Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 25, 17 June 1904 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, IUNE 17, 1904 @

 

KE

KAUNAWAHINE

:O KE:

Kulanakauhale o Tarevis.

 

KE ALOHA I KA MAKA PAHIKAUA.

 

MOKUNA XXVIII.

"I HAAWI AU IA'U IHO I PANAI NO KOU ALOHA."

            "E ae mai e kuu Haku," wahi a ua u'i nei e hoomau ana i kana wehewehe manao ana, "e hookuu mai ia'u. Aole e pono ia'u e hele mai ma kou wahi hana iloko o ka malamalama o ka mahina e hoomahie ai i na olelo a naholo aku na noonoo maikai mai ia kaua aku. Aole pono oe e ae e hoohihia wale mai i ka manaolana o kou holomua no keia mua aku no ka mea kulana kupilikii e like ma a'u. Nau no e ike iho i ka'u mau hana hoopilikia wale aku ia ha'i. Aia he elua makahiki i hala ae nei i komo ai kuu makuakane hanauna koko o keia paio a o ka lilopio aku paha ka mea i koe. Mamuli o'u i ulu mai ai keia mau mea apau. Eia oe iloko nei he paahao, a ke noho pu nei iloko o keia nohona kupilikii, a ina aole keia komo wale ana ou iloko o keia nohona kupilikii, a ina aole keia komo wale ana ou iloko o keia hana ina aia paha oe me ka Emepera o kakou i ka aina hemolelo kahi e nee holomua loa ai kou kulana no ka manaolana o keia mua aku. A o keia mau houlolohi ana ia oe mamuli no ia o'u. a mamuli o ko'u hoohihia wale aku ia oe e lilo ai oe i enemi ino loa no ka Akibihopa o Tarevis a malia paha o ke alanui aku ia e komohia mai ai ka Emepera a lilo oe i mea hoowahawahai ae ia. E kuu Haku Rodolofo, e ae mai i ka'u noi, e oluolu e haalele mai ia'u, a e haalele pu hoi i keia kakela i maopopo kona poino, a e hele mai e kuu Haku i na manawa apau ma keia hope e ike ia'u ke makemake oe, a'u hoi e ike aku ai ia oe me ka hewahewa ole."

            "No ka holomua o ko'u kulana no keia mua aku," wahi a Rodolofo, "ke kau nei ko'u mau manaopaa a o ka lawa no hoi ia o ko'u noonoo ame ka lana malie o kuu puuwai ina e loaa na hooiaio mua ana mai ia oe mai i panai no kuu aloha. Aohe o'u kanalua no ko'u noho ana o keia mua aku. Ua kunana iho kuu kulana holomua o keia mua aku i ka manawa mua loa o kuu ike ana ia oe, oiai i hele mai au mai Palanipoka mai no Tarevis no ka ike ana i ka Akibihopa a aole i ke Kaunawahine Tekela. A he mea kamahao loa hoi ia'u i ko'u ike ana i ka hiki ana mai o ka manawa a'u e ui ai i kuu hoaloha, "Owai kela wahine opio?" a oia io no, no ka mea ua ninau io no wau i kuu hoaloha i ka wa a'u e nana ana maluna o ka Akibihopa Anola Iseneboga, ua lele loa aku la ka ike o kuu mau maka maluna o ka lede e kau ana maluna o kona lio e hele ana hoi ma ka aoao o ka Akibihopa ame ka ume ikaika pau ia ana aku o kuu noonoo ilaila."

            "O kuu kau ana aku iluna o ka waapa a kakou i holo pu ai i kela po poina ole," wahi a Rodolofo i hoomau aku ai i kana wehewehe manao ana, "aole ia ma ka ulia wale aka he hua ia o kuu hoolala akahele ana e hui me ka waa o ka Akibihopa. Ua hele mai au iloko o keia wahi me ka ae o kuu manao apau a e ake ana hoi i ka wa kinohi e ae oluolu ia mai ka mea kalepa silika e noho iloko o keia kakela, me ko'u ae pu no e noho paahao iloko o kona mau paia. E Tekela, ua aloha wau ia oe i na manawa apau-i ka wanaao, i ke aumoe, i ka pouli, i ke awakea i ka malamalama o ka mahina-o oe no apau loa he aloha na'u. a pehea hoi oe no'u nei, e kuu lede o ka waili'u-la."

            "O, me a'u, me a'u e kuu Haku Rodolofo," i hooho malie ae ai na u'i nei, "heaha la ka mea e hiki ai ke hu-na iho i ka mea i ike maopopoia iloko o'u nou? Heaha kau e noi ai a ninau no'u nei no ka ikeia o ua mea la iloko o'u no ka lawa o kou aloha, no ka mea he ike wale no, ke ikeia mai i na wa apau e leha ai na maka o'u. O e kuu naita o ka muliwai Mose-le, ua aloha wau ia oe mai ka manawa a'u i ike mua loa ai e ku ana ma kela kia-pohaku mahope iho o kuu mihi ana i ka'u mau hana aloha ole ia oe-i ka manawa i waihoia mai ai ka pahikaua a ka mea i kipakuia ma ko'u mau wawae no ka hoopakele ana i ka mea manao ma-ua. Nolaila, e lilo anei kuu aloha nou e kuu Haku i mea e kauwo pu ai ia oe me a'u iloko o ka wiliau o ka poino no kaua a elua?"

            "E Rodolofo, e Rodolofo," wahi a Tekela i hoomau aku ai "Ke noi nei wau ia oe e akahele oe i ka hele loa ana imua me ka nana mua ole i na popilikia e kau mai ana maluna o kaua, no ka mea aole e hiki ana ia'u ke uumi a kaomi iho i ke aloha a e paa iho i ka haawi ana ia'u iho i panai no kou aloha e like me oe no'u. O, e Rodolofo, ua aloha wau ia oe me kuu uhane apau."

            Alaila hookuu iho la o Rodolofo i na lima palupalu o ka wahine opio a apo aku la i ua u'i nei i ona la, hoopunana malie iho la ke poo e ka ipo maluna o ka umauma lahalaha, a kaomi hoomau malie iho la ka honi ana o na aloha no ka manawa mua loa-ka honi mua loa e ke aloha. Ia laua no laua iho he wa hanohano loa ia o ko laua hui ana e lilo aku ai he i'o hookahi i ka manawa e hiki mai ana, me he la ua nalohia aku ka nanaina honua, oiai ka mahina e konane ana a i ka makani e pakolonahe ana.

 

MOKUNA XXIX.

HE KUMAKAIA KAKELA KA HANA HOOLALAHU I NA ALOHA.

            Ma kahi pili kokoke loa i ke Kakela Turona i hui mau ai na aloha no na kukaiolelo hooipoipo ana. I kela ame keia po o Konorado e ku kiai ai aole i nele kona hele loa aku mawaho o ke kakela a hui me Hilda ka wahine ana i aloha nui ai, a ua hooko mau mai no hoi o Hilda i kana olelo e pii mau mai i ke kakela no ka hui pu ana.

            Ma ka aoao o keia wahine opio he maalahi loa ke alanui nona e pii mai ai i kahi o ke kakela oiai ua kamaaina nui oia i na koa o na Akibihopa a oiai ua kau mai na hoopomaikai ana a ka Akibihopa maluna ona ua lilo loa ia i mea laahia loa maluna o ka wahine opio ke kumu i makee nui loa ia ai kona maluhia e na koa, a he maikai hoi ia ma ka aoao o ka wahine opio.

            Aia ma ka aleo kukulu akau a ma kekahi wahi poho poopoo pohaku e hui mau ai laua a he wahi malu no hoi e ike ole ia mai ai aia wale no a komo maoli aku kekahi mea malaila no ka nana ana, a ina no e pa konane ana ka mahina aole e hiki kona malamalama e hoomalamalama i ua poho la, aka o ka malamalama owaho aku ka mea nana e hooi loa i ka pouliuli oloko-a maluna pono no hoi o keia poho kahi a Konorado e iho mai ai mailoko mai a no waho kahi e lewalewa ai kana kaula hookuukuu nona iho me ka ike ole ia.

            I kekahi manawa o laua e hui ai aole i nele ko laua kuka no ka hoi mai o Hilda iloko o ke kakela, aka ua maopopo ia Konorado he mea makehewa wale no ia no ka mea eia ke kakela iloko o ka poino o ka wi no ka ai ole, a he mau la helu wale no koe alaila pau loa ka ai, oiai nae he nui na la a ka poe oloko i noho hoomanawanui ai malalo o ka pakiko loa i ka lakou ai ana, koe na wahine-na Kaunawahine Tekela me Henerika.

            A i ka maopopo ana ia Hilda keia pilikia nui o ke kakela ua kaumaha oia no ke kulana kupilikii o kona hakuwahine, a ua looa pu no iaia ka hoomaopopo o ka oiaio o ia kupilikii ma ka hiohiona hohoma o ka helehelena o Konorado, a no ia mea-i na manawa apau ana i pii mau mai ai no ka hui ana me kana aloha aole i nele kona lawe pu mai he mau mea ai, ana no i hana ponoi ai na na koa o na Akibihopa no ka hoopiha ana i ka haupo lewalewa o kana ipo, a he olioli nui hoi ia nona i ka noho nana aku i ka ai ana a kona hoa. Ua loaa ae no ka manao aloha ia Konorado no kona poe hoaloha oloko o ke kakela aka aole e hiki iaia ke lokomaikai aku i kana mau mea ai i manawaleaia mai no ka mea wahi ana i noonoo iho ai, he mea ia e oki pu ai i ko laua hui mau ana ina e loheia ana kona hemo mau iwaho o ke kakela.

            Aia no i ke ahiahi okoa no laua e hui ai i ka manawa a o ka ainaahiahi o ke kakela, a mai ia manawa aku a hiki wale i ke ano kokoke aku i ke aumoe e hookuu ai ka laua hui ana a hulihoi aku la no hoi ka wahine o ke kahua hoomoana o na Akibihopa.

            I kekahi ahiahi a laua i noho kuka ai iloko o ua poho la a mahope iho o ka pau ana o ka ai ana o Konorado i kona ainaahiahi mai kana aloha mai, a ku iki mai la laua iwaho o ua wahi poho nei ua lohe koke aku la ko Hilda pepeiao i kekahi mea, ka mea hoi nana i hoohikilele ae i kona haupo a pane aku la ia Konorado me ka pihoihoi nui:

            "Hamau! Eia kekahi mea ke hele mai nei ma ke komohana mai."

            Alaila ku malie loa iho la laua ma kahi pouliuli e ike ole ia mai ai laua a hakapono aku la owai la ka mea nona ke kulana hoohuoiia e laua. aole i liuliu loa ua ike io aku la o Konorado i ka mea nona keia hoohuoi, a oia no o Kapena Setinameta o ke Kakela Turona, a lele ae la no hoi kona hauli, no ka mea ua manao wale iho oia ua ikeia mai laua aka aole nae, oiai aia ke alo o ua kapena nei i kahi e, a o ke kua ka i haawiia mai ia laua.

            Aia na ipo ke ku haalulu la no ka maka'u o ka ikeia mai e ke kapena, oiai aole i mamao loa ua kapena nei mai ia laua aku, eia nae nee palamimo aku la laua a loaa ko laua wahi maha iki aole nae e loaa ka lanakila o ka ike ole ia mai ina e hooheleia aku ana ma ia wahi.

            "Ua lawe mai anei oe i ke dala?" wahi a Kapena Setinameta i hoopua ae ai a oia no hoi ka mea leo kanaka mua loa o ka hoopuka ana, a Konorado hoi i lohe pono aku ai no Setinameta ia leo.

            "Ua lawe mai nei maua he ekolu eke dala gula, e ke kapena," wahi a kekahi leobkanaka i pane mai ai a hoomaopopo iho la o Konorado aia he kokoolua ko ke Kapena, eia nae, aole he ike aku o laua no ka pouliuli loa i ka malu laau. "A o ke koena dala aku i koe e loaa mai ana ia oe i ka manawa e lilopio ai ke kakela," i wehewehe hou ia mai ai a maopopo loa ae la ia Konorado ke kumu o keia hui ana.

            "Aka, aole pela ka kakou aelike," i hoohalahala aku ai o Setinameta.

            "Mai ka Akibihopa mai nei keia hoololi aelike," wahi a ke kokoolua, "no ka mea ua loaa ka ike i ko makou haku aole e nele kou hilinai no ka hooholo pono ia mai o ke koena i koe e ia. A ina paha ua kanalua oe no ia mea alaila o kou nele no ia i keia mau eke dala gula ekolu, ka mea imua o kou alo."

            "Eia nae o ka aelike he aelike ia," wahi a Setinameta.           

            "Aka e malama ana ka Akibihopa i kana olelo a aole e hoohala i ka uku aku i ke koena dala i koe ina e hooko oe i kou aoao ke hiki mai ka po o ka la apopo. Nolaila aole oe e nanauki loa i ke kali ana no ka mea aole e u iho o ke ao no ia o keia po a po ka la apopo o ka loaa no ia ia oe ia puu dala nui. O kou kanalua ma keia mea oia ka mea nana e hoike aku i ka Akibihopa i kou hooko aelike ole no ka mea aole i hooleia kou makemake."

            "O, aole ka'u he hoole maoli i ka hooko ana i ka hana, aka he hoohalahala wale no, a ina ua hooponoponoia me ka maikai alaila e lawe no wau i na eke dala ekolu i keia manawa a hooko aku i ka hana."

            "Alaila ua ae oe i ka aelike e lilo ke kakela i ka Akibihopa a e panai aku ka Akibihopa ia oe ma na puu dala, oia anei ka aelike?"

            "E ae no wau ina aia ianei na eke dala gula ekolu i hoikeia mai nei?"

            Alaila huli ae la ka hoaolelo o ke Kapena Setinameta i hope a nanao iho la iloko o kekahi eke nui a hu'e ae la he ekolu eke dala i piha pono a haawi aku la i ke kapena, a ke kapena hoi i lalau aku ai a hu-na iho la iloko o kona ekeeke a uhi paa ae la i kona koloka nui. A i ka nalo pono ana o ua mau waiwai kumakaia nei ua ninau mai la ka elele a ka Akibihopa:

            "A heaha kau mau kuhikuhi ana e lilopio ai ke kakela ia makou?"

            "Ua hana aku wau i ke kumu e hemo maalahi ai ka puka-pa kukulu akau," wahi a Setinameta e wehewehe ana, "no ka mea ua ae oluolu mai kuu Haku e lawe ae i na eke one i pailaia ma ua puka la, no ka mea ua hooiaio aku wau iaia aole he pilikia i koe no ka lele kaua ia mai, eia nae e hoomakaukau no makou ia makou iho no ka wehe ana i ua puka la a e hemo awiwi aku iwaho me ka limaikaika no ka hoopakele ana ia makou i na paio e hooku'i mai ana. Ua hoike aku wau oia ka hana hope loa a makou e hana ai i ka manawa  e pau ai ka makou ai a e make ai hoi i ka pololi."

            "A no keia mau wehewehe a'u," wahi a ua kapena nei i hoomau aku ai, "a'u e manao nei ua lanakila wau, a he holopono hoi ia no ka hana e hana mai ai i ka po o ka la apopo,-mahope iki iho o ke aumoe i ka hora 12 e komi iki wale mai ai no oukou a o ka hemo no ia o ke pani-puka a o ka lilo no hoi ia o ke kakela ia oukou. Eia nae, e pono ia oukou e makaala loa, a o ka'u e a'o aku nei oia ko oukou hooikaika e hopu mua i ke kono o ke Kauna Paele, a ke paa ia oukou o ka lilopio no ia no ka mea oia no ka mea nana e hoala hakaka i kona poe koa. Aole o ke kauna wale no aka o ka paa ana o kona lukanela ma ka inoa o Rodolofo, he kanaka opio, ke mea nana i lawe ae i ke Kaunawahine Tekela mai Tarevis mai alaila ua maalahi loa ka hana a'u e manao nei aole he hakaka hou ana aku i koe. A no keia kanaka opio, ina manao ua Akibihopa e hopupio iaia aole paha e hoole mai laua na'u e hopu iaia malalo o ka uku ia mai e laua no ia hopu ana, he uku mawaho ae o keia aelike i hoopaaia iho la."

            Ma keia manawa ua maopopo loa ae ia Konorado ka manao kumakaia puuwai eleele loa o ke Kapena Setinameta no kona Haku ame kona Kakela, a o ka mea i hoopouli loa ae i kona noonoo oia ka olelo e hopu i kona Haku Rodolofo a waiho aku iloko o ka lima o na Akibihopa, a no keia kumu i ano pouli loa ae ai kona noonoo i ka piha huhu i keia kumakaia nui o ke Kakela Turona a hoomaopopo ole ae la oia i ko laua poino ina laua e ikeia ana alaila hoopuka leo ae la oia me ka huhu nui: "O oe maoli io no ke Kepolo Kumakaia, e Kapena Iuda."

            No keia leo nui ana o Konorado me na olelo ikaika ua puiwa loa ae la ua poe kuai kakela nei, aia ka he ekolu ko lakou nui-he elua no ka Akibihopa mawaho ae o ke Kapena Setinameta a emoole ua hemo like ae la ka lakou mau pahikaua e anaanapa olino ana iloko o ka pouli o ka po i makaukau no ka paio aku,-he puiwa nui hoi ia me he la o ka mea nona ka leo i loheia no ke Kauna Paele ia. A no keia olaolapa o na pahikaua ua manao koke iho la o Konorado e poino ana laua ke ole e loaa koke kekahi mau lima kokua, a oiai aole he makaukau kaua ko Konorado me ia ia wa, a no ka nui kaumaha o Hilda no keia kulana kupilikii o laua ua pouli loa ae la kona noonoo a hina iho la oia ma na wawae o Konorado, a oia no hoi kona manawa i lele limaikaika aku ai i kekahi o na koa o ka Akibihopa no ka lilo mai o kana pahikaua iaia i mea kaua pale nona, a mawaho ae o keia hoao ana ona aia oia ke uwa la ia manawa hookahi no:

            "Kokua, e kokua! Auhea na kiai! He kipi? he kipi!"

            Ia manawa pokole no ua loheia aku la ka haukawewe ana mai o na kapuai wawae e koekoele mai ana mailuna mai o ka pa manoanoa o ke kakela me ka hooho nui o na koa kiai: "He kipi, e kaua aku."

            Alaila hoomaopopo iho la ke kapena kumakaia e poino ana ina aole e hana koke ia kekahi hana nolaila ua kauoha koke iho la oia i kona mau hoakuka e holo a nana ia e hooponopono aku i ka mea i koe maluna o keia hooho kipi.

            "E hele olua me ka ike ole ia mai e na koa kiai," wahi ana i leo nui ae ai e loheia ai ia lakou wale no. "Na'u e hooponopono i na mea i koe."

            Me ka hakalia ole ua nalo aku la na elele Akibihopa iloko o ka ululaau iloko o ka pouli. Alaila huli ae la ua kapena nei a lawelawe  limaikaika aku la maluna o Konorado, a i ka manawa i hoea mai ai o ke koa kiai ua hoopuka leo kalakala ae la ua kapena nei no ka haawi kauoha ana:

            (Aole i pau.)

 

MAKAIKIU

WETE DETONA

Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti

Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

 

MOKUNA III.

HILIKAU NA PAHIKAUA.

            "E ka hookamani! Aka, ua hiki mai ka manawa e hooko ia ai ka'u uku panai maluna ou. Aole anei oe i maopopo mua aole loa oe e ike hou ana ia Ivana, kau mea e aloha nei? Aole anei oe i maopopo mua i kona manawa e hookuu ia mai ai o ia no hoi kou manawa e hoopaa ia aku ai ma kona wahi? a ia manawa oia ka wa a'u e hiu ai a wela i ko aloha au e aloha nei ma ko lehelehe-ke lohe mai la anei ko pepeiao kokuli? A, aole anei ou lohe aku i kela kamumumu e kamumu mai la? Ei ae na makai e kii mai ana ia oe. I keia wa na hookuuia o Ivana?"

            Aole he mea e hoopaapaa aku ai i ka oiaio o na olelo a ke kaunawahine Alazamofa i ha'i ai, a ma ko Wete aoao ua hooiaio iho la oi, a e like me ka hikiwawe o ka holo ana o kona mau noonoo, pela oia i hoohana koke aku ai. Pani awiwi ae la oia i ke panipuka o ka lumi kahakii a laka iho la a paa, a holo aku la oia no kekahi o na panipuka o ka lumi hookipa a hui aku la oia me Kaunawahine Alazamofa e puka aku ana iwaho. Me ka nana ole ae o Wete i ke kulana o ua kaunawahine la, ame kana mau hauolelo hailiilii e nou mai ana maluna ona, ua paa aku la na lima konahao o ka kakou Wete maluna o ke kaunawahine a kula'i aku la iaia iloko o ka lumi a paa aku iaia, a ia manawa hookahi no hoi ma ke kauoha a Wete, i holo aku ai o Vera iwaho. Alaila laka iho la o Wete ia Sofia iloko o ka lumi, a holo aku la e kokua ia Vera.

            "He mea pono ia oe e mahuka. He wahi no anei kekahi ou iloko nei o ke kulanakauhale e hiki ai ia oe ke pee?"

            "Ke manao nei wau ua hiki ia'u ke pee iho iloko o ka hale o ke kaikaina o ko'u wahine nana i hanai, he wahine Polo, eia nae he kokua oia i ko'u ohana."

            "Aia mahea ia wahi?"

            "He wahi hale uuku wale no e ku nei he ekolu paha hale mai ke kihi aku o ke alanui Neva, ma ke alanui ololi hoi o Polo Kuea."

            "K maopopo la ia'u ia wahi. E komo oe i ko ke kaunawahine koloka."

            "Aole loa wau e hoopa aku ana ia mea."

            "E hana oe e like me ka'u e ha'i nei ia oe, no ka mea ke kokua nei wau ia oe no ko Ivana inoa."

            Kau aku la na maka o Vera maluna o keia kanaka i kauoha aku iaia me ka ikaika me kona pahaohao nui, mahope mai no nae ua hooko aku la oia e like me ke kauoha i waihoia aku iaia. I keia manawa aia ke kikeke ia mai la me ka ikaika mawaho o ka puka. Ia manawa hookahi no hoi aia ke hauwalaau la ka hale olalo mamuli o ko Kaunawahine Alazamofa kahea leo nui ana iloko o ka lumi ona i hoopaaia ai, a ma keia ano no hoi i maopopo ai ia Wete ua komo mai kekahi hapa o na makai iloko o ka hale, a ua hoopuniia hoi laua. Ua ikaika loa mai la ke kikeke ana ma ka puka, a ia manawa no hoi i ike aku ai laua nei i ke komo ana mai o ekolu mau makai iloko o ka hale.

            "Ua pau ko kaua pono!" i puana ae ai o Vera.

            "E nee mai a pili ma ko'u aoao, wahi a Wete i hawanawana iho ai.

            I keia manawa i komo mai ai na makai ekolu iloko o ka lumi kahakii.          

            "Eia oia maanei!" wahi a kekahi o na makai i hooho ae ai.

            "E, ka hoaloha maikai," wahi a Wete i noi aku ai e like me ko ke keiki uuku noi ana. "Mai lawe aku oukou iaia iloko o ka halepaahao. He mea oiaio aole loa he wahi hana hewa ana i hana ai."

            Aka hoohenehene mai la ua kanaka nei i keia noi kamalii a Wete i noi aku ai. No Wete hoi, ua aka iho no ia, aole no nae i ike mai keia mau makai i ka ianei aka oiai aia keia ma kahi pouliuli. I keia manawa i ikaika loa mai ai ke kikeke ana ma ka puka me he mea la e wawahiia ana.

            "Aia ko makou poe ke kali loihi loa mai la mawaho," wahi a kekahi i puana ae ai me kona akaaka ana iho. "E kii ae wau e wehe ae i ka puka."

            E like me kana i hoopuka ai pela oia i hele aku ai no ka puka, a iaia e wehe ana i ka puka, oia ka manawa i ike ai o Wete i kona manawa kupono e hana aku ai i kana hana i hooholo ai iloko ona. E like me ka lele ana o ka tiga, pela oia i lele aku ai maluna o na kanaka elua e hoao ana e wehe, a e like me ka anapu ana a ka uwila aia na lima o ka kakou Wete i ka lewa. He poha ana ko ka lima akau i ke kumupepeiao o kekahi a he uina ana hoi ko ka lima hema waiho a maule ana keia mau kanaka elua iluna o ka papahele. Mamua o ka hiki ana iaia ke panai aku ia haawina hookahi maluna o ke kolu o na kanaka, ua kuemi hope mai la ua kanaka la a unuhi ae la i kana pahikaua. Me ka hikiwawe no hoi o Wete i lalau iho ai i ka pahikaua a kekahi o na makai e waiho ana iluna o ka papahele a paa ae la iloko o kona lima.

            "A," wahi a ua makai la i puana ae ai, "pela ka oe e hana mai ai maluna o makou? Pela anei?"

            Ia manawa ua poha ae la na pahikaua a olapa ana ke ahi, a o ka huikau ae la no ia o na pahikaua.

 

MOKUNA IV.          

KA PAKELE ANA.

            No kekahi manawa keia hilikau ana o na pahikaua me ka puai leo ole mawaena o Wete ame kona hoapaio, a iloko o ka imo ana a ka maka owaka ana ke ahi mai na pahikaua a i elua, a poha ana ka pahikaua a ka makai i kekahi paia o ka hale, oiai ua oniuia ae e ka kakou Wete a hemo ana mai ko ka makai lima aku. E like hoi me ka hikiwawe o ka tiga poha ana ka puupuu a Wete ma ke kumupepeiao o kona hoapaio, a waiho ana ua makai la ma ka aoao o kona mau hoa.

            "E nee mai a pili ma ko'u aoao," i hawanawana iho ai o Wete i ke kaunawahine, alaila nee aku la oia a kinai iho la i na kukui e a ana, a hele loa aku la oia a wehe ae la i ka puka me kona lawe ana ae i ke ki.

            I ka wa i hamama ae ai o ka puka, o ia no hoi ka manawa i komo aluka mai ai na makai o ka hale.

            "I ka hale oluna," i kahea aku ai o Wete, e hoohalike ana hoi i kona leo e like me ko kekahi o kona mau hoapaio i hakoko mua iho ai.

            I ka pau ana o keia mau huaolelo ana, oia no hoi kona manawa i pale aku ai i ke kaunawahine iwaho a puka aku la no hoi ia me kona laka ana i ka puka a paa ana na makai iloko o ka hale. E like me ka Wete i manao mua ai, a ia no ke kaa o kaunawahine Alaxamofa ke ku la mawaho o ka hale, pela io no i loaa aku ai ia laua. Hookau koke aku la oia ia Kaunawahine Radolinisiki iluna o ke kaa, a huli mai la oia i ke kahukaa a pane aku la:

            "Ua kauohaia mai nei wau e lawe aku i ke kaunawahine no kekahi wahi a nou hoi e noho iho no oe maanei."

            "Aka-"

            "E hoopaapaa mai ana anei oe i ke kaunawahine?"

            "Aole. Aka-"

            "E lele koke iho oe ilalo."

            E like me ka Wete i kauoha aku ai i ke kahukaa pela oia i hooko mai ai.

            "Ano, e wehe ae i ko'u kuka ame kou papale. Aole pono e ike ia mai ke kaunawahine me kekahi kahukaa laikini ole."