Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 11, 11 March 1904 — Page 3

Page PDF (1.28 MB)

This text was transcribed by:  Laila Poche
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPEPA KUOKOA, MARAKI 11, 1904.     3

KE

KAUNAWAHINE

: O KE :

Kulanakauhale o Tarevis.

KE ALOHA I KA MAKA PAHIKAUA.

MOKUNA XVII.

PII KA ENA O KE KAUNA.

"E lawe koke iaia iloko o ka holo (hall) nui a malaila e hooponopono ai, no ka mea i ka nana aku ua eha oia a ua maopopo loa ka nahaehae o kona aahu."  O ke kauoha keia a ke Kauna a o ka Loo@ aku la no hoi ia o kona kapena, Mr. Setinameta.

"E lawe koke aku i ke alapii iloko a e hoi na mea apau iloko me ka hakalia ole," wahi hou a ua Kauna nei me ka leo ano kalakala, "no ka mea ma keia kanaka nawaliwali ke hoomaopopo nei aa eia ka Akibihopa ma kona ala i ke Kakela nei."

Ua hooko koke aku la no hoi o Kapena Setinameta i ke kauoha a emoole waiho ana o Konorado iloko o ka holo, o kona lole ua nahaehae a aia he mau palapu maluna o kona kino, a ma ka hooponopono ana mai o ke Kauna ua kauoha aku la oia e hoohainu iaia i ka waina a i ka manawa i loaa mai ai ua komo aku la he mau oo@ pu waina a na ia mea i hooikaika ae i ke kino o ke kanaka nawaliwali.

"Va uni loa kakou i na koa e kuu Haku," i hoopuka ae ai o Konorado me ka leo nawaliwali a ano na'ina'i i ka manawa i hoomakili ae ai kona mau lihilihi-maka a ike mai la i ka Emepera.

"Aole e hiki," i hooho ae ai ka Emepera, a namunamu wale iho la he hoi ke Kauna no ke kanaka nawaliwali.

A i ka pohala maikai ana ae o Konorado ua hoike piha aku la oia i kana moolelo kekahi kumu nui i pii ai ka ena o ke Kauna Paele.

Ma ka la mua o kona hele ana ua halawai aku la oia me kekahi mahele koa i kahi mamao no nae e ike ole ia mai ai oia, no ia mea, i h@loli ae ai oia i kona alahele me ka manao aole oia e halawai koa hou aka ua poho ia manaolana ona no ka mea aia no ia mahele koa malaila.

Alaila hooholo loa iho la oia e hele ma ka lihimuliwai o Rine, @ nae, ua hoopuiwa loa ia oia i kona halawai hou ana me kekahi puali a hoomaopopo iho la oia ua puni lakou i na koa o ka Akibihopa.

O ke kolu keia o ka manawa nolaila, i hooholo iho ai oia e @ ke kakela aka i kona manawa i hoi mai ai ua halawai mai la @ oia me kekahi pualikoa a ua hooikaika nui oia e ike ole ia mai aka mahope iho o ka aloalo ana ua paapio aku la oia a noho ana i kahi hoomoana o ua poe koa nei.

Aole no hoi i ikaika loa na rula hoopaapio i kau ia mai maluna o@ mamuli o ka manao o na koa he kanaka oia i hele mai Palanipoka mai a e hele ana no Tarevis mamuli o ka hoike a kona palapala @kuu e hoike ana ua hiki iaia ke hele mai Palanipoka a i Tarevis.

No keia ike kuhihewa o lakou ua hiki o Koronado ua hooholo koke ilio la oia e mahuka no ke alahele i ke Kakela Turona i lohe ai ka poe olaila i keia mau hana kimo-po.  A iloko o ka manawa kupono ua mahuka io iho la no oia, a iloko o ka luhi nui ame ka ehaeha o @na alahele me ka maopopo ole  iaia o ke alanui e pakele ai a hiki ai i ke kakela, me ia iho la oia i hele ai me ka ehaeha nui a poholehole i na kuku laau a hiki wale i kona hiki ana i ka puka-pa me ka pololi nui.

O ke Kauna Paele kekahi e hoolohe nei i keia moolelo kamahao o Konorado me ka pane leo ole, a i ka hiki ana i ka panina o na moolelo nei ua pane aku la ka Emepera:

"Nana oe, e kuu Haku Paele, e like no ke ka'u i olelo ai aole e hiki i ka Akibihopa ke hooko i keia hana nui ke ole e kokuaia mai e kekahi mea okoa ae.  Nolailal ua ike ae la no kaua i ke ko@o ana mai o ka Akibihopa o Kolone.  He mea no hoi keia e hoike mai ana i ka maopopo loa o keia manao kipi o ka Akibihopa ia @ mamua aku o ka huakai a ke Kaunawahine Tekela."

"Ua manao pu no hoi au," i hoomau aku ai ka Emepera i ke kamailio ana," aole e hiki i kela mau Akibihopa ke kula'i i ka ikaika o ke Kakela Turona nei, koe wale no a hoomau mai lakou no ke paniku ana a piha ka makahiki e nele ole ai ko kakou pololi.  Pehea la, na manao koonei poe e lawa ka kakou ai no ka makahiki hookahi."

"O, lawa no elua makahiki," i hooho leo kalakala ae ai ua Kauna nei, "a mawaho ae o ia e hoopuka no wau i na mea apau o ke kakela nei i loaa ka ikaika no ke kaua ana iwaho a e hui aku me na enemi."

"Aole oe e olelo mai ana e hookuu pu ana oe i ke Kaunawahine Tekela ame ke Kaunawahine o ke Kakela Turona nei? i ninau aku ai o Rodolofo.

"Aole, aole no hoi au i makemake e ninauia mai au no ka'u hana e hana aku ai a okei loa aku ke ke'ake'a ia mai.  No kau papahana waiwai ole o ka hoouna ana aku nei i elele e ike ai i ka Barona Sigif@ra@ ke kumu o keia pilikia a aole loa wau i makemake iki e a oia mai wau e kekahi kanaka."

"No keia hoohalahala au i hoike mai la," wahi a ke kanaka opio ke makemake nei wau e hooaiai aku ia oe ina aole ka hoounaia ana o Konorado ina aole kakou e lohe i keia mau hana maalea a ka Akibihopa nolaila i kuu manao aole he kumu kupono na kakou e hoohalahala ai i ke kanaka nawaliwali."

Me ka pane leo hou ole aku o ke Kauna ia Rodolofo, ua hulki ae la oia a haawi kauoha aku la i kekahi o kona mau kauwa no ka hele mai o kona kapena i ona la.

"Ua pau anei kau poe koa i ka hoonohoia ma na wahi kiai o ke kakela nei?" i ninau aku ai ke Kauna i kona kapena i kona wa i hoea aku ai imua o kona alo.

"Ae, e kuu Haku."

"Ua ikeia aku ane kekahi o na pualikoa o ka Akibihopa?"

"Aole, e kuu Haku."

"E hoouna aku i olelo i na kamaaina o na wahi kokoke mai nei o kakou--o ka muliwai Mosele, e hoike ana e malama lakou no lakou iho, no ka mea, eia na Akibihopa o Tarevis ame Kolone me ko laua mau pualikoa no ke kaua, a e hoolilo aku i ko lakou mau mahina ai no ke dala ke makemakeia mai e lakou.  E hoike pu aku hoi e hiki ia'u ke nana no lakou, no ka mea, ua lawa au no ka malama ana ia'u iho.  A pau ia i ka hana ia alaila no ka lawelawe ana i na mea kaua.  E hoopii aku ia lakou apau ma ke alapii a e hooiho aku mawaho o ka pa."

"O na wahine anei kekahi apau, e kuu Haku?"

"Aole hookahi mea e koe mai na wahine a na elemakule, koekau wahine ame kuu kaikamahine."

Alaila kunana iho la ua kapena nei me ke kanalua nui no ka hiki iaia ke hana aku ia hana me ke ke'u ole ia mai.

"Heaha ka mea i koe?" i ninau aku ai ke Kauna i kona kapena.

"E ohumu ia mai ana paha?"

Alaila pii ae la kaena o ua Kauna nei a hapai ae la i kana puupuu a ku'i iho la iluna o ke pakaukau me ka halulu nui a pioloke ae ia ko ka hale apau.

"Hooko aku i keia kauoha a lawe mai i ke poo o ke kanaka mua loa e ohumu ana, a e hookuke aku i na wahine apau mai ke kakela aku me ka hakalia ole."

Haalele iho la ke Kapena Setinameta a holoholo ae la no hoi na Kauna nei me na nanaina hakumakuma o ka huhu maluna o kona helehelena, a aia no hoi ka Emepera ke noho la iloko o ia wahi hookahi me ka ekemu leo ole, a aia no hoi ka panapua ke ku kiai la ma ka puka kahi ona i hoonohoia aku ai e ke Kauna.

Aole no i liuliu loa ua hoopuiwa loa ia o Rodolfo i ke komo puahi ana mai o ke Kaunawahine Tekela me na maka i halo'ilo'i i na waimaka, a mahope ona o Hilda kona wahine ukali e uwa ana.  No keia komo ana mai la o ua mau wahine opio nei ke kumu i ku iho ai ke Kauna a nana kuemaka nui mai la me ka pane leo ole no kekahi mau minute.

"O, e kuu makua, e kuu makua," i hooho aku ai o Tekela me ka leo o ka ehaeha ame ke aloha me ha la ua loaa i ka poino, "he mea maopopo loa aole oe e hookaawale ia'u ame Hilda, a oiai he malihini oia i keia wahi aole e maopopo iaia o kahi e hele aku ai a i kahi e noho ai."

"Aole loa e ke'ake'aia mai ka'u mau kauoha e kekahi mea Tekela" i pane ikaika aku ai na Kauna nei, "aole loa e kekahi mea."

"Aka ua hiki no ia oe ke kauoha mai e hookoe i hookahi, a ina e makemake oe e hookaawale i ko maua ai pu ana ma ka papaaina. alaila e hookoia aku no pela aka aole oe e hookaaawale iaia mai ia'u aku a mai waho aku o ke kakela nei."

Alaila pii loa ae la ka ena o ke Kauna a kuikui ikaika iho la maluna o ke pakaukau me ka halulu nui, a hiki ole hoi iaia ke hoopuka leo no ka nui loa o kona huhu no keia alalaiia ana o kana kauoha, a no keia mea ua kaohi iho la o Rodolofo i ke Kaunawahine Tekela ma ka hawanawana ana aku:

"Aohe he mea hiki ke hana, no ka mea, ua nui ino loa ka huhu o ko makua a e oluolu olua e hoi iwaho a kekahi manawa kupono e hooponopono hou ai no keia mea."

"Aia kela poe koa ke kali mai la no Hilda a ina e puka aku ana oia iwaho o kona lawe koke ia no ia iwaho," i pane leo nui ae ai ke Kauna Tekela me kona hoomanao ole ae ma ka hawanawana ka mea kupono e pane aku ai.

"He wa kaua keia e ka hupo," i hooho leo nui ae ai ka Paele me ka huhu nui.  "Ina e puka hou mai kekahi olelo mai ia oe mai alaila e hookuke aku no wau ia oe ame kou poe o Tarevis mailoko aku o keia pa.  O oe hoi ke kumu i ulu mai ai keia mau paio e hoopilikia ana i ko'u noho ana."

"Ua ike no oe he hoopunipuni kena olelo au i hoopuka mai la, oia hoi, o makou ke kumu o kou pilikia ana," i pane aku ai ka Emepera me ka leo malie a iloko hoi o kona noonoo maikai.

Alaila huli koke ae la ua Kauna nei maluna o ke kanaka opio me na nanaina i oi loa ae ka huhu mamua o na manawa i hala koke iho ame he iliohae la i ka nakahele iluna o ka papahele.

"Hele, hele," i puoho ae ai ua Kauna nei," o oukou apau loa e hele mai keia wahi aku; a aole he hookahi mea hanu e koe iho iloko o keia kakela.  Owau ka haku o keia kakela a aohe mea e ke'ake'a mai i ko'u kuleana.  A o ka mea e ke'ake'a mai i kuu mana e make no oia."

Mamua o ka hookoia ana o kekahi hana ma ka aoao o ka poe i kipakuia a mamua no hoi o ka hana ia ana o kekahi hana, aia ho@ na komo mai la ke Kapena Setinameta me kekahi poo-kanaka e lewalewa ana a e paaia ana ma ka lauoho, a e kukulu ana no hoi ke koko iluna o ka papahele.

"Aia e kuu haku," i pane aku ai ke Kapena Setinameta, me kona hapai loa ana ae i ke poo-kanaka iluna i ike pono ia mai ai ame ka mana'ona'o nui no hoi ia mau hiohiona, ke kumu i kuemi koke aku ai ka Emepera i hope i ka ike ana i keia nanaina mana'ona'o nui, pela no hoi ua Kauna nei, eia nae, aole i ikaika loa kona kuemi ana.

"Heaha--heaha kela," i ninau aku ai ke Kauna me ke kuha'u nui.

"O ke poo keia o ke kanaka mua loa i namunamu a ohumu a na hooko aku wau e like me ke kauoha a kuu haku.  Ua hoolohe wau ikau kauoha."

Ma ka aoao o ka Emepera ua pii koke ae la ka haikea ma kona helehelena no keia mea manaonao, a lele koke aku la oia mawaena o ke Kaunawahine Tekela mae ke poo-kanaka e lewalewa ana i nalo ae ai mai ka ike ana aku o na wahine opio, eia nae, ua poho ia manaolana no ka mea ua ike mua mai la na wahine a oia no hoi ke kumu o ka uwe leo nui ana o laua a elua.

Ua uwe leo nui ae la ke Kaunawahine Tekela a puka kona leo uwe mawaho o ka hale a hui pu ia hoi me ko Hilda ua hiki ole ke hoomalu a hoomalielie i na wahine opio.

Ma ka aoao o Rodolofo ua lele hou aku la oia a kakoo ae la i ke Kaunawahine Tekela oiai e hina aku ana ilalo, a oia no hoi ka manawa a Hilda i holo aku ai me ka maka'u nui malalo o na wawae o ke Kauna Paele a noi aku la iaia e aloha i ke Kauna Tekela me ka malama maikai iaia, a nona iho, e hana mai oia (Kauna Paele a noi aku la iaia e aloa i ke Kaunawahine Tekela me ka malama maikai iaia, a nona iho, e hana mai oia (Kauna Paele) e like me kona makemake, ina nei no ke kipaku ana e hooko koke no oia.  A no keia mau mea apau ua pii ino hou loa ae la kona huhu a pane aku la i kona kapena:

"Ua pono kau hana a ke hauoli nei au i ka loaa ana o kekahi kanaka hookahi iloko o keia kakela e hooko ana i ke kauoha a kona haku.  He wa kaua keia," i hooho leo nui hou ae ai ua Kauna nei me ka hopu pu ana aku i ke poo-kanaka a haule mai la mai ka lima mai o ke kapena ilalo o ka papahele a hoomaka aku la oia e pekupeku hele i ua poo nei iloko o ua wahi nei.

Aole keia he kaua; aka, he pepehikanaka," i leo nui ae ai ke Kaunawahine me ka uwe pu.  "Aia he ahewa mau loa e kau nei ma kaupoku o keia hale e hiki mai i kona hopena."

"Hamau, hamau," i hawanawana aku ai ka Emepera, "e uumi hoomanawanui i keia ino, no ka mea aohe he mea hiki ke hana aku i ke Kauna."

"E hele ana wau me Hilda, e hele ana wau me Hilda me ko'u nana ole ihea la.  O ke kaawale wale no mai keia hale aku ko'u makemake."

"Aole pela," i hoomalielie aku ai ka Emepera.  "Aohe he pilikia no Hilda ke hele iwaho aka aole he pono nou e hele iwaho."  E ae mai na'u e hoihoi ia oe iloko o kou lumi a iloko o ka manawa kupono e maikai ai na mea apau no Hilda.  No ka pono o Hilda ame kou pono no hoi e uumi i keia ino, no ka mea aole he mea hiki ke hana aku i ke kanaka i ano e ka noonoo."

"E Setinameta," i pane aku ai ke Kauna Paele me ka leo ikaika, "e lawe aku i keia wahine."

Alaila lalau limaikaika aku la ke kapena a kauwohuluhulu aku la iaia iwaho, a o ka Emepera hoi ua hoikaika aku la oia i ke Kaunawahine Tekela e hookaawale koke mai ia wahi aku.

"E ki anei au iaia me ka pua a pili i ka paia?" i hawanawana aku ai ka panapua i ka Emepera i ka manawa i hiki aku ai i ka ipuka kahi hoi e ku kiai ana ua panapua nei.  "He manawa kupono loa keia no ka mea he wa kaua keia."

"Aole," i leo ikaika aku ai ka Emepera.  "Ku kiai aku e like me ka mau me ka oiaio, e ike ole aku i na uluao'a a hoolohe ole hoi i na oleloia mai."

A nalo aku la laua a ku hakanu iho la ke kiai panapua oiai hoi ke Kauna Paele e holo ke ana.

MOKUNA XVIII.

KA HAAWINA A'O A KA MAKA PAHIKAUA.

I ka panapua e ku kiai ua hoopauia ae la kona ano ikiiki a holoholo ae la oia me kana mea kaua e hiipoi ana i makaukau no nae no ka hooko kauoha i ka manawa e waihoia mai ai.

(Aole i pau.)

MAKAI KIU

KALOKE HOME

: AME KA :

Hihia i Huliia me ka Noeau

MOKUNA IX.

(Ka Kauka Wakekona Hoike Elua.)

KA HOAILONA KUKUI MA KE KULA.

Ua hoomau hou aku la maua i ka hele ana me ka mau mai no o ka a ana o ke kukui mamua o maua, eia nae aole maua i ike maopopo aku i ke ano o kahi e kau mai ana ua kukui la.  Ia maua e hoomau ana i ka hele ana a kokoke iki aku, oia ko maua manawa i ike maopopo aku ai.  Ua hookauia ua kukui la mawaena o na ko-wa pohaku elua i mea e palulu aku ai i ka makani mai ke kukui aku, a i mea no hoi e ike ole ia ai ma kekahi wahi okoa aku koe wale no o Basekavila Hale.  E ku ana kekahi puu pohaku nui ma ko maua alahele, a oia ka mea nana i huna ia maua mai na maka mai o ka mea a maua e makemake nei e hopu aku.  Neenee aku la maua a kokoke a kiei aku la maua i kahi a ke kukui e a mai ana, eia nae aole a maua mea i ike aku ai koe wale no ke kukui e a ana.

"Heaha ka kaua hana e hana aku ai?" i hawanawana mai ai o Sir Hanale ia'u.

"E kali iho kaua maanei.  E pono ia kaua e nana mau a ike aku kaua iaia," wahi a'u i pane aku ai.

Aole i liuliu mahope mai, ike aku la maua i ka oku ana mai o kekahi mea ma kahi o ke kukui e a ana, a ike aku la no hoi maua he kanaka ua mea la i oku mai ai.  Ike aku la maua i kona helehelena hoomaka'uka'u, e puhuluhulu mai ana ka lauoho o kona poo me he bea la, a o kona mau maka e leha ana e like me na maka o ka ilio pololi.  E paa ana kona auwae i na umiumi loloa, a o ke ano o kana oni ana ua like me ko na kanaka huhu o ka wa kahiki loa.

Me he mea la ua hoalaia he manao hoohuoi iloko ona.  Malia paha he wahi hoailona kekahi a Beremoa e haawi aku ai iaia mamua o kona hoea ana aku, a oia hoailona aole i loaa ia maua, a nolaila no hoi aole maua i haawi aku, a i ole he mau manao okoa no paha kona; oiai ia maua i ike aku ai i kona mau maka aia na hoailona o ka maka'u e hekau ana maluna ona.  Ike pu aku la no hoi maua i kona ano puiwa, a loaa koke mai la keia manao iloko o'u e hele koke aku mamua o kona holo ana aku mai ia maua aku.

Ia'u i hana ai pela, oia no hoi ka manawa i lele mai ai o Sir Hanale, a ie manawa no hoi i uwa ae ai ua lawehala la a hoopuka mai la i na huaolelo hailiili ia maua a hoonou mai la i kekahi pohaku, a ku ana kahi pohaku a maua i pee mau ai.  Ia wa pu no hoi i ike aku ai wau i kona kino poupou i ke ku ana ae iluna a hoomaka aku la e holo.  Ua kokoke loa wau iaia ia manawa eia nae ua loaa iho la ia'u he ulia a walawala pa-hu ana wau ilalo, a o Sir Hanale mai no hoi mahope o'u.  Ia maua i ala ae ai iluna a hoomaka hou e hahai mahope o ka maua mea i imi mai ai, ua ike aku la maua iaia e holo ana ma ke kuila, ma kahi mamao aku hoi mai ia maua aku.  Ua hiki no ia'u ke ki aku i ka'u pu a ma ia ano e eha ana oia, aka ua lawe mai au i ka'u pu no ka malama ana ia'u ame ko'u hoa, ke loaa mai na ulia ma ko maua alahele, a aole hoi no ke ki ana aku i kekahi kanaka i nele i ka mea eha e ahai ana hoi i kona ola.

He mau mea mama wale no maua i ka holo, a ua maikai hoi ko maua mau ola kino, a ua hoomau aku la maua i ke alualu ana mahope ona a hiki i ko maua malo'elo'e ana, eia nae ke mamao loa aku la kela mai i o maua aku.  Nolaila ua noho iho la maua e hoomaha a hookuu aku la iaia e holo no kona ola iho a ike aku la no hoi maua i kona nalo ana aku mai ko maua mau maka aku.

I ka pau ana o ka maua hoomaha ana, a ia maua hoi i ku ae ai iluna no ka hoi ana aku, oia ka manawa i ala mai ai kekahi mea kupaianaha loa.  Ia wa e hoomaka mai ana ka mahina e puka a e ku ana hoi kekahi wahi puu mamua pono o maua ame kahi a ka mahina e puka mai ana.  Ia'u i huli aku ai a nana ma kahi a ka mahina e puka mai ana.  Ia'u i huli aku ai a nana ma kahi a ka mahina e puka mai ana, ike aku la wau i ke kino o kekahi kanaka e ku mai ana, he kino loihi me na wawae loloa, a o kona mau lima e puili ana mamua iho o kona alo a e kulou ana hoi kona poo.  Mai manao mai oe, e kuu Home, he wahi mea hoopunipuni wale iho no keia.  Ke hoike aku nei wau ia oe me ka pololei, aole loa wau i ike moakaka loa i kekahi mea ma kahi pouli e like iho la me keia.  E like me ka'u i koho ai o ua mea la he kino ia no kekahi kanaka kino wiwi a loihi hoi.  Me he mea la o kekahi paha keia o na mea hoopaha'oha'o o ua kula la.  Aole ia o ke kino o ka lawehala a maua i huli mai ai oiai aole ia o kahi ana i holo aku ai a nalo.  Me ko'u puiwa nui i kuhikuhi aku ai wau i ua mea la i ka barona opio, aka i ka wa a'u i hopu aku ai i na lima o ka barona oia no ka manawa i nalo aku ai ua kino la mai ko'u mau maka aku.  Ia manawa ua oili mai la kekahi hapa o ka mahina maluna o ka puu e ku mai ana, aka nae aole he mea a ike hou ia aku ua kino kanaka la i ku mai ai iluna o ua puu la.

Ua komo mai la ka makemake iloko o'u e hele aku no kahi a'u i ike ai i ua kino kanaka la, eia nae ua mamao loa aku ua puu la mai ia maua aku.  Eia no hoi na lala o ka barona ke haalulu nei mamuli o kela leo kupaianaha a maua i lohe ai mamua iho, a o keia mea kupaianaha a'u i ike ai, a ia'u i ha'i aku ai iaia ua i mai la kela ia'u; he mea hoopaha'oha'o wale no ia a ua piha hoi ke kula me ia mau mea e like me na mea i ha'i mua ia ai.

Malia paha ua oiaio keia mau olelo ana, aka ke ake nei wau e huli pono aku i keia mea.  I keia la ke manao nei maua e hoike aku i keia mea i ka Halepaahao o Kaona'lii a e nana mai lakou i keia kanaka i holo mahuka, aka he mea kaumaha no hoi ia i ko maua noonoo ana ae ua haule ka maua mea i manao ai e lawe ae iaia i paahao na maua.

O keia hana a maua o ka po nei, he mea no ia na'u, e kuu Home e hooia iho ai ua hana aku wau i ka hana au i haawi mai ai ia'u e hana.  O ka hapanui o ka'u mau mea i ha'i aku nei ia oe he mau mea ano ole wale no, aka ke manao nei wau ua kulike ia me kau kauoha i haawi mai ai ia'u mamua o ko'u haalele ana aku ia oe, a nau no hoi ia e wae mai a o na mea nana e alakai aku i ka hopena o keia mea a kaua e huli nei oia kau e malama iho ai.  Ma ka aoao o Baremoa ma ua loaa ae nei ia kaua ke kumu o ka laua mau hana anoe, aka no ke kula ame kona mau mea hoopaha'oha'o eia no ia ke ku nei me ko lakou mau ano e like no me kinohi a kaua i hoomaka ai.  Malia paha ma ka'u hoike o keia mua aku e hiki ana ia'u ke hoaiai aku ia oe i kekahi mau mea pohihihi e paa nei.  O ka mea pono loa au e hana ai oia kou hele maoli ana mai, ke lohe hou aku no nae oe mai ia'u aku i keia mau la iho.

MOKUNA X.

HE MAU MEA ANO NUI I LAWEIA MAI KA HOIKE A WA-

KEKONA.

Ma keia mokuna, e na makamaka heluhelu, e hoi hou ana ka unuhi ana a ka mea unuhi i ke kaunuolelo ana e like me ka hoomaka ana mai o keia moolelo, aole hoi e like me na mokuna elua i hala ae nei, ua hoihoi ka mea unuhi i na kaunuolelo ana na Kauka Wakekona.  E hoomau aku ana no kakou i ka hoohialaai ana me ua kauka la a hiki i ka wa e komo mai ai ka kakou makaikiu, Kaloke Home.