Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 8, 19 February 1904 — Page 1

Page PDF (1.43 MB)

This text was transcribed by:  Kelly Murray
This work is dedicated to:  Rylen-Thomas Kaiko Murray

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Hoopukaia i na kakahiaka Poalima apau.

BUKE XLII HELU 8            NUPEPA KUOKOA, POALIMA FEBERUARI 19, 1904.            NA HELU APAU 3003

 

Leleliilii Ka Lehu o Kapuahi

 

Okakala ka Hulu o ka Bea

__

HAKA PONO KA LA IA RUKINI.

__

@ A LONO KAUA O KA LA 11 NEI.

            @LADANA, Feb 11.  -Ua loaa mai nei @kahi lono telegarapa maanei ua hooholoia he eha mau makukaua Ru@ ame ekolu mokukaua holo mama @ a ke kaua o ka po Poakahi ma Poto @.  He elua mau mokukaua holo @ o Iapana i loaa he mau poino. 

            @OKIO 11.  -Ua hoikeia mai maanei, @ ka mokukaua holo mama Variag o @, na kona kapena no i hoopahu, @ ke kaua moana i hooukaia ma @hemuipo.  Ua hanaia pela i ole e la@ ia.

            @PARISA.  Feb. 11.  -Ua loaa mai he @ike maanei ua hoao ae na Iapana @ lele ma Poto Ata, eia nae ua hoo@ hope ia aku lakou.

            @BELINA.  Feb 11.  -O ke aumoku@ o Rusia ma ke kai Balatika (Baltic Sea) ua komo ae nei ma ke alawai @ Kaiser Wilhelm.  E holo ana keia au@kukaua o Rukini no ka HIkina.

 

NA LONO KAUA O KA LA 12.

 

            @KANAHAI, Feb. 12.  -Ke hoomauia @ no ke ki-pu ana ia Poto Ata.  He @ mokukaua holo mama i pau i ka @haha a ua pau pu ka hale banako o @ i ka nohaha.

            @ST. PETERSBURG, Feb. 12.  -Ua telegarapa mai nei o Viveroy Alexleff @ i maopopo iaia ka manawa e hoo@noponoia ai na moku i poino.

            @TOKIO.  Feb. 12.  -Ke hoomauia nei @ ka hauoli ma Iapana nei no ka @makila i loaa mai.  Me he mea la e @ aku ana ia Barona Kodama, ka @ Kuhina Kaua, ke alakai ana i ko @pana mau pualikoa kaua aina.

            @TIENTSIN, Feb. 12.  -Ua laulaha o@ ae maanei he elima mau moku@ holo mama o Rusia i ko-poka aku @ Hakedate ma ka Poalua nei.

            @ST PETERSBURG, Feb. 12.  -Ke hoo@ awiwi nei ke Aupuni o Rusia i na @ no ka huli hikina ma ke alahao o @beria.

            @LADANA, Feb. 12.  -O ka moku lawe@ Rusia Sungari ua poholo ma ke @ i malamaia ma Chemulpo.

            @NU IOKA.  Feb. 12.  -O ka hoike e @ ana i ke ki-pokala ana o Hako@ e na Rusia ua hooiaio ole ia ma@.

            @LADANA.  Feb. 12.  -Ua hoike ae nei @ Haku Landsowne, aole e hooliloia @ ana ke awa o Wei-hai-Wei i ka@ na Iapana e hookele aku i kona @.

 

NA LONO KAUA O KA LA 13.

 

            @TO ATA.  Feb. 13.  -O ka moku to@ Yeniser o Rusia ua loaa ae ma @ hookui i kekahi o na mea hoo@ i hoomoeia iloko o ke awa a @ holo.  O ke kapena ame na ka@ oluna o ka moku he kanaiwa@maha ko lakou nui ua pau nui i @holo.

            @DANA. Feb. 12.  -Ke manaoia nei @wepio ae ana na Iapana ia Poto @ iloko o hookahi pule.

            @ST. PETERSBURG.  Feb. 13.  -Ua @ ne nei ka Caar i kekahi kua@ e kauoha ana i na pualikoa apau @ mahele hikino o Rusia e noho me @makaukau a e hoopihala hoi me ko @ ikaika piha.

            @MULPO, Feb. 13  -I ka wa i pi@ ai ka mokukaua holo mama Vari@ o Rusia. he 200 poe i piholo a he @ poe i palekaua ae ma ka au ana @ o na moku o na aina e e ku ana @ o ke awa.

            @KIO.  Feb. 13.  -Ua lele kaua aku @ mokukaua o Rusia ia elua mau ma@kalepa o Iapana ma ka aekai o @ripore a ua hoopiholoia kekahi o @ a o kekahi ua pakele aku ma ka @.

            @ENTSIN. Feb. 13.  -Ua hoikeia ae @ ke kani ana o na pu maka @ na he 150 mile ma ka huli akau@.

            @ST. PETERSBURG, Feb. 13.  - O ka @ ua poino he elua mau regimana @pana ia lakou i hoao ai e lele ma @ Ata ke hoike ia nei aole he oiaio @ lono.

UA LONO KAUA O KA LA 14.

 

            OTO ATA. Feb 14.  -Ua ikeia he @ mau mokukaua Iapana mawaho @ ae o W@ e kokoke ana hoi i ka @ a o ka muliwai o Ialu.  Ua loheia @ e na moku e holo ana malaila @ ko ka aina nei no hoi ke kani mai @ pukuniahi.

            @DANA. Feb. 14.  -Ua hoike mai @kolu mau mokukaua holo mama o @ i pinoio mamuli o ke topito ma @ wa o Taugaro.  Ke ala nui nei @ manao hoapono a puni o Palekane @ no ko Iapana lanakila e pahola.

            SUEZA, Feb. 14.  -Ua aeia kekahi moku wawahi topito o Rusia i poino e hooponopono hou ia ma Poto Se.

            ST. PETERSBURG, Feb. 14.  -Ua ala like ae nei na Rukini apau a eia ka manao aloha aina ke pahola nei apuni ka aina.

 

NA LONO KAUA O KA LA 15.

 

            PEKINA, Feb. 15.  -Ua hooleleia ae nei he eono tausani koa Iapana ma kahi e kokoke ana i Dalny ma ke anemoku o Liaotong, ma kahi paha o kanakolu mile mai Poto Ata mai.  Ke manaoia nei e lilo koke aku ana ia kahua paa o na Rukini.  O na launa ana mawaena o Poto Ata ame Vladivostok ua hoomaloloia.

            NEWCHWANG, Feb. 15.  -Ua hoopuehu liilii ia na pualikoa o Iapana ma ke kaikuono o Pigina, e kokoke ana i Poto Ata, me ka nui o ka poe i make.

            DOVE BAY, Feb. 15.  -Ua hoao ae he umi-kumamalua tausani koa Iapana e lele mai iuka nei i keia la a ua hookuemiia aku lakou ihope.  O ka nui o na Rusia i make ma keia kaua he kanakolu.

            POTO ATA, Feb. 15.  -He eono haneri koa Iapana i lele ae ma Talien-Wan (Dalny) a he eha haneri koa kaulio.

            WEI-HAI-WEI, Feb. 15.  -Ua lilo pio ae nei i na Iapana ko Rusia kahua lanahu ma Chinghai-Wen, e kokoke ana i Masampho.

            CHEMULPHO, Feb. 15. -He umi-kumamaiwa tausani koa Iapana i lele mai nei maanei i keia la.

            ST. PETERSBURG, Feb. 15.  -Ua hookohuia aku nei o Generala Litevitch i alakai nui no na pualikoa ma Manchuria.  O na Duke Kiekie Cyril ame Boris ua hele aku nei laua me ka awiwi no ka huli hikina maluna o ke kaaahi.

            TOKIO, Feb. 15.  -O ka la e hooneeia aku ai ka pualikoa piha o Iapana aole i maopopo loa.  Ke manaoia nei i ka wa e pau ai na hoonee kaua moana oia ka manawa e hoohanaia aku ai na hana apau e like me na mea hana oloko o ka uwati.

            KANAHAI. Feb. 15.  -Ua hoikeia mai nei ua hala aku nei o Viceroy Alexieff no Harbin.

            SUEZA, Feb. 15.  -He aumokukaua Rusia o hookahi mokukaua, hookahi mokukaua holo mama, hookahi moku lawekoa ame eha moku topito eia ke ku nei ma ke Kai Ula.

            WASINETONA, Feb. 15.  -Ua noi ae nei o Iapana ia Amerika e hookuula mai na koa Iapana e noho la ma Poto Ata.

            TIENTSIN, Feb. 15.  -Ua hoounaia aku nei he umi tausani koa kumau o Kina e hele aku ma na palena o Manucuria.

            CHEFOO, Feb. 15.  -Ua hoikeia mai maanei he umi-kumamakahi mokukaua o Rusia i hoopoinoia ma ka lele kaua ana o na Iapana.

            NAKASAKI, Feb. 15.  -Ua kukalaia ae ne i ke kanawai koa ma keia wahi.  Ke hoomaka nei na Rukini e noho nei maanei e haalele iho i ke kulanakauhale mamuli o na hana a na Kepani e hana nei e ku-e ana hoi ia lakou.  Ua pau pono ae nei ka hooponopono ana i na pualikoa maanei.

            SEOUL, Feb. 15.  -Ua hoonohoia ae nei na koa Iapana e kiai i ke Kanikela Rusia a e malama hoi i ka maluhia a e pale aku i na hana kimopo e hanaia aku ana paha ma ia wahi.  He maluhia ke kulanakauhale nei i keia manawa.

 

NA LONO KAUA O KA LA 16.

 

            LADANA, 16.  -Ua hoikeia mai maanei no ke kaua elua i malamaia ma Poto Ata a ma ia kaua he ewalu mokukaua o Rusia i hoopiholoia a i hopupioia.  O ka mokuahi Pelekane Foxton Hall i paaia ai ma Poto Ata, ua pau i ke ahi.

            ST. PETERSBURG, Feb. 16.  -Ua hoikeia mai nei o Viceroy Alexieff ke hoomakakukau hou nei na Iapana e lele ma Tainjenda, ma ke anemoku o Liaotong, a he ekolu hoi ia o ka pa ana o ka makani anu malaila.

            SEOUL, Feb. 16.  -Ua hoopaaia e na mokukaua o Iapana ma ke awa o Tongapho he ekolu mau mokukaua Rusia.

            ST. PETERSBURG, Feb. 16.  -Ua pahuia ma ka ulia kekahi mokukaua holo mama o Rusia ma ke awa o Poto Ata mamuli o ke pahu ana o kekahi o na mea hoopa-hu i hoomoeia iloko o ke awa.  He hookahi haneri ame kanaiwa-kumamaono poe i make.

            Ua kauohaia aku nei na aumokukaua Rusia o ke Kai Ula e ku iho ma Jihutii no ke kaii ana a hoea aku na

(E nana ma ka aoao 6.)

_____

(picture caption-Mokukaua holo mama Askold o Rusia i Piholo mai nei ia Iapana.)

_____

Rusia ma Poto Ata

__

Kona Ikaika mamua ke ala ana mai o ke Kaua

__

            Malalo iho nei e loaa ana kekahi mau hoomaopopo ana i ka ikaika o Rusia ma ke awa o Poto Ata mamua o ke ala ana mai o ke kaua, he hana hoi na Rusia i hana ai e hoomakaukau pono ana hoi i kona kulana ma Korea, kahi ana e anunu nei mai ke Aupuni aku o Iapana.

            E pono e hoomaopopo kela ame keia, O Poto Ata, he awa ia no Iapana, i lilo hoi iaia mamuli o ke kaua i kanaia mawaena o Iapana ame Kina he mau makahiki i kaahope ae nei.  I ka wa i pau iho nei ke kaua a na Mana Nui i aluka ai ma Kina, oia ka manawa a Rusia i hoike ae ai i kona manao anunu a makemake e lilo aku iaia o Poto Ata.

            Ma ia alahele i loaa iho nei na kukai ana i na wa i hala, a ua ikeia ka manao apono o kekahi mau Mana Nui i ke koi a Iapana e weheia ka puka o Korea no na launa kalepa laula ana, eia nae ua hoopaakiki loa o Rusia ma ka hoole ana, a i ke ala ana mai nei o ka ninau a nui, oia ka manawa i ikeia iho nei i ko Rusia hoomakaukau kaua.

            Iwaena oia mau hoomakaukau ana oia kona hoihoi ana ae i kona mau mokukaua ma ke awa o Poto Ata, a o keia malalo iho nei oia kona ikaika iloko o ua awa la manawa o ke ala ana mai o ke kaua.  O keia ka papa kuhikuhi i hoolahaia ma na nupepa o Victoria, a oia ia e paneeia aku nei.

            @OTO ATA, Feb. 3.  -Ua hooponopono ia ke kulana kaua moana ame kaua aina maanei i makaukau e ku-e aku i na manao kaua o Iapana.           

            O na aumokukaua Rusia, e noho ana maloko o ke awa i keia manawa oia ka mokuaka Retvizan, o 12,700 tona; mokukaua Peresviet, 12,412 tona; mokukaua Czarvitch, 12.000 tona; mokukaua holo mama Fremaschiek: mokukaua Orela, 13,000 tona: mokukaua holo mama Smiley, ame ka mokukaua Sedastopolo, 10,960 tona: e hui aku ana hoi me na moku e ku nei mawaho o ke awa oia na mokukaua Probieda, 12,000 tona: mokukaua Petropaviovsk, 10,960 tona: mokukaua Poltava, 10,960 tona: mokukaua holo mama Diana, 6,630 tona: mokukaua holo mama Pallada, 6,630 tona: mokukaua holo mama Varyag, 6,100 tona: mokukaua holo mama Varyag 6,500 tona: moku topito Bakan, 840 tona: mokukaua holo mama Boyarin, 3,200 tona.  O keia moku hope oia ka moku i ku koke mai nei mai Chemulpo me ka palapala aina piha a Iapana no Korea.

            Mamuli o ka papau o ke awa ua lilo ka hoopuka ana aku iwaho i hana paakiki loa i na mokukaua a ua lilo he ekolu la o ka hoao ana e hemo iwaho o ke awa mamua o ka hiki pono ana.  Ua lilo keia i mea ano nui, oiai he mau mea no ia e hoopilikia ana i na mokukaua iloko o ke awa.

            Ua koe iho iloko o ke awa na mokukaua holo mama Jijit, 10,456 tona: moku topito lawe pu Caldamak, 500 tona: mokukaua kalua Seabyaka, 1,234 tona: ame eha moku lawe pu ame na moku  wawahi topito.

            Mawaho ae o keia, o ka mahele ekolu o na koa o Siberia ame elua mahele pukaa ua hooneeia aku lakou no kahi i maopopo ole mai Liao Yang, ma ke komohana o Mukden.  O ka huina pau o na koa i haalele iho la Poto Ata he 9,000 a o ke koena i koe iho me ka hookaawale ana i na koa e noho ana iloko o na papu, he 10,000.

_____

Na Lono Kaua i Loaa mai

__

He mau hoike i loaa i ke Kanikela Iapana maanei

__

KA HOIKE A ADIMARALA TOGO NO KE KAU MA POTO ATA.

__

            O keia malalo iho nei ka hoike a Adimarala Togo o na aumokukaua o Iapana i hoike aku ai i kona Aupuni no ke kaua ma Poto Ata, a i hoikeia mai hoi ia Kanikela Saito o Iapana e noho nei maanei mai ko Iapana Keena Aupuni ma Wasinetona.

Wasinetona, Feb. 13, 1904.

Ia Saito:

            Ma ka la 10, ua hoouna ae o Adimarala Togo, ke Alakai Nui o na aumokukaua Imeperiela i keia hoike:

            "Mahope o ka haalele ana ia Sasebo ma ka la 6, ua lele kaua aku ko kakou mau moku topiko me ka holopono i na mokukaua o ka enemi mawaho o ke awa o Poto Ata, i ke aumoe o ka la 8: ma ka hora 10a.m. o kekahi la ae i lele kaua aku ai ko kakou mau mokukaua i na enemi no kanaha minute.  Ua holo aku ka enemi iloko o ke awa a ma ka hora 1p.m. i hoopau ai i ke kipu ana a haalele aku i ke awa.  he mau poino liilii wale no ka i loaa mai i ko kakou mau moku, aole no nae he mea hookahi o lakou i pau ka ikaika kaua, a o ko kakou poino oiaio he eha koa i make a he kanailima-kumamaha poe i eha.  Aole i poino na Keikialii.  Mahope o ke kaua ua hui mai la na moku topiko me ko kakou mau mokukaua.  ua hoalaia na manao iini kaua iloko o na aliikoa ame na koa, a i ka wa e kaua ana ua hana aku lakou me ka malie me he mea la e malamaia ana kekahi hookahakaha.

"TAKAHIWA."

__

HE HANA ALOHA NA IAPANA.

Wakinekona, Feb. 13.  -

Ia Saito, Kanikela, Honolulu:

            Ua noila aku nei o Kanikela Kato o Iapana e noho la ma Chemulpo.  Korea, ma o ke Kanikela Pelekane e noho la malaila, e waiho ae i na koa 34 o Rusia i pau i ka eha malalo o ka malama ana a kekahi ahahui manawalea o na Kepani, a ke Aupuni Imeperiala i ae ai me ka manao oiaio i ua waihoia aku ua poe la iloko o ka halema'i Kepani, a e lapaauia e na kauka Kepani.

"TAKAHIRA."

__

KE PIHOLO ANA O IA MOKU O RUSIA.

Wakinekona, Feb. 15.  -

Ia Saito, Kanikela, Honolulu:

            Iwaena o na hoike a ke kapena o ka mokuahi Amerika Pleiades i hiki aku nei i Iapana mai Poto Ata aku, oia kela malalo iho:

            "O ka mokukaua holo mama o Rusia.  Askhold i kipokala ai e ko kakou mau mokukaua ua loaa i ka poino a poholo iho ia oia ma ka la 12 iho nei i ke kakahiaka, iloko o ke awa.  Ma ke kaua maoan, ma ka aoao e na mokukaua o Rusia, he 29 poe i make a he @ poe i eha, a ua nau aku lakou i ka @ i ka aina.  Ua hoike @ ae no hoi iloko o na papu ma Golden Hill, he elua i make a he nui no hoi ka poe i eha.

"TAKAHIRA."

(E nana ma ka aoao 6.)

_____

No Iapana ka Lanakila

__

Keikikane o ka Moana ame ka Aina

__

            Mamua aku o ke ala ana mai o ke kaua mawaena o Rusia ame Iapana, ua hui aku la kekahi haole o Vitoria me "kekahi o na lala o ka hui Telegarapa Panai (Exchange Telegraph Co.) i hoi koke mai nei mai ka Hikina mai" a o kana mau olelo oia kekahi mea e hoike maopopo loa ana i ke kulana kaua mawaena o Rusia ame Iapana.  Penei kana mau mea i hoike ae ai, a e panaila aku nei.

            "I ka wa e ala mai ai ke kaua ke maopopo ole nei ia'u ka mea e hiki ana i na mokukaua o Rusia ke hana aku.  Heaha ana la ke kulana o kona mau mokukaua helu ekahi ame kona mau mokukaua holo mama i loaa ole na uwapo kaawale no lakou.  He mea oiaio o ka moku e holo ana ma ke aiaholo moana loihi mai ke kai Balatica (Baltic Sea) mai a i ole mai ke Kai Eleele mai e pono no e loaa kona wahi e ku ai a e loaa pu ai na hooponopono ana.

            "Malalo oia kumu aole e hiki ana i kekahi mokukaua o Rusia ke holo kaawale aku mai kona kahua aku, a o ka hopena ke hana io ia aku peia oia no kona loaa ana mai i na moku o ka enemi nana e hoopokakaa iaia i ka moana.

            "Eia hoi no, ua oi aku ka maikai o ko Iapana kulana ma ke Kai Inaiana, a o keia no hoi ko Iapana alawai e like me Panama, ua hiki i kona mau mokukaua holo loa ke puka ma na palena a i elua a paa aku a lawepio i na moku lawe ai ame na moku lawe koa, a ua hiki pu no hoi ia lakou ke nana aku a ike "i ke koloa halo ole" a i ole i na mokukaua i paa ko lakou mau iwikaele me na akoakoa liilii o ka moana.

            "Pela iho la; oiai o Rukini e hiki ole ana ke holo aku ma kona mau kai ponoi, ua hiki loa ia Iapana ke hookikakaha mai i kona mau mokukaua me ka holopono, a e hiki ana hoi ia lakou ke koho iho i ka manawa ame kahi e nali aku ai, me ka maopopo mua ia Iapana, e like me ka loihi o kona manawa e hookaulua ai pela no e pii mau ai ka ulu ana o na akoakoa malalo o na mokukaua Rusia.

            "O ko Rusia pualikoa kaua aina, he ikaika io no ia, a he mea pono e pili mau aku ia me ke kumu o kona ikaika, a oiai he hookahi wale no wahi e hoohui ai iaia me kona kumu o ka ikaika, o ia no hoi ke alahao e moe nei nona na tausani mile ka mamao, ke ninau nei wau, ua hiki anei ke malamaia ua alahao la i ka wa kaua e like iho la me keia a imua hoi o kekahi o na pualikoa ikaika a koa luaole o na enemi?

            "Ina e oiaio ana ka'u koho, hookahi no hopena e hoea mai ana iloko o ia hakoko ana, oia hoi, e haule pahu ana o Rusia ma ke kaua moana a o ka hopena e ala mai ana oia no ka hoopuehu liilii ia ana aku o kona mau pualikoa kaua aina."

            O keia mau hoakaka e kau ae la, oia no kekahi manao i loaa i kekahi poe e nana aku nei i keia kaua a Rusia ma, a ua manao kekahi poe mamua o ka hiki ana kau o na mokukaua o ke kai Balatica ame ke Kai Ula, e pau loa ana no na mokukaua o Rusia e paa mai nei ia Poto Ata i ka nohaha.  Piholo a paapio a o ke kaua nui e nana aku ai oia ke kaua aina.

_____

            O kekahi poe koa kuikawa o Iapana eia ke noho mai nei ma Kawa e like me ko lakou hoopa'iia ana no na hewa like ole.

_____

Hala ia Senetona Amerika

__

Make o Hanna i ka wa pau o ka Ike

__

            WASINETONA, Feb. 16.  -Ma ka telegarapa i loaa mai ai keia malalo iho:

            O Senatoa Hanna ua make oia mahope iho o ka waiho ola ana iloko o ka wa pau o ka ike no umi-kumamalima hora.  he hoolewa nui aku ana kona iloko o ka Senate i ka Poakolu a e kanuia ana ma Kalivilana i ka Poalina.

__

            O Marcus A. Hanna, kekahi o na Senatoa Amerika o ka Ahaolelo Nui mai Oha'o (Ohio) mai ka makahiki @ mai, a o kekahi o na hoaloha pilipaa loa no ka Peresidena Makinale i make a he hoakuka i ka Peresidena i hilinai  loa ai, ua hanauia oia ma Nu Lisabona (New Lisbon) Oaaio, Amerika ka i Sepatemaba 24, 1837.

            O Hana kekahi lima akau ikaika loa o ka Peresidena Makihale i kona wa i koho mua ia ai, e i ke koho elua ana no a i keia mau mahina iho nei o Hanna kekahi o na inoa ikaika no ka noho peresidena o Amerika.

            Ma ke kulana oihana kalepa oia kekahi kunaka waiwai o Kalivilana a i kela ame kela makahiki e pii pau ana ka holomua o kona mau hookele oihana kalepa lanahu ame hao, a mahope mai ua lilo ooia he poo no ka hui lanahu o M.A. Hanna & Co., he peresidena o kekahi banako he peresidena no kekahi hui kaaahi a he peresidena no kekahi lua eli lanahu a aia pu no hoi oia iloko o kekahi mau oihana hoowaiwai e ae.

            A hala wale aku la oia i ka make aole i pau kona mau kau a mai ka makahiki 1897 ana i hoomaka mai ai ua lilo oia i kuhikuhipuuone no na hana kalainaina i nele ole ai ke kau ana o ka maka o ka lehulehu no kana mau alakai.

            Ma ke kalaiaina a ma ka oihana kalepa hoowaiwai aina, he kanaka o Hanna i ikeia kona ano akahele, wiweoole a hoopono.

            He manawa aku mamua aole i piha ka makahiki i hookuu aku ai o Hanna i kona mau hana hoowaiwai oihana kalepa apau a hoike manao akea ae e oia aku oia no ka hana ana i ka pono o ka lehulehu.

            He kanaka o GHanna aole i nui kona hoonaauao ia ana i ka wa opio aka oia kekahi kanaka holomua loa ma na hoonaauao oihana kalepa.  Ua hoomaka mai oia ma ke kulana ilihune a he wahi keiki hana wale no no ka halekuai meaai o kona makuakane a oia no hoi ke anuu mua loa o kona pii ana a waiho iho lahe huina waiwai nui mahope na kona ohanaj.  Ua mare oia i kana wahine i ke kanakolu o kona mau makahiki, a waiho iho la iaia me na keiki a laua mahope - he keikikane a he kaikamahine.

_____

Ka Ikaika o na Mana Nui.

__

            Oiai ke kaua mai nei o Rusia ame Iapana, a eia hoi na kanaka kalaimanao o na Aupuni Nui ke hoike nei i ko lakou mau manao kalai no na mea e hoea mai ana mamuli o keia kaua ke hele loa i ka nui, he mea maikai no e loaa kekahi mau mea e hoike ana ia kakou i ke kulana o na Mana Nui e ku mai nei.  ke olelo nei kekahi poe o keia ke kaua nana e hoala i ke kaua ma na mokuaina o Europa, a ua hoike ae nei hoi kekahi mau lono telegarapa i ka ikaika o na manao o kekahi mau Mana e kokua ana ma ko Rusia aoano.  Ma keia manao i laweia mai ka nupepa namu Avalakaika o keia kulanakauhale, e olelo ana ua nupepa ia penei:

            "Ma ka lawe ana mai i ka hoike oiaio e pili ana no ka ikaika kaua moana o na Mana Nui o Europe, e loaa mai ana keia mau oiaio:  Eia malalo o kakou (Pelekane) na mokukaua he kanaono o na papa apau e hiki ke ku aku i ka heluna o 68 mokukaua o Farani ame Rusia ke hoohui ae: aka i mea e pau ai keia huina emi uuku i loaa i ko kakou mau mokukaua, e pono e nana hou ia, ua loaa ia kakou na mokukaua papa ekahi he kanakolukumamalima i loaa a ka ikaika kiekie o ko lakou mau pu, a he 22 hoi o ia papa hookahi no a Farani ame Rusia ke hoohui ia ae.

            Ma ka papa hoi o na mokukaua holo mama he 37 o kakou a he 31 o Rusia ame Farani e hoohui ae ai, a o ka heluna oiaio o ko kakou mau mokukaua ua like ia me ko Rusia, Farani ame Kelemania ke hoohui ia ae.  Ke hoi ae na noonoo ana maluna o na mokukaua o na pepa haahaa ua oi loa aku ko kakou.  Mailoko mai o keia papa he 21 o ka papa ekahi; Farani 3, Rusia 7, a o Kelemania he hokahi: he 54 o keia papa i heluia ma ka papa elua no kakou, o Rusia he 6, Farani 13, Kelemania 8.  O ka huina ke hoohui ia o ka papa ekahi, papa elua ame ka papa ekolu penei no ia:  Pelekane 123, Farni, Rusia ame Kelemania ke hoohui ia he $5: a o ka hapanui o na mokukaua holo mama o Kelemania he mau moku wale no o ka papa ekolu (23 mokukaua papa ekolu mailoko mai o ka huina o 23)."