Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 38, 18 September 1903 — Ka Moolelo Aloha o na Ona Miliona [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Ka Moolelo Aloha o na Ona Miliona

MOKUNA XXII. IA PCKA AXA MAI KA MOKUPOSI ~ AKU.

"lloe' E hoe ikaika!" wahi a Slda- j ae S hooho aku ai I konā mku hoa, No ciHcafi' mau s«kona, ua ano kuemi mai ka moku i hopfr. Aohe no nae I ua piha pono mal la ka pe'a o m&oa nei i Jca makanl, a ia manawa *a poe oei i hoopapau iho di i hoe aua. T ka hiki ana mai o kekahi nalu. aohe i haM mai e iike me Ka palumua. **H<»okAhi nalu t koe!' wahl a Sidane f kauoha aku ai i kona mau sela i «ons fkp ana aku i ka o-hu ana mai o Riifcahi nalu. TJa kiekle kana o-hu st» «».c» a kna maluna o ko lakou nei mxrj poo. eia nae, aohe i haki mai e «r me na nalu mua. Ua hakl mua ■gp i« keia naiu mamua o kona hiki *ntt mai i kahi o ka moku e lana ana. a ua haikea ae la keia wahl no kekahl maa «kona. Ua haki hou mai la ke3tahl nalu. a i keia manawa, ua kaa aku īa lakou nel mawaho o kahi e »aki ana na nalu, a o ka pau ae la »o fa o ko lakou nei piiikla. I>a kaa >na aku la lakou nei 1 kahi o ke leai "bohonu, a he ohu maiie wale no ka *te o keia wahi. Ua loaa nono mai na pe'a i ka makani. a oia ka wa f hoomaka aku ai ka moku e nee. a weheia ae !a na hoe a hoooaaia n*xx la ma ko lakou mau wahl oakahl. T ka Ike ana o keia poe ua ualekana Ifekou. ua hoomaka ae la lakou e huro. a vn he/e koke aku la o Vincent ma r* Soko e noho ana me ka HauHTekf», no ka mea, iia pulu loa ia oia >£»?• ftai, a e haukeke ana kona mau T9?h> me ka t>lha maka'u. i*, ua oloraita oe e Soko, mai maka u *r- wahi a Vinceirt i kamailio aku ai, »■ 'wi hoalualu ae la oia i kona kauMhao i mea no ke keko e Mki ole al ke Tfewe i kona ola iho. Pehea kou mavmo, ua oi aku paha ka malkai o keia maman o-ka pinana ana maluna o na liimalaau?" T ka hala ana ae o kela ino, ua ino »ka Ia o Carmody ame kekahi poe iho nana ina ua naha kekahi wahi o Ita moku. Ma ka lakou huli ana ua 7baa nku la kekahi iiu maloko. o ka Tamf ekolu, a iloko o ka manawa *»o3tor»>, tra paa ae la ua mea nei i ke pwino. Maloko ho| o ka lumi kuke, ua laule maf kekahl mau pa mal ko laltoii m«u wahl i kauia ai a nahaha ynifi; afta, he mau pilikia keia aole i stfc*onuKonu. Ma na ano apau, ua ike inkou ua paa ka hanaia ana o ka I>le a aohe he mea e maka'tt mi, » ua hoike piha ia mai ua holomrw Ra manao o ka voe nana oia i 3it7Karir. No kekahi hapalua hora holookoa, wa kfa pololei aku la o Sidane i ka ffiu o ka moku no waho uono o ka moan*}. a mahope'mai ua hoo)iuli aku Hk ofn r ka ihu no ka akau a kamōe ?*)toler nku la ma ia ihu. Ua mau mai no ka pa maikal ana a ka makani, • n« piha pono na pe'a, a he maalahi THoī na hana no ka hookele ana. Iloko m* nne o ka lohi o ko ka moku huii sma f ka manawa e umeia ai kona lioe, «fa nae. ua malkai no nae ka holo ana, ar aohe uHa i 111 mai maluna o na hana «•pill' ana laia. I keia manawa ua ike maopopo aku ia lakou i ka aina e moe unaf leim ma kd lakou aoao leomohana. **jSCfa ihea ka nuku o ke awa?" wahl »- <Tarmody i ninau ae a| mahooe o Ktma nana lolhi ana no kekahi mau *nmute me ka ike ole aku i kahi e Hookomo aku ai ka moku noloko o ke lalkuono. "Aohe o*u ike aku!" "Ke ike aku nei no wau," wahl a Sf!tTane f panfe aku nl, "a mai maopooo •īe no paha wau ina aole wau i mao•pono fa men. Ma ka nana ana mai iraho aku nei o ka moana, me he mea aa puni keia mokupuni i ka nali m nohe he wahi kaikuono maloko aku. JLfa kahi e hookomo aku ai ma ka aoao ®emrr o ka pahu hae a kakou i kukulu mī. Ke hoomaopopo ala <?e? M TTe ofaio no. Ma ka nana io aku no, m<? he mea la aohe he. kalkuono o keia mihi mokupuni, a o ka mea ikeia aku. We m«u pali pohaku kiekie e alai mai ainn mamua pono. Mahope o ko la*ou hoio ana no kekahl manawa. ua *a« pono ae la lakou nel ma'waho nowo o ka palena akau o ka mokuouni, rfh nae. i ko lakou nana oono ana *tcxt ua ikeia aku la o ka oalena heuia *efa o kekahi kaikuono he 12 a I ole Ue mile paha ke akea. mokupuni nut maoll no keia/' w»hf a Kent i kamaiiio aku ai la Hamona mahope o ko lakou. nana arta f ua mokupuni nei no kekahi mananm-. T ko Sidnne hoomaw ana aku l i;a aana ana, ua nui iho la kona kahaha. ?kn w8 a Kent i kamailio mai al laia, to fke aku la oia I ka puka ana ae o ta mauna a lakou i Ike mal ai e uhl)>aarn ana e ka hau i ka o-i ana mal maluna o na puu e hoopunl ana l ka ■wwkupunl, I kela manawa no hol ua IK* aku la lakou he haahaa ka aina moe mal ana mamua pono o lakou *ef. O ka pali pohakti a lakou i ike ma ka aoao o ka mokupuni « lakoi n»f f noho ai, ua hoomaopopo iho la Ihkmi o ka palena pau kela o ua pa)l »ei» a \m emi mai la hoi a hiki I ka •ekai "Aohe o*u hōomaopopo." wahl a Si«lane. **Aofe wau l Ike ikl I kekahl mokuuuni e like me kela maluna o ika palapaiaaina. Ala la kakou ihea? Wm ka'u koho fho, aia ka īoa o keia *opuni nm kahl o ke 40 mlle, a I ol«. k»lhf aku no paha. O ka hapa akau IMiha kefa o ua mokupuni nei." TTa hikl ae la ka manawa i ka hora an» ka auwih* la, a la manawa o Si«ane» i kia aku al i kekāhl puu e ku mai t ana he 15 mUe paha ka mamao mai ka ikkou wahl « holo nei. Ua pli mai la «► KoekweU ame Vtneent a olelo mal t% o* makaukau ka iakou mea at on 3Mr «f mnm t ko lakou alnaawakea. Ua Wii w Ta likou i kekahi uhl malnna • ka onekl a lt«e mai la i ka mea al mahUla. t?a hoop&a aku la o Sidane f lra hoe tm ke kaula a hol mai la ota • af. I keia manawa ua hoomaka mai JH ka ohu e ohl I ka moana a ua oau wU la bot ka oa ikaika ana a ka makann J ko lakou haalele aoa aku 1 ka ua pa maikal mal ka makani a ** loaa elima mile | ka hora t ka *»oku. a i kela wa hoi ua aheahe loa »>•11* ka pa ana a ka makanl a mafoa Iho Ja ka holo ana a ka mokuu "T»hea e Kapena amona. Heaha Wtnr. fiooa<K> I keia manawa?** wahi a

I pane aku ai. "oia wale iso ko kakou hoomau ana aku ma keia ihu a hiki i fco kakou kaa,ana ma keia

! aoao o kela lae e kau mai nei mamua pono o kakou. Ina me keia ko kakou | holo, e hiki ana kakou mawaho t>ono 0 keia wahi i ka poeleele. He mea 'maikai e hoohuli ka ihu o kakou i «ea imoana i ili ole kakou i ka wa e loaa ai 1 ka makanl mai ke kukulu hikina maL" Ua kaalo ae la lakou mawaho pono 0 ka mauna nui, a ua waiho mai la ua mauna nei ma ko lakou aoao hema. "Ma ka'u koho o ka Meeuna Poookatepela kela," wahi a Sldane i olelo aku |ai 1 kona mau hoa, 4 'lna oia kela, e loaa no ia kakou ke kulanakauhale o Sana Kdruse he mau mile wale no mai j keia wahi aku, a aia oia ma ko kakou 'hikina-akau. Aia a poeleele iho, alaila kia aku wau no ka hikina i kumu no kakou e ili ole ai." 1 Ike kokoke ana aku e ahiahi, ua ano nui mal la ka ohu, a ua nowehiwehl ka ike ana aku i ka aekai. Ua malie loa iho la ka holo ana a ka moku, a ma ke koho iho, he elua wale no oaha mile o ka hora a lakou e holo nei. Ua ! nauki iho la keia poe, eia nae, he mea hiki ole ia ke pale ae. I ka hoomaka lana mai e uhi ka eheu o ka poeleele, iua pau mai la ka uhi ana a ka ohu, a ua ike malaelae aku ia lakou nei i ka mauna e waiho mai ana no ma I:o lakou kukulu akau-hikina, a ua hoomaopopo iho la ke koia nei lakou e ke au. Ua emi loa iho la ka makani, a l ka puka ana mai o ka mahina, lia hora 10 paha i keia wa, ua pa hou mai la ka makani mai ka hikinahema mai. a oia ko Sidane manawa i kia oololei aku ai i ka ihu o ka moku no ka akau. No ka maluhiluhi q. keia poe, a koe aku la lakou apau loa e hiamoe a koa na mea e ku kiai ana, pia o Sidane ame Kent. He malie maikai kfeia v»o, a ina aohe he uhipaa o ka ohu, ina, ua Hlo keia i po malaelae a nani hoi ka nana ana o ka moana. Ua-malie loa iho la ka holo ana a ka moku, a i ke kanl ana o ka hora 12 o ka! waenakonu po, ua ku mai la o Kent ma"Va hoeuli a ua hoi aku ia o Sidane e hiamoe maluna o kekahi moe holo mokua hiamoe Iho la no elua hora me ka loaa ole o kekahi mea nana e hoohikilele i kona hiamOe. I ka piha ana o ehia hora, ua ala hou mai oia a lawe ae la ka hoe a oia ko ;leat īnanawa i hooluolu ai. I kela po, he elua manawa o Sidane i hoohuli ai I ka ihu o ka moku I ;ke komohana, a pela ko%a paa ana i 'ka ihu a hiki 1 kona lohe ana aku 1 ka ihalulu mai o na nalu e ha'l ana i ke kuapanalu. I ka hora 3 o ka' wanaao, ua hoomaka hou mai la ka makani e pa mV ka ikaika, a oia kona manawa i hoopau ai i kona hookele ana a kokoke 1 ka aina. a oia no hoi ka manawa i holo aku ai ka lupita Lele he elima mlle o ka hora.

"He mea maikai no hoi ke noonoo ae e holo ana kakou no kahi a kakou i nmkemake ai,"\wahi a Sidane i olel& fte ai iaia iho, "malla. ua hala aku nei ka lae ihope r a ina e'pau ae ka uhi ana kr la. no kakou i ko kakou \vahi mai a tfeia ohu. \ ka wa e puka mai ai e holo nei/* I kona manawa i kamaiiio ae ai. ua ike aku la oia i ka oili ana mai o Vpknhi wahi malamalama ma ka hikina. a ola no hoi ko Kent vra i ouiwa ae ai. "Aia ' ihea* kakou i keia manawa?" wahi ana i ninau ae at. tta HilUuU ae la o Sidane i kona poo "Aia ko kakou ihu no ka akau/- wahi ana i pane aku ai. MOKUNA XXIII. KA PAKELE ANA. Ma ha awa apau o Kurona. e mau ia ana lakou e na kanaks kakau nupepa o ka No loka lßecord I ka hikl aku o Walter B. Heseka ma kona mokuahi ma ia mau wahi. Ma ka lakou hoonohoT»oho ana, e hiki aku ana ka "Mano" ma na mokupuni o A*ore <na ka ia 1! Mei, eia nae. āohe he lohe 1 ioaa mai no kona ku ana aku malalla. He nui na la ! hala ae, aohe no he lohe i loaa mal no keia mea, a ua hnule waie ka manaolana. Ia manawa iike no nae, aole i noho waie na kanaka kakau nupepa maialo o Kivini nona ka heluna he kanaha. I keia manawa no hoi. ua haule ma! ko Chalmers manaolana i ka ioaa hou o ka poe a lakou e noke nei i ka hulU aka. noie oia I hoike *e i keia manao ona i kekahi mea e. o kana wa!; no o ka haawi aku i kekahi mau olelo oalpai ia Mlsa C*rmody. I keia tna> nawa no nae, ua loaa ma kekahi iwa mal a Simon& raai e o)elo ana o He»eka ka nana I hana keia. hana huna malu, a ua hoomakaukah malu Iho la ola i kekahl me* nana « hookomo aku ai ma ka nupex>a l ka manaw* « loaa pono mai al ka hooia ana I keia lohe. a ua manao ola, ma ke kakahiaka Poakolu. ka la 1T o Mei. ota e hoopuka aku al 1 keia n»eahou. a e oleto ana o i He»eka ke poo o keia hana lawe huna malu I ua onamiliona. Ua hana āa I kela *n«a malalo o \uuxx de)oi>aa la Mi» Carmody. ' la manawa no hol, ua kau mal la o

I L,unahooponocono Van Home nsa ka | r?:oku mai Europa mai no Nui lok». a ] [ aole no nae oia e hiki niai ana aka | |22 a i ole i ka 23 oia mahina. Ua Joa& | aku ua rnea aPa« e piU ana i keia hīhla. • iaia ma ka hoouna ana aku o Cha»mers ma ka telegarapa. a i kona lohe koke ana. u& mau mai o'.a ma ka moku a hoi koke. Marr.ua no nae o kona kau ana I ka moku. ua kauoha mai oīa Chalmer» e ha*i ae I na mea auau e pUi ana I keia mea i ke akea. a ma ko laua lohe ana o Heseka k*. mea i manaoia ua komo kukonukonu i keia hana. aoie i hookaulua iho o Van Horne i ka haawi ana aku i kona ae t like me ko Chalmers. I ka loaa ana mai okaae mai kona poo ae, ua hoomakaukau iho la o Chalmers i na mea apau e piii ana I keia lono. a kali malle iho la o ka hlki mai o ka la e hoopuka aku ai. Ia manawa hookahi no hol, ua haawi aku la o Helen Carmody i ke kauoha i ke kapena o ka moku i kaoala mahope o kona inoa e hoomakaukau i na hora apau no ka huki ana \ ka heleuma a holo aku no kahi ana e makemake a! e hoio aku. Ua haawi mai ke kapena i kona ae e like me ke kauoha. Ma ka hora 3 o ka auwina la Poalea, ua haawiia mai la kekahi lono te'erarama ia Chalmers. Ua kakauia keia mea ma na huahelu i haawiia aku ai 1 ka poe e huli ana ma keia hihia, a aohe poe e hiki ke heluhelu iho i keia mea, o lakou wale no. I kona huli ana iho i ke kl o kela mau hua, ua ioaa iho la iaia ka manao, a penei ka heluhelu ana: "Havana, Cuba, Poalua, Mei 16. Ia William Chalmers, Nu loka Record: Ua loaa ka meahuna. Na Konela Makinitaea i hana i kekahi hale o Heseka he hookahi makahiki ae nel I hala. Na Heseka no i hoolala kela mea. Aia ke ku nei keia hale he 900 mile komohana hema o Havana. O ATaKinltaea aku ana ko'u alakai. Eia o Makinitaea me a'u ma Havana nei. Ua ike au ika

"Mano" i ka Lapule nei iloko o ke kaikuono. Hoouna mai i kau mau kauoha ma ka Hotele Pasaje, Hoouna mai i $500. Ke waiho aku nei au i ka'u koi no ka makana kaulele o J50,000. BENADA SIMOA, Elete." Ta manawa i holo aku ai o Chalmers iloko o ka lumi o Kivini me ua lono nei e paa ana ma kona lima. "E hiki no la kakou ke • hilinai i keia mea!" wahi a Ch.almers me ke ano pihoihoi. "Ua hewa o Simoa i kana koho ana mamua aku nei, malia paha ua hewa hou no oia. Heaha kou manao no keia mea?" "Ma ko'u manao ua loaa ka kakou mea e manao nei!" wahi a Kivini i pane mai ai me ka hakalia ole. "Ma ka hoolohe ana aku i keia lono, ua hoikeia mal ua holopono na mea i hanaia e Eia nae, ua hoike mai o Simoa i kona ano kanaka noho malie. Oia ke kanaka kakau nupepa laki loa o ka' aina nel. Ua hiki ia'u ke hdawi i ko'u ola ua pololei oia." "E lawe no kakou i keia mea," walīi a Chalmers. "Mai hoopuka n6 nae i kekahi huaolelo e pili ana i keia mea. E haalele no kakou ia Nu loka nei no Havana i keia po. E hoomakaukau no ka kakou huakai ma ka hora 7 o keia ahiahi. E holo oe ma ke kaaahi." Mahope o ka haawi ana aku i kekahi mau olelo kauoha i kona mau hope. ua kamāilio aku la oia I ua mea ao£\u i loaa mai e pili i ka mea a lakou e ake nei e loaa. He mau minujfe mahone mai, e hele ana oia ma ke ala e hiki aku ai i kahi o Miss Carmody. I kona kamailio ana aku i na mea anau, ua nui ka'hauoli o ka wahine oisio. "Ua maopopo mua no ia'u e loaa ana no na mea apau ia oukou'." wahi a ka Wahine opio i hooho ae ai me ka hauoli, "Mai ka manawa au i olelo mai ai aole oukou e hoohokaia, mai ia manawa mai no ko'u hilinai piha ia oukou." "He mea pono e holo koke kakou no Havana i keia manawa," wahi a Chalmers, "I ka manawa hea oe e makaukau ai?" "E makaukau no au iloko o hookahi hora/ wahi a Miss Carmody. Eia no 0 Mrs. "Waita maanei. Ua hiki iaia ke hele pu me a*u ma keia huakai. E hiki ana anei ia oe ke hele pu e Mr. Chalmers?" "Ma na ano apau, ua hiki ia'u ke hele. Pehea ka. e haalele iho ana k i oukou ia'u mahope nei?" "Aole loa!" wahi a ke kaikamahine 1 pane mai ai. "No ka nui o ko'u pihoihoi, aohe e hiki la'u ke kamailio oono. E hele pu ana no o Mr. Kivini me kakou?" "E hele aku ana oia ma ke ala o ke kaaahi ame ka moku a e loaa aku ana oia ia kakou ma Havana. He mea pono e hoouna aku oe i ka lohe i kou kapena i keia wa ano. E olelo aku iaia e hoea aJku ana wau maiuna o ka moku ka.- hora 7 ponoi o keia ahiahl. E oluolu oe e olelo aku iaia aole e kamailio i kekahi mea I ka kakou wah| e holo aku ai, a mai poina no hoi i ka lawe ana & nui kou mau aahu i mea nou e loaa oie ai i ke anu ma ka moana." Ua hoi aku la o Chaimera no kona keena hana a haawi aku la i kana mau kauoha hope i kona mau kokua. U.i haawi aku la oia i ke kauoha aole ka Record e hoopukai ae i kekahi mea e piii ana I na mea i loaa mai, a I ka i*i£i afr*a. o Keia mau hana, ua hele' aku ia oia no ka uwapo e ku ana ka moku & kau aku la nialuna. I kona hiki ana aku ua hoea mua iho o Mis» Carmody ma. & i& w& no 1 hoohuli ae ai ka moku a hoomaka aku la ma kana huakai. Mafmua o ka molehulehu loa ana iho. u& ikeia aku i& ka Helen Carmody e kamoe ana i kona ala no ka hema. He moku ka Helen Carmody i hanaia me ka nani, & aole he nui o na moku holo lealea i like aku ke ani roe kon-i. Ua oi ae kona nui mamua o ka "Mano" a ua oi aku no hol ka nui o ka heluna o kon& m&u lumi moe. aka, aoie i ni aku kona hoio mamua o k& Mano. (Aole I paeu) I KA MANAWA E PUKA AI KA NIHO ONA KAMAIKI. e lo&a no l&1 k* «na'l hi He mea malkai e pale koke !& & e ho>opaui& hoi m& ka i&we ana i k& La&u N&hu oka Opu. Koier& ame H! a CHAMBERLAIN. He nien pono e iMOlawa ea mea apas I ke(a ano )&&u rn& ko l&kou enan hwoe, ® kok» l keia la. Malia paha e H>a» ola i kekahi ola kan*ka. BENSOH. SM2TH CO.. n& A*ena kual kukaa e kual st«L

"AOHE O'U HOOMAOPOPO." WAHI A SIDANE.