Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 40, 2 October 1903 — Page 4

Page PDF (1.85 MB)

This text was transcribed by:  Roberta N. Jahrling
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA

Nupepa Kuokoa

No ka Makahiki…………………….$2.00

No Bono Mahina…………………...$1.00

O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.  E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.

 

O na Dala apau o ka Pepa nei e hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY.

 

HOOPUKAIA E KA

HAWAIIAN GAZETTE CO

 

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu. Pa

nalaau o Hawaii, mea ke ano mea o ka

apa Elua.

 

DAVID L. A-I, Lunahooponopono

W. PEARSON, LUNA NUI

Honolulu, Oahu

 

POALIMA ……………………………………..OKATOBA 2, 1903

 

MAI PUNI OIAI HE KIPI ME KA HOOHUIAINA

 

          O ke poomanao maluna ae nona hoi keia konomanao oia ka manao ikaika iloko o ke kumu eha o ka manao akea o ke keonimana S. H. P. K. i hoopukaia iloko o ke “Aloha Aina” o ka la 12 o Sepatemaba, 1903, a o ua kumu eha la o ka “manao akea” oia keia malalo iho:

          “4.  He poe kipi me ka hoohuiaina.  Nolaila mai puni i ka mali leo a ua poe kipi nei (haole) e koho iho i kou i’o kou koko, kou iwi i hoonaauaoia e noho pono ana me ke aloha i kona lahui.”

          Ma ka hoomoakaka loa ana ae i ka manao piha o keia kumu eha o keia manao akea oia no ke koho ole ana i na haole (piliiaula) me ka nana ole owai la ia, i luna aupuni kalana ma keia kau koho balota o na kalana o ka Teritori o Hawaii no ka mea, he kipi lakou a he hoohuiaina.

          He elua hoohalahala maopopo loa iloko o keia kumu eha e pono ole ai i ka lahui ke koho i na haole, 1. he kipi; 2. he hoohuiaina.

          Ke manao nei ke Kuokoa o keia “kipi” ma ka Hooluiaina” a ka mea kakau i kukuiu ai i kona manao kalaiaina aia maluna o ka hoopauia ana o ke Aupuni Moi o Hawaii i hala ke aupuni e ku mana ana mamua iho o ke kukulu ana o ke Aupuni Kuikawa o Hawaii a ka lehulehu e poina ole ai a o ka hoohuiaina ola ka lilo ana o hawaii i Panalaau no Amerika Huipuia.

          Ina maluna o keia mau kahua ke kukulu manao ana o keia keonimana i keia kumu eha hoinoino haole, a ke Kuokoa hoi e manao nei ua kau pu aku no keia hoinoino maluna o na Hawaii ponoi mamuli o ka hui pu ana o kekahi hapanui o na Hawaii iloko o keia kipi a hoohuiaina, ua like hoi ia me ka hohono pu ana o ua keonimana nei me na haole no ka mea ua hauhili kawele-a ia haole ame Hawaii i ka upena hookahi, oia hoi pau loa i ka hohono hoohuiaina a kipi.

          Ua manao ke keonimana nona ka manao akea o na haole wale no ka i hana i keia kipi a hoohuiaina, eia nae i mea e hoopau ai i na kuhihewa o kekahi lehulehu ame ua keonimana nei pu kekahi, ma ko makou aoao ke pane nei me ke kanalua ole nole o na haole wale no ka i komo i keia hoohuiaina aka o kekahi mau Hawaii ponoi no kekahi a i mea e pau ai ke kuhihewa e nana i ka moolelo o ke kukulu hoohuiaina aka o kekahi mau Hawaii ponoi no kekahi a i mea e pau ai ke kuhihewa e nana i ka moolelo o ke kukulu hoohuiaina ana ame ka papainoa o ka poe i kokua nui i kela hana oiai i ka makahiki 1893.  Iloko olaila e ike ai aia he mau inoa o na kanaka Hawaii maoli kekahi me na inoa o na Amerika, Kelemania ame Pukiki.

          Nolaila ma ka nana ana, ina e hoolohe ana ka lahui i ka lanei a’o oia hoi aole e koho i na haole, mamuli o keia kipi ame hoohuiaina a oiai o kekahi mau Hawaii ponoi kekahi i komo kokua nui e laa me ka Elele Lahui Wilikoki, he hope peresidena o ka Hui Hoohuiaina aiaila i mea e kaulike ai ma na aoao a elua, o na Hawaii kekahi e koho ole la e pono ai i kulike ai me ka papa hoonohonoho a keia keonimana a ia wai la e koho aku ai no ka hoonoho ana ma na oihana kalana no ka mea o keia mau kanaka iho la na Kupa o Amerika Huipuia.

          He manaoio ko makou aole keia o ke a’o kupono e okomoia iloko o ka lahui oi loa aku i na hanauna hou e ulu mai nei, a maluna o ka noonoo maikai ana aole e nele ke kono ia mai o ke kanaka i paio kulai aku i na a’o o keia ano a heaha la ka pomaikai e loaa ana i ke kanaka ma keia hoonui ino wale iho no ke ku nae i kahi o ka ino, aka he hookahi mea i maopopo loa, he ino ka hoinoino wale a he kupono ka hoohuiaina i kona lanakila ana, a i hanaia hoi no ka hoopakele a hoopomaikai la Hawaii, eia nae, he mea hoeha ia i ke kanaka Hawaii.

          O ka hana naauao a kupono maoli e pulamaia iloko o keia au e hele nei ola ke kaomi ana i na manao a aloha makee no na wa i hala o Hawaii, oiai he haawina ia i loaa i na Hawaii apau a e malama i  ka noonoo maikai ka mea hoi nana e alakai i ke kanaka a ke Kuokoa e manao nei ke hele oia ma ia alanui e maalo ae ana na hoino wale a hoohanaia na haawina kupono no ka holomua o Hawaii aulii o ka moana Pakipika.

 

Ua kulike i Kekahi a e Kekahi Aole

 

          Ke paila nei na hana kalaiaina o ka Teritori i ka piha pono o na ana wela o ka hoonee ana i na moho holo balota no na oihana kaiana maloko o na aoao kalaiaina a elua o Hawaii e ku nei i keia la – o ka aoao Repubalika ame ka aoao Home Rula, eia nae, he wahi uwiuwiki nuku wale no ka na Demokarata.

          Eia na moho ame na kokua ke puhi nei i na pu o ka hapai i kona aoao iho ame ke ake e kohola aku oia, e kakoo mau ia nei hoi e na kokua haiolelo ma ke kulai ana i kekahi aoao ma ka hoolei a hoonou pohaku ana ma ka paio haiolelo a oiai he mau la wale no koe ma kahi o ka eha pule aole e nele ka pii ikaika o ka ena i ka hookokoke ana i ka pahu hopu.

          Ma keia paio e like me ia e ikela aku nei me ka hoomaopopo loa ia o ka manao o kekahi hana ke nana ae i ka hana a na Repubalika o ke Kalana o Oahu he hoohaiahala wae a koho moho ana ka mea e lauaheaia mai nei, no ka mea he poe moho haole ka hapanui o ka papamoho Repubalika a he wani mau moho Hawaii kakaikahi ka piha pono o la papamoho ke kumu i nele oleai ka loaa o ka manao uiha i kekahi mau Hawaii Repubalika, a me he la, oia kekahi kumu o ka mama ana o kekahi poe i ka holo iloko o ka Home Rula ma ka haalele ana ia Repubalika.

          Ua kupono no ia hoohaiahaia ana ina ua ku io i kahi o ka hoohalahala a aole ia o ka lawa o na kumu e holohele ai, ua oi aku ka maikai o ke ku ana a noho iho ma kou aoao me ka manao e paio aku i na epaepa, a ipa e hala i keia alaila, ala no he manawa aku no ka mea aole keia o ka manawa wale no.

          Mamuli o keia papamoho Repubalika i ka nana ana he pae haole ka hapanui ke kumu e nu-ne hoohalahala nei kekahi hapa o ka lehulehu, aka i kekahi poe ua heluia ma ke ano akea a pililaula aole o ka pilikahi ma ke ano lahui, oia hoi, ua kaulike keia wae moho ana no ka mea aia he mau Hawaii ponoi ma ka papamoho a aia he mau haole i hanau i Hawaii nei e kohu pono ai ke kau ana o ka inoa Hawaii maluna o lakou no ka mea he mau keiki hanau no ka aina koe wale no o ke keokeo ana, a ke hui ae me kekahi poe moho iho, ka poe i komo mai i Hawaii a noho loihi i Hawaiian ua kuonoono maoli a he home paa a he ohana Hawaii ka kekahi o lakou e loaa ai no ka ike aole lakou e malele ana mai Hawaii aku, aka e noho ana o ka Hawaii i kona aina, alaila i ka hookuku ana ma keia hoonohono ua kaulike.

          E waiho i keia kulana nanaina, a e hoi aku a nana i ka mahele mua oia hoi ke kaulike ole, a i manaoia o na Repubalika ka i kaulike ole a aole na Home Rula, aka i ka hookuku pono ana la laua ma ka mahele mua ua kaulike, e like me kela-i ka nana ana ma ka ili (aole ma ke ano ino) he pae haole ka hapa ikaika o ka papamoho Repubalika a i ka nana ana ma ia ano hookahi me ka hoohewahewa ole he pae Hawai wale no ka hapa ikaika o ka papamoho a na Home Rula a he hapa uuku ko na ilikea.

          Aka, ma ka hookuku pililaula ana aole e nele ka loaa o keia ike ua wae na Home Rula e pae Hawaii a he pae haole, o na Hawaii no nae ka hapa ikaika, a o kekahi hapa iho, aole i kamaaina loa e heluia ai no ma kahi o na malihini, a aole i hookuonoono loa iho, e kulanalana ai ke koho a ka lunamanao no ka noho loa iho a i ole he wa hele wale no paha e like me na manu ka hookahua loa ole iho.

          O ka papamoho Repubalika hoi aia he pae Hawaii a aia he pae haole, o na Hawaii ponoi nae ka hapauuku, a o kekahi hapa iho, he ilikea o ka hanau ana no nae no Hawaii nei, a ua kuonoono maoli ka noho ana, a o kekahi poe iho ua loihi a kamaaina a i kekahi o lakou he ohana Hawaii kana e hiki ole ai ke heluia ma kahi o na malihini.

          Maluna iho la o keia hookuku like ole ke kumu i loaa ai o ke poomanao nona keia kinomanao, he hoowalewale maalahi e hookomo ai i ke kanaka kalaiaina iloko o ka ninau pili ili ma ke ana ino, a he hana puikaika no hoi i ke kaohi ana mai ke komo ana aku iloko o ia ino, a o ka ikaika kaohi mai oiai iloko o keia paio no ka pono pililaula oia kekahi kumu kupono a ka lahui e koho aku ai i na moho ia lakou ia mau haawina maikai.

 

E Ka Makana a ke Kuoka.

 

          E like me ka maa i ke Kuokoa i na hapaha i hala pela no oia i keia hapaha ma ka haawi makana ana i kona poe heluhelu, a iaia e puka aku nei i keia la no ke komo aku iloko o na poli o kona poe heluhelu pela no hoi kana manawalea e komo aku ai iloko o ko lakou poli me ka manaolana e apo ohaohaia mai ana e like me ka ohaoha o na makamaka i ka lakou makana Kalikimaka ke panaiia mai, a owai no hoi ia mea hoohalahala i ka lokomaikai i panaiia aku.

          He poe kii pena o ke ano maikai a i loaa mai hoi no ke kumukuai oluolu ma ke kuai nui ana aka he pii aku ma ke kuai pakahi ana, he hoonani maikai no na hale noho ma na wahi hookipa o ka hale a no na lumi moe no hoi.

          Eia nae, e hele wale ana no keia makana i ka poe lawe pepa kumau a i mea e mau ai ke kkuleana haawina manawalea ke hoomaopopo aku nei makou me ka paipai hoomanao aku e hoomanao mai i ke ola o ka oukou hoomanao mai no hoi oia kekahi mea e kokua ai i na hana o kona keena hana.

          Aole wale i ka poe lawe pepa kumau aka i ka poe aole i loaa keia kuleana manawalea mamuli o ke komo ole ana ma kahi o ka poe lawe pepa kumau, a i manao kekahi e loaa iaia keia haawina e hoouna mai i ke ola o ke Kilohana ma ka akahi dala no ka eono mahina a i ole ia ma ka elua dala no ka makahiki hookahi.

          Ke makaukau e hoouna mai ma ka inoa o ka hui ka “Hawaian Gazette Co. Ltd., P. O. Box 208, Honolulu, Oahu ina ka bila kala haleleka a i ole e kuai pooleka o hookahi keneta no ke kumuwaiwai o ke ola o ka pepa e manaoia ana e hoouna mai.

 

Hoikeike Hawaii ma Sana Lui

 

          E like me ia e puka aku nei pela ka nui o ka ike o ka lehulehu ame ka hoomaopopo ana no ke kumuhana e hooikaika nui ia nei no ka lawe ana la Hawaii e hoikeike ma ke kahua hoikeike ma Sana Lui o Amerika Huipuia.

          He hana maa mau no keia e laweiaweia nei no ka mea aole i nela ka hoounaia o kekahi mau mea o Hawaii nei i na wahi hoikeike o na mea like o ka honua kahi e hoomaopopo ai ke kanaka e hiki ana ia wahi i ke ano ame ke kulana noho ana o ia mahele aina maluna o ka ilihonua.

          Me he ia o ka lawe ana i na hoikeike o Hawaii ua waihoia ma na wahi kakaawale e like me ka Lunanui o na Hana Hou Mr. Cooper i hoopuka manao ai o ka hookakaawale ana i na hoikeike a o ka hoouna ole ana ia lakou ua like no a like.  I ka noonoo ana aole e hiki ke hoohewahewa i ka pololei o ia manao he kumu nui hoi e hoi mai ana e pono e kukulu hale i ka kaawale ole ai, aka akoakoa na mea like ole, a i ka manawa e maalo ae ai ka lehulehu aole e nele ka hooaialia aku o ko lakou noonoo e haliu ae a nana i keia mau hoikeike no ka mea ala ke muimuia la lakou i kahi hookahi.

          A o ka halawai ana a ke Komike Hoikeike i hooholo ai e kukulu hale aia ka mea nana i hoopau loa ae i keia mau nune like ole a hookahi mea aku ui koe o ka hoohana aku a ke paa alaila e noho ana na mea hoikeike like ole iloko olaila, a holomua hoi e like ma na upu ana.

          Aka, o ka ninau nui e ulu mai ana i kekahi poe i manao nui ole he waiwai keia ano hana, ina e noho ihho ke kanaka mamua o ka hoopuka leo mua ana aole e nele ka loaa o keia ike, aia he mau pomaikai a k Kuokoa e hoike ai malioko mai o ka hapanui oia ka hoike ana i ko Amerika poe i ko Hawaii kulana.

          Ma na hoike a ka poe e holo nei i Amerikk aua hiki ke hoomaopopoia aia o Hawaii mawaho o ka ike a ka lehulehu o ko Amerika poe oiai nae he kulana holomua maopopo kona e ku nei i keia manawa.

          Aole keia he hoole loa ana i ike ole ia o Hawaii aka @ i lawa ia ike no na mea apau loa a aole i lawa ka ike no na hoowaiwai o Hawaii e aaiia ai na noonoo o ko waho poe e kolia mai ai lakou no ke kaahele ana i Hawaii, a i ole e hoohana oihana kalepa ma Hawaii.  O ka ike nui ia o Hawaii oia kekahi mea nana e hoopii loa ia Hawaii ma na oihana kalepa hoowaiwai a aohe he kumu e loaa ole ai ia Hawaii ia ano, no ka mea, aia ia ma kahi o ka huina o na alanui lehulehu o na aina nui o ka honua e nee iloko o ka lakou lawelawe oihana kalepa ana.

          Aka i ka noho ana o ka halawai o ka hui a ke Komike Hoikeike o na Mea Hawaii ua hooholoia iho ia e kukulu i hale no ke kumuwaiwai o $5,000.00.

          Ua hiki aku keia olelo hooholo a ke Komike Hoikeike mamuli o ka hooaiai ana mai nei a Carter i holo aku nei i Amerika, oiai ma kona alahele i ka Hikina ua kipa ae oia i Sana Lui ke kahua hoikeike a i kona nana pono ana ua loaa iho la iaia ka ike o ke kukkulu hale ana oia ka hana kupono a Hawaii e hana ai no ka hoolaha ana ia Hawaii ma ua kahua hoikeike nei.

          Wahi ana o ka hale i kupono no na mea hoikeike o Hawaii ma na mea like ole e laa na mea ulu ke kopaa a pela aku, o ke kukulu ana ihale o $5,000 ua lawe ia, a e hanaia i mau keena no na hoikeike o na mahele like ole ame na mea hoonaauao ame na lako noho home kekahi me nana e hooaiai aku i ka lehulehu i ke ano o ko Hawaii ano noho ana.

          Ma keia halawai ana ua hoomaluia e W. G. Irwin, a o James G. Spencer ke kakauolelo.  O na iaia i hiki ai – W. O. Smith, a Gartley, S.B. Rose, E. D. Tenney, F.M. Swanzy, H. Focke, J.. A. Gilman, D.P.R.Isenberg, Allan Herbert, Mr. Beardslee, F. W. Macfarlane.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

HOOLAHA PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORA

 

I na mea apau e pili ana i keia:

          O ka mea nona ka inoa malalo, ma o ka pono o ka mana kuai iloko o kela palapala moraki i hanaia e J. M. Kealoha ka mea moraki mai ia W. D. Alexander, na Kahu no ka Oahu Railway and Land Company, na Mea Paa Moraki, i hanaia ma ka la 6 o Dekemaba 1890 a i kakau kopeia ma ke Keena Hoona Aina Hawaii ma Honolulu, Oahu iloko o ka Buke 129 ma na aoao 137-138, a o ua moraki nei ua haawi ia i ka Oahu Railway and Land Company i ka kauia malalo iho, a ma keia manawa oia ka mea nei, e na Mea Paa Moraki i olelo mua ia ae nei, ma kekahi palapala haawi kuleana i hanaia ma ka la ekahi (1) o Ianuari, 1897, a i kakau kopeia ma ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 171, aoao 67 et seq., a mahope o ka hoopukaia ana aku o ka hoolaha manao paniku i ua maoraki nei ma na olelo Hawaii ame Enelani nona ka manawa o ekolu pule neepapa, oia hoi, ma Sepatemaba 4, 11. 18 ame 25, 1903, i kulike ai me ke kanawai, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha o ka waiwai i hoopaaia ma ka moraki i oleloia e kudala akea ia aku ana ma na lumi kudala o J. F. Morgan, iloko o Honolulu, ma ka Poaono, ka la 10 o Okatoba, 1903, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

          O ka waiwai i hoopaaia ma ua moraki nei i oleloia a i manaoia e kuaiia aku e like me ka mea i hoike mua ia ae nei, ua hoakakaia e like me keia malalo iho:

          O kela apana a mahele o ka aina e waiho la ma Pearl City iloko o ka Apana o Ewa, Mokupuni o Oahu, a i hoakaka maopopo loa ia he Apana 3 iloko o Kuea 12 maloko o keia palapala aina a kii i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 121 ma na aoao 243-244.

          Nona ka iliaina o 20,000 kapuai kuea.

          Ma ke kala gula Amerika, a ma ka aoao o ka mea kuai mai ka lilo palapala kuai.

          No na mea aku i koe, e loaa no ia Hatch & Ballou, na loio o ka Oahu Railway and Land Company, ka mea malama o ka moraki i oleloia.

          Hanaia ma Honolulu, Okatoba 2, 1903.

OAHU RAILWAY AND LAND COMPANY.

Ka Mea Malama o ka Moraki.

2983-Oct. 2. 9.

 

HOOLAHA PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI

I na mea apau e pili ana i keia:

          O ka mea nona ka inoa malalo, ma o ka pono o ka mana kuai iloko o kela palapala moraki i hanaia e C. Yick Leong, ka mea moraki mai ia W. G. Irwin, J. A. Cummins, ame W. D. Alexander, na Kahu no ka Oahu Railway and Land Company, na Mea Paa Moraki, i hanaia ma ka la 29 o Novemaba 1890, a i kakau kopeia ma ke Keena Hoona Aina Hawaii ma Honolulu, Oahu iloko o ka Buke 129 ma na aoao 132-134 a o ua moraki nei ua haawiia i ka Oahu Railway and Land Company i kakauia malalo iho, a ma keia manawa ola ka mea nei, e na Mea Paa Moraki i olelo mua ia ae nei, ma kekahi palapala haawi kuleana i hanaia ma ka la ekahi (1) o Ianuari, 1897, a i kakau kopeia ma ke Keena Hooia Aina i oleloia ma ka Buke 171, aoao 67 et seq., a mahope o ka hoopukaia ana aku o ka hoolaha manao paniku i ua moraki nei ma na olelo Hawaii ame Enelani nona ka manawa o ekolu pule neepapa, oia hoi, ma Sepatemaba 4, 11. 18 ame 25, 1903, i kulike ai me ke kanawai, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha o ka waiwai i hoopaaia ma ka moraki i oleloia e kudala akea ia aku ana ma na lumi kudala o J. F. Morgan, iloko o Honolulu, ma ka Poaono, ka ia 10 o Okatoba, 1903, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

          O ka waiwai i hoopaaia ma ua moraki nei i o’eloia a i  manaola e kualia aku e like me ka mea i hoike mua ia ae nei, ua hoakakaia e like me keia malalo iho:

          O kela apana a mahele o ka aina e waiho la ma Pearl City iloko o ka Apana o Ewa, Mokupuni o Oahu, a i hoakaka maopopo loa ia he Apana e iloko o Kuea 15 maloko o keia palapala aina a kii i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 121 ma na aoao 243-244.

          Nona ka iliaina o 20,000 kapuai kuea.

          Ma ke dala gula Amerika a ma ka aoao o ka mea kuai mai ka lilo palapala kuai.

          No na mea aku i koe, e loaa no ia Hatch & Ballou, na lolo o ka Oahu Railway andd Land Company, ka mea malama o ka moraki i oleloia.

          Hanaia ma Honolulu, Okatoba 2, 1903.

OAHU RAILWAY AND LAND COMPANY,

Ka Mea Malama o ka Moraki.

2983-Oct. 2. 9.

 

HOOLAHA PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI

 

I na mea apau e pili ana i keia:

          O ka mea nona ka inoa malalo ma o ka pono o ka mana kuai iloko e keia palapala moraki i hanaia e C. Din Sing ka mea moraki mai ia W. G. Irwin, J. A. Cummins ame W. D. Alexander na Kahu no ka Oahu Railway and Land Company, na Mea Paa Moraki, i hanaia kopeia ma ke Keena Hoona Aina Hawaii ma Honolulu, Oahu iloko o ka Buke 132 na aoao 1-3 a o ua moraki nei ua haawiia i ka Oahu Railway and Land Company i kakauia malalo iho, a ma keia manawa oia ka mea e paa nei a ona hoi o ua mea nei, e na Mea Paa Moraki i olelo mua ia ae nei,k ma kekahi palapala haawi kuleana i hanaia ma ka la ekahi (1) o Ianuari, 1597, a i kakau kopeia ma ke keena Hoona Aina i oleloia ma ka Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 171, aoao 67 et seq., a mahope o ka hoopukaia ana aku o ka hoolaha manao paniku ia ua moraki nei ma na olelo Hawaii ame Enelani nona ka manawa o ekolu pule neepapa, oia hoi, ma Sepatemaba 4. 11. 18 ame 25, 1903 i kuiike ai me ke kanawai,

ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha o ka waiwai i hoopaaia ma ka moraki i oleloia e kudala akea ia aku ana ma na lumi kudala o J. F. Morgan, iloko o Honolulu, ma ka Poaono, ka la 10 o Okatoba 1903 ma ka hora @ awakea o ka la i oleloia.

          O ka waiwai i hoopaaia ma ua moraki nei i oleloia a i manaoia e kualia aku e like me ka mea i hoike mua ia ae nei, ua hoakakaia e like me keia malalo iho:

          O kela apana a mahele o ka aina e waiho la ma Pearl City iloko o ka Apana o Ewa, Mokupuni o Oahu, a i hoakaka maopopo loa ia he Apana 2 iloko o Kuea 15 maloko o keia palapala aina a kii i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 121 ma na aoao 243-244.

          Nona ka iliaina o 20,000 kapuai kuea.

          Ma ke dala gula Amerika, a ma ka aoao o ka mea kuai mai ka lilo palapala kuai.

          No na mea aku i koe, e loaa no ia Hatch & Ballou, na lolo ka Oahu Railway and Land Company, ka mea malama o ka moraki i oleloia.

          Hanaia ma Honolulu, Okatoba 2, `903.

OAHU RAILWY AND LAND COMPANY,

Ka Mea Malama o ka Moraki

2983-Oct. 2.  9.

 

HOOLAHA PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI

 

I na mea apau e pili ana i keia:

          O ka mea nona ka inoa malalo, ma o ka pono o ka mana kuai iloko o keia palapala moraki i hanaia e Thomas J. Hayselden ka mea moraki mai ia W. G. Irwin, J. A. Cummins, ame W. D. Alexander, na Kahu no ka Oahu Railway and Land Company, na Mea Paa Moraki, i hanaia ma ka la 15 o Dekemaba, 1890 a i kakau kopeia ma ke Keena Hoona Aina Hawaii ma Honolulu, Oahu iloko o ka Buke 132 ma na aoao 98-99, a o ua moraki nei ua haawiia i ka Oahu Railway and Land Company i kakauia malalo iho, a ma keia manawa oia ka mea e paa nei a ona hoi o ua mea nei, e na Mea Paa Moraki i olelo mua ia ae nei, ma kekahi palapala haawi kuleana i hanaia ma ka la ekahi (1) o Ianuari, 1897 a i kakau kopeia ma ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 171, aoao 67 et seq., a mahope o ka hoopukaia ana aku o ka hoolaha manao pauiku i ua moraki nei ma na olelo Hawaii ame Enelani nona ka man wa o ekolu pule neepapa, oia hoi, ma Sepatemaba 4, 11, 18 ame, 25, 1093, i kulike ai me ke kanawai, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha ka hoolaha o ka waiwai i hoopaaia ma ka moraki i oleloia e kudala akea ia aku ana ma na lumi kudala o J. F. Morgan, iloko o Honolulu, ma ka Poaono, ka la 10 o Okatoba, 1903, ma ke hora 12 awakea o ka la i oleloia.

          O ka waiwai i hoopaaia ma ua moraki nei i oleloia a ai manaola  e kualia aku e like me ka mea i hoike mua ia ae nei, ua hoakakaia e like me keia malalo iho:

          O kela apana a mahele o ka aina e waiho la ma Pearl City iloko o ka Apana o Ewa, Mokupuni o Oahu, a i hoakaka maopopo loa ia he Apana 19 iloko o Kuea 16 maloko o kela palapala aina a kii i kakau kope ia iloko o ke kii i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 121 ma na aoao 243-244.

          Nona ka iliaina o 13,650 kapuai kuea.

          Ma ke dala gula Amerika, a ma ka aoao o ka mea kuai mai ka lilo palapala kuai.

          No na mea aku i koe, e loaa no ia Hatch & Ballou, na loio o ka Oahu Railway and Land Company, ka mea malama o ka moraki i oleloia.

          Hanaia ma Honolulu, Okatoba 2, 1903.

OAHU RAILWAY AND LAND COMPANY,

Ka Mea Malama o ka Moraki.

2983-Oct. 2, 9.

 

HOOLAHA PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

I na mea apau e pili ana i keia:

          O ka mea nona ka inoa malalo, ma o ka pono o ka mana kuai iloko o kela palapala moraki i hanaia e J. M. Camara Jr., Kahu, ka mea moraki mai ia W. G. Irwin, J. A. Cummins, ame W. D. Alexander, na Kahu no ka Oahu Railway and Land Company, na Mea Paa Moraki, i hanaia ma ka la 6 o Dekemaba 1890 a i kakaku kopeia ma ke Keena Hoopa Aina Hawaii ma Hononoulu, Oahu iloko o ka Buke 129 ma na aoao 142-143, a o ua moraki nei ua haawiia i ka Oahu Railway and Land Company i kakauia malalo iho, a ma keia manawa ola ka mea e paa nei a ona hoi o ua mea nei, e na Mea Paa Moraki i olelo mua ia ae nei, ma kekahi palapala haawi kuleana i hanaia ma ka la ekahi o Ianuari, 1897, a i kakau kopeia ma ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 171, aoao 67 et seq., a mahope o ka hoopukaia ana aku o ka hoolaha manao paniku i ua moraki ne ma na olelo Hawaii ame Enelani nona ka manawa o ekolu pule neepapa, oia hoi ma Sepatemaba 4, 11, 18 ame 25, 1903, i kulike ai me ke kanawai, ma keia ke haawila aku nei ka hoolaha o ka waiwai i hoopaaia ma ka moraki i oleloia e kudala akea ia aku ara ma na lumi kudala o J. F. Morgan, iloko o Honolulu, ma ka Poaono, ka la 10 o Okatoba, 1903, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia.

          O ka waiwai i hoopaaia ma ua moraki nei i oleloia a i manaoia e kuaila aku e like me ka mea i hoike mua ia ae nei, ua hoakakaia e like me keia malalo iho:

          O kela apana a mahele o ka aina e waiho la me Pearl City iloko o ka Apana O Ewa, Mokupuni o Oahu, a i hoakaka maopopo loa ia he Apana 11 iloko o Kuea 3 maloko o kela palapala aina a kii i kakau kope ia @ Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 121 ma na aoao 243-244.

          Nona ka iliaina o 11.230 @ @.

          Ma ke kala gula Amerika a @ @ aoao o ka mea kuai mai ka @ @ palapala kuai.

          No na mea aku i koe e loaa no ia Hatch & Ballou, na loio o ka Oahu Railway and Land Company ka mea malama o ka moraki i oleloia.

          Hanaia ma Honolulu, Okotoba @, 1903.

OAHU RAILWAY AND LAND COMPANY,

Ka Mea Malama o ka Moraki.

2983-Oct. 2, 3.

 

HOOLAHA PANIKU A KUAI KA MEA PAA MORAKI

 

I na mea apau e pili ana i keia:

          O ka mea nona ka inoa @   pono o ka mana kuai iloko o @

pala moraki i hanaia e How Chung @ Chong Dow, ka mea moraki @ W. G. Irwin, J. A. Cummiins, ame W. D. Alexander, na Kahu no ka Oahu Railway and Land Company, na Mea Paa Moraki, i hanaia ma ka la 29 o Nowe@ 1890 a i kakau kopeia ma ka Keena Hoona Aina Hawaii ma Honolulu, Oahu iloko o ka Buke 129 ma na aoao @ a o ua moraki nei ua haawiia i ka Oahu Railway and Land Company i kakauia malalo iho, a me keia manawa oia ka mea e paa nei a ona @ ua mea nei, e na Mea Paa Moraki i olelo mua ia ae nei, ma kekahi palapala haawi kuleana i hanaia ma ka la ekahi (1) o Ianuari, 1897 a i kakau kopeia ma ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 171 aoao 67 et seq., a mahope o ka hoopukaia ana aku o ka hoolaha manao paniku i ua moraki nei ma na olelo Hawaii ame Enelani nona ka manawa o ekolu pule neepapa, oia hoi, ma Sepatemaba 4, 11, 15 ame 25, 1903, i kulike ai me ka kanawai, ma keia ke haawila aku nei ka hoolaha o ka waiwai i hoopaaia ma ka moraki i oleloia e kudala o J. F. Morgan, iloko o Honolulu, ma ka Poaono, ku la 19 o Okatoba, 1903, ma ka ahora 12 awakea o ka la i oleloia.

          O ka waiwai i hoopaaia ma ua moraki nei i oleloia a i manaoia e kualia aku e like me ka mea i hoike mua ia ae nei, ua hoakakaia e like me keia malalo iho:

          O kela apana a mahele o ka aina o waiho la ma Pearl City iloko o ka Apana o Ewa, Mokupuni o Oahu, a i hoakaka maopopo loa ia he Apana 3 iloko o Kuea 8 maloko o kela palapala aina a kii i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 1121 ma na aoao 243-244.

          Nona ka iliaina o 11,250 kapuai kuea.

          Ma ke dala gula Amerika, a ma ka aoao o ka mea kuai mai ka lilo palapala kuai.

          No na mea aku i koe e loaa no ia Hatch & Ballou, na loio o ka Oahu Raiway and Land Company, ka mea malama o ka moraki i oleloia.

          Hanaia ma Honolulu, Okatoba @, 1903.

OAHU RAILWAY AND LAND COMPANY.

Ka Mea Malama o ka Moraki

2983-Oct. 2, 9.

 

HOOLAHA PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI

 

I na mea apau e pili ana i keia:

O ka mea nona ke inoa malalo ma oka pono o ka mana kuai iloko o keia palapala moraki i hanaia e Chung See ka mea moraki mai ia W. G. Irwin, J. A. Cummins, ame W. D. Alexander, na Kahu no ka Oahu Railway and Land Company, na Mea Paa Moraki, i hanaia ma ka la 29 o Novemaba 1890 a i kakau kopeia ma ke Keena Hoona Aina Hawaii ma Honolulu, oahu iloko o ka Buke 131 ma na aoao 15-16, a o ua moraki nei ua haawiia i ka Oahu Railway and Land Company i kakauia malalo iho, a ma kela manawa oia ka mea e paa nei a ona hoi o ua mea nei, e na mea Paa Moraki i olelo mua ia ae nei, ma kekahi palapala haawi kuleana i hanaia ma ka la ekahi (1) o Ianuari, 1897 a i kakau kopeia ma ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 171, aoao 67 et seq., a mahope o ka hoopukaia ana aku o ka hoolaha manao paniku i ua moraki nei ma na olelo Hawaii ame Enelani nona ka manawa o ekolu pule neepapa oia hoi, ma Sepatemaba 4,11, 18 ame 25, 1903, i kulike ai me ka k@  ma keia ke haawiia aku nei ka @ o ka waiwai i hoopaaia ma ka @ i oleloia e kudala akea ia aku ana me na lumi kudala o J. F. Morgan, @ Honolulu, ma ka Poaono, ka la @ Okatoba, 1903, ma ka hora 12 awkea o ka la’i oleloia.

          O ka waiwai i hoopaaia ma ua moraki nei i oleloia a i manaoia e kuaiia aku e like me ka mea i hoike mua la ae nei, ua hoakakaia e like me kela malalo iho:

          O kela apana a mahele o ka aina e waiho la ma Pearl City iloko o ka Apana o Ewa, Mokupuni o Oahu, a i hoakaka maopopo loa ia he Apana 6 iloko o Kuea 8 ame Apana 3 iloko o ke kuea 13 maloko o ka palapala aina a kii i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia ma ka Buke 121 ma na aoao 243-244.

          Nona ka iliaina o 31, 250 kapuai kuea, aoao o ka mea kuai mai ka lilo palapala kuai.

          No na mea aku i koe, e loaa no ia Hatch & Ballou, na lolo o ka Oahu Railway and Land Company, ka mea malama o ka moraki i oleloia.

          Hanaia ma Honolulu, Okatoba @, 1903.

OAHU RAILWAY AND LAND COMPANY.

Ka Mea Malama o ka Moraki.

2983-Oct. 2, 9.

Hoi Aku no ka Home Mau

 

          Ma ka hora 4 o wanaao Poakahi mei i pauaho mai ai i keia oia ana o Mrs. Kina Kaiolohia o Waialua, Oahu.  Ua hanauia oia ma Waimea, Oahu a ua piha na makahi he @ i kona manawa i maka aku la.  Ua piha paha he 10 mahina o ka noho ana a ka ma’i laia.

          Ua waiho iho oia mahope nei he eha mau keiki o Hope Makai Nui Cox kana hiapo.  O kekahi mau keiki iho, ola no o Oscar P. Cox, Mrs. Lina Kaululaao ame Mrs. Anne Keahipaka.