Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 36, 3 September 1903 — HE MOOLELO WALOHIA NO HA I LAWE A HUNA MALU IA MA KA AINA MEHAMEHA. [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO HA I LAWE A HUNA MALU IA MA KA AINA MEHAMEHA.

MOKUNi XXI. K£ KUKULUIA AKA O KA IUPITA Ua hoomau aku la o Vincent ynf Morton 1 ka i>ahu ana I k& I&oa, a aole i loihi ka l&ua boe uta. tu lke aku l& l&kou l kekahi wahi w&ap& uuku e kau ana m& Imla & m& k& B&na aku. he ieahi w&&p& hou loa kela. E walho koke an& he mau hoe he eha ka nui, a m& k& lakou aaaa |Qw>, me he mea !a aohe i hooh&nail& ;keSa frahi waapa. I V& uut kupono keia wahi waaoa e hlki al ]» «ha k&naka k« holo 1 ka manawa malie o ke kaO, a u& kupono hol oo k& hoohanai& m&luoa o ko ka! . o ke k&ikuono. U& hoomaka iho ia >

o—- — lakou e n&na ina e loaa iho ana ka inoa o k& mea nana 1 hana, eia nae." aohe i loaa he wahi ma-ka e hoike mai ana i ka lakou mea i ake nui ai. Maluna pono iho o ka puu pohaku, e waiho ana he mau pahu o na ano like ole, a o ka nahu hae a lakou i ike ai, ua kakooia ia me kekahi pohaku nuL Malalo iho o ka hae, e kau ana he pep& manoaaoa a ma ke ktia, ua kakaula keia mau huaolelo: Maluna o k& Mano, Mel 11 la Mesar«. PalmAr J. Morton, Andr*i* C&rmody, John M. HoekweU. gimon Penee, R- Kent. Hinun Haven, 81dane Hamona» ame 1* Svivester Vtocent, na malihinl o Mokupuni He«etoria, me n&. hoomaikal o WAt»TER B» HESEKA. I ko lakou heia poiio ana Iho i ka nul o na. pahu, u& loaa iho la he 15 ka nui, a he elua o keia mau pahu he ol &2ra o ke kaum&ha ma^ a o kekahi mau pahū eae. Ua hoalana aku 1& lakou i kahi waapa uuku & hook&u aku 1& i n& ukaaa 1 hiki 1 ka waapa ke iawe. O k& haoanui iho o ka uk&na ua hookauia iho i& malana o ka lana laau. Ko ka m&loo o ke kai f keia manawa. u& hoi aku i& o Ha*en ame Morton m& kula & hiki i k& h&le. Na Bid&ne t hoe ka waapa a ua Vl»c«tot |hoi I pahu ka lana iaau. No k& pa

malkal mai o k» makanl. tuk holo- ■ 3 peno keia nma hana & aole i llulia 1 īfco mahooe ua i>'.U aku laua j kahi & ka lui>ita I *!e e ana. | \ I k& «ke ana maī o na hoa> aeau 1 ; ] keia raau «a mai ki la- | ] Vcu e. hooP'iika ae k e -,veh-i i v kela mau loahu no ka nana ant ! oa j mea eloko, I ka herr»o ana o ka pa- | h') TTiUa. ua loaa iho la. h* rsuva i'o 1 i plpi i hoook»ela t ka hau„ & o V*a lu& j | o pahu, «a loaa iho Ijsl he puu i'o j ; I ka. loaa koke ana o keia tr»a\» 1 i rrses, ua lawe koke ia aku la a:> kAhi t l hoahu mea aL He malkai ke kulaea ] ; o na |*o holoholona a ua hiki hoi ko j '.«alamaiA no na 1& he loihL ] L "He makemake loa ko'u e ai hou i I ka DiDi malkai," vnahi a K«nt i ka- . t mailio ae ai me ka hamale t>u ana iho ; i ke poo o ka pahu hooe Io« a lakou. : I ka naha ana ae ua ike iho la ot& ua j piha i na nuoepa ame na buke no ko • heiuhelu ana. I kona im! nono | ana iho. ua loaa iho la na huke ! r ma lea mahina o Mei a malalo | loa* ua loaa iho la na nupepa hou : loa. I ka ike ana mai o ka poe *» | noho ana ua holo awi\ri mai la lakou | e hao i ua mau nunepa, nei. ! Ma keia puuiu nupepa, ua loaa iho 'la na nupepa o Nu loka mai ka la 3 | mai o Mei a hiki i ka la 12. a o na : pepa ua pkku'iia mai na pepa o ke o Piladelefia mai ka | la a lakou i haaiele aku ai a hiki ) ] kekahi o na la i hala koke iho nxa- | mua. | "E nia. keonimana," wahi a Rock--1 well i kamailio ae ai mahone o ko la- • kou heluhelu ana no kekahi mau miI nute loihi," na loihi iho nei ka kakou j heluhelu ana a aohe i ioaa iki kekahi ; mau mea e hoike, ana «a loaa ia kekahi o ko kakou mau ohana i ka ma i a make hoi a loaa naha i kekahi ulla kukonukonu. He meā nono « hoopanee ka kakou hoomau i ka heluhelu ana a pau mua ka kakou hana o keia kakahiaka. E hoomaka kakou me ka kakou apana hana a i ka pau.ana oia ko kakou wa e hoomaka hou ai e heluhelu." Ua hooholo like iho la lakou i kela noonoo. a kauohaia aku la o Vincent e holhoi i ua pahu pepa nei i ka hale. No ka loaa ana mai o keia mau mea i e hoike mai ana i na meahou o kahi a lakou i haalele aku ai. na ia mea i 'hoolana ae i ko lakou manao a ua ikaika ka lakou hana ana. I ke kokoke ana e kani ka hora U, akahi no 0 Carmody a haawi ae i ke kauoha no ka hoopau ana o ka lakou hana, ua hoi koke aku la iakou no ka lumi aina, a hoomaka iho la la&ou e ai 1 na mea ai i hoomakaukaula. Ma ia auwina la, ua hoomaha lakou mai ka hana ana. a oia ko lakou •wa i hoopapau iho ai I k& heluhelu ana 1 na nupepa. No elua hora aohe he huaolelo i hoopukaia. Ua heluhelu kela ame keia kanaka pakahl i na mea e pili ana iaia iho. a na keia mau mea i hoihoi hou aku i ko lakou mau noonoo ana i na la i hala ae ma Nu loka a na keia mea hoopoina ae I ko lakou noonoo ae i ko lakou lawe malu ia ana maluna o ka moku ame ka hoonohoia ana maluna o ka m'okupuni a lakou e noho nei. O Vincent, ua hoomaka iho la oia e huli ma na pepa apau no na mea e pili ana iaia iho, a o ka hope loa ua loaa iho la he wahi itamu uuku e ka» mailio ana i kona nalowale ano e ana, a ma ka Nu loka Record i loaa iho ai keia meahou iaia. "Ma keia hana, aohe i puka iki ko'u wahi inoa me ko oukou," wahi a Vtncent i kamailio ae ai me ka leo ano kaumaha o ka manao. Ua akaaka ae la kona mau hoa a ua hui pu aku la o Vincent me lakou. INSERT CUT 21. "Mai noonoo nui oe no keia mau mea, e Vincent," wahi a Kent. "o oe wale no ka mea i komo ole iloko o keia hana o ka lawe malu ia ana, a ina no nae e malama. pono oe i ko mau akua kii gula, e lilo no oe I kanaka waiwai a e komo no kou kii ma na nupepa apau o ka aina. Mahope no oe lilo I kanaka kaulana. Ua ike no oe 1 kela e Mr. Rockwell?" Ua hoomaka mai la o Kent e heluhelu i kekahi mea i pa'iia ma ka Reeonl o ka la 14: "He mea . i minamina nui la u» kaawale aku o Mr. Walter B. Heseka. ka mea kakau nupepa kuikawa kaulana o ka Nu loka Record, no ke kai Meditarenlana i ka manawa I puka ae ai kela hana h.una malu. Ua kauohaia aku nei na mokuahl apau e holo ana no ka hema e haawi aku i kela meahou !a Heseka i mea e hiki ai e loaa ke&ahi kokua ana mai iaia ma! maluna o keia hihia kupaianaha. Aohe he kanaka kakau nupepa e ola nei»e loaa aku o Heseka ma ka hanu ana mahope o ka meahou o na hana kolohe o keia ano, a ke manao ne! ka Record e ha'l aleu i ka hana a Heseka maluna o keia hihia i keia mau la iho." "M& ko'u noonoo ua kupono io no oia ma keia hana," w&hl a Kent i pane ae ai. "Ke haawi akn nei wau 1 ko'u mahaio Ja Heseka 1 ka malkai o kana nana ana i na ano © kana mau mea ai i hoouna mai nei i& kakou. Ua kona ano maoll. ua pupule oia e, like roe kekahi uku e kolo hele ana ma na mea e ae a pau. ela nae, ma. ke koho ana i na mea inu ame ke aAo o ke kika maikai, ua malkai kona noonoo. B Penee, ua heluhelu iho nei oe i n& mea e pil! ana ! ko palapala hooillna? Ua hoike ae nei kekahi 0 na pepa ua hooili aku ne! oe i ka huina o $25,000,000 n'o. ke kukulu an& 1 home no n& luahine. & tn& kek&hi ho!, e pau loa ana kou waiwal no kekahi kuia nui no ke a'o ana i ke ano o k& noho hoal&nna ana. n& nupepa hoi o PUadeleŌa, ua olelola n& hoofl! aku nei ka oe i kon waiwa! holookoa maluna o ka poe aka Oala ole &me ka poe helhei ilo. He polole! anei keia mau mea?** XTa nanft m&i la o Penoe me Va nanalna mino&ka a olek» m&! la: "Ua nni kou mau makahiki o kela oia ana. % u& m&ooopo hoi ia oe mai puni wale 1 na me& i p&Mia ma na nupe^." "He wahl manao ko'u/* waiii a Sl4ai» Hwrona I k&maliio a* *t nu na hora hope o k* ouwioa la i kamalUola •e »1 "Xn& « man ana ko polMkaa. tn& o &n&. «a le*I& w&h), » m& ko*u manao hoi « haea man il*a an» oia I keia mm aohe h« U*kS !« Vakow k« oleW ae o ka wa hM U oia e hiki m&i ai. He me& maopooow ua

manao ola e noho kakoa īio kekahi niauawa a ac\ik hoi i ia kakou heaha ana la kana han* thiuna o kakou ma k-ia ho>? aku MaIki paha ua hel« uokoke ttv\ 4 c«> nia 1 ka hate nei t ka do Sia ">i iah* 0 kana manao © hoo'ako max» mat no ia kakou me na m«a ax>Au, a maiw, I>Aha c ku-» mai ana oia i hana kapili moku a kakou. ka * ita aku, koloia alku ana kA lupita L«?t<s iwaho o ka i kokAhi po a h«.n>kuuia aku. He huna keia «> hookomo aku ana la kakou iloko o kekahl pilikia nui, a aohe kakou « tu\awt { m»nawa nona e hana ai i kula mea. O kahi waapa ana I haawi ma| n«(, aoh« 1 kuiK>no no ekolu kanaka I kc knu ana a holo ina ka moana ale nunuU Eia nae. ua makaukau au 1 na maawu xm> k« kau *na aku maluna o kela wahi waax»a a holo aku no ka alna nui no k® kii ana aku \ ; kokua no kakou. O ka ro«a os «.ku no nae o ka maikai, e noho no k&kou a e hana i ka moku o kakou a hiki 1 |ka paa ana. £ ku kiai no nae kakon 1 1 ka po. He tn«a maikni e hoonohoia i elua kanaka i keia am<? keia po, Ua hlki ia laua ke hana a makaala | i na m*a apau i ka wa hookahi." "E hana kakou e Uke me la," wahl a Mr. Morton. "Owau kekahi mea i imakemake e lilo i mea kiaf no ka po no kekahi manawa. Owal ka mea e hui pu mal ana me a'u?" Ua ae like mai la na mea aoau e hui pu me ia, a ua koho aku ta o Haven kona hoa kiaU MOKUNA XXII. KA PUKA AN'A MAI KA MOKUPI'NI AKU. Ua ivmu iho la ko lakou huawi nna i manawu e hana al i kn moku i hoolalaia ai e lakou no ko lakou hookaawale ana aku mai keia mokupuni aku. \Ta hoopiha iho la hikou i ua nioku nei me ka pohaku i mva e maopopo ai ina ua paa ono ka moku a komo ole hoi ka wai, a ma in hana nna, aole i loaa kekahi \iu. I'a ik»:la {ho ta he paa pono na wahi apau. aka. ua hoomakaukau no nae iakou i mau »nea e paleia aku ai na pilikia ina e hiki io mai- ana. l T a manao lakou e paa na mea apau 0 ka lupHa Lele i ka hannia m n Ka Poaono. eia nae. aole i ko ia manao ana. Ua haule ikaika iho la ka ua ma ka auwina la Poaono a hiki i ka Lapule av a po wale no. No k a hlkl ole ia lakou e iawelawe l na hana owaho, ua lawe iho 1a lakou i keia la 1 la helūhelu no lakou. I ka Poakahi ae, ua pii maikai mai ko lakou mau Ikaika maikai a makaukau no ko iakou hookaawale mal keia mokupunl o la<kou i hoopaahaoia ai. Ua haule mai no ka ua liilii ma kela la, a he ano puanuanu maikal hoi, a no ia kumu, ua mau no ko lakou hana ana I keia auwina la. 1 ke kanl ani o ka hora eono o ua ahiahi /n ei, ua kukala ae la o Carmody ua paa k& moku, a ua makaukau hoi no ka hoohana ana aku. He mea hiki hoi ke hunahunaia iho o ka luplta Lele kekahi o na moku kii pupuka loa i holo maluna o ka ilikai. 0 ka pena wale no 1 hapalaia iho maluna o ka moku holookoa, ola na mea i kakauia ai ka inoa o ka moku ma na aoao a i elua o ka halo 0 luna loaO ka lupita Lele, ua like kona kii me kekahi kao, he kanaha kapuai ka loa me kekahi hale o iwakalua kapual ka loihi i kukuiuia iho maluna a maluna iho o keia ua kukulula he vlua mau kia pokole no 3«a paa ana i kekahl mau pe'a i hahaia mai na pale pukaaniani mai, a ma ka hana ana a kela poe. aohe lakou i nana'pono 1 ka pololei o ke okl ana. Ma ka Kent hoakaka e plli ana 1 kela mau mea, ua llke ka me kekahi mau kanaka paahao e hakoko ana maloko o kekahi paani popo p eku wawa'e. Ma na aoao o ka moku, ua hanaia he ekolu mau puka hoe ma ka aono hookahi, ua hookomoia he hoe waapa ma ka puka o ka hoeuli. a ma ka mea huki h<»louma, ua hoooaala kekah! pohaku nona ke kaumaha o 500 pnona no ka hoohanaia ana ma ke ano he heleuma. Ela nae, ma ka nana aku he pupuka maoU no ka luplta Lele. aka. ua honala la me ka paa e hlkl oh« nl I na ale ke wawahl. Ma ka kela poe noonoo Iho, aohe e hlki I kela moku ke hu!i a pUlkia paha 1 ka wa e piha mal ai i ke kai. "Ua mafkai no hot ka moku a kakrm i hana iho nei," wahi a Kent I kamalllo ae ai me ka nana ana aku I ka moku ma na wahl apau. "malia paha e holo aku ana ola malalo o ke kaJ me h* la e luu ana." "Pela kona ano I ka hoolanala ana " wnhi a Vineent me ka akaaka ana a«». "ela nae. aohe o'u makemake e hana hou oia I kela hana olai kakou maluna nna."