Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 44, 30 October 1903 — Page 8

Page PDF (1.60 MB)

This text was transcribed by:  Diane Poche
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

8     NUPEPA KUOKOA, OKATOBA 30, 1903.

[5-column graphic:  photographic portraits of:  JOSEPH VIERRA. Lunakiai, Kalana o Hawaii Hikina.; W. H. LAMPERT. Lunakiai, Kalana o Hawaii Hikina.; JNO. KAELEMAKULE. Puuku o ke Kalana o Hawaii Komohana.; GUY F. MAYDWELL. Loio no ke Kalana o Hawaii Komohana; E. N. HOLMES. Lunakiai, Kalana o Hawaii Hikina.; JNO. D. WILLARD. Loio no ke Kalana o Kauai.]

Noho U Ole na

Home Rula no

ko Lakou Alakai

HOOPANEE NA REPUBALIKA I NA

HALAWAI M KAAINANA NO

KA HOOMANAO ANA.

PIHA KA HALAWAI MAKAAINANA

A NA HOME RULA MA EWA.

I ka Poaono i laweia ae ai ke kumuhana o na hana hoolewa i ke kino wailua o ka Hon. R. W. Wilcox e na alakai Home Rula ma ko lakou keena mau a waihoia ae la iloko o ka lima o kekahi komite, a ua loaa ae ka manao e waiho i ka hoolewa a mahope o ke koho balota ana.

Ma ka noho ana o ke Komite Kuwaena Home Rula ua waeia ae o John Wise i moho luna aupuni kalana ma ke kulana makainui, e hoopiha ana i kahi a R. W. Wilikoki i haalele iho ai mamuli o kona make ana, a ua hoomaka koke  no hoeueu haiolelo kalaiaina.

Ma ka aoao o na Repubalika o ke kalana o Oahu, ua waiho iho lakou i ka malama ana i na halawai makaainana, mamuli o ka make e ana o ke Alakai nui o na Home Rula ka Hon. R. W. Wilcox, no ka hoomanao ana, oiai na Home Rula aole i noho u iho aka malama no i ka lakou halawai makaainana no ka hoonee ana i na hana imua.  Ma ka hooholo ana aole i malama halawai ia a hoomaka wale iho la i ka Poakahi nei.

Me ka nana ole ae i ka make o ko lakou alakai nui, ua hooulu ae no ua poe Home Rula aloha ole nei no ka malama halawai makaainana ana, a oia paha kekahi halawai nui i malamaia ma Ewa i ka Poaono i haia iho la.  Piha kui na kaaahi me na kane ame na wahine i ohuohu me na lei, a i ke aumoe o ia po ka huli hoi ana mai i ke kulanakauhale nei.

Ma ka noho ana o ka halawai o ke Komite Kuwaena Home Rula ua hapaiia mai he ekolu inoa no ka hoopiha ana i kahi i waiho hakahaka ia, eia @ae, ua unuhi ae o Kale Noka-le i kona inoa a koe iho la he elua inoa---o ko John Wise ame Jesse Makainai, a ma ka hoike ana mai a na balota ua lilo aku la ia John Wise ka noho moho makainui, oiai ua loaa aku iaia he 30 a he 16 ia Makainai.

Ma Kahi o ka 3000 Koa e Hiki

Mai Ana.

HOOKAHI MOKU LAWE KOA MAI KAPALAKIKO MAI A HE ELUA MAI MANILA MAI NO KAPALAKIKO.

Aia he ekolu mau moku lawe koa o Amerika Huipuia e ku mai ai i Honolulu nei iloko o keia pule a iloko o ka pule mua o ka mahina e hiki mai aha---he hookahi mai Kapalakiko mai e holo loa ana i Manila, a he elua moku lawe koa mai Manila mai e holo ana i Kanalakiko.

O na moku e hoi mai nei mai Manila mai oia na moku e hoihoi mai ana i na koa i pau ko lakou manawa o ka noho ana iloko o ka oihana koa ma Manila, a e hoi ana i ka aina hanau.  A e ka moku hoi o Kapalakiko ke lawe mai nei oia he poe koa no Manila, a o keia poe moku apau e ku mai ana lakou i Honolulu nei, oiai, e holo ana keia poe moku no ko lakou mau @ahuhopu ma ke ala ma o Honolulu nei.

O ka moku lawe koa Sheridan e lawe mai ana oia i ka Puali Koa 22 o Amerika Huipuia i noho ai i Presidio no kekahi mau pule, e haalele ana ia Kapalakiko i ka la apopo a e ku ana i Honolulu nei i ka la 7 o Novemaba.

O Kapena Williamson kekahi luna o ke kahua hoolulu o Amerika Huipuia maanei, ua loaa mai iaia he telegarama mai Nagasaki e olelo ana o ka moku lawe koa Thomas ua haalele mai i keia awa no Honolulu, ma ka Poalima, Okatoba 16, a o ka moku lawe koa Logan ua haalele mai no ia awa hookahi no, no Honolulu ma ka Poaha ka la 23 o Okatoba.

E ku mai ana ka moku lawe koa Logan i ka la elua o Novemaba oia kea Poakahi ae, a o Thomas no hoi i kela pule iho la.

Malalo o na kauoha ame na kuhikuhi o ke Keena Kaua o Amerika Huipuia i ka moku lawe koa Thomas e kipa mai ai oia i Honolulu nei no ka lawe ana i na hoikeike o Hawaii nei no ke kahua hoikeike ma Sana Lui no keia makahiki ae.

Ma ka hoikaika ana a ke Kakauolelo George Carter e ike i na mana o kela keena kauo o Amerika Huipuia no ka lawe ana i na hoikeike o Hawaii no ke kahua Hoikeike, ua aeia mai kana nei ke kumu e ku mai ai ka moku Thomas a lawe aku ia mau ukana o Hawaii no kahi hoikeike.

O kela haawina hookahi no ka i aeia aku no ko Manila.

Hakaka a Make

Loa

WEHE KA PILINA HOALOHA I KA

HANA A KA OMOLE KINI.

HAAWI O DANIEL NUUANU IAIA

IHO I KA LIMA O KE KA-

NAWAI.

Ma Puuloa i ke Sabati nei, ua hala aku o Kaaihue, kekahi o na kamaaina oia wahi, i ke ala hoi ole mai, he hopena hoi o ka hamohamo ana i ka omole kini i ukaliia e na puupuu mai na lima aku o kona hoaloha, Nuuanu.  O ka moolelo o keia hana hoaloha ole i loaa mai oia iho keia:

Ma ka la i ha'iia ae la maluna, ua hoke iho la keia mau Hawaii ame kekahi poe okoa iho i ka inu kini, mai ke kakahiaka mai a hiki wale no i ka auwina la.  O kahi i hanaia ai o keia hana oia no ka hale noho o Maukeala, a e noho ana iloko o keia hale, ia wa, he hookahi kane ame kekahi mau wahine.  O keia iho la na hoa inu o na mea no laua no inoa maluna ae.  No ka nui loa o ka ona, ua hoi aku la kekahi o na kane e moe, a koe iho o Nuuanu o Kaaihue ame na wahine.  He maikai wale no na kukai ana mai kakahiaka mai a hiki wale i ka hora 3 o ka auwina la, a ia manawa i hoomaka ae ai keia mau Hawaii e papaleo hookuku i na ikaika o laua.  Ua nui na kukai olelo ana a laua, a iwaena oia mau kukai ana i olelo aku ai o Nuuanu ua hiki loa iaia ke hoohaahaa iho i ka ikaika o Kaaihue, a ia wa koke no hoi i ku ae ai laua iluna a hoomaka iho la e hakoko.  Mai ka hakoko ka hele ana a hoolei puupuu maoli, a ia Kaaihue e waiho ana ilalo mamuli o kona hina ana ilalo, ua lele iho la o Nuuanu maluna a paluku iho la i kona hoa paio me na puupuu.  Ua loihi keia hakoko ana a ke pilikia loa iho la o Kaaihue, a ia wa i hooho ae ai na wahine a hoalaia aku la no hoi ke kane e moe ana, a ma kana uwao ana i hemo ae ai na meae hakaka ana.  Ua haalele koke iho la o Nuuanu ia wahi, a hele aku la kekahi poe iho e hoala ia Kaaihue, a ia wa i ike ia iho ai e waiho mauleule ana o Kaaihue, a ma ka nana pono ia ana, ua ikeia ua hala ka uhane.  E kahe ana ke koko mai kekahi eha mai ke kumu pepeiao ae, a ua haukae hoi na maka i ke koko.

Ua hoike koke ia aku keia lono i ka oihana makai o Ewa, a ua huli nono ia ae keia hana hoaloha ole.  Ua hopu koke ia ae o Nuuanu e Abe Kekai a lawe loa ia mai i Honolulu nei no ka hoopaa ana ma Kawa.  I kona wa i hopuia ai ua hoi mai kona noonoo maikai e hoike ana hoi i kona kaumaha no ka hana i hanaia.

E huli pono aku ana ka Hope Ilamuku Kiliniwoki i kela mea.  Ua ha'iia'ae he ohana o Nuuanu no Koolau, ke kaeaea o na pali Koolau o Kauai, a o ka mea hoi i ai manu keokeo i ka wa i hoonana aku ai na pukea he mau makahiki i hala ae nei.

E Paani Hou ana i ka Poaono

E hoomaka ana i ka la apopo ka paani kinipopo hopulima a kekahi mau hui i waeia mailoko mai o na hui kinipopo i paani iho nei ma ke kau kinipopo i hala iho la.  Ma ke kahua kinipopo o Kamoiliili o kela kulanakauhale kahi e ulele ai keia mau hui a e hoomaka no hoi i ka hora 3 o ka auwina la.

Na John Wise i hooponopono ae i kekahi hui ma ka wae ana i poe paani mailoko mai o na Hui Paani Kinipopo o ka H. A. C. ame ka Hui o na Kamehameha, oiai hoi kekahi hui i waeia mailoko mai o na Hui Kinipopo o ke Kau i hala.  Punahou, Maile ame Elks malalo o ka Mr. F. M. Brooks hooponopono ana.

Ke holopono, o kela malalo iho ka poe paani:

No ka Hui e John Wise---Reuter ame Lemon na nou popo; kekuewa, hopu popo; Gleason a i ole o Leslie, pahu ekahi; Vannatta, pahu elua; Williams hopu popo mawaena o na pahu elua me ekolu; En Sui pahu ekolu; Jones, Aylett ame Plunkett na hopu popo o na kahua mawaho o na pahu.

No ka hui o Brooks---Kaai, nou popo; Goarman, hopu popo; Cunha, pahu ekahi; Moore, pahu elua; Lishman, hopu popo mawaena o na pahu elua me ekolu; Steere, pahu ekolu; Kennedy, Forbes ame Killey na hopu popo mawaho ae o na pahu.

Ke holopono keia mau hoolaia ana me ka hookaulua ole, alaila e hoohana io ana ua poe keiki lae ou nei o keia hana ano paani.

O ka hewa o kau

Kaha ana, o ke kio-

la ia ana no ia o kou

Balota, a he ehia ka

hoi mea mamina!

E Loaa ka Ikaika

I mea e loaa ai ka pomaikai ame ka hauoli e pono e loaa i ke kanaka ka ikaika averika kupono.  O na poe nawaliwali o lakou ka poe i nele mau i na momona aalolo a ke ao nei e haawi ai iaia.  Iloko no hoi o keia haawi no la a ka ao nei he nui maoli no ka poe nawaliwali iloko o ke ao nei.  Ua haawi lakou ma ko lakou aoao i na mea apau, ko lakou ikaika iho i mea e loaa mai ai ke ano maikai, eia nae, o lakou no ka poe e haule ai ma ke kulana o ke ano maikai ole o ke oia ana, ke kumu hoi e emi mai ai o na paona kaumaha o ke kino.

O ke ano nawaliwali e hoikeia mai no ia mamuli o keia mau ano---ono ole mai ka ai, nawaliwali ka oihana hoowali ai o ka opu inoino mai ke koko a nele no hoi i na waiwai o ke koko.  O ka pilikia maoli mamuli no ia o ke koko ame ka oihana hoowali ai.  O ka laau lapaau no keia mau mea, oia no ka laau ikaika hoomaemae a hooulu io e like me ka

WAMPOLE'S PREPARATION

he laau e hooikaika ai a loaa ke kulana ikaika i ke kanaka nawaliwali.  He laau maikai keia a he ono i ka ai ana he ano like me ka hone meli, a he mau waiwai hoola kona iloko iho ona mailoko mai o ka Aila Maemae o ke Akepaa o ka I'a Cod mai na i'a Cod makamaka hou mai i hui pu ia me ke Compound Syrup of Hypophosphites ame ka Extract of Malt ame Wild Cherry.

He laau keia no keia mau la e hele nei.  O na ano maikai loa o na ano laau maikai apau o lakou na waiwai iloko o keia laau, a he laau hooulu ikaika iloko o ka poe i nohoia e ka nawaliwali mamua.  Hookahi no omole laau o ka lawa no ia o ka makemake.  eia ka Kauka F. Hangetier o Canada pane:  "Ua ike wau i ka waiwai nui o keia laau au, no ka hoola ana i ka poe nawaliwali mamuli o na ma'i o ke ano haalulu mailoko mai o ka ma'i pilikia o na aalolo ame ka eha o ka opu.  Ua hoohana aku wau i keia laau i ka'u poe ma'i a i ko'u ohana no hoi a ua ike wau i ka waiwai nui mai ka la mua no a'u i hoohana ai.  He ikaika kona iloko o na ma'i o ke koko ame ko ka akemama.  Aole oe e hoohokaia.  He kuaiia keia laau ma na wahi apau o ka honua.

Kokua no na Kilipati.

KA HOIKE A REV. H. BINAMU.

Malalo iho nei e loaa ai ka hoike a Rev. H. Binamu e pili ana i na hana kokua i haawiia aku i na Kilipati no ka hoihoi ana aku ia lakou i ko lakou mau wahi pakahi:

I na nupepa apau o Honolulu:

E like me ka hiki e hoomaopopoia, aia iloko o ke Teritori o Hawaii nei i kela mau pule aku nei ma kahi o 200 Lahui Kilipati i iini ko lakou mau naau no ka hoi ana aku i ko lakou mau wahi ame ko lakou lahui.

A oiai e holo aku ana ka S. S. Isleworth me ukana ole no na Mokupuni o ke Kai, (he ko-wa hoi o 2500 mile a hookahi hoi haneri mile ma ke komohana o na Mokupuni o Kilipati) a e holo kokoke ana hoi ma ia mau mokupuni, ua ae mai o Mr. T. Arundel e lawe aku i keia poe no Tarawa no $1000 ina no nae lakou e hoolako iho ana ia lakou me ka ai lawa kupono o 10 la.  Ua hoikeia aku keia mea ia lakou e a'u a waiho koke mai la lakou ma ko'u lima i ka huina o $708.70.  Na ko lakou mau hoaloha iloko o keia kulanakauhale i waiho mai i ka huina o $291.30 a o keia no hoi ka piha pono ana o ka huina i makemakeia ai.  Mawaho ae o keia huina ua uku aku na Kilipati i noho ai i Lahaina i ka huina o $24 no na lilo o ka lawe ana mai i ko lakou mau wahi pono no Honolulu nei.  Na ko lakou mau hoaloha i haawi mai i ka huina o $101 ma ke dala no ke kokua ana ia lakou, a ua lokomaikai wale mai ka Hui Mokuahi o Wala ma ma ka hoihoi hou ana mai  i ka hapa o $250 ka uku moku o keia poe.

Ke makemake nei wau e haawi aku i na mahalo piha ana i na makamaka o keia mau Kilipati no ka lakou mau hana i hana ai no keia poe i loaa i na haawina kaumaha pilikia no ka noonoo nui ana i ko lakou mau home no ka hoi aku, a i kali hoi me ka hoomanawanui no ka loaa aku o k amanawa kupono no lakou e hoi aku ai no kekahi hapa hanauna i hala ae nei.  Ke hoomaikai nei wau i na papapa'i nupepa no ka lakou mau hana i hoohoihoi aku ai i na makamaka.  Ke mahalo nei wau ia Mr. W. R. Hoare, ke Kanikela Pelekane, ia Rev. W. D. Westervelt ame Mrs. Lilia Binamu Koena no ka laua mau hana i hana ai ma ka ohi ana i ka huina dala i makemakeia, a ke mahalo aku nei no hoi wau i ka poe i haawi mai i ko lakou mau kokua.  E ae mai ia'u e hoike aku i na inoa e like me ka hiki ia'u ke hoike aku:

MA KA LIMA O KE KANIKELA

HOARE.

Mai kekahi kaikamahine uuku mai ...                                                                   $      5.00

Mai kekahi hoaloha wahine mai ...                                                                              90.00

Mai ia Mr. H. E. Dicker ...                                                                                            5.00

Mai ia Mr. John M. Donn ...                                                                                         5.00

Mai ia Mr. T. H. Petrie ...                                                                                              5.00

                                                                                                                            $    110.00

MA KA LIMA O MR. WESTERVELT.

Mai ka Hui o Hakipila ma ...                                                                                $     25.00

Mai ka Hui o Kakela ame Kuke  ...                                                                            25.00

Mai ka Hui mai o Burua ma ...                                                                                                25.00

Mai ka Hui mai o Irwin ...                                                                                           25.00

Mai ia Mr. C. M. Kuke ...                                                                                           25.00

Mai ia Alekanekero & Bolouwina ...                                                                          25.00

Mai ia Mr. Schaefer ...                                                                                                            15.00

Mai ia Mr. W. W. Hall ...                                                                                            15.00

                                                                                                                            $    175.00

MA KA LIMA O MRS. KOANA.

Mai ia Mrs. Koana mai ...                                                                                     $      5.00

Mai ia Mrs. Frasher mai  ...                                                                                        20.00

Mai kekahi hoaloha mai ...                                                                                            5.00

Mai ia Mrs. Sarah Gilman ...                                                                                         5.00

Mai ia Miss Jane Johnson ...                                                                                          1.00

                                                                                                                            $    36.00

MA KA LIMA O H. BINAMU.

Mai ia Ahahui o na hana Aloha ...                                                                    $         25.00

Mai ia kekahi hoaloha mai ...                                                                                      21.30

Mai ia Mr Gear mai ...                                                                                                 10.00

Mai ia Mr. Theodore Richards ...                                                                                  5.00

Mai ia kekahi hoaloha mai ...                                                                                        5.00

Mai ia kekahi hoaloha mai ...                                                                                        5.00

                                                                                                                            $    71.30

Mai ia Hui Moku o Waila (hapa ukumoku i hoihoiia mai) ...                            $       125.00

Huina pau mai na hoaloha mai ...                                                                                517.30

Ukuia e na Kilipati  ...                                                                                                            732.70

Huina pau ...                                                                                                      $     1,250.00

Me ka mahalo nui.

H. BINAMU.

Okatoba 22, 1903.

Hoonoho Pohaku

Kihi

MAIKAI A EEHIA NA HANA OIHA-

NA HOOLAA O KA HALE HUI

MALU I. O. O. F.

MA KAHI O KE KAUKANI O KA

POE I AKOAKOA AE I KE

KAHUA O KA HALE

HOU.

Ma ke kahua o ka hale kahiko o ka Hui Malu I. O. O. F. mauka iki iho o ke kihi o na alanui Papu ame Moi ma ka aoao Ewa, ka hale i wawahiia iho nei no ke kukulu ana i hale hou no keia hui, oia ke kahua i hoopihaia ae e na keionimana ame na lede i hele ae nona ka heluna ma kahi o ke kaukani e ike i na hana hoolaa o ka hale hou ame ka hoonoho ana i ka pohaku-kihi, i malamaia i ka Lapule nei.

Me ha la o ka hapanui o keia heluna oia no na hoahanau o ka Hui Malu ame na hui malu e ae o ke kulanakauhale nei ame ka poe makaikai i hiki ae ilaila, a o na hana i hanaia ua maikai a ku maoli i ka eehia no ka hoolaa ana i ka hale hou no na hana ame na pono o ke kumu kukulu o ka hui.

Mamua ae o ka hora i hoikeia no na hana ua akoakoa mua ae na hui malu ma ko lakou mau keena pakahi iho a hookahi ka hui holookoa ana ma Elks Hall ma ke kihi o na alanui Miller ame Beritania o keia kulanakauhale a ma ka hora 3:30 auwina la i maki mai ai na hoahanau o na hui malu no kahi o ka hana, aia maluna o ka 400 ka nui mai na lede ame na hoahanau maoli---o na hoahanau ua aahu i ko lakou mau aahu piha a he ku maoli no i ka nani ke nana aku.

Ma ka hiki ana aku o ka huakai i ke kahua, aia hoi, ua hoowehiwehiia ae ke kahua me na hae like ole, a ua makaukau na noho no ka poe iloko o na hana ame ka poe makaikai ame na hoahanau---o ka hana hoi malalo o ke alakai ana o ke Alakai Nui Mr. L. Petrie.

Mahope o ka haiolelo pokole a ke Alakai Nui Mr. L. Petrie ame ka oule a Rev. Makinikoki, a oiai aole i hiki ae o Lunakanawai Estee mamuli o kona nawaliwali, aole i ha'iia kana olelo oiai oia kekahi haiolelo, alaila hoomaka ka hana hoonoho pohaku-kihi ana.

O kekahi keia o na hana eehia loa malalo o ka lawelawe ana a ke Alakai Nui o ka Hui.  Aia ka pohaku nui ke waiho la e makaukau ana no ka hoonohoia aku ma kahi i hoomakaukauia, ame ke kiahawai aiai ke Alakai Nui i ninini iho ai maluna o ua pohaku la a hoopuka ae la i keia mau olelo mahope iho o ka hookuukuu malie ia ana iho o ua pohaku nei ma kona wahi e waiho mau ai ame ka waiho ana o ka pahu keleawe iloko o ua pohaku nei:

"Iloko o ka inoa o ka Noho Hoaloha ana, e like me ka maemae o keia wai ke hoonoho nei au i keia pohaku-kihi, a e like me kona kukulu kumu ana i ke kahua o keia hale e hoohui lokahi ana i kona mau iaia like ole pela ka oiaio o ka mea hoi i kukuluia no ke kahua o ka kakou hui e hoohui ana i ka ohana a ke kanaka iloko o ka noho hoahanau ana."

E like no me ia ano ua hopu aku ia no ua Alakai Nui nei he po-ke pua a kaukau ae la he mau olelo e hoike ana i ke aloha oiaio e like me ko na pua, he haawina maikai e kukulu aia ia lakou iho maluna olaila.

A pau ia ua lalau aku no oia he ipu i piha me ka huika he hoailona o ka oiaio ame na olelo kaukau no oia i hoopau pono ae ai ia mahele.  Mahope iho o na olelo kaukau i haawiia no ka lua o ka pohaku i palainapunaia iho me ka pohaku nui e makia paa ana i ka pahu keleawe,---a pau pono ia mau mea i ka hanaia ua haawi mai la o Hon. W. O. Kamika i kona mau manao maluna o na hana o ka la, oiai, oia kekahi haiolelo o ka la hoonoho e ia; ame ke ohohiaia no hoi kaua mau olelo i waiho mai ai.

Luau a ka Hawaiian Gazette Co.

O na paahana apau o ka Hui Hawaiian Gazette, mai ke poo a ka paahana lalo loa, na kakaunupepa ame ka Lunahooponopono o ka Adavataisa, ame ko ke Kuokoa, na limalima hoonoho hua kepau no na hana like ole ame na kaikamahine humu buke o ke keena, ame na pulumi keena hana ame na hoa hui ame ka lunanui i hiki aku ka heluna i ka 120, ua malama ae i la hoohauoli no lakou me ka malama ana i paina luau ma ka Anemoku o Ewa, i ka Poaono i hala iho la, a ua piha hauoli maoli no.

Ma ka hora 8:45 o ke kakahika, kau maluna o na kaaahi o ka Hui o O. R. R. & L. Co., na paahana o ka hui ame ko lakou mau ohana, a iloko o na uluwehi o na lei e hoononohu ana iluna o na papale a ma na a-i, ua haalele iho la lakou i ke kulanakauhale me ka hauoli a lana o ka manao.

Iloko o na leo mele ame na leo lea o na piia a iloko o na hauwalaau ana no ka olioli, ua ku aku la ke kaaahi i Polea, Ewa, ka Hale Hulahula e ku nei i keia manawa,---o kane, o ka wahine ame keiki ku ana ilaila.

Mai ia manawa ka noho ana ilaila a hiki wale i ke ahiahi o ka hora elima, ua kau mai la na maka no ke kulanakauhale.  He nui ka olioli ma keia hoohala manawa ana.

E ikeia ana na lede ame na keonimana maluna o na waapa no ka hoehoe hoolana ana maluna o ia mau kai lana malie, e ikeia ana na kanaka opio hoonoho hua iloko o na paani kinipopo hopulima ame peku wawae, mawaena o na limahana o ka po ame ko ke ao, a ma ka hookuku ana a na u'i, ua lilo aku la ke eo ma ka paani kinipopo hopulima i na keiki o ka po.  He 23 aipuni a lakou i ka 8 a na keiki o ke ao.

Mahope o ka luau i wehiwehi i na mea ono like ole o na ano Hawaii---ka puaa, ka laulau, ka moa, ka limu, ame na mea like ame na waimomona, ka papaaina i hoolawa pono ae i ka haupo lewalewa, ua hoohalaia ka auwina la iloko o ka hulahula, na himeni ame na leo pila ame na mea like a hiki wale i ke kii hou ana mai o ke kaaahi i keia ohana nui no ka hoihoi ana i ke kulanakauhale.

O kekahi hana maikai loa keia i hooulu mau ia e ka hui no ka hoohauoli a hoolana ana i kona poe paahana no kekahi manawa.

He Ano-e Loa!

HE NUI NA ANO HOOHALIKE ME

KEIA, EIA NBAE HE ANOE LOA---

O NA HOOIA O KAKOU NEI OIA

KA KO HONOLULU I MAKEMAKE.

He nui na ano like ole.

Ke hoopuka nei kela ame kela nupepa.

O na hoike i hiki ole ke manaoio ia, he hiki ole ke hooia ia.

O na hoike mai na wahi mamao.

I hoopukaia e na kanaka ma Florida.

Na manao laula mai Kaleponi.

Ua ikeia nolaila ia pono.

Aka aole pela ma ko kakou home kulaiwi.

Makemake ko Honolulu i na hoike o onei.

Ke kalahea nei lakou i na hoanoho, na hoaloha ame na hoa makaainana.

O na hooia o onei ka i heluia.

Ke hoopuiwa nei oia i ka hoomaloka:  ua hala aku ma o o ka hoopaapaaia.

O keia na kakoo e ku nei mahope o na pahu apau o ka laau Doan Kidney Pills.  eia keia hooia nona:

Ke olelo nei o Mr. Cyrus S. Edison o Kapiolani Paka penei:  "O ka'u hana i keia manawa he kalaiwakaa a ua hiki mai hoi au maanei he umi-kumamalima makahiki i hala ae nei.  mamua aku oia manawa ua kalaiwa aku wau i kekahi kaa ma Amerika Huipuia.  Na keia hana i lawe aku ia'u i na kau apau a'u hoi e hoohewahewa ole nei oia ka mea nana i hookau mai i ka pilikia ma ko'u puupaa.  Ua loaa mai na hoailona o keia popilikia ia'u, a ia manawa wau i hoao ai i na mea apau e hiki ai ke loaa ia'u ke oia.  Ua haule wale keia mau mea apau, a e aneane aku ana wau e hoopau i ko'u manaolana no ke oia oia ko'u wa i lohe ai i na mea e pili ana no ka laau Huaale Puupaa a Eha o ke Kua a Doan a loaa mai la ia'u kekahi o kela mau huaale mai ka halelaau o Hollister Drug Co.  He mea oia ua hoopakele mai keia mau huaale ia'u a ua kupono hoi ka lakou hana i hana mai ai no'u ma ka'u ike iho.

O ka laau Huaale Kikala Haneenee ame Puupaa a Doan e kuai ia aku no ma na hale kuai laau apau:  o ke kumukuai he 50 keneta o ka pahu (eono pahu no $2.50).  E hoounaia no ma ko eke leta e Hollister Drug Co., Honolulu, na agena o ko Hawaii Paeaina.

HOALOHALOHA NO REV. Z. S. K.

PAALUHI.

"NA-HA KE KINO O KA UHANE."

Ma ke ahiahi Poaha hora 3 P. M. Oct. 8, 1903, ua kipa ae la ka anela o ka make ma ka home noho o ia mau Makua o ka Pono ma Waialua, Molokai, oia o Rev. Z. S. K. Paaluhi, a kaili aku la i kana o ka Uhane, a waiho iho la i ke kino lepo e hoi i ka opu ana ole o ka honua.

Ua noho Kahu Ekalesia o paaluhi ma Haiku, Maui, no kekahi mau makahiki a ma Wailuku no hoi he mau makahiki, a mailaila aku ua holo aku oia he Misiona i ko na aina e ma ka wahine no na Paeaian Kilipati a noho ma Tabitauea he mau makahiki a hoi mai i Hawaii nei.  Hoomaha hookahi makahiki, hoi hou na ka elua o ka manawa, a noho hou i ka hana ma ia kihapai hookahi no, (Tabitauea) ma keioa hoi elua ana ua lehulehu na keiki i loaa ia laua, a i ka makahiki 1897, ua hoi loa mai i Hawaii nei a hookuonoono ma Honolulu, malaila i noho ai no eono makahiki, a hoi mai a noho ma Waialua, Molokai, me ka manao maanei e hookahua ai no ke koena o na la i koe a hiki wale i ka hala ana aku la o ka Uhane i ka Mea Nana i hana.

Pomaikai ka Poe make ke make iloko o ka Haku, ma keia hope aku:

Nolaila, e hooholoia, o makou o na hoahanau o ka Ekalesia o Kaluaaha, ma o ko makou komite la ke komo pu aku nei makou me oe e ka makuahine i hooneleia i ke kane ole ame na keiki hoi i hooneleia i ka makua ole; ke pule nei makou i ke Akua e hoomaha mai i kou mau luuluu ame kou mau ehaeha o keia mau la.

O makou iho no me ka walohia.
Komitee:

REV. D. KAAI,

WM. K. KAAI,

MRS. K. MAHOE.

KUAI A KE KOMISINA O KA WAI-

WAI MA KONA AKAU, MOKU-

PUNI O HAWAII.

Mamuli o kekahi Olelo Hooholoa i haawiia e ka Mea Hanohano J. T. DeBolt, Lunakanawai Ekahi o ka Aha Kaapuni Apana Ekahi i hanaia ma ka la 16 o Okatoba, M. H. 1903, ma ka hihia i kapaia M. F. Scott ku-e ia E. K. Pilipo, ame kekahi poe e ae, ma ka Aha Kaulike, o ka mea nona ka inoa malalo iho ke Komisina i hookohuia e ka Aha, e kuai aku ana ma ke Kudala akea, a e aponoia nae e ka Aha.

Ma ka Poaono, Dekemaba 12, 1903, ma ka hora 12 awakea oia la, ma ka aoao mauka e komo ai i ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, i na kuleana apau o na poe apau i kuleana ma ua hihia la ma ka hihia i oleloia maluna a lakou pakahi hoi a pau iloko o kela apana o Holualoa 1 ame 11 Kona Akau, ma ka Mokupuni o Hawaii, a i hoikeia ma ke kuleana Helu 7713 Apana 43 ma ka inoa o V. Kamamalu, a ke waiho nei hoi mauka o ka 1000 Eka i hookaawaleia no M. F. Scoot, a e pili pu ana hoi me ua Apana Aina la, a mauka hoi i ke alanui Aupuni ma Kona Akau, a o ka aina e kuai ia ana, u ahoakakaia penei:

E hoomaka ana ma ke kihi Hikina Akau, ma ke kihi o ka 1000 Eka i hoolimalimaia , a e holo ana penei ma ka meridiana oiaio:

1.  Hik. 55 deg. 15 min. 42 sek.  Ak. 22118 kapuai e pili ana ia Puapuaanu ame Puaa 1 a hiki i ke kahua Ana Aina ma Puu Laalaau, malaila ae

2.  Hik. 28 deg. 90 min. 45 sek.  Ak. 10841 kapuai e pili ana ia Keauhou 2 a hiki i ke kihi Hikina Akau o Kaumalumalu;

3.  Kom. 58 deg. 48 min. 56 sek. Hema. 18850 kapuai a hiki i ke kihi Hikina hema o Holualoa 4;

4.  Kom. 22 deg. 04 min. 00 sek.  Akau 1716 kapuai;

5.  Hema 72 deg. 00 min. oo sek.  @ kapuai;

6.  Kom. 14 deg. 50 min. 00 sek.  akau 7550 kapuai a i kahi i hoomaka ai, a ma la aina he 5189 Eka.

E kuai ia ana ua aina la ma ke kumakuai koho aku he Elima Tausani dala kuike.  O na lilo o n aPalapala na ka poe kuai mai; a e paa ana no hoi malalo o ke koena i koe o ka hoolimalima o ua aina la i hanaia e William R. Kakela ia M. de Gouveia a i kooeia ma ka Buke 149 aoao 437.

O ka aina maluna ae oia kekahi o na aina hanai holoholna ma Kona, a i ole, oia no ka aina Helu ekahi.

No na mea i koe e ninau i ke Komisina, a i ole ia ia J. K. Nahale, kailua, Kona Akau, Hawaii, a i ole ia W. C. Achi o Honolulu Oahu.

W. A. WALL,

Komisina.

W. C. ACHI.

Loio no ke Komisina.

Honolulu, Okatoba 22, 1903.