Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 17, 24 April 1903 — HE MOOLELO WALOHIA NO NA ONAMILIONA I LAWE A HUNA MALUIA MA KA AINA MEHAMEHA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE MOOLELO WALOHIA NO NA ONAMILIONA

I LAWE A HUNA MALUIA MA KA AINA MEHAMEHA.

I > ! MOKI'NA IV. i i HE MAU ULIA KUPAIANAHA. I Ua hoomau mai la ke kani ana oka i | mikini keiekaiapa me he mikini humu- | j humu la t e hoike mai ana ke jilo nei | | na kea ar>au ma kahi o 1.000. 4,000, a j hiki i ka 5,000 kea i ka wa hookahi. Ke • maikai aia no ka makeke i kela mana- \ wa, me ka ike oI« ia ae o kekahi "ao I umamalu ma ka lea r a," ame ka nanea (ana o na kanaka ma kahi kudala. Aka |he pohu wale no nae keia mamua o | ka hiki ana mai o ka ino, a i ka po; ana oia la. ua hoomaopopoia ae ia ka ■ poe eha ame ka poe i make. Mamua o ke kani ana o ka hora 4, ; ua loaa mai Ia ka lono ia Kent mai na [ wahi mai apau e hoolilo nei i kana mau j kea, & ua maopopo iho la iaia ua-Jic«>-j koia kona mau manao apau. Ua *ana | oia i kela la l kekahi mau hana ku- } paianaha a he mea hoi e oleloia ai kona j inoa ma na keena oihana he nui o ka aina. me ka olelo hoinoino ana ae o ! kekahi poe iaia no ko lakou poho ana. Aole no nae i kanalua iho o Mr. Kent. Ua kamailio oia i keia kumuhana me kona mau hope, i ke kokoke ana e kani ka hora 4. ua haalele mai la oia i kona keena hana no kona home. MOKUNA V. KA MAKA'U HUHEWA MA WALL. STREET. Ma ka mokuna mua o keia moolelo. malaila kakou i ike iho ai i na mea i hanaia ma kela Poalua, ka la hoi i ! puka mai ai na nuhou e oleio ana ua nalowale na onamlliona koikoi o ke kulanakauhale o Nu loka. Ua puka mai ma na nupepa kakahiaka oia, la na mea e pili'ana i ke kudala ma ka hale kueiala kea waiwai o kela ame keia ano ma Wall Street. a ua nui no hoi na , kamailio e pili ana i ka hana a Mr. Kent ame kona puka ma ke kuāala, a tia noonoo wale. ia aia kona puka i kela la ma kahi o $750,000 a hiki aku i ka $3.000,000. a s ua nui no hoi ka huhu o kekahi poe iaia no ka hookomo nui ana i kon a mau kea a poho lakou ma ka I hoemi loa ia ana o ke kumukual, a ua | olelo ae lakou e hiki mai ana no ka la e mamina ai oia i keia hana ana. I kekahi kakahiaka ae hoi. oia hol; I ua Poalua nei i oleloia ae n£i. ua hooi maka ae la ko Laāana makeke e kuai I nui me ka hoomaopopo ole ae i ka emi; ino loa ana 0 na kea ma Nu loka. O Kikako hoi ame kekahi mau kulana-; kauhale e ae o ke komohana. ua.hoo-i una mai la lakop ma ke keiekalapa i na kauoha i ko l'akou mau ajrena e kuai | nui i kea, no ka mea. aohe o lakou i malea'u. ina no e poho e loaa ana no ko lakou puku. ma na mea ai kela ame keia ano. I kti hiki ana ae i ka hora e weheia ai ka hale kudala, ua niha , koke a e la na wahi apau me ka ooe makaikai. ka poe. hoi e hele mau ana j malaila ina e ioheia ae ana e nui ana ka plhoihoi ma kela la. I ke kokoke 1 ana ae o na manamana o ka uwati i ka hor a 10. ua.hoomaka ae la .na boro- j ka he mau tausani ka heluna e hoo-; keke ma kahi e kakau mai ana na inoa j o na kea maikai no ka hoopukapuka ana. | I ka hoomaka ana o ke kudala. ua ; hoomaka nui mai ia na boroka o Kent ame Street & Rogers e hookomo nui i, ko lakou mau kea i mea. hoi e emi iki ] iho ai ke kumukuai, eia nae aole pela, ] ua pii ae ke kumukuai. No ka hapa- ; lua hora ka mau ana o ke kulana e iike I me kela. I ke kokoke ana ae i ka hora 11. ua loheia aku la kekahi mau lono po- i wehiwehi e hiki mai ana ka ino, a uaj hawanawana ae kekahi poe ma ke keie- i pona I na mea i loheia ae. I ka t>uka s aiia ae o keia aohe i manaoio na kanaka, eia nae, ua hoomaka mai la j ka makeke e hoemi i ke kumukuai i ka wa i loheia ae ai keia lono. Aole hoi pela o Ladana ame Kikako ame ke- j kahi mau kulanakauhaie e ae, aole la- | kou i maopopo i na mea e hiki mai ana a ua hoomau mai la no lakou i ke kuai nui ana. ' " I ke kani ana o ka hora 11. «a iho lho la ka ino a pahola ma Wall Street. 1 Ia wa i lu helUei ia mai ai ma na ! aiauui o ke kulanakauh'ale kekahi mau { apana pepa lenalena liilii l pa'iia e keskahi halekuai pepa mea hou, e 1 ana: I "10:45 a. m. Aia la i hea o Anddrus i Carmody. Palmer J. Morton, R.,J. Kent, j ame Simon Ponee. Ma ke keena o Mr. I Morto'n ko lakou ike hope loa ia ana !ma ka hora eha o nehinei. Aole i maoI popo l na ohana o keia poe aia la lakou ihea t keia wa. Ua ha'ila aku keia mea 1 ®a maka'i klu.*' Ia lakau e heluheiu ana i keia mau | mea ua hoea mai la kekahi lono m.i ke kelekaiapa e hooia ana i ka mea i pa'lia. t He mea hiki ole ke wehewehe aku | ke ano o ka uluaoa i ulu ae i ka vra i j lohe pono ia ae ai ua nalowaie na ka-, naka e hookele nei i na oihana waiwai o j ka mokuaina o Nu loka/a maloko ho« { !o ka hale kudala. ua nui ka pioioke.| I Vsk PPko «a apau, a o ka poe i j kuai I na kea ua poho hvkou. a no ia i mea ua like kekahi poe me ka pupule | t a hoomaka ae la e Hoio hele ma na aia- j \ n ul me ka papale ole. Ua lilo &e la ke > j kahua mawaho iho o ka hale kudala i 1 kahua no ka poe i Uke me ka a I ka puka ana mai o na nupepa kul- > | kawa, ua holo aku ia ua poe nei a kaihl. !ae la I na nupepa tnal na keiki lawe; I nupepa ae me ka haawi ole ana akn I [ka uku. la wa lakou I maopopo loa » I iho al he oiaio ha mea apau I loheia; mal ai. a ua laweia mai no hol ka lohe • ua pani ae kekahi hanako i kona maa i puka. He mea oiaio» aohe he oialo o.| keia lono. eia nae. no ka nui o ka ploloke. lawela ae la keia mea I niea pololei. Ua lohe pu ia &« no hoi ua po-! ho na hui nul a Carmody, Pense ame| MoHon e tvaoke\e tiei. aia lakou kewahl kahi I hui miiiu al no ka, henao ana e hoomallwall i ka poe a,la-» kou i «le »1- *** manaoia ae no hoi 0 Jtr. Kent k& nana i hoolaha ae 1 keia lono» «a I mea ho| e holhol ho» la mal ai kekahi mau poho. I k» ahiahi ana iho ua puka mal la ma na «>oolelo like oie e plll ana I kela «eea'hou. Ma kekaht nupepa lsol ua pwka wal la hoowakwtile&a ua po* nel a laweia

hana maiu, kekahi hoi oa pepehlia * | m&ke e ka poe anakia. k«kahi hoi ua | pepehi no i& lakou Iho. a ma kekahi ( nup«pa hoi ala no aa poe nei i kauhale | kah| i hiamoe aL. I I ke kanl ana o ka h<?ra 1. ua haaie - ke kopaa he 55 anuu. BalCimore & Oh!o: 1S anuu. St. Paul 14 anuu. iletropoHtan ® 32 anuu, Jersey Central 17 anuu, a o ke • klla ame ka hao » anuu. O na kea j ; waiwai hoi i maopopo aohe i komo kela' i poe onamiliona. aole lakoa i hauie Ino i ; loa» eia nae. ma ka h&ale ana o UA j | kea nunui oa piUkia na mea apau. Ua j | hc«ohuna ia aku ka lohe ma ke kelekßla-1 I pa 1 Ladana no na mea e piil ana i ke | | mea hou ma Nu loka* eia nae. aohe I* i | he mea e pakele ai ka poe 11 j kuai nui i n& kea o na hui malaio o najj ' onamiliona. ■ • I Mahope koke ltoo oke kanl ana oka | ī hora 1. ua hiki ae la ma ka makeke na j boroka o ka hui o Stree£ & Rogers no \ ke kuai ana i kekahi mau kea walwai. a i ka hora mamua o ka emi loa ana o na kea, ua kohola ae la ua hoolilo aku iakou ma kahi o 300,000 kea, a o na boroka hoi o Kent, •ma kahi o 100.000 kea i oi aku mamua' o lakou a o ka huina pau o na kea i hooliioia iloko o ka hora hookahi. ua hlki aku i Ka I,* • 280,000, he heluna ! ike ole ia mamua. | Mai ka hora 10 mai a hlki Ika hora >1. akahi no lakou a hoomaka e kuai. manawa, aa hookeke mai la na ka|naka ma ko lakou wahi e ku'eu ana, a j hoao mai la e hoolUo i ko lakou man {kea. No ka nui ino loa o ka poe make- } make e hoolilo n:ai, ua emi loa iho ia j ke kumukuai, a ua kuai aku la lakou 1 ke Kopaa ma kahi o 20,000 I ka wa htHV ! kahi. I 4ta hora hookahi ua piha ae la ia Street & Rogers he 600,000 kea. Ia lakou e nanea ana i k2ia man hana, ua puka mal la kekahl mau nupep&A maloko o iaiia i ikeia iho ai kekahi/ nuhou aia o Morton, Carroodv, Penee ame Kent i Piladelefia ma ka hotele Lafaiete kahi i noho nui ai, a o kumu o ko lakou hele ana ilaiia, e neonoo ana lekou i kekahi ro tei l.noiu' ana i na hui nui o ka eina. a ua hoike ia ae no !.oi maioko o kekahi o ua mau nupepa nei ua > hui mea kakau nupep* me Mr. Morton, a ua hoolē- mai oia i ka hoike ana mai i ka lakou mau .kumuhana, a na minam'na loa ola i ka plololw an.i, 0 na kanaka i ko iakou hoao ana e hul * malu. I ka loaa ana mai o keia mea h«iu, U8 hoolaulaha koke ia ae la maloko o ka hale kudala a kelekalapala a puni r.a wahi apau. I Ka wa i loaa aku al kela mea hou 1 ka noe ( loko o ka hale kulaii, x'a lilo no la keia i mea no na kn-iiki e hauoli ai, n ia wa koke no i pii'koke ae &i ke kumukuai o na kea. 'Ua ••■«l ra kannkp i hoao e kuai i keia manntf a, eia nae, no ka wa pokoie wale no. I ka loaa ana i ka makeke he 10 anuu ka pulea, na hohmaka mai la o Street & Rogers ame na hui o Kikako e hoolilo i ko lakou mau v kea, me ka ; lioemi r>u ana mai i ka lakou kumukuai, a ua nui ka poe i kuai I ko lakou " mau kea. TJa manaoio loa lakou i ka ; lohe i kelegarapa ia mai ai mai Pilaeleiefla mai, a he kumu maikai no hol no : ka hele &na o n«-> onamiliona malaila. i Ma ka hora elim. ua mau kaipii malie ana o ka makeke me ka hoopilikia ole ia e ka hui o Street & Rogrers, a i ke kani ana o ka hora 2:30 ua pau loa | ae la ka maka'u o na kanaka e hoo- { maka ae la e kua| nui me lea hopohopo | ole. Ua manaoio' iho lakou • e nui ,ana>o lakou paha. no ka mea ua pii ae , ke kokaa he 7 anuu. j īa iakou i manao ai ua pono na mea ! apau, ua īaweia mai la kekahi lohe ā hoolahaia ae la ua nalowale honua o john M. Koekwell, ke poo o ka olhana ; banako, ame Hiram Haven, ke kanaka ! poo o ka hui hoopukapuka kopaa. Loaa j pu mai no hoi ka lohe mai Pilade«efia ' mai he.hoopunipuni kela olelo aia ilaiia |ma ka hotele Lafaiete na hnamiliona ;he mea. hoopunipuni wale no keia i * hanaia e kekahi mau kanaka i kumu , e hoihoi hou ia mai ai kekahi mau poho ! o lakou. I ka laulaha loa ana ae o i keia mea hou ua pioloke hou ae la na a ua hoomaopopo ia ae la ua i poho kekahi o na hul i hoao e laWelawe ' i ka olhana hoopukapuka kēa waiwai, j a ua laweia mai ko lakou mau waiwai I apau no'ke kudaia ana, a ua haule ke S kumukuai o ke kopaa he 40 anuu, a pei la no hoi kekahi mau kea waiwai e ae. ; Ua hele aku ia kekahi kanaka e ku |ma ke alanui a kau ae la i kana pu pa- ' napana ma kona poo a lawe ae la i ke kiko.

( I ka hoomaopopola ana ae he l mi mea a»*ati i lohe i& ae ua hoomaka < \ hou mal Ia ka hoJ o Stre«t & Tt<s>g«rs j ? e Kokua i Ka wakeke. Ca hot>maka hou t |ae la lakou e'fcuai"kc« mat ka . poe roai !e makemake mai ana e*booliso» no ka.| s mea, no elua la, i ka puka aoa tnal o aa | ī nuhou inolno ua kuat nul lakou, a tim| na la maikai hooillo aku fakou me Ka? I nui t» ko lakou pnka- Va hwmaka hou | * mal la na boroka o keia hui e kual nui l i na kea Kopaa. B & SL Paui. J#r-j \stty Ce»tral. M*tropoiltan» Hao, Kila,! | a pela aku mal na kanaka mal e n»ake- i (make ana e kuai hoolilo* I ke kanis ; ana o ka bele 1 ka hora S» ka hoaiiona i h<H>makaukau no ke jmni ana I ka puka \o ka haie kud«la, e mau ana bo ke ku- | ka o na kanaka ma kahi o na tsoroka j.m« ka hoao ikalka ana » hoolHo i ko? »lakou mau kea. me ke kuai hoopoho j i «R& aku ao bol i m«a e Wlo at Ma kf aumoe oia po akahl no * paa i» hana a ua poe bofoka wl a paaiia W 84 keena hana. o St««t & Hoir«Jra. Ikela aku la kekahi $oe kanak* ua ano e na } hel*helena i ka «a m«a « ka !>iisothoi | i«e h«WM» fkaika*ai*a * UH» ko lako*" iimaa k«?a. a m« lea noonoo pie ae J na j ' poho « kau «aal ana. maiuna iakou. ,

il ka hoomaopopoia ana o k& puka o ka hul o Stre£t & Ro|r?rs ma keiai haaa ana o lakou. ua kohoia ae l& ala ko !a- ' | kou waiwai io I kela wa ma kahi o IJ4.* i [ 0W.O». a ua hoe'e pu ae r?o hoi lakou i ■ i ka haawi aaa I ea inoa. o na kauaka |na lakou ke dala. Ua kuai lakou me ; |ka enaka'u ole, & aohe hoi o lakou kana- ( : lua i k a i<>h« ana ua nalowale ea ona- , i mllKma 5 o!e?oia ae nei. Ma keia ua pau na hana o keia la | ; kaulana ma ka mooielo o ka Wall I } Street. ' . ! i MOKUXA VL j HE MAV MEA POHIHIHL » Ina e kaomlia na haeerl kolamu i ( i puka ae ma na nupepa kakahlaka o jj Nu loka. he mea oiaio be uuku wale , rtn wahi nve-a oiaio e* pHi ana l na |mea 1 hanaia ae nei. , ! He eono kanaka koikoi o ka aina i i hikl aku ko iakou mau waiwal Ina e huiia i ka JS«X),000,000 a i ole i ka Sl,250.0w.000 paha. ua nalowaie honua lakou. nie ka malu loa me he mea ia ua hamama ae ka honua a monl ia iakou. He eha ~o lakou—o Penee» Kent. Haven ame Morton—kai hiki ae ma ke keena o Morton ma ka hora eha o ka auwina la oka Poakahi. Ua oleio mal ke kakauolelo a Morton aohe kela poe onamiiiona t malama i kekahi halawai no ka mea, ua haalele lakou i ke keena me ka awiwi. Ua manao oia ua , haalele mai lakou i ka wa hookahi. a ua koho wale oia ma na kaa paha lakou i holo ai. I ka nanaia ana aku o na huke ' kakauieta, ua loaa aku ia ua kakau aku oia i kekahi leta e olelo ana e halawai ana oia me kekahi poe hookele alahao ma ka hora umi-kumama-kahi i kekahi kakahiaka ae, a ua kelepona aku oia i ka poe o kona hale aoie : oia e hol aku ana e ai i kona ainawakea i ka hale. 4 Oia wale ae la no na mea ' e biii ana no Mr. Morton. Maloko no o kona keena o John M. Rockwell mai ka hora 11 o ke awakea ! a hiki paha i ke kokoke ana o ka hora ; eiua oka auwina la. Ua hana no oia i kana mau hana maa mau ma ia la ae. ; Ua kauohaia aku kona kaa ka 1 hale kaahi ma Piladelefia, O Andrew [ Cormody ka mea e hele pu ana me ia ma keia huakai oihana ana. Ua waiho 1 aku laua i ka oielo ma ko laua mau 1 home pakahi aole laua e hoi aku ana ' je ai i ko laua O Hiram 1 . Haven-hoi,'aole' oia i haalele i kona J keena a hiki i ke kokoke ana e kani ; ka hora eha. O kona hora maa mau no keia, n aole hoi i loaa aku ma kana ' mau leta he kAuoha e olelo ana ao'.e ' oia e hiki 'mai ana i kona keena ma kona hora maa mau ma ke kakahiaka ! Poalua. No ko Mr. Kent hiki m ae ma kona keena. ua kokoke I - lilo kona. poe boroka i poe olelo mai : iakou ua haawl aku o Kent i kekahi mau hana ma ko xou mau lima. ua hoole no nae 1 u i ka hai ana ae ike ano ōke io e hana aku ai lakou. Haalele oia i kona keena ma ka hora eha o ke ahiahl, me ka olelo 1 ole mai i koxm wahi e hele ai. O Mr. Simon Pene» hoi. o kona wa ! mua ioa kera i hoi pololei ole ai no kona home no na makahiki he kanaha» He kakaikahi !oa kona mana'wa i*kaawaie aku ai mai 'kona hoi ana e ai i kona ainaahiahi ma kona home. j Ua hoouna aku 'oia i ka iohe i kona [home e hookauluaia ana kona hoi ana | mai ma ia ahiahi no kona hui ana' me kekahi poe, a e hoi mai ana no ia ma kekahi -vfa o ia ahiahL No kona hiki ole ana i } kona hale i ke aumoe o ia po. ua haawi koke ia aku la ka lohe i ka oihana Makai e hull i ke kanaka i nalowale. a no ka maopopo pono ole o na mea e pili ana i keia kauoha, aole lakou i Ipooko' koke, no ka mea, he nui na ano hihia o keia ano ma ko lakou mau lima, a aohe na makai o ka do i hana koke i keia apana hana. O keia wale ae la no na mea ar»au e pili ana no keia mau kanaka i nalowale kunaianaha. (Aole i pau.) : ,♦>