Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 13, 25 March 1904 — MAKAI KIU KALOKE HOME AME KA Hihia i Huliia me ka Noeau [ARTICLE]

MAKAI KIU KALOKE HOME AME KA Hihia i Huliia me ka Noeau

MOKUXA X HE MAU MEA AXO NUI I LAWEIA MAI KA HOIKE A VVA;kekoxa. **E nana aku oe i ko Sir Kaie make ana! He lapnwale maoli jno ia mea* oiai ua hoike ae na koronero pela. E hoomaopopo oe i I keia mau hauwalaan ana ma ke kula i ka po, Aole loa ht» kanaka I e hele aku ma ua kula la ika po. E hoomanao o* i keia malihioi > e pee mai nei ma ke kuia a e kiai mai nei hoi* Heaha kana e inake- < make uei? Heaha hoi kona manao ma kana hana e manao nei e j hana? O ka manao umoli no o keia mau mea apau. oia hoi he mau I poino e loaa mai ana i ka tm*a e lawe ana i ka inoa o ka o!>ana | karila. a ke hauoli loa nei w*au ke hiki mai ka la e noho mai ai na | kauwa hou a Bir llanale lkiyekavila a hookuu ia niai hoi wau." j "Xo keia kanaka maiihini au i oielo mai nei, eia ka'u ninau: Ua j hiki anei ia oe ke hai mai ia'u i kekahi mau mea e pili ana nona an ! hoi i lohe ai mai kou kaikoeke mai? Heaha ka SeKnloma i luū mai ai ia oe? Ua ike anei oia i kahi a keia malihini e pet» nei? Heaha hoi kana hana e hana nei? "Ua i mai o Seledoma. ua ike oia i ua kanaka la he elua a ekoln paha mannwa. eia nae aole he hoopuka iki mi kanaka la i kekahi mea e pili ana no kaua hana. I kinohi aa manao o Seledoma he makai ua kanaka la, aka mahope mai na ike iho la oia eia na knmika la ke hoohalua nei i kekahi mea. He keonimana nae ke kulana o ua kanaka la, ma ko Seledoma hooinaopopo ana aku iaia, aka nae o kana liana e hana nei aole loa i maopopo ia B« k hHloma." ''Mahea hoi kona wahi e nolio nei, ma kana hoike ana mai?* % 4t Eia oia ke noho nei iloko o kekahi mau hale kahiko e ku mai nei m.r ke knla—o keia no hoi na hale pohaku aka p<h- kahik*» i noho ai a e ku mai nei ma ka aoao o na puu." 4 "A pehea hoi e loaa nei kana mau mea ai?" u l a loaa akn keia ike ia Si'ledoma eia kekahi keiki me ia a oia ka mea nana e liana nei i kana mau hana a e lawe nei i kana mau mea i makemake ai. Ua ha'i pu ia mai uo hoi ia'u eia oia ke hele nei 110 Oamahe Tareee no kana mau mea e nuikemake nvi.* % *'l=a pono ae la keia. e Raremoa. Ma keia mua aku e kamailio hou no kaua maluna o keia mea." I ka wa i pau ai keia mau knkaiolelo ana a laua. a hala aku hoi o Raremoa, oia ka manawa a Kauka Wakekona i h» le aku ai no ka puka-aniani, a nana aku la oia iwaho. E helelei ana na kulu pakana me ka pa ana oka makani me ka ikaika. Olok<> hoi <» ka hale he puanuanu maoli no, a me lie mea la aole e nele ka h»aa ana aku o ka haawina oi ae o ka puanuanu mawaho kalii hoi .» ka ino e paliola aua. Komo mai la na noonoo like ole iloko o Wakekona no'ke kanaka e hooluilua nei ina ke kula, a loaa mai la k»*ia mau ninau like ole iloko o kona noonoo. lleaha la ka hana a keia kanaka e hoohalua nei ma ke kula a iloko hoi o ka wa iuo e like iho la me keia? Me he mea la aia iloko o kela mau pupupu hale pohaku e ku nei ma na aoao o ka puu ilaila e hoopau ia ai keia mau nune ana iloko ona. Hoohiki iho la ua kauka nei. aole loa e liala hou kekahi la mamua o ka loaa ana iaia o ka mea oiaio niai keia kanaka e lioohalua nei, a malia o loaa mai ke ki o keia mea kupaianaha ami e huli nei i kona mole. MOKUNA XI KE KANAKA ILUNA 0 IvA PUU. 0 na mea i halia ae nei ina ka mokuna i hala, oia na mea i hoopaaia maloko o ka Kauka Wakekona buke lioomanao mai ka la 16 mai o Okatoba a hiki i ka la IS, a oia no hoi ka manawa i aneane loa mai ai e hoea mai ka hopena o keia inea paha*«»ha o e huai ia ae a loaa kona mole. Elua mea ano nui loa i h»a:i ia Kanka Wakekona i keia mau la. O ka mua, oia hoi. ua hoopaa o Bir Kale Rasekavila mamua o kona make ana e hui aku me Lola Laiana ikapoma ka hora ame kahi hoi ana i make ai. O ka lua, oia hoi ke kanaka malihini e hoohalua nei ma ke kula i na hora o ka po. Me keia man mea elua i loaa iaia, ua hooholo iho la oia i kana hana e hnna aku ai i kekahi la ae. la kakahiaka, ua ha'i aku la o Wakekona ia Sir Hanale i kana mau mea i loaa ai ia laua me Kauka Matimea i kau ai iluna o ke kaa a hoi mai no Rasekavila Hale. Xonoi aku la oin iaia ina paha e makemake ana oiii e hele pu me ia no kahi o Lola I,aina. I Kinolii ua makemake ka barona e hele i ike ai oia i ka wahine nana ka leta i hoouna mai i kona maknakane. aka iuah<>p* k mai ua ho<»ioli iho la oia i kona manao a hookuu aku la ia Wakekona e h»'lv. oiai ma ia hana ana. ma ko laaa hooholo like ana. he niea ia e hofo|M»no ai ka laua mea i makemake ai e ike. 0 ko laua h«*le like ana aku oia ka mea e kanalua niai ai ka wahine i ka ha'i ana ruui i na mea apau. Mamuli o keia heoholo like ana a laua. ua lmomaka aku la o Kauka Wakekoua e hele ma kana haakai, a kau aka l i uinlnna oke kaalio no Comabe lam I ** ka pahuhopu. 1 kona hiki ana aku ilaila ua kauoha aku la oia ia Pekina e hoihoi aku i ka lio iloko o ka halelio a e hele hoi oia e niuaninau 1 na mea e pili ana no Lola Uiiana. He mea paakiki ole ka loaa ana o kahi a ua wahine la e noho ana. a ia Wakekona i hiki akn i ai i ka hale, na alakaiia aku la keia e kekahi wahine lawelawe. me kona ninauinau ole mai ia iānei, a komo aku la o Wakekoua iloko o kekahi lnmi, a malnila oia i ike aku ai i kekahi wahine e | noho a e kakau ana me ka mikini huakakau R«»miiiarona, i a iaia nei ao hoi i ku aku ai imua o ua wahine la oia no hoi ka | manawa i ku ae ai ua wahine la iluna me ka mino aka ma kona I mau papalina a hooki|ia ma; la iiiia nei. I kona ike ana mai no nae he malihini keia kanaka ekn aku nei imua o kona alo, ua haikea ae la kona mnn hiohiona a mae kioke iho la uo hoi na mino aka a Wakekona i ike moa aku ai. He wahine u'i maoli no keia ma ka Kanka Wakekona nana ana aku. O kona lauoho oia kekahi ona lauoho poni uliuli maikai loa ana i ike afr a ua kulike hoi ke ano o ua hnluhalu o kona mao ku ekn'e maka me kona lanoho, a o ka nla e |H)fiohe inai ana iluna o kona mau papalina aa like me kekahi mau opuu ro«e e mohala mai ana iloko o na laa uliuli o ke kumulaan roae. Iloko no nae o ka niaikai o keia mau haawma a Wakekona i ike aku ai iluna o ka wnaihe, ua komo mai la iloko o kona Innaikehala na hoahewa ana no ua wahine la. Oia hoi aia malnna ona helehelena ona wahine !la he wahi uiuiki o na manao paakiki a manao e hooko wale ia no kona mau makemake, mawaho ae hoi o keia, he wahi wahine panl j e hoolilo aku i kekahl mea okoa aku i euemi nui nona. . ] Aole i nana © Kauka Wakekona no keia mau mea, oiai he hana okoa kana i hele m«i ai a he hana hoi { waihoia mai Iloko o kona * mau Ihna e hana aku. Noonoo iho la o Wakekoua i kana hana e hana aka iai ame kana mau hnaolelo e hoopuka aku ai no ka hooI launa ana aku iaia me ka wahine.

hni moa waa me kou makaakane a aa kamaaina hoi iaia." wahi a Kaaka Wakekooa i pane aka ai i ka wahine. **Aoif» bo m<*a ano nai mawaena o'a ame ko ? a makaakane." wahi a !>»la i f*ane aka ai. "Aole o'a aie iaia. a o kona man hoaioha aok' laknn he maa hoaloha no'a. Ina. aole o Sir Kale. i make. aoK' kekahi maa hoaloha. ina aa niake maa wau oiai oia iho la ka inak<*mak«' o ko'n makuakane.** "I hele mai nei wat> i oa nei no na mea e pili ana no Bir Kale, tt wahi a Kauka Wakekona i pane koke akn ai. oiai ua ike iho la ia oia kana hana i liele mai ai. 1 ka lohe ana o ka wahine i keia man olelo a Kauka W akekona. na hoomaka mai la kona mau helehelena pupuka. 1 ala mai ai mamua il»«. i ka Wakekona mau olelo mua i hoopuka aku ai. e moliala a nana mai la me ka oluolu. "II«-aha ka'n mea e hoike aka ai ia oe e pili ana nona? v i ninaul aku ai ua waliin»- la, a homnaka mai la kona mau uianamanalima ef $ haaiuhi iluna o kana mikini kakau. j i'a ike a ua kamaaina oe iaia. aole anei 'pela?" j *ia hoike mua aku nei wau ia oe he aie nui ko r u i kona loko-| maikai. Ina ua hiki ia'u ke malama ia'u iho i keia manawa, alaila <*i:i hiki ana ia'u mamuli no ia o kona kokna ana mai ia'u." | ••i a hui launa aku anei oe me ia ma ka leta? ?:r 1 Kau hou aku la na maka o Ix»Ia Laiana iluna o Wakekona nie ka huhu a |»ane aku la: *'Heaha ka manao o keia mau nieniele ana au?" -o ka nui oia ke kaupale ana i ko ka lehnlehu man| inaiia' hoino. He inea pono ia'u ke ninau aku ia oe ma keia wahi] in,< ;ua o ka hala ana aku o keia mea mawaho aku o ka iwilenaki.'poin»." wahi a Kauka Wakekona. | Aole he wahi leo i pu-a mai ia Lola mai. a o kona helelielenai !»'•] aia n** kt« haikea la. Mahope rnni ua ea ae Ja kona poo iluna a: ka;: aku la kona mau maka maka'u iluna o Wakekona a pane aku la:| "Ina |M-la e pane aku aua uau i kau mau ninau. Heaha la kau m.Mi ?nea i nianao ai e ninau mai ia'u?" ! "i'a k;?kaileta aku anei oe me Sir Kal'e?" il«- m«-a oiaio ua palua a paknlu paha ko'u kakau leta ana aku i.-iia e lioike akn ana iaia i ko'u hoomaikai nui 110 kana maiij ha;:.i k»»kua ia'u.'" | -Ke } : uonianao nei anoi oe i na la oia mau leta au i hoouna] aku ai?*' "l'a i'oina wau i ua inau la la.'' "l a liui anei oe me ia inaniua?'"Ao. he elua a ekoln paha īnanawa ina Oomahe Tareee. He| kanaka oia i waiho i na hana iini pono ana nona iho a ua hoolilo akul <na i kona manawa ma ke kokua ana aku ia luvi." •ina paha ua nui ole aku oe iaia a ua kakau pinepine ble akn hoi, pehea la e hiki ai iaia ke ike niai i kou mau pilikia apau a kokua niai hoi ia oe, e like me kau i luvi mai nei ?" "He nni na keonimana i ike i ko'u mau pilikia a ua hui like ae lakou ma na hana e kokua ana ia'u. 0 Mr. Sepeletona kekalii, he hoaloha maikai no Sir Kale. Ile kanaka oluolu oia ia'u a mai iaia aku hoi i h»he ai o i>ir Kale ina mea e pili ana no'u." t "Aole anei oe i kakau aku ia Bir Kale e noi aku ana iaia e hui ie«* <»<•?*' i hoomau aku ai o Kauka Wakekona. | l a pii mai la ka inaina o Lola a nana aku la oia me ka huhu! nui a paae aku la: # *'Ka. ke hele loa nei kau mau uinau ana mawaho aku o ka nu a kupuno." j "K.«- kaumaha nei wau. e ka wahine, aka he mea pono no ia'u! k< hoomau aku i ua ninau la." ! "Alaila aole loa wau e pane aku ana, a ke hoole loa'aku nei| wiiu" ' ! "Aole nnei oe i kakau aku i kekahi leta ia Bir Kale i ka la| mauiua iho o kona make nna?" i hoomau hoii alm ai o Kauka Wakekona. 1 ka loaa hon ana aku o keia ninau ia Lola Laiana oia no lioi ka n.anawa i pii ae ai kona haikea e,ltoike mai ana lioi i kona maka'u nui. l'a hiki ole iaia ke hoole mai \ keia manawa, aka ua liiki ia Wakekona ke ike aku maluna o na hiohiona o ua wahiue la e hi'*»le loa ana oia aole i hanaia kekahi hana o ia ano, "Me he mea la ua nalowale kou mau uoonoo maikai," walii a Kauka Wakekona i pane aku ai. "Ua hiki ia'u ke lia'i akn ia oe i kekuhi mau lalani o kau mnnao i hoouna aku ai ia Sir Kale ma na leia la au. Eia ua mau lalani manao nei 'E oluolu, eoluolu mai, o»ai he keonimana oe, e puln iho i keia leta i ke ahi, a e hiki ae ma ka puka pa ma ka hora umi." I ka loaa hou ana aku o keia uiau olelo a .Wakekona, oia ka manawa i kunewa aku ai ke poo o Lola, me he mea la ua maule oia i ka lohe ana i keia mau olelo, aka ua poliala mai la oia a kaulono aku la kona mau maka iluna o Wakekona a pane aku la: 'Aole anei ia mea he keonimana iloko o Sir Kale?" "Ma kou manao ana pela ua hoohaahaa loa aku oe ia Sir Kale. 1!e mea oiaio ua puhi io uo oia i kan leta e like me kau i kanoha ai iaia e hana. Aka nae i kekahi manawa he hiki no ke ikeia na huaolelo o kekahi leta ina no ia e puhiia ana i ke ahi. E ae mai ana iH k i keia ua kakau leta u> no oe a hoouna aku ia Sir Kale.*" "He oiaio, ua kakau »o aku no wau,' , wahi a Lola i pane mai ai ine kona luniiaio ana i kana mau oleīo i hoopuka mai ai. <4 Va iHKoma io aku no wau. Heaha hoi ka*u mea e huna aku ai? Aole l«w he kunui a'u e hilahUa ai ika ha'i ana aku ika mea oiaio. t'a makemake wau iaia e kokua mai ia'u. lia manaoio loa wau ina wau e hui kamailio pu ana me ia e loaa i'o mai ana no na kokua. ana mai iaia njai, no ia kuinu hoi ko'u noi ana aku iaia e hui pu mail u»e a'u." | "Heaha hoi kou mea 1 makemake ai e hui aku me ia ma ia hora o ka |h>?" j "No ka mea o ko'n lohe koke ana iho no ia e hele aku ana oia* oo Unlana a e noho aku ana oia malaila no kekahi mau mahinaJ lle mau kumu «»k«m ae uo hoi kekahi i hiki ole ai ia'u ke hui aku! me ia i ka wa ku}Kmo»" j "Hi\iha hoi kou mea i makemake ai e hui aku me ia mawaho 0 ka {»a aole hoi iloko o ka hale?" *ive manao nei anei oe e hele aku ana kekahi wahine e hui i»e kekahi kanaka waliine ole Hoko o koua hale i ka po?** 'Hna pela e waiho kaua ia uinau a e uinau aku ana wau ia oe i keia ninau: Heaha na mea i ala mai i kou hui ana aku me ia ia 1 Aole !oa wau i hele # "E MrK UU LaianaP * Aole loa wau I hele aku» a ke hoohiki aku nei wau imua ou imluua o m m*tt heim>lele loa. Aole loa wau i hele aku e hui me i3i. * a ala mai kekahi mea mm i kaua mai i ko'u hele aua Vtaite ke m uiai oe ua kakau aku oe iā Bir Kale e hui mai! m» usa ka hor» a iua kahi an i htiike ai ma kau eia nae hoole mai aua w aole loa tv ī hele aku m ka hooko ana i kau i aku ai ia Sir Kale ma 4 H>ia ka w* olaio.*' 14 hoomau aku la o Kauka Wakekona ina uieuiele anft, eia w nnhi iha la I paa ai o Lola i kona manao a hoike ole «ku lioi i ua qk« i koe e piU ana nona ame $ir Kale. (Aokipau.)