Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 42, 16 October 1903 — Page 6

Page PDF (1.64 MB)

This text was transcribed by:  Kevin Callahan
This work is dedicated to:  In memory of Kumu Patrick's father

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

 

HE MOOLELO NO

TEKALA!

KE ALOHA I KA MAA PAHIKAUA

 

MOKUNA I

KIPA KA EMEPERA I TAREVIS

 

Ma ka manawa i hoomaka ai keia moolelo ua hala mua aku na Roma i ka make a o ka lakou mau hana i kukulu ai o lakou no na makia e hoike ana no lakou, ame ke alanui moe pololei e holo ana aia no na hiohiona o na hana a lakou i kukulu ai.

E moe komohana akau ana keia alanui moe pololei mai ke kulanakauhale mai o Palanipoka, a e iho ana i ke kulanakauhale o Tarevis, a ina e hele kekahi ma keia alanui aole e nele ka halawai o kona mau maka me na hiohiona maikai o ka aina e waiho papu ana imua pono ona ame ke ku kilakila mai o ke kulanakauhale o Tarevis.

A haalele i ke kulanakauhale o Palanipoka a hala he mau mile ma ke alaloa alaila e komo mai ana ke kamahele iloko o ka hihipe'a o ka laau, a i ka puka ana iwaho o ka ululaau e kau pono ana oia iluna o kekahi puu kahi hoi aua e ike pono aku ai i ka waiho kahela mai o ka aina ame ke ku kehakeha mai o ke kulanakauhale o Tarevis ma ka aoao hikina-hema.

Ma ka aoao hikina o ke alanui moe polol@i e kahe ana ka muliwai

o Mose le me na kumulaau e lehulehu ana ko lakou mau lala iwaho i ka muliwai ke kumu e malumalu ai ma kae kahi e hoolu'a iho ai na u'i no ka hoonanea ana i ka wela a ka la.

Ma keia oioina e hoomaha ana kekahi mau kamahele---he hookahi o laua he kanaka opio nona na makahiki ma kahi o iwakalua·kumamawalu no kona kokoolua he kanaka nona na makahiki i kanikoo o ke kanakamakua. O ke ku ana o ke kanaka opio ma ia oioina a nana aku la i ka nani o ka aina ame ke ku kelakela mai o ke kulanakauhale oia ka makamua loa o kona ike ana i ke ano o ke kulanakauhale o ke komohana.

Ua aahu ke kanaka opio he aahu o ke ano kaahele o ke kulana kiekie a ma kona aoao e lewalewa ana kana pahikaua aulii. Oiai ke kanaka opio e noho ana iluna o kona lio, a o ka lio hoi e kulou ana me he la na luhi, e hoike ana he loihi kahi i hele ia, aia hoi kona kokoolua e kuhikuhi ana i na wahi pana o ua aina malihini nei i ke kamahele opio ma ke kuhi ana o kona lima ame ka pane pu ana aku:

 

"O kela, e ka Mea Kiekie, oia ke kulanakauhale kahiko loa o Tarevis."

 

Haalele aku la ka nana naa o ka Emepera opio i ke kulanakauhale a huli mai la i kona kokoolua.

 

"He mea pono e hoomanaoia e Sigifarai," wahi a ka opio i pane aku ai "aia ka Emepera he mau mile mamao loa mai nei aku, no kona ala huakai hele i ka Aina Hemolele, a o ka mea e ku nei ianei i keia manawa, a e nana nei i ka aina malihini, e hoomaopopoia o Rodolofo ia ke kamahele, e nana ana i ka aina e manaoia na ka Emepera e rula, he aina hoi a na Akibihopa o Tarevis ame Kolone e rula nei no ka Emepera." ·

 

Ua kolou haahaa iho la o Sigifarai imua o ke kanaka opio a pane aku la "E hoomanao io no wau ia mea e ka Mea Kiekie." ·

 

"O ke komo nui ole iloko o na huikau ame ke kau mau i ke poo iluna ame ka hamau o ka waha, oia na mea e maalahi ai ko'u komo ana iloko o kela kulanakauhale kahiko o Tarevis. A kahe keia muliwai o Mose-le i hea?"

"E kahe ana keia muliwai mawaena o kela kakai pali kiekie ame ke kulanakauhale. "He hiki ia oe ke hoomaopopo aku ke nana aku ma ka aoao akau a malalo pono aku o ke kaona a maluna aku o ka aina papu e waiho maikai mai la."

"O ka Halealii anei kela o ka Akibihopa e ku mai la iloko o kela pa kiekie e hoopuni la?"

"Aole, o ka Puka-pa Eleele ia o na Roma. Aia ka Halealii o ka Akibihopa ke ku la ma ka aoao hema o ka pa au i ninau mai la, e ka Mea Kiekie"

"Manao anei oe e Sigifarai e ninaninau loa ia mai ana kana ke komo aku ike kulanakauhale?" wahi a ka Emepera, i ninau aku ai.

''O aole," wahi a kona kokoolua i pane aku ai me ke ano kuio." He nui ana ka poe e puka mai ana no ka puka-pa nui no ka ike ana i ka huakai holoholo a ka Akibihopa he huakai i manaoia e hele ana i Palanipoka no ka hoooioi ana mamua o ka Emepera."

"A, maikai kela e Sigifarai. He mea oiaio no, aia ka Emepera ma ke ala o ua kanaka la e hui io aku ai me ia, oiai nae kaua e olelo nei nona i kahi ana e lohe ole ai. Alaila, ua manao oe e komo maalahi ana kaua me ke noi ole ia mai e paio?"

"He manao ko'u aole kaua e hanaia mai ana pela. O kekahi mea i maikai loa ai oia ka nui o ka poe kalepa waiwai e pakaukau waiwai nei ma kapa muliwai i keia manawa, a ua nui maoli na kanaka no ke kuai ana ia mau waiwai.''

"Kakaikahi loa ka poe i loaa mai nei ia kaua ma ke alaloa," wahi a ka ninau a ka Emepera. "Oiaio. O ke kumu o kela oia ka pau o ka hapanui o ka poe oihana kalepa waiwai ma na waapa ma ka muliwai e iho ai i ke kaoua. He maalahi ke ala ma ia alanui mamua o keia alaloa; he maalahi no hoi ka lawe ana i na waiwai ma ia ano. Ina i hele hikina kaua ina ua ike nui kana i ka poe hele o ke alanui."

·"He wahi ano nane kela au e Sigifarai. Ina paha e hoi ka poe apau o Palanipoka i kau mai ma na lio maluna o na waapa alaila e piha ana ke kulanakauhale o Tarevis me na lio.''

"O he hiki no ka lio ke au aku mailaila aku a hiki i Kobilene a mailaila aku e kau ai ma na lio a hiki loa i Palanipoka."

''O, he wahi naneha'i no kena au i ha'i mai la," wahi a ka Emepera·i pane aku ai i kona hoahele. "E pono paha kaua e hoeu ma ka kaua huakai a e hoao no kaua e alo i na ninau a na kiai ke ninauia mai kaua."

Ma keia manawa ua hoomaka aku la mau kamahele nei o ke aialoa a no ke kulanakauhale ka pahu hopu. He hoholo no wale ka laua holo ana, o kekahi kumu paha mamuli o ka hoomaha loihi ana o ko laua mau lio ma ka puu. Ua maha maikai no lio, a ua hoi hou mai ka ikaika no ke koena o ka huakai.

E like me ka hoohiki loa aku o laua i ka aina papu oia no hoi ka hiki aku i ua kaona nei pela ka pii kiekie loa ae o ka mauna e huna ana i ka muliwai o Mose-le a i ka nana aku a ka malihini opio i kona huli ana ae i hope aia hoi e ku mai ana kekahi puu kiekie kilakila a nani maoli kona mau kualono i ka uoho uliulia e ka nahele o ke kuahiwi.

I ko lana hiki pono ana i ka aina papu ua huli komohana ae la ko lana alahele a emoole ua hiki aku la laua ma ka puka-pa o ke kukulu akau. I ko laua hookokoke ana aku aia hoi ua paapu na kikina puka-pa me na kanaka a e kuku ana na koa kaulio mamua pono o ka puka no ke pale ana i kanaka i kaawule ai ke alanui.

"Ua maopopo anei ia oe na ano o na kanaka o keia kulanakauhale?" wahi o@ ka Emepera i ninau aku ai i kona hoahele. "Manao anei oe e poholo maalahi ana kaua iloko ke komo aluka aku kaua me ka nui kanaka ma ka puka-pa me ka hoomaopopo ole ia mai?"

"Me he la, aia ka Akibihopa ma kona alahele ame kona poe ma ke alahele e puka mai ai mai kona halealii wai mai. He hele oia ma kona ano oihana a oia ka mea e nui ai ka poe makaikai," wahi a Sigifarai.

"Aia ihea kona halealii wai?" wahi a ka ninau aka Emepera.

"Aia ma ka'e o ka muliwai Mose-le, kokoke i Zulobena he hapalua hora wale no e holo aku ai ma ka lio mai ka puka-pa aku o ka hiki no ia i ua hale nei," wahi a ka mea wehewehe haina. ·

"Alaila, o keia ka manawa maikai loa i loaa ia kaua no ka ike ana i ka Akibihopa o Terevis. E ku anei kaua maanei a i ole e komo kaua iloko o ka puka-pa?" i ninau aku ai ka Emepera.

(Aole i pau.)

 

 

HE MOOLELO WALOHIA

NO NA

ONAMILIONA

I LAWE A HUNA MALU IA MA KA AINA MEHAMEHA.

 

Ua hiamoe o Chalmers i ka wa a kekahi keiki kuene i hele mai ai e hoala iaia a haawi mai i kekahi pepainoa. Ua ala koke ae la oia a huhu aku la i ke keiki i kona hoala ana ae iaia mai kona hiamoe maikai ana, a mahope o ke kuakuai ana i kona mau maka, ua nana aku la oia i ua pepainoa nei. Maluna o ua mea nei i ike iho ai i keia mea:

KAPENA JOHN WATA.

            Ka "Mano."

"E olelo aku iaia e hele koke mai iluna nei i keia wa ano," wahi a Chalmers i kauoha aku ai i ke keiki kuene.

Iloko o kekahi mau sekona pokole, ua ku mai la o Kapena Wata ma ka puka a kunou mai la ia Chalmers me ka hoole ana mai aohe ona makemake e noho maluna o ka noho i kona noiia ana aku e noho iho.

"Eia ka "Mano" ke ku nei iloko o ka muliwai i keia wa,"·wahi a ke kapena i kamailio mai ai, "a o Heseka hoi, aia oia iloko o ka halema'i. Ua ku oia i ka pu'a ua pupule oia i keia manawa. He makemake ko'u e iamailio aku ia oe i ke kumu·i ulu mai ai keia hana. Ua loihi ko'u hana ana no kona makuakane mamua aku ona. Nana i hoopakele i ko'u ola a e wake wau nona. Ua ike wau ia Heseka mai kona wa bebe mai a hiki i keia wa. Mahope mai ua hoomaka mai oia e hana i keia mau mea ano e. Ua olelo mai oia ia'u he mau pio kalaiaina keia poe kanaka a makou i lawe ai e huna malu. Ua maa wau i ka hoolohe·ana i ke kauoha a hooko ana hoi. Inehinei wale no ko'u maopopo ana i na mea pololei. Ma ka Poaha nei ua hoouna aku oia i kekahi waapa no uka o Mobile a hoi mai me kekahi puulu nupepa. Ua waiho iho oia i kekahi nupepa a loaa ia'u. Malaila wau i ike iho ai i na mea apau. Ua olelo mai ia o Heseka e holo hou ana makou no kahi a makou i haalele aku ai i ua noe kanaka nei. I keia wa, ua maopopo pono loa ae la ia'u o kana kumu o ka holo hou ana no laila. Ua manao oia e hopu ia oukou a e lawepio. I ko'u manawa i kokoke ai e lawe ae i na mea apau ma ko'u mau lima, ua ikeia aku la ko oukou moku e holo mai ana. Ua hoao aku wau e hoomalielie i kona mau manao, a ua manao no hoi wau e huli hoi no Nu Olina nei a haawi aku iaia ame a'u pu no hoi ma ka lima o ke kanawai a e ku hookolokolo no ka hewa a'u i komo pu ai. Ua lele aku oia mailuna aku o ka hale o ka moku e like me ka oukou mea i ike ai, a ua ki mai hoi kekahi o ko oukou mau kanaka a ku oia i ka poka ma ke poo, a aohe he maopopo o kona ola. Aohe he maikai iki o kana mau hana mai ka wa a makou i haalele aku ai ia Nu Ioka. Ke hahna'i aku nei wau ia oe i na mea pololei wale no apau, a i mea hoi nou e ike·iho ai i ka oiaio. Eia wau ke hele nei e haawi iho ia'u i ka lima o na makai."

Mamua o ka hiki ana ia Chalmers ke hoopuka ae i kekahi huaolelo, ua puka aku la o Kapena Wata a hele aku la.

Ua like io no me ka Kapena Wata i ha'i mai ai. E waiho ana o Heseka maloko o kekahi halema'i, a he eha nui ma ka aoao o kona poo, kahi a ka poka i palau ai i ka alualu a pakele kona lae. Ua o-wa iki no hoi ke poo, a ua ano pilikia no kona lolo. I kona wa i puka ae ai mai kona waiho maule ano·ua nui kona olelo ohewahewa. Ua haawi kauoha aku o Chalmers e hanaia na lawlawe laau lapaau maikai loa ana nona, a o na kauka hoi o ka halema'i, aohe o lakou manaolana e puka ana oia mailoko ae o keia poino. Ua kii aku o Chalmers i na kauka kaulana loa o Nu Olina a kauoha aku i kekahi o na kauka kaualana o Nu Ioka e hele mai no Nu Olina. Mahope o keia mau lawelawe ana, ua hoi aku la o Chalmers no ka hotele a hui aku la me kona mau hoa.

Maloko o na nupepa auwina la i puka ae ai i ka haawipio ana o Kapena Wata iaia iho i ka oihana makai ame na mea apau e pili ana i keia hana ano nui. Mamua no nae o ko na onamiliona haalele ana no Nu Ioka, ua malama ae la lakou i kekahi halawai maloko o ka lumi o Sidane Hamona. Ua hooholo lokahi ae la lakou aole o Kapena Wata i komo ma keia hana me ka maopopo mua o ka mea a kona haku i manao ai, a i kona maopopo ana i ka hana kolohe a Heseka, ua haawi oia iaia iho ma ka lima o ka oihano makai a makaukau hoi e lawe i ka hoopai e kauia mai ana maluna ona no kon komo ou ana ma keia lawe huna malu. Ua lokahi ae ia na onamiliona aole o Kapena Wata i hewa, a ua hele aku la o Sidane a haawi aku la i kekahi puu dala nui no ka bona ana iaia ame na alii e ae o ka "Mano." I ka Poakahi ae, ua hooholoia ae la he $10,000 ko Kapena Wata bona a he $5,000 ko na alii e iho. I ko ke kapena lohe ana i keia mau hana, ua haole mai oia i ka lokomaikai o keia poe, a olelo mai ua makaukau oia e lawe i ka hoopa'i o kana mau hana. He nui a Sidane kamailio anai me ia maluna o keia mea. Ua oleloia aku oia e hala ana paha kekahi mau mahina loihi mamua o ke kukuluia ana o keia hihia, a mahope o kona hoopaakikiia ana aku akahi no oia a ae mai. Ua hele aku oia e noho ma kekahi hotele e kokoke ana i ka halepaahao a e hele mau ana oia no ekolu manawa i ka la e hoike ai iaia iho i na makai. Aohe he mea e hiki ke hoololi ae i kona manao aohe he waiwai o kona hele mau mai.

O ka hoi ana mai o ua onamiliona i lawe la e huna malu, he mea ia e hiki ole ai ke poinaia e ka poe i ike. I kekahi kakahiaka ae, ua hiki mai la kakahi kaaahi holo kuikawa ma Nu Olina me na ohana ame na hoaloha o ua poe nei, a o ka heluna i hoea mai. aia ma na haneri. He nui no hoi ka poe i hele mai e nana i ka poe i nalowale. a o ka hui hoa ana o na ohana, ua piha me ka hauoli. I ka puka ana mai o keia poe mawaho o ka lanai o ka Hotele, ua nui ka uwa o na kanaka i ka ike ana aku ia lakou, a kahea mai e haawi aku i kekahi mau haiolelo. Ua hele mai keia poa a kunou hoomaikai mai i ka puulu kanaka e ku ana me kekahi mau huaolelo pokole o ka mahalo no ko lakou piha hoihoi i ko lakou pakele ana.

Aia no hoi maloko o ka halema'i

 

 

"PUKA AKU LA O KAPENA WATA A HELE AKU LA."

 

e moe ana kekahi kanaka me ka piha i ehaeha a e kiai ana na mea malama m'i iaia me ke akahele loa. E puka ae ana mai kona waha ae na olelo o na ano like ole, a ma ka nana iho,· ua pupule maopopo oia. O kekahi o na kanaka i hoea mai maluna o ke kaaahi holo kuikawa, oia no o Rohert Van Horne, ka lunahooponopono nui o ka nupepa Record. Aole oia i hoi pu aku no Nu Ioka me ka poe onamiliona, aka, ua lawe mai oia i kekahi mau kauka akamai mai Nu Ioka mai · a noho iho la ma ka aoao o ka moe o Heseka a malama ·iaia. Ua maopopo na hoi iaia na mea apau e pili ana ia. Heseka,· a ua ha'i aku la oia i na mea apau ana i maopopo ai no Heseka i na kauka.

He hookahi makahiki a oi iki mamua iho. ua halawai o Heseka me kekahi ulia kukonukonu ma Kina. Ua hele aku lakou e makaikai iloko o ka aina a ia lakou ma ua huakai nei, ua loaa lakou i kekahi poe powa a ua ulu ae kekahi hakaka. Ua hahauia o Heseka ma ke poo me kekahi pahuku· laau. · I kona ola ana, ua ano opulepule mai oia, a he loihi kona manawa i noho ai iloko o keia kulana. Ua hooauheeia no nae ka poe powa i hoao ai e kolohe ia lakou. Mahone mai ua olelo aku o Heseka ia Van Horne i ke· ano e mai o kona kulana, a i kona hele ana aku e ike i kekahi kauka, ua oleloia mai ua paa kekahi hakuhaku koko ma kekahi wahi e kokoke ana i kona lolo, a oia ka mea e loaa ai oia i ka ma'i opulepule i keknhi manawa. Ua ae aku o Heseka e oki ke kauka i ke poo no ka wehe ana ae i keia mea nana oia e hoopopilikia nei, eia nae, ua hookauluaia a hiki wale no i kona poina loa ana. Aohe i hoi hou mai ua haawina nei no kekahi wa loihi, a ua poina loa iho la o Van Horne i ua mea nei. I ko Chalmers ha'i ana aku i kona hoohuoi ina na Heseka i lawe na onamiliona e huna malu, akahi no a loaa hou mai ka noonoo iaia e pili ana no ko Heseka ano pupule. I ka nana pono ia ana o ke poo o Heseka, ua ikeia iho la ua ku ke poo i ka poka ma kahi i hahauia ai me ka pahuku iaau. Ma keia ku ana i ka poka, ua hemo aku la na hakuhaku koko e hoopuni ana i na aa o ka lolo. Ua oki hookaawaleia ae la na mea ·i koe iho, a i ka pau ana, ua hoomaka mai la o Heseka e maikai. He mahina mahope iho, ua palekana loa ae la oia. Ua mau ko Sidane ame ko Van Horne noho pu ana me ia a hiki i kona oluolu loa ana.

I ko Heseka pohala ana ae, ·aohe oia i poina i na mea ana i hana ai mahope o kela huakai ana i alakai ai ma Kina. I kona ·wa e olelo opulepule ana, e kamailio mau ana oia i na mea e pili ana i ka hakaka ana me ka Pake, a i ka pau ana o keia haawina ano e, akahi no oia a hoomaopopo mai ia Hamona.

"Pehea oe i hiki mai nei maanei?" kana ninau mua ia Sidane me ka haawi pu ana mai i kona lima no ka lululima ana. "Heaha kau o Kina nei? Heaha ko'u pilikia? A akahi no wau a hoomaopopo, ua loaa pono ka hoi wau i ka laau a kela kanaka huelo puaa lenalena ma ko'u poo. Aka, mai hea mai oe e Sidena?"

Ua papa aku la o Sidane aole ·oia e hoopihoihoi iaia iho a e moe malie oia a hiki i ka wa e oluolu kupono ai oia. Eia nae, i ko Heseka wa e hoola ae ana, ua nui loa kona kahaha no na mea e pili ana i kona paa ana maloko o ka halema'i ma Nu Olina a mahope o kona noi ikaika ana e ha'iia mai na mea apau e pili ana nona ame kona komo ana iloko o ka poino, ua haha'i mai la o Sidane i ka moolelo piha. I ka manawa mua ana i lohe ai i keia moolelo, aole oia i ano manaoio mai, eia nae, aole oia i olelo mai he hoo punipuni na mea e ha'ila aku nei iaia. i

I kona hoomaka ana ae e oluolu loa, ua kakau iho ia ke kauka o ka halema'i i kekahi olelo hoike e olelo ana he kanaka opulepule o Heseka mahope o kona loaa ana i ka ulia ma Kina, aka, i keia wa hoi he kanaka oia me na noonoo maikai. Ua olelo mai no hoi oia he mea @pono no Heseka e hele ma kekahi huakai holomoana no kekahi wa loihi, a oia ke mea e loaa ai ke ola maikai iaia.

I ka loaa ana aku o keia hoike a ke knuka ia Morton ma, ua hooholo ae la lakou aole e hoopii ·ia Heseka, a ua manao lakou e hiki no ia Heseka ke hooponopono pu me lakou i mea e maikai ai na mea apau.

I kekahi auwina la, ua olelo aku ia o Sidane e hele oia ma kekahi huakai holomoana, aka, ua olelo mai o Heseka he makemake kona e holo mua no Nu Ioka no ka hooponopono ana i kekahi mau hana Ua hoole paakiki@ mai o Sidane a olelo aku la ia Heseka e haawi mai i hookohu hope nona a nana e lawelawe kana hana, a ua aeia mai Ma ko Sidane wahi, ua komo aku o Wm. Horne a holo ou aku me Heseka ma kana huakai au moana. Ma kekahi auwina la molaelae maikai iloko o ka mahina o Sepatemaba, ua haalele mai ia ka "Mano" i ke awa o Nu Olina a kamoe aku la no ka moana Atelanika, a o ko lakou pahu hopu, no na kai hema o ka Pakipika Maluna o ka moku, ua ikeia aku o Heseka, Sidane Hamona, Vincent ame Benada Simoa, a ua nui ko Heseka hauoli i ka loaa ana o keia mau hoa ma keia huakai ana. O ka hookele ana a Kapena Wata, a maanei e waiho kakou ia lakou.

O na mea e pili ana i ka poe keia moolelo, e waihoia a me keia mua aku, alaila, ha'i pau ia aku. Mamua no nae o ke paniia@ ana o keia moolelo, aole i pau hou ka puka o ka hale o ka Onamiliona Carmody, ia Walliam Chalmers, ka lunahooponopono nui o ka Nu Ioka Record.

(KA HOPENA.)

 

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

M. G. SILVA

 

Ke haawiia aku nei ka hoolaha mamuli o ka mana kuai iloko o kekahi moraki i hanaia e M. G. Silve o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, ka Mea Moraki Mai, ma ka la 7 o Mei, 1902@, ia'u i ka mea nona ka inoa malalo iho o Ernesto Machado o Honolulu i olelo mua ia ae nei, ka Mea Paa Moraki, he moraki i kakau kopeia iloko o ke Keena Kakau Kope Aina o Hawaii Pauaina, iloko o ka Buke helu 237 aoao 43 a ka aoao 50, Owau o Ernesto Machado i oleloia ke manao nei e paniku i ka moraki i oleloia no na kumu e hoike ana i ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka maawa e uku ai.

Ke haawi pu ia aku nei no hoi ka hoolaha o ka waiwai apau loa i hoopaaia iloko o ka moraki i oleloia e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ma na keena kudala o James F. Morgan, Alanui Kaahumanu, Honolulu, i olelo mua ia ae mnei, ma ka Poaono, ka la 24 o Okatoba 1903.

O ka waiwai i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia a e kuaila aku ai e like me ka hoike maluna ae oia kela palapala o ka Hoolimalima helu 170, i haawila o na John H. Brown e ke Komikina o na Aina Leialii ma ka la 25 o Maraki, 1891, e hoolilo pau loa ana i kela mahele a apana o ka aina e waiho la i Auwaiolimu, Apana o Kona, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, a i hoakaka pono loa ia e like me ia malalo iho:

E hoomaka ana ma ke kihi Hikina o ka apana kahi o ka ma-ka nona ke ana Akau 50 deg. 25 min. kon. 376.88 kapuai mai ka pau i kukula paa ia ma ke kihi Hikina-hema o na hoi na palena e like me keia malalo iho:

1. Hema 55 deg. 49 min. Kom. oiaio 389.5 kapuai holo ma ka aina Leialii;

2. Akau 31 deg. 3 min. Kom. oiaio 318.5 kapuai holo ma ka apana o Brown ame Davidson;

3. Akau 60 deg. 24 min. Hik. oiaio 445.5 kapuai holo ma ka apana o ka Halema'i Moiwahine a hiki i ke kihi o ia apana no;

4. Hema 18 deg. 30 min. Hik. oiaio 253.2 kapuai holo ma ka Aina Leialii a hiki i kahi i hoomaka ai a nona hoi ka iliaina o 2.68 Eka, no ka maawa o umi-kumamalima makahiki mai Aperila 1 aku, o ka makahiki 1891, no $100.00 ukuhoolimalima no la makahiki hookahi (koe nae mawaho o keia hana ka hapa o ka aina i oleloia i hoolimalimaia e Catherine K. Brown is J. G. Faria ma kekahi palapala i hanaia ma ka la 15 o Mei, makahiki 1900, a i hoakakaia e like me ia malalo iho: e holo ana 112 kapuai ma ka apana o Onterio Guwai ma ka aoao mauka; 112 kapuai ma ka aina hoolimlima o Kapiolani Estate ma ka aoao Waikiki; 112 kapuai ma ka aina o W. J. Smith Estate ma ka aoao makai, ame 120 kapuai ma ka apana o C. K. Brown ma ka aoao Ewa; a pela no hoi kekahi apana o ka aina i oleloia i hoakakaia e like me ia malalo iho; E hoomaka ana ma ke kihi o keia mau apana ame ka aina o ka Halema'i Moiwahine a holo ma ka aina o Marth Swinton he 207 kapuai: ,alaila aku holo ma ke koena o keia mau aina he 51 kapuai; mailaila aku holo aina he 51 kapuai; malaila aku holo ma ka aina e paaia nei e Silveira Fernandez he 94 kapuai a ma ia wahi hookahi no he 140 kapuai; a holo loa no ma ko ka Halema'i Moiwahine aina a hiki i kahi i hoomaka ai he 16 1-2 kapuai.)

Pau pu me na ukuhoolimalima apau loa ame na hoolimalima liilii maluna no o ia aina hokahi a o ua poe hoolimalima liilii nei oia keia malalo iho:

M. G. Silva ia Albina Perreira hanaia i Sepatemaba 10, 1901, $40.00 ukuhoolimalima no ka makahiki hookahi, e pau ana ka manawa i Aperila 1, 1906.

Catherine K. Brown ia J. M. Vivas i hanaia Novemaba 25, 1898, $40.00 ukuhoolimalima no ka makahiki hookahi, e pau ana ka manawa i Aperila 1, 1906.

Catherina K. Brown ia Antone Silva, i hanaia i Ianuari 26, 1895, $45.00 ukuhoolimalima no ka makahiki hiikahi e pau ana ka manawa i Ianuari 1, 1903.

Catherine K. Brown ia Antone Louis i ahania i Mei 11, 1895, ukuhoolimalima $20.00 no ka makahiki hookahi, e pau ana ka manawa i Aperila 1, 1905.

Catherine K. Brown ia Antone Louis Fernandez ame Antone Gomes Vesquel i hanaia i Dekemaba 1, 1894, $20.oo ukuhoolimalima no ka makahiki e pau ana ka manawa i Ianuari 1, 1905.

Catherine K. Brown ia Virginia Peugdly i hanaia i Mei 11, 1896, $40.00 ukuhoolimalima no ka makahiki hookahi, e pau ana ka manwa i Aperila 1, 1906.

M. G. Silva ia Manuel Garcia Cordeira i hanaia i Septemaba 15, 1901, $5o0.00@ ukuhoolimalima no ka makahiki hookahi, e pau ana ka manawa i Aperila 1, 1906.

Catherine K. Brown ia Jose Aveiro, i hanaia i Ianuari 14, 1897, $25.00 ukuhoolimalima no ka makahiki hookahi, e pau ana ka manwa i Ianuari 1, 1905.

Catherine K. Brown i Iune 29, 1895 $10.00 ukuhoolimalima no ka makahiki hookahi, e pau ana ka manwa i Ianuari 1, 1905.

            ERNESTO MACHADO

            Mea Paa Moraki

Ma ke dala gula Amerika ka makemake a ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.

No na mea aku i koe e ike ae ia Holmes & Stanley na Lolo o ka Mea Paa Moraki.

Hanaia ma Honolulu, Sepatemaba 25@, 1903.

@2983 - Oct 2, 9, 16, 23.

 

FUKURODA

Halekuai Lole Iapana Helu 1.

Mea Hana Papale Ie@

28 32 Alanui Hotela.

            Telepona White 2421

            EDWARD KEALOHA,

            Mea Kuai Lele@

 

 

HOOLAHA KUMAU

LWERS & COOKE

LUI A ME KUKE, Kaupalenaia@

Na Mea Hookomo mai a Kuai aku i na

LAKO HANA HALE

O Kela ane Kena Ano.

Malaila e loaa ai na mea malalo iho

 

NA PAPA N. W., NA PAPA HOLE. PILI HALE, NA PUKA, NA OLEPELEPE AME NA PONO PUKA ANIANI, NA KUI, AME NA MEA PILI I KA OIHANA KAMANA NO PONO PENA.

NA PENA LIKE OLE AME NA HULU PENA, NA ANIANI, NA PEPA HALE, PALE PUKA ANIANI, MOENA, ETC.

o na kauoha pono hale apau oa a hiki mai ana ia makou e hooko koke ia no me ka eleu ame na KUMUKUAI HAAHAA LOA.

LEWERS & COOKE

 

 

Hui Alahao ame Ainao Oahu

MANAWA HOLO

Mei 1, 1903.

MAI HONOLULU AKU

No Waianae, Waialua, Kahuku ame na wahi hoolulu ma ke alahao --- *9:15 a.m., *3:30 p. m.

No Pearl City, Ewa Mill, ame na wahi hoolulu ma ke alahao - 7:30 a.m., *9:15 a.m., *11:05 a.m., *@3:15 p.m., *3:20 p.m., 4:15 p.m., *5:15 p.m., 9:30 p.m., 11:15 p.m.

 

MAI WAHO MAI.

Ku i Honolulu mai Kahuku, Waialua, ame Waianae mai *8:36 a.m., *5:31 p.m.

Ku i Honolulu mai Ewa Mill ame Pearl City mai - 6:50 a.m., 7:46 a.m., *8:36 a.m., *10:38 a.m., *2:05 p.m., *4:31 p.m., *5:31 p.m., *7:40 p.m.

* Kela ame keia la.

Sabati wale no.

Koe ke Sabati.

 

G. P. DENISON,

Lunahoohana

            F. C. SMITH

            G. P. & T. A.

 

 

Kakela me Kuke

[KAUPALENAIA]

Poe Kalepa ma ke Komisina

::A HE::

POE LAWELAWE KOPAA

Poe Agena no na Wahiko Lehulehu

 

KAUKA T. MITAMURA

Alanui Kukui Ololi Helu 68@, Honolulu.

Na Hora Hana:

Hora 8 a 10 kakahiaka: hora 1 a 3 ame hora 6 a. m. 8:00 p. m. Sabati: Hora 6 a 8 p. m.

Telepone Blue 2366    P. O. Box 842.

 

Ina He Makemake

-- KOU I KA --

Lauoho Maikai

@ HELUHELU I KEIA

 

Malia@ paha he pau nei kou lauoho ke helelei, a koe kakaikahi. E kaa i ka iaau mamua o ka pau loa ana i ka helelei, o hana i laau e@ ulu hou@ ai. O ka laau.

"Laau Hooulu Lauoho a Ayers"

ke mea e ulu hou ai. He nani ka lauoho ke ulu mai, a he nui hoi.

Ina he nawali ka ulu ana o kou laoho, o ka

"Laau Hooulu Lauoho a Ayers"

ka mea e manoanoa ai ka ulu ana, @ ke loaa i keia laau pau loa he helelei ana. I na he piha kou @oo ke Kepia, o ka

"Laau Hooulu Lauoho a Ayers"

ka laau e pau ai a maemae kou poo. Ke loaa i keia laau e hoi hou ana ka ulu ana o kou lauoho a like me ko kou wa bebe.

Hoomakaukau is e Kauka J. C. Ayer & Company, Lowell, Mass. U. S. A.

E loaa no@ keia mau Huaale@ ma ka Hale Kuai Laau o Hollister, alanaui {a[u.