Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 25, 19 June 1903 — Na Hale e Kau Kanawai nei [ARTICLE]

Na Hale e Kau Kanawai nei

HALE O NA LUNAMAKAAINANA. lune 10.—Mahope o ka pau ana o na hana kumau o ka Hale ua noho ae la ka Hale ma ke ano komike holookoa a noonoo i ka bila Hale helu 2. O ka itamu mua o ka hapaiia ana mai oia ka huina o 1400.000 no ke ieukuiu hou [ ana I na uwapo. Ua noi mal la o Kupihea I 9200.000 no ia itamu a maluna o kela i kamailio nui ai na hoa a hooholoia he 1200,000. Ma ka manawa i pau ai keia kumuhana ua hookuu ia ke komike a hoomaha no hoi ka Ha!e. Ma ka manawa i noho hou ae ai ka | Hale ua hapai hou ia mai la ka noo- l noo ana o ka bila aie. Ma keia ma- | | nawa ua noonooia :na itamu o ra uwa- \ I po o Lahaina, Kahului, Pukoo. Hono- | kaa, Hawaii ame kekani wahi e ae a i ua hooholoia ko lakou mau haa wlna J pakahL Mahope o ka hookomo it&ma ana a hauie no !a mau noi ua hapal ia ae la ka ilamu o ka eli a hoohohonu awakumoku. a maiuna o keia kumuhana i ulu nnl mai mai ai na kamaiiio ana. Mahope o ke kamaillo nui ana ua hoohoiola ka haawlna o ia itamu e ltte me na niea I hooholoia. Mahope o ke kamaiiio ana maiuna o kekahl mau iiamu ua noonoeia ka itamu o na kukui nwiia a kapaeia la lta> -tnu. Noonoola na iiamu ona halekuia ame ko na haie noho o n* kumukula a hooholoia e Uke me na hooponopoao. Mahoo* o ka pau ana o k» k*m«ni> ana maluna o na hanahoonaauao u« noonookt ae ko ka oihana paikau. Ua walhola mal he t».«» no keia olhana iwaena ō ekoiu maheie koa-o ko Honoiuiu nei» o ko Hik> ame ko Wailuku.

Ua. hoao ae kekahi poe e mahelehele aka aole i lanakila no ka mea, ua kaaaeia ua itamu la mamuli o ke noi a Beok!ey e kapae. Mahope o ka pau ana o keia hana ua hooku ke komike h ua hoopanee no hoi 'ia Hale a noho i ka Poalima. sale o na lunamakaainana. r • - Tune 12.—Mai ka Papa Oihana Kalepa mai i kana olelo hooho'.o e pili ana i ka . Papa Ola ame ko na hana hou no ka hoonui ae a malama mau hoi i ka maemae o na uwapo nolaila e pono e hooholola mai e ka Ahaolelo 1 itamu no ia hana no ke kokna £»na i ka Pana Ola no ka mea. oia ke keena aupuni i komo aku iloieo o ia arto hana o ka ma"&rna I ka mnemae. Ma kHa nianann, ua noho koke ae la ka Hale ma ke ano komike holookoa a noonoo hou i ka bila ale. LTa hoa*a hou mai la o y ! ka noonoo ana 1 ka itamu oihana kon no ka mea wahl »na ua hoikeia akil he mae pono to a e loaa ia Wailukii he puall koa. Nolaiia ua noonooia ae he itamu no keia oihana a ua hookomoia he $20,000 no Honolulu. $5,000 no Walluku a he J5.000 no Hilo. Mawaho ae o keia he $3.000 no ka uwaoo o Kawaihae. Na Paele he noi e noonoola ke kuai ana i ka apana o ke kukui uwila a no Ka maopopo ote i ka Hale o ka mea e h:tnp ai ua waihoiu ka hana i ke komikuika%va. Na Pulaa e hapai hou ia mai ka noonoo itamu o ka uwapo o Kawaihae no ka mea, wahi ana ua n'.akemake oia e hoonii hou ae i kona maTalo o na kumu kupono. Ma ka noonoo ana i ke kumuhana ua hooholoia he $3,500. oia hoi he $500 ka v oi ae. Mahope iho o ke kamailio ana no ka ninau e pili ana i ka haawina dala no ka mahele kalana e hoihoi no ka Teritori. Ma ka ninau a Harrte na lilo ia i mea pohihihi a hookuuia no hoi ke komike a hoomaha no hoi ka Hale mahope iho no nae o ke -kohoia ana o ke komike kuikawa no ke kumuhana kuai a o ka apana kukui uwila. Ma ka manawa i noho hou ae ai ka Hale ua makaukau he eono komike me leu lakou mau hoike pill i na haawina o ka bila ukuhana o eono mahina. Ua noho ae la ka Hale ma ke ano komike holookoa, a noonoo i ka bila ukuhana o eono mahina. O ke komike mua oia ka hoike komike pill i ke keena Hooia no na ukuhana #> na kakauolelo « ia keena, a ua apono fa ka hoike komike a hookomoia ka i ilamu Iloko o ka bila. I Hoike komike maluna, o ka lunanana j Ta ame kona hoj>e. Oiai o ka hoike & j ka hapanul wale no ka i waihoia mal nolaila ua waihoia ka hoike hapanui ma ka papa a waihoia mai ka hoike hapauuku. O ka hoike komike o ka Hale Pupule no na ukuhana o na luna o la keena hana a ua aponoia ka holke komike e ka Hale. Hoike komlke no ka luna ap?na hoopae limahana. ~ E hoapono ana ka ke komike la kumuhana ma ka itamu o $900 no ke Komikina a Ajrena Hoolaha. Na Harria he wehewehe piha i ka manao maoli o keia kumuhana. Mai keia manawa ua ku mal o Beektey a wehewehe | kona manao maluna o keia kumuhana. He manao e ku-e ana i ke kumuhana. Ma keia manawa ua nui ka poe i wehewehe marv*o maluna o keia itamu a ma ke noi e kapaeia ka itamu ua hooholoia e like me ke noi mamuli o 17 ae kue ia 9 hoole< Ma keia manawa ua hookuu ke komike Hale a hookomoia mai ka leka. « ke Kakauolelo Carter e holke man ana i ke kakauinoa o ke Kiaalna i ka hila haawina o ke pa'i ana i ka moolelo 0 ka Hale. Waihoia mai he kono 1 ka Hale e hele e nana palkau o na koa e hoomoana ana I Walklki-kai, ua apoia mai me ka lokahL Ana ka poe kinipopo i panai mai he kimo no ka hoau ana i ka pa kinipopo hou i ka manawa hookuku paani kinlpopo. TJa apo lokahi ia ke kono. Mahope iho o ka haawl kauoha ana ) na komike pili i ka hila Hale heiu 2 ua hoopuM'ela ka Haie a noho hou ika PoakahL ILOKO O KA BSNATB. 7un« li-Mi ka man&wa i hlkl mai ao ka malama ana 1 ka Aha Benate tole f iawa na hoa no ka malama ana 1 kak hana. nolalla ua hoolaha ae ka PVr**c«cna e noho ka Aha I ka hora to ia auwina la. I ka maaa«a 1 noho « al ka Aha aoie he «ahi mea. aj* a® ka kana okn a mahoM o ka * ke kahunapuk- Ksera ua booWm ka Ala

HALE O NA LUNAMAKAAINANA. lune 15. —Mai Kalaupapa mai he leka e haawi mai ana i na hoomaikai i ka Ahaolelo no na kokua i panaiia aKu ro lakou no ka hoomanao ana i la o Kamehameha. Hoike komike aina aupuni a Kalama no ka huina o $20.000 no ke alanui o Kailua a hiki i Haiku, e waiho ka noonoo ana a hikl ika manawa noonoo ia ai ka bila aie. Hoike komike kuikawa maluna o ke kumuhana kuai i ka apana o ka hui kukui uwila. Ua kakoo ke komlke e kuai i ka aina nona ka huina eka o aneane 23. Waihoia a noonooia me ka bila aie. Hoike mai ka papa likuhana o ka oihana makai o ka mokupuni o Oahu. Ma keia manawa ua noho ae la ka Hale ma ke ano komike holookoa a noonoo i ka bila Hale helu 2. TTa hapai koke ia mai la ka noonoo ana i ka leka a ka Papa Oihana Kalepa a ma ka noonoo ana ua hoopanee loa ia kona noonoo ana ma ke koho ana a keia poe malalo cf ka ninau e kapae: Na ae—Damien, Fernandez, Haia, Kaili, Kalama, Kaniho, Kealawaa, Kou, Kumalae, Kupihea, Nakaleka, Oili, Paele pali, Pulaa, Purdy ame Beckley. Na hoole —Chillingrworth, Gandall, Greenwell. Harris, Keliinoi, Knud6en, Lewis, Long, Vida, ame "Wrigrht. Hapaiia mai ka noonoo ana i ka itamu no ke kuai ana i ka aoana o ke kukui uwlla a hooholoia e like me ia i hooponoponoia mahope iho no nae o ke kamailio nui ana. Na ko Maui he holke no na haawina o ia kalana a ma ke noi a Aylett ua waihoia ka noonoo ana a waihoia mal na hoike o na kalana e ae. Hookuu ke komike hoomaha no hoi ka'Hale. Ma ka manawa i noho hou ae ai ka Hale ua hapaiia mal -ka bila Senate helu 2 oia ka biia ukuhana o eono mahina. Na Gandall he hoike komike hoonaauao a ma ka noonoo ana ua aponoia ka huina o $162,500, e like me ia iloko o ka bila. Hoike komike maluna o na ukuhana o k e Keena Mahial a ma ka noonoo ana ame ka hooponopono ana ua hooholoia he $6,000. Hoik«» korn : o na ukuhana o ke keena kinaiahi a ma ka noonoo he $32580. Hoike komike malun- o na ukuhana o na lunanana o ka Papa Ola a hooholoia he $7,200 no ko Honolulu nei, a he $1.440 wale no. Hoike komike no na ukuhana o ka oihana makai o Hawali a aponoia ka hoike komike. Ma ke noi a Vida ua noonoo hou ia ko ka oihana makai o Oahu a hooholoia e like me na hooponopono. Noonooia ka itamu o ko Kalaupapa a hooholoia e like me na hooponopono. Ma keia manawa ua waihoia mai ka hoike pili i na kauka aupuni a maluna o keia kumuhana l kamailio ai ka Hale a hiki I ka manawa 1 hookuu ai ke komike holookoa oiai maloko o ke komtke Hale ka noonoola ana o kela mau kumuhana. Hookuu ke komlke a hoopanee no hol ka Hale a noho hou. ILOKO O KA SENATE. ( lune 15.—Ma keia la hana ua heluheluia na mool«lo o ekolu la hana i hala. Mai ke Kakauolelo Carter mai he leka e hoike rnai ana I ke kakauinoa o ke Kiaalna i llw, blla haawina no ke I pa*l ana I ka moolelo o ka Hale o na I.unamakaainana. He teka na ke Keena Loio Kuhina mal e pane mai ana i ka leka a ka Senate i ui aku ai pili i ka loihl o ka niana e noho al keia kau. Ua hoike mal la ke Kokua Loio Kuhina Mr. Weaver ua hiki ke noho ke kau iloko o kanaono ia e like me ka manao o ke Kanawai Panalaau. Na ka Hale mai o na Lunamakaainana he tek & e hoike mai ana i ka hooholoia i ka la 6 o lurte ka bfla haawina Senate helu 11 plii i na haawina da)a o ke keena auhau.

He leka nn ka Mekla o ka Puali Kumau o Amerika Hulpoia e noho mal oel I Waiklki~kai p leono ana | xia »enatoa 110 ka hele ana I ka nana oaK k&u o tta koa I hoomoana I WalklklkaL Ua h&la hope loa kela, kono, no ka mea, aole I noho ka Benate Woko o ka maaawa knpono e hiki ai ke hookola ua kono la aka ua hoolkalka no ka PereaWena holke I na hoa a he ekolu o !&ko« I hlki l kahl o ka hana a na plha hauoii loa. lakou. Na ka Fere«idena no i hoike mal, I aa k&iki i haawiia mai no ka hoau ana « ka pa klnipopo hou ka poaono. O &t olelo hooholo a ka Pna K«tep* t waUKila. aku Uoko o ka Be~ «ta «mlhoia. Ooko o ksnlkf-«

ka otelo hooholo e pill ana i na uwapo Ua waihoia. i ke komlke aina aupunl, 'aoka olelo hooholo no ka malama ola ; ua w&ihoia i ke komlke Papa. OLa. Mai Kalaupapa mai he leka e hoike ma i ana i na hoomaikai i panaiia mai e kolaila poe no na kokua a ka Ahaolelo i panai ako ai no na hana hoomanao o ka la o Kamehanieha. No ka loaa ole mai he hana na ka Senate mai ka Hale mai o na Lunamakaainana mai ua hoopaneeia ka Aha a noho hou. HALE O NA LUKAMAKAAINANA. lune IS.~Mahope o ka pau ana o na hana kumau ame ka ninau a ka Lunahoomalu pili ia Jaeger ua waihoia mai

ka hoike komike no ke pa'i ana i ka bila Senate helu 9 « holke mai ana ua makauk&i no ka puunaue ana i na kope i pa'iia. Ma keia manawa ua noho ae la ka Hale ma ke ano komike holookoa a noonoo maluna o ka bila Senate helu 2. Hoike mai ke Kalana Hawaii Hlkina a ma ka noonoo ana ua noi ae o Aylett e waiho ma ka papa a loheia na hoik e kalana'e ae. Ma ke koho ana ua k&ulike na koho ana a ma ka aoao o ka lunahoomalu o ke komike holookoa ua koho oia e kakoo ana e waihoia ka hoike komike a loheia mai kekahi mau hoike e ae. Ma keia manawa ua waihoia mai ka hoike komike o ke Kalana o Hawaii Komohana a waihoia no ma ka papa a hiki i ka manawa e pau pono mai ai na hoike o ia ano hookahl. No ka hala ana o Knudsen ka mea ieia lea hoike o ke Kalana o Kauai ua hookuuia ke komike Hale a hoomaha no hoi ka Hale. Aka i ka manawa i noho hou ae ai ka Hale ua hapai koke ia mai ka hoike o Kauai. Hoike komike o ke Kalana o Oahu a mahope iho o ke kuu ana iho ua hoohalahala koke mai la o Kupihea aka aole i lanakila kana no ka mea, ua : waihoia ua hoike la ma ka papa no ka noonooia aku me na hoike kalana e ae. Na Harris he ltamu o $20,000 no ka hale paahao o Oahu ma ke ano he hoolilo Teritori aole ma ke ano kalana. a mahope o ke kamailio nui ana no ka mea, ua hoike ae kekahi poe he hoolilo aupuni kalana ia a ma ke koho an»-1 maopopo ai he hoolilo Tentori ia rna ke koho ana o 13 kakoo teritori ku-e la 12 hoole. Ma keia manawa ua nōonooia na hoike komike kalana a o ko Hawaii Hikina ka i aponoia he $223,000; pela no hoi ko Hawaii Komohana he $87,294.88: ko Maui, he $184,600; ko Kauai, he $143,900. Ma ka manawa i noonooia ai ka hoike o ke Kalana o Oahu ua ku kok? mai la o Beckley a hoohalahala mamuli 0 ka itamu o ke ana ana i ke alanui Kula a maluna o keia kumuhana ka nui kamailio ana, aka, i ka hiki ana mai i ka panina, ua aponoia ka hoike e like no me kona mau mua iho. I ka manawa i hiki mai ai 1 ka pauku 6 ua hookomo mai la o Kumalae, e haawiia ka aelike i ke kanaka nana ke koho haahaa loa me ka hoopaa mai 1 bona maikai a lawa kupono. Ma keia manawa ua maikai ka piha pono o ka bila aka no aneane e uhi mai ka po ua hoopanee ka Hale a noho hou no ka hooholo loa aku i ua bila nei. ILOKO O KA SENATE. lune 16.—He elua bila hou iAhookomoia iloko o ka Senate. Ua haawiia mai ia Tsenberg he manawa hou no kana komike no ka noonoo hou ana i ka bila a Dickey pili I ka hooemi ana i ka papa o na luna aupuni. Na C. Brown i hookomo mai i kela mau bila hou elua e hoike ana:— He bila e pakul ana i ke kanawai I o na kanawai o ke kau kuikawa o ka Ahaolelo o ka makahiki 1903. E hookupono ana ka bila hou i ka manawa e hiki aku ai i Dekemaba 31 o keia makahfki no ka bila haawina o na pilikia kuikawa. O kekahi he kanawai e hookaawale ana i dala no ka uku ana i na hooiilo o ka Luna Hooia o ka Teritori o Hawaii, no kona hoolako aku i na luna aupuni kalana me na palapala pa'i hakahaka ame na buke pa'i hakahaka e like me ke kauoha a ka pauku 505 o ke kanawai 31 o ke kau mau. He $12,500 ka nui o ka huina no na lilo. Aole i liuliu ka noho ana o ka Aha o ka hoopanee no ia a noho hou.