Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 13, 25 March 1904 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

2.  NUPEPA KUOKOA, MARAKI 23, 1904  

 

KA

Nupepa Kuokoa

 

NO KA MAKAHIKI --- $2.00

NO EONO MAHINA --- 1.00

 

SUBSCRIPTION RATES

 

ONE YEAR --- $2.00

SIX MONTHS --- 1.00

        

         O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA. E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.

 

O na Dala apau o ka Pepa e hoouna pololei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COMPANY, LTD.

 

HOOPUKAIA E KA

Hawaiian Gazette Co., Ltd.

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu,

Paualaau o Hawaii, ma ke ano

Mea o ka Papa Elua.

 

DAVID L. A-I, : : Lunahooponopono

S. K. NAWAA, : Kokua Lunahooponopono

A. W. PEARSON, : : : LUNANUI

HONOLULU, OAHU.

POALIMA : : : MALAKI 25, 1904.

KAHEA AHAOLELO KUIKAWA.

         O ka hoopuka ana o ke Kiaaina Carter i ke kuahaua no ka wehe ana i ka Ahaolelo Kuikawa i ka ia 6 o Aperila ae nei no ka hooponopono ana i ke kahua kulanalana o ke Aupuni maluna o ka ninau hoohana i na loaa a a hoolilo ame ka nele i na haawina dala ole no ka manawa i hoomaopopoia, -- he hana ana ia ana e hoike maopopo ana i kona kuokoa maopopo, no ka mea, ua hooholo iho oia ia hana me ka nana oie ae i na pane a ka poe ko’iko’i loa iloko o ka oihana kalepa ame kekahi hapa o ka lehulehu, e hoike ana i ka maikai ole o ka wehe ana i ahaolelo kuikawa.

         He mea hiki ke hoomaopopoia i ka manawa e haawi kumu ana keia poe -- o kekahi hapa e olelo ana ua maikai ka wehe ana, a o kekahi poe e hoike ana aole i maikai a i ka maikai ole ua kaa aku ka hapanui o ke ko’iko’i ma ko lakou aoao e hiki ai no ke ike iho e puka mai ana ka hooholo a ke Kiaaina ma ia aoao, eia nae ka mea i ikela ua hooholo iho ia oia e like me ka pana ana o kona noonoo e like me kana i hoomaopopo ai o ka maikai loa ia, a kakou hoi e ike nei ma keia kukaia ahaolelo kuikawa. O keia hana ana ana oia no ka mea e hoike ae ai i kona kulana kuokoa maopopo. He maikai keia, a e hui kakoo like ae keia mau aoao -- pane hoole a ae i ke kuahaua e pono ai mahope iho o ka hooholoia ana, e like me ka rula mau.

         O ka puka ana o keia kukaia ahaolelo kuikawa ua hookomo aku ke Kiaaaina iaia iloko o kekahi wahi haiki loa o ka hana  no ka mea aole i maopopo ka pukapono o keia ahaolelo kuikawa, ke hookukuia ae me keia o ke kau mau i hala iho la, aka he mea pono no e hoana hou i ka lawelawe hana ana mahope iho o ke kilo nui ana i na hemahema o ka wa i hala, oia hoi, ma kekahi olelo ana, e pono e lilo keia ahaolelo kuikawa i ahaolelo hooemi lilo, ma kona hoomakaulii i kona mau lilo ponoi iho a malama pu hoi i kona manawa hana aole o ka hooi wale aku a kaa mawaho o ka mea kupono, -- a ma kona hoonoeau i kana lawelawe ana pili loa i ke kumu o ka hana e like me ke kuahaua a ke Kiaaina no ka mea o ka poe hookaa auhau o lakou ka i ike i ke ko’iko’i o ka auamo, oi loa aku ka poe kalepa a lakou e kuha’u nei no ka nui kanalua mamuli o na uhaai o ka Ahaolelo i hala.

         A o ka wehe ana i keia pilikia aia ia iloko o ka lima o ka Ahaolelo, a e hemo ia pilikia maloko o na palena kupono e hoonui ole loa ai i na lilo, mai kona e hooholoia ai e kaa lakou maloko o na welawe hana a o na haawina kupono e hoonui ole loa ai i na lilo, mai kona e hooholoia ai e kaa lakou maloko o na welawe hana  a o na haawina kupono e hooholo ai e kaa lakou maloko o na loaa aupuni aole e hu aku mawaho, a makou e lini nui nei ola ke kahua kupono o keia ahaolelo kuikawa e hana ai a i na ahaolelo no apau, ma kekahi olelo ana, i ahaolelo nona na hana maluna o ke kulana oihana maoli.

         Ma ka aoao hoi o na hoa ahaolelo o ke kau i hala he manawa kupono loa keia no lakou e hoana hou ai ia lakou, no ka mea o lakou no na hoa o keia kau kuikawa, a o ko lakou hoomau i na hana o ke kau i hala no keia kau oia no ka hoike ana iloko o ke ao i ka nele maopopo i na haawina hiki ke hooponopono aupuni maluna o ke kulana makaukau  he mea kupono ole hoi e hanaia pela: aka o ka hooko ana aole ma ka uhauha dala ana a hoomaunauna manawa aka ma ka hoopoloiei, a hoomaikai a hoopono iloko o na hana apau oia auanei na mea e hoano hou ai ia lakou iho a he maikai hoi la no ka Teritori holookoa, a na keia mau haawina no e hooaiai aku i ko loko poe i ka nui makaukau lo o ko Hawaii nei poe i ka hooponopono ana i ko lakou aupuni me ke kauka’i ole i na hooponopono kuwaho.

         Nolaila makou e lini nei e lilo keia ahaolelo kuikawa i ahaolelo hoomkaulii a hoemi lilo, i ahaolelo ma ke kulana kanakamakua a o na hoa -- e hana anei lakou e like me ke kau i hala i ole ma ke kulana maoli o ka hana.

 

KOHO ELELE REPUBALIKA

         Kia i keia mau ia ke puka nei na hoolaha o ke kuahaua i na Repubalika a puni keia Teritori iloko o na mahele koho, no ka waa elele ana mailoko mai o ka huina nui o na Repubalika e noho ana ma keia ame keia mahalo koho maloko o na haiawai i ka poe e lawa ana i ke kulana moho elele a o lakou ka poe e h@ aku i Hilo ma ka kulana elele Repubalika no ka hoomaopopo ana i ka haluna elele nui kupono i hoomaopopoia no ke komo ana aku iloko o ka halawai aha elele lahui o na Repubalika e malamaia ana i Kikako. Amerika Huipuia i ka la 21 o Aperila, o keia kumuhana oia ana kekahi mea nana e hoomakili ae i ka noonoo o kakou Hawaii, aole no ka wa mua oiai ua hoouna mua ia no he mau elele Hawaii mai nei aku, aka e hoomakili ana keia no keia manawa a no keia mua aku.

         Na keia kuahaua no e hoike ae ia kakou i ka pilikana aku o keia aoao Repubalika o Hawaii nei i kela o Amerika Huipuia, no ka mea o na Repubalika o Hawaii nei kekahi i konoia mai nei e komo pu aku ma keia hana nui, a o ke komo ana o na Repubalika o Hawaii nei me kela o Amerika ke kumu hoi o ka hana, oia kahi e komo haaheo ai keia poe Repubalika oonei iloko o kela aha elelewae moho no ka hoopiha makalua ana i na noho kiekie loa o na oihana aupuni o Amerika -- ka wae ana i mau kanaka kupono no na noho Peresidena ame Hope Peresidena.

         O keia kekahi o na ninau i hoopaapaa nui ia a i waha-a nui ia e na hoa kalaiaina, oia hoi e olelo ana, noonei wale iho no keia poe Repubalika a aole he wahi pilikana i kela oloko, a i na koho elele ana o ka aoao Repubalika o Hawaii nei mamua i maiamaia ai, aole no i manaoio ka hapnui o na oiwi Hawaii, aka, aole hiki ke alo ae i ka ike iho i ka ike iho i ka oiaio o ka pololei o ka pili o keia poe Repubalika i kela o ko oloko: a he mea maikai hoi na kakou e hoomaopopo pono iho i keia oiaio o ka pili io o keia poe i keia o loko ma o keia kuahaua wae moho elele e malamaia ana i Hilo no ka wae ana mailoko mai o ia huina i poe kupono ma ke kulana elele lahui o na Repubalika no ka wae moho luna aupuna ana.

         He mea maikai ka moakaka pono ana i na kulana powehiwehi a na Hawaii e hoopuhiliia nei a komo pu iloko o na kuhihewa o ka hoohuikau wale, kekahi kumu nui o ko makou makemake i ka hooaiai ana i hololia ae ai ia kaola pula o ka maka i ike maopopo ai, he pomaikai nui hoi ia, a i ka manawa e hoala ai na koho elele iloko o na mahele koho o ke Teritori nei aole e nele ka hamau o ia mau ano ino koe wale no ka poe hoomanoino kahua ole.

         Eia nae a hiki i ka manawa e holopono ai na wae elele ana a hui i keia o Hilo iloko o keia Aperila ae, a puka mai kolaila mau elele no ka Aha Elele Lahui Nui o na Repubalika i Kikako, a e hele io ai lakou ilaila a hiki i ka manawa e hua mai ai ka lakou hana oia auanei ka piha pono o ka io o ke kumu o ka hana, a e hamau ai na hoohaiahaia kahua ole e pono ai.

         E like no me keia mau anoai pela no e upu mua aku nei na Demokarata oonei e puka mai ana na kono no lakou e liuliu ai no ka hui aku me kela o ka aina nui.

 

ULU NUI KE APUKA I KA HOOKUUKUUIA.

 

         Ma ka lono i hoea hope mai ma ke telegarapa ua ikeia ke ano puikaika o ka hopuia aku a paa mai o Henry Kapea ina nei no ka hiki aku ia Iapana, ina aia malaila kona alahele. O keia kekahi o na Hawaii e upuia nei o ka paa mai iloko o ka lima o ke kanawai no ke apuka i ke dala o ka Hui Hawaiian Trust, a ke ku i kahi o ka i’o aole i kanamai o ka wi o ka niho a e pono  no e kau ke koikoi o ke kanawai maluna o ka poe kolohe apau me ka na@a ole ae owai la ia.

         A maluna o keia apuka dala makou i makemake hou ae e hooaiai aku ia kakou iho e like me ia i hoikeia ma ka manaopepa o ka pule i hala me ka lini nui o makou e manana ae keia ino, ka mea kupono hoi e loaa iwaena iho o kakou. He nui ka minaminaia o na kanaka opio mamuli o ka ikeia o lakou na iwikuamoo o keia mua aku aka o ka hapaiaia ana e keia ino oia kekahi ino ikaika loa nana e kaomi ino loa ia kakou ilalo, a o kekahi kumu i ulu nui ai keia ino apuka dala iwaena o kakou iho iloko o keia mau la pokole oia no ka hookuukuu wale ia o ka poe i apuka i ke dala o ke Aupuni, mai kekahi poe haole ame na Hawaii me ka hoopa’i ole ia.

         He mea maopopo loa ua hanaia ka hewa e kekahi poe o lakou e kupono ai e hoopa’iia a o ka poe i holo mahuka, mai na haole a na Hawaii, ma ke akiumala aku me ka hiki ole ke hoohewahewa ae ua holo no keia hewa nui, eia nae, aole he wahi hooikaika pauaho ole a ka Teritori e loaa keia poe kolohe i hiki ai lakou ke hoopa’iia.

         O ka hookolokoloia ana o kekahi poe apuka o lakou a pau i ka hemo ma ka apua i ka nana aku, me he la he hoomeamea wale iho no i mea e oleloia aku ai ua hanaia ka hana, a pau io aku la no i ka hemo -- ke olelo nei makou o ia hookuukuu wale ana, oia kekahi mea nana i kono ikaika aku i na opio e hoomahu’i aku, no ka mea, o ke pahemo ana o keia poe o ko lakou nei pahemo pu ana no ia, a mamuli o ka nalu nui o ia ano manao iloko o ka noonoo alaila ua uhiia ae la na mea maikai e ne apau a o ka hukiia aku la no ia iloko o ka hana apuka, me keia manao e hoomahuahua aku i ua loaa hewa la ma ka hoopukapuka ana iloko o na hana piliwaiwai, a i ka hele loa ana e hiki ole ai ke paa mai o ka haole aku la no ia iloko o ka poino i hoomaopopo mua ia e hoea aku ana ilaila ina e hoomau aku.

         Ke manao nei makou he pilikia nui keia, ma na aoao no apau, -- i ka mea nana i hana ka ino, a i ka mea nona ka waiwai i poholaloia ai ka lahui o ka mea nana i hana ia iao, a makou hoi e lini nui nei e makaala mai ke Aupuni nona iho ma ka hookuukuu ole i keia poe apuka dala aka e hooikaika e noii i ka oiaio o ka iao e nono ai e hoopa’iia ke ku i kahi o ka io.

         A i ke Aupuni e hooikaika ana ma ia mahele ke manao nei makou o na poo hana oihana, a o ka poe na lakou na hana, aia no ia lakou kekahi ko’iko’i o ka hoohana ana i na limahana -- oia hoi, aole o ka hilinai wale no mawaho, a koe ke ano o ke kanaka i kona kupono io maoli e hiki ai ke hilinaila, e maikai nui ai ka hookuu aku i na limahana ano epaepa a hoopiha iho ia mau -- akalua me pa limahana manao hana pololei a ano noeau, me ka nana ole ae owai ia oia.

        

NANI NA KUAHIWI O HAWAII NEI.

 

         Ua hoike ae kekahi malihini kaahele i hoea mai nei mai Amerika mai i kona manao e kakoo ana i ka hoolaha ana aku o na kuahiwi o Hawaii nei oia na wahi maikai loa a ka poe puni pii kuahiwi e hele aku ai. Iloko o keia manawa pokole a keia malihini kaahele i noho ai maanei ua ikaika keia manao iloko ona ina e hoolaha ia aku keia mea, e lilo ana ka pii ana iluna o na kuahiwi o Hawaii nei i mea nana e kono aku i ka manao o ka poe puni hele kuahiwi e holo mai no Hawaii nei. Ua manao keia malihini o Mauna Loa. Mauna Kea ame Haleakala oia na kuahiwi maikai loa no ka hele ana.

         E lilo ana keia i mea na ke Komite Hoeueu o Hawaii nei e hana ai a hooiaha aku ma Amerika e like me ka manao o keia malihini.

 

Weheia ka Home o na I’a.

(Mai ka aoao I mai.)

 

E, ua olelo ae lakou o ko Hawaii nei ka helu ekahi ma ka maikai o na waihooluu o na i’a, a wahi a lakou e lilo ana ko Hawaii nei home o na i’a i wahi e hele nui ia ai e makaikai.

         Ma ka la i weheia ai o keia home o na i’a, ua malamaia ae he mau haiolelo hoomanao no ka wehe ana, a o ka poe na lakou i ha’i ae i na manao, oia o L. A. Kakina, Prof. W. T. Brigham, o ka Hale Hoikeike o Kamehameha, Mr. Peck, Lunakanawai Amerika, Sanford B. Dole, ame W. R. Kakela.

         Ma ka hoike a Kakina i ikeia ai he $8,000 o ia ka nui o na dala i hooliloia no ke kukulu ana i keia home o na i’a; o ka waiwaiio hoi o ka aina a Kimo Kakela i haawi ai he $7,500, a o ka lilo o ka Hui Kaauwila ma ka houluulu ana i na i’a ame ka hana ana i ko lakou mau wahi e holo ai he $3,233: nolaila o ka huina lilo no ka home o na i’a ua hiki aku i ka $18,733. Ua hoike hou ae o Kakina he umi-ku-mamahiku makahiki oia ka loihi o ka manawa hoolimalima o kahi e ku nei o keia hale hoolimalima o kahi e ku nei o keia hale hoolimalima, i hooliloia aku hoi e Kimo Kakela, a e like me ka loihi o keia manawa e ku ai ka hoolimalima pela no hoi ka loihi o ka manawa e kaa ai na hoolilo o keia hale malalo o ka Hui Kaauwila, a ua manaolana oia mahope aku o ia manawa e kaa aku ana keia wahi malalo o ka malama ana a ke Aupuni a komo hoi iloko o na haawina hoolilo o ke Aupuni.

         E hamama ana na puka o keia home o na i’a i na ia apau o ka pule, mai ka hora 10 a hiki i ka hora 9 o ka po o na la noa, a mai ka hora 1 auwina la a hiki i ka hora 9 o ka po, o na ia Sabati. O ka Poakolu, o ia ka ia e hookuuia ai me ka uku komo ole, aka o na la e ae e auhauia ana he kenikeni no ke kanakamakua a he elima keneta no na keiki. E lilo ana keia mea i mea nui ma Honolulu nei i keia mau la, nolaila aole pono e hookuukuu i ka manawa aka e pono no e hele ae i ike i keia mea hou. Wahi a kekahi poe ua like no ka ka  hele ana ma ia wahi e like me kou hele ana i lia makeke kuai i’a e ike ana no oe i na i’a Hawaii. Pololei no keia manao , aka ua oi ae keia , no ka mea e ike ana oe i ka holo ana o ka i’a ma kona kino ola, aole hoi e like me ko ka makeke, he kino make kau mea e ike ana.

 

AOLE OU HOALOHA E LIKE ME KOU HOALOHA O KA WA I HALA.

E kokua mau ana oia ia oe i kou manawa e poino ai. Ua like no ia me ka laau Chamberlain’s Cough Remedy. He hoaloha ia iloko o na tausani home, a e like me kou hilinai ana i na hoaloha e ae, pela hoi oe e hilinai ai iaia i kou wa o ka pilikia. Ke kuaiia nei e na Halekuai Laau apau. Benson, Smith & Co., Ltd., na Agena ma Hawaii nei.

 

OLELO HOOLAHA.

         O ka poe koi waiwai apau i na waiwai o keia poe i make malalo iho nei i make ma ke Kahua Ma’i Lepera, Mokupuni o Molokai, ke waihoia aku nei ke noi e waiho mai i ka lakou mau koi ma ke Keena o ka Papa Ola maloko o eono (6) pule mai ka la aku o keia hoolaha.

         C. CHARLOCK,

         Kakauolelo o ka Papa Ola. 
           Pihana (k) he Hawaii, 74 makahiki, make i Ianuari 2, 1901, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         S. Kaaua (k) he Hawaii, 63 makahiki, hookomoia i Sepatemaba 12, 1900 mai Punaluu mai, Hawaii, a make i Mei 3, 1902, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         Jas. Kaaona (k) he Hawaii, 37 makahiki, hookomoia i Mei 8, 1888, mai Hilo mai, Hawaii, make i Iulai 27, 1902, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         Kamakahiki (k) he Hawaii 29 makahiki, hookomoia i Novemaba 14, 1893 mai Lahaina mai, Maui, make i Mei 6, 1902, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         Poola (k) he Hawaii 66 makahiki, hookomoia i Okatoba 1, 1901, mai Hilo mai, Hawaii, make i Iune 3, 1902, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         Lau Fun nona ka inoa Lau Franch (Pake) he 45 makahiki, hookomoia i Ianuari 5, 1879, mai Oahu Halepaahao aku (Kawa), Oahu, a make i Feberuari 16, 1903, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         Jas. Kalewe (k) he Hawaii 23 makahiki, hookomoia i Mei 3, 1900, mai Hana mai, Maui, make i Aperila 10, 1903 ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         John Wahineaea (k) he Hawaii 31 makahiki, hookomoia i Okatoba 13, 1895, mai Hana mai, Maui, make i Iulai 30, 1903, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         Kamano (k) he Hawaii 44 makahiki, hookomoia i Iune 7, 1898, mai Waiwapu mai, Maui, make i Sepatemaba 19, 1903, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         Dan Malua e (k)  he Hawaii 24 makahiki, hookomoia i Aperila 22, 1898 mai Halawa mai, Molokai, make i Sepatemaba 29, 1901, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         Kealoha Nui (k) he hawaii 70 makahiki, hookomoia i Novemaba 28, 1903, mai Lunalilo Home mai, Oahu, make i Okatoba 9, 1903, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         Ben Aalona (k) he Hawaii 23 makahiki, hookomoia i Okatoba 9, 1899, mai Halehaku mai, Maui, make i Okatoba 10, 1903, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         John Ailing (k) he 64 makahiki, hookomoia i Sepatemaba 1, 1896, mai Honolulu mai, Oahu, make i Okatoba 24, 1@3, ma ka Kahua Ma’i Lepera.

         Kamai (aku) he Hawaii 55 makahiki, hookomoia i Sepatemaba 27, 1887, mai Waikapu mai, Maui, make i Novemaba 5, 1903, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

         John Bell (k) he Hawaii 37 makahiki, hookomoia i Malaki, 2, 1892 mai Hana mai, Maui, make i Novemaba 13, 1903, ma ke Kahu Ma’i Lepera.

         Keliiwahahee (k) he Hawaii 38 makahiki, hookomoia i Aperila 21, 1896, mai Honuakaha mai Oahu, make i Novemaba 20, 1903, ma ke Kahua Ma’i Lepera.

3008 -- Mar. 25 -- Apr. 1, 8,

 

HOOLAHA MANA HOOKOLOKOLO

ILOKO KA AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI O KA APANA KAAPUNI ELUA, TERITORI O HAWAII. MA KE KEENA HOOPONOPONO WAIWAI. E PILI ANA I KA WAIWAI O RICHARD M. PAHAU, I MAKE.

 

         Ma ka heluheluia ana ame ka waihoia ana mai o ka Palapala Noi o W. R. Castle Lunahooponopono Waiwai o ka Waiwai o Richard M. Pahau i make, e noi ana e loaa aku iaia ka mana no ke kuai aku i ke kuleana akahi-hapaha mahele oie ia o Richard M. Parau i oleloia i make, iloko o ka pa-hale Home o ka ohana o Pahau iloko o Kawaiahao, Honolulu, Oahu.

         Ua haawiia aku ke kauoha o ka Poaono, ka la 9 o Aperila, 1904, ma ka hora 10 a. m. oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua Noi ia i oleloia iloko o ke Keena Hookolokolo o keia Aha Hookolokolo ma Wailuku, Maui, a o keia manawa i hoikeia ae la ame kahi i hoikeia ae la e akoakoa ae ai ka poe apau i pili i keia mea e hoike ai i na kumu ina he mau kumu ka lakou , e pono ole ai ke aeia aku ke Noi i oleloia.

         Hanaia ma Wailuku, Mokupuni o Maui, Malaki 17, 1904.

(Kakauinoaia) John W. Kalua, (Sila) Lunakanawai o ka Aha Kaapuni o ka

         Apana Kaapuni Elua.

Ikemakaia: W. J. COELHO, 
 Kakauolelo o ka Aha Kaapuni o ka Apana Kaapuni Elua. 
 3008 -- Mar. 25. -- Apr. 1, 8.

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

HOOLAHA MANAO E HOOKO A KUAI A KA MEA PAA MORAKI.

 

         Mamuli o ka mana kuai i hoopaa ia iloko o kekahi palapala moraki mai ia Charles S. Desky mai a ia C. W. BOOTH, i hanaia ma ka ia 22 o Sepatemaba, 1900, i kopeia hoi iloko o ke Keena Kakau Kope, Oahu, iloko o ka Buke 217, aoao 9 a hiki i 11, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha ke makemake nei ka mea paa moraki e hooko i ka moraki i oleloia no ke kuu i uhaiia, oia hoi, ka uku ole ia ana o ke kumupaa ame ka ukupanee i ka manawa e hookaa ia ai, a ma ka Poakahi, la 28 o Maraki, 1904, ma ka hora 12 awakea o ia la e haawiia aku ana ma ke kuai a e kuaiia aku ana ma na keena kudala o Will E. Fisher, No. 180, Alanui Kalepa, Honolulu, i na aina ame ka waiwai i hoakakaia iloko o ka moraki i oleloia, i hookuu ole ia hoi mamua aku o keia manawa mai ka moraki ae. O na aina ame ka waiwai e kuai ia aku ai peia, ame na mahele aina pu hoi i hookuu ia, ua hoakakaia no ia iloko o ka papa helu waiwai i hoopili pu ia me keia a e nana ia aku ai ma keia.

         O ke kumukuai ma ke dala kuike no ia ma ke dala gula hoi o Amerika Huipuia. O na palapala kuai ma ka lilo no ia o ka mea e kuai mai ana.

         No na mea aku i koe ame ka nana ana i na kii aina e hoike ana i kahi i waiho ai o ka waiwai i oleloia e like me ka mahele ia ana ma na apana, e ninau aku ia J. Alfred Magoon, keena hana ma ke kihi o na Alanui Kalepa ame Alakea, ma ka Hale Magoon, Honolulu, a i ole ia Will E. Fisher, mea kudala.

         C. W. BOOTH,

         Mea Paa Moraki. 
       Hanaia ma Honolulu, Feberuari 24, 1904. 


PAPA HELU WAIWAI.

         O ka waiwai e kuai ia aku ana oia no keia malalo iho: 
      O kela mau apana aina a pau loa e waiho ia mawaena o ke awawa o Pauoa ame ke awawa o Nuuana iloko o ka Apana o Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, penei:

         EKAHI: O ka Apana ekahi apau loa o ke Kuleana Helu 10,605 ia Kamakee Piikoi, nona ka ili o aiwa eka ame 9.39 kaulahao kuea, e like me ia i kopeia ma ka Moolelo o na Kuleana ma ke Keena Aina o ka Lehulehu ma Honolulu ma ka Buke 10 o na Kuleana i oleloia ma ka aoao 60.

         ELUA: O ka Apana ekahi apau o ke Kuleana Helu 273 la Joseph Booth, i kopeia ma ke Keena Aina o ka Lehulehu ma Honolulu iloko o ka Buke 1 o na Kuleana ma ka aoao 457, a i hoopukaia ai hoi maluna olaila ka Palapala Sila Nui Helu 302 ma ka ia 140 o Mei, 1851, e like me ka mea i hoikeia ma ka Buke ekahi o na Palapala Sila ma ka aoao 302; nona ka ili o 208.3 eka.

         EKOLU: O kela mahele apau o ka Palapala Sila Nui (Grant) 524 ia Joseph Booth, i kopeia iloko o ka Buke 5 o na Palapala Sila Nui (Grants) ma ka aoao @24, e waiho la ma ka aoao ma Ewa o ka palena ma Waikiki o ke kahua o ka pa pohaku ma ka paiena ma Waikiki o ke alanui Kaiulani: ola no hoi ke alanui kaa nui mai ke alanui mai ma ke awawa o Pauoa a hiki i na aina palahalaha maluna aku i ike ia ma ka inoa o “Pacific Heights.”

         EHA: I kela apana aina nuku e pili ana i ka apana ekahi o ka palapala hoona kuleana 273 Palapala Sila Nui @ a ma ka aoao Hikina mauka o kai aina o B. P. Bishop ma kekahi aoao Hema o ke Alanui Aupuni ma ka aoao Ewa o ke awawa o Pauoa, ma ka aoao Komohana a makai o ka aina o Laika, koe kekahi apana uuku no Holani.

         ELIMA: I kela apana aina i hoike ia ma ka Palapala Sila Nui 3634, Kuleanaa 1661 ia Waiwaiole i ike ia keia wahi ma ka inoa o Waimapuna Punananolo, me kela nei e hoomaka ana ma ke kihi Akau o keia apana malalo o ka puka wai i kameki ia e pili pu ana me ka paupu nui H. 53 deg. @5 min. K. mamao H. I. kapuai e holo pololei aina.

         1. H. 38 deg. 53 min. E. @ kapuai a hiki i ka laau;

         2. H. 63 deg. 50 min. K. 49.5 kapuai a hiki i ka laau; 
       3. A. 23 deg. 39 min. K. 36.8 kapuai a hiki i ka laau; 
      4. A. 71 deg. 65 min. H. 47.5 kapuai a hiki i kahi i hoomaka ai -- ka nui he 1. 699 kapuai kuea, oi iki a emi mai paha ame kuleana o ka Mea Paa Moraki o keia ano ame keia ano iloko o ka Waimapuna i hoike ia maluna ma ka Palapala Sila Nui Helu 3834, Kuleana 16@1 i ike ia ma ka inoa o Punananolo ame ka wai e hu mai ana malaila mai.

         EONO: He kuleana alaheia maluna o na aina apau o C. S. Desky e holo ana ma kahi o na paipu wai e ku nei i keia wa i wahi e hooponopono ai i ka wai o keia waimapuna i hoike ia maluna no ka hooholo ana o ka wai o keia mapuna a hiki i ka aina i hoikeia ma ka pauku elima a maluna o na aina mai ka pauku akahi a hiki i ka pauku eha oia no o Pakipika Hila.

         O kekahi hapa o heia aina i hoike ia maluna ua ana ia a ua okioki ia iloko o kekahi mau pa he 93 ka nui a o keia mau pa aole i wehe ia mailoko ae o ka moraki, a ola no ke kuai ia aku ana. O ka aina holookoa apau loa me keia mau pa he 98, oia no ke kuai ia ana, koe na apana i wehe ia a i hoike ia malalo:

 

EKAHI.

 

         (Pa 30) Ili 28,400 kapuai kuea i lilo ia Mary Castle.

         (Pa 13) Ili 19,223 kapuai kuea i lilo ia Cordela F. Allen.

         (Pa 12) Ili 45,000 kapuai kuea i lilo ia A. S. Parke.

         (Pa 38) Ili 18,900 kapuai kuea i lilo ia Sila B. Pratt.

         (Pa 39) Ili 21,800 kapuai kuea i lilo ia H. L. Kerr ame Martin L. Smith.

         (Pa 41) lilo ia J. M. Atherton.

         (Pa 48) lilo ia F. E. Nichols: o keia mau pa elua 41 ame 48 he 34,00 kapuai kuea ka nui.

         Ka aina i lilo ia T. Clive Davies he 6 10-100 eka ka nui.

         Ka aina i lilo ia C. W. Booth he 1 37-100 eka ka nui.

         He palapala mai ia Chas. W. Booth a ia Charles S. Desky i hana ia i ka la 22 0 Sepatemaba, 1900, a i kopeia ma ke Keena i oleloia iloko o ka Buke 217, aoao 9 a hiki i ka 11, a e hoike ana i na apana ekahi a hiki i ka apana ewalu i hookoe ia maluna.

 

ELUA.

 

         (Pa 5) Ili 12,400 kapuai kuea.

         (Pa 6) Ili 14,400 kapuai kuea.

         (Pa 11) @ Ili 1 ame 43-100 eka.

         (Pa 14) Ili 15,760 kapuai kuea, lilo ia John T. Moir.

         (Pa 18) Ili 24,500 kapuai kuea, lilo ia E. O. White.

         (Pa 19) Ili 20,000 kapuai kuea, lilo ia E. O. White.

         (Pa 20) Ili 23,400 kapuai kuea, lilo ia H. P. Baldwin.

         (Pa 21) Ili 28,500 kapuai kuea, lilo ia H. P. Baldwin.

         (Pa 23) Ili 19,300 kapuai kuea, lilo ia G. P. Castle.

         (Pa 24) Ili 18,400 kapuai kuea, lilo ia G. P. Castle.

         (Pa 34) Ili 20,200 kapuai kuea, lilo ia W. J. Lowrie.

         (Pa 35) Ili 25,320 kapuai kuea, lilo ia W. J. Lowrie.

         (Pa 36) Ili 24,150 kapuai kuea, lilo ia W. J. Lowrie.

         (Pa 37) Ili 22,400 kapuai kuea, lilo ia W. J. Lowrie.

         (Pa 42) Ili 17,900 kapuai kuea, lilo ia Juliette M. Atherton.

         (Pa 49) Ili 26,500 kapuai kuea, lillo ia Percy M. Pond.

         (Pa 54) ili 24,500 kapuai kuea, lilo ia Frederick J. Amweg.

         (Pa 55) Ili 23,400 kapuai kuea, lilo ia Frederick J. Amweg.

         (Pa 63) Ili 23,500 kapuai kuea, lilo ia Thomas E. Wall.

         (Pa 92) Ili 25,000 kapuai kuea, lilo ia John Cassidy.

         (Ka Aina o Ripley) Ili 2 ame 4-10 eka. 
           A oia no hoi na apana aina i hookoe ia a weheia mailoko ae o ka moraki i oleloia, i hanaia i Sepatemaba 22, 1900 a kopeia iloko o ka Buke 214, aoao 218 a pela aku, a oia no hoi na hookoe ana i hoakakaia maloko olaila a i heleuia mai ka ekahi a hiki i ka iwakaiua-kuma-makahi hui ia.

 

EKOLU.

 

         (Pa 28) Ili 24.383 kapuai kuea, i lilo ia P. A.  Parmalee. 
 (Pa 22A) Ili 66,258 kapuai kuea, i lilo ia G. P. Castle. 
     (Pa 22) Ili aneane 23,000 kapuai kuea, i lilo ia G. P. Castle.

         (Pa 33) Ili 84,707 kapuai kuea, i lilo ia Alexander Young.

         (Ka hapa Komohana o ka Pa 41) Ili 9,830 kapuai kuea, i lilo ia Juilette M. Atherton.

         (Pa 21A) Ili 51,200 kapuai kua, i lilo ia H. P. Baldwin.

         (Pa 52) Ili 20,600 kapuai kuea, i lilo ia G. T. Kluegel.

         (Pa 7 ame Pa 8) Ili aneale 36,000 kapuai kuea, i lilo ia C. M. Walton.

         (Pa 1 ma ka aoao Hikina o ke Awawa o Pauoa) Ili 10485 kapuai kuea, i lilo ia Heinrich Voss.

         (Pa 28 ma ka aoao Hikina o ke Awawa o Pauoa) Ili 6,360 kapuai kuea, i lilo ia S. Fowler.

         (Pa 4 ma ka aoao Hikina o ke Awawa o Pauoa) Ili 6.075 kapuai kuea, i lilo ia F. De Mello.

 

EHA.

 

         O ka aina e ku nei ka hale uwila o Pakipika Hila nona ka ili o @600 kapuai kuea, ame ke kuleana alahao o na kaa uwila i hoike ia maloko o ka palapala hookuu moraki i hanaia ma ka ia ekolu o Dekemaba, 1902. Buke 239, aoao 157.

         O na aina i hoikeia maluna e kuai la ana me ka hookoe i ke kuleana alahele i hana ia ma kekahi palapala e C. H. Desky ame kana wahine mare ia C. W. Booth ma ka ia 22 o Sepatemaba, 1900, a i kopeia iloko o ka Buke 210., aoao 384-5, a oia no hoi ke kuleana alahele no ka hoomoe paipu wai ana ma ka aoao e huli ana i ke Awawa o Pauoa.

         Ina e lawa ole ana ke dala no ka hookaa ana i ka huina i aie ia mai na aina i hoakakaia maluna ae, ame na lilo o ka hooko ana i ka moraki, alaila o na apana aina malalo iho i hoakaka mua ia ae nei, a i kuai ia hoi mamua aku nei, a@a aole @ae i hookuuia mai ka moraki ae, e kuai la aku no e like me ka papahelu malalo iho:

         (Pa 22)

         (Hapa Komohana o ka Pa@)

         (Pa 21A)

         (Pa @)

         (Na Pa i ame 8)

@ -- Mar. 4, 11, 18, 25.

 

HOOLAHA KUMAU

 

LEWERS & COOKE

LUI AME KUKE, Kaupaleaaia

 

Na Mea Hookomo mai a Kuai aku i na

 

LAKO HANA HALE

@[here in the 6th column begins the illegibility :(  I will type as I see it and hope that someone can fill it in. Thanks ]

 

O Keia ame Kena A@

Malaila e loaa ai na mea ma @

 

         NA PAPA N. W., NA PAPA H@

PILI HALE, NA PUKA NA LEPE-

LEPE AME NA PONO PUKA ANI

ANI, NA KUI, AME NA MEA @

KA OIHANA KAMANA NA PONO

PENA.

         NA PENA LIKE OLE AME NO

HULU PENA, NA ANIANI, NA PE-

PA HALE. PALE PUKA ANIANI

MOENA, ETC.

 

         O na kauoha pono hale apau loa o

hiki mai ana ia makou e h@

ia no me ka e’eu ame na KUMUK@

HAAHAA LOA.

 

LEWERS & COOKE 


Hui Alahao ame Aina o Oahu

MANAWAHOLO

Mei 1, 1903.

 

MAI HONOLULU @U

 

No Waianae, Waialua, Kahuku ama

         no wahi hoolulu ma ke alahao --

         °9:15 a. m., °3:30 p. m.

No Pearl City, Ewa Mill, ame na wahi

         hoolulu ma ke alahao -- @ 30 a.m.

         °9:15 a. m., °11:05 a.m., @ p. m.

         °3:20 p.m., Ɨ4:15 p.m., °3:13 p.m.

         Ɨ9:30 p.m., Ɨ11:15 p.m.

 

MAI WAHO MAI

 

Ku i Honolulu mai Kahuku, Waialua

         ame Waianae mai °8:36 a. m.

         °5:31 p. m.

Ku i Honolulu mai ewa Mill ame Pearl

         City mai -- Ɨ6:50 a.m., °7:46 a. m.

         °:36 a.m., °10:33 a. m. °@:06 @. m.

         °4:31 p.m., °5:31 p.m. °7:40 p. m.

 

         °Ɨ5:31 p. m., °7:40 p. m.

         °Kela ame kela la.

         ƗSabati wale no.

         ƗKoe ke Sabati.

 

A.    P. DENISON,

         Lunahoohana.

A. C. SMITH

A.    P. A. 7 A

 

Kakela me Kuke

[KUPALENAIA]

 

Poe Kalepa ma

         ke Komisina

         A HE

 

POE LAWELAWE KOPA

 

Poe Agena no na @

         hiko Lehulehu

 

KAUKA T. MATAMUR@

 

Alanui Kukui Oioli Helu@

Na Hora Hana:

         Hora 10 a 12 kakahiaka @

hiki i ka hora 7:30 p. m. @

6 a 8 p. m.

Telepone Blue 2366   PO@

 

O KE

Koko Ino ka mea

loaa ai na Pilikia

ma ke Kino.

 

         E Heluhelu i keia mau M@

O KA LAAU@

 

AYER’S SARSAPARILA

-- KA

laau nana e hook@

mai kou koko aku. He @

ai, a he laau e hooika @

mau iaia apau. O ka @

saparilla ka laau kau@

ke ao holookoa, ina @

mae, hoi hou mai ka ula@

lehelehe, pu’ipu’i maikai @

polina, a loaa ke kulana @

kai.

         He loaa na pu’u paa o ke @

laau Ayer’s Sarsaparilla e @

ana mai ka ma’i p@ paa @

Disease ame na ma’i oia ana @

Ikaika aku nei makou o laau @

ano laau ma kahi i ike ia @

paa apau.

         Hoomakaukau ia o Kauka J. C. @

E loaa no keia mau Ha@

hale kuai laau apau.