Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 17, 24 April 1903 — MEA HOU O KA HALE AHAOLELO. [ARTICLE]

MEA HOU O KA HALE AHAOLELO.

HALE O NA LUNAMAKAAINANA. Aperila ls—He leka. maigce Keena o na Hana Hou pili i na bila i hookaa ole 1 ia. Mai- ka Senate mai ka bila pili i ka } īlkuhana e ukuia iloko o elua la o ka mahin^. He mau olelo na Wright pili ninau no kekahi hoolaha a ka nupepa Adat vataisa pili i na hoa ahaolelo Hawaii ' eia nae ua hoopau wale ia. Mai ka ' Senate mai'he mau hila i hooholoia a' | pau i ka heluhelu ekahi ia. t j J Mahope o ka hoike koipi'ke pa'i ame ka ninau a Harris ka lunahoomalu o ke komike waiwai ua aponoia ka hoike | komike pili i ka haawi mana ana e | hoomoe alahao i Kauai na H. M. von ■ Holt ame kona mau hoa. Na ia komike I hookahi no he hoike komlke pili i ka haawi kuleana i ka hui uwila o Wailu- j ' ku. Aponoia ka hoike. 1 Aponoia ka hoike komike pili i ka bila a Kona-Kau Alahao. Aponoia ka < hoike. j Hoike komike pili i ke noi kakauolelo t ame maheleolelo no ka aha hookolokolo i < o Hilo. Kue ke komike i ka olelo hooi holo. Pela no hoi ke noi $44,660 no ke | , alanui o Kaupo. Hoike komike pili i na bila Senate e pili ana i na hana ino , | ame kolohe, ame ke ganisi. I i Holo ka bila alahao uwila o Hilo ma j ka heluhelu elua ana. He olelo hoo- j holo na Pernande« i haawina dala o i i 60 ukuhana no kekahi mau kanaka i j tana ai i ke alanui o Waipio. Waihoia ji ke komike waiwaL ! Na Kealawaa he noi i $6,000 no ke ' alanui o Puna. Waihoia i ke komike o j na lilo. Nana no he olelo hooholo pili! i ka nana pono ana i na ma'i lepera | ! ma'i ole o Kalawao ame Kalaupapa ma' 1 ka lawe ana mai ia lakou i Kalihi no I ka nana pono ana. He noi na Nakale- i I ka i $500 no ka uwapo o Kamaio. He j ' olelo hooholo pili i na haawina dala & na ma'i lepera o $10 a $16 no ka ma- , kahiki. ! He mau olelo hooholo no $4,320 uku no jna Hanalei, Kawaihau ame Koloa. Na Pali he noi no $1,200 j no ka uwapo hale-kukul o Lahaina. { Holo ka bila torene ma ka heluhelu ; elua ana. Holo ka bila pili I na hale • hana maikai ole ame hooponopono hoo- | , pa'l. Noonooia ka *>lla pili I ke kele- | * pon» Standard a waihoia ka bila ma | ka papa. 1 Hoopaneela. ka Hale a noho hou. i ( ILOKO O KA SENATE. Aperfla 1 .*>—lpka na ka Hale e : hoike mai ana I ka hooholoia 6 kekahi mau bila Hale. He olelo hooholo e noi. ana e hooholoia ka bila pili i ke kele- ] potta Standard. Waihoia ma ka papa a noonoo pu ia nte ka bila. Hoounaia j ke Kakauolelo e iawe 1 ka bila kalana ' ; I ke Kianinn. Hoike komike kokua i ka bila plll I ka oihana hoohuihui laau lapaau. He hoike komike na Dk*kev pU§ i ita hila kanawa! pililaula maluna o na bila haawina, Na ia komike hookahi no h* " holke kokua I ka b!la pill i ke kanawai lanaau. i i Na ia komike hookahi no he hoike ] piU i na hul hoo!li<ukana. .{; H»ik« >-ntr.fke «tfna aup«ni plll i ka?: olelo hooholo e> uku ia C. B. I>wl|fht no | ke kapa-alanul o Kamaki Ka*a. Na ] Dickey he bila plli i ka ahahui hoopa- ■ kele i na kamalii t»ai o& h&oa l»oo- 1 mainoino mai m+ na hoopono*>ono e : law* al ka hoohalahala a ke Kiaaina. ] Heluhela ekahiia ka hUa. Holo ka hila i helu i<? iPilwne iho © ka aponoia ana. j © ka lnHke pill la kuwuhana. 1 Hoike komike na ī»itb«qr piU t ke ī kuieana wal o Pahoa no ke kual ta ] aku e k* Aupuni Ua kakoo ke komike i I ke iPiimuhana & mahope o ke kamaillo « nt>| ana ua aponoia ka hoike komlke. I xut ia ke kiUeana wal o Pkuioa \ j»o k« kuaHa aku no e ke Auouni * 1 mahop» o ka noonoo ana ua hoohok» ] hm, iake kiuniihana a o keia malaio iho 1

[na ae arne na hoole: C. Browti. J. T. , Brown, Dickey r lisenbers, Kaiue. Kalauokalani. Nakapaahu, Wilcox. Woods, Crabbe—ll. , Hoole McCandless P.aris. Aehi—3. i Hoopaneeia ka Aha a noho hou. I t 5 HALrE O NA LUNAMA K AAIX AN A. Aperila 16.—Na ke Kakauolelo mal hoike mai i ke kakauinoa o ke Kiaaina: i ka bila kukui ea mahu a W. W. 13i- i mond. Na Konela Jonee he aiiikoa o • Hawaii Teritorū I kono mai i ka H;a!e| 0 na Lunamakaainana e hele e nana i 1 ka paikau a na koa i Kapiolahi ma i ke Sabati Aperila 19. Mahope o kekahi t mau kamailio ana ua waihoia ke kono ma ka papa. | I Hoike.mai ka Senate I ka hooholoia o? ka bila kuleana wai o Pauoa, a ma ka * noonoo ana o ka Hale ua hooholoia' ke kumuhana. Eia na ae ame na hoole: j ī Ae—Aylett, Damien. Fernande*, Kai-1 ,11, Kalama, Kaniho, Kealawaa, Kelii-1 [noi, Kou, Kumaiae, Kupihea, Lewis.» ! Nakaleka. Oili. Paele. PaU, Pulaa, Pur- ; dv. Wright—l9. ! » Hoole—Andrade. €hilling:worth, Gan- ] dail, Harris. Knudsen, Longv Vida, 1 Speaker Beckley—S. , j , Aole i hiki mai—Greenwell, Haia. I | Jaeger. } ! Ua kakooia ka vito ana a ke Kiaaina ! i ka hila ahahui hoopakele kamalii mai na hana hoomainoino mai, a ua hoo-[ j paa ia ke kulike o ka manao o ka Se-! nate maluna o ka oieio hooholo pili i ke kapa-alanui o Kamaki Kuea. i Holo ka bila haawi kuleana hoohana o hui uwila o Hawaii ma ka heluhelu elua mahope iho ka hoapono ana o ka-ho*ke pili ilaila. Holo ka bila Senate 39. Holo ka bila Senate helu 115 ma ka heluhelu ekolu, 23 kue ia 5. Ho[ike na ke komike pa'i e hoike ana ] ka hoounaia he mau bila i ke Kiaaina a iwaena o ia mau bila ka bila pili i naj : waipuna o Pauoa. v j Ma kela wahi ua hoomaka aku la ka Hale .iloko'o kana mau hana mau oia hoi ka heluhelu elua ana o na bila a he nui o lakou i hanaia pela, mai ko ka Senate a ko ka Hale iho no hoi a hoo- | kuu ka Hale ma ka hoopanee ana a noho hou. ILOKŌ O KA SENATE. Aperila 16.—He leka na ka Hale e i hoike mai ana i ka hooholoia o ka bila uku ukuhana iloko o elua la o ka mahina. Apo ohohiaia ke kono a Konela Jones, ke aliikoa, i na hoa Aha Senate « no ka hele ana e nana paikau i Kapiōlani Paka. Hoike na ke Kakauolelo Carter i ke kakauinoa o ke Kiaaina i • ka bila a W. W. Dimond. He ui ana pili i ka bila Senate helu 156, a ua ikefa aia i ka Hale o na Lunamakaainana kahi i waiho ai. Mahope o ka noonoo ia ana o ka bila haawina helu 107, ua heluhelu ekahiia na bila o ka Hale helu 71, "2, 134, 141, 16, 142 ame 145. Noonooia ka bila hoaie. a holo ma ka heluhelu elua ana mahope o na hooponopono ana.. Noonooia j ka t ila haawina a mahope o ke kamai- | lio nui ana me na hooponopono ua hooholoia ma ka heluhelu elua ana. Hoopanee ka Aha a noho hou. HALE O NA LUNAMAKAAINANA. Apefila 17. —Hoike komike pili i ka , bila Senate e pili ana l na hua ai ame I na ululaau. Kokua ke komike oihana mahiai i ka hooholo loa ana i ke kumuhana. Hoike komike ola pili i ka bila hoopau o ana a ua kakoo nui ke komike • e hoopanee loa ia ka bila. Kapaeia ka hoike. Na ia komike hookahi no he hoike komike kākoo i ka hoopanee loa i , ka bila hookomo ma'i maikai ole ame i ma'i lepera iloko o ka Teritori o Ha- [ waii a maluna o keia kumuhana ua ua kamailio nui ka Hale a mahope ua j apopoia ka hoike. Ma ka manawa i | kamailio nui ai ka Hale ua hoike mai i ka Lunahoomaiu i ka manao o ke Kiaj aina aole e hoopuka i ahaolelo kuikawa ke ole e hoano e hou ka Hale i kona | kulana hana. Aia he mau hoike liilii na keia komike hookahi no a hala wale' . kekahi manawa a hiki wale i ka ma- { | nawa a Vida i waiho mai ai he hoike; Ikakoo I ka bila a ka" Evening Bulletin j | no ke koena auhau o ke pa'i ana i ka i moolelo o ka Hale i hala a oia ka ma- j ! nawa a Fernandez i kue ikaika ai, eia j nae hoomaha e ka Hale. ' Hoike kqmike o na lilo maluna o ke noi a Wright no ka haawina dala o J Kona Akau a aponoia ka hoike maL hope o kekahi mau hooponopono ana i ( na kinaunau. | He elua leka na ka Senate e hoike I mal ana i ka hooholoia ana o ka bila j alahao o Hilo ame ka like ole o ka ma-! t nao o ka Senate me ko ka Hale s»ili! i i ka nakui a ka Hale i hookomo mai j [ai iloko o ka bila plli i na kiure. No! keia like ole ua hooholo ka Hale i ko- i I mike hui no ka noonoo ana i keia ku- { muhana. j | Na Vida he olelo hooholo pili i ke I ! kipaku ana i na limahana lapana e j i hoohanaia nei e ka Papa Ululaau he \ ' umi-kumamalima ko lakou nui, a he | eiwa hoi e hana nei me ke Keena Kula. | a e hoonohoia hoi i mau kupa ma keia , mau wahi. Na Kumalae he olelo hooholo e pili [ ana i na hana apakee o na poo aupuni |! ke dala o ka lehulehu, ame ka hoaie ana aku ! na dala ma ko lakou inoa [ ponoi. a e kohoia hoi i komike kuikawa [ 0 ekolu lala e noli i keia mea. Aponoia a ua koho mai ka noho ia Kumalae, ; Kalama ame Purdy. ! Na Kupihea he mau bila hou. a ua hooholoia ma ka heluheiu ekahi ana. Hoi hou ka Hale I na hana o ka la a noonooia ka bila oki mare ina e ioaa kekahi i kk ma'i lepera. ua hookomoia kekahi mau hooloii ā hooholoia. Hoopanee ka Aha. ILOKO O KA SENATE. Hoouna mal ke kakauolelo o ka Hale t ka bila hoomana alahao uwlla o HOo me kekahi mau hoololi ; ua ae ka Senate 1 na hoololi & ua hoounaia akt> 1 ke Kiaaina. Hoihoiia mal na b(la Senate i hooholoia e ka Hale ma ka Poaha nei. Haawiia I ke komike huikau ka olelo hooholo hui I hooholoia e ka Hale ma Haraki 2S no ka hoomakaukau ana t komlsina «o ka hoikeike e malamala ana ma Sana Lui. ame ke kukulu ana 1 kaiapu himeiH o elima lala. Na Aehi lie hoike hapanui o ke Koralke Hookolokolo « poa» e aponoia ka bila a ljtnm me ka haawi pa ana mai I kekahl mau hoololi. Nu! ka pae-e. a oa, noiia snaf e waiho ma ka papa a lo«a mai ka Holke a lea aoao uuku. ApoiKoia. Huhu o C- Brow«, a hoomakankau e haaiele i ka aha me ka olelo aaa. mai oa ImaleKe oia i ka noho luna hoomaia ana ao ke Komlke Hoo-

kolokolo. ka hahap.a o kana rr.au oieio. ua kuba'u o Aehi a noi e holhoi hou ia mai kana hoike. a ua aeia. Xoi o Aehi e hoopanee ka aha, aohe no nae i kokuaia. : Na McCandless he oleh> hooholo e kaheaia ke Kiaaina ame ke Komisina o na Aina e paaia mai ka hoolllo ana aku he 299 eka aina ma Olaa. he aina \ ma kekahi mau lua pele kahiko» a he l wahi maikai hoi e hooliioia i mau lua- j | wai Walhoia I ke komike o na Aina ' Aupuni me ke kauoha e hana S kana-l | wai e plii ana i' keia mea. j I Hoole ka Senate ika hoopii ana o ka! I Hale I ekolu dala ka uku o ka poe kiu- j , re ma ke noi ana o Dickey he mea ia I . e nui ai ka Hio o ka ; aha hookolokolo. i | Waiho mai o Kalauokalani i ke noi f na kekahi poe kalepa lapana ame Pake ' e hoihoi hou la aku ia lakou ka huina j o 52,625.4S i laweia no ka auhau waiwai! kalepa. i I Ma ke noi a Dickey ua heluhelu elua! i ia kekahi mau bi!a. | Waihoia ike komike o na Aina Au- „ 2uni ka bila e pili ana i ka hui kelej pona Standard. » I Laweia mai no ka heluhelu elua ana; } ka bila waiona i hoawaawaia i aponoia j |e ke Kiaaina. Waihoia i ke komlkei I huikau. i ' Hoohoioia ma ka heluhelu elua ana! ! ka hila Senate Helu IS7 e plli ana i na! holoholona komohewa. a pela no hoi ka y bila hui pale i ka hoomalnoino ana i na • kamalii. Haawiia i na komike kela mau Mla Senate iho i ka holo ana ma ka heluhelu elua ana. Helu 177. 17S. 179. j ISO. 181. 182, IS3, 173, 174, 175. 176, 155, a pela pu no hoi na bila a ka Haie Heiu 16. 71, S5, 134, 141. Holo ma ka heluhelu elua ana ka bila haawina o 15,000 no ke awa kumoku 1 o Kaiaupapa. I He leka na ke Kiaaina e waiho mai! j ana i ka inoa o Alexander D. Lindsey. j , Jr.. i lunahoomalu no ka papa kakauinoa o ka Mokupuni o Oahu. Aponoia me ka lokahi. . Holo ma ka heluhelu elua ana ka bila pili i ke kanawai alahao. Holo ma ka heluhelu elua ana ka bila Helu 83 a ka Hale me ke komo ana 0 kekahi mau hoololi. Holo ka bila Helu 138 ma ka heluhelu ekolu ana me 14 ae. a pela no hoi ka bila e kukulula i hope puuku o ka waihona aupuni. Holo i ka heluhelu ekolu ana ka biia no ka ohi ana i na kiure me 13 ae, me ka hoololi i 10 keneta o ka mile aole 1 5 kenetaHolo ka bila kaapio a ka Hale, 12 ae, 1 hoole. Holo ma ka heluhelu ekolu ana na bila Hale Helu 94 no ka hoohoihoi ana i na hana like ole. Waihoia l ke komike kuikawa ka bila Senate Helu 83 pili i ka haawina uku no elua makahlki o ka poe hana aununi, me ka noii pu ana i na keena oihana. Laweia mai no ka noonoo ana ka bila hoaie a ma ke noi a Aehi ua waihoia no ka Poaono. Hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana ka bila Senate Helu 167 e pili ana i na hui hoohuiia o na aina e, a pela pu no hoi ka bila Senate Helu 17J.' Heluhelu ekolu ia ka bila, Senāte Helu 154 no ke kuai ana i na hana wai ma Pahoa no $76,400. Hooholoia me.U ae. Hoopanee ka aha ma ka hora 4:20. • (]■£ nana ma ka aoao 5.)