ame ka like ole o ka manao o ka Senate me ko ka Hale pili i ka pakui a ka Hale i hookomo mai ai iloko o ka bila pili i na kiure.  No keia like ole ua hooholo ka Hale i komike hui no ka noonoo ana i keia kumuhana.

            Na Vida he olelo hooholo pili i ke kipaku ana i na limahana Iapana e hoohanaia nei e ka Papa Ululaau he umi-kumamamalima ko lakou nei, a he eiwa hoi e hana nei me ke Keena Kula a e hoonohoia hoi i mau kupa ma keia mau wahi.

            Na Kumalae he olelo hooholo e pili ana i na hana apakee o na poo aupuni i ke dala o ka lehulehu, ame ka hoaie ana aku i na dala ma ko lakou inoa ponoi, a e kohoia hoi i komike kuikawa o ekulu lala e noii i kela mea.  Aponoia a ua koho mai ka noho ia Kumalae, Kalama ame Purdy.

            Na Kupihea he mau bila hou, a ua hooholoia ma a heluhelu ekahi ana. 

            Hoi hou ka Hale i na hana o ka la a noonooia ka bila oke mare ina e loaa kekahi i ka ma'i lepera, ua hookomoia kekahi mau hoololi a hooholoia.

            Hoopanee ka Aha.

ILOKO O KA SENATE.

            Hoouna mai ke kakauolelo o ka Hale i ka bila hoomana alahao uwila o HIlo me kekahi mau hoololi: ua ae ka Senate i na hoololi a ua hoonaia aku i ke Kiaaina.

            Hoiholoia mai na bila Senate i hooholoia e ka Hale ma ka Poaha nei.

            Haawila i ke komike huikau ka olelo hooholo hui i hooholoia o ka Hale ma Maraki 25 no ka hoomakaukau ana i komisina no ka hoikeike e malamaia ana ma Sana Lui, ame ke kukulu ana i kalapu himeni o elima lala.

            Na A@hi he hoike hapanui o ke Komike Hookolokolo e pono e aponoia ka bila a Long me ka haawi pu ana mai i kekahi mau hoololi.  Nui ka pae-e a ua noila mai e waiho ma ka papa a loaa mai ka hoike a ka aoao uuku.  Aoponoia.  Huhu o C. brown, a hoomakaukau e haalele i ke aha me ka olelo pu ana mai ua haalele oia i ka noho luna hoomalu ana no ke Komike Hookolokolo.  No ha hahana o kana mau olelo, ua kuha'o o A@hi a noi e hoihoi hou la mai kana hoike a ua aeia.

            Noi o A@hi e hoopanee ka aha, aohe no nai i kokuaia.

            Na McCandless he olelo hooholo e kaheaia ke Kiaaina ame ke Komisina o na Aina e paaia mai ka hoolilo ana aku he 299 eka aina ma Olaa, he aina ma kekahi mau lua pele kahiko, a he wahi maikai hoi e hooliloia i mau luawai.  Waihoia i ke komike o na Aina Aupuni me ke kauoha e hana i kanawai e pili ana i keia mea.

            Hoole ka Senate i ka hoopii ana o ka Hale i ekolu dala ka uku o ka poe kiure ma ke noi ana o Dickey he mea ia e nui ai ka lilo o ka aha hookolokolo.

            Waiho mai o Kalauokalani i ke noi na kekahi poe kalepa Iapana ame Pake e hoihoi hou ia aku ia lakou ka huina o $2,625.48 i lawela no ka auhau waiwai kalepa.

            Ma ke noi a Dickey ua heluhelu elua ia kekahi mau bila.

            Waihoia i ke komike o na Aina Aupunika bila e pili ana i ka hui kelepona Sandard.

            Laweia mai no ka heluhelu elua ana ka bila waiona i hoawaawaia i aponoia e ke Kiaaina.  Waihoia i ke komike huikau.

            Hooholoia ma ka heluhelu elua ana ka bila Senate Helu 187 e pili ana i na holoholona komohewa, a pela no hoi ka bila hui pale i ka hoomainoino ana i na kamalii.  Haawila i na komike keia mau @ila Senate iho i ka holo ana ma ka heluhelu elua ana.  Helu 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 173, 174, 175, 176, 155, a pela pu no hoi na bila a ka Hale Helu 12, 71, 85, 134, 141.

            Holo ma ka heluhelu elua ana ka bila haawina o $5,000 no ke awa kumoku o Kalaupapa.

            He leka na ke Kiaaina e waiho mai ana i ka inoa o Alexander D. Lindsey, Jr., i lunahoomalu no ka papa kakauinoa o ka Mokupuni o Oahu.  Aponoia me ka lokahi.

            Holo ma ka heluhelu elua ana ka bila pili i ke kanawai alahao.

            Holo ma ka heluhelu elua ana ka bila Helu 83 a ka Hale me ke komo ana o kekahi mau hoololi.

            Holo ka bila Helu 138 ma ka heluhelu ekolu ana me 14 ae, a peia no hoi ka bila e kukuluia i hope puuku o ka waihona aupuni.

            Holo i ka heluhelu ekolu ana ka bila no ka ohi ana i na kiure me 13 ae, me ka hoololi i 10 keneta o ka mile aole i 5 keneta.

            Holo ka bila kaapio a ka Hale, 12 ae, 1 hoole.

            Holo ma ka heluhelu ekolu ana na bila Hale Helu 94 no ka hoohoihoi ana i na hana like ole.

            Waihoia i ke komike kuikawa ka bila Senate Helu 83 pili i ka haawina uku no elua makahiki o ka poe hana aupuni, me ka noii pu ana i na keena oihana.

            Lawla mai no ka noonoo ana ka bila hoaie a ma ke noi a A@ohi ua waihoia no ka Poaono.  Hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana ka bila Senate Helu 167 e pili ana i na hui hoohuila o na aina e, a pela pu no hoi ka bila Senate Helu 171.

            Heluhelu ekolu ia ka bila Senate Helu 154 no ke kuai ana i na hana wai ma Pahoa no $76,400.  Hooholoia me 11 ae.  Hoopanee ka aha ma ka hora 4:20.

(E nana ma ka aoao 5.)

Hewa o Wright.

PP KE KAI O LUNAKANAWAI WILIKOKI.

ANEANE E POOPAIIA NO KA HOOWAHAWAHA I KA AHA.

Aneane loa e hoopaila o Lunamakaainana Wright no ka hoowahawaha i ka Aha e Lunakanawai Wilikoki ma ke kakahiaka Poalua nei.  Ma ua kakahiaka nei i oleloia, ua hiki ae o Lunamakaainana Wright imua o ka Aha Apana i lolo pale no kona kaikoeke, Adam Duncan, a he makai hoi no keia taona, i hopuia ma ka Poano nei no ke kuamuamu oiai oia e komo ana i ka lole o ka oihana makai ma ka halewai.

            I ka wa i kukuluia ai ka hihia, ua ku hoike mai o Joe Storeer, he wahi keiki Poko Riko e kiu nei no ka oihana makai, a olelo mai, iaia e noho ana maluna o kekahi kaa i hoolimalimaia e ka HOpe Makai Kiekie a e ku ana mawaho koke iho o ka halewai, ua kaalo ae o Duncan a hoomaka mai la e kahea iaia i na inoa i kulike ole me ka inoa o kona mau makua i haawi mai ai iaiai i kona wa i bapetizoia ai.  I ka pau ana o kana olelo hoike, ua ku koke mai o Wright a noi mai i ka Aha e hookuula ka mea hoopila, no ka mea, aole i lawa ka olelo ike e ku ai ka hewa i ka mea hoopiia, ame ka olelo ana ae ma ka olelo haole "That boy is a black-----.  Anybody can tell that by looking into his face." ("He wahi keiki eleele----kela.  He hiki no i na mea apu ke ike ma ka nana ana i kona helehelena.")  Na kela mau hua olelo i hoopuiwa ae i ka hale holookoa, o ka oi loa aku no nae o na huaolelo ma kahi o ke kaha----, a na ia mea, i hoouwila koke ae i na wawae o ka Hope Makai a olelo mai e hoihoi koke o Mr. Wright i kana mau olelo, a he mau olelo kupono ole hoi na kekahi hoa lunamakaainana e hoopuka ai, a noi aku i ka aha o hoopaiia o Wright no ka hoowahawaha Aha.

            Ia wa no hoi i hoomaka mai ai o Lunakanawai Wilikkoki e olelo ia Wright, "Ke olelo aku nei au ia oe aole e hiki ia oe ke namu hou mai i kela anao olelo maloko nei o keia Aha, a ina oe e hana hou ana pela, e hoopa'i koke no wau ia oe."

            Ua hoao ae o Wright e kamailio, eia nae, nui loa ka huhu o ka Aha a hoopuka koke mai e hoopaila o duncan, ka mea a Wright e pale ana i $10 me na koina.

            Nui ka oleloia, ua manao na hoa lunamakaainana aole he mana o ke kanawai maluna o lakou i ka wa o ka Ahaolelo, a ua loheia ka olelo ana ae a kekahi hoa hiki no iaia ke ku'i a hina kekahi me ka hiki ole i ke aupuni ke kau aku i kona mau mamamanalima maluna ona.

            O KE KANAKA KINAI AHI, e alo mau ana oia i ka popilikia e loaa mai ana iaia mai na pohaku uwinihepa mai, na laau ame na kua hanee ame ka ula o ke ahi.  ole i makaukau pono kekahi keena kinai ahi ina aohe a lakou Laau Hemo Eha a Chamberlain, (Chamberian's Pain Balm.)  He maikai keia laau bamo no ka pau i ke ahi ame ka eha o na ano apau.  E loaa no ka oluolu i ka bamo ekahi ana.  E hoao.  Bernon, Smith & Co., Ltd., na Agena e kuai nei.

HOOLAHA KUMAU

Ka Hui Banako Hoahu

Malama Dala o Hawaii

(KAUPALENAIA.)

            Huina i hoahuia....$250,000.00

            Peresidena...Kikila Barauna

            Hope Peresidena...W.P. Rubikane

            Puuku....W.G. Cooper

                        Keena Hana Nui:

            Alanui Papu, kokoke i Alanui Kalepa, Keena Lala ma hilo Hawaii.

            E lawelawe ana i ka

Oihana Banako Hoahu Dala

            ma Hono'ulu a me Hilo

E lawela mai no na huina hoahu me ka haawiia o na ukupanee ue na hoahu makahiki ma ka huina o @@ pakeneta no ka makihiki.  e loaa no na Rula a me na hooponopono ana ke ninau ae ma ke Keena Hoahu.

            2828-yr.

KAUKA T. MITAMURA

Alanui Kukui Ololi Helu 68.  Honolulu.

Na Hora Hana:

            Hora 8 a 10 kakahiaka; hora 1 a 3 ame hora 6 a 7:30 p. m. Sabati: Hora 6 a 8 p. m.

Telepone White 152.  P. O. Box 342.

KAUKA GEO. W. BURGESS,

            Keena hana ame kahi noho Helu 34@ S. Alanui Moi,--10 a. m. a 3 p. m. ame Telepone-Main 128.

KAUKA GEO J. AUGUR

            Keena Hana 431 Alanui Beritania.  Telepona Helu 1851.  Hora Hana 10-12 a. am., 3-4 ame 7-8 p. m.  Sabati 3:30-10:30 a. m.

D. KALAUOKALANI, JR.

            Lolo ma ke Kanawai.

            me

            T. McCanis Stewart

            Loea ma ke Kanawai

            Halepohaku o McIntyre, kihi o Alanui Papu ame Moi.

            Pahu leta 569 Telepona 181 Honolulu.

            T. H.

LEWERS & COOKE

LUI A ME KUKE, Kaupalenaia

Na Mea Hookomo mai a Kuai aku i na

LAKO HANA HALE

O Keia ame Kena Ano.

Malaila e loaa ai na mea malalo iho:

            NA PAPA N. W., NA PAPA HOLE, PILI HALE, NA PUKA, NA OLEPELEPE AME NA PONO PUKA ANIANI, NA KUI, AME NA MEA PILI I KA OIHANAKAMANA, NA PONO PENA.

            NA PENA LIKE OLE AME NA HULU PENA, NA ANIANI, NA PEPA HAL, PALE PUKA ANIANI, MOENA, ETC.

            O na kauoha pono hale apau loa e hiki mai ana ia makou e hooko koke ia no me ka eleu ame na KUMUKUAI HAAHAA LOA.

LEWERS & COOKE

He Huaale Maikai

Aole he like o na

"Huaalo a Ayers"

me na huaale e ae no ka mea he mau huaale kokua kela i ka hana a na naau, a he laau hoomaha maikai la hoi.  Ina he paa kou hanalepo o na

"Huaale a Ayers"

ka laau e hemo maikai ai, a e hemo maikai mau ana hoi mahope aku oia manawa.

Aole loa he hiki i kekahi kanaka ke Olelo ae he maikai kona ola kino ina aole he hemo o kona hanalepo he hookahi manawa o ka la a oi aku paha.  Ina i maopopo keia kanawai o ke ola i na kanaka apau, aole loa e like ka nui o ka poe ma'i me ka mea e ike ia nei i keia mau la.

Ua hana ia owaho me ke kopaa he maikai loa ka lawe ana.

Aohe mau Huaaolo i oi ae ka maikai mamua o na

"Huaale a Ayers"

Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayer & Company, Lowell, Mass, U. S. A.

E loaa no keia mau Huaale ma ka Hale Kuai Laau o Hollister, alanui Papu.