Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 39, 25 September 1903 — Page 7

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ke Kahua Hale Pupule Hou.

 

Aia he umi minute e holo ai o ke @ mai Haleiwa Hotele aku e hiki @ ka aina o hookahi kaukani eka, @ manaoia nei i kahua hale no @. Aia no hoi keia kahua ma @ Waialua o ke Kula Hoopolo@ e ku nei. O kahi keia a ka @ e manao nei no keia poe a @ kahi o ka holopono alaila e @ ko kakou poe ma ʻ i ilaila. @ Sabati i hala aku nei i holo @ luna o na keena aupuni @ Keena o na Hana Hou, Keena @ ame ka Papa Ola, ma ke @ wahi nei i oleloia ae la @ ana, a i ka manao o keia @ o ka nana ana a noil pono @  hilinai i ka apono ana i @ kumuhana.  @ ino ke kaaahi i ke kula@ holo aku i ke kahua i @ ka hiki ana ilaila ua hele @ lakou ma na wahi like ole o @a @  nei ma na wahi a ke Aupuni @ ai.  @ keia aina mawaena o ka lalani@ ame ke alanuihao aole nae i @ loa mai ka aekai aku. O ka @ he oi loa aku o ka maikai no ka @ a hooulu mea kanu, no ka pono o ka poe pupule, a hookahi wale no mea pilikia o keia kahua oia ka nele i ka wai, a o kahi manaolana wale @ ka eli ana i mau luawai.  Ma ka nana ana a ka Mea Kahakii Hale Mr. Beardslee ua loaa lala kekahi mau kokua ana no ke koho ana i ke kahua kupono no na hale pupule e kukulu ai a i ka manawa kupono @ hou ai oia ame kona mau kokua @ ka nana hou ana a hookahua loa @ i ka manao i kahi kupono o ke kukulu hale ana.  Ua olelo ae o Kauka Mays he wahi maikai loa keia e kukulu ai i ke kahua ma ʻ i pupule, he momona ka lepo no ka mahi akea ana. O ka aina no ke Aupuni no ia a oia ke kumuhana mai e noonoo ia e pono ai.  Ua kokua nui ko Kauka Mays mamo i ka lawe ana i ke kahua ma ʻ i mawaho aku o ke kulanakauhale no ka mea he mea maikai loa ia o ka hoomamao ana ia lakou oiai o ke kieei @ ana o na makaikai ma na pinepa, oiai he maalahi loa a he kokoke loa keia kahua i ke kulanakauhale ua kokoke loa i ka poe e hele mai ana e nana i na pupule kekahi o na kumu hoop@  i na pupule a oia kekahi o na kumu kupono e hoomamao aku i keia kahua mai ke kulanakauhale aku. Ua like ke Mark Robinson manao me ko keia kauka a me he mea la pela no ka manao o ka Peresidena o ka Papa Ola.  Aole o keia wale no ke kahua aka o keia o ke kanalima eka aina o Pa@ kekahi e manao@a nei, a mahope o ka noonoo  ana e maopopo loa ai kahi e lawela ai no keia kahua.

 

Ua ko ka Makemake o na Pake.

 

Iloko o ka mahina o Iulai iho nei, ua @ ae na Pake o Honolulu nei i kekahi mau halawai e ku-e ana i @ Kapena Seabury o ka mokuahi @ o ka Hui Laweleta Pakioika, a @ mea i hooho@ ma ia mau hala@ no ke noi ana aku i na Pake o Kapalakiko ame na Pake o na awa @ ke Korea e ku aku ai aole e @ i ka lakou mau ukana maluna o keia moku a kau paha ma ke ano @.  O ke kumu i ulu mai ai ke ku-e, @ia @ Kapena Seabury kaupale ana @ ka hele ana aku o na Pake o ke kulanakauhale o Honolulu nei maluna o ke Korea ina no e hele aku ana na Pake me na pepa ae mai ke poo mai @ Dute Awa. Iloko o keia @ kipaku pu ia mai na Pake kuna Amerika o ke kulanakauhale nei, he @ i loaa ke kuleana e keehi malu@ ka lepo a moku Amerika paha. O kekahi kumu ikaika loa o ke ku-e @ Pake o onei, oia no ka ae ole ia @ Wong Leong, he Pake kuonoono @, e pii maluna o ke Korea @ i kana keiki e holo ana no Iapana.  No keia kumu, ua malama na Pake @ o Honolulu nei i kekahi mau ha@ lokahi aole e hoounaia @ mau ukana maluna o ke Korea a holo ohua maluna ona aia a @ na @moku o ke Korea no @ mau hanaino maluna o na @ i ko lakou noi ana aku i ka @ Pake o Kapalakiko e kokua ma @ ua ae mai lakou.  @ ana o ka hui ame ka poe o ke Korea i ka hana a na Pake, ua @ lakou i ka hoomalimali ana @ i na manao inaina a e @ lakou i ka mea maikai maluna o ke Pake eia nae ua waiho mai @ kekahi kumupale no ia hana ana @.  @ mea maopopo he ikaika loa ke @ kaupale i na Pake i ke komo ana iloko o Amerika Huipuia a aohe @ lakou ke ae e hui me na Pake oluna o ka moku o loaa aku kekahi mau kokua hoomahuka ana a @ mai ka hoopa ʻ i maluna o ka hui. M@ ke kanawai he $1,000 ka hoopa ʻ i @ o ka laina mokuahi no ka Pake @ e mahuka aku ana mai kona@ aku, a oia ke kumu i paa@ ana o na Pake maluna o ke Korea. He nui na manawa i ma@ na Pake mai luna mai o na @ o keia laina a ua ike hoi i @ o ka hoopa ʻ i nolaila e imi @ i kumu e hoopauia ai keia @ e hoowiwi mai i ka loaa o @.  @ ku ana mai a ke Korea i keia @ iho nei ua maikai hou ke kulana. @ nui na ukana ame na ohua Pake kau aku maluna ona no ka aina @ o Kina a ua olelo ae na Pake ua pau loa ke kuee.

 

KEENA MAHIAI O AMERIKA,

KAHI O NA HANA HOAO O HAWAII, HONOLULU, H. T.

PAPAP AʻI HELU 7                                                  E KAU I KEIA PEPA MA KAHI E IKE IA AI

 

MAKIKA

 

KII 1. Ka Naio keia, ke kino o ka Makika iloko o ka wai. (Hoonuiia.)                      KII 2. Ke kino maoli o ka Makika. ( Hoonuiia).

 

Ua Kaa Koikoi aku ke Pale ana i na Makika oloko o Kou Hale Ponoi ame Kou Pa maluna Ou.

E Heluhelu i keia mau Rula me ke akahele a hoomaopopo.

 

1. Aia wale no iloko o ka wai e hookauhua ai na makika; o na wahi mau, oia no na wahi e ku mau ia ai e ka wai ano hou.

2. Ua puka mai na makika mai kahi o lakou e hanau ai. Koe na komo mai o na wahi mamao.

3. He noho ka makika opiopio a naio iloko o ka wai no 10 a 12 la.

4. I ka naio e noho ai iloko o ka wai, he pii mau mai no lakou ma ka ili o ka wai e hanau ai.

5. O ka ninini ana i ka aila lanahu maluna o ka ili o ka wai e hiki ole ai ia lakou ke hanu.

6. O ka palaha i na wahi hoolaha, oia ke kinai ana i na makika.

7. E ninini aku i ka wai o na kapu, bakeke, tini, pahu-pua, ame kiaha-pua ame na mea like i hookahi manawa o ka pule.

8. E hoopiha a hoomaloo i na kiʻowai, auwai, a me na wahi o na mea ano like, e like me ka lua o ka pou i hoopiha ole ia.

9. E hoololi mau i ka wai o na halemoa ame ko na ilio a pela aku, i kela a me keia pule.

10. E ninini mau me ka aila-lanahu i ka wai e ku mau ana i hiki ole ke pale a hoomalooia paha ( I auneki aila e lawa ke uhi i ka ili-wai o 15 kapuai kuea.)

11. E uhi i na luawai ame na pahuwai a pau e hoohana mau ia ai i kela a me keia la me na uwea maka-upena.

12. E hooholo i na iʻa gula iloko o na wahi i kupono ole ke nininiia me ka aila, e laa na wahi hoohainu wai no na holoholona ame na lokowai e ulu ia ana e na pua lilia. He mea ai no hoi na makika na na oopu-poloka ame na nalo moo.

13. E makaala i ka maikai mau o na paipuwai. E hoopaa i na kahe o na paipuwai a me ka paa o na auwaha umalu hale.

14. E makaala i na luawai ino a makaala no hoi i ka paa pono o ko lakou mau pani.

15. E waele hoomaemae i na nahelehele, na mauu ame na o-pu nahelehele e ulu ana ma na wahi auwai, lokowai ame na wahi no a pau e hoolaha makika ai, na wahi hoi e hoolulu ai na makika nunui.

16. E hookaawale loa i na kini liilii, kini nunui, omole ame opala mai ka pa i noho ole ia a mahope o ka hale.

17. O ka mua e hana ai oia no ka hoomaemae ana i na wahi i ike mau ia i ka noho mau o na makika malaila, a pau ia alaila hoomaka aku i na wahi i manaoia e laha ana.

18. Ma ke ano he kupa no kahi au e noho la, e ike iho oe i ke kau koikoi o ka hoopio ana i na makika maluna ou a e hui lokahi pu aku me ou mau hoa-noho iloko o ka hana kinai hoolaha makika ana. E nana a ninini me ka aila lanahu i na auwaha, auwai, ame na puka e komo ai iloko o na paipu hooholo mea ino ame na wahi e ae no o na alanui. E pono e uhi ia na puka o na paipu hooholo mea ino me na uwea maka-upena.

19. Ma ka ninini ana i ka aila maluna o ka wai e ku mau ana he mea pono e uhi ka aila a paa pono o luna o ka iliwai. No ka hoohana ana he mea pono e lawe i ka mea ki hoopalale aila a ina he wahi nui ia e hoolako me ka mea nui ae.

20. He mea pono e pale loa ia aku na makika mai na hale noho aku ma ka ho-a ana i ka pauda hoomake makika. E ona ana ka makika i keia pauda a pau i ka helelei i ka papahele, alaila, ohi aku ia lakou a puhi i ke ahi.

21. O KA NOHO MAHA ANA ILOKO O KEKAHI KAUHALE A APANA PAHA AIA NO IA MALUNA O KA HUI LOKAHI O NA HOA O IA WAHI.                     HONOLULU, SEPT. 14, 1903                      D. L. VAN DINE,    Mea Akeakamai o na Mea-Kolo o Kahi o na Hana Hoao o Hawaii.         JARED G. SMITH,    Ka Agena maoli o Kahi o na Hana Hoao o Hawaii.

 

He Lono Pepehikanaka ma Olaa.

 

He lono pepehikanaka ka i loaa mai Olaa mai ma ka Poalima a hoea i Honolulu nei i ka Poaono ma ke ku ana mai o ke Kinau ma kona ala huli hoi mai Hilo mai.  Maluna o kona oneki i hoike ae ai kekahi ohua i kona halawai ana me kekahi kanaka no Olaa mai i Hilo mamua koke iho o ka haalele ana o ke Kinau ia Hilo ua hoike mai oia o kona iho ana mai no ia mai Olaa mai kahi i hoehaia ai kekahi haole ma ke ano pepehikanaka e kekahi heluna Iapana o ka Mahiko.  Ua hoike mai ua kanaka nei o Olaa ua hanaia keia pepehikanaka ma ka mile 11, Olaa, a ua manaoia @a hiki aku ka panina o ia hana i ka make maoli ana o ka haole.  O kekahi lohe wale ia mai no hoi oia ka haalele ana iho o na Iapana i ka mea i pepehiia me ka manao ua make loa, aka i ka manawa o lakou i kaawale loa aku ai ua ala ae la ua haole pepehiia nei i kona pohala ana ae a kokolo aku la iloko o ke o-pu nahelehele. I ka wa i ulia aku ai o ka Makai Brown ina paha oia i lohe i kekahi o keia ano a ina paha ua hiki i ona ia kekahi leka ua hoole mai ia oia, a aole no hoi i lohe.

 

Lawe i Kona Ola Iho me ka Pahi.

 

HILO, Sept. 18.- O Ed. Thomas he kanaka Hawaii limahana no ke keena Ana Aina o A. B. Loebenstein ma ke ano he mea Ana Aina, ua lawe ae oia i kona ola iloko o kekahi hale noho ma ke alanui Luapele ma ke kakahiaka Poalima mahope o ka hoao ana e hou ia Miss Laiakea me ka wahi. Ua manaoia he lili mai ke kumu o keia lawe oia ana.  Ma ka hora elua o ke kakahiaka ka hana ia ana o ka hana ma ka hou ana i ka mea ana i manao ai e hou no elua a ekolu manawa a mahope o ia hana ana ua pai ae la oia i ka pu-panapana ma kona lae a o ke kani aku la no ia ke kumu o ka hemo ana o ka poka a make ke kanaka.  O ka pu i ki ai oia he mea make ia i laweia mai mailoko mai o ke keena hana o ke Ana Aina i hoike mua ia ae nei a i ka po okoa no ka laweia ana.   Mawaho ae o keia ua loaa aku he mau leka he elua e hoike ana i kona ohana i ka lawe ana i kona ola e hooloihi hou ole aku i kona ola ana ma ka ilihonua mamuli o na kumu nui e hiki ole ai ke hoomanawanui.

 

Ua Kaawe ae no Iaia Iho.

 

I ke kakahiaka nui o ka Poaha nei, ua lawe ae o Yamada Hakumatsu, he Iapana pepehikanaka, i kona ola iho ma ka li ana iaia iho a make loa maloko o kekahi lumi hoopaa paahao maloko o ka Hale paahao Oahu ma Kawa. No Maui mai keia Iapana, a ma ka oleloia, iaia ma Maui ua hoao oia no ekolu man@a e kaihi ae i kona ola me ke ko ole no nae o kona manao.  Mamua aku ua loaa o Yamada i ka maʻi fiva haʻihaʻi iwi, a ua hookomoia oia malalo o ka lawelawe ana a ke kauka a ua haawi mau aku na kiai i ka laau lapaau e like me na kuhikuhi i waihoia aku iaia.   Ma ka hora 3 o ka wanaao Poaha nei, oia ka wa hope loa a ke kiai i ike ai e oia ana o Yamada a i ka huli ana o ka uwaki i ka hora 4, i ke ku ana mai o ke kiai hou, ua ike aku la oia i kona komo ana aku ma ka lumi o Yamada e lewalewa mai ana ua Iapana nei iluna ma ka a-i a ua make loa hoi.   I ka nana pono ia anu aku, ua ikeia iho ia ua haehae ae o Yamada i kona palaka ahinahina a me ia mau mea ola i hoopaa aku ai i ka hao o ka hakahaka puka makani a li iaia iho.  I ka noho ana o ke kiure koronero e hoolohe i keia hihia, ua hooholo lakou aole e kau aku keia hewa maluna o na kiai paahao.  O Yamada Hakumatsu, he Iapana oia e kali ana no kona hookolokoloia no ka hewa pepehikanaka ma ke degere ekahi. Na Lunakanawai Apana McKay o Makawao, Maui, oia i hoopaa ma ka la 27 o Iune iho nei.  He hana karaima koʻikoʻi kana i hana ai. He paahana oia no ka Mahiko ma Puunene, a i na pule mua o Iune iho nei, ka pepehi aku oia i kana wahine a make loa. Ua olelo ae oia no ka lalau o kana wahine, kona kumu i hana ai i keia karaima. Me kekahi apuapu i hookalaia a oi me he pahi ia kana mea o ka oki liilii ana i kana wahine, a i ka make ana o kana wahine, ua hoao ae oia e lawe i kona ola, eia nae, aole i ko ia hana ana.

 

Geo. Ross Iloko o ka Maʻi Kupi likii Loa.

 

O George Ross ka Luna Hooia o ka Hui o Waila ma he haole kamaaina i Hawaii nei a iloko nei o ke kulanakauhale nei ua loaa oia i ka maʻi kupilikii o ke kulana a ala oia iloko o ka Halemaʻi Moiwahine i keia manawa o ka maʻi.   He kulana ano pohihihi kona a i ka Poaha iho nei o ka pule i hala i okila ai oia e ke kauka a o kona kulana @ i ka Lapule nei ka mea nana i hoohaili mai i na kauka e kuka no kona pono ka manawa hoi a lakou i hoike akea ae ai he kulana maʻi pohihihi kona.

 

HOOLAHA KUMAU

LEWERS & COOKE

LUI A ME KUKE, Kaupalenaia

Na Mea Hookomo mai a Kuai ak@ i na LAKO HANA HALE

O Keia ame Kena Ano. Malaila e loaa ai na mea malalo iho.

 

NA PAPA N. W., NA PAPA HOLE PILI HALE, NA PUKA. NA OLEPELEPE AME NA PONO PUKA ANIANI. NA KUI AME NA MEA PILI I KA OIHANA KAMANA NA PONO PENA.          NA PENA LIKE OLE AME NA HULU PENA. NA ANIANI. NA PEPA HALE. PALE PUKA ANIANI MOENA. ETC.                    

O na kauoha pono hale apau loa e hiki mai ana ia makou e hooko koke ia no me ka eleu ame na KUMUKUAI HAAHAA LOA.

LEWERS & COOKE

 

Kakela me Kuke

(KAUPALENAIA)

Poe Kalepa ma ke Komisina

A HE POE LAWELAWE KOPAA

Poe Agena no na Mahiko Lehulehu

 

KAUKA T. MITAMURA

 

Alanui Kukui Ololi Helu 68, Honolulu.  Na Hora Hana:      Hora 8 a 10 kakahiaka; hora 1 a 3 ame hora 6 a 7:30 p.m.  Sabati: Hora 6 a 8 p.m.           Telepone White 152.   P.O. Box 842.

 

KAUKA GEO. J AUGUR

Kauka Muluwai Liilii.

LAAU MOMONA AOLE MULEA

 

Keena Hana 431 Alanui Beritania. Telepona Helu 1851. Hora Hana 10-13 a. m., 3-4 ame 7-8 p.m.   Sabati 9:30 - 10:30 a.m.

 

JOHN M KEA.

 

He Notari no ka Lehulehu; he mea hana i na Palapala Kanawai, a he mea huli i na kuleana ai@. O na kauoha mai na mokupuni mai e hookoia no me ka pololei.   Keena Hana: Ma ka Loio Kuhina, Hale Mana Hooko.   Honolulu, Mei 22, M. H. 1903

 

O KE

Koko Ino ka mea e loaa ai na Pilikia ma ke Kino

E Heluhelu i keia mau Manao.

O KA LAAU

AYER´S SARSAPARILLA

KA

 

laau nana e hookaawale na maʻi ino mai kou koko aku. He laau hoonoono ai, a he laau e hooikaika ana i kou mau lala apau.

O ka Laau Ayer´s Sarsaparilla ka laau kaulana loa a puni ke ao holookoa. Ina e hoomau ia ka lawelawe ana i keia laau e loaa ana ka ke ola kino maikai a me ke koko maemae, hoi hou mai ka ula o kou mau lehelehe, puʻipuʻi maikai kou mau papalina, a loaa ke kulana ola kino maikai. He loaa na puʻu paa o ke kino i ka laau Ayer´s Sarsaparilla, e hoopakei@ ana mai ka maʻi puu paa (Brights Disease ame na maʻi oia ano. Ke ku ikaika aku nei makou e lawe ia keia ano laau ma kahi i ike ia na maʻi Puu paa apau.   Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayers . E loaa no keia mau Huaale ma na hale kuai laau apau.

 

I KA MANAWA E PUKA AI KA NIHO O NA KAMAIKI,

e loaa no lakou i ka maʻi hi. He mea maikai e pale koke ia ae a e hoopauia hoi ma ka lawe ana i ka Laau Nahu o ka Opu. Kolera ame Hi a CHAMBERLAIN. He mea pono e hoolawa na mea apau i keia ano laau ma ko lakou mau home. E kii koke i keia ia. Malia paha e loaa no ke o@a i kekahi o@a kanaka.        BENSON, SMITH & CO., na Agena kuai kukaa e kuai nei.

 

OLELO HOOLAHA.

 

Ma keia ke haawi aku nei wau i ka hoolaha aole e ili mai maluna oʻu na ale apau e hoopaaia ana ma koʻu looa e kaʻu wahine mare. Mary Kaia.  SAM KAIA.  Honolulu, Sept. 15. 1903. 2961-Sept. 18.  25. - Oct. 2.