Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 36, 3 September 1903 — KE KALAKA ME KONA HOAO ANA. [ARTICLE]

KE KALAKA ME KONA HOAO ANA.

Iloko o ke ola ana o ke Aupuni Repuhalika o Amerika Huipuia aia ia ke hooholomua nei i kana mau hana no ka pono o kona mau makaainana iloko o kekahi mau mahele nohona aupuni ana. . Ma ke klno hookahi oia ke aupuni repubalika o Amerika e like me ke aupuni moi a emepera a Za ma ke kino hookahi ana o kekahi mau mahele aina nui e ae o ka honua nei. Iloko o keia kino repubalika o Amerika aia ua kino nui hookahi nei ua nmheleia iloko o na apana liilii, oia hoi na mokuaina ame na panalaau (teritori) a mailoko pakahi aku o lakou i hoopuk?ua ai na aina ma mahelehele liilii ana oia hoi na ".kalana." No Hawaii nei ua loaa iaia na mahele. panalaau ame kalana, • Ma ka noonoo ana aole e nele ka loaa 0 keia ike, o ka mahelehele ana i ke Kino nui hookahi iloko o na mokuaina ame panalaau oia ka 'wawahi liilii ana 1 ka nui hana o ka repubalika na kela ame Jccia mokuaina a panalaau e auamo i kona mau hana ponoi iho, he kuipu hoomaalahi a hoomama hoi i na hana o ka noho aupuni kino hookahi ana, iloko no nae o ka lehulehu o na hana, a e lifce no* hoi me ka lehulehu o na hana pela no e nui, ai ka heluna 0 na paahana. I mea e hoomaalahi a hoōmama-ai 1 na hana aupuni o keia mair mahele liilii e like me ka panalaau a teritori e maheieia ia iloko o kekahi mau apana llilii ke kumu i loaa ai ia kakou na apana "kalana" i keia manawa, a hookahi mea aku i 4coe_.no kakou oia ka hoau ana ia lakou. , 0 keia iho la kekahi alanui e maopopo ai ke ano o keia hooponopono aupuni ana aka i mea e loaa ai kā ike piha a ike nui ana no ke aupuni "kālana" oia ke komo maoli iina iloko.o na hana a hookahi ka hana like ana, ke hiki mai ka manawa hoau. • Iloko o na hana aupuni apau mai ke kino kahi mai a na mahele liilii iho, •he hookahi mea a'ia'i loa me ka hiki ole ke ihoohewahewa ae, oia ka mana kdho o }ca lehulehu. 1 ke aupuni repubalika na ka mana koho o ka lehulehu e haawi' kuleana I ke kanalea 'e lilo ana iaia ka noho peresidena no ka hooponopono piha ana i na hana o ka lehulehu, a e like me <ka oiai<\o ia mea, pēla ka oiaio i na maiiele aupuni malalo iho. Aia a hiki mai ka la ekolu o Novemaba ae nei, oia ka manawa koho o ka lehulehu o Hawaii Paeaina no ka hoopiha ana i na noho aupuni kalana me na paahana ,a no k"eia kumuhana e hoeueu nei ka lehulehu ma o na aoao kalaiaina la e wae i poe kupono. Maluna o kela manao koho 1 una aupuni kalana ke Kuokoa I makemake ai e komo pu iloko o keia paio, no ka hooikaika ana i ka wae ana i poe kupono e x»oho luna aupuni ai. Aohe mea hiki. ke hoohalahala oiai o ka mea ia i makemake a iini nui ia, o ke kanaka kupono ka mea nona .ka noho e pono ai. Kd manao nei ke Kuokoa o keia ka manawa kupono e noonoo nui ai ma ka oihana wae ame koho ana, tna kekahi olelo ana, e hoomaka ka wae ame ke koho ana mai na fclele ka poe na. lakou e Wae a koho i\ka poe holo luna aupuni kalana, a ke koho ana i ua poe luna aupuni nei ke hiki mai ke kaū koho nui. Oiai. ua loaa ae nel na elele ke >kumu o ka wae ame koho moho holo balota lunaaupuni kalana no ke kati e'hiki mai aha, a oiai. ke Kuokoa he wahaolelo no &a lehulehu, ke paipai aku nei makon e makaala keia poe no lakou na kuleana wae a koho, i ka lakou hana i loaa ai i papa o ka poe kupono no ke kohoia aku e ka lehulehu, a*i ole e hanaia pela alaila aole no ' e nele ka puka mai oka poe epaepa. Nolaila e hoomanao 1 kela no ka wiae a. koho moho ana—X kanaka hookanakamakua. makaukau a nofcau. tnaka'u i ka ino. iini i ka maikai loa, kauUke no kai pililaula nana ole I ka pilikahi.