Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 28, 10 July 1903 — Page 4

Page PDF (1.41 MB)

This text was transcribed by:  Toni Lynne Kaefferlein
This work is dedicated to:  Brian Young

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

EHA   NUPEPA KUOKOA,  IULAI 11, 1903.

 

 -HE MOOLELO NO-

RODERIKA o KILADEA

KA NAITA KUPAA MAHOPE O KA MEA ANA I ALOHA AI.

 -:AME:-

KATE MAKAMURAKA.

KA UI NOHEA A HOOILINA OIAIO O KALELOGA.

 

 (Unuhiia e S. K. Nawaa.)

  MOKUNA II.

 DUCANA MAKAMURAGA.

 

 "E kuu lede maikai, ke manaolana nei wau aole wau i hana aku nei i kekahi hana hewa ia oe.  Malia paha ua kamailio aku nei wau me ka hunahuna ole; a ina wau i hana aku nei pela, o ka'u olelo pale wale no malaila oiai hoi aole wau i maa i ka huna ana iho i ka mea oiaio a hookuha'u iho hoi i ka hai ana aku i ka'u mea e manao ana.

 Ua ea malie ae la ko Kate poo a aia hoi maluna o kona mau papalina he wahi uiuiki iki o ka mino aka. a hooluliluli ae la i kona poo me ka pane ana mai la,- @

 "A, ke hopohopo nei wau me he mea la aole oe i noonoo mua no kau mau olelo."

 "E ka lede!"

 "O, e Sir Naita, o ko'u manao maoli keia,  E ike iho no nae hoi oe, aole wau e hoahewa aku ana ia oe ma ke ano e hoopunipuni mai ana oe ia'u; o ka'u wale no i manao ai, ua poina ia paha oe."

 "Poina?" wahi a Roderika i hooho ae ai me ka pahaohao.  "Ke loaa ole la ia'u ka manao o kau mau olelo."

 No kekahi manawa i noho iho ai ka opio wahine me ka maka'u, a me he mea la aia oia ke mihi la i kona hele kaawale ana mai kona wahi mai, a liuliu iho ua pane mai la oia me ka mino aka ana iho:

 "Ke ae aku nei wau i ka oiaio a kau i olelo mai nei no ko'u u'i, a ke nonoi ae nei wau i ke Akua e alakai aku ia'u ma ke alahele e hiki ai ia'u ke hooia aku i ke kulike ana o kau mea i kapa mai nei no'u ma ka'u hana; aka i ka wa au i olelo mai nei aole oe i ike mua i ka hoonauene ia ana o kou puuwai a hiki i kou wa i ike ai i ka Opio Wahine o Wikilo, ua hikiwawe loa ka loaa ana mai o ka manao iloko o'u ua poina oe."

 "E hoomau aku i kau mau olelo, e ka lede.  E hai mai i ka'u mea i poina ai."

 "Sir Roderika, aole anei ua hoopalauia oe me Lede Magareta o Kaleloga?" wahi a ka opio wahine i ninau aku ai me ka nanaina oluolu, aia nae he nanaina o ke kaumaha maluna o kona mau maka.

 Ua hoopuiwaia ka naita, me he mea la ua hou ia aku oia i kekahi kui.

 "Aole wau i manao e hana hewa aku i ---"

 "Uwoki." wahi a Roderika i pane aku ai me ka haawi pu ana aku i kona lima.  "Aole oe e hoohewahewa hou mai ana ia'u.  Aole loa wau i ike i ka lede au i olelo mai nei mai ko'u wa i hoi mai ai mai Pelekane mai, a ke ake nei wau e ike ole aku iaia.  Ua hanaia kekahi aelike mawaena o kona makuakane ame ko'u, i ko maua wa no e kamalii ana. oia hoi e mare ia maua ke piha ko maua mau makahiki.  Ua manao laua o ka hoohui ana ia Kiladea ame Kaleloga, oia ka mea nana e hapai ae a lilo i mana ikaika nui ma Irelani nei.  Aka ke koho nei wau i ko'u aloha e punuku ole ia mai ma ia ano hana.  Aole wau i maopopo i ko Magareta manao no keia mea, a pela no hoi me kona puuwai.  O ka mea hiki ia'u ke olelo aku ia oe, aole loa wau i hoopuka iki i kekahi huaolelo o ke aloha iaia, a ma kekahi aoao hoi, ke hai aku nei wau ia oe, e nana aku no wau iaia me ka hoihoi ole.  Aole oia ka mea a'u e koho aku ai i wahine na'u.  Aole, aole, e kuu lede maikai, aole wau e hoopoina ana i ka'u mea i hai aku nei ia oe, kela makeneki uneune puuwai iloko o'u."

 I keia manawa i hoholo ae ai ka ula ohelohelo maluna o na papalina o ka opio wahine , a maluna hoi o kona mau maka aia he mau huaolelo malaila.  He oiaio ua hauoli loa ia oia a ua hiki ole iaia ke huna iho, e hiki ole ai i kakahi kaula ke hoohewahewa aku ua like no a like ke koiikoi iloko o kona puuwai me ko Roderika.  Ma na ano apau, aole i hiki i ka opio ke hoohewahewa aku ua,--

  "Kui mua ia oe i lei,

   Na'u e hoohiehie,"

 A pane aku la oia:  "E kuu lede aloha, ua olelo aku nei wau me ka hoohunahuna ole, a i keia manawa e ae mai oe e ninau aku wau ia oe.  E hai mai - e hai mai - ua makemake anei oe e lilo wau i kane na Magareta Dorana?"

 Ua kulou iho la ko Kate poo ilalo me ka pane ole mai.

 "E ha'i mai ia'u," wahi a Roderika i hoomau aku ai, me ka leo kuoo, "aole anei me kou ike iho, ua hamama ko'u aloha nou, a nou wale no, he mea ia e hoohauoli aku ai ia oe?"

 Eia nae aole he pane i haawi ia aku.

 "Aole anei oe e pane iki mai ana?  E hai aku anei wau ia oe aole wau i make i ke aloha a hiki wale i ko'u ike ana ia oe, a i keia manawa hoi ua piha ko'u puuwai me ke aloha hemolele nou?  O, e Kate, kuu anela pomaikai ---"

 "Hamau!" i hawanawana mai ai ka opio wahine, me ka huna ana iho i kona helehelena mamua iho o kona umauma.  "Ke nana mai la kou ukali ia kaua; a ua luliluli mai nei kona poo me he mea la e hoike mai ana aole oia imakemake i ko kaua launa ana."

 "Mai hopohopo oe no Hiu," wahi a ka naita opio i pane aku ai a ia manawa hookahi no hoi i apo aku ai kona mau lima maluna o na poohiwi o ka opio wahine iaia i hilinai mai ai maluna  o ka kakou koa.  "E haawi aku kaua i ko kaua hilinai ana apau maluna ona no ko kaua mau ola pakahi iho.  E pane mai ia'u ina no he hookahi wahi huaolelo.  E hoike mai hoi ia'u i ka'u mea e noho hana aku ai ma keia mua aku.  Ua hiki anei ia oe ke aloha mai ia'u?  Ua aloha anei oe ia'u? - e aloha mai ana hoi ia'u e hiki ai oe ke lilo mai ia'u?"

 Ia wa i naka haalulu ae ai ka opio wahine, a aole i loihi iho ua noho mumale iho la oia, a ea ae la a nana aku la i na maka o kona hoa kamailio.

 "E Sir Roderika," wahi ana i pane mai ai me ka leo kuoo a ku maoli no i ka eehia, "ke keiki oe na kekahi o na barona mana nui o Pelekane, a owau nei la he wahi kaikamahine na kekahi kaukaualii kuewa.  Ua hanauia mai oe no loko o kalahui Nomana, a ua hiki hoi ke hana e like me kou makemake, a owau nei hoi no loko mai o ka lahui i hookaumahaia a i hoohaahaaia.  Aole he noho aloha o ko'u makuakane me kou poe, a ua ike no hoi wau he enemi ko'u lahui na kou makuakane.  Pehea e hiki ai ia'u ke aloha aku ia oe?"

 "E kuu lede aloha, aole o'u nana i ko hai manao, aole hoi wau, ma ka hoopaa ana i ko'u aloha, e huli ana i ka hooko ia mai ma kahi e ae, ia oe wale no.  Ina wau e ike aku ana ua aloha i'o mai oe ia'u, aole a'u mea e nana ai ina no o ke ao holookoa ke ku-e mai ana ia'u.  Ina no oe he keiki na kekahi mea haahaa loa o kou poe kanaka, e ike aku no wau ia oe ma kou nohenohea.  Aka he keiki oe no ka ohana alii.  He mau manawa i ikeia ua mare aku kekahi mau barona hanohano i na kaikamahine a na alii Ailiki, a aole hoi wau e kuha'u iho ma ka lawe ana mai ia oe na'u, ina oe e ae oluolu mai ana.  Aka mawaho ae o keia he hookahi no ninau nui a kaua e noonoo ai - a oia no hoi ka Alepa ame ka Amega ame ka ninau koikoi:  Ina aole he mau mea alalai i ko kaua hoohui ia, e ae mai ana anei oe e lilo mai oe na'u?"

 Ia wa i pane mai ai o Kate Makamuraga me ka oiaio:  "E Roderika, ua lilo mua ko'u puuwai ia oe, a o ko'u aloha hoi,"

 "Alaila," i hooho ae ai ka naita me ka hauoli, "aole e lilo ana kou aloha i mea ole.  E hoopaa no wau i kou kii iloko o ko'u puuwai me ke aloha pau ole, a pela hoi e hooko ai ko'u mau lima i ka oiaio, ame ko'u alelo hoi me ke kumu o kona paa, ke hoopoina iho wau i ka hoohanohano ame ka hoopomaikai ana aku ia oe!  Mai maka'u oe.  E pale ae i kou pihoihoi. Ina aia he mau mea alalai mai i ko kaua hoohui ia, e lanakila ana kaua maluna o ia mau mea;  a ina e kau mai na ao hakumakuma maluna iho o kaua, e kali hoomanawanui kaua no ka puka mai o ka malamalama.  O, e noho no wau iloko o ke ola hou ana ma keia mua aku, oiai i keia wa ua loaa mai ia'u he mea na'u e ola ai nona."

 Mamua o ka puka hou ana o kekahi mau olelo mawaena o laua@, ua hoopuiwaia ka kakou mau opio i ka lohe ana aku i ke pahupahu mai o na kapuai wawae mahope mai o laua, a i ka huli ana a@ Roderika, ua ike aku la oia i ke ku mai o kona ukali.

 "E Sir Roderika," wahi a Hiu i pane aku ai me ka huna ana@ iho i ka pihoihoi iloko o kona puuwai. "e kala mai oe ia'u ina wai@ i hana hewa ma ko'u hele ana mai la ; aka ua ike anei oe i ka n@ o ka manawa i lilo ame ka loihi o ke alahele e waiho ma@  mamua o kaua?  Ke ole wau e koho hewa aku e hele aku ana @  keia opio wahine no kona wahi."

 "Ua maopopo ia'u ia mea e kuu Hiu maikai," wahi a ka op@  puana ae ai a ia manawa hookahi no hoi i ku ae ai oia iluna.

 "Alaila," wahi hou a Hiu i hoomau aku ai, "eia he kanaha @  okoa mamua aku o ko kaua alahele.  He oiaio he umi mile mai @  wahi aku no kahi o Ducana Makamuraga, a he kanakolu hei @  malaila aku no Kiladea."

 "He oiaio kau, e kuu Hiu maikai.  Ke manao nei no nae ho@  wau ua lawa kupono ka manawa.  Aole no hoi i hala loa ae i@  mai ka piko poo ae."

  "He hora okoa ia i hala ae nei, e Sir Naita."

 "Alaila e koe iho ana he ehiku hora malamalama:  ua ike @  hoi oe he ikaika ko kana mau lio.  Ua pono no nae ia kakou@ hoohala hou ole iho i manawa maanei.  Pehea la he ponopono @  paha kahi lio i eha no ka hoohana ana aku?"

 "Aia oia ke ku mai la ma ka aoao o ko'u lio.  E hele ae wau @ nana i kona pono."

 Ma ka nana ana i ua lio la, ua ike iho la o Hiu aole no i @  loa kona wahi i poino, a ua ike iho la no hoi o Hiu ua hiki no iaia ke hele aku maluna o keia lio a hiki i kahi o Makamuraga: liolaila mahope o kona hoihoi ana i kona noho maluna o keia lio, @  haawi aku la oia i kona lio no ka opio wahine.  I kinohi ua hahai@  kokoke aku la o Hiu mahope o na opio, a mahope mai na lu@  mamao aku la oia mai ia laua mai, a hookuu aku la ia laua e haihai@  olelo mawaena o laua.

 "A," wahi a Hiu me ka hoomau ana i ka luliluli o kona po@  "aole e ala hou mai ana keia ano hooipoipo mawaena ou e koi@  haku.  Aole wau e koho hewa ana aole no e ae mai ana keia ka@  kaualii Ailiki ia oe e lawe ae i kana kaikamahine i wahine nau @  pela no hoi kou makuakane, a e oi ae ana kona huhu ke ike i keia@  mea.

 No kekahi manawa keia hele ana o lakou a hala ae kekahi ol@  lae laau, ua hoomau hou aku la o Hiu i ka namunamu malie ana.@  e hoike ana hoi i kona manao hilinai maluna o na opio.

 "He mea oiaio, aole loa e hiki ana i kekahi mea ke hoole ae a@  oia e aloha ana i keia u'i nohea o Wiloko, aka aole e hiki i kuu ha@  ke hoolilo mai iaia nana, a he mea kaumaha no hoi keia.  E@  oiaio oia wale no ka u'i a'u i ike ai.  O kuu haku hoi aole no @  ia mea, a ua nui na opio wahine maka palupalu o ke aloalii @  keke i hooia ae o kuu haku kekahi o na kanaka u'i iloko o k@  moi mau naita.  Nolaila aole no he hiki ke hoohewahewa ae @  ha i'o no kela opio wahine i kuu haku.  Aka ua hewa loa keia @  he hewa nui loa keia.  He oiaio e ala mai ana kekahi poi@  keia mua aku.  He kanaka poo paakiki o Roderika, he kanaka  @  a manao paa hoi kona makuakane ke koho oia i kana mea e ma@  ai.  Auwe, he nani maoli no laua la! a ua hiki no hoi ia'u ke @  ae, aia na huaolelo hoeueu puuwai ke panai ia la mawaena o la@ 

 Mahope o ko lakou hele ana no hookahi hora okoa, ua puka@  la lakau nei ma kekahi aoao o ka ululaau a ma kahi o kekahi @  mauu, a i ka hala ana ae o keia kula ua hiki aku la lakou@  kekahi wahi i ano like me ka paka i okiia ai hoi ka nahel@  koe iho na laau nunui, a mahope iho ua pii aku la lakou @  kekahi wahi puu uuku a ku ana mamua iho o ke alo o kekahi@  pohaku i pono hana ia, a e ku mai ana hoi na hale liilii e ae @  ia me na apana laau.  Ua lilo ka hapanui o ke kahua i ka@  moe, a ua hiki no hoi ke koho aku ma ka nana ana ua kukuluia @ hale la me ka ikaika e pale aku i ka lele kaua ia mai e na el@   Ua hanaia na paia me ka manoanoa a ikaika, a o na puka ania@  he mau wahi puka liilii wale no, a ua hanaia hoi me na hao e @  me ko na halepaahao.

  (Aole i pau.)

 

 HE MOOLELO WALOHIA

 - NO NA -

 ONAMILIONA

LA WE A HUNA MALUIA MA KA AINA MEHAMEHA.

 

 I ka hora elima o kekahi kakahiaka ae, ua hoopuiwaia keia poe i ka lohe ana i ka nakeke o ka lanai a e kikeke ana kekahi mea ma ka puka komo o na lumi moe.  I ko lakou puka ana mai, ua ike aku la lakou ia Pence e holo ana i o a ia nei o ka lanai me ke kuhi ana i kona mau lima, a e pahola ana hoi ka maka'u maluna o kona mau nanaina.

 "Ua holo ka moku!" wahi ana i hooho ae ai, "ua holo ka "Mano" a ua waihoia iho nei kakou mahope nei!  Ua make kakou!  Ua make kakou!"

 "O, e pani koke oe i kou waha!" wahi a Kent i olelo aku ai a hoi hou aku la e hiamoe.

 He mea oiaio no, ua holo malu o Heseka ma ia po maluna o kona moku a waiho iho i keia poe ma ka aina malihini.

 

  MOKUNA  XV.

 MALUNA O KA MOKUPUNI HOALAUNA.

 

 Ina paha i komo aku kekahi malihini ma kahi o ka poe e noho ana ma ka hale o Heseka ma ka mokupuai ana i kukulu ai i kona hale, aole paha oia e manao ua haaleleia keia poe maluna o kekahi mokupuni ma ke ano he poe ua lawe koloheia, a i ole, he poe i laweia mai e huna malu.

 He mau la mahope mai, ua pau loa ae la ka maka'u o keia poe a ua hoomaka iho la lakou e hana i na mea e pono ai ko lakou noho ana.  Ua pii maikai ae la no hoi ko Pence mau manao, a aohe hoi he like me na la kinohi i ka piha uluku.

 I ke kakahiaka nui o ka la a lakou i ike iho ai ua haalele malu mai o Heseka ia lakou, ua akoakoa ae la lakou maloko o ka lumi nui o ka hale mahope o ka pau ana o ka lakou auau ana, a hoomaka ae la lakou e hoolala i na mea a lakou e hana aku ai.

 "E na keonimana," wahi a Morton i hoomaka ae ai i ke kamailio, "ua ninau iho nei wau i ko'u opu a ua pane mai nei o ka hana mua oia ka hoomakaukau ana i ko kakou auinakakahiaka@."

 "Ae," wahi a Rockwell, 'he hana maalahi ia, no ka mea ua lawa kakou i na mea ai, aole hoi i like me na moolelo a kakou i heluhelu mau ai i ka pilikia o ka poe ma na aina malihini i na mea ai e oia ai."

 "E Mr. Vincent, o oe ka mea i kamaaina i ke kulana o ko kakou waihona ai," wahi a Morton.  "O oe ka mea kupono e hele aku e nana i ka kakou mea e ai aku ai i keia kakahiaka,  Ke manao nei wau e loaa ana no ia kakou kekahi mau mea ai maikai.  Mahope aku, alaila, koho aku kakou i na mea nana e hana o kela ame keia la."

 "Owau ka mea nana e kokua ia Mr. Vincent," wahi a Hamona i hooho ae ai, "a ke olelo paa aku nei wau ia oukou, aole e loihi ko oukou noho pololi ana a mo'a mai na mea ai ia maua.  E kali oukou no hapalua hora wale no."

 Ua hele aku la ka hapanui ma kahi a ka "Mano" i ku ai i ka la iho mamua, a ua hoomaka iho la o Vincent ame Hamona e hana i ka laua apana hana i olelo aku ai e hana.  Ua hoonoho iho la laua i ke pakaukau ai ka mo'a ana o na mea apau ua kaha aku la laua i keia poe e hoi mai e ai.

 I ka hoomaka ana iho o keia poe e ai, ua ike iho la lakou ua maikai maoli no na mea ai i hoomakaukau ia e Vincent ma, a ua haawi mai la lakou i ko lakou mahalo piha.

 "Ua like no ka maikai o keia mau mea ai i hoomakaukauia iho nei e like me ko ka Hotele Weledofe," wahi a Mr. Kent me ke ano hoomakeaka.  "Aohe keia he hana e hilahila ai. He mea maopopo he mau moi io no o oe ame Vincent ma ka oihana kuke.  Aole anei kela o ka oiaio?"

 Ua noho iho la na kuke ma ka pakaukau a hookahi ka ai like ana, no ka mea, ua pololi loa ia lakou i keia manawa.  O Morton ka mea ma ke poo o ka pakaukau, a ua maikai kona mau noonoo i keia manawa a lakou e ai nei.

 "Aole oe i nalowale aku mai ko makou onohi maka . aku, e ka Hoahanau Pence," wahi a Kent i kamailio hoomakeaka aku ai i kela keonimana me ka hoonee kokoke ana aku i ke pa puaa hame me ka hua moa.  "Malia paha ua ono kau ai i keia wa."

 "E waiho malie oe ia Pence," wahi a Morton i kamailio mai ai ia Kent, "ina oe e hoomau i ka hanawale ana iaia, e hoolilo no makou o oe ke kuke o keia awakea, a oia kou hoopa'i"

 "Manao ka paha oe aohe o'u ike i ke kuke?" wahi a Kent i hooho ae ai me ke ano kaena.  "Aole oe i maopopo i ko'u ike ame ko'u makaukau ma ia oihana!"

 "Owau ka mea i maopopo," wahi a Haven.  "E hoike mai oe i kou makaukau ma ka haawi ana mai i ke kopaa no ko'u kope."

 Ua aka hoohenehene ae la o Kent, a hoomau aku la i ka olelo ana i kona wa opiopio, ua noho oia ma ke ano he kuke no ka poe eli ma kekahi luaeli ma na mokuaina komohana o Amerika.

 "I ka pau ana o ka aina kakahiaka, ua olelo ae la o Vincent nana e hooponopono ka hana ana o ka halekuke ame ka hoololi ana i na pa.  No hookahi hora kona noho ana maloko o ka lumi kuke, a ua hana oia i na mea apau me ka maikai.  Iaia no e hana ana, e puhi ana oia i kekahi kika, a e mino aka mau ana no hoi oia.  I ka pau ana o kana hana, ua puka ku la oia i waho o ka lanai a hui pu aku la me kekahi poe iho.

 "He mea pono e kaana like ia na hana iwaena o kakou," wahi a Morton i kamailio aku ai i kekahi poe iho.  "O ke kumuhana mua, oia hoi ka imi ame ka hoomaopopo ana aia la ihea kakou e noho nei, a e noonoo hoi i kumu e hiki hou aku ai no ko kakou mau home.  He mea kupono e haalele ko kakou noonoo ana no Heseka ame kona moku no keia manawa.  Ina aole oia he kanaka pupule, alaila,  he kanaka oia i hana i kekahi hana karaima koikoi loa a me ia mau kumu elua, aohe e hiki ia kakou ke noonoo ae e loaa mai ana kekahi kokua mai iaia mai.  He mea pono e makaikai mua kakou i keia mokupuni a kakou e noho nei, a mahope aku, alaila noonoo i ka kakou mea e hana aku ai.  Aia i hea keia mokupuni i kou manao, e Mr. Hamona?  No'u ua loaa no he mau hoohuoi ana, a ke makemake nei no nae au e lohe mai ia oukou mai.

 "Aia kakou maluna o kekahi o na mokupuni o Inia Hema, o ke Kaikuono o Mekiko, a i ole, ma ke Kai Karibiana," wahi a Sidane Hamona.  He haina keia i hiki ole ia'u ke hooia aku ua pololei, eia nae, e loaa iki ana no paha ko kakou kulana ma ka nana ana i ka puka ana o ka la me ko kakou mau uwaki i hooholoia ma ka manawa o Nu Ioka.  Malaila kakou e maopopo ai ina kakou aia i ka hema o Nu Ioka, a malia paha, ma ia hana ana e hiki ai ia kakou ke koho iho i ko kakou latitu.  Ke manao nei au aia kakou ma ka hema o Kuba, a he mau haneri mile wale no ko kakou kaawale mai na aekai mai o Mekiko a i ole mai Amerika Hema mai."

 "Ke manao nei wau e like me oe," wahi a Morton.  "Ua nana pono au i ke aia a ka moku i lawe mai nei ia kakou.  He la umamalu ka Poakahi, a ke hilinai nei wau ma ia la a ma ka Lapule iho, e ku ana ka ihu o ka moku no ka hikinahema a i ole no ka hema no.  Ma ka'u helu ana, he 124 hora paha ka loihi o ka manawa o ko kakou holo ana a hiki mai i kaia mokupuni.  Ua maopopo ia kakou ua hoololiia ka ihu o ka moku e Kapena Wata ina e ike ana oia ua kokoke loa kakou i kekahi moku e holo ae ana ma ka moana.  Alaila, ina e averika kakou ma ka 20 mile o ka hora, e piha ana ka huina o 2,480 mile.  Malia paha he huina keia i piha ka hookahi haneri mile maluna a malalo mai paha o ka huina oiaio."

 Ua lawe mai la o Sidane i kekahi palapala aina mailoko mai o ka lumi waiho buke, a ua akoakoa aku la lakou e nana ina he mea hiki e loaa kekahi wahi meheu maloko o laila ke ha'i mai i ka haina a lakou e ake nui nei.  Ua huli iho la lakou i ka palapala aina o Amerika Akau me ka nana pono ana i na wahi apau o ka aekai.

 "Aohe e loaa ka oukou mea e iini nei ma ka huli ana i keia palapala aina," wahi a Kent i pane mai ai mahope o ka noho malie ana no kekahi mau minute.  "Ke olelo aku nei au ia oukou, ua puha paha i ke tausani o na mokupuni liilii o Inia Hema i komo ole iloko o na palapala aina a malia paha aia kakou maluna o ia mau mokupuni."

 "Malia paha o keia mea ka mea nana e hooaiai mai ia kokou," wahi a Morton me ka hoomohala ana ae i kekahi palapala aina mahope o kona komo ana mai iloko o ka lumi mahope o kona kaawale ana aku no kekahi mau minute pokole.  Ua kau mai la oia i ua palapala aina nei maluna o ka pakaukau aina, a ua ike iho la lakou i ke kii o kekahi mokupuni i kapaia o "Hesetoria."

 "O ka palapala aina keia o ka mokupuni a kakou e noho nei," wahi a Carmody i pane ae ai. "a eia kahi a Heseka i kapa ai ke "Kaikuono o Morton," a ua kuhikuhi aku la oia i kekahi kaikuono me he pea la ke ano, a o keia mea hoi i ma-kaia e like me ka L. oia ka hale a kokou e noho nei i keia wa.,,

 "Aohe keia he palapala aina pau pono o ka mokupuni," wahi a Sidane. "He kii wale no keia no na wahi e kokoke ana i ke kaikuono ame ka hale.  Eia ka luawai ana e kamailio ana, a eia hoi ka auwai e kahe koke nei mawaho o ka hale.  E huli aku kakou i kona lumi ina he palapala aina okoa ae kekahi."

 Ua hoomaka aku la lakou e huli, eia nae, ua poho ia manaolana.  Ua hoi hou mai la lakou a huli hou i ka palapala aina me ka manao e loaa kekahi mau kuhikuhi e pili ana i ke kulana o keia mokupuni maluna o keia ili honua, aohe no nae i loaa ka lakou mea i makemake ai.

 O ka mea i loaa ia lakou ma ka nana ana i keia kii, oia waiho ana o ke kaikuono, ke ala o ka auwai e kahe ana no loko o ka luawai, ke kulana o kahi i ku ai ka hale ame ke kulana o kekahi wahi mokupuni uuku iloko o ke kaikuono.  Aohe i kahaia i ana mile maluna o ka palapala aina, a aohe hoi i kakauia ka inoa o ka moana e hoopuni ana i keia wahi mokupuni.

 "Ia kakou e nana aku nei i keia wahi palapala aina," wahi a Kent, "ua hiki no ke olelo ae aia kakou iluna o ka mahina e noho nei.  O ka kakou mea wale no e ike nei, he maikai ko kakou mau ola kino i keia wa, a aia hoi ke noho nei maluna o kekahi mokupuni a kakou e hoomaopopo nei aia i ka poai mahana.  He mea maopopo ole ina aia keia wahi ma ka akau, hikina, hewa, a i ole, ke komohana o Kuba.  Ke noonoo wale nei no au aia kakou mawaho o na aekai o Amerika Hema."

 "He mea pono e kapae kakou i keia kumuhana no ka manawa, " wahi a Morton.  "E lawe mai kakou i ka noonoo ana i kekahi mau kumuhana okoa.  He mea pono ole i kekahi poe kupa Amerika ke lawelawe i kekahi oihana me ke kukulu ole ia o kekahi hui, a ke waiho aku nei au i ke noi o Mr. John M. Rockwell ka lunahoomalu, a o Mr. Sidane Hamona hoi ke kakauolelo.  O ka poe e ae ana i keia, e hoike mai ma ka olelo ana ae "ae!"

 Ua hooho like mai la lakou apau loa i ka huaolelo ae, a ua hoomaka ae la o Rockwell e akaaka a nui.

 "E na keonimana," wahi a Rockwell i hoomaka ae ai e haiolelo, "he nui ka'u mau halawai i noho lunahoomalu ai, a he nui na holomua i loaa mai ia'u, a malia paha o keia ka halawai oi loa aku a i ole, o ka oi aku no paha o ke koikoi mai ko'u hanau ana a hiki i keia wa, a e haawi aku no hoi au i kekahi haiolelo i ko kakou wa e kaawale aku ai mai ka noho ana iwaena konu o ka moana.  Heaha ke kumuhana o keia halawai?"

 "O ko'u manao," wahi a Morton, "o ka mea mua a kakou e hana ai, oia ka hoololi ana ae i ka inoa o keia mokupuni, no ka mea aohe o'u makemake i ka inoa, e kapaia nei i keia wa.  Ke noi aku nei au ia oukou e na keonimana maikai nana e noho nei keia wahi, e kahea kakou i keia mokupuni ka 'Mokupuni Hoalauna'"

 Ua aeia keia noi me ka lokahi me ka paipai ana ae o ua poe nei i ko lakou mau lima, a i ka lohe ana o na manu i keia nakeke o loko o 'ka hale, ua puiwa ae la lakou a hookahi ka hoonakeke like ana.

 O kekahi hoi, e Mr. Peresidena," wahi a Morton i hoomau aku ai, "he ekolu kumuhana ano nui a kakou e noonoo aku ai, a he mea pono e hookomoia ia mau mea malalo o na poo ekolu.  O ka mua, oia ka noonoo ana i ko kakou mea e ola ai o ka noho ana maluna o keia mokupuni.  E hookomoia keia mea malalo o ke poomanao malamahale.  O ka lua, oia ka makaikai ana i na wahi apau o keia mokupuni, ame ka hoomaopopo pono ana i ko kakou wahi e noho nei maluna o keia ilihonua.  O ke kumuhana ekolu oia no ka hoolala ana i mea e hiki ai ia kakou ke kaawale aku mai keia wahi aku.  Ke noi aku nei au, e Mr. Peresidena, e hookohu mai oe i mau lunahoomalu o na komike a e kau aku ke koikoi o keia mau apana hana maluna o keia mau poo o ke komike"

 Ua kokuaia keia noi.  Ua noonoo iho la o Rockwell no kekahi mau sekona a olelo mai la:

 "Ua loaa ae nei ia'u ka manao o na lala apau o ka Mokupuni Hoalauna no ke komike o ka malamahale ana.  Ina e lawelawe like kakou apau i keia hana, e maalahi no na hana, a ina hoi na elua kanaka wale no e hana keia, he mea ia no laua e makemake ole ai paha.  Ke hookohu aku nei au o Mr. Vincent ka lunanui o ke komike malamahale o ka Mokupuni Hoalauna ame na holoholona e kupono ana no ka ai ia ana maluna o keia mokupuni ame na aina a keia mau holoholona e holo hele nei.  Ua loaa iaia ka mana e kauoha aku ai i kekahi o na lala e paa ole ana i ka hana e kokua iaia ina oia e makemake, a ina e ulu mai kekahi hoopaapaa ana, na ka peresidena e haawi ka olelo hooholo.  Ma keia, e komo no ka peresidena malalo o ke kauoha a Mr. Vincent no na mea e pili ana i kana kumuhana.  Ke hoolaha aku nei no hoi au i kekahi kanawai i kakau ole ia, na kela ame keia no e hooponopono ponoi iho i kona lumi, a hookomo iloko o ke kulana maemae a maikai.  E ae mai ana anei oe e lawe i keia kulana e Mr. Vincent?"

 "Ae, ke ae aku nei au e lawe i ke kulana," wahi a Vincent, ua hauoli oia i ka loaa ana o keia kulana iaia malalo o ka inoa lunanui o ka @ ka mana i kauia mai ai m@

 Ke hookohu aku nei au o M@  na ka lunahoomalu o ke ko@  kaikai aina," wahi a Rockwell@  kuaia no ua ma keia kumu@  Kent ame Mr. Pence.  He n@  makaikai laua, he mau m@  hoi ma keia hana,"

 "Aohe o'u makemake e h@  kai," wahi a Pence i olelo @  makemake ko'u e komo ma k@  mike okoa aku."

 "Aole e ae ana ka noho i @  lele," wahi a Rockwell me k@  keke ana iho i ke pakaukau @  rula, he mea e hoike mai a@  ka manawa no ka noonoo a@  kumuhana.

 "O Mr. Andrus ka lunahoo@ komike no ka imi ana i m@  ia kakou e kaawale aku mai @  aku, a o Mr. Haven ame Mr. M@  kona mau lala.  O ka p@  e komo kokua aku oia ma @  apau.  He mau kumuhana @  kekahi no ka noonoo ana @  Ina aole, e hoopanee ka hai@  manawa wale no e kahea ia a@  paneeia."

 "Oia ke ano o ka hookele @  wahi a Morton i pane ae ai @  popo kela ame keia kanaka @  pana hana, a o kana wale @  ko aku."

 I ka hookuu ana o ka hala@  mo koke aku ia o Vincent @   Lumi kuke a puka mai la a @  la i na kanaka e nonoho a@  ka lumi.

   (Aole i pau)

 

 [  "E KIPAKU AKU OE @  "]

 

 O NA IKIIKI o ke kau la oia ka@  mi hoopilikia nui i na kau@  mea hookaumaha loa hoi i @  hine.  O ka lapaau koke me k@   ole ame ka haawi ana i ka laau ku@  oia ka mea e na ai.  O ka laau @  hi a kolela a Chamberlain oia ka @  nana e hoopau loa ia mau ano nawa@  wali ke lawelaweia malalo o na @  He mea pono e hoolako keia ame @  home i omole laau.  E kii i keia la @  hoolaia no kekahi ola.  Benson, Smith & Co., Ltd., na Agena Kuai K@  na lakou e kuai nei.