Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 26, 24 June 1904 — MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole [ARTICLE]

MAKAIKIU WETE DETONA Ke Ahi Lalapa Pio ole i na Nihiliti Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

MOKUNA V. *" * ! KOMO POO ILOKO O KA HANA. Ma Rusia, ka aina i nele kona mau makuainana i ka wahaolelo> a e rulaia ana e na lima kakauha o ka Emepera, he mea hiki ole i kekahi kanaka ke hele aku iioko o kekahi hoteie iloko o na hoiu kuiipo o ke aumoe me ka loaa ole mai o na kuia. oiai o ia iho la ko Rusia mana oihana makai, aua maopopo hoi ia Wete ia mea. Ua hiki ole no hoi iaia ke hoohala i ka po ma na alanui o i<t. Peter*burg,, malalo no oia kumu hookahi. Ua maopopo mua ma ka hookumu ana o keia moolelo ko \Vete noho ana ma Rusia, nolaila ua lewa na alu o ua kulanakauhale la iaia a he mea paakiki ole ka loaa -ana o kahi e hoohiamoe iho ai kona poo no ke koena o keia tn> bana nui no ka hoopakele ana i ke Kaunawahine Radolini^iki. I ke kakahiaka o kekahi la ae ala ae la oia me ka makankan no ka hoomau ana aku i kana hana. ina ia he mea hiki iaia ke hana aku. Aole loa he wahi manaolana iloko oua e hiki ana iam ke huna nalo loa i ke kaunawahine mai na maka aku o im niakiii, oiai ua maopopo no iaia e hooikaika ana ka oihana makai e loaa ka lakou mea e huli ana, a aole waie hoi oia aka e huli pu ia uiai no hoi oia. O kana hana pono wale no o ia kona huli ana aku i ko Kauimwahine Rodolinisiki hewa ole a hookau aku i ke koikoi o ka hewa maluna o ka mea i hewa, ana hoi e manaolana loa nei o Kaunawahine Alamazofa no ia. 0 ka hana mua loa ma kona aoao o ia ka hele ana aku e hui me ko AmeHka Kuhina ma St. Petersburg,« ha'i aku i na mea oiaio a(tau ana i ike ai e pili ana no keia hana ana e hana nei, a uana hoi e haua aku ika mea pono no Ivana ame kana mea aloha. Ma ka hora eiwa, he manawa hoi i maa ole no ka ike ana aku i ko Amerika Kuhina, aia ua Wete la ke ku la mawaho o ko ke Kuhina keena. "Aole om maanei, aka eia kona kakauolelo iloko," wahi a kc kiai ika Wete ninau. " "E ike aku ana wau iaia, ina no nae e ae mai ana oia e ike ia'u, f> wahi a Wete ma kona aoao. 1 ka hoi ana mai o ke kiai me ka ha'i ana mai iaia nei ina o kana hana i heleaku ai a he hana auo uui, alaila he mea pono iaia e komo koke. ''E oluolu oe e lia'i aku iaia lie hana ano nui ioa ka'u." "Ina pela he mea maikai ia oe ke komo loa aku iloko." Komo aku la o Wete iloko o ke keena o ke kakauolelo. a me kona kali ole aku ua lilo mua mai la na ianei ka'hoomaka ana o ka laua kukai olelo. "E kala mai i ko'u awiwi ma ka'u hana, a he mea maikai hoi nou ka hoolohilohi ana ke noi aku wau ia oe e ike koke aku wau i ke Kuhiua." <4 Aole ia maanei i keia manawa. "I ka wa hea la oia e liiki mai ai?" <f 0 ka hora umi kona manawa mau." <4 0 ka'u hana he liana nui, he hana hoi e kau lihilihi m»i ka make maluna iho. Ua holo mai wau mai Nu loka mai no ka hana aua i keia hana, a aia ko'u manaolaua aua maluna o ke kuhina." <k lna pela e hahai mai oe ia'u no kona hale. mea mau ole kela, aka nae ke lawe nei wau i ke koikoi o kau niau 'olelo a lie hana hiki ole hoi kau ke kali ia." He iwakalua minute maliope mai aia o Wete ke ku la i.nua o ko Amei'ika Kuliina. "He hana awiwi kau. Heaha la hoi?" i ninau aku ai ke Kuhina Amerika. <4 He mea .pono ia oe e heluhelu mua i ko'u komisina. Eia, v a ia wa i haawi aku ai o Wete i kona koniisina ame na palapala hooiaio. Lalau inai la ke Kuhina a heluhelu, a no ka |>ololei o na mea apau, ua huli mai la oia a nana mai la ia Wete me kona mau maka oluolu, a pane mai la: "He inaleaikiu ka oe. neaha ka % u e hiki ai ke lawelawe nou? Ua hiki ia oe ke hilinai mai maluna o'u e loaa aku aua ua no kau hana ke kaa mai ia iloko o ko'u maua." Ma ko Wete aoao, iaia i komo ai iloko o ka luiui, ua haka i>ono ioa kona mau maka maluna o ke, Kuhina e kilo ana hoi i kona ano, a hooliolo iho la oia iloko iho ona e hiliuai aku uuiluna ona. "E ha'i aku ana au i ka'u mau mea i ike ai a nau ia e uaua mai," wahi a Wete, a hoomaka aku la oia e ha'i i na mea apau e like me ka kakou i ike mua ai. "Auwe, he hana puikaika loa kau! M i hooho ae ai ua kuhina la. "Ke manaoio nei oe o kau i ha'i mai nei e pili aua uo Kaunawahine Alamazofa he oiaio?" "E wailio aku ana wau na ka hua oia hana e hoike ae. Ua hiki no ia oe ke ike niai iua o ka'u mau mea i hu'i aku nei ia oe he mau mea oiaio." "Eia anei me oe na palapala e hiki ai ke hoike i ko Ivana llopawiki kupa Amerika?" "Eia mai ua mqu palapala nei." "O ka hana hiki ia kaua ke hana oia kona hookolokolo pono ia, he hana hiki ole hoi ina aole kona palapala hookupa." "Aka, me he mea la ua hookuuia oia i keia uuumwa a kaua e hui nei." "He oiaio. A heaha ka kaua hana e hana aku ai?" "E hoonalowale iho kaua me he m«i la aole kaua i ike ia mea a e hele aku kaua i ko Rusia Kuhina Kalaiaina, malia imha o loaa aku ia kaua kekahi mau mea e pili ana no keia liaiia.'* "Aole i hiki i ka manawa, a he hana ano nui hoi kau, aka ina oia maoli kou makemake, e haele ae kaua." Aole he i>ane .ma ko Wete aoao, a haele like aku la laua e hui ine ke Kuhina Kalaiaimi. Ua hookipaia mai laua nei eia poo anpuni. a i panai no ka ninau no Ivana, ua minoaka mai la oia, a paue uiai la: "O na kumu no kona hopuia ana ua kupono maoli no, eia nae mahope mai ua loaa mai la ia makou na hooiaio ana i kona hewa ole. a na hookuuia aku oia i ka la inehinei." "Mahalo. A e hiki ana anei iaia ke hele lanakila e like me na la i hala aku?" i4 O, aole. Ua noonoo iho makou i keia mea a hooholo ika makou mea e hana ai, a na hoounaia aku nei oia malalo o ke kiai no kahi o na koa e hoomoana mai nei ma na palena o Rusia nei." <4 Ua papaia anei oia mai kona hoi hou ana mai ma Ru»ia uei?" "Me he mea la oia maoli no ka manao." "Ina pela ua pau ae la no ka'u mea e hana aku ai nona maanei," wahi a ko Amerika Kuhina. me ka oluoln o kona niauao. "Pela io no ko*u manao, ina no nae aole ia e hoi hon mai ana iloko nei. O, aole anei oe i lohe ua hoopilikia mai kekahi kanaka Amenka ia makou i ka po nei?*' "Pehea hoi i loaa mai ai ia mea? n 4< XJa ho:io aku ka oihana makai e hopu aku ika mea i hewa ma ka hihia j>epehi kanaka o I?azarofa—c»ia no hoi ke kaikuahine; a o kekahi kanaka Amenka, he wahi keiki wale t oia ka i komo mai a kaupale i na makai a kokna aku la no hoi i ka hoomahuka ana i ua wahine la. tr «Oia!'' w Ae, M wahi a na Knhina Kalaiaina la me ke anoe o kona nana ina, <4 aka oa loaa akn na wahine la ia makoo a eia oia ke paa mai nei, a ke manao nei wau aole loa oia e hemo aku ana mai ia makoa aku»

j f a 1o!h* wau i k»-kahi man ok»lo e pili ana iaia a na lohe hoi wau i kona hc*r»huoiia nann i hana i keia hana. aka nae. aole ioa wan e niiin;if»iu aku ana i kfia mea. ••11«' oiai«» na inea aj»au e pili ana no ua waliine la. He >iinnu oia. a h» hiki iaia kf hana i na hana ano nui a|>aa loa e poino ai." •*l"a ik** wau i keia wahine e oleioia nei. a ma fca u nana aku aol#- l#»a oia i k«f»<»no e kapa ia aku he Xihiliti. « -< )ka iiana ana a ike aole ia he mea ano nui. He wahuie Polo O | H ka «a ln a la e hookc»Iokolo ia ai oia?" wahi a Wete i niaau aku ai «« ka manawa mua loa mai ko iaua manawa i konio ai iloko o ka haie o ua kuhina la. r a i,»in«xika mai la ke kuliina i keia ninau, a pane mai la hoi oia me ka i»ii ana ae o kona {>oohiwi- , "I ka wa kti|w"»no e hoolohe ia ai kona hihia- Aole no nae keia h«' rn« a ano nui oiai ua loaa aku na pepa iloko o kona hale he hopena hoi •• hoik»» ana eia oia ke hui nei me ka poe Nihihti." "K :»♦• mai ana auei f»e e ninau ia aku heaha ami la ka hoopa 1 e kau ia ana inaluna ona?" . ' ••Malalo o k<»na kninu hoopii e waiho nei. he oki wale no 1 Ke l>oo" t . "Aiiw»*!" i hooho ae ai ko Amerika Kuhina. , f ,. . -K<- inainu» nei wau aole ia o kou manao maoli: ,? i pane aku ai 0 a ia manawa pu 110 hoi i hoholo ae ai ka lia maeele iloko o Wi-w, oiai ua k«»m<» aku la na manao aloha iloko ona no keia wahine u i e maunaia nei ke ola. a nona hoi ka hoopa i mainoino i hoopuwaia niai «• ko liusia Kuhina. s . . Ka pupuka koke ae la na maka o ua Kuhina Rusia nei, a hooilt.. la o iko laua hemahema ma keia mau liooho ana a laua. N<» Wete hoi liuli koke aku la oia a hawanawana aku la i kona lioa e ha'i aku i ke kuhina i kona maopopo i na mea apau e pili ana no keia hihia. Me ka hakalia ole iho ua hooko aku la-ko Amei-ika Kuhina. a i panai 110 keia ua kunou mai la ko Kusia Kuhina. . t "K ae mai ana anei kou lianohano e hui kukaiolelo pu me au no kekahi mau minute pokole?'' "Heuhu kau i manao ai e kukai mai me au? T "Kia me a'u kekahi niau mea waiwai nui uo kou aupuni.' "Ke inanao nei wau ua ha*i aku nei keia ia oe i ka mea oiaio, wahi a ko Amerika Kuhina i pane aku ai. me kona hoohalahala ole 1 ko NVete noi ana e hui 'knkai laua me kona lohe ole i ka laua mau inea e kamailio ai. , , l'a ae aku ko Ru»ia Kuhiua. aole no nae me ka maikai o kona noonoo, a haalele aku la no hoi ko Ameiika Kuhina ia laua e kuai no ka nu-u e ha'i aku ai. MOKCXA VI. E OKI KOKE IA AXA KOKA POO. ! "Ano,' ? wahi a ko Rusia Kuhina i pane aku ai, "e oluolu oe e ba'i mai i kou manao o ka makemake ana e hui mai me a'u." "Ouau ke kanaka Amerika i hoopakele al a i hoomahuka ai ia Kauuawahine Radoliuisiki i ka po nei." "Alaila o kau anei keia i manao ai e ha r i mai ia'u/' wahi aua kuhina ia me ka pii ana mai o kona inaina. "Kē ha'i nei wau i keia i mea e hiki ai ia oe- ke hilinai mai i ka'u mau mea e ha'i aku ai ia oe.' ? ••K noonoo niua oe i kau mea e ha'i mai ai ia'u nou iho." Maanei i komo mai ai kekahi o na kauwa a ua kuhiua la, a kuha'u iho la ka l"aua nei kukai ana. "Kia o Oeneiala t«ai isa ke kali mai nei ia oe/ J wahi a ua kauwa la. ( . . . "E ha*i aku oe iaia e komo loa mai oia iloko nei," i pauai aku ai ua kuliina la. l'a j>anai mai la ke kauwa ma.ke kunou ana, a huli ae la no hoi ua kuhina la a pane aku la ia Wete me ka minoaka ana ilio: "Ki ae keia mea e hauoli loa ana ke hui mai uie^oe." "A pela no hoi me a'u " i panai aku ai o Wete. Ua maopopo mua no ia Wete o keia generala i ha'iia maj ai e kipa mai ana o ike i ko Rusia Kuhina, aole ia he mea e, aka o ke poo no o ka Oihana Makai, a ua lana ae la kona manao e loāa mai ana he mau kokua iaia mai keia poo oiiuuia o ke aupuni, mamua o ke kuhina ana e hui pu nei. "Heaha keia?" i ninau Uoke aku ai ke kuliina i ke poo o ka Oihana.Makai, "l'a loaa anei ia oe kela wahi kanaka lauaki nana i hoopuhili ia oukou 1 ka po nei?" | "Aole; a oiai ua nalowale aku oia me lie mea la ua hamama ae ka lionua a ale aku iaia, nolaila ke manao nei wau aole loa oia e loaa ana ia'u.' J "Xna pela ua hiki ia'u ke kokua aku ia oe, no ka mea ua loaa oi«a ia'u. Kia oia," walii ake kuhina i pane aku ai me kona kuhikuhi pu ana iUeu ia Wete. llaka pono aku la ko Generala Garisa mau maka inaluna o Wete a j>ane aku la ike kuhina: <4 Ua maikai maoli no ko ia nei loaa ana ia oe.'' • "K ninaninau aku iaia a e ike oe i na mea apaal/ , i paiiai koke aku ai ke kuhina. "E kala mai ia'u," i kaliamaha koke aku ai o Wete, me ka oluolu o kana jwuie ana, "aole Wau i liele mai nei ianei no ka nina-! ninau ia. 1 hele mai nei wau'e hana aelike me olua." Aole he pane ma ko Generala Garisa aoao, aka ua haka pono | aku la kona mau maka maluna o Wete. Ko ke kuhina hoi, ua minoaka iho la oia, a pane aku la: "Oiai eia oe iloko nei, e hana ana oe e like me ka'u e ha'i aku ai ia oe e hanu, aole hoi e like me kou makemake." Pii ae la na poohiwi o Wete iluna, a kau aku la kona mau maka maluna o Generala Garisa me kela mau minoaka kamalii i maa i ua Wete la. "K oluolu anei oe e lioike mai i kou helehelena oiaio?'* i ninau aku ai o Uenerala Garisa ia Wete. (E hoomanao ena makamaka heluhelu aole i welie o Wete i kona hooloii helehelena ana i hana ai iaia i waiho ai ia Kaunawahiue Radolmisiki i kahi o ka wahine Polo». Me ke kali ole iho ua wehe ae la o Wete i kona uiniuini pakni ame ka lauoho pakui arturt liana ai ika po mamua iho. Ma ka aoao 0 ke kuhina ua hoopahaohao loa ia oia i kona ike ana aku i ka opio Amerika e ku akn aua iniua ona; a no Generala Garisa hoi ua kau la kona mau maka me ka oni ole, a pane akn la: keia no ua kanaka Amerika la nana i hoopuhili ia makou Ika jh» nei. K oluolu anei kou hanohano e ninau aku wau ia oe, |H»liea la oia nei i hoea mai nei ianei? ?T "Va hele mai nei keia me ko Amerika Kuhina, a mahope o kona noi ana mai e kukai aku me ia me ka ina-lu, me kona kanalua ole ua ha'i mai la keia oia no ke kanaka Amerika i kokua aku ia Kauuawahiue Ko<ioiinisiki i ka po nei." "t'a loaa anei ia*u ka pono e ninau aku iaia e like nie ka'u i makemake ai?" *'Aole au mea e ninau mai ai no ia mea oiai ua haawi mua aku nei wau i ka pono ia oe e niuaninau aku iaia." °Ua i mai nei oe i hele mai nei oe ianei nb ka hoopaa aelike ana, henha la ua aelike la?** wahi a Generala Garisa i ninau aku ai ia Wete niahoj>e o ka pau ana o ka laua kukai me ko Husia Kuhina, "E oluolu ana anei oe e ninau mua aku wau ia oe i kekalii mau ninau mamua o ko'u ha'i ana aku i ka haina o kau ninau?" i panai aku ai o Wete. "Ke ae aku nei wau/* "l a hookuuia anei o Ivana Horawiki?'' 44 Ae." "A ua hala aku nel oia no ko Rusia nei palena me kona papaia aku aole e boi hou mai? n "Ae. v% 'Eia io no anei o Kaunawahine ke paa mai nei iloko o ka halepaahao?" (A°!e i pau.) J