Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 17, 24 April 1903 — Page 5

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Nuhou Kuloko

 

          Ua wahe ae ka Aha Kiekie ma ka Poakahi nei, a e hoomau ana na hana a pau kela pule.

 

          Eia ke paani nei ma ka halekeaka Oopiuma ka hui keaka Elleford.  He nui ka mahalola o na hana a keia poe.

 

          Ma kekahi mau la o ka pule i hala, ua omo la kahi o A. S. Cleghorn ma Waikiki e ka powa a ua lilo kekahi huina mawaena o $70 ame $99.

 

          Ua loaa mai ka iono ia Koneia Jones o ka Regimana Ekahi o ka Puali Hawaii e haawi mai ana ke Keena Kaua i pu hou na na koa o Hawaii nei.

 

          Ke hoolala ne i o Peresidena Wight o ka hui mokuahi o Waila i mokuahi hou no na awa o Molokai.  He moku keia e oi ae ana ka nui mamua o Lehua.

 

          Ua hoike ke Kula Euanelio o ka Olino o ka Malamalama o Pauweia, Hamakuoloa, Maui, ma ka la 5 o Aperilla, 19@  hora 10 a.m.  He maikai na hana i hanau.

 

          Ua malamaia ma ka Lapule nei ma Kapiolani Paka  ka hookahakaha a na koa o ka Regimana Ekahi o Hawaii.  Ua nui ka mahaloia o na hana hoikeike a na koa.

 

          Ke lawe hele ia nei kekahi noi no ke kakauinoa ana e malamaia kekahi koho balota kuikawa no ka hoohui ana ia Honolulu malalo o ka bila kulana kauhale.

 

                Ma ke awakea Poaha o ka pule i hala ua hoao kekahi poe makai e hopu i ka poe piliwaiwai ma ka uwapo Pakipika, a he nui o na kanaka piliwaiwai i lele iloko o ke kai me ka wehe ole ana i na lole.

 

          U loaa mai ia makai nui Brown ka pana a Hope Makai Hikikoki o Molokai e pili ana i ka hoopii a Mrs. Ema Nakuina.  Ua olelo mai oia e hele malie ana no ke kaa i hooku’i ai ia Mrs. Nakuina a aole no hoi oia i ona e like me ka mea i loheia ae.

 

          Ma ka Poaono o ka pule i hala, ua ae o @ he wahi Iapana i hopuia no ka hoopae male, i kona hewa imua o ka Aha Amerika, a ua hoopa’lia e uku i ka huina o $50.  Ua lawela e ke Aupuni ke kilika ana i hoao ai e hoopae me ka uku ole i ke dute.

 

          Ma ka Poakolu nei i hui ai o Agena McLennan me ke Kiaaina no ka hoohola ana i na mea e pili ana i ka uku ana i na koi pauahi.  Aohe he manao i hooholoia, eia nae, ua manao i hoololoia, eia nei, ua manaoia e haawila mai ana n bon i ka poe koi ina na nae he makemake ko lakou e lawe i ka bona.

 

He Elua Haole i Hopuia

no ka hana Kahuna

 

          Ma ka nupepa haole “Adavataisa” o keia mau la iho nei i ikeia iho ai kekahi mau la iho nei i ikeia iho ai kekahi hoolaha e olelo ana e loaa no ma ke Alanui Beretania he mau haole kilokilo, a he hiki hoi ia laua ke hai mai i na mea apau e pili ana i na mea i makemakeia  e maopopo, a ke hana hoi a hiki i ke kamailio ame ka ike ana o kekahi mea i kekahi o kona mau ohana i make.

          I ka heluhelu ana o kekahi poe i keia hoolaha, ua hele lakou e hoao i keia mau mea, a ma ke ahiahi o ka Poalua nei, ua komo iho la ka manao iloko o Hope Makai Nui Chillingworth e hele e hoao ina e loaa ana iaia he uila o ka laki, a ina he mea hiki, e kamailio pu me kekahi o kona poe i hala ma kela aoao.

          I kona hiki ana ma kahi o ua mau haole nei ma ka hora 8, ua loaa aku he elima lede ame hookahi keonimana maloko o ka hale, e hoolohe nui ana i na ulia laki a pakalaki paha e hiki mai ana maluna o lakou ame ka nuhou e pili ana i ke ola kino o na ohana o lakou e noho mai nei ma kela ao.  I ka ike ana paha o kekahi lede opio o keia puulu aia kekahi o kona mau ohana i make ke noho mai la ma ka poai wela o kela ao, ua holo koke oia iwaho e hanu ai i ka ea huihui o keia honua, a mahope koke iho, ua puka pau loa mai la ua poe nei a hoomaka e holo, malia paha no ka wela loa paha o kahi a ko lakou poe ohana e noho mai nei.

          I ke komo ana aku o ka Hope Makai Nui, ua hoomaka mai la ua mau wahi haole nei e lawelawe i ka laua apana hana e hoopu’ipu’ ae ai i ko laua mau pakeke.  Ua olelo mai la laua i ka Hope Makai Nui ke hana nei oia i kekahi apana hana, a ua olelo aku oia ua kokoke oia e hooko i ua apana hana nei.  Ua olelo hou mai la laua he nawaliwali kona mau lima, a o ka mea apiki, he oolea na lima o ka Hope Makai Nui kehopu mai.  Ua olelo hou mai ua mau wahi haole nei he nawaliwali kona puupaa, ela nae, ua ae na kauka e lawe ka Hope Makai Nui i ka inisua ola, a aohe hoi e aela ina he inoino ka puupaa.  Ma kana nana aku he mau hana keia i kue ino loa i kekahi o na pauku o na kanawai o ka aina nei, a ua uhaki hoi i ke kanawai e pili ana i na kahuna o Hawaii nei.

          I ka pau ana, ua haawi aku la oia i hookahi dala no ko laua luhi, a hahai pu aku hoi i kona inoa ame kona kulana. O ke kulana ke mea nana i hookupahihi ae i ua mau kahune haole nei.  Ua hopuia laua a e ku ana laua imua o Lunakanawai Wilikoki.

 

Malino Hawaii

 

          He hookahi haneri ame kanalima ka heluna o na ope malino a ka Hawaiian Fibre Company, Oahu, i hoouna aku nei i Kapalakiko ma ka mokuahi Nebraskan o ka Hui Mokuahi Amerika-Hawaii ma ka Poaono nei.  He eono ae nei mahina o ka hoohanaia ana o keia hale hana malino a he holopono hoi na hana.

          I ka lawela ana aku nei o keia mau ope, e hoomaha ana ka wili ana no kekahi mau mahina no ka hoonui hou ana ae i ka hale hana ame ka hookomo hou ana i kekahi mau mikini hou i mea e hiki ai ke papaluala ka loaa.  Ua makemake kekahi hui hana kauia na Hawaii nei e haawi aku i 1300 tona malino o ka makahiki a e mea hoi e hiki ai ke loaa keia heluna, he mea pono e hoonui ae i na mea hana ame na mikini.

          Ua manao ka poe e hoohana nei i keia wili he hana keia e waiwai ai o Hawaii nei ma keia hope aku, a e paa loa ana ma keia mau mokupuni.

 

MEA HOU O KA HALE AHAOLELO.

HALE O NA LUNAMAKAAINANA

 

          Aperila 18.- Hoomaka na hana ma ka noonoo ana i ka olelo hooholo a Nakaleka pili i ka hana hou i ka uwano o Kalaupapa.  na Kupihea he olelo hooholo e kahea ana i ke Kiaaina e paani ka bana puhi ohe i kai o Walokamilo i ka la 19 o Aperila ola hoi ke Sabati, a elua manawa i ka mahina.

          He olelo hooholo na Pulaa pili i ke kahunaapule no ke kahua hoolulu ma’i o Kalihi.  Ma ka bila o ka Hale helu 5 o ka Senate i pakui ai ua lokahi ka Hale maa ia mau hooponopono ana.  A pela no hoi i ka bila pili i na kalaiwakaa.

          Noonooia ka bila o ka Hale helu 8, a holo ma ka heluhelu elua anaa.  Pili keia kumuhana i ka o.  Holo ka bila pili i ka wehe akea ana i na kanaka e lawe i na launahele o ke kuahiwi a koe na wahi i papaia.

          Noonooia ka bnila haawi mana ia H. M. von Holt e kukulu aiahao i Kauai a hooholoia ka bila.

          O kekahi hana oia no ka noonoo ana i ka hookuu auhau a aole i holo pono ia kumuhana mamuli o na olelo ikaika iwaena o na hoa a hookuu wale ka Hale no ka noho hou aku i ka Poakahi, la 20.

 

ILOKO O KA SENATE.

 

          Aperila 18. – Mai ka Hale mai ka bila torene a mahope o ka noonoo ana i na hoololi i pakuiia mai e ka Hale ua waihoia aku imu ao ke Kiaaina.  Kohoia ke komike hookolokolo e hui kuka aku me ko ka Hale no ka noonoo ana i ka bila pili i na kiure.

          Hoike komike o na loaa ame aia pili i ka bila o ka Hale helu 142 e pili ana i ka piliwaiwai.  Ua kakoo nui ke komike e hooholoia ka bila.  Waihoia ka hoike a noonoo pu me ka bila.

          Holo ka bila Senate pili i ke dute pooleka ma ka heluhelu elua, mahope iho ne nae o ke aponoia ana o ka hoike pili ia kumuhana.

          Holo ka bila pili i ka bia ma ke kukulu haleinu rama ana e like me ka manao o ua kanawai la, ma ka heluhelu elua ana mahope iho o ke aponoia ana o ka hoike pili ia kumuhana.  He hoike na McCandless pili i ka luna nana uwila.  Waihoia ka hoike a noonoo pu me ka bila.

          Hoike komike pili i ka bila o ka Hale 174.  Aponoia ka hoike, komike huikau pili i ka bila Senate helu 183.  Aponoia no hoi ka hoike aina aupuni pili i ka bila Senate helu 73.  Hoike komike kuikawa pili i ka oihana.  Waihoia a noonoo pu ia me ka bila.

          He olelo hooholo na Isenberg pili i ka bana puhi ohe no ka nui loa o ka hoohana a nui na hoohalahala me hookahi o na keiki puhi ohe i waiho i ka hana.  Aponoia ka olelo hooholo.  Nana no he olelo hooholo e papa ana i ka hoolimalima hou o na komike i poe kakauolelo mahope iho o ka la 18 o Perila.  Apono ia ka olelo hooholo.

          Noonooia ka bila hoaie a mahop o ka hookomo ana i kekahi mau itamu ame na hooponopono ana ua hooholoia ka bila.  Hoopaneeia ka Aha a noho hou.

 

          HALE O NA LUNAMAKAAINANA

 

          Aperila 20. – Mai ka Senate mai he mau bila a pau i ka heluhelu ekahi ia ma ke poo, oia hoi ka mea hoopahu, kuai ana i ke kuleana wai Pahoa, pakui kanawai o ke kanawai 45 o 1898 ame kekahi mau pakui kanawai e ae.

          Na ka Senate no he hoike kulike o ka manao me ko ka Hale pili i ke kanawai torene.  He hoike komike loihi na ke komike aina aupuni, a o ka hapanui ua waihola ma ka papa.  Pili keia hoike loihi i na haawina dala o na alanui ame na mea e pono e hooponoponoia.

          Na ke komike waiwai he mau hoike a o kekahi o lakou oia ka bila koi o na komikina, i kakooia hoi e ke komike a aponoia.  Ma ka ninau pili i ka telegarapa uwea ole ua mahelelehua ka komike.  Aponoia ka hoike a ka hapanui.  Holo na bila haawina maluna o na uku mau ame na lilo kumau mai Iulai mai a hiki i Dekemaba 31 o keia makahiki, maka heluhelu ekahiia, mahope o ka noonoo ana i na hoike pili i ua mau mea la.

          Hoike komike maluna o ka bila a McCandless pili i na hui.  Hoike komike pili i ka hoeueu i kelepona no Kona a waihola ka hoike ma ka papa.  Aponoia ka hoike pili i ka bila no na koi a ka poe i hoopaahaoia i ka makahiki 1895.

          Waihoia ka hoike pili i ka auhau o na palapala hooia o na hui ma ka papa a noonoo pu la me ka bila.  Hoike aina aupuni maluna o ka waiwai o Kapiolani a waihoia ka hoike ma ka papa.  Holo ka bila kukulu alahao no Kauai.  20 kue la 7.

          Mahope o ka waiho ana i kekahi mau bila pili i na hora hana 8 o na hana aupuni.  Heluhelu elua ia ka bila pili i ka houluulu ana i na kanawai e na komikina me na pakui.

          Noi na Kiliniwoki e heluhelu elua ia ka bila waihona o na Pake.  Holo ka bila pili i ka oihana kauka huki niho ma ka heluhelu ekolu ana mahope no nae o na kamailio ana.  Holo ka bila o ka Hale 133 pili i ka hoopakele ola ame waiwai ma ka haawi laikini ana i na wiliki ma ka haawi laikini ana i na wiliki a ma ka noohoo ana aole i holo a hookuu wale ka Hale no ka noho hou aku i ka Poalua ae.

         

ILOKO O KA SENATE

 

          Aperila 20. – Hoike komike o na lilo maluna o ka bila laikini opiuma.  Waihola ka hoike a noonoo pu ma ka bila.  Na Brown he e hoike ana i ke kuhihewa o ke Kakauolelo o ka Hale i ka hoihoi hou ana mai i ka bila Senate helu 4 e pili ana i ke alahao uwila o Hilo.  Aole i heluhelu ekolu ia ka bila e ka Hale aka ua pakui wale la no, nolaila wahi ana e hoihoi hou ia ua bila la i ka Hale.  Ua hookoia aku pela.

          Hoike komike hookolokolo na Achi pili i na bila Senate helu 173, 174, 175, 177 ame 178.  Aponoia na hoike komike.  Hoike komike na Dickey pili i ka bila Hale helu 71 pili i ka hoopai kuai waiona.  Waihola ka hoike a noonoo pu ia ma ka bila.  Hoike komike waha na Baldwin maluna o ka olelo hooholo pili i ka hookupu kope kanawai kalana e hoike ana ala he $8,000 i hookaawalei no ka oihana pa’i iloko o ka bila haawina.  Hoike komike na Achi pili i ka bila Senate helu 176.  Waihoia ka hoike a noonoo pu me ka bila.

          Na ka Hale mai he mau hoike no ka lokahi maluna o ka bila pili i ke kanawai kiure laigini kalaiwakea ame na hana hoeureu hanalima a o na bila pili i ka hookuu wale i na makaainana e ohi i na launahele o ke kuahiwi ame ka ae oki mare ana maluna o ke kahua ma’i lepera.  Ua holo ma ka heluhelu ekahi ana.

          Na Kalauokalani he olelo hooholo e hookomoia i itamu o $30,240 iloko o ka bila haawina no ka oihana makai.  Waihoia a noonoo pu me ka bila haawina.  Na Brown he olelo hooholo hui e paniku la ke kuai i’a ma Waiakea Hilo.  Waihola ka olelo hooholo i na Senatoa o Hawaii:  J. T. Brown, Paris, Woods amd Kaohi.

          Na Achi he bila pili i na hoopii no ka poe ilihune.  Holo ma ka heluhelu ekahi ana.  Na Isenberg he noik e hookomoia ia itamu o $750 no ke kaa lawe ma’i no ka Papa Oia.  Aponoia ke noi.  Na McCandless he olelo hooholo hui pili i ka hookaawale i ka luapele o Olaa ma ke ano he luawai.  Aponoia ka olelo hooholo.

          Na Kaiue he noi i itamu o $1,200 no ka palewai o Wailuku.  Aponoia ke noi.  Holo ka bila Senate helu 49 ma ka heluhelu elua ana.  Noonooia ka bila pili i na hui inisua a holo ma ka heluhelu elua ana.  Holo ka bila pili i na kuleana waiwai ale o na hui moku ma ka heluhelu elua ana.

          Holo ka bila pakui kanawai pili i ka oihana kauka ma ka heluhelu elua ana mahope o ke apono ana i ka hoike pili i ua kumuhana ia.  Holo ma ka heluhelu ekolu ana ka bila pili i na pa-au-puni ame na holoholona hele wale.  Holo ka bila pili i na hui ahahui hoopakele i na kmalii mai na’hoomainoino mai ma ka heluhelu ekolu ana.

          Holo ka bila pili i ka palekai o Kalaupapa ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila Hale helu $3 ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila Senate helu 15 ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila pili na dute pooleka.

          He 13 ae i kakoo i ka bila.  Holo ka bila Senate helu 183 ma ka heluhelu ekolu ana.  Na Baldwin he bila pili i ka hoopakele ana i na ululaau, oihana mahiai ame ka mahi pua ana.  Holo ia ma ka heluhelu ekahi ana.

          Holo ma ka heluhelu elua ana ka bila Hale helu 180 ame ka bila Senate helu 142.  Waihola ma ka papa ka bila Hale helu 134.  Noonooia ka bila haawina i ke ahiahi.  Mahope o ka hooponopono ana ua hooholoia ka bila haawina ma ka heluhelu ekolu ana.  He 12 ae no ke kakoo ana i ka hooholo pono ia o ka bila a he ekolu aole i hiki ae i kahi o ka hana.

          Hoopaneeia ka Aha a noho hou.

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA

 

          Perila 21. – Hoike na ka Lunanui o na Hana Hou pili i ke koi o $900 mai ka hui moku mai o American-Hawaiian he huina i auhaula a oi ae maluna o ke kupono pili i ka oihana paila-moku.

          @ pane no ka olelo hooholo pili i ka hoohana ana i  na limahana no na hana aupuni, ua hoike mai ke Keena o na Hana Hou he hoonanaia na kupa Amerika, a i ka manawa e nele ai i na limahana kupa Amerika oia ka manawa e kilia ai ka poe mawaho.

          M@ ka hoike pili i na dala i ukuia e hoike ana iloko o ka Apana o Kona ua loaa i na kupa he $8,883.90  a i na limahana Asia ua loaa ia lakou he $9,935.25.

          Mai ka Senate mai he mau hoike no ka hooholoia he mau bila, a ua hooholoia hoi e ka Hale me ka hoohakalia ole ma ka heluhelu ekahi ana.  Iwaena o keia mau bila ka bila hoaie dala kekahi.

          Hoike komike o na hana huikau kakuo a kue i na bila i haawila nana e noonoo.  Iwaena o keia mau kumuhana a o ka olelo hooholo a Kupihea pili i ka puhi ohe o ka bana puhi ohe o ke Aupuni ma Waiakamilo ua aponoia.  O ka olelo hooholo a Nakaleka no ka hoopau ia Hikikoki ma ke ano Hope Makainui ua hoihoi ia i ka oihana makai ka hooponopono ana ia kumuhana.

          Hoike komike o na lilo pili i ka uku ana o $500 i ka uwapo o Kamaio, $4,320 no na lunakanawai apana o Hanalei.  Koloa ame Kaaiwhau, Kauai: $6,000 no ke alanui mawaena o Kamaili ame Kalapana, Puna $1,200 no ka uwapo halekukui o Lahaina.

          Hoike komike oihana mahiai pili i na mea kanu ame ke koho ana ia mau komikina pili ia oihana.  He olelo hooholo na Vida pili i na koi pauahi ma ke kuike no ke noi ana aku i ke Kakauolelo o ka Keena Puuku Nui e puunaue koke ia ke dala.  Aponoia ka olelo hooholo.

          Na ka Lunahoomalu i kauoha aku i ke Kakauolelo e huli i ka nui o ka lilo no ke kakau-mikini a pa’i i ka moolelo o ka Hale, a hoike mai i ka manawa kupomo me ka hakalia ole.  Noonooia ka bila haawi laikini oihana wiliki mahu a hoopaneeloa ia.  18 kue ia 9.

          Holo ka bila Hale helu 191 ma ka heluhelu ekolu ana. Holo ka bila Senate helu 32 pili i ka hookohu ana i mau komikina no ka houluulu kanawai ana 23 kue ia 5.  Noonooia ka bila Hale helu 21 pili i ka Hui Uwila Hawaii.  Ma ke noi a Damiana a i kokuala hoi e Long ua hoomoela ua bila nei ma ka hooholoia ana.

          Holo ka bila Senate pili i ka oihana koa ma ka heluhelu elua ana mahope iho o ke aponoia ana o ka hoike pili ilaila.  Hoike na ka Senate i ka hooholoia o ka bila haawina dala o $5,000 no ka uwapo ame ka paiekai o Kalaupapa.  Lokahi ka manao o ka Senate pili i ka bila hoohana ilimahana kupa Amerika i na hana o ke Aupuni.  Ua hoike pu mai no hoi ka Senate i ka hooholoia o keia mau bila: bila pili i na kanawai kukulu a hoomoe alahao pili i na dute pooleka pili i ke dala, pakui laikini kuai kukaa waiona lahilahi, pakui kanawai a pili i ka ahahui hoopakele i na kamaili mai a hoomainoino mai.

          Aponoia ka olelo hooholo a McCandles pili i ka hookaawale ana i kekahi mau apana o Olaa no na hana o ka lehulehu mahope iho o ka lohe ana i ka hooholoia o ua olelo hooholo ia iloko o ka Senate.  Holo ka bila kuai kuleana wai o Pahoa ma ka heluhelu elua ana.  Ma keia manawa ua noonooia na bila Senate a ua waihola i ko lakou mau komike pakahi iho, koe na bila kukulu halekula kiekie no Hilo ame ka bila kaomi pili waiwai ma ka aoao o ka oihana makai ame ka bila, pili haawina dala no na waihona dala alanui i apukaia.  U holo keia mau bila ma ka heluhelu elua ana.

          Holo ma ka heluhelu elua ana ka bila helu @ a mahope o ka noonoo ana i kekahi mau bila a waihola i na komike pukahi iho, ua heluhelu elua ia keia mau bila: bila malama i ka ohana maluna o ka waiwai o ka mea i make ame ka bila pili i ka hookumu hou ana i ka Papa Ola.  Hole ka bila pili i ke ganisi i na uku mau o na luna a@ mahope iho o ka aponoia ana o ka hoike pili ilaila. 

          Mamua o ka hookuu ana i na hana ua hoikeia mai ka manawa e hui ai na komike mawaena o ka hora 8 a ka hora 9 o ke kakahiaka.

          Hoopaneeia ka Hale a noho hou.

 

ILOKO O KA SENATE

 

          Aperila 21. – Holo ka bila kue o a ka Hale ma ka heluhelu ekahi ana.  Holo ka bila Senate helu 145 ma ka heluhelu elua ana mahope iho e ka apoaola ana o ka hoike pili i ua kumuhana la.  Ma ia ano hookahi no pela i hanaia ai ka bila Hale helu 141 mahope iho o ka hoike komike hookolokolo.  Pela no hoi ka bila Senate helu 179 ame 181.

          Hoike komike kuikawa maluna o na ukumau pili i na bila eua hookahi no ka manawa o 13 mahina a o kekahi no ka manawa o 6 mahina.  O ka bila o 18 mahina oia ka i heluhelu ekahi ia. Hoike na Achi pili i ka bila a Long a ma ke noi ua aponoia ka hoike a ka hapanui 8 kue la 5.  Holo ka bila Senate 49 pili i ke kukulupaka no Hilo ma ka heluhelu ekolu ana.  9 kue ia 5.  Waihoia ma ka papa ka bila Senate 130 a holo ma ka heluhelu ekolu ana ka bila pili i na kuleana aie o na hui lawe ukana.  Holo ka bila pili i ka pakui kanawai o ka oihana lapaau ma ka heluhelu ekolu ana.

          Holo ka bila pili i na kolonelo ma ka heluhelu ekolu ana.  Hoike mai ka Hale mai e pili ana i ka hooholoia o ka bila pili i ka hoohana ana i na kupa Amerika ma na hana o ke Aupuni e like me ka pakui a ka Senate.

          Hoike mai ka Hale mai pili i ke kohola o na lala o ke komike hui maluna o ka bila o na uku o na kiure a ma ka noonoo ana ua kohala na laia komike o ka Senate.  Holo ka bila inisua ma ka heluhelu ekolu ana. 13 kue la 1.

          Holo ka bila pili i ka Makai kiekie a me ka makai ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila Senate helu 178 ma ka heluhelu ekolu ana, a peia no hoi ka bila Senate helu 180.

          Holo ka bila kukulu alahao no Kauai ma ka heluhelu elua ana.  Holo ka bila Hale helu 143 ma ka heluhelu ekolu ana.  11 kue ia 3.  Waihola ma ka papa ka bila Hale helu 71 mahope iho o ka aponoia ana o ka hoike pili i ua kumuhana la.

          Waihoia i ke komike ka bila a ka Hale pili i ka ohi launahele o ke kuahiwi.  Holo ka bila opiuma a Vida ma ka heluhelu elua ana mahope iho o ka apono ana i ka hoike pili ilaila.

          Holo ka bila Hale helu 186 pili i ke oki mare maluna o ke kahua ma’i lepera ma ka heluhelu elua ana.  Noonooia ka bila Senate helu 160 no ka heluhelu elua ana a he nui na hooponopono i hanaia pili i ua kumuhana la.  Ma ke kahamahaia ana o ka heluhelu ana o ka bila mamuli o ke noi e hoopanee ka Aha ua hoopanee lo ia ka Aha a noho hou i kekahi la ae.

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA

 

          Aperila 22. – Holo ka bila wehe o ke alanui Pauahi ma ka heluhelu elua ana.  Waihoia ma ka papa ka bila kukui mahu ea a Atkinson.  Holo ka bila kukulu telepona o Hawaii ma ka heluhelu elua ana.

          Holo ka bila oihana wai a Gear ma ka heluhelu elua ana.  Hoomoeia ka bila hookaawale ululaau o Olaa ma ka papa.  Holomoeia ka bila a Daiana pili i ke kaupalena i ka manawa no na hana e hoihoi hou ia mai ai na aina.

          Holo ka bila a Kumalae pili i ke kaupalena ana i ka Papa Ola mai ke puhi ana ia na hale i ke ahi me ka hoihoi poho ole ma ka heluhelu elua ana.

          Holo ka bila a Kumalae no ka wehe ana i ke alanui Kula a hiki i ke alanui Kamehameha IV ma ka heluhelu elua ana.  Mai ke alanui Liliha e hoomaka aku ai ka wehe ana.

          Hole ka bila 170 pili i ke kawili laau lapaau ma ka heluhelu elua ana mahope iho o ka hoike kakoo a ke komike pili i ua kumuhana la.  Holo ka bila paniku i ka poe kupa Amerika ole e lawai’a iloko o na kai o Hawaii ma ka heluhelu elua ana mahope iho o ka hoike kue a ke komike pili i ua kumuhana la.

          Ma ke noi a Keliinoi e hapai hou ia mai a noonoo ka kila haawi kuieana hoohana uwila i ka Hawaiian Electric Company a mahope o ka nui hooikaika ame ka noonoo noeau a ka Lunahoomalu ua hooholo io ia no ka noonoo ana.  Mahope o ka paio nui ana ma na hoololiloli a pakui ua hooholo pono ia ka bila.  He 28 ae i kakoo i ka bila.

          Hoike komike hui maluna o ka bila Senate 66 ame ka hoike maluna o ka bila helu 79.  Ua kakoo ke komike i keia mau bila no ka hooholoia.  Aponoia na hoike komike.

          Noonooia ka bila o na pilikia kuikawa.  Holo ka bila helu 65 ma ka heluhelu elua ana mahope iho o ka hoike komike kue i ua bila la.

          Holo ka bila pili i ka lapaau ma’i lepera me ka laikini ole ma ka heluhelu elu ana.  Holo ka bila helu 27 pili i ka paniku ana i ka o ma ka heluhelu elua ana.  Holo ka bila helu 27 pili i ka paniku ana i ka o ma ka heluhelu elua ana.  Holo ka bila haawi kuleana hoohana kukui-uwili a Gear ma ka heluhelu elua ana.

          A holo no hoi ka bila pili i na aha hookolokolo ma ka heluhelu elua ana.  Hoopanee loa ia ka bila pili @ loio.  Holo ka bila helu 90 pili i ka kukulu hou i ka Papa Ola ma ka heluhelu hope ana.  21 kue ia 5.

          Noonooia ka bila kokua i ka hui telegarapa uwea ole a ua aponoia ke kumu hana.  24 kue ia 1.  Holo ka bila Hale helu 11 pili i ke kukulu halekula oihana mahiai ma ka heluhelu hope ana.  He 24 ae.

          Hoopaneeia ka Hale a noho hou.

 

ILOKO O KA SENATE

 

          Aperila 22. – Lokahi ka manao o ka Senate me ka hoololi a ka Hale pili i ka bila oihana kauka huki niho a laweia ka bila i ke Kiaaina.

          Haule ka bila Hale pili i ka waihona o na Pake.  8 kue ia 5.  Holo ka bila Hale pili i ke ganiai ma ka heluhelu ekahi ana.

          Noonooia ka bila Senate pili i ke koho komikina no ka houluulu kanawai a ma ke noi a Achi ua waihola i ke komike hookolokolo.

          Mai ka Hale mai he hoike i ka hooholoia o ka olelo hooholo pili i ka hokaawale aina ana o Olaa.

          Holo ka bila luna nana uwila ma ka heluhelu elua ana mahope iho o ka apono ana i ka hoike komike pili i ua bila la.

 

E Malama i kou

IliKE ANO O KAMALAMA HOOMAKEMAE ME

 

KA HOOUI ANA I KA E A ME KA HELEHELENA

          No ka malama hoomaemae a me ka hooui ana i na @, i ele ai e @ @ ka huehue, ili pohaka, ili akaakaa wale koiekoie luna hou nui ili maka@ ili lahilahi a i na ano kinaunau lehulehu wale e ka ili aole loa kekahi @ ili a helehelena paha e hiki ke hoohalikeia me ka KOPA KUTICURA @ @ mea, aohe kopa e ae e hiki ai ke imi aku a loaa na kumu penei:  ka @ upehupehu a hoopaaia paha e na pukapuka e ka ili.

 

E Malama i kou Lauoho

KE ANO O KE PALE ANA I KA LAUOHO HELELEI NA RHA&HA @ KA ILI POO ME KE KEPIA

          E hoioi pono i ke poo me ka lauoho me ka wai KOPA

KUTICURA @ hana hoioi i ke kopa me ka wai pumehana hoomaioo maikai alaila @ maile me ke KUTICURA, ka laau hamo maemae loa ke komi maile ia a komo iloko o ka ili o ke poo.  O keia wahi laau hoonui lilo ole, iloke e @ ano ole, he oi aku o ka maikai no ka hoomaemae ana i ka ili o ke poo a e @ ana ka ekaeka o ka lauoho me ka ili a me ke kepia e oluolu ana na @ @ ka wewela a e hooikaika ana i na kumu lauoho maluna e ka ili maemae a eha maikai no hoi, ma kahi i nele ai i na laau e ae a pau.

 

E Malama i kou Lima

KE ANO O KA HANA ANA I NA LIMA A PALUPALU ME KE AIAI I KA PO HOOKAHI

          E hoioi a lunmai i na lima i ka wa e makaukau ai e moe, iloko e lua @ hua KOPA KUTICURA manoanoa hoi i hoopumehanaia.  Hoomaloo pono a hamo puni me ka KUTICURA HAMO, ka laau hoola ili oi loa a o ka ei aka no hoi o ka laau hamo maemae loa.  E komo i mikilima alualu i ka po, @ @ hana nae i mau pukapuka ma na manamana.  No na lima uia, kalakala, @ mokumoku, maioo, nakakaka, maneo, owelawela o na poholima, maiao @ me na manamana hu’i, o keia lapaau ana no hookahi po wale no ka mea panaha loa, a he mea hoopomaikai no hoi i ka poe a pau i eha, mokumoku, kalakaiaa lahilahi paha o na lima.

Na Mea

PAANI AME HOOIKAIKA KINO

Ma kahi o

Pearson & Potter Co., LIMITED.

ALANUI GOTELE ME UNIONA

 

Eono Omoomo Palaoa Maikai i ka 25c.

MA KA HALEKUAI PALAOA

SUNRISE BAKERY

Alanui Nuuanu kokoke i Alanui Vineyard

          Ke hoike aku nei makou i ka maikai o ka makou palaoa, no ka mea ua ike no makou i ka maikai, a ua makemake makou ia oukou e ike ko lakou maikai e like me makou i ike ai.

          He bana pu no hoi makou i na meaone i hana rolaia, he meaono i ike numa e na haole.  Ua hanaia lakou ma ko makou rula hana meaone iho, a o ka poe i ai i ka makou meaono aole e nele ko lakou kii hou mai.  E pono oe e hoao nou iho, a aohe no he pii o ke kumukuai.

 

          Holo ka bila pili i ka oihana kawili laau lapaau ma ka heluhelu elua ana mahope iho o ka apono aha i ka hoike komike.  Holo ka bila Senate helu 176 ma ka heluhelu elua ana mahope iho o ka apono ana i ka hoike komike.  Ua kakoo ke komike i ke kumuhana.

          Kolo ka bila pili i ka lawe ana mai i na hoopii o ka poe ilihune, maka heluhelu elua ana.  Hoike komike hui pili i ka bila kiure a aponoia ka hoike komike.

          Hoopaneeia ka bila pili i na ululaau i komo mai ai ka bila Hale.  Holo ka bila Hale 78 ma ka heluhelu elua ana o ka bila Senate nona ku mano pili i keia bila 78 ua pepehila.

          Holo ka bila Senate helu 141 ma ka heluhelu ekolu ana.  Holo ka bila haawi kuleana kukulu alahao no ka mokupuni o Kauai ma ka heluhelu ekolu ana.

          Haule ka bila opiuma a Vida a me ka lokahi no hoi ka pepehiia ana.

        Ma ka hora 1105 ua loaa mai he leka na ke Kakauolelo Carter e hoike mai ana i ke kakauinoa o ke Kiaaina i ka bila kalana.  Ma keia manawa a hoopanee i ka Aha a noho i ka Poakahi no ka hoike ana i ka nui ohohia.  Kapaela na rula no ka haawi huro ana, aka ua hoololi hou oia i kona manao.

        Ma ka hora 1106 ya kiba nau leka na ke Kakauolelo Carter e hoike mai ana i ke kakauinoa o ke Kiaaina i ka bila kalana.  Ma keia manawa no ua noi aku o Kalauokalani e haawi huro ekolu manawa a hoopanee i ka Aha a noho i ka Poakahi no ka hoike ana i ka nui ohohia.  Kapaeia na rula no ka haawi huro ana, aka ua hoololi hou oia i kona manao.

        Hoike na Brown mai ke komike hui mai he hoike maluna o ka bila pili i na hana karaima a ka Hale i lokahi ai ma na hooloii.

        Holo ka bila pili i ka haawi mana ana i na lunakanawai apana e hoopuka komikina no na olelo ike ma ka heluhelu ekolu ana.

        Waihola ka leka a ke Kiaaina pili i ka bila kalana i ke komike hookolokolo me na a’o ana e lawe mai i na bila i kupomno mo ia mea.

        Holo ka bila o ka Hale o na Lunamakaainana pili i ka poe imi oaa ma ka heluhelu elua ana mahope iho o ka hoolohe ana i ka hoike komike pili i ua kumuhana ia a aponoia ka hoike komike.

        Holo ka bila oki mare maiuna o ke kahua ma’i lepera ma ka heluhelu ekolu ana.  He 13 ae kkoo i ke kumuhana.  Holo ka bila Senate pakui kanawai pili i ke Keena Puuku ma ka heluhelu ekolu ana.

        Waihoia ka bila o a ka Hale i ke komike oia.  Kapaeia ka bila ukumau no la mahina i hapaiia mai ai ka bila ukumau no eono mahina.

        Noonooia ka bila pili i ka haawina kokua o ka Moiwahine Liliuokalani.  Aponoia ke kapae ana i ka haawina o Mrs. Kaulua o $160 mamuli o kona mare kane a loaa no hoi he waiwai e ae.

        Iloko o ke keena o ke Kakauolelo ua haawiia he $400 no ke Makauolelo hou.   Kapaeia ka luna kakauinoa koho balota.  Noi na Kalue e hoonui ae i ka uku o ka Hope Kakauolelo mai ka $300 a kaa $375.

        Ma keia wahi ua komo hana aku ka Aha Ma ka hooponopono ana i na uku o na luna aupuni i kaa aku malalo o ka lakou hooponopono ana.

        Mahope o ke noi a Brown i koho hou ia ke noi hoopanee oiai ua hooholoia la ninau ua hookola a hooholoia e like me ke noi, nolaila ua hookomo aku e Mr. Brown he bila pili i ka leka a ke Kiaaina i waiho mai ai pili i na hooponopono kanawai kalana a ua hooholo la ka bila ma ka heluhelu ekahi ana.

        Hoopaneeia ka Aha a noho hou.

 

MAI HAAWI PIO

 

        O ka mau ma ke kulana hookahi a aole hoi o ka eha ka mea e nauki ia nei ke kaa ma’i loihi ana.  Ua like keia ala ana me kekahi ia ua loihi.  O ka nana ana aku i na mea apau, ua likeia me ka nanaana me na makaaniani bolu ame ka hele ana iloko o ke Awawa o ka Malu.  Pau ka nana ana i na mea o waho nana no iaia iho.  O na hoailona o keia ame keia ano o na ano ma’i like ole, e ulu mau ana ka noonoo ana, a ka mea i loohia i ka ma’i no keia mau mea a hiki i ka wa e komo mai ai kkahi mau noonoo maikai ana @ o kona poo.  I kekahi manawa, he mau mahina wale no ko ka mea ma’i noho ana iloko o keia kulana, i kekahi manawa, no na makahiki he loihi.  E hooili aku i keia mea maluna o ke ano o ka ma’i, no ka mea, aohe like o ke ano o ka poe ma’i apau loa.  E lohe mau ia ana keia olelo mai ka lehelehe mai o keia mau uhane popilikia, “O, aohe o’u mea e pono ai, aole loa au e oluolu hou ae ana.”  Ae, e loaa no la oe ka oluolu.  Me kou manaolo ole nonae i ka pono a nna laau lapaau e ae na nae oe i ka

WAMPOLE’S PREPARATION

e hana nou e like me kona hana ana @ ka pono o kekahi poe he nui wale, he poe hoi i loaa i na nawaliwali inoino a kupilikili e like me koa.  O ka ma’i hiki ole iaia ke hoola, he ma’i ola ole ia.  He laau keia i like ka momona ame ka ono me ko ka hope meil a ua kona hoi iaia na mea hoonoono ai a houia hoi o ke Cod Liver Oil Ma’ema’e i loaa mai ai mai ke akepaa mai o ka a cod hou ioa, ame ke Compound Syrup of Hyphophosphitea ame ka Extracts of Mald Wild Cherry.  He hiki ke nooma’e ma’e i ke koko kipaku aku i na laau make mai ke kino aku hoomaikai i @ hana a ha iaia a e loaa no ka ooiea i ka kino i hoohawaliwali ia e ka ma’i.  Aehe he lohi a hopohopo na hana.  E @ a e mahalo mai la makou no keia hoakaka.  E loaa no ka pono i ka lawe mua ana aku o ka ea huihui ia oe maloko o kekahi lumi paa loa.  Na ka Omole mua e hoapono mai.  “Aole loa oe e hoohokala e kela laau.”  He kuaila e na mea kuai laau maanei a ma na wahe no a puni ke ao holoakoa.

 

        Ua piha ae nei ka mahina o ka lawai’a ana o ka poe Italia maanei, elanae, aohe lakou i lanakila maluna o na Iapena.