Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 13, 25 March 1904 — Page 5

Page PDF (1.58 MB)

This text was transcribed by:  Cyndi Defenbaugh
This work is dedicated to:  Lo'ea Hula Charles Kauhi Ka'upu Jr.

Ka Nupepa Kuokoa

                    KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
                            NUPEPA KUOKOA, MARAKI 25, 1904
                                      
                                      Nuhou
                                            Kuloko
    @@a iki na kiure nana e hoo@@@ ka hihia pepehi kanaka o @@@ wale i ka hoopauia ana @@@ e noho ana i keia kau.
    @@@@ e haalele nei la Ha@@@ a mau la.  He heluna nui @@@ pau aku i ka holo no @@@ mokuahi Alameda o ka@@@.

    @@@@ nei o Senatoa W. C. @@@ hoomalu o ke Komite @@@ ka Apana Koho Elima i @@@ bi ja nakana aba u je @@@ Elele i ka Aha Waemoho.

    @@@ nei he lono telegarapa @@@ Iapana mai e hoike ana.  @@@@ Aupuni ke hopu mai @@@ a hoihoi mai maanei no @@@ ana no ka laua mau @@@ ka waiwai o ka hui Ha@@.

    @@@ hoopii lehulehu ana a @@ no kona kapaeia ana mai @@@ a mahope no hoi o na @@@ he nui iaia, ua pepelu  @@@ kona mau kuli a noi aku  @@ haa i ka Aha Kiekie e hoihoi  @@ ma ka oihana.

   @@ ae e ike ia H. H. Williams.  @@@kupapau ma Love Build-@@@ oe e lohe ai i na mea @@@ no ka Ahahui Kanukupapau @@@ .  E loaa no i na lala o keia @@@ lilo hoolewa ke ma@@@.

    @@@ e na makamaka o ka poe @@ nei ma ke Kahua Ma’i Lepera, @@ hoi me na ohana, i ka alawa @@ ka hoolaha a ka Papa Ola e  @@ nei no na koi e ka poe pili@@ ka poe no lakou na inoa i hoi@@@ oko o ua hoolaha la, a i make @@ ma ke kahua ma’i.

    Ke hoike mai nei na kauka o ke ku@@ kauhale nei mai ka manawa i hoo@@ ai kela kau koekoe iloko nei o @@ nakauhale nei ua hoomaka hou @@ ka ma’i taifoi fiva.  aole keia he @@ ma ka lakou mau hoike aka @@@ wina i loaa mai mamuli o keia @@ o kakou nei a ke pau ae o ka paa no ia.

    Eia ke ha’eia nei ke alahao o na kaauwala mai ke alanui Nuuanu aku a hiki ka uwapo o Haaliliamanu, no ka @@ ana ae iwaena  o ke alaniui, a @@aku ana paha ma kela aoao o ka @@@wai a hiki i ke alanui Liliha. I keia wa eia na kaa ke holo nei ma ke alanui Hotele a e mau aku ana pela a hiki i ka wa e paa ae ai ke alahao a ke alanui Moi.

    Me he mea l e koho ia aku ana o Palmer Woods i pani ma ko Konela Cornwell wahi ola hoi ko Hawaii nei Komite o ka aoao Demokarata Lahui.  Ua loaa mai ka pane maanei mai Amerika mai ke Komite Lahui o ka aoao Demokarata e i ana, aole i apono ia komite i ko Konela McCarthy lilo ana ma ia wahi a o ka lakou i makemake ai oia o Palmer Woods.

    Ua kaulaheala ae ua noi aku nei o Kiaaina Carter ia Lunakanawai Dickev oka Apana o Honolulu nei e hoihoi mai i kona hookohu lunakanawai.  Ma ka manao ana o ke Kiaaina ua lawa no ia Lunakanawai Lindsay ka lawelawe ana i na hana o ia Aha.  O ke kumu o keia hana ana a ke Kiaaina ola ka hoemi ana mai i na lilo.

                               E HOIKE AE I KA HUA MA
                                        KA HANA.

    Heaha ka ka Home Rula e hui aku a@ me ke Democarata.” wahi a Senatoa Kalauokalani, ka peresidena o ka aoao Home Rula, i pane aku ai i ka ninau a kekahi mea kakau o ka nupepa Adavataisa i kela mau la aku nei.
   “E kali aku a hiki i ka wa e hiki ai la lakou ke lanakila ma ke kau koho balota, alaila ia manawa paha e l@@ aku ai ka Home Rula.  E hui ana @o paha makou i keia manawa aka ke kali nei makou a pau ae ke kau koho balota peresidena.  Ina e lanakila ana ka Democarata e hui aku ana makou, aka nae aole e hiki ia lakou ke hana i kekahi hana maanei o ka Home Rula wale no.  Ua hiki ia makou ke hoohaule i ka Repubalika maanei i keia kau koho ae.  Ua ha’i ae na Repubalika e haawi mai ana lakou i ke kalana no na kanaka, aka e nana aku i ka hua o ia hana a lakou.  Ua hooholoia ke kanawai kalana a wawahi iho no i ke kanawai kalana mahope koke iho o ka hoomakaia ana o na hana malalo o ua kanawai ia.  Aole o’u makemake e hui me ka Democarata a hiki i ka wa e hiki ai ia lakou ke lanakila maanei ma ke koho balota ana a i ole lilo mai paha i peresidena Demokarata.”

    O KEKAHI MEA HOU O KEIA AU HOLOMUA NO KA LAPAAU ANA I NA EHA.---Mamuli o ka hookau koke ana i ka laau hou iluna o kahi i eha mamua o ka pehu ana, oia ka mea e hoola koke ia ai a iloko hoi o hoookahihapakolu o ka manawa ina oia laau i hookauia ai a o ka laau o ke au kahiko.  O keia kekahi mea hou i loaa i keia au holomua ma ka oihana lapaau.  O keia ka hana a ka laau hamo Chamberlain’s Paim Palm.  He laau hoola keia a i ka wa e kauia ai ma kahi o ka eha o ka hikiwawe no ia o ke ola.  He mea hoopau hoi i na ehaeha e ae.  E malama i omole laau Chamberlain’s Pain Palm ma kou home a ola ka mea nana e hoopokole i ka manawa a e koe ai hoi kau mau wahi kenikeni, mawaho ae hoi o ka ehaeha i loaa aku ia oe.  ke kuaiia nei e na Halekuai Laau a pau.  Benson, Smith & Co., Ltd. na Agena ma Hawaii nei.

                                      HOIKE O SILVA I KONA
                                                IKAIKA.

    I ka wa e hakaka ana na wiliki ame na paoahi o ka moku lawekoa.  Buford oia no hoi ka manawa i ala ae ai he wahi hoopaapaa ma ke alanui Hotele mawaena o Silva, ka moho Pukiki kuikui puupuu o  Puowaina, ame Devauchelle kekahi o na makai o ka Oihana Makai o Honolulu nei.  Ua olelo ae ua makai la e eha ana o Silva ia Akerman, ka moho kuikui puupuu o ke kahuakoa Amerika o Kapahulu a ua panai aku hoi na keiki Pukiki e lilio ana ia Silva a oiai o ua Silva nei kekahi malaila ua hui aku la oia me kona mau hoa a hookahi ka hoopaapaa nui ana me ka makai.  O ka hopena o keia hoopaapaa ana oia ko Silva hoike ana i kona ikaika ma ka haawi ana aku i kekahi uwala paa maluna o na maka o ka makai a walawala pahu ana ua makai la ilalo.
    Mai hele loa keia mea i ka nui, aka ua holo aku la kekahi o na makai kuhuina a nana i hopau ae i keia bana hoikeike ikaika a ua moho Pukiki la o Puowaina.
    I keia manawa e hoike nei o Silva i kona ikaika oia no hoi ka mnawa i ala mai ai he wahi uluaoa mawaena o kekahi Hawaii ame kekahi sela moku ma kekahi mai o na kihi e kokoke ana i kahi a Silva e hoikeike nei i kona ikaika.  Mamua o ka hoolele ana o na puupuu ua hiki aku la ka makai malaila a ua kaawale ae la ua mau mea makemake hakaka la.  Ua ku’i aku no nae ke kela i kekahi kanaka okoa a walawala pahu ana ua kanaka la malalo o kekahi kaa e ku kokoke ana malaila.  He Kepani, oia ke mea iluna o ua kaa la a i ka walawala pa-hu ana o keia kanaka malalo o kona kaa oia no hoi kona manawa i ke-pu hoolai mai ai me ka ho-ho-ho ana i kona lio i ole e holo aku a poino ka mea i kaa aku malalo o kona kaa.  Ua pakele mai keia kanaka ua kuaki nae i ke kaa ana o ka inaina o ke sela moku maluna ona.

                                    HAKAKA MA KA UWAPO.

    He mau minute mamua iho o ka hor 5 o ka auwina la Poalua nei, ua ala mai la kekahi hakaka nui ma ka uwapo o na Amerika, ma Ainahou ae nei, mawaena o kekahi mau wiliki ame kekahi mau paoahi o ka moku lawekoa Buford.
    O ke alanui Rikeke, oie ke kahua mua o ka hoomaka ana o ka hakaka, a mailaila aku i holo aku ai ka haole i aluia e kekahi mau haole elua a hiki i ka uwapo kahi hoi ana i waiho aku ai iaia iho malalo o ka malama ana a ke koa kiai.  Ua alakai aku ke koa kiai i ka haole i holo aku a kaa maloko o ka pa a iaia i hookuu aku ai iaia e hoi iluna o ka moku, oia no ka manawa i komo aku ai ua mau haole nei nana i alu a holo aku la mahope o ka laua haole i makemake ai e hooko i ko laua inaina.  Ua loaa aku la ua haole la ia laua ma ke alapii o ka moku a o ka manawa iho la no ia i hoomaka ai ka hakaka.
    I ka ike ana o kekahi poe oluna o ka moku i keia hana a keia mau haole, ua lele mai la lakou, aka nae ua mahae lua na manao o keia poe: o kekahi poe e kokua ana i ka haole i holo aku ai iluna o ka moku a o kekahi poe hoi ua kokua i na haole elua, a na keia mea i hoonui loa i hakaka.
    Ua kaheaia aku kekahi o na aliikoa o ka moku a holo mai la oia no kahi o keia haunaele.  He wahi haole uuku wale no keia, aka ua mahanahana kana mau puupuu i waiho aku ai i ka poe e hakaka ana, a o ka poe i loaa aku i kana mau puupuu ua kikii ko lakou mau alo iluna.  Mahope mai ua hiki mai la na kokua no ke aliikoa, a paa ae la ua poe hoohaunaele nei i ke kalapuia me na kupee a hoopaaia aku la lakou iluna o ka moku.  O ka hopena no nae i kau aku maluna o keia poe i huikau ai iloko o keia hakaka, oia ka upehupehu o na maka, kolekole na ihu, a hu aku ke koko ma na waha ame na ihu.

                            LAWE O SHIMOJO I KONA
                                      OLA IHO.

    Mamuli o ka nele i ka manaolana no ke ola ae mai ka ma’i i loaa aku maluna ona, ua lawe iho la o Shimojo he Kepani i kona ola iho, a no ka nui uluhua mai no paha kekahi.
    He Kepani keia e noho ana iloko o kekahi lumi o kekahi hale hoolimalima no ke Kepani no kokoke i ka halelio o Ahoo a ma ia wahi no hoi oia i hana ai ia hana i ka hora 11 a. m. o ka Lapule nei.  Ma kona houhou ana iaia iho me ka pahi i mokumoku ae ai na aa o kona a-i.
    O Shimojo he kanaka ola ma kahi o 33 makahiki a he elua makahiki o ka noho ana iloko o kela wahi ona i make iho la, a wahi a kona poe hoanoho he kanaka ma’i oia, oiai e lohe mau ia ana kona kunu mau.
    I ka manawa i loaa aku ai kona kino e ka poe olaila no, e waiho maikai ana no kona kino iluna o kahi pela a maluna no hoi o ka uluna kona poo kahi e waiho ana a o ka pahi ana i pahu ai i kona a-i e waiho ana malalo pono o kona lima akau.
                                          HOAO E MAHUKA.

    Oiai e hakaka ana na wiliki ame na paoahi o ka mokuahi lawe koa Buford, i ka auwina la Poakolu nei, a mamuli paha o ka manao ana o kekahi o na koa ua lilo na mea apau i ka nana ana i ka hakaka e malamaia ana ia manawa, ua hele aku la oia iluna o ka mokukolo Amerika, Iroquois, a lele aku la ma kekahi aoao o ka moku a au aku la no ka uwapo Helu 2 o na Amerika.  Ua ikeia nae oia e kekahi mea okoa aku a nana i hooho ae.  Ua hoounaia aku la kekahi mau koa no kahi i manaoia ai malaila oia e pae ae ai, aka nae ua au aku la uakoa nei a komo malalo o ka uwapo.
    Kakali aku la keia mau koa a aole he hoea mai o ka mea a lakou i kii aku ai, a ua hala he hapaha hora ma ka huli ana iaia a loaa aku la no hoi oia e pupue ana iluna o kekahi o na kua o ka uwapo.  Mai loaa ole no oia, aka no ke kulukulu o ka wai mailuna iho o ke kua ana e pee ana oia ka mea nana i hoike aku i ka poe e huli ana iaia i kona wahi e pee ana.  Ua laweia mai ua koa la a hoihoiia aku la iluna o ka moku lawekoa a hoopaaia aku la oia iloko o ka lumi pouli.

                                 KIIA KE KEPANI KELA E
                                          KE KAPENA.

    I ke ahiahi o ka Lapule iho nei i laweia ae i kekahi Kepani ma ka inoa o Yasuda, he kelamoku mai ka mokupe@a Othelio no Kili.  Amerika Hema iuka o ka aina nei me ka poka pu lioko o kona a-i mamuli o ke kiia ana e kona Kapena moku Mr. Wesley no ke kumu aole oia i hikiwawe loa ma ka haalele ana iho i ka moku, a lawe loa ia aku ke kanaka eha i ka haukapila, a hopuia aku hoi ke kapena ki pu.
    O ka moolelo i hoikeia aku i ka Makai Kiekie Brown no ke kumu o kela pilikia oia keia malalo iho, penei: He eha a elima la i hala ae he eono Kepani i noho aku iluna o keia moku ma ke ano kelamoku no ka huakai aukai i Vanekoua, a he ewalu Poko Riko ame elua Kepani i komo pu aku i ke hana no ko lakou kuleana holo moku.
    Ma ka hora ekahi o ka Poaono iho nei i holo aku ai ua moku nei no ke awa o Townsend eia nae i kona hoopuka ana mai ke awa aku ua holo ola nona iho me ke kolo ole ia e like me ka maa a i kona kaapono ana ae mawaho o Puuloa ua hakalia kona holo ana mamuli o ka makani o ka hema mai a i ke aumoe iho ua hookuu iho ke kapena i ka heleuma no ka mo-ku ana mawaho pono o Puuloa.
    Ma ka moolelo i hoikeia mai e na kela Kepani ua loaa aku ka manao hoohalahala no ka lawa ole o ka hana o na Kepani kelamoku nolaila ua kauoha aku la oia e hoounaia i waapa iuka o ka aina i loaa ona mau luina hou.  I ka manawa i hoea mai ai na kela he eha ko lakou nui ua kauohaia aku la na Kepani kela, e kau aku maluna o ka mokuahi liilii a na kela hou i kau mai ai ke kumu i hooko aku ai na Kepani i kekauoha a hoomaka aku la e nee no kahi waa liilii me na opeope o lakou.
    Ua pau aku no ka hapanui iluna o kahi waa a koe o Yasuda ame Kadoshi oiai no hoi laua e nee aku ana eia nae ua uluku nui loa ke kapena i ka huhu wahi a ka hoike a ke Kepani Kadoshi no ka lohi o ka Yasuda hele ana, a aohe hoi he wikiwiki aku, ka mea i hoinoino aku ai ke kapena ma ka olelo ana a mahope iho o ia i peku aku ai me ke koi ikaika ana e hele awiwi.
    Alaila huki ae la oia mai kona pakeke ae a ki aku ia me ka pu ia Yasuda a ku ana ma ka pua-i, eia nae aole i nawaliwali ke Kepani a no ia mea ua hiki no iaia ke hooikaika nona iho no ke kau ana aku Huna o kahi waa.
    Ma ke kauoha a ka Makai Kiekie Brown malalo o ka hoohiki ana a ke Kepani Kadoshi i ka palapala hopu no ka hopu ana i ke kapena ua hopuia ua kapena ia.

                               HE HANA KAUKAPAKAHI

    Ma ka auwina la o ka Poaono i hala i hoouna awiwi aku ai o Kiaaina Carter, he mau lono telegarapa ia Kakauolelo Taft ame Elele Hawaii, Kalanianaole, e pili ana no ka hoololi bila Haawina Kaua i loaa mai ai hoi he mau manao i ke Kiaaina maluna o ia mea.  Ma ka manao o Kiaaina Carter aia kekahi mau mea iloko o ua hoololi ia e poino ai Hawaii.
    O kekahi hoololi iloko o ua haawina la ua oleloia no ka hoomaopopo ana i ka loihi o ka manawa iloko o ka oihana no ka hookaawale ana, e palua ia aku ka manawa no ka hana mau ana ma Kina, Cuba, Pilipine, Guama, Alaska ame Panama, aka ma keia mua aku aole e loaa aku ia pono ia Hawaii ame Poto Rico.
    O kekahi o na hoololi i waihoia ae e hoike ana he 20 pa-keneta e haawiia i ka poe i komo iloko o ka oihana ma ke ano koa a he 10 pa-keneta i na aliikoa e pili wale no ia i ka poie e noho ana iloko o ka oihana ma Pilipine, Guama, Alaska ame Panama, e waiho ana hoi ia Hawaii ame Poto Riko mawaho o keia pono.
   “Ke nana aku i keia mea ua like me ka hana kaukapakahi.” wahi a Kiaaina Carter, “a e like iho la me keia i ikeia ae nei e lilo ana o Hawaii nei i mea e hoowahawaha ia ai e na koa iloko o ka Oihana Kaua.  Aole wale oia aka e lilo ana keia i mea e hoohaahaaia ai ke kulana maikai o na pualikoa e waiho ia mai ana maanei.  Ua hoomakaukau wau i kekahi manao a hoouna aku ai Kakauolelo Taft e ninau aku ana iaia ina paha o keia mau hoololi he mau mea ia e pono ole ai o Hawaii nei, kahi hoi i kiekie loa na lilo o ka nohona, a he mea paha ia e hoohaahaa ia ai ke kulana o na aliikoa e noho mai ana maanei.  Ua ninau pu aku nei no hoi wau iaia ina paha he mea hiki iaia ke hoololi mai i kela mau hooloii.
   “Ua hoouna pu aku ne wau ia Elele Kuhio he elegarapa, e ninau aku ana iaia i na kumu o ko Hawaii nei nana ole ia ana mai ma keia mea.
   “He mea pono e hoalaia na manao o na kanaka kalepa no keia mea.  O ka manao o keia mau hoololi, oia hoi e uuku ana na dala e liio mai ana maanei a o keia no hoi ka hapa e nana ia mai ana e na kanaka kalepa waiwai o keia Teritori.  Ke manao nei wau e hoomaka koke ana ka Ahahui o na poe Kalepa e hana i kekahi hana e kaupale ia ai ka hooholo ia ana mai o keia mau hoololi.”

                         HOUIA O WATALU I KA PAHI
                                    MA KE KUA.

    O Watalu he Kepani malama hotele ua houia ae oia i ka pahi he eha manawa ma kona kua e ia hoa Kepani no ona, he kuke hoi nana nona ka inoa o Kumumoto a o ke kanaka eha ua laweia aku oia i ka haukapila a noho aku hoi ke kanaka hou pahi i Kuapapanui.  I ka po o ka Poakahi ka hanaia ana o keia hou pahi: oiai laua ua ulupunila e ka ikaika o ka waiona.
    Ma ka aoao o Kumumoto ua hoike ae oia i hana aku oia i ka hou pahi no ke ale ana iaia iho.  Iaia e hana ana iloko o ka lumu kuke ua waiho kauoha aku ka hakuhana he mau kauoha like ole a mahope aku o ia na puupuu a wahi a ua kuke nei oia ka mea nana i hoala mai i kona huhu a houia aku ai kona haku e ia me kekahi pahi nui, eia nae, mamua o ka hookola ana na mama e ka hakuhana i ka holo a ke alanui oioli Aaia ola kahi i loaa aku ai a houia ai i ka pahi me ka maopopo ole ia Kumumoto ka nui o kona hou ana.


                                     Nuhou
                                         Kuwaho

                              HE MAU INOA KUHINA NO
                                        AMERIKA.

    WASINETONA.  Mar. 9.—Ua waiho ae ka Peresidena i na inoa o W. Russell i Kuhina Amerika no Colomebia o Kanikela Generala Arthur M. Beaupre e noho nei i keia manawa ma Bogota i Kuhina Amerika ma Akenai.  E hookohula aku ana o Kuhina John Barrett i Kuhina Amerika no Panama.
      
                                ILI KA MOKU HOOMOE
                                       TELGARAPA.

     GUAMA. Mar. 11.--- Ua ili ae nei ka moku hoomoe a hooponopono uwea telgarapa.  Scotia, ma ka Puupohaku Kepania.  E holo ana ua moku ia no ka Mokupuni Hapawaena ame Honolulu.

                               AHAI NA REPUBALIKA I KA
                                          LANAKILA.

    SEATTLE. Mar. 10.—Ual lilo ka lanakila i na Repubalika maanei ma ke kohola ana o kona mau moho kulanakauhale maanei.

                                         HOIKE KOMITE.

    WASINETONA, Mar. 12--- O ka bila e hooloihi aku ana i ka ponoi o ka hui kukui uwila no ka manawa pau ole ame ka hoopaa ana i ke kumukuai o ka aila ea ame ka uwila ua hoikeia ae nei e ke Komite o na Teritori e apono ana ia mau mea.  Oiai no nae aole i hai ia ka manawa ma ua bila la ua haawi ia no ka mana i ka Ahaolelo o ka Teritori ame ka Ahaolelo Amerika e hoololi.

                                  TUREKE AME BULAGARIA.

    PARISA. Mar. 12.--- Me he mea la e kakauinoa ia ana ke kuikahi mawaena o Tureke ame Bulagaria i keia la no ka malama ana i ka maluhia ma Balkans.

                              IKAIKA KE KAUA MA SAN
                                       DOMINGO.

    SAN DOMINGO, Mar. 14.---Ua lilo hou mai nei i na pualikoa Aupuni o San Pedro-demaco.  He nui na ola i make ma na aoao a i elua.

                                    Ka manawa e ike
                                         iho ai.

                            (Mai ka Nupepa Sydney Herald mai.)
    He mea waiwai nui ka loaa ana o na ike i na kamaaina o Honolulu nei pili i ka waiwai io ame ka hoohana ana o ka laau lapaau, oiai, ina e loaa ole ana kekahi hana e hoohana ai i ua mea nei, eia nae, aia no he manawa e hoohanaia ai, no ka mea, aia ke ano o ke kanaka iloko o na ano powehiwehi o ka manawa i maopopo mua ole, e hiki ole ai i ka poe naauao loa ke alo ae ia mau mea o ka manawa e hiki mai ana.  Alaila e hoomaopopo ia ka AILA HAMO A DOAN ke hiki ke hoola i na ma’i puupuu o ka ili.  Hookahi no kau ana o ka olu no ia o ka manao a o ka hoomau ana ola no hoi ke ola loa ana.
    Eia iho kekahi ma’i i ike ia: Eia ka Mr. William Gilliver o ka Hui Alahao o Gilliver & Curtis, nona hoi ka hui uwila o “Avoca,” Bankstown, a penei oia i kakau ai, a ua pa’i piha ia keia leta:
    Messrs. Foster-McCellen Co., 76 Pitt St., Sydney, N. S. W., February 14, 1899.
    Aloha oukou:---I mea e pomaikai ai olua ame ka laui a puni e noho ana iloko o na ehaeha he nui, a i loohia nui hoi i na kinaunau o ke kino mamuli o ka ai ana a ka meeau ame ka maneo o ke kino, nolaila keia wahi hoakaka akea.  He 22 o’u makahiki iloko o ka ehaeha o ka ma’i he meeau.  Ua hoao au i na kauka lehulehu a aole nae loaa ka pono, he wahi maha iki wale ae no a mea oili hou no.  Ua nui maoli no ka pilikia mamuli o keia mau kinaunau.  I kuu ike ana i ka oukou hoolaha, ua kuai koke au i poho laau hamo na’u a i kuu hoao ana hookahi hapalua o ua poho nei, o ka hoomaka mai no ia o ke ola, a i keia wa ua ola loa ia au.  E hoolaha aku oukou i keia elike me ka makemake.
                                Me ka mahalo.
                                        WILLIAM GILLIVER,
    Ke kuaiia keia laau a DOAN ma na halekuai laau lapaau, no ke 50 keneta o ke poho; a e hoounaia no ma ka leta ke loaa mua mai ke kumukuai ia Hollister Drug. Co., Honolulu, na Agena no ko Hawaii Paeaina.

                                       Na Onamiliona
                                            Lawe Ma-luia.

    O keia ka moolelo a ke Kuokoa i hoopuka ino nei a i keia manawa ua makaukau ka Hawaiian Gazette Co., me na kope i pa’i buke ia no ka hoouna aku i ka poe apau i makemake e loaa i mau kope o keia moolelo maikai a hoonanea ke loaa mai na kauoha buke me ka hoopuna pu mai i ke kumukuai o kanakolu keneta (30 keneta) o ka buke hookahi, ma ka bila dala haleleta a i ole ma ke pooleta o elua a hookahi keneta.
    Ua manaoia ke Keena nei e pa’i buke i na moolelo e hoopukaia nei ma ke Kuokoa mai na moolelo o na aina mamao a i ko kakou nei no hoi he waiwai nui hoi ia o ka pa’i buke ia o na moolelo Hawaii kekahi kumu e ola ai lakou iloko o ka noonoo pililaula o kakou iho. 
    O ka makou ia i noonoo ai no ka pomaikai pililaula aka aole e holopono loa ia hoohana ana ke ole e laulima pu ia mai.
    He buke keia nona ka nui kino o 8 1-2 iniha ka loa a he 6 iniha ka laula a he 3-8 iniha ka manoanoa, a he 138 aoao o 24 mokuna.
    O ka heluhelu moolelo oia kekahi alanui o ka hoomakili noonoo no k ahoonaauao ana, aka, e oleloia mai ana paha ua pau e no i ka heluheluia aka, he manawa hookahi wale no ia, a i kekahi manawa mamao e hiki mai ana e makemake hou ai oe e heluhelu hou, a i ka poe aole i heluhelu piha i ua moolelo la o ka manawa maikai loa keia e loa ai na kope.
    E hoouna mai i na kauoha ame ka kumukuai (30 keneta) ma ka iunoa o ka “Hawaiian Gazette Co., Honolulu, P. O. Box 208, a e hooko koke ia aku no ia poe kauoha.  ua makemake nui ia no hoi oe i mea lawe epa kumau no ke Kuokoa a ua hauoli nui makou no ia mea ke loaa mai kau kauoha ame ke ola pu.  He $2 no ka makahiki a he $1 no eono mahina. –L. H.

(boxed ad two columns wide)
                                      He Ili Nani Lima A’ia’i
                                              ::ME KA::
                                         LAUOHO ULIULI.
                                          KA HUA O KE
                                          Kopa  Cutikura
              
    HE MILIONA A OI ka nui o na wahine e auau mau nei me keia KOPA CUTICURA no ka malama ana, hoomaemae ana, a no ka hoonani ana i ke lakou ili, i pau ai ka papaa o ke poo, ka unahi-pii, a i mea no hoi kekahi o pau ai ka helelei ana o ka lauoho, a i hoopalupalu, hoa’ia’i a me ka hoou’iu’i ana i ka ili o na wahi i hele a manoanoa i ka hooikaika i ka hana, e like me na lima, a pela no hoi e hoopau ai i na eha, ma ka holoi ana i na wahi eha me keia kopa, i ole oi e ike i ka aai me ka welawela; i ole no hoi o hou nui, ma ka holoi ana i na wahi pehu a paiahehe; a he oi loa aku ka waiwai nui o keia kopa i na makuahine e lawelawe ana i na hana lehulehu i pili i na keiki a me lakou iho no hoi, a i na wahine no a pau; a he kupono loa no hoi keia kopa no na wahi auau a pau.  O ka poe i ikemaka i ka maikai o keia kopa, aole loa lakou e ae iki ana e hoao i kekahi kopa okoa aku ke koiia mai; ina no e oleloia ana, he kupono ia ano okoa aku no na mea e pili ana i ka ili, ke poo a me ka lauoho o na bebe a me na keiki.  Ua loaa mai keia waiwai nui o ke KOPA CUTIKURA mailoko mai hoi o kela laau hoola ikaika loa i kapaia, KUTICURA, oia ka laau ikaika loa ma ka hoola ana i na popilikia a pau e pili ana i na mea ika loa i ka pale ana i na mea ino, a he loaa no hoi ke ala maikai o na puailoko o keia kopa.  Aole loa e hiki he hoohalikeia mai kekahi ano kopa e aei hoohuihuiia e ke akamai o kanaka me keia kopa, ma kana mau hana ma-lama, hoola, a me ka hoou’iu’i ana i ka ili a pela aku.  Pela hoi i ka ili oke poo, ka lauoho a me na wahi a ae.
    Aole no i lihi launa mai na kopa ona aina e me keia, no ka auhau ana a me ka hana o na keiki liilii.  Pela ihola i lilo ai ka waiwai o na kopa a pau i HOOKAHI no ke KUMUKUAI hoo@@@ a ae Helu Ekahi keia Kopa no na poino o ka ili a me kahi auau, a hehelu ekahi no hoi no na kamalii a puni ke ao nei.
    NO KA HOOLA LOA ANA I NA ANO PEHU A POHAKA PALAHU MA NA WAHI A PUNI KE KINO, e hoomaemae i ka palapu me ke kopa CUTICURA i pau ai ka paapaa lepo a ano e ae paha o ka ili, a pela hoi ke poo, i pau ai ke alaila, e hooma-u i kahi eha me ka Aila Hamo CUTICURA @  i mama ae ai ka akiaki ana a ka hu’i a me ka ehaeha, a pela hoi e hoohana ai ka laau i kana hana a ola ka eha, alaila, a inu ka Laau Inu CUTIKURA i mea e maemae ai ke koko maloko.  Ke kuaiia no keia laau ma na wahi a pau o ka honua nei.  Ma Aukekulia: o R. Towne & Co., o Sydney, N. S. W. ko laila Agena; ma Aferika Hema Depot: Lennon, Ltd. Na “Hoakaka no ka Hoola ana i na Bebe a me ko lakou @@@ naunau,” he loaa wale no me ke kuai ole.

(boxed add double column, large)
                           Eia makou ke hoi nei no
                           ko makou Halekuai Hou
                           i noho mua ia iho nei e
                            . Lewers& Cooke, Ltd.
                            ma Alanui Papu.
                     Pearson & Potter Co.,   LIMITED.

    LIEGE, Belegiuma, Mar. 19. ---Ua pahu ae kekahi mea hoopa-hu i keia ia maanei a make iho a hoehaia no hoi he eono mau ola kino.  Ua kau koikoi keia hana maluna o na Anaki.

                          E HELE MAI A E IKE I NA MEA
                                     PILI I KA
                                Ahahui Kanukupapau
                                    O AMERIKA
                      Ka Maikai
                                Ka Pono
                                       Ka Haahaa
                     E LOAA NO I NA LALA O KA AHAHUI
                           HE $100.00 LILO HOOLEWA
                                   INA IA E MAKE.

                                    H. H. Williams
                                                  Mea Lawekupapau
     LOVE BUILDING                                       ALANUI PAPU
     March, April, May, June 17.


                               He Huaale Maikai
    Aole he like o na
                              Huaale a Ayers”
        Me na huaale e ae no ka mea he mau huaale kokua keia i ka hana a na naau,
        a he laau hoomaha maikai loa hoi.  Ina he paa kou hanalepo o na
                             “Huaale a Ayers”
        ka laau e hemo maikai ai, a e hemo maikai mau ana hoi mahope aku oia manawa.

   Aole loa he hiki i kekahi kanaka ke Olelo ae he maikai kona oia kino ina aole he hemo o
        kona hanalepo he hookahi manawa o ka la, a oi aku paha. Ina i maopopo keia
        kanawai o ke ola i na kanaka apau aole loa e like ka nui o ka poe ma’i me ke mea e
        ike ia nei i keia mau la.
   Ua hana ia owaho me ke kopaa he maikai loa ka lawe ana.
   Aohe mau Huaale i oi ae ka maikai mamua o na
  
  
                               “Huaale a Ayers”
    Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayers & Company. Lowell, Mass, U. S. A.
    E loaa no keia mau Huaale ma ka Hale Kuai Laau o Hollister, alanui Papu.
   
       

                                 GOO KIM
                                 (KUKIMA)
                KIHI O A ALANUI NUUANU ME HOTELE

     Na Waiwai Lole Hou, na Waiwai Makamae, ame na Lole mauu etc.
     Ke kuaila nei me ke kumukuai haahaa loa

(boxed ad)
                                 S. OZAKI,
                            Imua o ka lehulehu

                   KE HOIKE AKU NEI MAKOU KE HOOPAU
                   NEI I KA MAKOU OIHANA KUAI LIILII

                   A E KUAIIA AKU ANA KA MAKOU MAU
                   WAIWAI ME NA KUMUKUAI HAAHAA MA
                   KO MAKOU HALEKUAI MA KE ALANUI MOI.
                      E HOIKE IA AKU ANA KA MANAWA
                   E KUAI AI.

                            109-115 ALANUI MOI.

                      O na Palulu La Maikai Loa no kou lanai
                      hale oia no na Palulu Ohe.  Eha a hiki i ka
                      Umi Kapuai laula, no ke kumukuai o
                      20 keneta o ke kapuai.

                          E loaa no ma ka Halekuai o
                                FUKURODA
                  Helu 23-32                                       Alanui Hotele

                      
                            HUI HOOLEWA HONOLULU
    Ke hoolalo nei keia hui i kana maa hana kokua i kona mau iaia. I keia wa ua ei mamua o 1200 iaia, a ke @@ mau nei i kela ame keia ia.
             J. H. TOWNSEND,                       Kakauolelo
            124 Alanui Beritania                       Tel. Main 411

                                     Makino Drug Co.
                           O ka wehe koke ia ana iho nei noila
                                HE MAU WAIWAI HOU
                              NA LAAU LAPAAU APAU
                              NA WAIALA MAEMAE LOA
    He Hui Hawaii keia a ke hauoli nei makou ke kipa mai ko makou mau hoaloha. He hiki ke loaa na laau lapaau apau i na manawa a pau o ka la a pela no hoi i ka po.
    E hoomanao i kahi—kihi o na alanui Hotele ame Muliwai.
    E mau waiwai hou—he mau paikini ano hou.
    E kipa mai e ike ia makou.