Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 49, 4 December 1903 — Makai Kiu KALOKE HOME AME KA Hihia i Huliia me ka Noeau [ARTICLE]

Makai Kiu KALOKE HOME AME KA Hihia i Huliia me ka Noeau

MOKUNA I. 4 MR. KALOKE HOME. ' % §XOHO ana o Mr. Kaloke Home ma kona papaaina i kekahi ka kahiaka, mahope o kona ala lohi ana mai kona hiamoe; e ku ana lioi o Wakekona, he opio. maluna o kekahi moena hele wawae. a lalau iho i kekahi kookoo i haaleleia ilio 1 -ka liale i ka po mamua iho e kekahi malihini i kipa aku maiaila, He apana laan niaikai, a manoanoa hoi, i hana poo ia kekahi poo ma ke ano i maa mau i na loio. Malalo iho o ke poo e kau ana kekahi lina daia. a i aneane e liookahi iniha ka laula. Maluna iho o ua lina dala nei ua kuniia keia mau huapalapala.*—"la James Matimea, M. R. 0. mai kona mau ka C. C. H., 1884." O keia iho la ke ano i ikeia maluna o ua kookoo la, lie kookoo hoi'o ke ano i maa i ka laweia e ka poe a lyjnoliano, a e hoike ae ana hoi i kona nani iraua o na mea no laua na inoa i hoike mua ia ae nei. "Well, e Wakekona, heaha iho la ka mea i loaa ia oe no kena kookoo?" E noho ana o Home ia manawa me kona kua ia Wakekona, a aole hoi i hoike aku o Wakekona he mea kekalii ana e nana ana ia manawa. "Pehea oe i ike mai la i ka'u mea e nana nei? Me he mea la no boi he mau maka kou mahope o kou poo." "Ke.liaohao io mai nei oe no keia ike i loaa ia'u. eia nae he mea liilii wale ao ka haina. Eia imua o ko'u alo ke kikila kope >vai dala hiouhinu, a eia kou kii imua o ko'u alo; aka, aole ia he inea nui, e ha'i mai oe heaha ka mea i loaa ia oe ma kou nana ana i kena kookoo? Ua pakalaki kaua i kona loaa ole ana mai ia kaua a mao-i-opo hoi kana hana q ka hiki ana mai, nolaila 0 keia kookoo i poinaia iho e ka mea nona ka waiwai oiako kaua alakai. Ke makemake nei wau e ha'i mai oe i ka ona 0 kena kookoo ma ka huli ana i na mea e kau Ia maluna o ke kookoo." "Ke manao nei waw," wahi a Wakekona. <; o Kauka Matimea oia kekkahi o na kanaka holomua loa ma ka ike lapaau, nolaila, o ka poe i ike iaia ua haawi aku lakou i keia inau haawina hoohanohano iaia e hoike ana hoi i ko lakou mau manao maikai."* w Xani kelā!" i hooho mai ai o Home. "Helu ekahi kena ike!' ? "Ke manao hou nei no'hoi wau ma na mea i liiki ke hoomaopopohe kanaka keia i ike nui ia ma na apana kuaaina i kaahele mau aku hoi malnna o kona mau wawae." "Pehea iho la i loaa ai kena koho ia oe?" ''No ka mea 0 keia kookoo maikai ke hoike mai nei i na haawina 0 kona laweia ana i o a ianei, he mau haaw r ina hoi e loaa ole ana ina ma ke kulanakauliale kona lawe mau ia ana. O ka lina liao olalo ke hoike mai nei i kona apulu, nolaila he mea keia na kaua e ike ai ua pinepine ka liele ana o keia kanaka nie keia kookoo." "Pololei maoli 110!" i panai aku ai o Home. "Eia hou 110. aia he 'lioaloha 110 O. 0. H.' E kolio aku ana wau na like ia me-kekahi mea Hahai, he liui hahai holoholona kuloko i loaa aKu lioi i jua lala na lapaau ana mai ka mea nona keia kookoo, a ua keia poe lioi i haawi aku i keia kookoo ma ke ano makana." "He oiaio, e Wakekona, ke naauao loa mai la oe," wahi a Home me kona hoonee ana niai i kona noho ihope a ho-a ae la i kona paka kikalika. "Ua hiki ia'u ke i ae ina na hana apau i loaa mai ai ia'u na pomaikai, o oe ka mea nana i kuekaa a loaa ka oiaio a huai ae iwaho a l.e hoike ana lioi ia i ka pii mau o ,kou makaukau. Malia palia 'aole o oe ka malamalama, aka o oe ka inea nana e lawe aku i ua mea la. O kekahi poe aole i loaa aku ka ike maoli eia nae he paa ko lakou mau manao. Ke ha'i pololei aku nei wau ia oe he aie nui ko'u 1 kou makaukau." , Mamua aku aole he hoonuinni olelo o Kaloke Home, a i keia wa hoi ua ikeia kona kamailio nui ana, a lie mea hoi ia e olu ai o kekona, oiai ua anoe ka mauao o ka opio no ka mumule wale o Ivaloke a lioohana ma-hi i kana mau hoonohonolio ana no na hihia i ljaa mua mai iaia. Ua hauoli iho la o Wakekona, oiai ma kona manao ana ua loaa aku la iaia ke ano o ka Kaloke lawelawe htina ana a oia no hoi ka mea i loaa aku'ai o na hoapono ana. Ua lalau aku la o Kaloke i ke kookoo a nana iho la. Ua hoholo ae la ka makemake iloko ona a waiho iho la i kona kikalika a hele aku la me Ee kookoo ma kona lima no ka puka aniani, a malaila oia i nana hou iho ai nie ka ohe hoonui ike. "He maikai io no keia kookoo," walii ana i puana ae ai me kona hoi hon ana aku ma kona wahi e noho mau ai. "Ma ka nana iho aia he hookahi a i ole elua mau mea ano nui iluna o keia kookoo, a iia keia mau niea e pki ai i kekahi mau mea i loaa mua ia kaua." ♦ * "Ua malele aku anei kekahi mau mea mai ka'u i ha ? i mna aVu nei?" i ninau aku ai o Wakekona. "Ke manaolana nei'Wau aole i haule kekahi mea ma ka'u liuli ana." "Ma lva nana aku ua aneane no e pololei kau mau mea apau i ha'i ae nei. la'u i olelo aku ai ia oe ua hoala mai oe i ko ? u mau noonoo, oia no ko'u hilinai ana aku e alakaiia ana ko'u manao e.na mea oiaio wale no. Aole no hoi oe i kofco hewa loa ma keia mea. 0 ke kanaka nona keia kookoo he kanaka hele mau io no oia i kuaaina." "Ina pela ua pololei ka'u kqho ana." 4 *Ua pololei io no ma ia wahi." . 4< A oia wale iho la no na mea i maopopo." "Aole, aole, e kuu Wakekona, aole i pau loa. E noonoo mai kana i keia. He mea oiaio e haawi ia ana no he makana i ke kauka ina oia he kauka, alaila o kahi kupono e loaa ai ka makana i ke kauka oia no na halema'i, aole hoi mai ka hahai lioloholona ana, a ina kaua e nana ana ua kaa na huapalapala "C C" mamua o ka "H" a ma ia iuio e loaa ana ia kaua keia mau huaolelo, —*Cbaring Cross Hospital, ? (Halema-i Ke*a Kalalina.) "Ae, me be la ua pololei kau." <% Pelj|ke ano o na kuhikuhi e ike nei kaua. A ina kaua e lawe nna i keiā ike i kahua na kaua e hookumu ai malia o loaa ia kaua ka kaua mea e imi nei." "Well, ina palia aole e pili aku ana keia *C. C. H/ ia Halema'i Ke'a Kalalina, heaha hou aku ia alakai no ka kaua mau hoonohonoho ana?" "Aole anei ua pili pono loa keia mau huapalapala i na mea a kaua e hoonohonoho iho nei? Ua maopopo ia oe ke ano o ka ? u Imna ai»a. Hoohuihui aku paha oe lal" / "O ka'u e noonoo uei ua hana mua keia kanaka i kana oihana iaia iloko o ke kulanakauhale a mamua hoi o ka hoi ana i kuaaina." "Ke manao nei wau he mea pono ia kaua ke huli hou akui E nana ae kaua i keia. O ka wa hea la ka wa kupono e haawi maJkana ai? O ka wa hea hoi ka wa kupono a kona man hoaloha e hui ae ai a haawi aku i ua makana la? Ua hiki no ia kaua ke i iho oia no kona manawa! pan ai mai ka halema'i mai i hiki ai iaia ke hoala ae 1 hana ponoi nana. Ua ike kaua na makanaia. Ke manaoio nei kana ua loli ae kona wahi noho mai ke kulanakauhale aku a i ke knaaina. Alaila, aole anei he mea hiki ia kaua ke i iho o ka wa i haawi makana la ai oia no ka wa i waiho ai oia i ka hana o ka halemair u Pela io no ma ka nana aku." { "Eia hou, ua hiki ia oe ke ike iho aole oia he lala no kekahi haiema'i o Ladana, oiai o ke kanaka oia kulana na hiki iaia ke noho iho ma ia kulana me kona hoi ole i kuaaina. Nolaila, heaha iho la kona kiilana oihana la manawa? lna na komo io akn oia iloko o ka haiema'i aole no »ae ia he lala, alaila he kauka kaha ia, a i ole he kauka ohana. Eia hoo keia, ua haalele aku oia he elima makahiki! kaahope ae- ka hoike ilou# 0 ke kookoo. Uolaila o kela

boa!oba eK»kuio au. e Wakokuna, na puka ae m»i i kanaka oj»io noiu namaKahiki uialnio niai o k«*iu«kolti. ano olaohi. ake ole e pookela. nooiio«» nāwaiiwali. a be iiio punaheh» ioa boi kana. a'u hoi e i ae ai iui Hko kona mū me ka iiio hanu melunK'* , Ua aka akn la m Wakekona no koin niau wehewehe a Hon»v. .1 iaia lioi i hilinai aku ai ibo|>e o ke kv> ki me ka pubi ana nuii i k v upahi mai koua waha mai. "Xo kau mau oh-lo hope. aoie o'u makeniake e b»H>}iiiaju\a aku ia ot\ aka nae-aole no he hewa ke naua ae kaua i ka nui o na nmkahiki 0 keia kauaka auio kana haua akamai/* wahi a Wakekona i }«ane aku ai me kona lawe ana mai kabi o kaua inau laau lipaau e kan aoa, oiai he kauka no lioi ia t i iiekahi buke kuhikuhi laau a hoohuli ao la Ika inoa maluna. He nui no na inoa Malimea ina ua buke la. aka lie liookahi wale no i kulike aku me ka Matimea a laua e makemake nei, a oia no boi ka Wakekona i heluhelu ae ai a nui: **Kimo Matimea» M. K. C. Kalipena, i>«mua. lVvona. Kauka kaha no na home mai ka inakahiki ISS2 a hiki i Inm. nv\ Halema'i Kea Kalalina. Lilo ka makana Keakona no ka HmUuili k»*like Kaha kino make. me ke poo uianao 'He iihhi loli anei ku ma'i"" Mea kakau o ka Hui Nolewai, Ka mea nona ka manao. "Kekahi mau mea oiaio ole pili i ke aa koko." fboopuka ia ma I*anoet. Ke nee nei anei kakou imua?" ( Pe{m Oihana Kah». Maraki. 1883* I.una Laau no na apana o Kalipena. Koiokole. ame ltaro Luna. >s "Aohe i lia'iia he hui halmi holoholona kekahi īualaila. e Wakekona." wahi a Home me ka mino aka ana iho, "a be oiaio he kauka oia no kuaaina, e like hoi me ka'u i ike ai. Ke manao nei wan ua pololei ka'u i manao ai. Ma ko'u kamaaina ike ano oke kanaka. o ke kanaka oluoln oia no ka mea e lawe ana i na hoike i loaa aku iaia, o ka me,a ake ole i ke ]>ookela oia ka mea e haalele iho ana ia Ladana a hol aku no kuaaina. a o ka mea noonoo nawaliwali oia ke poina i kona kookoo a wailio ole iho hoi i koua pepa inoa iloko o ko kaua lumi. v "A pehea hoi ka ilio?" "Ua maa oia i ka lawe ana i ke kookoo a hahai aku i kona kahn. Xo ke kaumaha ua maa ka ilio ike nahu ana mawaeua oke kookoo. abe hiki no ke ikeia kahi i kau ai o kona mau niho. Ma ko u manao ua nui maoli no ka waha o keia ilio oiai he ko-wa nnl maoli no ia e waiho la ma kiUii ana i nahu ai; aole no i ano like Km me ka waha oka ilio hahai. Me he mea la—oia. ke manao nei wau he ilio puhuluhuhi keīa." laia i ha'i ai i keia mau olelo hope. ua ku ae la oia ilnna a hele ae la a hiki i ka—pukaaniani. a ia niauawa i loheia ukii ai kona nooiaio ana i*kana mau olelo, a na ia tu«u i hoohikilele aku ia AN'akekona. \ "E kuu hoaloha. * wahi a Wakekona. *'no Keaha la 01» i hooiaio loa ai i kau ike?" / "Xo ke kuniu maopopo lea; ke ike nei wau i ka ilio mawaho pono oko kaua puka. a aia ke apo o koua haku maluna ona. Mai oni iki oe. e Wakekona. He hoahanau keia nou ma ka iJce au e lawelawe nei. a o kou noho mai oia paha ka mea nana e kokua mai ia-u. Ano ka manao e ike ana kaua, Heaha la ka makemake o keia 4vauka Matimea, ka mea ike haiia laau. cshni me Kaloke Hoiue. ka uiea huli ina kalaima poliihihi? Komo mai! v ' I ke komo ana aku o ka malihiui, ua hoopuiwaia o Wakekona i kena ike ana mai aole keia he kanaka kuaaina. He kanaka kino pilalahi loihi me ka ihu loihi, a e kau mai ana hoi kona mau maka poni eleele me ka uwila nui maloko mai o kona mau maka aniani. He aahu kona o ka oihana ana e hana nei» eia nae, aole i luHijK>nopono ia kana komo ana. Oiai no nae he opiopio eia nae ua ano oohu kona kino. a e liele ana lioi me ka hina o kona kino imua, a he hanaina oluolu hoi kona. laia i komo mai ai ua kau aku la kona mau maka maluna o ke kookoo a Home e paa ana. a holo aku la oia iuiua mr ka hoolio hauoli ana ae, —' 4 lve hauoli nei wau,'* walii ana. "Aole wau i lioomaopopo loa maanei paha a i ole ma ke Keena Hooili l'kana ko'u waiho ana i kena kookoo. Aole loa e lilo aku keia kookoo mai ia'u aku ina o ke ao holookoa ke haawi ia mat mAi. v "Alaila lie maklina keia?" wahi a Hoine. <4 Ae, he makana keia ia'u." <4 Mai ka Halema'i Ke'a Kalalina mai?" "Mai kekalii mau hoaloha mai o'u i ko'u la i mare wahine ai/' "Auwe, auwe, aole i pono keia " >vahi a Hoiue me ka luliluli ana 0 kona poo. L T a nana pono aku la o Kauka Matimea me ke pahaohao. "Heaha keia mea maikai ole?" i ninau koke aku ai oia. i% Aole no lie mea ano nui loa, koe wale iho no ua hoololi ae oe Ika maua niau mea 1 manao ai. Ua i mai nei oe ua mare oe ika wahine." '•He oiaio ia. a i ko'u mare ana haalele aku la wau i ka lialema i me ka manao e hoopau i ka'u oihana. He mea pono e loaa ona hom»» no'u. v "Alaila aole no hoi mana i koho hewa, v wahi a Home. "An<\ e Kauka Matimea "Mr., Mr., —kou hoa haahaa M. R. C. "He kaiiaka manao niaikai. e4i. v '•He mea makaukau ma ka ike lapaau, e Mr. Home, lie pohakn -kakaa hoi iluna oka moana ike ole ia. Ke manao nei wau oia iho la, e Mr. Home, ka mea hoi a'u e kamailio pu nei aole hoi " "Aole, o ko'u hoaloha o Kauka Wakekona," wahi a Hoine. "Ke hauoli nei wao no ka hui ana me oe. Ua lohe wau i ka hoopukaia o kou inoa ame kou hoaloha. LTa hoohauoli mai oe ia'u, e Mr. Home. Aole wau i manao % halawai ana wau me kekahi kanaka nui oka noonoo e like me oe. Eae atia anei oe e haha akn ko'u mau lima ma kou poo? Manao wau oke poo i like aku me kou ua kupeno ia no kekahi hale hoikeike. Aole paha e hiki ana ia'u ke ha'i piha aku i ka*u ike, aka ua hiki no ia'u ke ha'i aku i kekalii nmu mea. ,? Ua kauoha aku la o Home i ka malihini e noho iho ilalo, a paue aku la:—"Ua nui kou noonoo ma kau ike oihana, e like hoi me nei ma ka'u hana. Ke ike nei wau ma kou manamana lima ua maa oe i ka hana ponoi ana i kou paka kikiliki. Mai kanalua oe i ka ho-a ana ae a puhi e like me kou makemake." Ua unuhi koke ae la ua kanaka la i ke ope paka ame ka pepa a ovi!iwi!i ae la me ka noeau nui. He mau manamanalima loloa k<»na a he mau iwi manamanalima 001 hoi. Ua mumule iho la o Home, eia nae ma ke kilohi ana a koiia mau maka na blki ke ike ia aku aia oia ke nana pono ia i ke ano <> kalia malihinL "Ke manao nei wau ? " wahi a Home i pane aku ai, 4i o kou manau nni o ke kipa ana mai i ko'u wahi nei i ka po nei, oia no kou mak» make ana e haha i ko*o poo, a oia no hoi kon mea o ka hiki hou aua mal nej i keia la." fe Aole ? aole pela; eia nae ke haooli nei wan ina e loaa to mai aua ia'o ia hanohano e hana akn pela. I hele mai nei wau ia <** ? Home no ka mea ua maopopo ia'u aole wau lie kanaka makaukau, a aole wale hoi oia aka he nui na mea nana e lawe nei i ko'u Ua ike hoi wau o oe hookahi ka helu eliia ma ka ike ma Europa nei—— — "Pela anei? Eae mai ia'o e ninau aku ia oe owai ka mea i loa* ka hanohano helu ekahi?" i ninan aku ai o Home. "Ma ka manao o ka poe noonoo maikai o Monikiu Betiliomi lakou e koho ai." "Alaila, aoie anei he mea pono nou e hni akn me ia?" "Ua ha'i akn nei wan oia ka manao o kekahi poe. Aka, ma ano he mea i maa aole he lua>e like ai me oe. Ke manaolana ntlo sole wan e hoanoe aku ana i kou nooooo ■ (Aole i pan.)