Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 28, 10 July 1903 — Page 6

Page PDF (1.44 MB)

This text was transcribed by:  Lehualani Concepcion
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

EONO

 

Na Hale Kau Kanawai o ka Teritore.

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

 

            Iulai 2.  I ka hoomaka ana o na hana, wa loaa mai he leta mai ka Loio Kuhina mai e noi mai ana e hookaawaleia i haawina o $1000 no ka uku ana i aLoio Kuhina E. P. Dole no ka hele ana ma Wasinetona e lawelawe ai i kahihia o Osaki Mankichi.

            Ua hooholoia ma ka heluhelu elua ana ka bila uku o $1000 no E.P. dole ame bila hoolilo bana Hawaii.

            Hookomo aku o Pulaa i ka huina o  $8000 no ke pa’i ana i na kanawai o keia kau, a ua holo ka Keliinoi noi no ka hoopii ana i ka haawina no Lahainaluna mai ka $7,500 a i $12,000.

            Hoopanee ka Hale i ke awakea oiai no e pae-e ana no ka bila kokua a Vida no ke kokua ana i ka mupepa Paradaiso o ka Pakipika nona ka huina o $3,750.

            Maluna o keia kumuhana haawina kokua no ka Paradaiso o ka Pakipika ua olelo mai o Lunahoomalu Beckley aole ka Ahaolelo i aeia e ke Kumukanawai Panalaau e haawi  i kekahi haawina kokua no ka lawelawe ana i kekahi oihana.  No ka hiki ole ana mai o ka mea nana keia bila i hookomo mai ua hooopaneeia ka noonoo ana no ia mea.

            Ma ke noi a Nakaleka ua holoiia ka huaolelo Honuia-maloo mai ka hookomoia ana maloko o ka haawina kokua no ka hui mokuahi o Waila no ka mea aohe e ku ana na mokuahi o keia hui malaila i na kalepa apau.

            Na Nakaleka no he noi no $12,000 no ka uwapo ame ke awa o Halawaena, Molokai, eia nae, ua hoihoi hou oia i ke noi i ke ku-e ana iho o kekahi poe.

            Noi mai o Greenwell e kiloiia ka itamu no ka hoolimalima o ka pa-hoomalu o Waiakamilo, me ka olelo ana o ke kalana ka mea kupono e hooponopono i keia.  Ku-e o Aylett, Kupihea ame Wrigha me ka olelo pu ana mai aia ka loaa o keia wahi ke laweia nei e ke aupuni Haule ke noi.

            Noi hou o Vida no ka uu haawina kokua i ka Paradaiso o ka Pakipika a ua kokua mai o Kiliniwoki a olelo mai o ka poe Hawaii ka hapanui i hoohanaia nei malaila, a he mea kupono e kakooia keia kumuhana.  Ku-e of Greenwell ame Fernandez i keia mea a olelo mai ka mea hope e pono e haawiia keia dala no ke kuai ana i mau pono no na keiki makua ole e noho mai nei ma ka home ma Kona, a aole hoi e hooliloia no na buke kii, a o kekahi no hoi, ua aawiia i $30,000 no ka hoolaha ana ia Hawaii, a ua lawa ia.  Haule ke kumuhana, 13 ku-e ia 1-.

            Lawe mai o Keliinoi i kekahi itamu hou malalo o ke Keena Waiwai “noka hoolaha ana i na loaa ame no pomaikai o na Mokupuni ame ka hoohoihoi ana i ka poe komo mai, $15,000.”

            Na Lewis he hoololi i $5,000 a na Fernandez hoi i kiloi loa ia.  I ke kaheainoa ana, ua pepiia ka itamu, 13 ku-e ia 12.

            Na Lewis he hoololi i $5,000 no Komikina Kope Wakinetona a haule wale ma ke ku-e ana Harris.  Makemake o Kiliniwoki e maopopo ina ua hookohuia i komikina no keia hana a ua hoopololei mai o Keliinoi ma ka olelo ana aole e hiki ke noonoo pu ia ka ukuhana me keia itamu.  Kakooia keia mea.

            Na Kaniho he hooloi no ka hoonee ana i ke kii o Kamehameha e ku ala ma Kohala mai kona wahi e ku nei a i ka pa hale Hookolokolo.  Noi mai o Keliinoi e hoihoiia ke kii i Lahaina, a ua nui ke ku-eia.  Ma ke kahea inoa ana, ua ikeia iho he 13 ku-e ia 12 ae, a ua haule ke noi hoololi a Kaniho.

            Noi mai o Greenwell e noonoo hou ia ka itamu o $15,000 no ka hoolaha ana a ua ko ke noi.  Ua noi mai oia e hooemiia ka huina i $3,500.  Kehea ka Lunahoomalu ia Harris e noho hoomalu mai a ua hoi mai ka Lunahoomalu ma ka papahele a ku-e ikaika i keia kumuhana, a olelo mai he mau dala keia e lu wale ia nei i ka makani.  Ua nui hewahewa na haawina i haawiia iho nei no na hana kokua like ole a ua lawa.  Ua holo no nae ka itamu me 17 ku-e ia 9.

            Hooholoia ka bila ma ka heluhelu ekolu ana, 23 ku-e ia 4.

 

ILOKO O KA SENATE.

            Iulai 2.  Mahope koke iho o ka noho ana o ka Aha, ua loaa mai ka vito a ke Kiaaina e pili ana i ka itamu o $2,000 i hookomoia maloko o ka bila ukuhana o eono mahina no ka Home Keiki Makua ole ma Kona.

            Noi o Dickey e hoopaneeia ka noonoo ana a hiki i ka Paokahi, a o Isenburg hoi e kakooia ka vito.  Olelo ae o Achi e pono e noonoo koke ia keia mea me ka hookaulua ole.  Wehe o Dickey i kana noi a ua kakooia ka vito a ke Kiaaina e na hoa he umikumamakahi i akoakoa ae.

            Loaa mai ka leta a ka Loio Kuhina e noi ana e hookaawaleia i haawina o $1,000 no a uku ana ia Loio Kuhina mua Dole no ka hele ana ma Wasinetona e lawelawe ai i ka hihia o Osaki Mankichi.  Noi mai o Paris e waihoia keia palapala ma ka lima o ke Komike o na Ala ame Loaa, no ka  mea, he hoohuoi kona ua komo pu keia haawina maloko o ka haawina o ke Keena o ka Loio Kuhip@@@ oia ke noi.

            Loaa mai he leta mai ke kakauolelo mai o ka Hale e noi mai ana e hoihoiia aku kana leta mua e pili ana i ka bila helu 6 a ka Hale “no ka uku ana i na bila hookaa ole ia a hiki i Iulai, A. D. 1903.” a o keia leta hoi ka mea e Iaweia ma kona wahi.

            Ma ke noi a Dickey ua hoopauia ke komke hui.

            Ua olelo mai o Peresidena Cabbe ua pau ka manawa a ua lohi loa keia ma ka moolelo.  Ina e hoea mai keia leta i ka la mamua iho, ina no ua hiki.

            Hooholoia ke noi hoopau komike.

            Hoopanee ka aha.

 

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

            Iulai 3. Hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana me ka lokahi ka bila haawina o $1000 no ka uku ana ia E.P. Dole.  Oia ka bila helu 7 a ka Hale.

            Ua hooholoia no hoi ma ka heluhelu ekolu ana ka bila o na hoolilo o ka bana, a o Greenwell wale no ka mea i ku-e.

            Na Lewis he hoike maluna o na pahu puna i nalowale mai na hale ukana o ke aupuni ma na alanui Likeke ame Puowaina.

            Holo ka itamu o $450 no na ukuhana o ka Apana Ekolu.

            Noi mai o Greenwell e hooemiia ka uku o ke Poo Nana Ola mai ka $4,500 a i $3,000, a ua holo ia noi.

            Ua haule ke noi a Kaniho e hooemiia ka uku o ke Kakauolelo o ka Papa Ola mai ka $3,000 a i $2,500.

            Haule ke noi a Fernandez no a hoopau ana i ka mea nana Poi ame I’a o Honolulu.  Hookomoia mai i mau itamu houno ka hoonoho ana i mau luna nana no ka Poi ame I’a ma Lahaina ame Wailuku me $900 pakahi.

            Ku-e Pali i ka itamu o $4,500 no ka uku i na koa kiai lahui ia lakou i hoomoana iho nei ma Kapoilani Paka, aka, i ka hooakaka ana o Aylett maluna o keia kumuhana, ua holo ua bila  nei ma ka heluhelu elua me ka loaa ole o kekahi ku-e.

            Ua hookomo mai o Aylett he bila no ke kuai ana i kuleana ala maluna o ka waiwai o Coney ma Puuohia a he $12,000 ka huna i noiia mai.  Holo ma ka heluhelu ekahi ana.

            Hoopanee ka Hale.

 

ILOKO O KA SENATE.

 

            Iulai 3. Loaa mai ka papinoa a ke Kiaaina no na oihana like ole.  Ua aponoia ka inoa o Philip L. Weaver no ke kulana lunkanawai hoopaa aina.

            Noi o Achi e aponoia keia papainoa i ka wa hookahi a ua ae lokahiia keia noi ma ke o lima ana.  eia iho ka papinoa i waihoia mai a i aponoia no hoi e ka Senate:

 

PAPA OIHANA HOOMAKUKAU LAAU LAPAAU

 

Willaim L. Moore, M.D., ma kahi o W. W. Taylor i hoole mai i ke kulana

KOMISINA HOONAAUAO

Mrs. Alice Clark Jordan, Mrs. heinrich Martens von Holt.

                                    PAPA HOOPAAINOA

Apana Lunamakaainana Elua: Mr. J. K. Kekaula. Apana Lunamakaainana Eono; Mr. William G. Sheldon.

                                    AHA HOOPAA AINA.

Mr. Philip L. Weaver, Lunakanawai.

                                    NA AHA HOOHALAHALA AUHAU.

Apana Kaapuni Ekahi, Mokupuni o Oahu: E.C. Winston, peresidena; J. F. Brown, S.K. Ka-ne.

Apana Kaapuni Elua, Mokupuni o Maui, Molokai, Lanai ame Kahoolawe; George Weight, peresidena; Chas Copp, .

W.L. Decoto.

Apana Kaapuni Ekolu, Kohala, Kona ame Kau, Mokupuni o Hawaii: G.P. Tulloch, peresidena: L. S. Aungst, Chas Macomber.

Apana Kaapuni Eha, Hilo, Puna ame Hamakua, Mokupuni o Hawaii: E W. Barnard, peresidena: L Severance, C.R. Balcow.

Apana Kaapui Elima Mokupuni o Kauai ame Niihau; Prince L Tope, peresidena: Louis Kahlbaum, H. E. Kahele.

            Loaa mai he lea mai ka Hale mai e olelo ana i ka hoihoi ana mai i ka bila helu elua a ka Senate e hookaawale ana i na ukuhana o elua mahina no na Lunaaupuni keena me na hoololiloii a ka Hale.

            Noi mai o Isenberg aole e aeia keia mau hana a ka Hale a ua holo ke noi.  Noi mai o Dickey e hookohu ka peresidena i komike hui o elima lala, eia nae, ua ae aku oia i ke noi a Isenberg e waiho ka noonoo ana a hiki i ka Poakahi.

            Hoopanee ka aha ma ka hora 10:45 a. m.

 

 

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

 

            Iulai 6.  Loaa mai he leta mai a Kakauolelo Carter mai e hoike mai ana i ke kakauioa ana o ke Kiaaina i ke Kanawai o na Bila Uku Ole ia a ua loaa pu mai no hoi he leta mai ka Senate mai e hoike mai ana i ko lakou ae ole i na hooloii a ka Hale hookomo ai maloko o ka Bila Ukuhana o Eono Mahina.

            Malalo o ke kapaeia ana o na rula ua waiho mai o Long i kekahi bila no ka haawi ana i a huina o $3,385.88 no ka uku ana i na bila uku ole ia o ka Papa Ola, a no ka halekuai o Kalaupapa keia mau bila.

            Holo i ka heluhelu elua ana ka bila no ke kuai ana i ka pono alanuui maluna o ka Waiwai o coney no ke alanui Puuohia.

            O ka bila helu 9 keia o ka Hale.

            Na Keliinoi he hoike komike hui maluna o ka bila hoaie, a ua paku’iia mai i keia he hoike hapa uuku i kakauinoa ia e Oili ame Kaniho a waiho mai ua ku-e laua i ka hookomoia ana o ka huaolelo “a i ole” mahope o ka huaolelo Kalana.  Ua nui ka pae-e maluna o keia mea a hiki wale no i ka hoomaha ana i ke awakea.

            I ka noho hou ana i ka auwina la, ua hoomaka hou ka noonooia ana maluna o keia kumuhana, a ua nui hou ka pae-e ana.

            I ke kaheaia ana o na inoa ua pepehiia ka hoike hui, a penei iho ke koho ana:

            Na Ae – Andrade, Chillingworth, Fernandez, Gandall, Greenwell, Haia, Harias, Kaili, Keliinoi, Knudsen, Nakaleka, Pali, Purdy Vida, Wright – 15.

            Na Hoole – Aylett, Damiana, Kaniho, Kealawaa, Kou, Kumalae, Kupihea, Lewis, Long, Oili Paele – 11.

            I ka pau ana o ke kaheainoa, ua noi aku o Long e hoololiia kana koho, eia nae, aole i aeia mai keia noi e ka noho. 

            Ua kohoia e noi hou ia aku ka Senate e ae mai e malamaia kekahi halawai hui hou, a i ka pau ana o keia, ua hoopanee ka Hale.

            Mamua no nae o ka waihoia ana aku o ka nina no ka hoopanee, ua hookohu aku ka Lunahoomalu i keia mau lala no ka bila Hoolilo o Umi-kumamawalu Mahina: Chillingsworth, Long, Haia, Kaniho ame Aylett.  Maluna o ka bila Ukuhana o Eono Mahina, Lewis, Greenwell, Nakaleka, Kumalae, Kupihea, Knudsen, Vida.

 

 

ILOKO O KA SENATE.

 

            Iulai 6.  He leta na ke Kakauoelo e hoike mai ana ua kakauinoa ke Kiaaina i ka bila e pili ana i na bila uku ole ia a hiki aku i Iulai 1, 1903.

            He leta ma ka Hale mai o na Lunamakaainana e hoike mai ana i ka hooholoia ana ma ka heluhelu ekolu ka hila helu 7 a ka Hale no ka uu ana ia E. P. Dole i ka huina o $1,000 no ka hele ana i Wasinetona, ame ka bila helu 8 a ka Hale a haawi ana i ka huina o $2,000 no na hoolilo kaahele o ka bana ma na mokupuni.  Heluhelu ekahi ia keia mau bia a hoololia.

            Ua hoihoi ou mai ka Hale i ka bila Sentae helu 9 me ka hookomo pu ana mai i kekahi mau hooloii, a ua heluhelu ekolu ia keia, bila maloko o ka Hale.

            Noi mai o Isenberg e aponoia ka hololi, a o Dickey hoi e hoole.  Ua wehe ka mea hope i kana noi ina e waihoia aku ka bila i ke komike o na Hoolilo o ka Lehulehu.  ua, noi mai o Paris aole e kokuaia.

            Ua kokuaia ke noi apono ma ke o lima ana, 7 ku-e ia 4.

            Ku-e o Dickey i keia koho ana a ua kekooia oia.

            Ua ke koho balota ana maluna o keia kumuhana, ua hauleke noi apono, 7 ku-e ia 5.

            Ua waiho mai o Paris i kekahi hoike maluna o ke noi a ka Loio Kuhina e pili ana i na hoolilo o E.P. Dole no ka hele ana ma Wasinetona, a noi mai waihoia ka leta ma ka papa, no ka mea, ua hookomoia he bila ma ka Hale no keia kumuhana.

            I ka noho o ka aha i ka auwina la, ua waiho mai o Achi i ka hoike komike maluna o ka bila haawina hoile Aponoia ka hoike.

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA

 

            Iulai 7. – Mahope iho o ka pau anan o na hana kumau o ka Hale ua waihoia  mai la he mau leka mai ka Senate ma he elua, e hoike mai ana i ka hookohuia o na lala komike hui, a o ke kolu e hoike mai ana i ke aponoia o ka hoike a ke komike hui maluna o ka bila haawina ai-e.

            Na Kumalae i waiho mai i kekahi olelo hooholo e olelo ana e ukuia na paahana o ke Aupuni e hoohanaia nei e ke Keena alanui no hookahi dala ame ka hapalua no ka la hookahi.

            Ua kokua koke mai o Kupihea i ke kumuhana a mahope o na pa-ee ana ua waiho  mai ia o Kumalae i kona mau manao kokua i ka olelo hooholo.  Ua hoike mai oia i ka nui maoli o na hoolilo ai ame lole o na kanaka mai ko ke kulanakauhale a i ko na kuaaina.

            Na Keliinoi i waiho mai he manao ua kaa aku keia olelo hooholo mawaho o na rula i kulike ole hoi me ke kulana o keia kau ahaolelo a ua kokuaia kana wehewehe ana e ka Lunahoomalu.  Noi mai o Paele e a’ekuia ka ka Lunahoomalu aka aole i nana ka Hale i kela noi ke kumu o ka hoihoi hou ia ana o ua kumuhana nei i kona makua.

            Ma keia manawa ua hapaiia mai ka noonoo ana i ka bila Hale Helu 9, oia hoi ke koi a coney no ka waiwai i hooliloia i alanui, a ua nui ka paio ana maluna o ua kumuhana la.

            U kauohaia aku o Luna Nui Cooper o na Hana Hou e ka Lunahoomalu a nana i wehewehe mai i na mea e pili ana i ke koi poho o ka waiwai o Coney a mamuli o keia hoomaikeike ua hooholo koke ia ka bila ma ka heluhelu ekolu ana.  He 2 ae i ka 4 hoole.

            Ma keia manawa ua hapaiia mai ka bila o na bila uku ole ia o ka Papa Ola a heluhelu elua ia.  Hapaiia mai ka bila ukuhana o umi-kumamawalu mahina a pau i ka heluheluia a hoomaha no hoi ka Hale.

            Ma ka manawa i noho hou ai ka Hale ua noonooia ua bila  nei a ua makaukau no ka heluhelu hope ana aka ua ui koke mai la o Fernandez no ka itamu o $4,500 o ka luna ana aina he haawina malalo o e Keena o na Hana Hou a wahi ana ua lohe oia ua manaoia ia haawina no Campbell a no ia mea ua noi aku oia e kapaeia ka itamu.

            Ua waiho koke mai la o Harris he mau olelo a’o maikai, he mea pono e loaa ona haawina no kekahi kokua kupono e kokua ai i ka Luna Nui o na Hana Hou.  He hookahi mea i maopopo loa e pono e loaa i kanaka kokua no ka Lua Nui.

            Iloko o keia ninau ua kokua pu mai la o Oili ia Fernandez ma ka hoao ana e kulai ia Campbell.  Wahi hoi a Aylett he mea ano nui io no keia iloko o ka oihana o na Hana Hou o ke Aupuni a he mea pono no e imi pono ia i kokua kupono.  Wahi a kekahi mau olelo a Kumalae o ke kumu nui o ke noi ana i ka luna Nui o na Hana Hou (Cooper_ ma ka olelo hooholo i hookomoia ai i kekahi manawa koki i hala aku, i mau ai no @ cooper ma ia wahi a hiki ole ia Campbell ke noho aku ma ia wahi.

            Na Keliinoi he makemake e loaa kekahua maoli o keia kumuhana nolaila he mea pono e kono aku ia Cooper e hele mai imua o ka Hale.  Ma ke noi a Aylett ua hooholoia pela eia nae hoole o Oili.

            Mahope iho o ka ninaninau ana ia Cooper ame ka lohe ana i kana mau pane maikai ua ninauia ke noi e kapae i ka itamu a ma ke koho ana ua haule ke noi.  Mahope koke iho o keia ninau ua noi mai la o Keliinoi e hooopanee ka noonoo ana o ka itamu a ka la apopo.  Ma keia ua like ka manao o ka Hale a hooholoia no hoi e like me ke noi.

            Na Long he noi e noonoo hou ia ke koho ana i ka hoike a ke komike hui maluna o ka bila haawina ai-e, ku-e hoi a Aylett.  Ma ka ninau ana ua aponoia ke noi e noonoo hou i ka hoike a no ka ikeia i ka uuku o ka poe koho ua hoopaneeia ka heluhelu ekolu ana o ua bila la a ka la apopo.

            Hoopanee ka Hale a noho hou.

 

ILOKO O KA SENATE.

 

            Iulai 7. – Hoole ka Senate i ka hooholo ana i haawina no na hoolilo o ka bana puhi ohe no ke kaahele ana ma na mokupuni.  Ma ke noi a Isenberg a kokua ia e Kalauokalani ua hoomoeia ka bila haawina o na hoolilo o ka bana no ke kaahele ana ma na mokupuni, oia no hoi ka bila Hale helu 8 nona hoi ka haawina o $2,000.  Ua manao o McCandless e hoololi i ke noi, aka aole i na mai ka Senate.  Ua kakooia ke noi e hoomoe i ka bila ma ka papa.

            O ka bila Hale helu 7 no ka haawina o E. P. Dole i hele ai i Wakinekona imua o ka Aha Hookolokolo Keikei o Amerika Huipuia a hooholoia ma ka heluhelu elua ana.

            Mai ka Hale mai o na Lunamakaainana, he mau leka e hoike mai ana i ka hoike komike hui maluna o ka bila ukuhana o eono mahina ame ka bila haawina o na hoolilo no umi-kumamaiwa minute ua hoomaha ka Aha a noho hou i ka hora 2 p.m.  Ma ka manawa i hui hou ae ai ka Aha ua kakali hou aku no ka mahuahua hou ae o na hoa i piha ai ke koramu a hala wale kekahi manawa.  Ma keia manawa ua hapai hou ia mai ka bila koi phoh a Coney nona ka huina o $12,000 a hooholoia ma ka heluhelu ekahi ana me ke ano apuepue no nae.

            O keia wale iho la no ka hana a ka Senate no ka la, a mahope o ke kaheainoa ana i ke ahiahi ua hoopanee ka Senate a noho hou.

 

Ua Hookoia Kana Koi Poho

 

            I ka noho na o ka Aha Hookolokolo Amerika e hoolohe i ka hihia koi poho a kekahi sela o Sigurd Laagaas ka inoa ku-e i ka moku kalepa James Tuft, ua hooholo o Lunakanawai Estee ua kaa ka pono ma ka aoaoa o ka mea hoopii, a e ukuia aku oia i ka huina o $2,500 he huina dala hoi ana i manao ai ua kupono no na eha i ili mai maluna o keia sela oiai keia kanaka e lawelawe ana i kana hana ma ka moana a no ka hoohemahema o Kapena August Friedburg, ua nui loa ka haawina ehaeha i loaa i keia kanaka.

            O ke kumu i ala mai ai keia hoopii, i ka moku i oleloia ae nei maluna e holo ana ma ka moana ua loaa iho la kekahi o a sela i kekah poino kukonukonu a he poino hoi keia e pono ai e keia moku mawaaho o ka mokupuni o Tahiti, eia nae, aole ke kapena i hoolele aku i keia sela no ka aina no ka hookomo ana malalo o ka lawelawe ana a ke kauka, a no keia kumu, aole i loaa ono ka hana maikai ana maluna o kona eha.

            No keia kumu ua haawi mai ka Lunakanawai Amerika no ka pono o ka mea hoopii me ka olelo pu ana ae ina e eha kekahi kanaka hana o kekahi moku oiai e lawelawe ana i na hana e pili ana i ka moku, ua kaa aku kekoikoi ame ka hoolilo o ka malama ana i keia kanaka maluna o ka moku.

He Make Kupaianaha Maoli

 

            Ma ke kakahiaka o ka Poalua, Iune 23, oiai o Kekuiapoiwa me kekahi mau hoa e ae e nanea ana ma ka aeone o Hanapepe, ua koi aku la oia i kona mau hoa e helu i ka lawai’a me ka upena, ua hoole mai la kona mau hoa aole e hele no ke okaikai loa, aka ua koi ikaika loa no oia a hiki wale i ka hooko ia ana o kona manao.  Oia ame Malani na mea ia laua ka upena, a o Kamauleule ame Kapukui (opio) na mea mauka ma kahaone.  Ua hee aku la na mea ia laua ka upena, a ma kahi kupono a laua i manao ai, ua wehe ae la laua i ka upena me ka hookaawale ana o kekahi mai kekahi mai.  I ka nau ana o kok laua hookaawale ana ua ikekoke aku la na mea mauka o ke one i ka luu ana o Kekuiapoiwa me ko laua manao ua hihia ia ka upena a no kekahi manawa ua puoho hou ae la oia iluna, a luu hou no ka lua o ka manawa.  I kela manawa i komo ai ka hoohuoi iloko o Kamauleule a kahea aku la oia ia Malani, me ka i ana aku “ua poino ia paha o Kekuiapoiwa.”

            Ia manwa hookahi no i holo mai ai laua a hopu iho la i ke kino o Kekuiapoiwa, i ko laua hapai ana ae i kona kino, ua maopopo koke iho la ia laua, he kulana kupilikii io ko ua hoa nei o laua, aole nae e hiki ia laua ke ike iho ia manawa, ua pau paha a i ole e mau ana no paha ke aho iloko ona.  O keia wahi a lakou e lawai’a ana he wahi papau no ia o ke kai, ua hiki nae i ka opu.

            Hapai laua a waiho ma kahaone noke i ka omi me ka hoohuli pu i e alo ilalo me ka manao o ke kahe ana aku o ke aki iwaho mai ka waha ame na pukaihu aku, he mea la ia nona e palekana ae ai, eia nae aole.  Ua lilo na hoao ana ma na ano apau i mea nona e pohala ae ai i mea ole.

            Ua waiho iho oia he wahine, he mau makua, a he mau hoaloha lehulehu mahope nei e paiauma aku nona.

 

            UA OI AKU KA MAKE o na kanaka i ka ma’i hi koko mamua o ka ma’i ulalii ame ka ma’i fiva lenalena, ke luiia.  Iloko o ka puali koa he oi loa aku ka mau’u ia o ia ano ma’i mamua o ka weliweli o ke kahua kaua.  He mea pono e lapaau koke ia me ka  hakalia ole ame ka laau kupono no hoi e lapaau ai.   ka laau kupono no  hoi e lapaau ai.  O ka laau hi a kolela a Chamberlain oia ka laau nana i hoola he eiwa mau ano ma’i hi like ole iloko o Amerika Huipuia me ka lanakila nui a nana no hoi i hoola i ka mai’i ikaika loa i loaa i ke kanakamakua a keiki no hoi.  He mea pono e lako kela ame keia home me ka omole laau.  E kii i keia la.  Malia o hoolaia kekahi ola.  Benson, Smith & Co., Ltd., an Agena Kuai Kukaa, an lakou e kuai nei.

 

Na Kauka Huki Niho Noeau,

 

            hana pololei a hiki i keia manawa, a he haahaa ka auhau o ka huki ana.  O ko laua no hoi ke keena kauka huki niho nui hookahi iloko o ka Paeaina Hawaii nei, a lawa pono no hoi me na lako oihana o ke ano hou loa a maikai no hoi.

            He hukiia kou niho me ka eha ole a iloko no hoi o ka lawelawe noeau a maiau ana no hoi e hanaia ai a o ia no hoi ka makou e ake nei.  Ahoe auhau no a nana ana.  he wahine Hawaii ke kokua iloko o ke keena hana.

            Keena hana ma Arlington Block, Helu 215, Alanui Holele, ma o aku o Alanui Union.

 

 

 

 

 

Kona Mea i Pakole Mai ai@

MAI POINO PAHA O MISS GOODWIN INA OIA I HOULOLOHI

 

            “No elima ae nei  makahiki i hala, ua make aku ko’u makuahine i hala, ua make aku ko’u makuahine i ka ma’i hokii,” wahi a Miss Johanna Goodwin, o Northbridge, Mass., “a ua ulu mai no iloko o’u e loaa ana wau i keia ano ma’i hookahi.  Ke manaoio nei wau i keia wa mai loaa io no wau ina aole no ka Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea.

            “Ua pii mai ka haikea ame ka lena maluna o ko’u helehelena, a ua like ko’u nanaina me kekahi uhane lapu o ka po.  Ua nui ko’u nawaliwali a aohe hoi he hiki ia’u ke komo i ko’u aahu me ka noho ole ana ilalo o kela ame keia manawa no ka hoomaha ana no ke pii mau mai o ke naenae, a ina e hele ae no kekahi wahi pokole, like pu no a ina e kulou ke poo a hoanapuu ae i ke kua, pii mai ka maeele a puni ke kino holookoa.  Pii mau mai ka naenae ame ka nalulu, a he wali pono ole hoi ka’u ai a aohe he maikai na hana o ka puuwai.  E nakeke mau ana kekahi mea maloko o ko’u poo a ua kokoe loa wau e pupule i ko’u loaa loihi ana i keia haawina.  He nui ko’u mau manawa i hoao ai e hoopaa i ka lohe ana i keia halulu ma ke pani ana i ko’u pepeiao, eia nae, aohe ia he mea e hooemiia iho ai, a i kekahi wa ua kokoke loa e hiki ole ia’u ke ike.  Ua emi loa mai la ko’u olakino a manao iho la no wau e make ana wau.

            “I kekahi la, ua olelo mai kekahi o ko’u mau hoaloha e hoao i ka Huaale Akaka a Kauka Williams no ka Poe Haikea, a ua hoomaka koke wau i ka lawe ana.  Ua loaa mai no ia’u ka oluolu mamua o ka pau ana o ka pahu mua, a i ke kokoke ana e piha he elua mahina o ko’u lawe  hoomau ana, ua oluolu loa ae la wau a ua haalele loa mai keia ma’i a ua ola wau ma na ano apau.”

                O ka ma’i i kau aku maluna o Miss Goodwin, oia no ka ma’i anaemia, a i ole, o ka ma’i koko paa, a o ke kumu o keia, oia no ka lawa pono ole o ke kino i ke koko, a o kekahi hoi, no ka holowai o ke koko.  E hoike moakaka ia mai no keia ano ma’i i ka haikea ano e mai o ka helehelena, keokeo pu na lehelehe, pau ka uwila ana o na make kookoo pu ke alelo, naenae ina e hooikika iki ae o ka oi loa aku ina e hoao ae e pii  ma kekahi wahi, pana kapalili ka puuwai, loaa mai ka manao e make ana oe, nawaliwali, ono ole mai ka ai, a alana ole mai ka manao.  Ina e waiho malie ia keia haawina, o ka make no ka hopena e hoea mai ana.

            O ka laau wale no i maopopo no keia ano ma’i oia no ka Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea.  He papalua ka hana a keia laau, he mea maikai no ke koko ame na aalolo.

            O keia iho la na meahuna e pili ana @ laau kupaianaha.  Ua hiki loa i keia laau ke hoola i na ano ma’i like ole he nui wale. na ano ma’i e like me ka locomotor ataxiz, ma’i lolo o hookahi aoaoa, St. Vitus Dance, sciatica, neuralagia, reumatika, nalulu, ke ano ponini i ka wa @@@oia ae ana mai ke garipa ae, pana kaplili o ka puuwai, helehelena haikea ame na ano ma’i no apau e loaa ana i kekahi kane a wahine paha.  E loaa no ka Huaale a Kauka Williams ma na halekuai laau apau, a e hoounaia aku no ma ke kauoha ana mai ia Dr. Williams Medicine Co., Schenectady,  N.Y., me ka uku pu ana i na lilo leta, ina e loaa mau mai ke kumukuai, he kanalima keneta o ke poho hookahi, eono poho no elua dala ame ka hapalua.

 

MA KE KAUOHA

HOOLAHA AINA AUPUNI.

Ma ka Poakolu, ka la iwakalua-ku-mamaiwa (29) o Iulai, 1903, a ma ka hora 12 awakea, ma ka aoaoa mauka ka Hale Hookolokolo, e kuai kudalaia aku ai ma ke akea ka hoolimalima o ka aina o Honuaula, Kona Akau, Hawaii nona ka iliaina i 3044 eka oi aku a emi mai.

            Manawa: 21 makahiki, Hoolimalima Haahaa: $250.00 no ka makahiki hookahi.

            No na mea aku i koe e pili ana i ka hoolimalima ame ka palapala aina e ike ae i ke Keena Aina Aupuni Honolulu. Keena Aina Aupuni,

                                                            E.S. BOYD

                                                            Komikina Aina Aupuni

                                                            Iune 29, 1903

                                                            2970 – Iulai 3, 10, 17

 

 

HOOLAHA AINA AUPUNI

            Ma ka Poaono, ka la iwakalua-ku-mamalima (25) o Iulai, A.D. 1903, a ma ka hora 12 awakea, ma ke alo mauka iho o ka Hale Hookolokolo, e kuai kudalaia aku ai ma ke akea hoolimalima o ka apana o ka aina Aupuni e waiho la ka aoao mauka o ka Apana 12A, Wahiawa, Waialua, Oahu, nona ka ilaina o 10 eka oi aku a @@@ mai.

            Manawa- Hoolimalima 21 makahiki.

            Kumuwaiwai Haahaa: 50 keneta @@ ka eha hookahi no ka makahiki @@@ makahiki.

            No na mea aku i koe e pili ana @@ka hoolimalima ame na mea like e iko ae i ke Keena Aina aupuni,

E.S.BOYD    

Komikina Aina Aupunni, Honolulu Iune 24, 1903.

2970 – Iulai 3, 10, 17.

 

 

NA HOOLAHA WAI

 

            I kulike ai me ka Pauku 1 o ka M@@ kuna XXVI o na Kanawai o ka M@@@@@ 1880 e hoike ana; O ka poe apau i @@@@ na kuleana wai pela me ka poe @@@@ nei no ka wai, ke hoolahaia ak@@@@ ma ke akea o na uku wai apau @@@@ manawa  e pau ana i ka la kam@@@ kumamakahi (31) o Dekemaba, @@@@ 1903, e uku ae ma ke Keena @@@@@ Wai o Honolulu i ka la ekahi (1) @@@@ lai, M.H. 1903.

            O na uku wai e uku ole ia a@@@@@ umi-kumanalima ia mahope o @@@@@ nawa i oleloia e kakiia no he 10 @@@@@ neta paku’i.

            O na kuleana wai e uku ole @@@@@ ana i ka la umi-kumamalima @@@@@ Augate, M.H. 1903 (30 la mahope @@@@@ manawa) e paniia ana ka wai @@@@@ hoike hou ole ia aku.6 – Iulai

            E ukuia ka uku wai ma ke Keena Wai ma ke keena malalo o ke Kapua@@@@@ (Halealii)

ANDREW BROWN

            Luna Nui o ka Oihana Wa@@@, Honolulu, Iune 20, 1903

            2969 – Iune 26 – Iulai 3, 10, @

 

 

HOOLAHA AINA AUPUNI

 

                        Ma a mahope aku o ka la iwakalua @@ kumamalima (25) o Iulai A.D. 1903, @@@ ma ke Keena o J. Kaelemakule, @@@@@ Kona Akau Hawaii, e waiho ae @@@@ na noi malalo o na kahua o no Ka@@@@ nawai Aiana o 1895, no ka loaa mai @@@@@ ka pono Kuai Hoolimalima; i hoomoakaka pono loa ia no nae a hoopaaia malolo o ka Mahele VII o ke Kanawai Aina i oleloia.

1.       O na apana apau loa i lawe ole @@ e waiho la iloko o ka Mahele Aina Hookuonoono o Keolakaa-Keaa, @@@@ Hawaii.

 

Kumuwaiwai Kaupalenaia; - Mai ka @@ $1.00 a ka $4.00 no ka Eka hookahi.

O kela ame keia mea noi aina a waiho mai oia i kaa noi no hookahi wale no apana a e loaa na ano kupono apau @@@@ ka Mahele VII o ke Kanawai Aina @@ leloia i ua mea noi la.

            A ma ka hora 12 awakea, o ka @@@@ hoikeia ae nei maluna, a ma ke Keena no hoi o W.O. Aiken, Maui, @@@@ kudalaia aku ai ma ke akea, ma@@@@  na kahua maopopo o ka uku ana @@@@ ko na hana hou, he mahele aian @@@ puni nona ka iliaina o $360.o Eka @@@@ ho la iloko o Kahakuloa, Maui.

            Kumukuai Haahaa: 4400 no ka @@@ hookahi.

            No na mea aku i koe pili i na a@@@ hoikeia maluna ae nei, na papa@@@@ na a pela aku e ike ae i ke Keena J. Kaelemakule, Kailua, Kona @@@@ Hawaii, W. O. Aiken, Paia, Mau@@@ ole i Keena Aina Aupuni, ma Honolulu.  E ikeia no ka Palapala @@@@ ka Mahele Aina Hookonoonoo @@@@ kaa-Keaa ma ka Hale Hookele @@@@ Waiohinu, Kau, Hawaii.

            Keena Aina Aupuni.

E.S. BOYD

Komikina o na Aina Aupuni

Iune 23, 1903

2969 Iune 26 – Iulai 3, 10

 

 

HOOLAHA HUI I HOOHUILA

TERITORI O HAWAII

KEENA O KA PUUKU, HONOLULU, OAHU

MA KA HANA O KA HOOPAU LOA ANA I KA JUDD & COMPANY, LIMITED, (KAUPALENAIA)

 

            Oiai ka Judd & Company, Limited he hui i hoohuiia a i ku malalo ame ka malu o na kanawai o ka Teritori o Hawaii, mamuli o ua Kanawai la, a e @@ke me ia i hoikeia malaila, ua waihona @@ ma keia keena he Palapala noi e @@ pauia ua hui la, me ka Palapala H@@ i hoopili pu ia i kulike ai me ke Kanawai.

            Nolaila, Ma keia ke hoolahaia aku nei ka mea a i ka poe apau i ku@@@@ a e kuleana nei ma na ano apau @@@ o ua hui la i oleloia e waiho mai @@@ kumu ku-e i ka aeia o ua noi la i @@@ ia ma keia keena ma ka la o mamu@@ ae paha o ka hora 9 a.m. o ka la um@@ kumamalima (15) o Iulai, A. D. 1903 @@ o kela ame keia mea e makemake @@@ e loehia ma ia hana e hele kino ae ma ke keena oihana o ka mea nona ka inoa malalo iho ma ka Hale Mana Hoike, Honolulu, ma ka hora 9 a.m o @@ la Ia i oleloia e e hoike mai no ke @@@ la e ae ole ia ai ia noi.

A.N. KEPOIKAI

Puuku Teritori o Hawaii, Honolulu, Mei 5, 1903

2968 Mei 15, 22, 29, - Iune 5, 12, 19, 21 – July , 10.