Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 5, 29 January 1904 — Page 5

Page PDF (1.66 MB)

This text was transcribed by:  Maile Apau Norris
This work is dedicated to:  To Pono & Kiele

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

IANUARI 29.1904

 

Nuhou Kuloko

 

Eia mai ka hoolaha hou a Fukuroda e puka aku nei. Mai poina@ i ka alawa ana iho.

 

            I’a ae ia o Noah N. Alull, he opio Hawaii naauao, e lawelawe kanawai iloko@ o ka Aha Hookolokolo Federaia ma ka Poalima nei, ma ke noi a Lolo Kuhina Anaru.

 

            Ma ka mokuahi Ventura i ku mai ai i ka Poalua nei main a aina malalo aku nei o kakou, i hoi mai ai o Prof. Brigham. ka haole nana e malama nei ka Hale Hoikeike@ o Bihopa, ma Kamehameha.

 

            Ua loaa mai nei he leia ia J. A. Thompson mai Kauai mai, aia he iwakalua poe Kepani e paa ia mai nei ma ka halepaahao o Lihue i hoohuoila hoi na lakou i hana i ka hoopahu dainamalia@ ma Makawell@.

 

            Ua paa ae nei ka Buke Moolelo o “Na Onamiliona Lawe Ma-Luia” i ke pa’ila, a e kuai ia aku ana i ka poe e makemake mai ana e hoohialaai hou me ua mau Onamiliona la no 30 keneta o ke kope hookahi, a e loaa no ma ke keena o ka Hui Hawaiian Gazette: kuike, oia no hoi ka rula.

 

            Mamuli o ka nui o na leta e ninau mai ana ia makou i na mea e pili ana no ka hoouna ana mai i ke ola o ka kakou Kuokoa, noialia@, ke hoike ia aku nui@. Ina aole e hiki ke hoouna mai i ka oukou mau kenikeni ma ka haleleta@, ua hiki no ke hoouna mai ma ke poo lela elua keneta, a i ole hookahi keneta.

 

            Ua hooholo iho nei ke komite hooko o ka aoao kalaiaina Home Rula, aole e hoohalahala i ka olelo hooholo a ka. Aha Kiekie i hooholo ai no ke Kanawai Kalana, aka e malama nui ana i na wahi kenikeni a lakou no keia kau ne e hoea mai ana. Naauao no: iluna no la hoi ka ua waele e no ke pulu.

 

            Ua laulahenia ae iloko o ka pohai o na makua o kekahi mau opio Hawaii, “he aelike mare,” no ke kaikamahine hope loa a Mr. ame Mrs. William Tell, Annie Kamakawai Tell, ame ke keikikane hiapo a Akane Gilman, oia o George K. Gilman. No Honolulu nei laua a i elua, a he mau ewe a kupa no ka aina nei, mai na kupuna mai.

 

            Ua kau aku maluna o ka mokuahi Kinau o ka Poalua nei o Puuku A. N. Kepoikai no ka mokupuni o Hawaii, i hele aku nei no ka hookohu ana i ekolu mau hope luna auhau no Hawaii.  F. hoopiha aku ana oia i na makalua.o Geo. H. Williams o Hilo. W. P. Fennell o Kau ame T. C. White o Kona.i pau nui mai nei i ka haalele i ka oihana.

 

            Ua kipa aku o Kanamu ma ke Sabati nei e ike ai i ka wahine a kona kaikaina: laia nae i hoea aku ai, ua ku-emai ia ka wahine mamuli o ka ona rama o ua Kanamu ia. Ua ae ole ia ola e komo aku iloko o ka hale, a hoomaka iho ia o Kanamu e wawahi i na pono hale. Ua hookipaia ae oia ma ke kakela o Kuapapanui mahope o kela hana ana, a paa ana ua kolohe la.

 

Ka Elele Hawaii ma Wasinetona

(Mai ka aoao 1 mai)

 

            awa o ka papa ekahi no ka Oihana Ohi Dute Awa, e hookahua ana hoi ma Honolulu, Hawaii. E hoohola e ka Senate ame ka Hale o na Lunamakaainana o na Mokuaina Huiia ma ka Ahaolelo e noho nei. O ka huina o elua haneri me iwakalua-kuma-malima tausani dala kehookaawaleia nei ma keia, no ke kapili ana. malalo o na kuhikuhi ana a ke Kakauolelo Keena Waiwai. i kekahi mokuahi o ka papa ekahi no ka Oihana Ohi Auhau Dute e hookahua ia aku ana a ma Honolulu, Hawaii. ke poo oihana. Mawaho ne o kaia mau hila kanawai, o ka hila kanawai kekahi a ka Ahaolelo o Hawaii nei i waiho aku nei. e pili ana no ka pono aila@ ea a W. W. Dimond. a i aponola i ka la 15 o Aperila o ka makahiki i hala ma ke kakauinoaia ana e Kiaaina Sanford B. Dole.

 

He Panai Kupono

HE KUA HOU, MA KAHI O KE KUA KAHIKO. MA HONOLULU NEI E HANAIA AI

 

            I kahi wa e loaa ana i keia kikala haneenee. ke ano naluea, hoihoi ole: kahi wa holo ne la ka eha ma ka iwikuamoo, e kokoke ana ma kahi o ka puupaa. a me na hookuina. a he ano maui la. aole i kana mai ka eha ke kulou. Makehewa ke kau ana i ka makeke. a anaanai ana i ke kua. Aohe loaa kahi o ka eha. No ka loaa ana he kua hou a ikaika. e oluolu e hoao e hahai i na kuhikuhi ana a keia makaainana o Honolulu nei. Mr. A. J. Cahill o ke alanui Papu, ma kela@ kulanakauhale, kiai po kana hana ma kahi o Messrs.@ T. H. Davies & Co. Kaupalenaia. wahi ana: He kela@ manawa. ua hana au no ka Hui Moku Piliaina. Mamuli o keia loaa ana o’u i ke kikaia haneenee me ka mai ma ka puupaa ua haalele au i ko’u hele ana i ke kai. No keia kumu, ua hoao au i na ano laau a pau, a o ka laau nana au i hoomama@ keia mau luuluu i loaa ia’u. oia no kela Huale a Doans no ke Kikala Haneenee me ka Puupaa. Eia ke kuai ia nei ma ka halekuai laau o Hollister’s. Ola loa ko’u mai, pau na ehaeha i loaa ia’u. Ina e manoa ana kahi mea e ike ia’u, e loaa no au ma kahi kuai lako moku, o Van Dorn’s alanui Papu. E loaa no la oe, ka laau i ola ai o Mr. Cahill, me ka nana pono ana i ka ino piha like me keia ma ka wa-hi. Doan’s Backache Kidney Pills, ke kuai ia nei ma na hale haawi laau a pau ma ke 50 keneta o ke poho, 6 poho $2.50, a i ole e leia mai no i ka halekuai laau o Hollister Co. ma Honolulu, Agena no ka Pae Aina Hawaii.

 

Kania na Pu Imua o na Makai

 

            Ma ka Poaha o ka pule i hala i hele aku ai o Hope Makai Nui Kilinawoki ame na makai @an Glesen me Mokeha no Kaimuki no ka hooko ana i ka palapala kipaku a Kikila Baraunu ia J. W. A. Redhouse mai ka waiwai aku a ka mea hooopii kipaku i kuai ai ma o ke kuai kudalala@ ana o ua waiwai la no ka hooko ana i ka hoolaha kuai moraki. Ma ia la no ua ikela maluna o ka moolelo o ka aha hookolokolo ko Redhouse waiho ana aku i kana pane e kue ana i ka olelo hooholo a ua aha ia, a ua hoike pu ia ae no hoi ua pono ole ua kue ia mamuli o ka hala loa ana o ka manawa e hookomo ai i ka olelo hoohalahala, nolaila aole i hoikela aku i ka O’hana Makai ka lohe e hookaulua iho i ka hooko ana i ua palapala kipaku la a peia i hookola@ ai e na makai no lakou na inoa maluna ae.

            I ka hiki ana aku o na makai ma kahi i hoikela ae nei ua komo loa aku la lakou iloko o ka hale. Ua hala o Mr. Redhouse i ke taona nei ia la a o Mrs. Redhouse ola wale no ko kauhale. I ka hoikela ana aku o ka palapala i ua wahine la ola no kona manawa i kau mai ai i kana pu panapana imua o na makai a lalau pu iho la oia i ka pu raifela@ a kaulono aku la maluna o na makai.

            Hoike aku la ua wahine la i na makai ua kauohala ola e kana kane e kipu i ka poe e komo aku ana i ko laua wahi me ka loaa ole o ka ae e hana aku peia. Puka aku ia na makai iwaho o ka lanai i ko lakou ike ana i keia hana a ka wahine, eia nae ua komo hou aku ia iloko, me ka lakou mau pu a kau aku la maluna o ua wahine la. I ka ike ana o ua wahine la i keia hana a na makai ua nui kona makau, a oia no hoi ka manawa i hopuia ai ola a lawela mai no Kuapapanui. Kii aku la na makai i na pono hale a kialaia aku la iwaho o ke alanui.

            I ke kii ana aku o Mr. Redhouse i kana wahine, ua hoole aku la oia i ka O@hana Makai, aole ola i kauoha i kana wahine e kipu i ka poe e komo aku ana iloko o ko laua wahi. Ua hoike ae ka Oihana Makai ua ikeia o Redhouse i kekahi mau ia mamua iho e kuai poka ana ma kekahi o na halekuai o ke taona nei.

 

Mai Hooku i

 

            Ma ka Poaha o kela pule aku nei i palekana ae ai o Mr. ame Mrs. O . P. Emekona mai kekahi ulia poino e lilo ai no ke ola. E holo ana laua maluna o ko laua kaa ma Alanui LUnalilo, e kokoke ana hoi i ke alahao o ke kaa uwila. I kela manawa aia kekahi o na kaa uwila ke holo la i ka ihona a mahope aku hoi o laua, a ma kahi mamao mai ia laua aku i hookani aku ai de kia aka i ka hele, eia nae aole i lohe o Emekona ma i ka leo o ka hele a hiki i ke kokoke loa ana o ke kaa mahope o laua, a ia manawa i hoohuli awiwi ae ai o Emekona i kona lio a o ka o-we aku la no ia o ka huila o ko laua kaa iluna o ke alahao, a na ia mea i kono aku i ka manao o kekahi ma kanaka oluna o ke kaa e lele aku e kokua, a o na wahine hoi ua hooho leo nui ae la lakou me ka puili ana ae i ko lakou mau lima mamua o ko lakou mau alo me ka makau i ka ike ana i keia haawina. Ma ko aoao o ke kia kaa, ua hoopaa iho la oia i kana peleki me ka hikiwawe, a i ka wa i paa ai ke kaa aia he ko-wa uuku loa i koe a o ka hookui no ia o kona kaa me ka huila hope o ko Emekona ma kaa. Ua pihoihoi a makau o Mrs. Emekona no kela aneane ana e loaa i ka poino, a ua hala he manawa mahope mai a hoi hou mai kona mau noonoo maikai.

 

Hoao e Kaahele me ka Uku Moku

Ole

 

            Ma ka po Poaha o ka pule i hala i hoao ae ai he umi poe haole e kau aku maluna o ka mokuahi Rosecrans a holo aku no Kapalakiko ma ke ano holomalu i mea e uku ole ai i na uku o ke kaahele ana. He poe kela moku kekahi Hoko o ua huina la a he poe no hoi kahi no ka aina nei. Ua kukakuka mua kela poe me ka haole aila mikini a ua hooholo like lakou e hiu lakou me ua haole aila@ mikini la i ua po la a nana e lawe aku a kau iluna o ka mokuahi, a peia no hoi i hookoia ai. Eia nae ke mea apiki, ua ike aku la kekahi mau kapen moku i ka hana a keia poe e hana nei oiai lakou iloko nei o ke kulanakauhael, a hooholo iho la laua e makai aku heaha la ka haawina e hoea mai ana. Hahai aku la keia mau kapena mahope o keia poe a hiki i ka mokuahi a maopopo iho la he holomalu ka hana a keia poe haole e hana nei a hoikeia aku la keia lono i ke kapena mokuahi a ahuwale ae la ia hana apuhi i ko hoi pomaiaki. Aole no la hoi e nalo na hana kolohe ke huna makaewaewa loa ke kolohe.

 

Poho Mamuli o ka Dainamaita

 

Ma ke Sabati nei Ianuari 24, i loaa mai ai he lono ma Honolulu nei no ke pahu ana o ka dainamaita ma kahi kokoke loa i ka hale wiliko o Waialua, Oahu nei. O kahi i waiho ai o keia mau dainamaita ola ka hale lio a ua hoopuehu liilii ia aku ka hapa o ua hale lio ia i waihola ai ke dainamaita, a ua haila mai ua hiki aku ke poho i ka $500. Ma ka ho@ 9 kakahiaka ka loaa ana o keia ulia. Ua manaoia he ulia wale no keia oiai ua waihola ke dainamaita me ka hoo kokoe ole aku o kekahi mea ma ia wahi aole no hoi i ikeia kekahi kino kanaka ma ua wahi la mamua o ka loaa ana o keia ulia. Aole he poino a ae i loaa ma keia koe wale no ka mea i hoikeia ae la maluna.

 

O ka mea kuhohonu loa e loaa mai ana mai ke anu ame ka nalulu mai ola no ka ma’i numonia. Ina e malamaia keia me ka noonoo maikai a hoohana pu ia ka laau kunu Chamberlain’s Cough Remedy e hoohaawaleia no keia mau pilikia apau. E hoola no keia laau i ke anu ame ka nalulu iloko o ka manawa pokole mamua o kekahi mau ano laau e ae. He hoola mau keia laau a he hoola iloko o ka manawa pokole. E loaa no ma ka halekuai laau o Benson, Smith & Co. Ltd. na agena kuai aku na ke kumukuai kupono.

 

Halema’i Maiwahine@

 

 

No na mea e pili ana no keia halemai kahiko o kakou ua olelo ae kekahi lala o ka paa kahu i kona manao i ka Poaha o ka pule i hala penei@: “E malamala ana he halawai o ka Papa Kahu no ka noonoo ana i na kumu hoole a ke aupuni no ka hoopau ana i ka uku hoomau e loaa nei i ka halemai.

            “Me he mea la e hooholoia@ ana ma ia halawai ku hoopau loa la ana o ka lawelawe uku ole ana o ka poe mai apau maloko o ka halemai. I na e hooholola ana pela e nui ana ka lilo o ka Teritori mamua o ka uku hoomau e uku ia nei i ka halemai. I keia manawa i ka wa e loaa ai o kekahi mea i kekahi eha ulia ma ke alanui a ma na uwapo paha, e laweia ana no ka halemai e lapaauia ai me ka uku ole me ka ninau ole ia ina he hiki a hiki ole paha i ua mea ia ke uku nona iho: “Aole loa o na lawelawe lapaau uku ole ana o na oiwi Hawaii aole ia he mea i hoakaka maopopo ia maloko o ko makou palapala hoohui. He hana wale no ia i maa mau ia ma ke ano he panai no na kokua haawina i loaa mai ka ahaolelo mai. “E paniku aku ana makou i na lawelawe lapaau uku ole ana ma keia mua iho.”

 

Piiia e ka Pu-a Pipi

 

Ma kekahi mau la o kela pule aku nei i loaa ae ai kekahi haawina kamahao ma ka I’ahamauleo, Ewa, e pili ana no kekahi wahi keiki uuku ame ka pu-a bipi. Penei kahi moolelo pokole i loaa mai. Ua kau aku la kekahi wahi keiki uuku nona na makahiki i hiki aku i ke eono, maluna o kekahi kaa e kalaiwaia ana e kekahi kanaka ma ka ino o Gleason. Ma ke alahele ua halawai aku la lau nei me kekahi pu-a bipi, a makau iho la ka lio i ka hele ana aku. Lele iho la o Gleason ilalo e ka’i aki i ka lio eia nae ua hoololohe iho la ka lio. Ma keia hana ana a ka lio, ua haule aku la ua keiki la ilalo, a ma kahi hoi e holo mai ana o ka pu-a bipi, a ua haila mai ma kahi o kanaono ka nui o na bipi i holo aku maluna o ua wahi keiki la iaia e waiho ana iluna o ka lep. O ka mea apiki no nae, aole i poino ke ola o ua wahi kamalei la aka ua maule oia i ka wa ona e waiho ana ilalo a mahope o kona hapaiia ana iluna i loaa ai ka maha iaia a koe no hoi kona ola.

 

Na Ninau no na Pa-Ilina

 

Ma na ninau ano nui apau e ulu ae ana iloko o na lawelawe hana oihana aupuni, me he mea la o ka waiho ana i ninau kanawai ame ka manao kanawai e pili ana oia ka hana nui e lawelaweia nei e na poo o na keena oihana ame na buro pu. Ua hoakakaia ma ka pepa o ka pule i hala i ka waiho ana o ka Papa Ola i ninau kanawai no na mea e pili ana i na halemai, a ma ia manawa pu ua waihoia aku he ninau o ia ano like a e pili ana no na pa ilina. O ka manao kanawai ma keia ninau na ka Lolo Kuhina no ia i waiho ae, a ma ke ano nui, e olelo ana ua manao la penei. “Malalo o na pauku o ke kanawai nana i haawi i ka mana i ka Papa Ola e hooponopono i ke kanu ana o ka poe make ame na pa ilina kanu, ke manao nei au malalo o na hoakaka o keia mau pauku ua hiki i ka Papa ke hoopuka i olelo hooholo e pili ana no keia ninau me ka loaa pu o na kakoo ana o kekahi aha kanawai, a he hana pono loa na ka Papa e lawelawe koke aku i kekahi keehina nana e hoopau ana i keia mau hana hoopoino i ke ola o ka lehualehua.”

 

He Mau Aina Mahiko Hou

 

Ke hoomakaia mai nei ka hana o na aina o na hui mahiko hou oia hoi. Makawai, Kailua, Kalialinui, Pulehu ame Waiakoa, ma Maui. I keia manawa aia ma kahi o 500 eka i pau i ka hoomaemaeia, ma ka waeleia ana o ka lanatana a he hookahi haneri a oi eka i pau i ka palauia. I kela makahiki i hala, ua kanuia a paa i ke ko he hookehi haneri eka a ke nana aku i ke ano o ke ko e ulu nei ua like aku me ko ke kulina. He 5000 eka aina a keia mau hui i kuai koke iho nei mai ka hui mahiko o Kihei a oia mau eka aina aole i kanu ia i ke ko mamua aku nei a ua manaoia ke loaa mai ka wai mai Nahiku mai ame Keanae, nana e hoopulu i keia mau eka aina e lilo aku ana kela wahi i kahua e hooulu mai ai i ke ko maikai loa.

 

Oehuehu ka Oihana Makai

 

O keia Sabati i hala iho la oia kekahi o na la oehuehu loa o ka Oihana Makai o Honolulu nei. Ma ia la he ekolu wahi piliwaiwai a ka Oihana Makai i komo aku ai a paa ana iloko o ka ipuhao weia@ o ke kana wai. Ua komo pu ia aku la no hoi kekahi hale ma Kakaako kahi hoi o kekahi poe e nanea ana i ka inu pia. Eia iho na inoa o ka poe i paa i ka hopuia no ka piliwaiwai: Henry Walker, Dick Rhode, C. Kause, L. C. Star, B. R. Nicholsen, C. Herbert, Geo. Smith, Daniel Pai, Louis Ioda, Pedro Molino, H. Blanchet, J. Robella, Juan Colon, Antone Lewis ame 33@ Pake. Ke paa ia nei o C. Herbert malalo o na hewa elua oia ka piliwaiwai ame ke kuai lama me ka laikini ole ma ka ia Sabati.

 

Haunaele Iloko o ka Hale Pahupahu

 

Mahope koke iho o ka hora ehiku o ka po Poaono i hala i ulu ae ai kekahi haunaele maloko o ka hale pahupahu ma Alanui Hotele. O E. Manuel de Souza ame H. Howard na moho o keia haunaele. O Manuel de Souza ola kekahi o na koa e noho nei ma ke kahua koa Amerika o Waikiki a i ike nui ia e kona mau hoa he kanaka malama i kana mau wahi kenikeni. I ko laua paa ana i ka hopuia e na makai ua hoomau aku la no laua i ka hakaka ana ame ka nui o ka hana i hana ai na makai a komo iloko o ka Halewai. I ka wa i paa aku ai laua ua ikela aia maluna o kanalima dain@ na dala@ iloko o ke eke o Manuel de Souza a laia e moe ana iloko o ka lumi ona i hoopaaia ai ua lohela aku la ola e uwe ana no keia mau dais@ ana i lawela e ka Oihana Makai e like me ka rula mau o ia oihana.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI

 

HOOLAHA MANAO PANIKU A KU-

AI A KA MEA PAA MORAKI

 

Ke hoolahala aku nei mamuli o ka mana o ke kuai i paa iloko o kekahi moraki i hanaia@ i Augate 23, 1902@ i hanaia hoi e Kaakau (w). o Honolulu Mokupuni o Oahu. Teritori o Hawaii ma ke ano he mea moraki mai i ka mea nona ka inoa malalo iho nei. L. F. Alvarez o Honolulu i oleloia, ma ke ano he mean paa moraki a i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina o Hawaii nei ma Honolulu i olelola a ma ka Buke 215@ a ma na aoao 116, 117 ame 118 o ua L. F. Alvarez nei i oleloia ke manao nei e paniku i ua moraki la i oleloia no ke kumu i uhakiia oia hoi ka uku ole ia o ke kumupaa ame ka ukupanee@ i ka wa e uku ai. Ke hoolaha pu ia aku nei no hoi o na aina ku pakahi apau na hale hoolimalima ame na mea i hoakakala a i hoohulia iloko o ua moraki ia e kuai ia aku ana ma ke kudala@ akea ma ka keena kudala@ o Jas. F. Morgan, Alanui Kaahumanu ma Honolulu i olelo mua ia ae nei ma ka Poaono, ka la 27 o Feberuari, 1904, ma ka hora umikumamalua awakea o ua ia i oleloia.

            O ka waiwai i hoikeia ma ua moraki la a e kuaiia aku ana hoi, oia keia:

            Akahi. O kela apana apau loa a mahele aina e waiho la ma Kainapuua, Palama, iloko o Honolulu i oleloia oia@ no hoi ka hapa o ka aina i hoakakaia ma ka Palapai Sila Nui Helu 401. L. C. A. Helu 8305 no P. Kanoa@ a oia no hoi kahi e hoopunila  ana e like me ia e hoike ia nei malalo iho:

            E hoomaka ana ma ke kihi Hema o keia apana oia no hoi ka aoao Hikina-hema o ka aina o Aiwhoi a e holo ana mailaila aku

1. Ak 52 deg. 00 min Hik 60 kapuai e holo ana ma ke alanui ololi mailaila aku a

2. Ak. 39 deg. 00 min Kom. 100 kapuai e holo ana ma ka aoao o ka aina e nohoia nei e Marcus R. Colburn, mailaila aku

3. Hem. 52 deg. 00 min Kom. 60 kapuai e holo ana ma ke alanui ololi o W. C. Achi mailaiaku

4. Hema 39 deg. @ min Hik. 100 kapuai holo ma ka aina o Aiwhoi a hiki i kahi i hoomaka ai nona ka iliaina o 6,000 kaupuai @uea a ola no hoi ka aina i hooliloia ia Kaaka’u i oleloia ma ka palapala kuai aina o Henrietta T. Andrade i hanala i ka la 23 o Augate, 1900. Elua. O kela mahele a apana o ka aina e waiho la ma Kaakopua iloko o Honolulu i oleloia ola no hoi ka hapa o ka aina i hoakakaia iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 135 ia Kiheipua a i hoakaka moakaka ia e like me ia malalo iho:

            E hoomaka ana ma ka ma-ka ma ka laina Hikina-hema hou o ke Alanui Papu 505.7 kapuai mauka o ke kihi Hikina hou o na Alanui Papu ame Beritania a holo Hikina-hema mailaila aku he 96 kapuai ma ka aina o Annie Harris a mailaila aku holo Hikina-akau he 47 kapuai ma ka aina o Ching On a hiki i ko Cleghorn aina i oleloia mailaila aku holo Akau@komohana he 96 kaupuai ma ka o Cleghorn i oleloia a hiki i ka laina i oleloia o ke Alanui Papu mailaila aku holo Komohana-hema he 47 kapuai ma ka laina i oleloia o ke Alanui Papu a hiki i kahi i hoomaka ai nona ka iliaina o 4512 kapuai kuea emi mai a oi iki a oia no hoi ka hapa o ka aina i hooliloia ia Kaakau i oleloia ma ka palapala kuai aina a Waha i hanaia i ka la 16 o Feberuari, A. D. 1861 a i kakau kope ia iloko o ke Keena Hoona Aina i oleloia iloko o ka Buke Helu 33, aoao 235-236-237.

            Pau pu me na pono na kuleana na  hana hou ame na pomaikai apau i pili ilaila. O ka waiwai i oleloia aia malalo o kekahi palapala hoolimalima i hana e Kaakau i oleloia ia Chee Kee, i hanaia i ka la 1 o Okatoba 1896. Ma ke kuike ka makemake a ma ke dala gula Amerika no hoi a ma ka aoao o ka mea kuai mai no lilo palapala apau. Hanaia ma Honolulu, Ianuari 28, 1904.

L. F. ALVAREZ,

Mea Paa Moraki

No na mea aku i koe e ike ae la Henry Waterhouse Trust Co. Ltd. na agena o ka Mea Paa Moraki i loeloia a i ole la ia Robertson & Wilder na lolo no ka Mea Paa Moraki i oleloia.

3000-Jan. 29. Feb 5, 12, 19, 26

 

Kapeke ka Pilina a ka Nihoniho

Ua hoopii oki ae o Anaru Cox ke alii makai o Waialua i kana wahine mare a maloko o kana mau olelo e pili ana i ko lau nohona mare i ikeia iho a@ i kinohi no ka i oehuehu mua ai ua Ewa la ana. Wahi a Anaru Cox, ua pinepine ka hailiili@ ana o kana wahine iaia a peia no hoi me ka lawelawe lima maoli ana no maluna o kona kino kane; ua hele wale aku kana wahine a kamailio i na mea e pili ana no kana kane a ma kekahi mau mea ua walania maoli no ka naau. Mamuli o keia mau hana a kana wahine laia ua haalele aku la oia i kana wahine ke ekolu makahiki i hala ae nei e noho i ka nani o kona home a e hana hoi e like me kona makemake. I ko laua mare ana i ka makahiki 1890 ua hoihoi aku ia oia i kana wahine no kona home ma Waialua a malaila. Pehea ia hoi ka Buke Hemolele i olelo mai ai? Aole anei e haalele aku ke kane i kona mau makua a e pili aku me kana wahine a oia wale no kana a malama ai? Pehea hoi i ka wahine? Aole anei e noho aku oia malalo o ka malu o kana kane a o kona mau kanawai kana e hoolohe ai? Kupaianaha ko ke kanaka hoololiloli ana i kona mau aoao iho. I loaa ai iaia@ kana mau mea i makemake ai. Ua manao o Anaru o ko laua hoi ana a noho ma ka home he mea la e oluolu ai kana wahine a he mea hoi ia e hiki ai ia Anaru ke kaana like i kana mau loaa no kona mama na kaikuahine elua kona kaikaina ame kona kaikoeke. Eia nae ke mea apiki o keia iho ia ka mea a kana wahine i makemake ole ai a oia no hoi kana i ku-e loa ai mai ko laua wa i mare@ ia ai.

 

AHEWAIA O SENTOA BURTON,

KANA LUI. JAN 23 –

Ua ahewaia o Senatoa John W. Burton o Kansas ma ke kumu hoopii no ka lawe ana i ke dala ki-pe no ka hooikaika ana  ma na hana pili i ka oihana@ leta@ oia hoi ma kahi o ka hookohu ana i ka poe e lawelawe hana ana iloko olaila@.

 

HE ILI NANA, LIMA A’IA’I

ME KA

LAUOOPO ULIULI

KA HUA O KE

Kopa Cutikura

He miliona a oi ka nui o na wahine i a@ mau nei me h@ KOPA CUTICURA no ka malama ana hoomaemae ana a ae ka hoo@ ana i he lakou ili i pau ai ka papaa a ke poe ka unahi@ a i mau ne hei kekahi apau ai ka heielei ana o ka lauoho a i hoopaiupaiu hea’ia’i a me ka h@ u’i ana i ka ili o na wahi i hele a ma@ i ka hooikaika i k@ hana o like me na lima a peia no hoi e hoepau ai i na eha ma ka helei@ ana i na wahi eha me keia hopa i ole oi e ike i ka a@ me ka welawela i ole no @ @ hou nui ma ka hoioi ana i na wahi pehu a palahehe a he oi @ aku ka waiwai nui o keia kope i na makuahine a lawelawe ana i na hana lehulehua i pili i na keiki a me lakou iho no hoi a i na wahine no a pau a he kupono loa no hoi keia kope no na whi auau a pau. O ka poe i ikemaka i ka maikai o keia kope aole loa lakou e ae iki ana e hoao i kekahi kopa okea@ ana ke koila mai: ina no e oleloia ana he kupono ia ano okoa@ aku no na mea e pili ana i ka ili ke poo a me ka lauoho o na bebe@ a me na keiki. Ua loaa mai keia waiwai nui o ke KOPA CUTIKURA mailoko mai hoi o keia laau hoola@ ikaika loa i kapai, KUTICURA, ola ka laau ikaika loa ma ka hooia@ ana i na poilikia a pau e pili ana i na mea ika loa i ka pale ana i na mea ina a he loaa no hoi ke ala maikai o na puailoko o keia kopa. Aole loa e hiki me hoohalikeia mai kekahi ano kope e aei@ hoohuihulia e ke akamai o kanaka me keia kopa ma kana mau hana ma-lama hoola a me ka hoou@ ana i ka ili a peia aku. Peia hoi i ka ili oke poo ka lauohe a me na wahi e na. Aole no i lihi launa mai na kopa ona aina e me keia no ka auhau ana a me ka hana o na keiki liilii. Peia ihola i lilo ai ka waiwai o na kopa a pau i HOOKAHI no ke KUMUKUAI hoo@ a ae Helu Ekahi keia Kopa no na poino o ka ili a me kahi auau a heheiu ekahi no hei no na kamaili@ a pu@ ke ao nei.

            NO KA HOOLA LOA ANA I NA ANO PEHU A POHAKA PALAHU MA NA WAHI A PUNI KE KINO, e hoomaemae i ka palapu me ke kapa CUTICURA i pau ai ka paapaa leop a ano e ae paha o ka ili a peia hoi he poo i pau ai ke kepia a me ka papaa piele alaila e hooma-u i kahi eha me ka Aila@ Hamo CUTICURA mama ae ai ka akiaki ana a ka hu’i a me haehaeha a peia hoi e hoohana ai ka laau i kana hana a ola ka eha alaila a ino@ ka Laau Inu CUTIKURA i mea e maemae ai ke koko maloka. Ke kuaila na keia laau ma na wahi a pau o ka honua nei. Ma Aukekulia: o R. Row@ & Co. o Sydney, N. S. W. ko laila Agena: ma Aferika Hema Depot: Laa@non, Ltd. Na “Hoakaka no ka Hoola ana i na Bebe a me ko lakou mau kinaunau” he loaa wale no me ke kuai ole.

            POTTER DRUG AND CHEM COMP. Boston U.S.A. na Ona o na laau CUTICURA a pau loa.

 

Eia makou ke hoi nei no

ko makou Halekuai Hou

i noho mua ia iho nei e

Lewers & Cooke, Ltd.

ma Alanui Papu

 

Pearson & Potter Co., LIMITED

 

 

EWALU TAUSANI I HOONELEIA I NA HOME

AALASUND, Norewai Ian. 23 – Aneane e pulumi pau loa ia e ke ahi ke kahua oihana o keia kulanakauhale. He ewalu tausani poe i hooneleia me na home. Ua manaoia ua hiki aku i ka eha miliona ke poho ma keia pauahi.

KIMOPO NA PAKE I KEKAHI POE

RUKINI

CHEFOO, KINA, Ian. 25 – Ua loaa mai he lono lanei no ka hakoko i hanaia ma kahi o ke alahao o Manucuria a mawaena hoi o kekahi mau Rukini ame kekahi poe Pake powa. He ekolu poe Rukini i make ma keia hakoko ana.

HOOKUUIA O KONELA LYNCH

LADANA, Ian 25 – Ua hookuuia ae nei o Konela Lynch me ka puka ole o ka palapala hookuu a ke alii a malalo hoi o ke noi ana a Sir Thomas Lipton.

 

HOOLAHA HUI I HOOHUIIA

 

Ke hoikeia aku nei ma keia o na mea no laua na inoa malalo iho nei o S. I Shaw o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, ame J. S. Canario, o Hilo, Mokupuni o Hawaii a o ka Teritori i oleloia ua komo ae nei laua ma ka hui e hoohui ana ia laua no ka lawelawe oihana kalepa Hoopae, Kuai aku a hoolilo i ka Waina, Bia ame na Walona apau, malalo o ka ino “Hilo Wine and Liquor Company” ma Hilo, Hawaii, i hoike mua ia nei ame Puna, Hawaii i hai mua la ae nei. Hanaia i Ianuari 25, 1904.

J. S. CANARIO

S. L. SHAW

3000-Jan. 29: Feb 5.

 

He Huaale Maikai

Aole he like o na

“Huaale a Ayors”

me na huaale e ae no ka mea ne mai huaale kokua keia i ka hana a ne naau, a he laau hoomaha maikai loa hoi. Ina he paa kou hanaiepo o ne

“Huaale a Ayors”

ka laau e hemo maikai ai a e hemo maikai mau ana hoi mahope aku oia manawa. Aole loa he hiki i kekahi kanaka ke Olelo ae he maikai kona ola kino ina aole he hemo o kona hanalepo he hookahi manawa o ka la a oi aku paha. Ina i maopopo keia kanawai o ke ola i na kanaka apau aole loa e like ka nui o ka poe mai me ke mea e ike ia nei i keia mau la. Ua hana ia owaho me ke kopaa he maikai loa ka lawe ana. Aole mau Huaale i oi ae ka maikai mamua o na.

“Huaale a Ayors”

Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayers & Company, Lowell, Mass. U.S.A. E loaa no keia mau Huaale ma ke Hale Kuai Laau o Hollister, alanui Papu.

 

HOOLAHA KUMAU

 

O NA WAIWAI UI LOA

 

NO NA

 

LA KULAIA

Eia ke hoikeia nei ma ko S. Ozaki Halekuai ma Waverly Block, Alanui Hotele. O na waiwai e laa. NA KIMONO NA HAINAKA SILIKA LEI A I AME NA PAI ULE O KANE. He ohaoha wale ia no ia mau Makana a pau. I na he aloha @ou k@ pa make ke iau@. S. Ozaki, Waverly Block, Alanui Hotele.

 

O na Palulu La Maikai Loa no kou lanai hale oia no na Palulu Ohe. Eha a hiki i ka Umi@ Kapuai lauia no ke kumukuai o 20 keneta o ke kapuai. E lona no ma ka Halekuai.

 

FUKURODA

Helu 29-32...Alanui Hotele

 

JOHN M. KEA.

He Notari no ka Lehulehua he mea@ hana i na Palapala Kanawai a he mea huli i na kuleana aina. O na kauoha mai na mokupuni mea@ hookoia no me ka pololei@. Keena Hana: Ma ka Lolo Kuhina@ Ha’e Mana Hooko. Honolulu, Mei 22. M. H. 1903@.

 

HUI HOOLEWA HONOLULU

 

Ke hoolalo nei keia hui i kana maa hana kokua i kona mau laia. I kela wa ua oi mamua o 1300 lala a ke ula@ mau nei i keia ame keia la. J. H. TOWNSEND, Kakauolela@ 124@ Alanui Beritania Tel. Main 411@

 

KA HALEKUAI O

 

GOO KIMA

 

E ku nei ma na kihi o na alanui Nuuanu ame Hotele ka halekuai hookahi wale no e loaa mau mai nei o na waiwai hou loa ma na mokuahi apau.