Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 7, 12 February 1904 — Page 2
| This text was transcribed by: | Cathy Silveira |
| This work is dedicated to: | In memory of Bruddah Smitty (Claybourne Smith), member of the Sons of Hawaii. |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA
Nupepa Kuokoa
NO KA MAKAHIKI --- $2.00
NO EONO MAHINA --- 1.00
SUBSCRIPTION RATES
ONE YEAR ----$2.00
SIX MONTHS --- 1.00
O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOONAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KELA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA. E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.
O na D@l apau o ka P@pa e hoounai pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, LTD.
HOOPUKAIA I KA
Hawaiian Gazette Co., Ltd.
Hookomola ma ka hale Leka o Honolulu, Panalanu o Hawaii, ma ke ano @n o ka Papa Elua.
DAVID L. AI, : Lunahooponopono
S.K. NAWAA, : Kokua Lunahooponopono
A.W. PEARSON,: Lunanui
HONOLULU, OAHU
POALIMA: FEBERUARI 12, 1904
MANA UME MANAO O KE KIAAINA.
Ua nui @ no ka ikaikao ka mana ume @ o ke Kiaaina Carter maluua o kona @ makaainana, oia hoi, o ka poe o Hawaii e like me na nuhou e puka aku nei ma kela pepa no ka nui ohaoha o ko Hilo poe mai Laupahoehoe a hiki i Hilo Taona a pela no hoi ko Puna poe mal Olaa a hiki aku Puula ma, a ma na wahl no ana i kipu ai.
O kela mau hookipa maikai ana o na makaainana i ko lakou alakai ola iho la no na hoike na lakou e hooaial ae i ka loaa io o kela ikaiku ume manao, a ola hoi kekahi o na haawina pookela @ mana maoll ka iloko olaila a he nui na hana maikai e nele ole ai ka puka pono ke hoohauala.
He nui na koike manao i waihola aku e ke Kiaaina ame kona Kakauolelo a na lakou i ume mai i na manao o na kanaka mai na Hawaii ponoi a na haole mai na Repubalika a kekahi poe Home Rula, a kela poe Home Rula i apo ohaoha aku ai laia a he kuleana no ko lakou e hana ai pela, no ka mea o na hana a ke Kiaaina aole no ka @oao kalaiaaina aka no na mea apau, a ke Kuokoa e komo hauoli nei no kela lokahi o ka manao e komo kokua aku i ke Kiaaina ame kona nohona hooponopono aupuni ana.
O ka hoike manao ana o na Home Rula i waiho aku ai imua o ke Kiaaina ola kekahi haawina maikai e hoomak@ mai nei no ka hui lokahi ana ma ka hoonee like i na hana o ke Aupuni imua, oiai o ko lakou nee ana imua oia no ka nee ana o ke Aupuni imua, a o kona nee ana oia no ka pii no o ka aina @una ame ka lahui e noho naa iloko o olaila.
Ma ka aoao hoi o ke alakai, e hooikaika ana oia e hoopiha i na makemake o na makaainana i waiho mai ai, ola hoi, i ka mea e hikia ana. a ola no hoi ka hoopau ana ae i na pilikia o ka lahui a o ka maikai no hoi ia o ia mahele aina, no ka mea, aole e noi wale mai lakou ina aole he pilikia.
O ka hoopau ana la o kekahi mau pilikia i kupono maoli no e hanaia oia no ka@ hooko ana i ka makemake o na makaainana a oia no hoi ka mea nana o hoike akea ae i ka waiwai o na hooho olelo a ke alakai, a oia no hoi kekahi o na hana puakiki loa, a o ka lanakila o ia mau mea puakiki oia no ka mea o hoike ai i ke ano o ke kanaka, a oia no hoi ka mea e hooi loa ia aku ai o ka ikaika mana ume manao.
HOIKE MAKE O IANUARI
O ka hoike o ka Papa oia o ka mahina o Ianuari iho ne e puka aku nei ma keia pepa oia iho ia no ka hoike e hiki ai ia kakou Hawaii ke hoomaopopo i ke kulana @mi mai o ko kakou lahui ame ke kulana pii aku ma ka heluna; a he mea maikai no hoi ia o ka hoomaaopopo ana ia haawina i loa a ai ka ike i na hana e hana ai maluna o ke kahua kulana lanui.
He mea oiaio no o kakou no ka iahui e nui mau nei ka heluna make ke hookukuia ae me na lahui e ae e noho nei iloko o ka aina a he mea hookuha'u manao no hoi ia. ke kumu a makou e manao nei aole e nele ka hoalaia o ka noonoo o na Hawaii e loaa ke kumu o keia pilikia.
He mea oiaio no aole he kanaka e hiki ke aio ae i ka make ke komo @iai oia, a aole a makou hoohalahala ana malaila aka aole e hiki ke kanaka ke alo ae i ka ike iho i ka oiaio o kela manao a makou o hooaiai nei, oia hoi, aole e hiki wale mai ka make i ka manawa aole i kupono nooa e komo mai ai, @oe wale iho no a hoohemahema ke kanaka: a aia hoi maluna o ka hoohemahema o ke kanaka i ka malama ana i kona oia iho ka makou i manaolo ai oia ke kumu nui o kela komo hikiwawe ana o ka make oi loa aku iwaena o kakou Hawaii iho.
Aole no hoi e hiki ke hoolela o ka @mi ana mai o ka heluna make o kakou ma kekahi mau mahina i hala ao, a aole no e hiki ke aio no i ka ike iho i ka oi mau o ka heluna make iwaena o kakou mamua o na @hui @.
E kaa mau ana ko kakou heluna make maluna o na lahui e i @iimanui like ia a o ka noonoo mau ana o kakou i k@ @ oia kekahi m@ n@na e houhai@ mau i ko kakou noonoo no ke aku @ o ka maima oia ana @ ko kakou @.
Aole no hoi maluna o ko kakou make @ kekahi pilikia aka o ka malama o@ ia o na opuu @ e ulu ae nei, oiai @loko o ke kulanakauhale nei he nui o na kamaiki i maa@ ae ka malama pono ia o lakou e na makua, e nele ole ai ka homimi mai o ke oia ame ka @ a ina aole lakou e haalele e mai i kela ao alai@ e @io no lakou i poe pupuka o ka noonoo ke kumu e pupuka ai na hana, no ka mea, aole e nele ko lakou hana i na mea i kupono ole i ke olakino maikai.
He ninau ano nui keia a i pili loa ia kakou Hawaii a makou i manao ai e noonoo ke kanaka e pono ai.
UA PAU ANEI NA HANA PILIWAIWAI?
Wahi a kekahi poe ua pau loa na wahi piliwaiwai o ke kulanakauhale nei i ke paniku. I ka wa i hiki iho nei na aumokukaua o Amerika maanel, ua hoomaka iho ia kekahi poe haole e kukulu i mau hui "7-11" no ka hoohauo@ ana i na luina o na mokukaua, a ma kekahi olelo ana @e, no ka pono o ko lakou mau pakeke iho. Ua loaa ae ka lohe, o ua poe ia i kukulu ai i kela mau hui, ua loaa aku ia lakou ka pomaikai, ma kela hana ana. Iloko oia manawa huikau ua maaiahi loa ka lawelawe ana o keia poe i ka lakou mau hana ku e kanawai. a i ka wa i haalele iho nei na mokukaua ia kakou ua paakiki loa ko lakou waiho ana aku i keia hana kanawai ole. No ia mea ua hoomaka ia na hana piliwaiwai iloko o na lumi a ma na wahi like ole o ke kulanakauhale nei, a ma na hauwawa i @oheia, he mahina okoa ke ku ana o keia mau hana piliwaiwai me ka hopuhopu ole ia.
Ma ka aoao o ka Oihana Makai, i ko lakou lohe ana i keia mea, ua hoomaka iho la lakou e hoolohelohe e hui i na wahi e hana ia ana o keia mau hana ku-e kanawai. Ua kiai makaaia loa ia keia mau wahi ha'iha'i kanawai, eia nae ua hohono mai ia no ka hauna o na hana pono ole. Ua hoomakaia na hana hopuhopu, aka ua holo mua aku ia ka hohono a lohe na pepeiao o ka poe ha'iha'i kanawai, a i ka hiki ana aku o na makai ma na wahi i loheia no keia poe, ua loaa aku ia ia lakou ua pau na puka i ka lakaiai, a ua ha'iia mai ka lohe ua pau loa ua mau hana ha'iha'i kanawai ia. Ua loaa mai no hoi kela lohe, mahope iho o ka hophopuia ana o na wahi piliwaiwai o na Pake, ua pau ae ia ia mau wahi i ke paniku.
Ua pau anei na hana piliwaiwai iloko o ke kulanakauhale o Honolulu nei e like me ka hoike i loaa ae i ka oihana makai? Aole paha e pau ia hana, aka ua hiki no ke hoomaloloia a hala ae ke ahi a hoi mai ka wa maikai. Naauao no na eepa o Waolani i ka hoopunipuni mai!
KINO MAKE PEPE I NA HUILA KAAAHI.
Ma ka po Poalua nei i loaa aku ai kekahi kino make i make manaonao ma ke alahao o ka Hui Kaaahi ame Aina o Oahu, ma ke kahua mawaena o Kalihi Camp ame Kawa. O ka moolelo o ka loaa ana o keia kino, oia kekahi o na moolelo walohia a ku i ka manaonao, a penei ua mea i hoomaopopoia.
Ma ka ho@a ewalu o ka po i hoikeia ae nei, e hele ana o John Brooks, me elua mau hoahele maluna o ke alahao i hoikeia ae nei, a ia lakou i hoea aku ai ma kahi i hoikeia ae nei, ike aku la lakou nei i ka waiho mai o kekahi mau mea keokeo maluna o ke alahao. Hoaia ke kukaepele a ike iho la lakou he apana lole me ka i'o kanaka ka lakou mau mea keokeo i ike ai. I ko lakou ike ana i keia mea, ua hoi hou mai la lakou i hope a hele loa mai la e hai i keia mea i ka Halewai. I ka lohe ana o ka Hope Makai nui Kilinawoki i keia mea, ua haalele iho la oia i ka Halewai me Makaikiu Renear ame Williams, ka me lawe kupapau. O ka mea i loaa aku ia lakou oia na apana liilii e waiho ana ma o a maanei, o ka iwi poo ua noha pu a ua nalowale na mea oloko. O na wawai ua moku iloko o na pauku elua. O ka hapa lalo o na lima ua kaawale. Ua hemo na kamaa mai na wawae aku, aka e paa ana no na kakini, a aole hoi i weluwelu loa na wawae. Mai kahi aku i loaa ai keia mau mea, mai laila aku he ko-wa hoi o elua haneri ame kanaono kapuai, i loaa ai he mau pauku iwi ame na i'o kanaka. Mai ia wahi aku i loaa aku ai kekahi hapa o ka iwipoo. Ua loaa pu aku la no hoi ma kahi mamao ole aku he hapa o ka lole, ke kaawe ame ka papale. O keia mau mea apau ua hookomoia iloko o ke eke a laweia mai no ka hale kino kupapau o Williams.
O ka mea paakiki loa, oia no ka hiki ole ana ke ike ia kona helehelena e hiki ai ke ike iho i ka mea make, a ma kona lole i loaa aku ai e loaa ai paha ka ike ana i ka mea i make a i ole ma ka haohao ana o ka ohana o ka mea i make. Hookahi mea i maopopo loa he kanaka Hawaii Keia.
O Hope Makai Fernandez, o Ewa oia kekahi i holo mai i ua po la maluna o ke kaaahi o ka hapalua ho@a ehiku, a ua manaoia o keia ke kaaahi nana i hooweluwelu liilii ae i ke kino make, ua hoike ae ua Hope Makai la, aole i ku iki ke kaaahi ma kahi i loaa aku ai o ke kino make, aka, ua holo loa mai la no a komo iloko o ka hale hoolulu.
UA HANAIA ANEI KEKAHI HANA PONO OLE?
Ua laulaha ae ma ia po iwaena o ka poe i ike i keia mea manaonao oia po, he wahi manao hoohuoi, a ua manaoia ua pepehi mua ia ka mea nona ke kino make a waihoia aku maluna o ke alahao. O ke kumu o ka loaa ana o keia manao, oia no ka loaa ana aku o kona mau pakeke lole ua pau i ka loleia mawaho. Aole wale oia, aka ma paha e hele ana ua kanaka la i kona manawa i hookui ai me ke kaaahi. alaila e lele ana kona kino ma kahi e a aole hoi e mokumoku liilii e like iho la me kona loaa ana aku, a i ole e ike ana hoi ka @iliki o ke kaaahi i ua kanaka la a e ku ana hoi ke kaaahi i ka wa e loaa ai ka ulia e like iho la me leia. Nolaila ua ikaika ka manao na make mua keia kanaka mamua o kona loaa ana i ke kaaahi a ua waihoia iluna o ke alahao a loaa i na hao malalo o na kaa a na ia mau hao i hoohihia i kona kino a kauwoia kona kino make no keia mau hane@i kapuai.
KAU KINIPOPO O KEIA MAKAHIKI.
Ma ka halawai a na hui kinipopo o ke kulanakauhale i malamaia ai ma ka Poakahi Feb. 1, ua hooholoia e hoomaka na hana kinipopo o keia makahiki ma ka ia 16 o Aperila e hoea mai ana. O ka poe i akoakoa ae ma ia halawai, oia o J.O. Carter Opio, no ka Hui o Punahou: ame Steere ke kapena oia hui: P. Gleason ame Williams, no ka Hui Honolulu: Wright ame Louisson, no ka Hui Maile Ilima: F.E. Richardson, no ka Hui Elks, a o John Wise ame Ululani Lemon, no ka Hui Kamehameha.
Ma ke kohoia ana o na lunanui, ua koho lokahi na laia apau ia Senatoa Isenberg i peresidena, a l Lorrin Anaru i kakauolelo. Ua waihoia ae ka palapala noi mai ka Hale Dute Awa mai, e noi ana e ae ia lakou e komo iloko o ke kau kinipopo o keia makahiki. Mamuli o ka loaa ana o kekahi lohe mawaho ae, ua hooholo ua hui la nana ka palapala noi mahope o ka paa ana o ua palapala noi ia, aole lakou e komo ana i keia kau, nolaila ua hoopau wale ia ka noonoo ana maluna o ua noi ia.
Ua noonoo@a ae ka loihi o ka manawa e paani ai, a ua hooholo lokahi na lala apau e hoomaka ke kau iloko o Aperila ae nei, e hoomau ana hoi a komo iloko o ka mahina o Okatoba, ua like hoi ia me iwakalua-kumamaha paani ana ka hui hookahi. O ka manao o kela hooloihi ana i keia kau kinipopo, oia no ka nui o ke ohohia ia o keia paani, a he mea hoi ia e ikeia ai o ka hui ikaika. Aole wale oia, a@a e nui ana na loaa o keia kau, a ma ia ano e hiki ai ke hookaa ia aku na koena dala i koe no ka lilo o ke kahua ame na hana e ae o ka hui.
Ina e loaa koke mai ana na rula o ka paani ana o keia makahiki mamua o ka hoomaka ana o keia kau alaila, e paani ana na hui malalo oia mau rula, aka ina aole, alaila e paani nui ana lakou malalo o na rula o ka makahiki i @ala. Ua waihoia ae ma ka lima o na komite ka hoonohonoho a@a i ka papa kuhikuhi o na hui e paani ana. Malalo o ke noi a Isenberg, e like hoi me ke noi i loaa mai iaia mai na kahu waiwai aku o ka pa kinipopo, ina paha e paani ana na hui o keia kau malalo o ka aelike i hanaia ai me lakou i kela makahiki aku nei, ua waiho ia keia kumubana a kekahi manawa aku.
LIULIU NO KA LA HAUOLI O NA KEIKI.
Ma na mea e hoonohonohoia mai nei no ka hoomanao ana i ka La Hauoli o na Keiki, ua hiki ke ikeia aku e nui ana na hoohiluhilu ana o keia makahiki i ko ka wa i hala.
Ua hookomo ae nei na hui Maile Ilima, Honolulu ame Punahou i ko lakou mau inoa a eia no hoi kekahi mau hui ke liuliu mai nei e komo ae ma na hana o ia la. Ke manao nei na kula Kiekie ame Kana Lui e huipu ma na hana o ia ia, a eia hoi na keiki o ka Y. M. C. A., ke hoonohonoho mai nei i hui no lakou no ke komo pu ana ma na lealea oia la. E haawiia ana na makana i ka poe e lilo ana ka lanakila mawaho ae hoi o na makana a haawiia ana i na hui e lilo ana na pakeneta kiekie.
O ke kahua e malama ia aku ai o na hana lealea o ia la, oia no ke Kahua ma Kauluwela ae nei, a e hiki no ke hele ia aku no ua kahua la mai ke alanui Vinia aku. O ka poe i ike ole i keia kahua a i kamaaina i keia wahi e pahaohao ana lakou ke ike aku oiai i na manawa i hala ae nei he wahi kanu kalo keia a i keia manawa ua lilo ae nei i kahua paani maikai loa iloko o ke kulanakauhale nei. Ua hanaia a ua iliwai a ke ulu maikai nei hoi ka mauu ma ua wahi la.
HE MANAO PANE.
Mr. Lunahooponopono:
Aloha oe: - E oluolu oe e hookomo aku i kaia wahi manao pane no na mea i hooiahaia ma ko'u inoa, maloko o ka nupepa Kuokoa Home Rula o ka la 19 o Dekemaba iho nei.
Eia wau o David Laamea mai luna a lalo, ke kue, a ke hoole loa nei au, aole na'u i hoolaha o H.W. Kini ame George Titcomb no ko laua kuai okolehao ma Haena me ka laikini ole, ame ka nana pono ole o ka Makai Nui o Hanalei i kana apana hana. Aole loa na'u i hoolaha i na inoa i haiia ae la maluna. Aole no wau he Home Rula oiaio i haiia ma ia nupepa, aka, o ka mea oiaio, na ka enemi o Wainiha i lehia ma ka hoolaha wahahee ana, ia mau hana.
I mea e maikai ai, e hoike pololei ae oe e na kanaka wahahee i kou inoa i ke akea. Aole hoi e hoolaha oe i kau mea i manao ai, a kau iho i ka inoa o David Laamea malalo. Noialla, ua lawa au maanei.
Me ka mahalo,
DAVID LAAMEA.
Haena School Principal, Hanalei Kauai.
I NA KULA SABATI O MAUI KOMOHANA.
O ka koike hapaha mua o ka M.H. 1904. I hoolahaia aku ai ma ka la 25 o Dekemaba o ka makahiki i hala oia hoi e hoike ana ma "Lanai Hale," ua hoopau loa ia no ka manawa pau ole, aka, e malamaia ana nae ua hoike hooni puuwai la ma ka halepule o "Lanakila," ma Olowalu, Mokupuni o Maul, ma ka la 27 o Maraki, hora 10 a.m.
Ke kauohaia aku nei na Kula Sabati apau loa iloko o Maur Ko@ohana e akoakoa ae ma ia wahi ma ka la 26 o Maraki.
Ke Kono ia aku nei na mea apau e @ni ana e ike i na hana maikai apau e naue ae ma kahi i olelo ia maluna ma ka la 26 o Maraki.
O ka haawina a na Kula Sabati:
Kula Sabati o Lanai Jan., 1904.
Kula Sabati o Kaanapali, Feb., 1904.
Kula Sabati o Olowalu, Mar., 1904.
Kula Sabati o Wainee, Mar., 1904.
Kula Sabati o Lahainaluna. Feb., 1904.
Kula Sabati o Honokohau, Mar., 1904.
E wegeua aha mele nui ma ka po o ka la @ iho, @ @ p.m.
O ke Kahukula Sabati Nui ka mea nana e hoohana aku ia aha mele. Ke iana nei ko'u manao e lawe ana oukou e na Kahukula Sabati a hooko i @eia kauoha.
Owau iho no me ke aloha,
PETER N. KAHOKUOLUNA. Kahukula Sabati Nui o Maui Komohana. Paia, Maui. Jan 30, 1904.
AHAHUI EUANELIO AME KULA SABATI O KA MOKUPUNI O HAWAII.
O na Ahahui i ha ila maluna, e malama ia aku ana ma ka luakini o Haill. Hilo, ke hiki aku i ka hora 10 A.M. o ka Poaha elua o Maraki ia 10, A.D. 1904.
DAVID ALAWA, Kakauolelo. Holualoa. N. Kona. Hawaii Feb 1.
A'OIA E KANIKELA PELEKANE HAWES.
Mamuli o na lono kaua i loaa mai i keia mau la iho nei i ulu mai ai keia mau hoomanao ana no Kanikela Pelekane Hawes, i make ai ma Hilo, mamua aku o ka hoohuiia ana o Hawaii nei me Amerika. He mau makahiki kona noho ana ma ke kula a'o koa o Iapana, e lawelawe ana hoi i ka oihana kumukula no na Kepani ma k oihana kaua, a o Adimarala Togo. ke kapena o ka mokukaua Naniwa i ku ai maanei, a o ka mokukaua mua loa o Iapana nana i hoala ke kaua mawaena o Kina ame Iapana, oia kekahi o na haumana a Kanikela Hawes i a'o ai, a me he mea la i keia la o kakahi mau aliikoa e kaua mai nei, a mau haumana hoi ana i a'o ai, ke haaheo mai nei lakou iloko o ka lanakila mua i loaa ai ia lakou, mamuli o ko lakou lawe ana i ka ike a Kanikela Hawes i haawi aku ai ia lokou.
I ka wa i make ai o Kanikela Hawes ma Hilo, ku ana ka mokukaua Naniwa iloko o ke awa o Honolulu nei. E Kapena ana o Togo ia manawa, a ua noho iho oia iloko o ke kaumaha i ka wa i loaa mai ai ka lono o ka make ana o kana kumu, a ua haawi ae oia i na hoohanohano ana maluna o ke kino make o kona hoaloha.
HE MAU HANA MA HILO.
HILO, Feb. 5._Eia ma Hilo nei i keia mau la o Luna Hooia Fisher ame Komisina Aina Pratt no kekahi mau hana e pili ana i na aina. Eia ka luna hooia ke nana nei i na buke o ke keena aina maanei, aole me ka manao ua hanaia kekahi hana pono ole. Aia he huina o $22,000 he mau loaa no ke aupuni mai na hoolimalima mai ame na ukupanee i ohi ole ia, a i hiki mai nei keia mau luna aupuni e hoonee aku i na hana ohi i keia mau loaa o ke aupuni.
He wahi anoninoni no kekahi i ul@ mai ma ka hookohu ana ia Williams i kokua-agena aina me ka malama p@ ana ia hana hookahi no Honokaa, ua pau no nae hoi keia anoninoni ana mahope o na hooponopona ana.
Eia no hoi o Makai Nui Baraunu maanei no ka hoomoe ana i ka uwea telepona lawehala a na makai. Ua hoopuka mua ia ka aelike no ka hana ana i keia hana, aka mamuli o ka ae ole o ka hui telepona e hoomoe i na uwea maluna o ko lakou mau pou, ua loaa he mau kuia no ka hana ana. Ma keia holo ana mai nei o Baraunu ua loaa keia manao, e kukulu aku ke aupuni i mau pou ponoe nona a hoomoe aku i na uwea, ke paa no nae keia hui telepona i ka lakou mea i manao mua ai. Ua hooponopono hou ia no nae, a ke manaolana ia nei e hoomoe koke ia ana ko Hilo nei uwea a paa no hoi na pahu telepona lawehala a na makai.
HE HOALOHALOHA.
Ia Mr. G. Waiau.
Me ka walohia:-Oiai ua oluolu i ka Makua Mana Loa, ma ka hora 10 o ka la 22 o Dekemaba, A.D. 1903, ka lawe ana aku i ka hanu hope loa o Mr. Haole Waiau kau wahine i aloha nui 'a, haalele iho la ia oe, ke kane, ke keiki, ka ohana, ame na hoaloha he nui wale e paiauma aku ma keia aoao o ka mu@iwai eleele o ka make.
Oiai hoi, o kau wahine i aloha mui 'a, he makuahine oiaio oia iloko o na hana Kristiano apau iloko ka ekalesia o Pukaana, e kokua ana me ka pauaho ole i na hana pono apau e pili ana i ka hoohoimua ana i ka pono Kristiano iwaena o kona ekalesia, a he koo ikaika hoi iloko o na hana Kula Sabati, a na ka mai i kau mai maluna ona, i hookaawale iaia mai na hana mai a hiki wale i ko ke Akua lawe ana aku i Kana o ka uhane, a whiho iho la i ke kino puanuanu mahope nei.
Nolaila, ua kau iho maluna ou, ke kane i hooneleia i ka wahine ole ka haawina kaumaha a luuluu, a pela pu no hoi maluna o ka ohana ame na hoaloha.
Nolaila, ke hooholoua nei; O makou o na haumana Kula Sabati o Pukaana, ma o ko makou mau komite la, ke komo pu aku nei makou me oe a e auamo pu i ka ehaeha ame ke kaumaha i kau iho maluna ou, a he nonoi pu nei ka makou leo pule i ke Akua Mana Loa nana e hoomama mai i kou naau ehaeha a kaumaha.
LOUISA KAAUA,
MELEANA PUNIKALA,
KATY M. KAAI,
PILIPO HAAE,
THOS. N. HAAE,
Komite.
O KA HOOPALALEHA WALE HE HOPENA POINO MAU. Ma ka manao ana o kekahi poe he mea paani wale no ka lapaau ana i ke anu, a ina e nui loa mai ka pil ana aole no ia he mea nona e noonoo ai. O ka mea maa mau o ke anu e loaa ana i ke kau anu e hoomau ana no ia a hiki mai ke kau ia. He manao hupo loa keia, no ka mea ina no e mau ana ke anu a hiki mai ke kau wela a loaa mai ka maha aia no he poino mamuli o ka nawailwali ana o na waihona oloko o kou kino nana e hoaia hou mai i kekahi mau ma i oi aku o ke ino. Aole pono e hoohemahema wale i ke anu, ina no ua loaa i kekahi keiki a kanaka makua paha, no ka mea he mea hoopoino no ia i ke oia kino ame kou aoia. Ina no ke wahi omo@e o ka Chamberlain's Cough Remedy nona hoi kahi kumukuai haaahaa loa he mea no ia e loaa ai ka maha, a ma kona hoohana ia ana e kaupale ia aku no na haawine poino apau. No ke kuai aku ma na halekuai laau lapaa@ apau. Benson Smith & Co., Ltd., na agena ma Hawaii nei.
UA@HOIKE POLOLEI KE KAUKA.
"Ina e malamaia na kanaka e like me ka malamaia ana o na holohoiona hanaiia. a malama pono hoi i na kanawai apau e pili ana i ke olakino he mea oiaio e kakaikahi no kela mea he ma i iwaena o kakou." O keia ae ia na olelo a kakahi kauka ohana, a he maikai no hoi ua huaolelo i hoopuka@ Aka nae, o ka hapanui o kakou@ he poe i hanaia no ka hana ame ka hooikaika ana no ko kakou pono iho, a e komo mau ana hoi iloko o ua popiilkia. No ia kimu, e loaa mau ana kakou i na ano ma'i like ole.-mai waho mai a mai loko ae no hoi kekahi o ko kakou mau kino ponoi. Ma ka inoino paha o ke koko me kekahi mau ano pilikia e ae, e pii mai ana ka @va; a no kekahi may kumu e ae, e pii mai no ka neumonia pela pu no hoi me na ano ma'l e loaa ana ma na puuwai ame na akemama. Mai laila mai, loaa ka ma'i ma ka opu ame na naau, inoino mai na mea hana apau o ke kino, a puka ae na ano eha like ole maluna o ka ili o ke kino ma ka moino ana o na mea oloko o ke koko. E loaa mai no na ano ma'i like ole ma ka ai ana i na mea ai like ole, a ma na wahi apau a kokou e huli ae ai, he poino wale no ke waiho mai ana ma ke alahele. I mea e pakele ai, e ku makaala i na wa apau. O ka lawe' ana i ka WAM@OLE'S PREPERATIONS i ka wa e hoomaopopoia ai ka ma'i a no e paha, aoile ia he hana hupo. @Ua hiki i ka ikaika o keia laau ke nooia i na ano ma'i like ole e ahulau nei iwaena a kakou. He ono ka lawe ana ae he like me ka hone, a ua loaa hoi iaia na mea hoola a hoonpono ai o ka Aila Puupaa Cod Maemae i hanaia e makou mai ka i'a cod hou loa mai, a i huiia me ke Compound Syrup of Hypophosites me ka Extract of Malt and Wild Cherry. Na keia me a hopu ka emi pu ana o ke kino a hoopii ae hoi i ka oolea o na wahi apau o ke kino Eia iho ka olelo a Kauka G.G. Murray "Ke ka'i aku nei wau me ka hauoli ua haawi wau i keia laau na pono i loaa i ka aila Puupaa o ke Cod a o ka oi loa aku no nae he hiki ke wali koke a he ono hoi i ka ai ana. "E loaa no ka hooia kupono ma ka lawe ana i ka omole mua.: "Aole loa oe e hoohokaia ma ka hoao ana i ua mea nei." E loaa no ma na halekuai laau lapaau a @pum ke ao nei.
Kilauea, Kauai, Jan. 3, 1904. A. Moore, Esq.,
Luna Mahiko Nui o Kilauea, Kauai.
Aloha oe:-O makou na komite malalo iho nei, ma ka aoao o na Kula Sabati o Koolau i huila, ke haawi aku nei makou i ko makou hoomaikai nui loa no kou haawi makana wale ana mai i na paona io bipi he elua haneri me kanalima no ka hoolawa pono ana i ka paina no na Kula Sabati i hiki mai ma ka Hoike Makahiki Hou o na kuia o Koolau i huiia i malamaia ma ka luakini o Kilauea, Kauai, ma ka la 3 o Ianuari, A.D. 1904.
Nolaila ke manaolana nei makou e loaa ana ia oe he holomua ma kau mau hana apau e lawelawe aku ai a na ke Akua e hoomaikai mai ia oe ame kou ohana.
O makou, me ke aloha,
W. Huddy
G.M. Huddy,
Geo.W. Mahikoa,
S.W. Meheula,
Komite.
I ka Nupepa Kuokoa.
Aloha oe:-E oluolu e hookomo iho @ ka'u wahi ukana ma kahi kaawale o kou kino lahilahi, ke kopiko hopo ole iwaena o ka enemi, a nau ia e hai ae i na kini o ka mea i make, ma keia ola ana. Ma ka ia 8 o Ianuari, 1904, ua make o Samuel Kamali ma ka hora 6 o ke kakahiaka o ka la i hai ia ae maluna. Ua haalele mai oia i ka wahine i ka hoa pili o ka po anu, hoa kaunu o ka ia wela o ke kau, ka ohana ame na keiki, na hoaloha o ka noho ana o kela aina malihini.
Mai Kau, Hawaii mai oia me ke 'lii wahine Ruta Keelikolani i ka makahiki 1875, kona hiki ana mai a noho i hope luna malalo o ka mea hanohano R.W. Meyer, make e kona haku, a i keia la ua haalele mai oia i kela ola kino ana a hoi ka lepo i ka lepo.
PALAPALA HOALOHALOHA A KE KULA, SABATI O KAUNAKAKAI IA SAMULEA KAMALI.
O makou a na haumana o ke Kula Sabati o Kalaiakamanu, Kaunakakai, ke komo pu aku ne makou me ka wahine kane-make i haalele mai iaia ka hoa pili ame na keiki makua ole i hooneieia i ka papa ole; nolaila, ke noi nei makou i ka Makua lani, ma o ka makou pule la e hoomama ae i ka lihaliha kumakena kaumaha i ka wahine i hooneieia i ke kokoolua ole ame na keiki i ka makuakane ole ame ka ohana apau, ma o ko makou mau komite la.
JOSEPH KOA,
J.N. UAHINUI,
N.S. PAHUPU.
Kaunakakai, Jan. 17, 1904.
KE OLOHAKA NEI KA WAIHONA DALA O KE AU.
Ua hoopukaia ae a Puuku Kepoikai i ke poo o kela ame keia keena aupuni keia paiapaia malalo iho nei:
'Ke hoike aku nei wai ia oukou apau loa i keia mea oiaio o na Loaa Kumau e koe nei iloko o ka waihona o ka Teritori o Hawaii nei i keia ia ame na loaa e loaa mai ana mai keia la aku a hiki i ka hika ana mai o na ohi loaa iloko o ka mahina o Novemaba, 1904, aole i lawa no ka uku ana aku i na lilo mau ame na ukuhana o na hana o ka Teritori nei. I mea e loaa mau ai he waihona kupono no ka uku ana aku i na lilo, a i mea hoi e hiki ai ke hoop@ka la aku na palapala hoaie ame ka aie ana aku iloko o na banako, nolaila, ke noi aku nei wau o na lilo apau mawaho ae o na ukuhana o ko oukou mau keena, e paa ia a hiki i ka manawa e lawa kupono ai ka waihona me na loaa hiki ke uku aku ia mau lilo o ke Aupuni.
O ka loaa o ka Teritori ma ka hoonohonoho@ ana no ka mahina ua hiki aku no ia i ke $70,000 a i ole $75,000 a o na lilo ua hiki aku i ka $115.600.
HOOLAHA KUMAU
LEWERS & COOKE
LUI AME KUKE, KAUPALEAAIA@
Na Mea Hookomo mai a Kuai aku i na
LAKO HANA HALE
O Keia ame Kena Ano. Malaila e loaa ai na mea malalo ih@
NA PAPA N.W. NA PAPA HOL@, PILI HALE, NA PUKA, NA OLEPELEPE AME NA PONO PUKA ANIANI, NA KUI, AME NA MEA PILI I KA OIHANA KAMANA NA PONO PENA.
NA PENA LIKE OLE AME NA HULU PENA, NA ANIAANI, NA PEPA HALE, PALE PUKA ANIANI, MOENA, ETC.
O na kauoha pono hale apau loa o hiki mai ana ia makou e hooko koko ia no me ka eleu ame na KUMUKUAI HAAHAA LOA.
LEWERS & COOKE
Hui Alahao ame Aina o Oahu
MANAWAHOLO
Mei 1, 1903.
MAI HONOLULU AKU
No Waianae, Wailua, Kahuku ame na wahi hoolulu me ke alahao-*9:15 a.m., 3:30 p.m.
No Pearl City, Ewa Mill, ame na wahi hoolulu ma ka alahao-†7:30 a.m.,*9:15 a.m., *11:05 a.m., *8:15 p.m., *3:20 p.m., †4:15 p.m., *5:15 p.m., †9:30 p.m., †11:15 p.m.
MAI WAHO MAI.
Ku i Honolulu mai Kahuku, Waialua, ame Wainai mai *8:36 a.m., *5:31 p.m.
Ku i Honolulu mai Ewa Mill, ame Pearl City mai-†6:50 a.m., †7:46 a.m., *8:36 a.m., *10:38 a.m., *2:05 p.m., *4.31 p.m., *5:31 p.m., *7:40 p.m.
*$5:31 p.m., *7:40 p.m.
*Kela ame keia la.
†Sabati wale no
†Koe ke Sabati.
G.P. DENISON
Lunahoohana.
F.C. SMITH
G.P. & T.A.
Kakela me Kuke
(KAUPALENAIA)
Poe Kalepa ma ke Komisina
::A HE::
POE LAWELAWE KP=OPAA
Poe Agena no na Wahiko Lehulehu.
KAUKA T. MITAMURA
Alanui Kukui Oiolii Helu 68, Honolulu Na Hora Hana:
Hora 8 a 10 kakahiaka; hora 1 a 8 ame hora 6 a.m. 8:00 p.m. Sabati: Hora @ a 8 p.m.
Telephone blue 2366 P.O. Box 342.
He Huaale Maikai
Aole he like o na
Huaale a Ayers"
me na huaale e ae no ka mea he ma@ huaale kokua keia i ka hana a na naau. a he laau hoomaha maikai ioa hoi. Ina he paa kou hanalepo o na
"Huaale a Ayers"
ka laau e hemo maikai ai, a o hemo maikai mau ana hoi mahope aka oia manawa.
Aole loa he hiki i kekahi kanaka ke Olelo ae he maikai kona oia kino ina aole he hemo o kona hana @po he hookahi manawa o ka la, a oi aku paha. Ina i maopopo keia kanawai o ke oia i na kanaka apau, aole @ e like ka nui o ka poe ma@ me ka mea e ike ia nei i keia mau la.
Ua hana ia owaho me ke kopaa he maikai loa ka lawe ana.
Aohe mau Huaale i oi ae ka maikai mamua o na
"Huaale a Ayers"
Hoomakaukau ia a Kauka J.D. Ayer & Company, Lowell, Mass., U.S.A. @ loaa no keia mau Huaale ma ka Hale Kuai Laau o Hollister, ala@ Papu.