Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 33, 14 August 1903 — Page 2

Page PDF (1.55 MB)

This text was transcribed by:  Joanne Ha'o
This work is dedicated to:  Joseph Kamae Ha'o (KS1939) & Dora Naumu Ha'o (KS 1940)

 Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

ELUA             NUPEPA KUOKOA, AUGATE 14, 1903.

            KA

Nupepa Kuokoa

No ka Makahiki          -           -           $2.00

No Eono Mahina         -           -             1.00

 

            O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.  E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.

 

O na Dala apau o ka Pepa nei e hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY.

 

            HOOPUKAIA E KA HAWAIIAN GAZETTE CO

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Pa nalaau o Hawaii, ma ke ano mea o ka apa Elua.

            DAVID L. A-I, Lunahooponopono A. W. PEARSON, LUNA NUI Honolulu, Oahu

 

POALIMA     :          :           :           AUGATE 14, 1903

 

            KAAHUPAHAU, KA HOME HOU O NA MOKU.

            Ma ka pule aku nei i hala ua hoohikilele aku ke Kuokoa i ka lehulehu no ka hemo ana o ka ipuka o ka home o Kaahupahau ma kekahi olelo ana, ke awa o Puuloa, Ewa, Oahu, i home no na moku o keia mau la aku.

            O Kaahupahau he inoa ia no kekahi mano nui a o kona home e noho mau ai oia kahi i eliia iho la e ke Aupuni o Amerika no kona mau aumokukaua.

            Aia he mau makahiki loihi o ka noho ana o keia Kaahupahau iloko o keia wahi a oia wale no ka i ike, a i ai i na loaa o ia wahi oiai oia e ola ana ilaila, aka i ka manawa i noho aku ai na mea eli hoohohonu awa, ua alahula ae la ua Kaahupahau home nei a akea kupono no ke komo ana o na moku e holoholo nei i keia mau la mai ke lii a ke nui, o ka nui kino no nae i komo iloko o Honolulu awa.

            E like me na mea i loaa mai ia kakou a oia no hoi na paia paa o keia awa hou, aia he kanakolu a oi kapuai hohonu, 200 kapuai laula a 1900 kapuai loa (aole e like me kela o ka helu i hala, he 190 kapuai loa wale no) alaila o ka lehulehu o keia mau la ke ike ana a ke ai ana i na pomaikai o ua home nei o Kaahupahau.

            O ka hemo ana o keia awa oia ka hooko ana i ka manao nui o ke kukulu manao ana o keia awa, oia hoi, i kahua hoolulu aumokukaua a e ike ana ko Ewa poe ia mana nui ame ka Paeaina pu.

            Aole wale keia o ka pomaikai aka e lilo ana ia i mea e hoomaikai ae ai i ka nanaina o ka aina, ma ke kukulu hou ia o na hale oihana like ole ame na home pilo kokoke ilaila e nele ole ai ka hana maiau ia mai o ka nanaina o ka aina a ano kulanakauhale ae.

            Maloko o keia mau hooponopono ana e nele ole ai ka hoowaiwaiia o na aina o ka poe mea kuleana ma ka hoolimalimaia mai paha a ma kekahi ano hoowaiwai e ae e like me na hooponopono ana.

            He mea maopopo loa e loki ano e ae ana ke kulana o Kaahupahau home mai ke ano ame ke kulana hapa'upa'u ae a i ka wehiwehi o ke ano hou o keia au hou e hele nei, a ke manao nei ke Kuokoa ua maikai aku ia no ka ai ana o Kaahupahau i na omaikai o ia mau la, no ka mea, ua kupono no ia mau pomaikai nona, oiai, aole e nele ke kulike o ia mau pomaikai me ke ano o ia manawa ame ke ano maoli o ua Kaahupahau la; a he mau pomaikai hoi ia i kupono ole no na u'i o keia au hou.

            O keia mau mea hou o ke Awakumoku o Kaahupahau, ma kekahi olelo ana ae, o ke awa o Puuloa, he pomaikai like ia no ka lehulehu holookoa, aole o ka Paeaina wale no, aka, o Amerika Huipuia, oiai ke nana aku he home maikai io ia no na aumokukaua e hooluana ai.

 

AOLE O HAWAII KE KAHUA IKAIKA O KE KAKOLIKA.

            O ka papahelu hoahanau hoohikilele manao a ka Makua Valentine o ka hoomana Kakolika o Honolulu nei i hoolaha ai, e pili ana i ka huina nui o na hoahanau Kakolika, ma kahi o 27,000, he hoike hoi i ka ikaika o ia hoomana iloko o Hawaii, oia ka mea nana i hoopuiwa ae i ka nupepa haole puka-mahina o ka Papa Hawaii, "The Friend" (Ka Hoaloha) e like no me ka puiwa o na kanaka noonoo maikai pili i keia mea hookahi.

            Ua hoike pu ae ka Makua Kakolika aia he hapalua o ka huina o na kanaka Hawaii he poe hoahanau Kakolika, a o kekahi hapa hoi aia iloko o na hoomana Hoole Pope ame Moremona.  A ma ka aoao o na hoahanau Kakolika Pukiki, oia ka hapa hoopiha pono i ka huina i hai mua ia ae nei--27,000.

            Ma keia puiwa ana o ka nupepa "The Friend" ua hoike mai oia i kana mau kumu, ma ka hookuku ana, e hoakaka ana i ka lilo ole o Hawaii he kahua ikaika no ka hoomana Kakolika, e like me ia e puka nei ma na kolamu mea hou o keia helu o ke Kilohana.  Ma ka nui heluna hoahanau ke kalele koikoi ana o ka noonoo, no ka lilo o Hawaii i kahua ikaika no ia hoomana, a no ka hapalua huina heluna o na kanaka Hawaii he poe Kakolika wale no.

            Ke olelo nei ka "Friend" no keia mea, ua heluia na lala apau loa o ka ohana kekahi kumu o ka lawa ana o ua huina nui nei, a ina oia ke ano helu ana o ia hoomana, alaila, ke pane nei ke Kuokoa, ua hiki ia no lakou iho, oiai, pela iho la ka lakou ano helu ana, eia nae, aole ia i lawa no ka hoike ana, ua lilo o Hawaii he kahua ikaika no na Kakolika, ke noonoo pono iho ke kanaka.

            He mea oiaio, o keia ano helu ana a na Kakolika aole i like me ka helu hoahanau ana a na Hoole Pope, oiai, he helu wale no ka lakou i ka poe i hoike manaoio no ke Akua ma ke akea, a i ikeia iloko o na Ahaaina a ka Haku, aole o na lala apau loa o ka ohana, a ua pololei no na Hoole Pope e like me ka lakou ano helu ana.

            Ma kekahi aoao hoi, he hookuu hoahanau ka hoomana Hoole Pope mai na ekalesia aku, i ka poe no nae i maopopo loa ko lakou mau hihia, oiai, na Kakolika ame Moremona, i ka nana aku, he pulama mau me ka hoohalahala ole ae i ko lakou hewa i maopopo a aolhe no i loheia iki he maa keia mau hoomana i ke kapae i na hoahanau noho lalau.

            Iloko o Hawaii Paeaina, aia he nui o na halekuai rama, bia, waina, a hiki aku i na wai ikaika, ame ka hoohewahewa ole, aia he mau Pukiki kekahi mau ona o kekahi mau halekuai waiona, a ke Kuokoa e hoomaopopo nei he mau hoahanau lakou no na hoomana Kakolika a Moremona, oiai ka hoomana Hoole Pope he kue loa ia ano; a he hookuuia lakou ke maopopo ua ino la.

            O kekahi mea i hoomaopopoia oia no ke kau nawaliwali ma'i ia, he haawina hoi nana e koi ikaika aku i ke kanaka e imi i kahi e ola ai, a maluna o keia mea i loaa ai ka manao ia makou he hoowalewale ikaika io ia e nele ole ai ka hei o kekahi mau Hawaii a komo iloko o ka upena a ka hoomana Naauao e like me ka na alakai i kukala akea nui ai; "he hoola no ka poe ilihune me ka auhau ole."

            O ka manao ana i ka emi o ka hoomana Hoole Pope mamuli o ka hapa ikaika o na kahu Hawaii, ke manao nei ke Kuokoa, pela no ka emi o na hana ma kekahi mau ekalesia haole ma ke alakai a na kahu haole.  Eia kekahi, aole keia he mea hou, aka ua ikeia keia haawina emi, iwaena o na ekalesia o na la mahope mai o Paulo ma, a ia Ioane o Patomasa a mahope mai.

            Aia ia mau ekalesia ka uluwehiwehi o na hana i ka hoomaka ana, aka i kela ame keia kowa manawa ua ike maopopo loa ia ke emi ana mai a hiki i ka pau loa ana.

            E like me ka oiaio o ia, pela no ka oiaio i no ekalesia apau o na wahi apau, e emi mai ana lakou, aole no nae i ka manawa koke, aka, ma ka hakalia.  E emi mai ana na ekalesia Hawaii e like me ka emi mai o na ekalesia e ae, Amerika, Pelekane, Pake, Iapana, Gilibati, a pela aku, maluna no nae o ke kahua paa a maopopo.

            Me ke kanalua ole ke pane ae aia he mau kahu Hawaii ikaika a kupono loa o na makahiki i hala a hiki no i keia manawa, i noho hoomanawanui ai no ka hana a ko lakou Haku, me na wahi ola wiwi a na kihapai e hanai ai (keia kekahi kumu i ikeia ai ka ikaika) e hiki puikaika ai i kekahi mau kahunapule haole ke hoomanawanui, no ka mea, ua paupauaho maoli io no kekahi poe kahu Hawaii a haalele i ko lakou mau kihapai.

            Ua emi io no paha ka heluna hoahanau i na makahiki he kanakolu i hala, ke pane nei ke Kuokoa, aia no ia ano haawina emi iloko o kekahi mau ekalesia e noho kahuia nei e na kahu Hawaii ikaika piha a aia no ia haawina maluna o na hana a kekahi mau kahunapule haole e hana nei iloko o Hawaii, a no keaha la i uluwehiwehi ole ai ka lakou, no ka mea, he ikaika hoi.

            Nolaila, ma ka noonoo ana, aole no na kahu Hawaii ke kumu o ka pilikia, aka, no ka hewa holo i o a i o a hana ole e like me na kauoha a ke Akua.

            E pau no lakou i ka pio, ke noho malu na mana  o ka ino e kue ana i ko ke Akua mau manaopaa, iloko o ka manao pillaula o ia lehulehu hoomana, ina no he Kakolika, a Hoole Pope a Moremona ia.  O kekahi mea i maopopo loa, oia ke ku mau aku o na ekalesia a hoomana, me ka oni ole, ina no he ekalesia Hawaii a ekalesia e ae, ke ku maluna o na kauoha o ke Akua ma ke kuio.  E like me ko lakou noho mau ana iloko o Kana mau kauoha pela e mau aku ai ko lakou ku ana.

            O kekahi mea i maopopo loa me ka hoohewahewa ole, oia ke ku mau loa ana o ia kanaka hookahi a wahine, like me ka noho mau loa o ka pono iloko ona.

            Elike me na hoakaka a ka "Friend" no ka nui ikaika o na hana hoonaauao ame na mea like no ka pono o ka lehulehu, a no na Kakolika pu o na aina i nohoia e na Hoole Pope, ua like ko ke Kuokoa manao me ia, no ka mea, aia i Hawaii nei, na hoike maopopo no ia mea, kahi a na Makua Mikanele i hooikaika pauaho ole ai, a na Kakolika hoi i ukali meheu ai, he haawina aie hoi no Hawaii ia lakou.

            A ma ke kuamoo ponoi o keia kumuhana, ua like hou no ko makou manao, aole o ka nui lau wale iho no o keia huina heluna hoahanau Kakolika oia ka hoike no ko Hawaii lilo ana he kahua ikaika no ka hoomana Kakolika.  Aole loa.

 

UA HUEIA AE NA HANA KOLOHE.

            Ma ka heluhelu ana i ka meahou pokole e puka aku nei ma keia helu e pili ana i ka hana pakaha a kekahi mau lala kaulana o ka oihana loio o ka Teritori nei i ka waiwai o kekahi mea i waiho aku i kona pono hookele kanawai malalo o ka lakou alakai, ame ka hopena i ili mai maluna o lakou i ka loaa pono ana o na hana kolohe, he mea ia e pono e hauoliia e kela ame keia kanaka makee i ke kanawai i ke kauia ana aku o ka hoop'i i kupono no keia hewa maluna o ua poe pakaha waiwai nei.

            Ma ka heluhelu akahele ana i ka moolelo o keia hihia e maopopo iho ai ua hoohaahaa maoli io no keia mau lala o ka oihana loio i ka lakou oihana, kekahi o na oihana pookela iloko o na aupuni holmua a i manaoia hoi oia ka puuhonua o kela ame keia kanaka iloko o na hana ma ke kanawai.

            Ma keia no nae, ua maopopo pono ua pakahaia ka mea i haawi aku i kona pono ma ko lakou mau poholima, a he ku maoli no hoi i ka ino o na hana apiki i hanaia aku maluna o John K. Sumner, he kanaka elemakule i hiki aku na makahiki o keia ola ana maluna o kanawalu makahiki.

            O ka hopena i kau mai maluna o ua poe nei, oia no ke kaihiia ana ae o ko lakou mana lawelawe oihana ma ke kanawai, a ma ka makou noonoo, he hoop'i kupono loa keia no keia ano hewa i like ae la me ka mea i hoikeia aku

            No ka holopono ana o keia hana hu'e pau i na hewa i hanaia, he mea pono loa e hoomaikaiia ka Loio Kuhina Anaru, ka mea nana i hoomakaulii a hua'i ae i ua hanaino nei, a pela pu no hoi me ka Aha Kiekie o ka Teritori, ka Aha nana i haawi ke kauoha'e noii pono ia ka mea pololei, i mea e hoopauia ae ai na hana kolohe a pakaha wale a ka poe ike kanawai maluna o ka poe i makaukau ole ma ke kanawai.

 

            Ua holo aku ka bana aupuni no Maui i ka Poalua nei a e hoohala ana lakou he hookahi pule malaila.

 

            Akahi no a hoike ae ne o Gisaburo i ka mea oiaio e pili ana i kana hana pepehikana maluna o Kapena Jacobsen.  Ua olelo ae oia ua hoolala mua ke kuke ame ia e pepehi i ke Kapena no ka hoopii ole ia o ko laua uku hana.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

M. G. SILVA.

            Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha mamuli o ka mana kuai iloko o kekahi moraki i hanaia ma Iune 18, 1901, a i kakau kopeia iloko o ka Buke 226 ma na aoao 96 a hiki i 99, ame ka mana iloko o kekahi moraki e ae i hanaia ma Iulai, 19, 1901, a i kakau kopeia iloko o ka Buke 220 ma na aoao 441 ame 442, i hanaia e M. G. Silva ame Carrie G. Silva, kana wahine mare, no Honolulu, mokupuni o Oahu, ia The First American Savings & Trust Company of Hawaii, Limited, a o The First American Savings & Trust Company of Hawaii, Limited, i oleloia, ke manao nei e paniku i ka moraki i oleloia, no ka uha'iia o na kumu i hoopaaia ma ua moraki nei i oleloia, e hoike ana,--ka uku ole ia o ka ukupanee ame ke kumupaa i ka wa e uku ai.

            Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha e kuaiia aku ana apau loa, ma ke ano pakahi no nae, na aina, na hale noho ame na waiwai hooilina i hooakkaia maloko o ka moraki i oleloia, ma ke kudala akea ia ana e James F. Morgan, maloko o kona mau keena kudala ma Alanui Kaahumanu iloko o Honolulu i olelo mua ia ae nei, ma ka Poaono, ka la 12 o Sepatemaba, 1903, ma ka hora 12 awakea o ua la nei.

            O ka waiwai i hoopaaia ma ka moraki i oleloia, oia keia malalo iho

            1.         Na Apana 15, 17 ame 19, Kuea J, Kapiolani Paka Pakui (Addition) ma Waikiki, Honolulu, Mokupuni o Oahu, a i hooliloia ia M. G. Silva i oleloia ma kekahi palapala kuai aina i kakau kopeia ma ka Buke 216, aoao 220.

            2.         Na Apana 14 ame 18, Kuea J, Kapiolani Paka Paku'i, ma Waikiki i olelo mua ia ae nei, a i hooliloia ia M. G. Silva i oleloia ma kekahi palapala kuai aina i kakau kopeia ma ka Buke 216, aoao 135.

            3.         Na Apana 11 ame 13, Kuea A, Kapiolani Paka Paku'i, ma Waikiki i olelo mua ia ae nei, a i hooliloia ia M. G. Silva i oleloia ma kekahi palapala kuai aina i kakau kopeia ma ka Buke 216, aoao 152.

            4.         Na Apana 9 ame 10, Kuea H, Kapiolani Paka Paku'i, ma Waikiki i olelo mua ia ae nei, a i hooliloia ia M. G. Silva i oleloia ma kekahi palapala kuai aina i kakau kopeia iloko o ka Buke 216, aoao 210

            5.         Na Apana 12, 14 ame 15, Kuea 9 A Kapahulu Aina (Tract) ma Waikiki i olelo mua ia ae nei, a i hooliloia  ia M. G. Silva ma kekahi palapala kuai aina i kakau kopeia ma ka Buke 217, aoao 98.

            6.         Na Apana 47, 48, 49 ame 50, Kuea 3, Puunui Aina, Puunui, Nuuanu, Honolulu, i olelo mua ia ae nei, a i hoolilo ia ia M. G. Silva ma kekahi palapala kuai aina i kakau kopeia ma ka Buke 216, aoao 218.

            7.         Na Apana 36 ame 38, Kuea 3, Puunui Aina, i olelo mua ia ae nei, a i hooliloia ia M. G. Silva ma kekahi palapala kuai aina i kakau kopeia ma ka Buke 217, aoao 96.

            8.         Apana Helu 2, he hapa o ka Palapala Sila Nui Helu 3652, e waiho la ma Kaluaopalena, Kalihi, Oahu i olelo mua ia ae nei, a i hooliloia ia M. G. Silva ma kekahi palapala kuai aina i kakau kopeia ma ka Buke 209, aoao 318.

            9.         He kuleana akahi-hapalua mahele ole ia iloko o ka aina e waiho la ma Kailua, Apana o Koolaupoko, Oahu, a i hooakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui 4530 nona ka iliaina o 15 eka, a i hooliloia ia M. G. Silva ma kekahi palapala kuai aina i kakau kopeia ma ka Buke 208, aoao 401.

            10.       He kuleana akahi-hapakolu mahele ole ia iloko o kela aina e waiho la ma Waialua, Mokupuni o Molokai, nona ka iliaina o 20 eka, a i hooliloia ia M. G. Silva ma kekahi palapala kuai i kakau kopeia iloko o ka Buke 216, aoao 214.

            11.       O kela aina apau loa e waiho la ma Kamanaiki, Kalihi, Oahu, oia ka akahi-hapalua o ka Palapala Sila Nui 3639, L. C. A. 4027 ia Lono; nona ka iliaina o 15-18-100 eka, a i hooliloia ia M. G. Silva ma kekahi palapala kuai aina i kakau kopeia ma ka Buke 209, aoao 320'.

            Kuike a ma ke dala gula Amerika ka makemake, a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

            Hanaia ma Honolulu, Augate 6, 1903.

            THE FIRST AMERICAN SAVINGS AND TRUST COMPANY OF HAWAII, LIMITED,

            Ma o kona Peresidena,

                        CECIL BROWN,

            2976--Aug. 14, 21, 28--Sept. 4, 11.

 

Hoolaha Mana Hookolokolo.

KA WAIWAI O LIILII KAHA.

ILOKO O KA AHA HOKOLOKOLO Kaapuni o ka Apana Kaapuni Elua, Teritori o Hawaii.  Ma ke Keena Hooponopono                         Waiwai Hooilina.

Iloko o ka Hana o ka Waiwai o Liilii Kaha, no Kalaupapa, Molokai, Mea i make Kauoha ole.--Ke Kauoha no ka Hoolaha no ka                        Palapala Noi no ke Kuleana Lunahooponopono Waiwai.

            Ma ka heluhelu ana mai ame ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi a William O. Smith o Honolulu, Oahu, i ha'iia mai ai me ka pololei i ka make kauoha ole o Liilii Kaha o Kalaupapa, Molokai, ma ka la 7 o Novemaba, A. D. 1902, a waiho iho la he waiwai iloko o Hawaii Paeaina i kupono e noho lunahooponopono waiwai ia, a ke noi aku nei e hoopukaia mai i mau Palapala Hookuleana Lunahooponopono Waiwai nona.

            Ke kauohaia aku nei o ka Poaha la umi (10) o Sepatemaba, A. D. 1903, a ma ka hora 10 a. m. o ua Poaha la i oleloia, oia ka manawa maoli i hooholoia ai no ka hoolohe ana i ke Noi i oleloia ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha Hookolokolo ma Wailuku, Maui, a ma ia wahi a ma ka manawa i hoike mua ia ae nei e akoakoa ae ai na mea apau i pili iloko o keia hana a e hoike i na kumu o ka hiki ole ke ae ia o ua Palapala Noi nei ina he mau kumu kekahi.

            Hanaia ma Wailuku, Maui, Iulai 29, 1903.

            J. W. KALUA,

Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Kaapuni Elua.

(Sila)

Ikemakaia:       L. R. CROOK,

Kakauolelo o ka Aha Hookolokolo Kaapuni o ka Apana Kaapuni Elua.

            2975--Aug. 7, 14, 21.

 

Hoolaha Hooko Moraki

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

MARY C. WIDDIFIELD.

            Ma keia ke haawina aku nei ka hoolaha mamuli o ka mana kuai o kekahi moraki i hanaia i ka la iwakalua-kumamahiku (27) o Iune, 1900, e Mary C. Widdifield, no Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, Mea Moraki Mai, ia Queen's Hospital (Halema'i Moiwahine) he nui, Mea Paa Moraki, he moraki i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina o ke Aupuni, ma Oahu, iloko o ka Buke Helu 207, aoao 322-324, ke manao nei ka Mea Paa Moraki e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uhaiia, e hoike ana, o ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa e uku ai.

            Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai apau i hoopaaia moloko o ka moraki i oleloia e kuai kudala ia aku ana ma ke akea ma na keena kudala o James F. Morgan, helu 847-857 Alanui Kaahumanu, iloko o Honolulu i oleloia, ma ka Poaono, ka la iwakalua-kumamaiwa (29) o Augate, 1903, ma ka hora 12 awakea.

            O ka waiwai apau i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia a i manaoia e kuai kudala aku e like me ia i olelo mua ia ae nei, oia kela mahele o ka aina apau loa e waiho la ma ke Alanui Hassinger iloko o Honolulu i olelo mua ia ae nei, oia no hoi ka hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui (Grant) Helu 3291, a i hoakaka maopopo pono loa ia e like me ia malalo iho:

            E hoomaka ana ma ke kihi akau o keia apana ma ka aoao makai o ke Alanui Hassinger ma ka ma-ka he 200 kapuai mai ke Alanui Pensacola a holo e like me ia malalo iho:

            1.         Hema 46@ 25' Hik. 200 kapuai holo ma ke Alanui Hassinger,

            2.         Hema 43@ 35' Kom. 151 kapuai holo ma ka Apana 6 ka Apana i kuaiia,

            3.         Hema 46@ 25' Hik. 200 kapuai holo ma ka Apana i kuaiia,

            4.         Hema 43@ 35' Kom. 25 kapuai holo ma ke Alanui Piikoi,

            5.         Akau 46@ 25' Kom. 400 kapuai holo ma na Apana 353 ame 342,

            6.         Akau 43@ 35' Hik. 176 kapuai holo ma ka apana o Kate L. Vida a hiki i kahi i hoomaka ai, nona hoi ka iliaina o 40200 kapuai kuea.

            Pau pu me na pono, na kuleana ame na pomaikai apau i pili aku ilaila.

            E koe ana mai ka mahele o ka aina i oleloia, kela hapa apau loa i kuai a hooliloia ia P. R. Isenberg ma ka palapala kuai i hanaia i ka la eono (6) o Mei, 1899, a i kakau koe ia iloko o ke Keena Hoona Aina i olelo mua ia ae nei, iloko o ka Buke Helu 191, aoao 337, ame kela hapa apau loa i hooliloia ia H. Fishel ma ka palapala kuai i hanaia i ka la ekolu (3) o Novemaba, 1898, a i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina i olelo ia, iloko o ka Buke Helu 194, aoao 51.

            O ka aina i oleloia ua hooliloia i ka Mea Moraki Mai ma ka palapala kuai a Laura E. Tracy, i hanaia i ka la umi-kumamakolu (13) o Novemaba, 1897, a i kakau kope ia iloko o ka Buke Helu 173, aoao 315.

            Ma ke dala gula Amerika a ma ke kuike no hoi ka makemake, a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

            No na mea aku i koe e ike ae ia Robertson & Wilder, na loio o ka Mea Paa Moraki.

            Hanaia ma Honolulu, Iulai 31, 1903.

            QUEEN'S HOSPITAL,

            Mea Paa Moraki.

            2975--Aug. 7, 14, 21, 28.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A NA MEA PAA MORAKI.

Amelia G. Silva, Manoel G. Silva, ame Luis Vasconcellos.

            I ka poe apau i piliia.

            Ma keia ke haawiia aku nei ka hoohala e ka poe no lakou na inoa malalo iho nei, oia hoi, i kulike ai me ke kanawai ame ka mana kuai ame na manao oloko o kekahi Palapala Moraki i hanaia e Amelia G. Silva, Manoel Golarte Silva, ame Luis Vasconcellos, no Kona Akau lakou apau, Hawaii, o lakou no ka Poe Moraki mai, ia William O. Smith, Mary S. Parker, ame Henry Waterhouse, na Kahu Waiwai malalo o ka Palapala Kauoha o W. C. Lunalilo, Mea i make, ka Poe Paa Moraki, ma ka la iwakalua-kumamawalu (28) o Sepatemaba, A. D. 1900, a i kakau kope ia iloko o ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni iloko o Honolulu, Oahu, iloko o ka Buke Helu 214, aoao 249 a hiki i ka aoao 254, o ka Poe Paa Moraki i oleloia ke manao nei lakou e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i hoikeia maloko olaila, e hoike ana:  o ka uku ole ia e ka Poe Moraki Mai i oleloia na huina kumupaa o elua palapala aelike hoopaa aie a bila hoaie o ka Poe Moraki Mai, no elima kaukani dala ($5,000.00) pakahi, i ka manawa e uku ai, ame ka uku ole ia o ka ukupanee o na bila hoaie, ame ka uku ole ia o na uku hoolimalima i puka mai malalo o na kulana o kekahi mau hoolimalima i hoopaaia e ka moraki i oleloia, a i kulike ai me na hoopaa ana ame na aelike i hanaia iloko o ka moraki i oleloia.

            Ke haawi pu ia aku nei ka hoolaha mamuli o ka mana i oleloia ae nei, o na aina apau loa ame ka waiwai apau loa, waiwai paa, waiwai lewa a waiwa huikau, pau pu me na waiwai hoolimalima, i hoakakaia iloko o ka moraki i oleloia, a pela no hoi, o ka waiwai apau loa i hoakakaia iloko o kela moraki pakui a palapala kuai no ka hoopololei ana, i hanaia i ka la ekolu (3) o Mei, 1901, a i kakau kope ia iloko o ke Keena Kakau Kope i oleloia, iloko o ka Buke Helu 222, aoao 234 a hiki i ka aoao 236, a oia mea hookahi ka i pakuiia aku a manaoia he hapa o ka moraki o Sepatemaba 28, 1900, i oleloia, ka moraki i hoikeia ae nei maluna, a i pili aku iaia, ame na hana hou apau o kekahi ame na mea no apau loa o ka waiwai i oleloia, e kuai kudala ia aku ana lakou apau e ka Poe Paa Moraki i oleloia, ma ke kuai kudala akea ana ma na keena kudala o James F. Morgan, iloko o Honolulu, Oahu, Teritori o Hawaii, ma ka Poaono, ka la iwakalua-kumamaiwa (29) o Augate, A. D. 1903, i ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

            O ka waiwai i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia ame ka Moraki Pakui, a i hoakakaia maloko, a i manaoia e kuai aku e like me ia i hoike mua ia ae nei, oia keia e hoakakaia nei malalo iho nei, e hoike ana:

            E like me ka Papa Kuhikuhi "A" o ka Moraki i oleloia o keia malalo iho ka waiwai:

            1.         He hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka R. P. (Grant) Helu 1604, hoopukaia ia Naaimakohi, e waiho la i Kona Akau i oleloia a oia no hoi ka aina i hooliloia ia Amelia G. Silva, ma ka palapala a M. F. Scott, i hanaia i ka la iwakalua-kumamalua (22) o Iulai,, 1897, a i kakau kope ia iloko o ke Keena Kope i oleloia, iloko o ka Buke Helu 173, aoao 67.

            2.         He hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka L. C. A. Helu 10400, hoopukaia ia Naaimakohi i oleloia, e waiho la i Kona Akau i oleloia, a oia no hoi ka aina i hooliloia ia Amelia G. Silva, mai a M. F. Scott i oleloia, ma ka palapala kuai i oleloia, a kakau kope ia iloko o ka Buke Helu 173, aoao 67.

            3.         He elima 5) mahele (kea) o ka Hui Aina o Holualoa, Kona Akau, a i hoakakaia iloko o ka palapala kuai i oleloia a M. F. Scott.

            4.         O kela palapala hoolimalima o ke Ahupuaa o Kaumalumalu, i haawiia ia Amelia G. Silva i oleloia, ma ka palapala kuai o M. F. Scot i oleloia.

            E like me ka Papa Kuhikuhi "B" o ka Moraki i oleloia, o keia malalo iho ka waiwai:

            1.         He hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui (Grant) Helu 3019, hoopukaia ia Kaaipulu, i hooliloia ia Luis Vasconcellos i oleloia, ma ka palapala kuai a Simona, et al., i hanaia i ka la iwakalua-kumamalua (22) o Okatoba, 1897, nona ka iliaina o ewalu eka, he palapala kuai hoi i kakau kope ia iloko o ke Keena Kakau Kope i oleloia iloko o ka Buke Helu 172, aoao 465.

            2.         He hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka R. P. (Grant) Helu 983, hoopukaia ia Kipola, e waiho la ma Kahaluu, Kona Akau i oleloia, a oia no hoi ka aina i hoakakaia iloko o ka palapala kuai mai a Paulo Mioi ia Luis Vasconcellos i oleloia, i hanaia i ka la eiwa (9) o Augate, 1897, a i kakau kopeia iloko o ke Keena Kakau Kope i oleloia, iloko o ka Buke Helu 177, aoao 64.

            3.         O kela mau apana aina apau loa e waiho la iloko o Kapalaalaea, Kona Akau i oleloia, i hoakakaia iloko o ka R. P. Helu 3763, L. C. A. Helu 1062, hoopukaia ia Puhi, nona ka iliaina o 3.16 eka, 338 anana.

            4.         He palapala hoolimalima mai a Annie Peahe ame kana kane mare ia Luis Vasconcellos i oleloia i hanaia i ka la elima (5) o Sepatemaba, 1899, a i kakau kope ia iloko o ke Keena Kakau Kope i oleloia, iloko o ka Buke Helu 190, aoao 474-475.

            5.         He palapala hoolimalima o kela mahele o ka aina e waiho ia i Holualoa i oleloia, nona ka iliaina o 2 eka, e pili kokoke la i ka aina o Amelia G. Silva i oleloia, i hoakakaia iloko o ka palapala hoolimalima mai a John Gomez ia Luis Vasconcellos i oleloia, a he ewalu makahiki ka manawa i koe mai ka la iwakalu-kumamawalu (28) o Sepatemaba, 1900 aku.

            E like me ka Papa Kuhikuhi "C" o ka moraki i oleloia, o keia malalo iho ka waiwai; oia hoi ka aina apau loa i hoakakaia iloko o kekahi palapala kuai i hanaia e ka Hawaiian Coffee and Tea Company, Ltd., ia Kailua Coffee Company, Ltd., a i kakau kope ia iloko o ke Keena Kakau Kope i oleloia, iloko o ka Buke Helu 177, aoao 101 a hiki i ka aoao 104; e hoike ana;

            1.         O kela mahele o ka aina apau loa i ikeia ke Ahupuaa o Laaloa 2, nona ka iliaina o 104 eka, a i hoakaka maopopo loa ia iloko o ka R. P. Helu 2809;

            2.         O kela mau mahele a apana o ka aina e waiho la iloko o na Ahupuaa o Laaloa 2 ame Kapalaalaea, Kona Akau i oleloia, a oia no hoi na aina i hoakakaia iloko o ka palapala kuai mai a James I. Dowsett ia Hawaiian Coffee and Tea Company, Ltd., i kakau kope ia iloko o ke Keena Kakau Kope i oleloia, iloko o ka Buke Helu 142, aoao 23

            3.         O kela mahele a apana o ka aina e waiho la i Kahaluu, Kona Akau i oleloia, i hoakakaia iloko o ka L. C. A. Helu 5635 D;

            4.         O kela aina apau loa e waiho la i Kahaluu i hoike mua ia ae nei oia kakaia iloko o ka R. P. Helu 4273, L. C. A. Helu 5695;

            5.         O kela aina apau loa e waiho la i Kahaluu i olelo mua ia ae nei hoano hoi ka hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka R. P. Helu 4418, L. C. A. Helu 5687;

            6.         He palapala hoolimalima mai a Simona Naaimokohi ia A. A. Todd ame Thos. Sylva, i kakau kope ia iloko o ke Keena Kakau Kope i oleloia, iloko o ka Buke Helu 134, aoao 159;

            7.         He palapala hoolimalima mai a Lahapa Halsey ia Thomas Sylva, i kakau kope ia iloko o ke Keena Kakau Kope i oleloia, iloko o ka Buke Helu 134, aoao 125;

            8.         He palapala hoolimalima mai a Malaea K. Leleiwi ia Hawaiian Coffee and Tea Company, Ltd., i oleloia;

            9.         He palapala hoolimalima mai a S. B. Kaomea ame kekahi poe e iho ia Hawaiian Coffee and Tea Company, Ltd., i oleloia;

            10.       He palapala hoolimalima mai a Lokalia Alawa ame kana kane mare ia Hawaiian Coffee and Tea Company, Ltd., i oleloia.

            11.       He palapala hoolimalima mai a J. Kanewa ia Hawaiian Coffee and Tea Company, Ltd., i oleloia;

            12.       He palapala hoolimalima mai a Kanewa Opio ia Hawaiian Coffee and Tea Company, Ltd., i oleloia;

            13.       He palapala hoolimalima mai a Kanewa Opio ia Hawaiian Coffee and Tea Company, Ltd., i oleloia;

            E like me ko ka Moraki Pakui i olelo ia, o keia malalo iho ka waiwai:

            1.         He palapala hoolimalima mai a R. W. Aylett ia Manoel Golarte Silva, i oleloia i hanaia i ka la umi-kumamahiku (17) o Aperila 1894, no ka manawa o iwakalua-kumamalima (25) makahiki, o na pono, na kuleana ame na pomaikai apau loa o Aylett i oleloia iloko o ke Ahupuaa o Kaumalumalu, iloko o Kona Akau i oleloia, oia no hoi ka ekolu hapaha mahele ole ia iloko olaila, a o ka palapala hoolimalima i oleloia ua kakau kope ia iloko o ke Keena Kakau Kope i oleloia, iloko o ka Buke Helu 144, aoao 392 a ka aoao 393

            Ma ke kulike a ma ke dala gula Amerika ka makemake, a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala kuai apau.

            Hanaia ma Honolulu, Oahu, Iulai 22, 1903.

            WILLIAM O. SMITH.

            MARY S. PARKER.

            ame HENRY WATERHOUSE,

            Na Kahu Waiwai malalo o ka Palapala Kauoha o W. C. Lunalilo, mea i make.

Poe Paa Moraki.

            No na mea aku i koe e hele ae i ke keena o W. O. Smith, Lumi 296, Judd Building (Hale), Honolulu.

            SMITH & LEWIS, ame LOUIS J. WARREN, na Loio o ka Poe Paa Moraki.

            2973--July 24, 31.--Aug. 7, 14, 21.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA MALAMA MORAKI.

ANNA KAALOA AHI.

            Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha mamuli o ka mana kuai maloko o kekahi moraki i hanaia i ka la umikumamakolu (13) o Dekemaba, 1902, e Anna Kaaloa Ahi ame C. H. W. Ahi kana kane mare no Honolulu laua a elua, Mokupuni o Oahu, Mea Moraki Mai, ia W. C. Achi, o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Mea Paa Moraki, a i hoopaaia maloko o ka Buke 244, aoao 381 a hiki i ka aoao 383, o ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni o Hawaii Paeaina, a o ua moraki nei i oleloia ua haawiia ia JONAH KALANIANAOLE no ka malama ana, e ka Mea Paa Moraki i olelo mua ia ae nei ma kekahi palapala i hanaia i ka la iwakaluakumamaha (24) o Dekemaba, 1902, a e ua moraki nei no, me ka mana kuai i hoopaaia iloko ona ua haawi hooliloia e JONAH KALANIANAOLE i oleloia no ka malama ana, ma ka palapala i hanaia i ka ia iwakalua-kumamalua (22) o Iulai, A. D. 1903, ia HARRY ARMITAGE, ka mea e paa nei i ua moraki nei a ona no hoi.

            Owau, o HARRY ARMITAGE i oleloia, ke manao nei e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uhaiia e hoike ana:  O ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa e uku ai.

            Ke haawi hou ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai apau i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia e kuai kudala ia aku ana ma ke akea, ma na keena kudala o James F. Morgan, ma Alanui Kaahumanu, iloko o Honolulu i olelo mua ia ae nei, ma ka Poaono, ka la iwakalua-kumamaiwa (29) o Augate A. D. 1903, hora 12 awakea.

            O ka waiwai apau i hoopaaia malalo o ka moraki i oleloia a kuai ia aku @ oia keia malalo iho:

            O kela apana a mahele o ka aina @ waiho la ma Kapiolani Mahele-aina Mokauea, Mokupuni o Oahu, a i hoakaka pono loa ia e like me ia malalo iho, e hoike ana; Na Apana 9 ame ia o ke Kuea C iloko o Kapiolani Mahele-aina, nona ka iliaina o 13.195 kakuai kuea, a oia no hoi ka hapa o ka Apana 1, i hoakakaia iloko o ka L. C. A. @ hoopukaia ia Kaunuohua no Moeho@.

HARRY ARMITAGE

Mea Malama Moraki

Kuike a ma ke dala gula Amerika ka makemake, a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

            No na mea aku i koe e ike ae la Long & Long, na Loio o ka Mea Malama Moraki, Lumi helu 9, Kapiolani Building (Hale), kihi Alanui Alakea ame Moi

            Hanaia ma Honolulu, Iulai 30, 1@.

            2975--Aug. 7, 14, 21.

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI

C. B. GRAY.

            I kulike ai me na manao o kekahi moraki i hanaia e C. B. Gray ia William R. Castle, Kahu, ma ka la iwakalua-kumamawalu (28) o Sepatemaba, 1899, a i kakau kope ia iloko o ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni iloko o ka Buke Helu 196, aoao 435, ma kea ke haawiia aku nei ka hoolaha ke manao nei ka Mea Paa Moraki e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu i uhaiia, e hoike ana, o ka uku ole ia @ ka ukupanee ame ke kumupaa i ka manawa e uku ai.

            Ke haawi pu ia aku nei ka hoolaha mahope iho o ka pau ana o ekolu pule mai ka la aku o keia hoolaha e hoolahaia aku ai ka waiwai apau i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia no ke kuai ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan iloko o Honolulu, ma ka Poaono, la iwakalua-kumamalua (22) o Augate, 1903, ma ka hora 12 awakea o ka 2a i oleloia.

            No na mea aku i koe e loaa n@ mai a W. R. Castle mai, ka loio o ka M@ Paa Moraki.

            Hanaia ma Honolulu, Iulai @0, 1903.

            WILLIAM R. CASTLE, Kahu.

            Mea Paa Moraki

            O keia malalo iho ka waiwai apao i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia:

            O kela apana a mai@le o ka aina @ waiho la ma ka aoao Ewa o ke Awa@ o Nuuanu, oia no hoi ka hapa o keia mau aina i hoakakaia iloko o ka R. P. Helu 3050, hoopukaia ia H. A. W@ mann, he hapa hoi o na aina i k@ ia Wong Wa Foy, Kahu, ma ka palapala kuai o E. B. Waterhouse ame kekahi poe e iho, i hanaia i ka la umi-kumamakahi (11) o Iulai, 1896 kak@ kope ia iloko o ka Buke Helu 1@ aoao 497, oia no hoi na apana @ 41 ame 42 iloko o ke Kuea 3, no lakou ka iliaina o 21,000 kapuai kuea a @ hooliloia i ka Mea Moraki Mai ma ka palapala kuai o August Johnson i hanaia i ka la iwakalua-kumamawalu (28) o Sepatemaba. 1899.

            2974--July 31--Aug. 7, 14, 21

            Ua waiho aku nei he eiwa @ aha kiure nana i hoopa'i o George @ Ferries e hoololiia ka hoopa'i @ hoopaaia a pau ke ola ma ka halauhao.  O ka lakou kumu, ua ona o @ris i ka manawa ana i hana ai i ke@ karaima.