Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 30, 24 July 1903 — Page 6

Page PDF (1.68 MB)

This text was transcribed by:  Alika Terao
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ua Hoopaaia ma Kahi Paahao

-

O Mr. Mataio ke Kahuna Nana i Lawelawe ma ka Baibala o Puna no Elua Makahiki Hana Oolea.

-

Ma ke Degere Ekolu Oia i Hoopaiia ai no ka Lawe Ola, a ua ukuiuia na Hoiki i Ike Maka i na Hana.

-

            Mai ka Nupepa Namu Herald mai i loaa mai ai kekahi mau mea hou o ka Aha Hookolokolo o Hilo o keia kau. He nui no na hihia i lawealwela a iwaena o lakou, o ka hihia ok e kahuna nana i hahau i ke poo o ke kanaka nana i hahau i ke poo o ke kanaka mai me ka Baibala a ke Kuokoa i hoopuka ai he mau malama aku nei mamua, mai ka Apana mai o Puna ua kukuluia kona hihia imua o ka Aha o Hilo a o ka panina ua hoopaiiia oia no elua makahiki hoopaahao e hana ai ma ka hana oolea.

            I ka Poakahi, o keia hihia ka hihia i kukulu mua ia. Ma ka hoomaka ana o na hana ua kaheaia he ekolu mau hoike, he poe Hawaii wale no lakou apau, a hoike aku la i ka lakou mau ike apau e pili ana i ka lapaau a ka mea i hoopiiia maluna o ka mea i make.

            O ka lolo o ka aoao pale oia hoi ke kahuna, a ua lolo nei oia no ke kanaka opio W. H. Smith, ua noi aku oia i ka wahine kanemake e hoike mai i ke ano maoli o na ha-una Baibala i waihoia maluna o ke kanaka i make a pehea la ka nui o ka ikaika o na ha-una. Ma keia mea ua ano hilahila ua wehewehe aku no oia ma ke kakhi ano no ka hoomaopopo ana i ka makemake o ka ninau.

            Mahope o keia ua hoike mai ke Kauka Holland, a ma kana wehewehe ua loaa iaia keia ike he mau ha-una ia i loaa aku i ke kanaka ma i ka haawina o ka hoohikilele puuwai e pau ai ka manaolana o ka hana a ka puuwai.

            Ma ka wehewehe manao ana o na aoao a elua o ka aoao o ke Aupuni ma o Hope Loio Kuhina Rawlins ia ua ikaika kana haawi manao ana a i ka panina o kana ua waiho mai ao hoi o Loio Smith no ka pono o kona haku a ma ka panina o keia mau haawi manao ana ua waiho mai no hoi. O Lunakanawai Liilii i kana mau olelo ao i ke kiure e like me ka na loio mua iho; a hookuuia no hoi ka papa kiure no ka noonoo ana i kana olelo hooholo

            Ma ka wehewehe a ka Lunakanawai Liilii ua hoomaikeike aku oia i ke kulana o ka hihia e wehewehe ana i ke ano o na anuu o ka lawe ola. I ka hoi ana mai o ka papa kiure ua waiho ia mai ia ka olelo hooholo hoohikilele manao i ka mea hoopiiia e olelo ana ua hoopaiiia oia i ka hewa lawe ola o ke kekele ekolu, me ka panai mai i ke noi na ka aha e hana mai e like me kona aloha, ma ka hora 3:30 o ka nuwina la ua hoopaneeia ua hihia la; a ma ka Poalua ae mahope iho o ka hooloheia ana o kekahi mau hihia ua kaheala aku la ke kahuna no ka hookau aku i ka hoopaii malua ona.

            Ua hooikaika ae no hoi ka Lolo Smith no ka pono o kona haku ma ke noi ana i ka Aha no kona ahonui. a mahope o ka wehewehe manao ana a Lunakanawai Liilii e hoike ana ua ano like no ka hele ana e ki i ke kanaka me ka pu raifeia me ka oihana lapaau ana i kau aku ai maluna o ke kanaka maii. a mahope o ka hoike manao ana o ka mea i hoopiiia e hoike ana i ka like ole o kona manao me ko ka aha ua kau koke ia mai la ka hoopai maluna o ke kahuna he elua makahiki ma ka hana oolea. E laweia aku ana oia i Honelulu i ka apopo

-

He mau Hookohu Pili Aha

-

            Ua malama ae ke Komite Waena o ka Aoao Repubalika i kekahi halawai ma ka hora 4 o ka nuwina la Poakahi nei. a hooholo malua o ka hooponopono ana i na luna e hono aku ana no ka aha hookolokolo aina i hooholoia iho nei e keia ahaolelo. I kulike ai me noi a ua komite nei. i ke ahiahi ana iho nei e keia ahaolelo. I kulike ai me ke noi a ua komite nei. I ke ahiahi ana iho. ua haawi mai o Lunakanawai Weaver i ka inoa o ua mau luna nei.

            O William Savidge ka mea i kohoia ka mea. Hoopaa a kakau koope o ka Aha Hookolokolo Aina, o Robert N. Boyd ka hope ame kakauolelo a o Lot Kauiukou Opio ke kakauolelo maloko o ke keena o ka hope. Ua olelo ae o Lunakanawai Weaver aohe oia e hookohu ana i ke ana aina a hoi mai oia mai loko mai i ka mahina o Sepatemaba. O Geo. Thiele e kakau pokole a oia iho nei ke kakau pokolo o ka Hale o na Lunamakaainana o keia kau ahaolelo iho nei.

            E noho wale aku ana keia mau luna no kekahi mau mahina me ka hana ole. aka, e ohi aku ana no lakou i ko lakou mau uku mai ka la hope o keia mahina aku. E hele aku ana o Lunakanawai Weaver no ka mokuaina o Masekuseta e noii pono ai i ke ano o ke Kanawai Aina Toren. no ka mea mai keia mokuaina i laweia mai ai kela kanawai.

            Eia iho na ukuhana o keia mau luna i hookaawalela no elua makahiki: i kuhana o ka Lunakanawai, $6,000; ukuhana o ka mea hoopaa, $3500: ukuhan o ke ana aina $4800: ukuhana o elua kakauolelo. $75 pakahi. $3600: ukuhana o ke kakau pokole. $4800.

-

Ke Kokua Loio Kuhina Hou

-

            Ua hookohuia aku nei o Noa Aluli i kokua no ke Keena Loio Kuhina, a ma ka ia i o Augate oia e hoomaka ai i ka lawelawe oihana ana.

            O aluli iho nei ke kokua kakauolelo o ke Senate i keia kau ahaolelo iho nei. He mea oia i hoopuka pono ia ma ke Kula Nui  o Mikikana mai a ua aoia e lawelawe i ka oihana lolo ma ia Mokuaina. Ua loaa no hoi kona laikini lolo mai ka Aha Kiekie mai o Hawaii nei.

            Hoike Piha ke Kahuna Nona Iho

-

Ua Hoike ae Oia o ka Rev. J Kekipi ke Poo Kahuna Nui o na Mokupuni apau o ke Teritori nei.

-

Wahi ana ua Hiki no ke Lilo Kekahi Mea i Kahuna ma ka Pule wale no me ka Manaoio ana.

-

            O ke poo o na kahuna apau iloko o Hawaii oia o Rev. J. Kekipi o ka Hoomana Naauao o Honolulu, e like me ka Makaio i hoike ai, ke kahuna i hoopaiiia ma nei i Hilo no ka uhau ana i ke poo o ka ma'i a make ai, a i hoounaia mai hoi i Kawa, Honolulu, no ka hoopaahao ana ma ka hana oolea iloko o ka manawa o elua makahiki.

            Wahi a ua kanaka nei ke kumo hoi e kau koikoi ai ia mau hoike maluna iho ona, e hoike ana o kela ame keia iaia o ka ekalesia a Kekipi iloko o 2000 iaia he kahuna oia e like no ma kona kahuna ana.

            Ua hoike ae oia he kahuna kana oihana mai ka umi-kumamawalu o kona mau makahiki.

            Ua hoike pu ae oia ua makaukau oia e make a hele paha i ka halepaahao a aole ia he mea e mahele aku ai kona manaolo i ka waiwai o ka pule. Ma ka manawa ike ai kekahi o na mea kakau o ka nupepa Adavataisa ua aahu oia me ka lole paahao kahakaha bolu ame keokeo, a oia no ke kahuna i paa iloko o Kawa no keia manawa.

            Ma ka hihia ona i paa ai ua hoikeia e like me ka ke Kuokoa i hooaiai ai he manawa aku nei mamua, oia hoi, ma ke kauoha a ke kahuna ua uhauia ke oo o ke kanaka ma'i me ka Baibala a maluna o keia manao ua hoole loa mai o Makaio i ka pololei ole o ia mea.

            Wahi ana, e malama loa ia na rla oia hoi, aole e lalau a ona a hana i na mea ku-e, a e pule i ke Akua. O ka Baibala e hoopili aku ma kahi eha o ka ma'i. He hana mau ia nana ana i lapaau ai i na ma'i lehulehu. Wahi ana ua lapaauia. e ia he poe ma'i i oi aku maluna o kanalima, a maluna wale no, o keia mau rula oia i hoohana ai.

            Wahi no ana, aole ana loaa ma keia lawelawe ana oiai he lapaau oia ma ka pule no ke aloha, a o konoa wahi ola ua loaa mai ia mai ka hele ana. i ka hana a ka haole i ke ao a ika po e hana ai oia maluna o ka oihana, lapaau.

            Ma ka ninaninauia ana ua hoike mai oia ua loaa iaia keia oihana ma kona noho hoahanau i ka Hoomana Naauo, a o ke poo o na kahuna apau oia o Rev. J. Kekipi oiai no nae he 2000 kahuna. O ka mea e komo ana i ka Hoomana Naauao alaila he kahuna oia. Ina e pule kekahi a manaoio i ke Akua alaila he kahuna i a e hiki ke hooia i ka ma'i.

            Ua hoike ae oia ina oia e make iloko o ka pule me ka Baibala ua pono iho la no ia a ina oia e make iloko o ka halepaahao ua pono iho la no ia. O ka pule ana i ke Akua maluna o ka Baibala oia ka mea oi loa aku mamua o na mea e ae apau.

            Wahi ana ua hiki no ke lilo kekahi i kahuna ma ka pule i ke Akua a manaolo iloko o ka pule. A i mea e hiki ai e hoohiki oia i ke Akua a e a'o i kanaka i ka pule ana. Ma ka nana aku a ka mea kakau nupepa ua ano li-o kona mau maka a ano hiki pono ole ke noho i kahi hookahi

-

Ua Ili he Mokuahi a ua Hemo

-

            O ka mokuahi ma ka ino o Clavering i keia i ka po Lapule nei, a i hookomo mai ai iloko o ke awa o Honolulu nei, i ke kakahiaka nui o ka Poakahi ae, ua ili ma na kuapanalu o Kou nei.

            Ma konoa manawa i ke mua ia aku ai o ka hora umi ia o ka po a i ke kakahiaka ana ae, ua hoikeia mai ia ua ili ua moku nei mawaena o ka poepele ame kekahi poe iho. I ka manawa i ili ai ua huki koke ae la ua moku nei he mau kukui ulaula ame ka hookani nui ana i kona oeoe e hoike mai ana i ke kulanakauhale i kona pilikia.

            O ka Pailaka Lorenzen i kona hoomaopopo ana i keia ua hoomaka koke aku ia oia i kana oihana a kau ana iluna o ua moku pilikia nei a mahope o ka loha ana i na mea apau  oa huli hoi mai la oia i ka aina no ka huli ana i na kokua e hoopauia ai ka pilikia

            Mahope iki mai ua maalo ae la o Lehua a hoopili aku la ma ka aoao 5 ka moku pilikia no ka manao e haawi aku i kona mau kokua ana aka i ka maopopo ana ua hookuuia aku oia mai.

            O keia mokuahi Clavering he mokuahi Pelekane oia nona ke kuleana o 2155 tona. He mokuahi oia malalo o ka huikalepa Kina no ka Holoholo ana iwaena o na awa o Honolulu Man@ailio. Meikiko, ame Kapalakiko mai na awa mai o na aina hikina.

            Ma keia holo anamai la a ili iho la ua holo mai oia mai Hongkong mai, a he umi-kumamakolu la mai Yokohama mai, malalo o ka hookele ana a Kapena Barton.

            I ka manawa i maopopo ai na mea apau. hookahi manao i loaa i ko uka poe e huki i ka moku pilikia i hemo ae mai kahi ona i ili ai. No keia mea ua hoomakaukau ae la ka mokuahi uaku Charles Counselman a hoomaka aku ia no oia i kana hana i kela po no Aia ka hora 1:30 o ia po ka hoomaka ana, o na hana, a laia e huki ana aia ka moku pilikia ke pauma ia i kona kai i mea e hoomama ae ai iaia iho.

            Oia hoi ka Maka'uole (fearless) kahi moku-kolo uuku o Honolulu nei, e mo-ku ana no kona hooponopono hou ia aku, aka o kona kapena Mr. Olaen, ua hoolaielaie koke ae ia oia i kona poe kanaka a o ka hoomaka aku ia no ia i ka hana no ua wahi moku nei a i kahora 11 a. m. ua makaukau na mea apau, a o ka holo aku ia no ia, a mahope o ka hoopaaia ana o kona kaula i ka moku pilikia aia hoi ke waiho molio la kona kaula no ke ake ana e hemo mai ka mea i poino.

            Aole no he ikeia aku o ka loaa mai o ka manaolana a hiki wale i ka ainaawakea a i manawa ua ikeia aku la ka mokuahi uuku Iroquois ma kona ala huli hoi mai ka huakai ana i lawe aku nei i ke Kiaaina ame kona mau hoa no na mokupuni. Me ka eleu nui kona kapena Mr. Rodman i hoopuni ae ai i kana kaula ia. Clavering a o ka hoomaka iho la no ia o ka huki like ana a ma keia manawa he ekolu ka nui o na moku e huki ana.

            He manawa mahope iho o ka huki nui ana ua moku ae la ke kaula o ka moku Iroquois a holo loa aku la oia no ka aina i kaula hou nana a mamua o kona holo hou ana e hui pu i ka huki aia hoi, ua ikeia aku ia ka panee liilii ana o ua moku pilikia nei, a ma ka hora 3:11 o ka auwina la ua hemo loa ae ia oia a lana ana i ke kai hohonu a na kona mahupno i no hoi i hookomo aku iaia i ka aina a ku ma ka uwapo Pakipika

            Ua olelo ae ke kapena i ka lohe ole ia o ka poepele  ka manawa i kupono ai ka malama o ke kukui Daimana Hila ia lakou. Wahi ana i ka hoike a ka palapala-aina aia ua poepele ia ma kahi kokoke iaia ia manawa, aka, no ka lohe ole ia o ke kani o ka poepele a ike ole ia ua poe nei ua manao iho ia oia aole no ka moku i launa lihi mai ilaila aka aia no lakou iwaho, nolaila ua ikaika no kona manao e hookoke aku a loheia aku ke kani o ka ele.

            I ke kapena e makaala ana i keia mau mea ame kona hoa aliimoku e iho, aia ke hookuukuuia la. ke kaula ana moana no ka hoomaopopo ana i ka hohonu, a e nee ana ka moku me ka holo malie loa a me ia kulana ka nee malie ana a hiki i ka manawa i hoohoia mai ai e ko mua poe e hoopaa i ka holo ana o ka moku a mahope koke iho ua maopopo loa iho la ua ili ka moku ke kumu o ka hoopiiia ana o na kukui ulaula ekolu ame ke kani kupinai ana o ke oeoe.

            Ina he mea pololei  keia alaila he mea pono e hooponopono hou ia ka poepele a ina ua hoopaaia paha ka poka no kona kani ole he pono e huli pono ia ke kolohe, a he mea pono e makaala loa ia keia mau kuhikuhi puuone o na moku.

-

E Malama Pono i na I'a o ke Kai

-

            No ka hooholo ole ia ana iho nei o kekahi kanawai e ka Ahaolelo Panalaau i noho iho nei no ka hoopakele ana i na i'a, ua waiho aku nei o lunanana I'a Louis Bernt i kekahi palapala imua o ke Komisina I'a o Amerika Huipuia e noi ana he mea pono e hookomoia kekahi hoololi ma ke Kanawai Panalaau no ka hoopakele ana i na i'a o keia mau kai.

            Ua hookomoia he bila e Senatoa Isenberg ma ke kau mumau o ka ahaolelo no ka hoopakele ana i na i'a, ola, hoi ma ke kau kanawai ana i ka nunui o ka maka upena, eia, nae, ua, kue na hoa ahaolelo Hawaii i keia mea. Ua holo ka bila i ka Senate, aka i ka iho ana mai i ka hale o lalo, ua pephiia a make loa.

            Ua oleloia, o ke kumu ku-e ikaika loa ia o keia bila, ua manao na hoa kau kanawai Hawaii he kanawai keia e papa ana i na Hawaii mai ka lawai'a ana. a oia paha ke kumu nui o ka haule ana.

            Ua olelo ae o Berndt, o ka amaama ame ka awa wale no na i'a i kau kanawaiia, a o kekahi mau i'a e ae hoi aole. Ma ka makeke, ke laweia mai no e na Iapana me ano ia like 'ole, a i kekahi manawa, he i'a liilii kekahi, eia nae, aohe he hiki ke papaia i ka lawe ana mai i keia mau i'a liilii, no ka mea, he elua wale no i'a i papala a o ka nui iho, aole. O ke kumo o ka loaa o ka i'a liilii. oia no ke kuu ia ana me ka upena maka liilii.

            He poe ai i'a na Hawaii, Pake, Iapana ame Pukiki a he mea nono no e nana pono ia ka oihana iawai'a.

-

Ka La 4 o Iulai ma Laieikawai.

-

            Mr. Lunahooponopono:

            Aloha oe.-E oluolu mai ia'u e kaana pu aku me oe. iloko o ke kino lahilahi o ke "Kilohana Pookela o ka Lahui" i ike mai ai na kini puni mea hou. Mamuli o ka nui o na hana hauoli. i malamaia ma. Laie nei ka aina i ka eheu o na manu ua hiki ole ia'u ke hoo kaulua iho, i ka huna ana i ke kukui malalo o ke poi: aka, e kau ae ma kahi kau kukui i malamalama mai Hawaii o Keawe a hoea loa i ka muli pokii o na mokupuni. i ka mole olu o Lehua, Mamua o ke kani ana o ka hora 10 a. m. ua hoohui ia ae na mea apau ma ke kahua i hoomakaukauia no na hana o ka la. A wehe mua ia he papaaina nui. i piha i na mea ai Kaleponi wale no nana hui kinipopo o ka mahiko o Laie ame ka hui mahiko Kahuku ua ai a lawa a hooluheluhe i ka ono kuhinia o ka berena, raiki, a pela aku. Pau ka paina ana, hoomaka ka paana kinipopo ana o na keiki o Laie, me ko Kahuku iloko o ke ohohia ame ka piha hauoili o ka lehulehu oiai, he paani keia i anoi nui ia e na makaikai a i ka pau ana o na komo ana eiwa o na aoao elua, ua ololo aku la ka paona ma ka aoao o na keiki o Laie he 26. ia 16 a haawi iho lae ke aloha lulu lima. a i ke anaina e nunulu ana me he meli hana momona la.

            Na Hui Kolo-ke Elua-I ka pau ana o ka lealea kinipopo ua mahae lua ke anaina no ka hele hou ana e paina i na mea ai i hoolakoia, e ka "Hui Liha-puaikawai" nona na iaia he 40. a oi a me ka "hui Waianueue" nona na iaia i emi ole iho malalo o ke kaau, I ka nana ana i ka mea kakau, ua nui na mea ai Hawaii ame ko na aina e i hoolakoia. a ua hoohanohano ia ka papaaina o ka Hui Lihaupuaikawai e na Elele Hui Manawaiea o ka Poe Hoano o na La Hope nei, ma Waialae, Waikiki, Honolulu, ame Waialua, a iwaena o ia poe o Mr. me Mrs. Fernandez ma kekahi, pau ka paina ana o ka Homaka no ia o na hana koloke a na hui elua he ku i mahaloia ame na lawelawe noeau ana a na keikikane ame na kaikamahine, hui pu me ka ui pili pono o na aahu. O kekahi mea a ka maka e hooie ai o ka hinuhinu ame ka lilelile o na hamare puhala, ame na popo puhala noho ke aka iloko, ua kohu ipu laau paha la no Kalia, a ua anoi nui ia keia paani e na makaikai no ka me aohe puu, aohe kee, he palamimo pahee wale no i ka "Limu ka kanaka o Manuakepa."

            Paina Hapala Poi-No ka nui ame ke ohohia loa ia o keia ia 4 ma Laie nei. ua hoohui ae kekahi mau keonimana ame na lede ia lakou iho, a piho iho la 4 kauna me na ia keu 2. O ke ano o ka lakou paani ana, aia no i ka wa e ai ai. hapala aku hapala mai pilipili aku pilipili mai, a o ka hopena, he haukae aku haukae mai, a hue ae la ka aka o na menehune no ka nui o ka hauoili i ke kupanaha o keia wahi paani, he mau mea ai Hawaii wale no ko luna o ka papaina.

            Hui Manawalea.-O keia hui kekahi hui iloko o ka "Ekalesia o Iesu Kristo o ka poe Hoano o na La Hope nei, mai Waialae, Waikiki, Auwailolimu, a hiki i Waialua, hui me ko Laie nei na poe i hoohui ia no ka hoomanao ana i ka lai i kukulu ia ai o ka hui. A o ke ano o ka laokou paani ana iloko o ka halepule, e hosana ana i ka Haku o na Haku, e mele ana i na mele halelu, e hoomaikai a hoonani ana i ka Makua Lani, no ka malama a hoopaa ana mai i ke ola ame ka maluhia. I ka pau ana o na hana ma ka halepule, ua hoi aku na mea a pau ma ka hale ahaaina, kahi i hoomakaukau ia ai na mea aia he nui, o na kamaaina me na malihini pu, ua malule iho la i ka eha lima ole a ke aloha (maona_ o ka hora 5 p. m. o ke ahiahi ia.

            Aha Hulahula Nui.-I ka uhi ana mai o ka noe a Waka, na kela ame keia no e hoholo  ana, a piha ana oloko o ka hale hulahula nona ka loa 40 kapui, a he 26 ka laula, a koe ka lehulehu iwaho, i ke kani ana o na mea kani, hoene mai la na leo nahenahe o na boys. oia ka wa i ike ia aku ai na kane e kii ana i mau pili aoao no ka noonee ana i ka muku a hoi ae i ka iaia, o ka wili akau i hoohuiia me ka hema. "maikai Kauai a hemolele" iho la na kiina wawae a ke akamai, he nani hulali ke nana aku. Aohe i pau ka iini o ka lehulehu no keia lealea hope, aka, hoopau e ia ma e ka hora 12 o ka uwaki o ia po. O ka pau ana ia o na hana i hoomakaukau ia no ka la 4 o Iulai ma Laie nei, iloko o ka nani ame ka maluhia.

            Ke hooki nei me ko'u mau hoomaikai ana he nui i na haku ame na lima paahana o ke "Kilohana"

            JOSEPH KEKUKU

            Laie, Oahu, Iulai 11, 1903

-

Ka Mauna Loa no ke Kai Malino

-

            Ma ke kakahiaka Poalima nei i ku mai ai ka Mauna Loa mai na awa mai o Kau, Kona, ame Maui, a o konoa kelepa mua keia mahope o kona hana hou ia ana iho nei. Ma na olelo a na aliimoku o ka mokuahi, ua hookipaia o Kapena Simerson ma keia mau awa me na hana i ike ole ia mamua.

            I ka wa i hana hou ia iho nei ka Mauna Loa, o ka Malulani ka mea i holo iho nei ma kona wahi a no ia kumu, ua kaawale o Kapena Simerson mai na awa mai o Kau ame Kona no ekolu ae nei paha mahina.

            I ko lakou ike hou ana mai iaia, ua nui k lakou hauoli, a ua komo pu ae na kanaka o na lahui like ole-oiwi Hawaii, haole Pake ame Iapana  a lawelawe pu i na hana no ka hookipa hou ana iaia ma kona ala maa mau.

            Mai Kailua a Hoopuloa, ma na awa no apau a ka Mauna Loa e ku ai. ua hele aluka mai na kanaka e haawi i ko lakou aloha i ke kapena. He nui ka poe i lawe mai i mau makana e like me ka puaa. moa, lei, a pela wale aku.

            Ma kekahi mau wahi, ua holo mai na kanaka ma na waa e ike ia Simerson a haawi mai i ka lakou mau aloha Ma Punaluu, Kau, i ka lele ana aku o ke kapena i ke ahiahi ua malama ae ko laila poe he hoolele ahi kao no kona hoea houana aku.

            He mea oiaio o Kapena Simerson kekahi o na Kanaka makemake loa ia ma Hawaii Komohana.

-

Pio ke Ahi i ka Makai.

-

            Ina paha aole i loaa aku i ka maka he mea maopopo i ikeia no he pauahi nui ma ke kakahiaka Poaono nei. Ua loaa aku i ka makai e a ana he puu pepa ame ka puna mahope o kekahi hale liilii e ku kokoke ana i kahi lawelawe oihana o ka Hawaiian Trust Co. ma alanui Papu, ua hoomaka koke aku ka makai e kinai a pio koke no me ka ninini ana me ka wai. Aohe i maopopo pono ke kumu o ka ulu ana mai o keia mea, malia paha he hana kolohe.

-

Na Kauka Huki Niho Noeau,

-

            Hana pololei a hiki i keia manawa, a he haahaa ka auhau o ka huki ana. O ko laua no hoi ke keena kauka huki niho nui hookahi iloko o ka Paeaina Hawaii nei, a lawa pono no hoi me na lakou oihana o ke ano hou loa a makai no hoi.

            He hukiia kou niho me ka eha ole iloko no hoi o ka lawelawe noeau a maiau ana no hoi e hanaia ai, a o ia no hoi ka makou e ake nei. Aohe auhau no ka nana ana. He wahine Hawaii ke kokua iloko o ke keena hana.

            Keena hana ma Arlington Block, Helu 215, Alanui Hotele, ma o aku o Alanui Union.

Ke Kumo Oi Loa aku o ka Maikai

-

Ka Manaoio ana i ka Huaale Akala a Kauka Williams ka Mea Wale no e Ola ai ka Poe Haikea.

-

Kalahea Akea ae o Mrs. Gosney i ke Kumo o Kona Hilinai a Paulele Piha i keia Laau Lapaau Kaulana.

-

            "No ke kumu oi loa o ka maikai ma kia honua. ka haina a Mrs. J. O. Gosney o Pullman Wash., i kona ninauia ana aku o ke kumu o kona haawi ana i na hoomaikai kiekie loa no ka Huaale Akala a Kauka Williams.

            "Ua hoolaia au e keia huaale mahope o ka haule pahu ana o ka lawelawe ana a ekolu kauka ame ka lawe ana i na laau lapaau like ole." wahi ana i hoomau mai ai "Ua loaaia wau i ke ano ma'i i kaheaia e na kauka ka neuralgia o ka opu. a ua loaa pu mai no hoi na ano ma'i i kuluma mau i na wahine. I kela ame kela mahina, e loaa mau ana au i ka ma'i maeele a he nui na manawa i pii ino mai ai a e holo mau ana hoi ka'u kane e kii i ke kauka no ka haawi ana mai i kekahi mea e hoomama ae ai i ka eha.

            He nui na manawa o'u i kauohaia ai e moe ma ko'u wahi moe no na la lohihi, a mamua iki iho o ko'u lawe ana i ka Huaale a Kauka Williams no ka Poe Haikea, he maeele mau ko'u mau lima i ko'u wa e loaa ai i ua ano ma'i nei. Aohe he hiki ia'u ke hoomeakaka aku i ka hapalua o na ehaeha i ili mai maluna o'u. Ua pau ka holopono ana a ka hana o na mea hana o ko'u kino a ua pii mahuahua ae ka maeele a puni kuu kino. I ka pule mua o ko'u lawe ana i ka Huaale a Kauka Williams ua loaa koke ia'u ka mama a mahope o ko'u hoomau i ka lawe ana, a loihi, ua ola loa ae la wau"

            He mau tausani ka heluna o na wahine i hoolaia e like ae la ke ano o ka ma'i me ko Mrs. Gosney Aohe he mea i loaa ma keia au malamalama no ka pono o na wahine e like me ka Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea. Ma ka hoohana koke ana i ke koko ame na aalolo hooikaika i ke kino, kaana like i na hana a na ogana, ua hoihoiia mai ka oolea ame ke ola kino maikai i ka mea i loohia i ka ma i i loaa ole ka pono ma ka lawelawe ana a na kauka. Ua hoikeia a aponoia mai ka holopono o ka lakou lawelawe ana no na ano ma'i like ole o ke koko ame na aalolo a ua hiki hoi ke hoola i ka locomotor ataxia, mai lolo o hookahi aoao. St. Vitus Dance. sciatica, neuralagia, reumatika, nalulu eha loa, ka ponini garipa, pana kapalili o ka puuwai, na helehelena haikea a hohoma ame na ano ma'i no apau e loaa ana i na kane ame na wahine. Ke kuaiia nei ka Huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea e ka poe kuai laau lapaau, a i ole, e hoounaia aku no me ka leta, ina e hoounaia mai ke kumukuai o Kanalima Keneta no ke poho hookahi. eono poho no elua dala me ka hapalua, ma ke kakau ana aku ia Dr. Williams Medicine Co., Schenectady, N. Y.

-

E Waiho aku ana i ke Noi

-

            Ke manao nei na Pake o Honolulu nei i hoonaauaoia ma ka olelo Enelani e malama i kekahi halawai nui o na Pake ma keia mua iho no ka hana ana i kekahi noi i ke Kuhina Pake ma Wasinetona e hana aku no ka hookomo ana i kekahi mau hoololi ma ke kukahi mawaena o America Huipuia ame Kina. Ua ala mai keia kumuhana mahope o ka noonoo akahele ana a na Pake manao holomua o Hawaii nei, a he poe kupa. America ka hapanui o keia heluna.

            O kekahi kumu o ka hoalaia ana mai o keia kumuhana ua maopopo i na Pake ua kokoke e pau ka manawa o ke kuikahi mawaena o Amerika Huipuia ame Kina a ma ka noonoo ana a na Pake, ua manao lakou aohe he pono i loaa ia Kina ma keia kuikahi. Ua manao lakou, ma ke kuikahi e ku nei, ua hoopomaikai ia na haole Amerika e noho nei ma Kina a ma ka aoao hoi o na Pake ua panikuia lakou i ke komo ana mai ma Amerika

-

Ka Ahahui Hoolewa o Honolulu

-

            Ma Progress Holo (Hall), i malamala a i ka halawai makahiki o ka Ahahui Hoolewa Honolulu i ka auina la o ka Poakolu Iulai 15, a ua piha ae la ka lumi nui o keia hale pohaku me na kane ame na wahine o na Hawaii wale no nae ka nui i ka nana aku mawaho ae o no luna nui o ka Ahahui.

            Ua noho hoomaluia ka halawai e ka hope preresidena Mr. J. P. Axtell a ma na wehewehe manao ana ma ke ano nui ua lilo na hana i mea hoolana manao Ua hoikeia ae na hoike makahiki a na luna nui o ka puuku i kana hoike a ua aponoia.

            O kekahi kumuhana ano nui i noonooia oia ka hoopii hou ae i ka uku komo ame ka auhau o ka iaia hou e komo mai ai a ma ka noonoo ana ua aponola ke kumuhana a na ka papa hooponopono e kau i ka auhau ame ka uku komo i na huina kupono maluna o na huina mua.

            Ua piha maoli ka halawai a i ka nana aku aia ma kahi o ka ekolu haneri o na wahine aku no nae ka oi ma ka heluna.

            Ua maikai na hoike manao ana a he mau ui kekahi i waihoia mai ke anaina a ua panela aku no. Ma ka hoike a ke kakauolelo aia he $33 iaia i keia manawa a aohe he kaupalena ana no ke komo mai o kekahi e like me ia i hoakakakaia iloko o ke kumukanawai. Ma waihona i koe iho he #334.25 a he ehiku hoi make i kanuia i ka manawa i hala aku ia, aka i keia mahina i Iulai he 25 mau iaia komo hou.

-

He Mea Kamailio Wale ia iho no

-

AE NO HONOLULU NEI NA WA@

LAAU A EIA KA MEA @

KA HELU MA HONOLULU@

-

            Kamailio, nana e hai aku

            Kamailio i hoolaio @.

            Kamailio mau ka lehulehu i ka @ me keia la

            Kamailio ke kulanakauha@ @ no ka ma i Puupaa

            He kamailio no ka Puupaa

            Ae, walaau laua a loihi

            E lohe ana oe i ke kamailio aha @ Puupaa

            Kikala haneenee he eha ma ka @ paa-kamailio ia ua eha

            Eha ma ke kikala no ka Puupaa wale ma no keia

            Ke pua ino he wahi mea iki wale no ia.

            Ka Puupaa. Kana walaau he @

            Ma Honolulu nei ke kamailio @ Puupaa

            Mai a Grace Dodd o ka alanui @ Helu 324 o keia kulanakau@ ana. Na ehaeha i ili iho @ ua loohia au i ka ma i @ like me ka hoike a ke kauka @ hoi ko'u ma ka aoao akau ! o kuu kua. Elua na makahiki @ eha i hoolauna ai me au @ maoli o ka eha i loaa ia'u ua @ hiki ole ia'u ke moe i ka pono @ a pau ua hoao ia e a@u @ o ka mahai ua loaa iho la ia u @ ale a Doan's no ke Kikala @ ame na Huaale no ka Puupaa @ ia nei ma ka halekuai laau o @ Drug Co. Kupaianaha ke oia @ ua pau ka eha o kuu kua, a ua @ hoi au i ke kamailio ae ua hiki @ moe. Kahi mea nui ia i @ no keia ao.

            He mea maikai loa ke ki@ huaale o Mrs. Dodd i oia @ na Huaale Kuahaneenee @ a Doan. Nolaila e ninau @ Huaale Kuahaneenee ame @ Doan.

            He kuaiia na Huaale Kua@ ame Puupaa a Doan e ka @ au apau no 50 keneta o ke @ kahi a he eono poho no $2.50

            E loaa aku no na kauoha ma ke @ leka ke loaa mai ke kumukuai @ lister Drug Co., Honolulu, na @ no ka Paeaina Hawaii.

            Ua hoopuka ae o August Silva @ deira, ke Pukiki i eha iho nei o @ i kana kaena pelepele e hakaka @ poe e aa aku ana iaia He @ kona e hakaka me Weday. @ malalo o ke a'o ana a Lon @ moolelo. Na ke Komite Waiwai keia mau mea"

-

Aia Ihea na Papa Hoike?

(Mai ka aoao 1 mai.)

-

            Ua hookomo mai o Mr. Meheula i ka pololei o ka hana ino ia o keia mau mea, no ka mea, ola ka mea i hana i e ka Ahaolelo Home Rule o 1301. Ua olelo mai oia ua hana ino ia na hoike hoolilo o ia Kau.

            Ma kahi kela lole o Martin ua olelo ae o Birbe, ke kanaka o Vida, ua puhiia na hoike hoolilo i ke ahi. -Adavataisa.

-

OLELO HOOLAHA

-

            Ke Kauohaia aku nei na iaia a @ ka "Hui Kuai Aina" o Haena, k@ akoakoa mai ma ka halawai ma @ hui ma Haena, Kauai, ma ka  @ Augate, A. D. 1903

            Ma ke kauoha

            UPAI NAPUAONI@

Kakau

Haena, Kauai, July 17, 1903

2973-July 24, 31.

-

MA KE KAUOHA

-

HOOLAHA HUI I HOOHUIIA

-

TERITORI O HAWAII, KEENA O KA PUUKU, HONOLULU, OAHU

MA KA HANA O KA HOOPAU LOA ANA I KA WOLTERS WALDRON COMPANY, LIMITED (KAUPANI LENAIA.)

            Oiai ka Wolters Waldron Company Limited, he hui i hoohuiia a i ku @ ame ka malu o na kanawai o ka @ tori o Hawaii, mamuli o ua kamawai ia, a e like me ia o ka @ tori o Hawaii, mamuli o ua Kanawai ia, a e like me ia i hoikela mal@ waihoia mai ma keia keena he @ pala noi e hoopaula ua hui ia, no ka Palapala Hooia i hoopili pu ia i @ ai me ke Kanawai.

            Nolaila, Ma keia ke hoolahaia aku nei i ka mea a i ka poe apau i @ a e kuleana nei ma na ano apau @ o ua hui ia i oleloia e waiho @ na kumu ku-e i ka aela o ua noi @ oleloia ma keia keena ma ka ia a mamua ae paha o ka la iwakalua-kumamawalu (28) o Sepatemaba, A. D. 1903 a o kela ame keia mea e makemake ana e loheia ma ia hana e hele kino ae ma kekeena oihana  o ka mea nona ka inoa malalo iho ma ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 o ua la ia i oleloia e hoike mai no ke aha la e ae ole ia ai ia noi.

            A. N. KEPOIKAI.

Puuku o ka Teritori o o Hawaii Honolulu, Iulai 11, 1903